DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
c.
BUITENLAND.
Gemengde Baitenlandsche berichten
BINNENLAND.
Gemengd Nieuws.
Zaterdagavondpraatjes.
Kindta^liERiffiwest 29»3i-33v Haarlem
ZATERDAG 20 NOV. 1909.
34ste Jaargang No. 7047
Bureaux van Redactie en Administratie:
intircommunaai TelaffoonsiiBsmmei* I4S6.
Voor advertentie» en reclames buiten Haarlem en de agentschappen wende men zich uitsluitend tot RICARDO's Advertentie-Bureau, N. Z. Voorburgwal 242, Amsterdam, int. Telefoon 1020.
Alle betalende abonnés op dit blad, die In bet bezit eener verzekeringspolis zijn, zijn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor:
GULDEN bö GULDEN bij f §1 GULDEN bi) jf| fGULDEN bi) f) ^^lS^an^
De nitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij Ocean", Bijkantoor voor Haarlem de Nederlandsche Credietbank Nlenwe Gracht II.
Dit nummer bestaat
uijf bladen, ui. o. de Of-
ficiëele Kerklijst en het
GeïllustreerdZondags-
blad in 16 bladzijden.
EERSTE BLAD.
De stemming.
ENGELAND.
MAROKKO.
ABONNEMENTSPRIJS!
Fer S maandeu voor Haarlemf 1,85
Voor de plaatsen, waar een agent ia gevestigd (kom der gemeente) 1.85
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 3 1.80
Afzonlerlyke nummerr 0,08
PRIJS DER ADVERTEN.-SN:
Van 16 regels 60 cent (contant 50 cent).
Iedere regel meer10 cent.
Buiten Haarlem en de Agentschappen 20 cent per regel. Beclames dubbel tarief.
Dienstaanbiedingen 25 cent (6 regels), driemaal voor 50 cents contant).
levenslange onge- GULDEN 11 verlies -au 1 1111 verlies van
schikt beid tot overlijden.
GULDEN bij
werken.
hand of voet.
éep oog.
éen duim.
één
wijsvinger.
15
GULDEN b?
verbes van
éen anderen
vinger.
j vajn lauwe Rechtsdie mannen, Ka-
W" tholieken zoowel als Cïmstelij'fce en
ürVjat (is er gisteren aLedhi gestemd
Slechts 1898 stemmen, van ee,n kie
zerscorps in District III dat 3735
ftamen telt op de kiezerslijst!
Zeggen we iets te veel, ais we on
der «de wegbilijvieirs tal van mannen
der Rechterzijde vermoeden, aan wel
ker apathie en onverschilligheid het
resultaat van een herstemming, met
al de moeite en kwade kansen, daar
aan verbonden, nu te wijten is
ÖVienden in 1907 bij de herstem
ming, die den heer Graven&tein in
den ÏBaad bracht, niet 1135 stemmen
op hem uitgebracht bij' een toen
minder groot aantal kiezers?
k.tn kreeg zelfs toen bij de eerste
stemming diezelfde camdidaat niet
nog 60 stemmen meer dan nu bij
een toename van het kiezersgetal
i op den heer Monnik zijn uitge
bracht
Ie ooinstateenen valt dus eetnerzijds
groote laksheid aan den kant der
Rechtsche kiezers, eejne' laksheid die
alleen door verdubbelden ijver en
buitengewone Jaach-tsimspamning bij
de herstemming zal zijn goed te ma
ken-
Van den anderen kant is evenwel
ook aan de zijde onzer tegenstanders
niet veel lust te bespeuren geweest.
Dat de radicale candldaat Bre-
gonjo het 'in dit radicale district
winnen zou van den vrij1 onbeken
den en onhandig aanbevolenen Dr.
Adrian, liet zich, w;e! ee|nigszins
aanzien.
Blijkbaar zijn verschillende so
cialisten indachtig dat tusschen
radioaal en socialist het verschil zoo
heel groot niet is maar liever op
(Bregonje gegaan, dab. op hun eeuwi
gen candidaat Joosten, die ditmaal
precies 300 stemmen minder kreeg
dan in 1907 in ditzelfde district!
Of nu bij de herstemming de libe
rale kiezers, (die vroeger herhaalde
lijk vóór Bregonje moesten stemmen,
en (ditmaal tegen Bregonje moeten
kiezen, nu bij de herstemming al-
tweer vóór Bregonje zullen zijn over
te (halen—uaoet worden afgewacht
of ze "met dit stuivertje-wisselen ge
noegen zullen nemen en.... of zfi er
aan zullen meedoen.
Onzerzijds is een lichtpunt, dat
er ontzaglijk meer kan worden ge
daan in District III. en dat er tal
Anti-revolutionaire geestverwanten,
nog te winnen, op te wekken en
ter stembus te voeren zijn.
Onze JPropagandaclnbs zullen in
deze veertien dagen druk werk heb
ben, en al hun krachten eraan moeten
geven—, doch als alles wordt inge
spannen, als niemand achterblijft,
kan deze zetel in den Baad voor
Bechts behouden blijven!
GEEN TROUWPARTIJ?
Het scihijdt, dat koning1 Manuel
van Portugal géén Bngelsche prinses
zal trouwen.
Een officieus telegram uit Kiird-
sor vetrteld:
„Het weder opduiken van niet van
gezaghebbende .zijde afkomstige be
richten over een voorgenomen huwe
lijk tusschen koning Manuel en een
Engelsche prinses, hebben hier nog
ontstemming gewekt. Aan Beuter
werd speciaal medegedeeld, dat het
geheel onwaar is, dat er over dit
onderwerp eenige bespreking gehou
den is."
Een goed verstaander heeft maar
een half woord noodig!
Hieruit moet dus worden opge
maakt, dat de voorgenomen verloo-
ving óf is afgesprongen, ófwel dat
er een spaak in het wiel is gestoken,
iVVé zullen er nog wel meer van
hoeren-
DE POLITIEKE STKIJD.
De toestand in het Hoogerhuis,
geschapen door de bedreiging met
verwerping; der begrooting, is nog
niet duidelijker geworden,
j Ofschoon het Lagerhuis den 23en
dezer bijeenkomt, verwacht men
niet, dat er nota genomen zal worden
van het optreden derr pairs, voor-
dat Lord Lansdowne's motie inder
daad is aangenomen.
Men verwacht een groote volksbé-
toogdng, te houden in de nabijheid
dei' parlementsgebouwen, op den
avond van de verwerping der- begroo-
ting. ,Ook verluidt het, dat er een
vergadering der libérale partij zal
wonden belegd om den toestand te
overwegen.
Er is niets bepaalds bekend om
trent de financieele gevolgen van
j het optreden van het Hoogerhuis,
noch. cmtjrent de stappen die de re-
geering inn verband met den toe
stand overweegtt.
DE OORLOG IN IIET MOORENLAND
't Bobijnt op het eind te loopen.
Onder da Monreo schijnen twee
partijen te bestaande eene wenscht
den vrede, de andere wil den oorlog
voortzetten.
De tusschen beide partijen gevoerde
discussies moeten zelfs zoo hoog ge-
loopen zijn, dat voor- en tegenstanders
van den oorlog met elkander slaags
geraakten en nabij Seloean een gevecht
leverden.
Op verzoek van bevriende stammen
heeft generaal Marina den wapenstil
stand verlengd.
Beter slagen de onhandelingen met
de atammen, die rondom de kolonie
Penon-de-la-Gomera gevestigd zijn. Zij
zullen waarschijnlijk spoedig tot re
sultaat leiden.
Do Spaansche ministerraad besloot
een commissie in te stellen, die sal
onderzoek n, welke posities SpaDje in
het Riff-gebied blijvend moet bezatten.
Aan het hoofd van dezt commissie
zal de minister van Oorlog, generaal
Lugue naar Afrika vertrekken.
Aanslag op een priester.
In de gemeente Fayt, bij Manage,
in Henegouwen, heeft, naar het „HMd.
van Antw." meldt, Woensdagnamiddag
een ergerlijk feit plaats gehad.
Een slechte kerel, een dronkaaiid,
die reedis méérmalen veroordeeld
werd, heet een moordaanslag geleegd
op den Eerw. heer Valère Duray, pas
toor der parochie.
De Clève, zoo is de naam van den
dader, was voor vijf maanden ver
oordeeld voor verheling van gestolen
goed. Hij drong hij den pastoor aan,
opdat (deze zou pogen, zijne straf te
doen opheffen, zooals hij reeds vroeger
had gedaan, maar wat de priester dit
maal weigerde.
Woensdagnamiddag sprak hij den
pastoor andermaal op straat aan en
vroeg, of hij voor hem eene genade-
vraag wilde teekenen. De priester wei
gerde andermaal en ging heen in de
richting van Manage, waar hij_ in het
weeshuis dienst te verrichten had.
De Clève volgde hem tot nabij de
woning van zijn schoonbroeder, ging
daar binnen en voorzag zich van een
hamer, met welken hij den priester
afwachtte.
Toen deze nu uit het weeshuis te
rugkeerde, sprong de deugniet vooruit
en bracht hem op heit hoofd twee ha
merslagen toe.
De pastoor viel voorover ten gronde
en toen sloeg De Clève hem nog twee
maal met den hamer in den nok. Daar
op liep de moordenaar weg en sprong
nabij zijn woning in een put, waar de
politie hem uithaalde. Hij had een
wonde aan het voorhoofd, vermoedelijk
door den sprong veroorzaakt.
De toestand van den priester is zeer
ernstig.
De moordpoging heeft in heel de
streek een pijnlijken indruk gemaakt.
De orkaan in Duitschland.
De orkaan van deze week heeft in
Duitschland ontzettend huisgehouden.
De schippers herinneren zich niet, zulk
noodweer beleefd te hebben. De kus
ten der eilanden in de westelijke Oost
zee en het Kattegat, zijn met wrakken
en wrakhout bezaaid. Bij Skillingnas
werd een kotter zoo ver op het strand
geworpen en zoodanig met zeegras
overdekt, dat men het schip eerst na
48 uren vond. Zeer veel menschen zijn
helaas verongelukt, en een aantal
schipbreukelingen verkeert nog in le
vensgevaar.
Een millionair zoek.
Onder de vrienden van den Ameri-
kaanschen millionair J. J. Astor,
heerscht groote ongerustheid, nu men
sedert den storm in West-Indië, waar
door Jamaica zoo ernstig werd geteis
terd, niets meer heeft gehoord van het
jacht „Nourmahal", waarmee de heer
Astor in West-Indië reisde. Het jacht
bevond zich tijdens den orkaan in de
nabijheid van Jamaica. Het uitblijven
van eenig bericht sedert dien tijd geeft
dus wel reden tot ongerustheid. De
regeering heeft een kotter uitgezonden^
om het jacht op te sporen.
Een ander Amerikaansch financier,
de heer Higgins, is eveneens ongeluk
kig geweest op zijn zeetocht. Bij Ma
deira is zijn jacht „Varuna" veronge
lukt. Het vaartuig liep op de rotsen
en moest door de opvarenden, die allen
in veiligheid zijn, verlaten worden.
De eerste vrouwelijke advocaat
in Rusland.
In de zitting van de Strafkamer van
de arrondissementsrechthank te St. Pe
tersburg, trad gisteren voor de eerste
maal een advocate op. De officier van
justitie protesteerde tegen de toelating
van een vrouw als verdedigster, maar
de rechtbank nam geen nota van het
protest. De officier verliet daarop de
zaal en de president sloot de zitting.
Kort en krachtig!
Het Kamerdistriet Gulpen.
Naar aan „de Tijd" uit geachte en
zeer betrouwbare bron wordt mede
gedeeld, zal de heer Paul Meerssen,
bij de aanstaande verkiezing voor een
lid der Kamer in het district Gulpen,
geen candidatuur meer aanvaarden.
Mr. van Groenendaal heeft bedankt
voor de candidatuur.
Het hoofdbestuur der Centrale R. K.
Kiesvereeniging, district Gulpen zal
Dinsdagnamiddag te Gulpen eene ver
gadering houden. Daaruit zou men
mogen afleiden, dat Jhr. Buys niet
bij enkele candidaatstelling zal gekozen
wordeD.
Naar verluidt zal de socialist van
Kol zich doen candideeren.
Sterke drank in de spoorwegstations.
De „Haagsche Courant" weet te
vermelden, dat „het voornemen moet
bestaan met 1 Mei 1910 den verkoop
van sterke drank in de spoorwegstations
te verbieden."
Dat voornemen, 't welk klaarblij
kelijk nn pas aan de „H. Crt." ter
oore kwam, is niet zeer nienw meer,
daar art. 67 der Drankwet, welke
reeds onder het minizterie-Kuyper tot
stand kwam, bepaalt, dat op 1 Mei
1910 de vergunningen vervallen, die
verleend zijn voor den verkoop van
sterken drank in het klein in ten
dienste van het publiek bestemde
localiteiten van openbare middelen
vaD vervoer. En daaronder vallen toch
zeker ook wel op de eerste plaats de
spoorwegstations.
Of zou misschien het blad bedoelen,
dat het voornessen bestaat om niet te
voldoen aan het verzoek van pachters
dier vergunningen, om den termijn
van 1 Mei 1910 te verlengen?
Een gevecht op de daken. Gis
ternacht heeft de Amsterdamsche po
litie een goede vangst gedaan. Om
streeks 2 uur werd zij gewaarschuwd,
dat zich op een der daken van het
Busschenschutshofje in deRapenbur
geretraat, een drietal verdachte per
sonen bevonden, klaarblijkelijk met
het doel lood van de daken te stelen
Eea d«r omwonenden kwam toevallig
omstreeks dien tijd gisternacht thuis,
spoedde zich zoo voorzichtig mogelijk
naar een buurman, wien hij van de
toedracht der zaak op de hoogte stelde
en verzocht een wakend oogje te hou
den, middelerwijl hijzelf de politie ep
bet bureau Jonas Daniel Meyerplein
ging waarschuwen. De inspecteur van
politie, de heer Van Gorkum, begaf
zich, vergezeld van een behoorlijk aan
tal agenten, onmiddellijk naar de
aangewezen plaats en liet het hofje
aan alle zijden afzetten, zoodat ont
snappen zoo goed als onmogelijk was.
Hierop ging de inspecteur vergezeld
van eenige agenten, een der woningen
binnen en bereikte langs dezen weg
de daken. Spoedig kwamen twee der
drie inbrekers in het gezicht en deed
de inspecteur pogingen hen te arres
teeren. Iutusschen schenen de gesnapte
individuen voor hun vrijheid te willen
vechten, althans zij wierpen zich op
den inspecteur met geen ander doel
dan den politieman van het dak op
straat te werpen. Zij zouden ongetwij
feld in hun heilloos plan zijn geslaagd,
indien niet twee politieagenten, die
hun chef in zoo netelige positie za ;en
verkeeren, waren toegesneld en zich
op de beide onverlaten hadden ge
worpen. Een worsteling op het dak
ontstond, doch de politieagenten,
welke inmiddels versterking kregen,
slaagden er ten slotte in de beide
mannen onschadelijk te maken, en
hen de handboeien aan te leggen.
Hierop werden zij onder sterk geleide
naar den beganen grond getranspor
teerd en naar het bureau Jonas Daniel
Meyerplein vervoerd. Zaowel de inspee-
teur als twee der agenten, volgens het
verhaal van een der ooggetuigen, had
den eenige schrammen en lichte ver
wondingen in het gevecht opgedaan.
Inmiddels werd nog geruimen tijd de
jacht op den derden inbreker voort
gezet, doch zonder resultaat. Dat men
met gevaarlijke gasten te doen heelt
bleek bij onderzoek op het politie
bureau, waar bij fouilleering eenige
scherpe messen op de aangehoudenen
werden bevonden. -Een hoeveelheid
lood, welke door de dieven reeds was
losgesneden, werd op het dak gevon
den, doch vertegenwoordigde een zeer
geringe waarde. De aangehoudenen
zijn beruchte individuen en bekenden
der politie.
De RoiienUmche kadeasreo. Er
zijn, schrijft de „N. R. Ct.", sedert
Woensdag teekenen van verzakking
van den kaaimuur aan de lste
Katendrechtsche haven Weetzijde.
Met den meest mogelijken spoed zijn
maatregelen genomen om de gevolgen
van een mogelijke instorting van dezen
kaaimuur te beperken. Door het weg
graven van grond achter den muur
wordt de grenddruk verminderd,
waardoor de muur wordt ontlast.
Verder zijn de electrische kranen en
kabels zoo ver verplaatst, dat deze
geen gevaar kunnen loopen.
Een gevaarlijk zonderling. Te
Leiden wandelden in den vooravond
een drietal dames laDgs de Breeetraat,
toen een harer, de 19 jarige doobter
van prof. Carpentier Alting, plotseling
werd aangegrepen en eenige sneden
kris en kras op den rug werden
aangebracht. De kleeren werden tot
aan het lijf toe doorgesneden, doch
wonden werden haar niet toegebracht.
De dader koos blijkbaar spoedig het
hazenpad, althans toen de damee van
den eersten schrik bekomen waren en
naar hem zochten, zagen ze Diemand.
Brand in den Rijperpolder. In
den afgeloopen nacht is afgebrand de
boerderij van Pieter Vink te Rijper
polder (N.-N.). Alles was laag(plaat-
«elijk verzekerd. Oorzaak onbekend.
Felle brand. Te Leersum ontstond
door onbekende oorzaak een felle
brand in het pand, bewoond door
den vrachrijder Van Veraeveld en den
koopman Van Vliet, gelegen aan den
rijksstraatweg. Het dubbele huis
brandde geheel uit, terwijl van den
inboedel weinig kon gered worden.
Verzekering dekt de schade.
CXIV.
De puatle en waarom ik er
óók al last van heb. Van
een profeet, «h hoe gemakke
lijk so j'n sinjeur xou wegen.
Ieder voor a'n eigen taak, en
iets waarover ik me haast boos
zou maken. Actief t« maar
alles! 'n Dingetje met 'n luchtje
eraan.
Nieuwsgierig ben ik van nature niet,
al zeg ik het zelf. Maar dat 't me een
beetje dwars zit, die historie met dat
vraagteeken en die andere raadselach
tigheden, die er op volgen, en dat
ik met veel belangstelling uitkijk wat
of dat wel zal opleveren en waar dat
heen moet, dat kan ik toch wel met
de hand op m'n hart zeggen. Intus-
schen zijn de vrouwmensdien, cn ik
reken er m'n eigen vrouw óók onder,
eenvoudig niet te houden. Ze hebben
er bij mij in de buurt lucht van ge
kregen dat ik ook zoo'n beetje aan de
krant annex ben, hoe of ze 't weten,
dat is me een raadsel, maar je weet al
niet wat de menschen op den duur
nasnuffelen. Nu, ik kan u verzekeren,
dat ik zoolang die vraagteeken-puzzle
duurt, aldoor gepijnigd wordt door de
nieuwsgierige aagjes, die van mij maar
met geweld willen weten, wat 't be-
teekent. En al zeg je nu dat je er zoo
onschuldig aan bent als 'n lam, dan
gelooven ze je toch niet, zoodat ik
voor mij heit maar het beste heb ge
vonden om 'n gewichtig gezicht te zet
ten en precies te doen of ik 't naadje
uit do kou» weet. 't Is anders wel ean
heele temptatie, om tegenover zooveel
nieuwsgierige vraagsters de rol van de
zwijgende onwetendheid te spelen, maar
ik zal zien dat ik een voorbeeld neem
aan meneer J. G. P. van een van do
andere kranten uit de stad, die on
langs óók al te voren wist wie of er
wethouder zou worden, en die toch
blijkbaar aar geen sterveling van te
voren zijn geheim heeft verklapt. Je
hebt meer van die profeten, die ach
teraf vertellen dat ze er alles van we
ten: 't zal me dan ook niets verwon
deren, als we spoedig zullen hooren
dat diezelfde meneer ook al te voren
wist, wie er gisteren zou gekozen wor
den'n Uitkomst voor de kiesvereeni-
gingen, zoo iemand! Want zonder
zoo'n profeet houd ik het ervoor, dat
de luidjes van alle partijen op de
rooien na, die toch nooit kans heb
ben toch bij elke verkiezing nog
met spanning zitten te wachten op den
uitslag, vooral als het zoo weinig uit
mekaar loopt als gisteren met de twee
liberale candidaten. Jongen, jongen, wat
n' meevallertje voor de radicalen, die,
wat hun eigen partijtje betreft, maar
een bedroefd beetje hebben in te brén
gen, dat ze gisteren zoo duchtig door
allerlei vrinden van hoog en laag zijn
gesteund! Of meneer Rleijnenberg, die
ai zoo'n beetje in de liberale kran
ten voor 't groote opperhoofd speelde
en zoo'n ergen mooien toost op dien
goeden dokter Adrian heeft geslagen,
ook Ieelijk op z'n neus gekeken zal heb
ben, toen hij gisteren dien klap kreeg!
Mr. Monnik scheelde 'n goede honderd
stemmen of hij had er méér gehad dan
alle drie z'n tegencandidaten bij me
kaar: jammer! 't Zal er nu om géén
bij de herstemming! Enfin, als 't ooit
'n verdienste is, om 't meeste keer en
candidiaat geweest te zijn zonder suc
ces, dan wint meneer Bregonje het
bij de herstemming, want ik herinner
me zoowat geen enkele verkiezing in
den laatsten tijd, waarbij z'n naam niet
op het lijstje dergevallenen stond!
'k Wil van den goeden man geen kwaad
spreken en ik heb ook nooit wat
kwaads van 'm gehoord, evenmin als
wat bijzonder goeds trouwens, maar
kwalijk zal hij het me wei niet ne
men, als ik van harte hoop, dat hij
bij; de herstemming ditmaal de serie
nog maar mag voortzetten en weer alls...
gevallen candidaat uit de bus mag ko
men! Ieder voor z'n eigen zaak, niet
waar? Zoo denken op het oogenhlik,
wed ik, onze winkeliers er óók over.
't Is een lust om nu eens ónze win
kelstraten door te wandelen en die
prachtige etalages en keurige uitstal
lingen te zien, die onze Haarlemsche
winkeliers voor den Sint Nieolaas nu
al gereed hebben. Wel, mevrouw, die
zoo geregeld aan uw vriendinne* en
aan uw man vertelt, dat je h.ter „in
dat Haarlem" toch .absoluut niets krij
gen kunt, en dat je „in Amsterdam
moet wezen om wat smaakvols te
zien", ik zou u wel eens bescheiden-
lijk willen vragen of u er al eens een
middag aan gewaagd hebt, om onze
winkelstraten door te wandelen en de
étalages van onze voorname: winkeliers
vooral eens goed op te nemen? Ik
wed van niet! Want neem me niet
kwalijk dat ik het zoo maar zeg: die
klaagsters die vertellen, dat er in Haar
lem geen keus is, kennen óf de winkels
van hun eigen stad niet, ofwel
het is haar te doen om wat anders,
om' een koopje, waarvoor ze zich
wat gek genoeg is in Haarlem-zelf
een beetje geneeresn! En dan gaan ze
naar Amsterdam en komen met de
tram van half zes volbeladen met pak
ken en pakjes thuis! Hoor eens, d'r
zal geen sterveling ooit beweren van
me, dat ik hatelijk en bitter ben in
m'n Zaterdagavondgekeuvel, maar dót
kan ik toch niet goed hebben, en ik
stap dan ook gauw van dat onderwerp
af, anders zou ik ma maar boos maken
Voor één enkel artikel moet je naar
Amsterdam op het oogenblik, maar
voor allo andere artikelen hebben onze
Haarlemsche winkels, instellingen en
inrichtingen keuze in overvloed! Dat
eene artikel iseen of ander
wetenschappelijk of letterkundig boek,
als je het ten minste niet wilt koopen
bij een onzer Roomsche boekhande
laren, maar wilt leenen of huren. Want
'n bibliotheek voor meer-ontwikkelden
zijn we nog niet rijk, al hoor ik dat
er werk van wordt gemaakt. Intus-
schen kunnen we daarvoor zóó goed,
en door bemiddeling van meneer Coe-
bergh, ook zóó gemakkeLijk, terecht bij
de Bibliotheek van Geloof en Weten
schap, te Amsterdam, dat we althans
voorloopig toch in dit opzicht gehol
pen zijn. Wiie nu eens de kat de bel
zal aanhangen, en zoo actief zal we
zen pm zoo'n gelegenheid voor Haar
lem-zelf hier te stichten Op activiteit
komt het toch maar aan, dat zie je
nu weer aan die toch wel durf- en
energie-hebbende exploitanten van „De
Kroon", de hoeren Alberts, die naar
ik in de krant Las zoo maar pardoes
naar Parijs zijn getrokken, om in de
rechts-zaal zelf die befaamde juffrouw
Steinheil uit te bioscopeereix! Niet, dat
ik voor mij er zoo erg op gesteld ben
om dat vrouwmensch te zien, o neen!
't Walgt me waarlijk een beetje, al dat
geschrijf over zoo iemand, en al die
plaatjes en portretten van 'r, die je
in de meeste illustraties maar tegen
komt, pf er niets anders is uit te tee
kenen dan zoo'n juffrouw melt 'n luchtje
er aan! Maar enfin, actief en bij de
hand zijn de heeren Alberts tóch,
om zoo'n gebeurtenis, waar de heele
wereld over gesproken heeft, dadelijk
te kieken. Intusschen zullen ze ine
wel permitteeren te zeggen dat er nog
wel andere en betere kiekjes zijn, voor
al voor de leergierige jeugd, <lan deze
sensatie-kiekjes. Maar.... dat weet men
in de Sm ed es trant óók wel, en ik ben
overtuigd dat op de zoogenaamde
schoolvoorstellingen, waarmee men
daar begonnen is, en waarvan de kin
deren onzer Roomsche scholen deze
week al zoo echt prettig en heerlijk
hebben geprofiteerd, zulke nummers
achterwege blijven. Och, je hadt me
de gezichten van die kinderen bij die
voorstelling ;eens moeten zien! Daar
werd genoten, en daar werd ook be
vestigd wat ik vToeger al eens in dit
blad heb gelezen, dat zoo'n bioscoop
toch ook een groote opvoedende kracht
heeft, 't Is tegenwoordig immersi, om
in schoolmeestersstijl te spreken, bij het
onderwijs toch alles berekend op aan
schouwen: de kinderen leeren lezen
met 1 etterblokjes in de hand, ze loe
ren tellen met voorwerpen, niet met
cijfers. Hoe prachtig kan dan, zou ik
met mijn domme niet-schoolmeesters-
verstand zeggen, daarbij aanpassen de
bioscoop, die bijvoorbeeld aardrijks
kunde, geschiedenis, volkenkunde, ja
zelfs literatuur en natuurwetenschap op
aanschouwelijke wijze kan leeren! Ik
heb onlangs gelezen, dat in Amerika te
genwoordig bij de inrichting van een
nieuwe school een volledige kinemato
graaf behoort, 'k Wil het graag geloo
ven, en daarom zie ik met genoegen
dat de kinema ook aan het onderwijs
dienstbaar wordt gemaakt ten onzent.s
Wanneer er nu maar op gelet wordt
('k mag hier den zedepreeker wel eens
uithangen!) dat de scènes en voorstel
lingen ook door iedereen mogen ge
zien worden en van goed allooi zijn!
Want evenzeer als 'n bioscoop machtig
veel goeds kan leeren, evenzoo kan ze
schrikkelijk veel kwaad doen Goor voor
stellingen waar 'n luchtje aan is! Maar
gelukkig mogen we zeggen dat
we daarvan in Haarlem geen last heb
ben, zooals elders wel eens helaas moet
worden geconstateerd. De heeren Al
berts kijken, naar ik hoor, op dit punt'
goed toe, en ooj: de andere onderne
ming van dezen aard, die op de Groo
te Markt huist, wijdt ernstige zorg er
aan, dat geen aanstoot-gevende voor
stellingen gegeven worden. Bravo! Dia
ondernemers zijn verstandiger dan de
heeren van een zoogenaamd neutraal
blad daar in de buurt, dal glundert als't
een .voor ons, Katholieken, beleedi-
gende annonce kan opnemen, 'k Zal
er maar niets meer van zeggen, een
goed verstaander heeft aan een half
woord genoeg! Alleen moet het van
m'n hart, dat, wie op zulke vieze
zaakjes aast, zélf toch wel geen erg
lijn reukorgaan bezitten moet!
20 NOVEMBER.
