Moeder en Martelares
"e Marobkaansche kwestie.
Bedrog in den Wijnhandel.
Gemengde Buitenlandsche berichten
FEUILLETON.
NIEUWE HflflRLE/ASCHE COURANT tw.HPL?^d;
,.^n gj&wichtig en merkwaardig- ar-
ikftl ia }iet^ wat onlangs in het Pa-
yfëche „Journal" werd geschreven
i°°r den takenden oud-minister van
ritenhmdscho zaken, Gabriel Har
Do,aux..
De „Marokkaansdie kwestie, zoo
^ilyk en gevaarlijk, heeft nu haar
?®tessief karakter verloren, en de
doemde diplomaat verheugt er zich
v°cral over, dat men tot zijn vreugde
Iia jarenlangein strijd er thans de
v°crkeur aan heeft gegeven op
yreedzame wij'Ze te streven naar het
«oen cntstaan van een vriendschap-
telijke verhouding van Frankrijk
Marokko.
^Dank zij heft geduld van minister
akon en de kalmte van het parle-
*"-n t, on het volk, begint zich einde-
®ïk het Manokkaansehe kluwen wat
ontwarren.
Fvenals Hercules, geplaatst tus-
Rf'hen het kwaad en deugd, zag de
tegeering zich hekneld tusschen twee
politieke stroomingende eene partij
telde de Marokkanen zichzelf laten
^schaven', de andere wilde er wat
oaast achter zetten en de besclia,ving
«oer een gewapende expeditie een
«andje helpen, zonder te vragen
naar de bepalingen van de acte van
^Igeciras en' zander zich te spiege-
D-n aan het voorbeeld der Spanjaar
den
Het intesrveiiw van generaal
d'Amade bracht -een ontijdige geest
drift in het land voor de plannen
van deze groep Maar gelukkig heeft
de regeering, met groote wijsheid,
den storm laten uitwoeden en be
daard het geschikte oogenblik afge-
"Wacht, om in de volksvertegenwoor
diging pp duidelijk» Wijze den te vol-
ê'en weg aan té geven
Europa heeft Frankrijk gerust ge
steld door de verzekering van voort
durend® eerbiediging der Algeciras-
scte en van vertrouwelijke samen-
Werking met Spanje, zijnde de twee
leidende beginselen in de Fransdhe
War okko-politiek
Moeial Hafid is duidelijk gemaakt,
dat, wil hij zijn plicht doen, zoo
als hem die door de Acte van Alge-
dras wordt voorgeschrevenFrank
rijk hem in (ïa gelegenheid zal stellen
dezen na tel komen. De houding van
Frankrijk ia onberispelijk.
'Maar, Zal men wellicht vragen, is
dit nu de bedoening voor zooveel op
offeringen aan levens en geld, voor
zooveel zorgen jarenlang, om tón
slotte te bemerken, dat wij eer ach
teruit dan vooruit zijn gekomen, en
nog weer moer Joris-Goedbloed zijn
dan ooit te voren
[Wiat wilt ge, antwoordt de heer
Hanotaux óp dez» verzuchting; dat
is het noodzakelijk® gevolg van vroe
gere fouten. Men stond tusschen de
keus om ojf eert militaire expeditie
te beginnen, welke Europa niet
wensehte en het Fransche volk niet
wilde of het land Zg. op vreedzame
wijze binnen te dringen, wat toch fei
telijk niets anders is dan een ver
momde oorlog!.
De gekozen weg is de verstan
digste.
De wttrktelijifee ibeteekenife van dc
huidige evolutie, ontdaan van alle
uiterlijkheden, ia decze
Frankrijk blijft de koojrden van de
"beurs houden. Dit feit vastgelegd,
fcan men gemakkelijker de met de
hieuw® richting te bereiken voordee-
"ten overzien.
Door dit mafldel kan orde, rust en
zekere mate van voorspoed in Ma
rokko worden verzekerd en wel
licht dat dit stelsel voldoende zal
blijken om economische voordeden te
verwerven, waarborgen te krijgen en
betrekkingen van goede nabuurschap
met Algiers in het leven te roepen
Bón „maar" is er echter.
tWelke wapens heeft Frankrijk, in
dien, wat lang niet onmogelijk
•schijnt, Moeial Hafiid het hem voor
gelegde contract niet wenscht te toe
keren
Een mogelijkheid, welke wel onder
51)
.Morgenochtend om zeven uur,
ongeveer tien minuten hier vandaan
op den weg naar Roche-Morte. En
heb vertrouwen in mij. Ik weet dat
de wroeging u pijnigt, maar ge zult
u verlicht gevoelen nadat ik met u
gesproken heb, Laat een eerlijk man
u helpen om uit het milieu van mis
daad te komen, waarin gij uws on
danks geraakt zijt."
Eer Reine van haar verbazing en
schrik over deze laatste woorden be
komen was, had de Indiër het kas
teel Mngalas verlaten.
Den volgenden morgein op bet door
hem genoemde uur stond Richard de
Clavières op den eenzamen wteg naar
de kamenier uit to zien.
Hf; behoefde niet lang te wach
ten
Reine, die den nacht slapeloos had
doorgebracht, verlangde met heel
haar ziel naar dit onderhoud, waar
van torh aan dan anderen kant het
Vooruitzicht haar zoo vreeselijk bje>-
huwde
Zij hijgde naar den adem en haar
tanden klapperden toen ze naast hem
>ecrtgyngi met hem een zijpad
de oogen mag gezien worden bij! on
derhandelingen met een volk, dat
slechts aan macht gelooft, wanneer
het de bewijzen er van ondervindt.
Zal het dwangmiddel Van het geld
gebrek voldoende blijken om den Sul
tan te beheersehen?
Een krachtige' drang tot toegeven
ligt voor Moela.i Hafid in het ge
vaar, dat, hoe langer de Fransche
bezetting van zijn provincies aan
houdt, hoe meer zijn onderdanen er
zich aan zullen gewennen, en het
verschil zullen voelen en erkennen
tusschen een Europeesch bestuur .en
dat der plunderende' kaïds.
Ten slotte heeft minister Piehon
in het voorbijgaan gewag gemaakt
van do mogelijkheid, dat het geduld
der mogendheden uitgeput raakt. De
Acte van Algeciras toch is geen eeu
wig bindend verdrag en kan onge
daan gemaakt.
Van het oogenblik af, dat duide
lijk wordt dat slechts Moei ai Hafid
het eenige struikelblok is voor de
plaatselijke rust en den algemeene'n
vrede1, is zijn testament gemaakt en
zal hij! vallen als slachtoffer van zijn
persoonlijkheid
Abdoel Azis» de vertegenwoordi
ger van Jong-M'arokko, viel ten ge
volge van zijn te groote inschikke
lijkheid; zijn opvolger, de oud- Ma
rokkaan, zal zijn macht verliezen
door zijn koppige weigering óm zich
aan te passen aan de [nieuwe toestan
den Hij moet zich „verjongen" of
vallen De overwinnaar van den
roghi zal zijn meester in het fatum
vinden.
I)c Belgische Vereeniging van koop
lieden iu wijnen en spiritualiën.., heeft
onlangs onder de wijnverbruikers een
bijzonder nummer van de „Revue Vini-
colo Beige" doen verspreiden, dat een
voorstelling behelst van alle trucs, die
men. in het buitenland bezigt, ten einde
klanten te kunnen bedriegen.
Er zijn daar zeer vermakelijke on
der, en hun verschillende inkleeding be
wijst de bekwaamheid van hun vervaar
digers, z.g. eigenaars van wijnbergen,
of van hen die wijnen ten verkoop in
voorraad hebben.
Daar- is b.v. de truc van den wissel
brief, eenige jaren geleden zeer in ge
bruik België werd in die dagen over
stroomd met mededeelingen per post
van gewonen vorm, waarin wisselbrie
ven, betaalbaar op vertoon, waren go-
sloten. Zij waren altijd bij vergissing
toegezonden, maar deze vergissing was
vooraf beraamd. De geadresseerde zond
den wissel terug, en het antwoord bleef
niet lang uit; na veel excuus en dank
betuigingen, bood men den terugzender
als belooning voor zijn eerlijkheid, een
okshoofd wijn aan, schijnbaar met een
groote korting, maar de wijn werd al
tijd veel duurder betaald dan zij waard
was.
De bankiers-truc werd in de finan-
ciëele wereld gebruikt, onder voor
wendsel vertrouwelijk naar soliditeit
van een of ander persoon te infor-
m eer en. Er werd zoogenaamd in tijden
van crisis gegarandeerd goede wijn aan
geboden met een groot verlies, dooi
den quasi bankier te dragen.
De gevraagde inlichtingen betreffen
een achtenswaardig ingezetene der ge
meente, van bekende soliditeit en eer-
lijkheid, en die Waarschijnlijk goede
wijn drinkt, hetgeen een ander kan aan
bestellen. De truc van de inlichtin
gen ter slechte inlichtingen, welke bij
na te laat komen, zijnde de wijn reeds
verzonden, maar de bestelling kan nog
aan het entrepot worden opgehouden,
is zeer algemeen. Bij voorkeur wordt
deze aangewend bij consuls of groote
voorname kooplieden.
De trucs van den gérant worden ge-
ftruikt door den „eigenaar" van wijn
bergen, waarvan de bestuurder een
Belg is. Hij heeft van zijn landgenoot
gehoord, dat het zoo moeilijk is al
daar goeden wijn te verkrijgen, zelfs
als hij dien duur betalen wil, daarom'
biedt hij een buitengewone gelegen
heid aan.
Ook laat men zich zoogenaamd aan
bevelen door een, waardig en priester,
maar deze truc werd ontmaskerd door
het Bprdeausche syndicaat van den
groothandel in. wijnien en spiritualiën,
welke op aanvraag van. de Antwerp-
sche Kamer van Koophandel, een on
derzoek instelde, waarbij spoedig bleek,
dat de priester niet bestond en dat de
persoon, een weduwe, die 'zijn aanbeve
ling z.g. gebruikte, niet eenmaal eige
nares van wijnbergen was. Zij bepaalde
zich niet tot genoemde referenties:,
maar gaf ook op, mr. Martin, een bra
ven brievenbesteller, of mr. Martin,
een goeden gendarm.
De trucs van den vorst, evenals die
van den regen en overstroomingen, die
vreeselijke verwoestingen veroorzaken
inde wijnbergen van Bordeaux, Bour
gogne of Champagne, en beduidende
verhoogingen der prijzen zullen geven,
is ook bekend. In afwachting biedt
men voortreffelijke wijnen voor den
bestaanden prijs, en nog ïnet groote
korting.
De truc van den verloren zoon, die
verhaalt van den zoon van een overle
den eigenaar van wijnbergen, die, van
vaderlijke raadgevingen verstoken, zich
heeft laten verleiden tot groote uit
gaven, schulden heeft gemaakt, die zi jn
moeder wil vereffenen door den ver
koop van haar wijnvoorraad, tot eiken
prijs. De erfenis-truc bedoelt het me
delijden voor een erfgenaam Ln te roe
pen, die, als hij niet spoedig zijn voor
raad verkoopt, zoovee) belasting, suc
cessierecht, zat móeten betalen.
De truc van den landman gaat niet
per brief, hij komt hier persoonlijk zich
midden,. Hij spreekt met een Bor-
deausch accent, maar komt in werke
lijkheid uit la Gorrièze of de Landes,
maar hij heeft een adres, een. brieven
bus, bij een kruidenier van een of an
der dorp van Medoc, Entre deux Mers
of Saint Emüionais. Die truc van den
kasteelbewoner is van denzelfden aard,
maar vereischt een ander voorkomen-
en meei- beschaafde manieren.
De truc van den werker bestaat
hierin, dat er kostbare, maar noodza
kelijke herstellingen en, veranderingen
in wijnbergen moeten geschieden, waar
door voortreffelijke wijnen voor wei
nig gdd moeten worden opgeruimd.
De truc van de missen en van verja
ringsgeschenk en, is meestal bestemd
voor de pastoors en bestuurders van
godsdienstige inrichtingen. De sdirijver
meldt zich als neef van een onlangs
overleden oom, die een prachtigen wij,n-
keflder heeft nagelaten. De oom heelt
tien duizend trancs bestemd voor ziel
missen, de erfgenaam wil die tusschen
de geestelijkheid van Frankrijk en Bel
gië verdeelcn. Zoo zal hij bij dké
bestelling 7 pet. korting 'geven, en oen
overeenkomende som voor de zielmis
sen. De begrafenis-truc wordt gewaagd
bij families, waarvan het hoofd is ge
storven. Deze heeft, kort voor zijn over
lijden, een mondelinge bestelling ge
daan, aan den een of anderen reizi
ger van een Fransche firma. De bestel
ling is onderweg, de factuur is bij den
brief gevoegd. Ten einde onaangenaam
heden te voorkomen, betalen de we
duwe of de kinderen.
Dan is er nog de truc, uit den mili-»
tairen dienst, die der herinnering, van
het klooster, van de oesters en van
veel andere.
De Belgische Vereeniging van koop
lieden in wijnen en spiritualiën, hoopt,
dat allen die deze verzameling van
frucs zullen hebben gelezen, in het
vervolg daardoor zich niet meer zullen
laten bedlriegén,'te meer daar er ge
noeg oude, eerlijke, ventrouwenswaar-
dige firma's in ons land zijn.
Ken tegenvaller.
De Russische vorst Kotschubey lo
geerde eenigen tijd in een hotel te
Dresden, waar hij den hoteil-portier, die
hem spotbladen heeft Laten lezen,
waarin de vorst gehoond werd, had ont
haald op eenige pakken ransel, verge
zeld van, welgemikte schoppen.
De portier klaagde den vorst aan
wegens mishandeling -en deze werd ver
oordeeld tot een boete van 1000 Mark
en betaling vair een schadevergoeding
van 50.000 Mark aan den mishandel
den portier.
Tijdens het proces zat de portier op
een avond in buitengewoon gemoedelij
ke stemming in een restaurant en ver
telde zijn vrienden van de mishande
lingen van den vorst. 1
Daarbij liet hij dóórschemeren, dat
hij den vorst met opzet die Spotbla
den gegeven had, om hém woedend te
maken en dat bij den eersten schop
in schijn bewusteloos was neergevallen,
teneinde er een zoet winstje uit te
slaan
Het ongeluk echter wilde, dat in de
buurt van den portier een paar Russen
zaten, die het gesprek hoorden.
Zij gingen naar dein Russisch en con
sul en deelden mede, wat zij wisten.
Het gevolg daarvan is nu, dat de
listige portier niets krijgt.
Een oude geschiedenis.
De heer Boell, gemeenteraadslid van
Coimar, had voor een vijftiental jaren
geleden groote moeilijkheden met het
bestuur van den dienst der stadsgebou-
wen. De dienstchef spande een proces
tegen, hem in wegens laster en Boeit
werd veroordeeld. Daarop deed hij een
beroep op het bestuur te Straatsburg,
dat na een lang onderzoek, erkende,
dat een. aantal misbruiken.'gepleegd wa
ren. Zoo waren voor de herstellings
werken der Sint-Martenskerk valsche
metingen gedaan voor het leveren van
hel arduin.
Tijdens dit onderzoek werd het ge
meenteraadslid het slachtoffer van een'
zonderling ongeluk. Op 't oogenblik dat
hij over eene loopgracht ging bij 't
nazien der metingen van genoemde ar
duin, brak er een plank en Boell viel
en brak het been. Hij heeft altijd ge
zegd, dat hij het slachtoffer was ge
worden van een hinderlaag, hém dooii
zijne tegenstanders gelegd. Maar hij had
geen bewijzen voor zijne bewering en
de zaak kwam niet voor.
Thans evenwel heeft zekere Schae-
dele, oud-bewaker van de kathedraal,
op zijn doodsbed bekend, dat hij de'be-
drijtver was van den aanslag, ingesteld
door het bestuur der gemeentelijke wer
ken, om zich té ontdoen van een las
tig en opzichter. Hij heeft zijn beken
tenissen herhaald Voor Boell en een
regelmatig prpces-Verbaal is van de be
kentenis opgemaakt. Voor het gerecht
evenwel Is de zaak verjaard, en de twee
voornaamste daders zijn reeds over
leden.
Een cynische bekentenis.
Het Engelsche Parlementslid Joyson-
Hioks, heeft dezer dagen een cynische
bekentenis afgelegd.
Een bekentenis, die een schril licht
werpt op de Engelsche kolonisatie,
welke zelfs het Anglicaansche zen
dingswerk tot stoffelijke doeleinden wil
exploiteer on
Hij zeide:
Er wordt ovar onze positie in Indië
heel wat veinzerij' aan den man ge
bracht. Wij hebben Indië niet ver
overd ten bate van de Indiërs. Ik Weet,
wart men zegt op zendelingenbijeenkom-
srten, dat wij Indië hebben veroverd
om hert peil der Indiërs te verhoogen.
Dat is veinzerij. .Wij hebben Indië ver
overd om er oen markt voor Engel
sche waren van. te maken. Wij hebben
Indië met 't zwaard veroverd en met
het zwaard zullen wij het behouden.
(Stetmmen: „Schande!") Noefn het
schande, als gij wilt. Ik zeg de waar
heid. Ik ben in het zendelingenwerk in
Indië betrokken en heb daar veel aan
gedaan, maar ik ben niet zoo'n huiche
laar om. tè zeggen, dat wij Indië be
houden voor de Indiërs. Wij houden
het als de beste markt voor Éugelsche
waren in hert algemeen en voor de ka
toentjes van Lancashire in het bizon
der.
Een hoogst merkwaardige uitvinding.
Wij hebben indertijd, een half jaar
geleden, aan „Politiken" een bericht
ontleend over een uitvinding van twee
Denen, de gebroeders Andersen. Die
beweerden nil. een toestel te hebben
vervaardigd, dat twee mensehen, door
een telefoon met elkaar verbonden, ook
in staat stelde elkaar te zien. öp die
wijze zou men de persoon aan den
opofferen, uit toewijding-, uit .vriend-
schap, uit plichtsgevoel. Maar dat
alles kan hier het geval niet zijn.
„Heeft zij," vroeg- hij eensklaps,
alsof deze gedochte hem nu, eerst
inviel, „heeft zij U missciliien geld
beloofd !N oom mij het bedrag-, en
ik zal u driemaal zooveel geven,
als ge uw valsche- getuigenis her
roept."
Voor het eerst kon Reine een be
weging van heftig protest niet weer
houden.
„Ik bid u, mynheer, houd ops''
riep zij als wanhopig, „ge foltert
mij."
„Dus gij; die ik ondanks al wat
er gebeurd is, vooir éen eerlijk meis
je houd, zult ofschoon ga uit u, zelf
tot geen slechte daad in staat !zijt,
toch een onschuldige laten veroor-
deelen, zooals er geen heiliger en
edeler op aarde is!
En Wat een goeds zoudt gij doen,
indien gij' wildet sprekenEén
woord van u, en Je markiezin de
Oypières zou haar vrijheid, haar
goeden naam, haar levenslust terug
hebben.
En de Sintély'e, die zooveel voor
de markiezin, de Oypières doen, ook
ik die van zoover gekomen ben om
hen te hielpen en aan te moedigen,
wij allen zouden u zegenen, én
we zouden zeggen„Die Reine is
een braaf meisje. Al is zij dan in
haar jeugd voor een oogenblik be
zweken onder .de vel® heproevingefi,
anderen kant van de draad natuurlijk
ook allerlei voorwerpen kunnen too-
nen, hetgeen in den handel, bij het
doen van bestellingen, b.v. van groot
nut kan wezen. Voor handelsreizigers
zou hert toestel een 'leelijke mededin
ger kunnen, worden.
Men hechtte te Kopenhagen aanvan
kelijk niet veel geloof aan. het verhaal
van „Politiken", misschien ook ómdat
de Andersen maar eenvoudige jonge
mannen waren, 'zónder eigenlijke we
tenschappelijke opleiding. Het waren
zonen van een meester zadelmaker te
Odense, waren op dé lagere school
geweest en daarna op de ambachts
school. Dat was al het onderricht dat
zij genoten hadden. Zij zijn op 't bureau
van „Politiken" geweest, en hebben de
redactie het contract getoond, dat zij
met de Société des Anciens Etablisse-
menfs Weyher et Richemond to Parijs
hadden gesloten. Aan die maatschappij
hebben zij voor 80.000 frank en 8 pet
van de Winst hun patenten verkocht.
Reeds 20.000 frank heeft zij aan da
zaak besteed, wel een bewijs dus dat
zij er vertrouwen in stelt en meent de
uitvinding binnenkort in bedrijf te bren
gen.
Nu meldt echter de „DailJ- Mail",
dat een Duitscher, met name Rühmer,
eveneens zoo'n vérziender heeft samen
gesteld en dién op de tentoonstelling
in Brussel in werking hoopt' te veT-
toonen
Hief Katholicisme in. Transvaal.
In een „Oproep voor Transvaal",
deelde Zuster Maria Alberts, van het
Dominicanesserklooster te Blerik bij
Venlo, verleden jaar eenige bijzonder
heden' mede over de vooruitzichten van
het Katholicisme in hef Land der Roe
ren.
Z'ij: uitte daar ook de klacht, dat on
der de Boeren- en Neger-bevolking vau
Transvaal nog een ruim arbeidsveld
braak ligt voor de Katholieke Kerk
en dat ook hier het woord van. dén)
Zaligmaker bewaarheid wordt: Ziet da
velden staan wit van den oogst, de
oogst is wel groot, maar de werklieden
zijn gering.'.'
In aansluiting hiermee zal men met
belangstelling het artikel lezen dooi
de „Bode van O. L. V. van 't! H. Hart"
ontleend aan de „Irish Catholic", waar
pater Voltz, een der Oblaten van Ma
ria, die te Johannesburg aan het heil
der zielen arbeidt, een overzicht gaf»
van de groote moeilijkheden, waarmede
de Katholieke godsdienst in deze stro
ken te kampen heeft
De reusachtige toevloed, van blan
ken uit alle deelen der wereld, heeft
de aanwezige geestelijkheid zoodanig
orverstelpt met arbeid, dat rij zich in
hoofdzaak moeten bezighouden met
hen, die reeds den christelijken gods
dienst belijden, en er slechts weinig
tijd en gelegenheid overblijft om rich
te wijden aan de bekeering der heiden-
sche Kaffers.
Alhoewel de Boeren den Kathölie-
ken godsdienst tegenwoordig niét vij
andig gezind zijn, trachten zij toch zoo
veel mogelijk te verhinderen, dat de
Kaffers zich in eenigszins aanzienlijk
aantal vestigen rondom een kerk of
missiepost der Katholieke geestelijken.
Mgr JtfiJIer was eerst van plan geweest
eenige missionarissen onder de Kaffers
der binnenlanden té zanden: maar zien
de dat het aantal zwarten steeds toe
nam in de groote steden, waar dezé
duizenden, reeds ontzenuwd dóórJ den
laatsten oorlog, aan allerlei gevaren en
verleidingen blootgesteld rijn, beval hij
den priesters, hun hoofdkwartier op te
slaan in dB. .voornaamste 'stéden Van
Transvaal
Johannesburg, het grootste mijncen
trum van het land, telt onder rijn
inwoners meer dan 80.000 zwarten, die
daar uit afle deelen van Zuid-Afrika
rijn heengetrokken: Zoelóe's uit Na-
tal, Swaziland en Zoéloeland, bergbéfc-
woners uit Basuto, en inboorlingen uit
Transvaal, Oranjekolonie en Bechoe1
analand. Voor den onervaren waar
nemer rijn al deze zwarten haast niet
te onderscheiden; maar do geestelij
ken kennen aTde eigenaardigheden, de
zer verschillende rassen, die alleen
door den dorst naar geld en goud naar
Johannesburg worden getrokken.
Om dit goud machtig te worden, ver
laat nu de Kaffer zijn hut en rijn
dorp, onderwerpt zich aan harden ar
beid en een levenswijze, die hemels
breed van'de zijne verschilt, en dient
eén blanken meester, die in vol» ge
valled sléchts verachting voor hem ge
voelt.
Pater Vottz'beSUiütf nu te Johannes
burg een'betrekkelijk groote Kafferpa-
r'ochie, die edifer uftsluftend uitman
nen, jongelingen en knapen bestaat.
Men ziet er geen vrouwen of meisjes;-
én'de voornaamste reden hiervan is de
buitensporig dure levenswijze. Een
Kaffer zou zelfs het kléinste gezin niet
kunnen onderhouden in Johannesburg.
Een Katholiek gezin zou bovendien aan
de grootste gevaren blootgesteld zijn in
de inboorlingénwijk, die ware poelen
van zedelijke verdorvenheid zijn. Zelfs
het Katholieke Kaffcrmeisjq, dat bij
blanken in Johannesberg dient, loopt
gewoonlijk zoo groote gevaren, dat geen
enkele geestelijke in het binnenland
haar zal toestaan, een dienst te gaan.
koeken, in de stad.
Terwijl er in deze parochie geen'
kinderen aangetroffen worden, zijn, er
buitengewoon veel in de overige Kaf-
ferwijken van Johannesburg. Deze allen
rijn heidenen en protestanten, waarvan
echter do meesten niet eens gedoopt'
rijn en als wilden opgroeien te midden
hunner verdorven omgeving.
Dit alles is pijnlijk genoeg voor een
priesterhart; maar de aanwezige krach
ten schieten te korf en bovendien rijn
de stoffelijke middelen, waarover de
paters Oblaten beschikken, lang niet
toereikend^ al is Transvaal ook een
land van goudmijnen. Men denke hier.
slechts aan de noodzakelijkste levens
behoeften, die in Johannesburg veel
duurder zijn dan elders de artikelen
van weelde.
Evenwel, ondanks da armoede dei-
Katholieke Kaffers, hebben zij toch een
groote edelmoedigheid aan den dag ge
legd, door voldoende middelen bijeen
te brengen om een kleine nieuwe pa
rochiekerk te kunnen bouwen.
Een ander zeer vruchtbaar arbeids
veld vond pater Voltz in de hospita
len, waarvan er een zich bevindt n^ibij
den ingang van iedere mijnschacht in
de omstreken van Johannesburg.
Zoo heeft iedere mijn. haar eigen Hos
pitaal, dat meestal gevuld is met zie-»
ken. Want sommige tijden van het jaar
rijd zeer nadeelig voor do zwarten, die,
komende uit veel warmere streken dan
Transvaal, niet bestand rijn tegen de
strenge winterkoude. Das zomers heer-
schen vaak kwaadaardige koortsen on
der hen., die haar oorzaak vinden in de
buitengewone onzindelijkheid dcc
zwarten in de overbevolkte wijken en
hunne verregaande zorgeloosheid om
de allereenvoudigste voorzorgsmaatre
gelen) te nemen.
ld zulke tijden hebben ete niet zel
den een vijftigtal sterfgevallen per
maand plaats in die hospitalen, endaar
déze laatste nog al talrijk z^jn, kunnen
alleen die, welke het dichtst blji Jo
hannesburg gelegen zijn, eenmaal per
week, hetzij te paard, hetzij per fiets
bezocht worden.
Menig stervende Kaffer werd hier in
het geloof onderwezen en gedoopt en
had aan den rusteloozen ijver der pa
ters Oblaten rijn eeuwig rieiéhejl t®
danken.
Behalve deze hospitalen worden ook
"de gevangenissen geregeld door hen
•bezocht. Deze herbergen gewoonlijk'
veroordeelden voor gewone misdaden
drie klassen misdadigers: de rieken, de
en de ter-dood-veroordeelden.
Dé eersten, de zieke gevangenen, zijn
in den regel heidenen, en hier heeft
de priester toegang op ieder uur van
den, dag en den nacht wanneer rijn
hulp vereischt wordt.
De volgende klassen bestaan uit hen,
die veroordeeld zijn wegens diefstal
verzet tegen de plaatsolijke overheid,
ongeoorloofden verkoop van sterken
drank enz. Zij rijn het,, zoowel al»
heidenen, die iederen Zondag geregeld
de godsdienstoefeningen bijwonen, en
zich daarbij gewoonlijk zeer stichtend
gedragen.
De moeilijkste, maar tevens de meest
troostrijke taak der paters Oblaten is
het bezoeken der gevangenen van de
insloeg;, nog eenzamer dan de weg,
dien ze zooeven verlaten hadden,./
„Hebt ge gezorgd, dat uwi afwe
zigheid niet vreemd gevonden
wordt," vroeg' hij.
„Ja," was het antwoord. „Ik heb
hoofdpijn voorgewend en gezegd dat
een f 1 ink® wandeling mij' helpen zou
En ik heb geen onwaarheid gespre
ken, want, mijn hoofd is zwaar vaji
het denken over de zonderlinge
woenrden, die ge gisteren tot mij ge
sproken hebt
„Mejuffrouw", begon Richard zon
der op haar kladht te letten, „heft
onderhoud dat ik u verzocht heb,
gaat; over zeer ernstige zaken Gij
zijt do dochter van een eerlijk man,
van een braaf officier wiens nage
dachtenis in uw vaderland, het
schoone Bret-agne, nog in, hooge
eer® is.
En gij, 1de dochter van zulk een
braaf en edel man, houdt thans, in
uw handen de eer en misschien het
leven van een ongelukkige, di® u
nooit eenig kwaad gedaan heeft Gij:
kunt haar niet laten veroordeelen,
gij kunt niet toelaten dat haar on
schuldig hoofd valt voor de schuld
van anderen In den naam uws va
ders, zeg mij da,t, ik beter van u
mag verwachten."
Bleek, als een docde, deed Bieane,
wanhopige pogingen om haar tra
nen te weerhouden.
Die man, die meefcter was van
haar- droevig geheim, hij kon
dreigen en hij smeekte!
En toch, kon zij' één woord spre
ken, dat verraad zou zijn. tegen
over de vrouw, wier slavin zij! al
sinds jaren geweest was
Met wijd geopende oogen, niet
vertrokken gelaat en bevende lip
pen antwooidde Reine: „Ik begrijp
niet wat gij1 van mij wilt, meneer
Hoe zou een arm meisje als ik ooit
de eer en het leven eener andere
in handen kunnen hebben!"
Richard de Clavières fronste even
de wenkbrauwendat was het eenige
toeken van teleurstelling en erger
nis dat hij gaf
„Zij aan wie gij uw gemoedsrust
en uw onbezwaard geweten opof
fert, is uw toewijding niet waard,"
sprak hij ernstig „De vicomtesse
de Mondxag-on heeft u op een on
waardige wijze behandeld. Nooit zal
zij! u dankbaarheid of vriendschap
bewijzen voor hetgeen gij thans voor
haar doet. Die vrouw heeft geen
hart, dat weet gij zoo goed als ik
iMaaxom cffert gij u dan voor haar
op
Richard de Clavières wachtte
eenige ocgenbl ikkenhij las op het
schijnbaar onbeweeglijk gelaat der
dochter van Bretagne den twee
strijd, die in het diepst van haar
ziel gevoerd werd. Toen ging hij
voort
„Ik begrijp u niet. Men kan zich
zij heeft dat oogenblik van zwak
heid dubbel goed gemaakt door- het
gevaar dat zij' heeft willen trot-
seeren bij het vervullen van een
moeilijken plicht."
Reine kon haar tranen niet lan
ger bedwingen. „Dc kon iuiet, ik
kan niet," mompelde ze.
„En waarom kunt ga dan niet,"
ging' Ricihard altijd even vriende
lijk voort. „Men kan toch immers
alles wat men wil 1"
„Gij kent die vrouw niet," sprak
Beine nu, ,,zij is tot alles in staat"
Richard haalde de schouders op
„Wat denkt gij dat ze u doen
zal," vroeg hij!. „Vertellen wat ge
te Parijs giedaan hebt? Dat is mo
gelijk, maar niet eens zeker. Maar
laten we het een oogenblik aanne
men. Zal het bekend worden eener
afdwaling uit uw jeugd moeiliiiker
te verdragen zijn dan do voortdu
rende knagingen van uw geweten?
Ge hebt een misslag begaan, die
door do omstandigheden maar al te
zeer verklaard wordt, arm kind
Maar in ieder geval, gij' hebt dien
begaan. En nu uw .geluk, uw e>er,
de achting voor u zeiven terug .te
krijgen, dat gaat natuurlijk niot zoo
gemakkelijk. Ge moet daarvoor do
kans loopen den toom van uw
meesteres op den hals te halen, maar
ik Verzeker u dat go door uw held
haftige daad gelukkig zult worden
ondanks jde vicomtesse de (Mondra-
&W-"
Gelukkig! Kón zij dat nog .worden
zonder haar meesteres?
Op het oogenblik dat Reine zou
toegeven, deed dat woord haar aan
Clemens denken. Haar misdrijf ken
nende, was hij toch altijd goed en
hartelijk 'voor haar geweest. De
vurige hartstocht van don jongen
man had in haar de oprechte, war
me liefde geboren doen worden van
een arm, verlaten meisje, dat uLct
mand en niets anders pp aarde had
om 'te beminnen.
En zij kende Clemenszij wist
dat mevrouw de Mondragon Verra
den waarschijnlijk zou betoekenea
van haar huwelijk mat Clemens af
stand te moeten doen ondanks de
vurige liefde, die hij voor' haar ge
voelde
Opnieuw' zag .ze zich alleen, door
allen, ook door demons verlaten:
Afstand doen van het betrekkelijk
kalm en gemakkelijk loven» dat ze.
tot dusver geleid had, welnu,
als het moest, zou dat gebeuren-
Maar afstand doen van haar geluk
met Clemens, van den eigen, haard
dien ze zidh gedroomd had, van de
liefde die ze bij haar aanstaanden
man had go wekt en nu ook in zich
zelf gevoelde, dat nooit!
(JPordf vervolgd.')
