Nieuws uit de Bolleu-
streek en de Meer.
Wat anderen zeggen.
Sport en Wedstrijden.
m ELDERS
Financieele berichten.
Uit onze Oost
Wetenswaardig AHgrlti.
BMaieje baar thuis bi] de moeder van
ft. Eng daarmee ingenomen, was deze
echter niet, wanl het karakter van het
meisje liet veel te wenschen over. Niet
alleen was zij reeds tweemaal wegens
diefstal veroordeeld, maar ook bij an
dere gelegenheden was zij reeds op dief
stal betrapt, en op dien grond uit den
dienst verwijderd. Bovendien waren
haar zeden niet bepaald puriteinscli en
leek zij ook op andere puilt eii niet
te vertrouwen.
.Weliswaar liep zij wel eens met R„
maar deze gaf aan zijn moeder te ken
nen, dat er van een verkeering tnsschen
hen beiden geen sprake was. Zij deed
hem te rare voorstellen naar zijn zin,
over beroovdng van haar mevrouw, die
zooveel goud en diamanten had, en
daarom wilde bij liever niet met haar
te maken hebben. Aldus verküaarde hij
aan zijn moeder, korten tijd vóór den
moordaanslag, doch alleen zijn moeder
heeft deze verklaring gehoord, geen ge
tuigen waren er bij tegenwoordig.
Wel heeft zij in den 'fiuïselijken kring
bij de moeder van R. meermalen uiting
gegeven aan vijandelijke gevoelens je
gens mevrouw Wynia, die zij „een
kreng"' noemde.
Of R. ten slotte voor de verleiding
bezweken is? 'tls wel aannemelijk,
want altijd was hij e,en jonjgen met
zwakke geestvermogens en zwak karak
ter. Er zijn feiten, die er op wijzen,
dat de zaak reeds lang te voren door
hen besproken is. Niet alleen toch, dati
zij reeds geruimen tijd uiting gaf aan
haar begeerte naar het goed van mevr.
.Wynaa, maar ook was zij kort vóór
den moordaanslag, R. een. paar maal
's avonds bij zijn baas komen opzoe
ken, oma met hem te spreken. Ten
slotte heeft zij hem, zooals men weet,
's avonds met een briefje bij zich ont
boden Zij gaf voor, dat dit was, om
dat hij haar een rok moest brengen,
dien zijn moeder voor haar versteld
had en dien zij den volgenden dag noo-
dag had. Dit was echter een leugen,
want de rok hangt nog altijd bij de
moeder thuis.
Het zal echter voor de justitie niet
zoo gemakkelijk gaan, de waarheid uit
te vorschen.
De watersnood in Limburg.
Wij lezen in de „Linob. Koerier"
de volgende berichten over hoog
water:
Woensdagmiddag bezochten wij het
zoo geteisterde dorpje Heugem. In de
nabijheid van de van oudeher bekende
herberg „Vogelenzang", lag een bootje
aan den kant, dat ons over den wïjdeD
waterplas, een meer gelijk, voerde.
Zoover het oog reikte, niets dan
water. Het zag er nog treurig uit;
geen eDkel huis of het had water
schade. Enkele waren zelfs gedeeltelijk
ingestort. Gelukkig begint het water
te vallen, langzaam doch zeker. Sinds
het Maaswater den rechteroever be
noorden Eysden overstroomde, bereikte
't Maandag zijn boogsten stand.
Woensdag tegen den avond werd te
Heugem reeds een val 22 c.M. ge
constateerd. En nu de val bljjft aan
houden, zal Hengem weldra van zijn
grooteten vijaDd verloet zijn. Op
sommige plaatsen evenwel zal het
langer duren, daar nl. waar het water
niet kan wegvloeien, doch in den
bodem moet verzakken.
In vele huizen stroomde het water
aan de voorzijde in. aau de achter
zijde weer uit. In talrijke huisgezin
nen durfde of kon vader niet gaan
werken, omdat hij bevreesd was, dat
het water zou blijven stijgen, en zijn
hulp dus thuis broodDOodig was, of
wel, dat hy zijne woning niet meer
kou verlaten.
Zoo ppoedig mogelijk: vertrok de
familie de Clavièxes naar Indie. iWieer
«leden de Sintély's, die Richard met
«te regeling van Madeleine's zaken
te Rurija belast had, hen tot Mar
seille uitgeleide. En diep aangedaan
zagen jae het vaartuig na, dat de ge
lukkigen, zoo geheel anders dan de
vorige maal, met hun beide lievelin
gen naar bet sdhoome Indie terug
voerde.
Martelares was Madeleine geweest
ae werd daarvoor thans beloond
door de volle zoetheid der moeder
liefde.
EINDE.
Ons nieuw feuileton.
danken onze lezers voor de
stijgende belangstelling, waarmede
zij onzen feuilletonroman „Moeder
en (Martelares" hebben gevolgd.
En we achten ons gelukkig, aan
het einde van .dit zoo spannende en
diep ontroerende verhaal uit de le
vensgeschiedenis van (Madeleine de
Oypières, terstond te kunnen aan
vangen met een anderen roman, even
pakkend en boeiend schoon van
eenigezins ander genre als dien
onze Jezera en lezeressen met zooveel
aandacht hebben gevolgd.
Ook in „Schuldbesef waarvan
wij morgenavond het eerste gedeelte
afdrukken, speelt de vxouw en
waar doet zij! het niet, lieve lezeres
een groote rol. Hier is het niet de
liefde tot het kind, maar die voor, den
echtgenoot, die aanvankelijk weinig
in het oog springend, toch de groote
momenten van den roman beheerscht
en tot een. buitengewoon dramatisch
onverwachte en verrassende ontknoo-
ping .leidt.
(Wij hopen dat „Schuldbesef een
even gunstig onthaal zal vinden als
„Moeder en Martelares."
Er zijn huizen, die thans voor de
6de maal dezen winter geheel door
water waren omgeven.
In sommige straten staat het water
nog H/2 M. diep; de meeste landbou
wers hebben hun vee in de stallen
op verhoogingen, in veiligheid moeten
brengen.
Van St. Pieter uit, werden de
bewoners grootendeeis vau voedsel
voorzienook de post bereikte Heugem
over de Maas; een gevaarlijke tocht
voor den postbode.
De grootste schade is aangericht op
de landerijen. Het winterkoren, dat
reeds zijn groene sprietjes 1 d.M.
boven den grond verhief, zal waar
schijnlijk geheel zijn losgespoeld,
zoodat de landbouwer het land op
nieuw zal moeten gaan bewerken en
beplanten. De overige veldvruchten
zijn öt wel weggespoeld öt zijn voor
de consumptie minder geschikt ge
worden. De schade is niet bij bena
dering te bepalen. Doch zij bedraagt,
volgens door ons ingewonnen inlich
tingen bij de landbouwers zeiven,
duizenden guldens, als men nagaat
dat van vele landerijen de mest, die
er al was opgebracht, ook door den
sterken stroom werd meegesleurd.
Het water joeg hazen en konijnen
uit hunne holen, zoodat menig lang
oor den verdrinkingsdood vond. of,
wanneer hij het wagen dorst, op een
droog plekje te vluchten, eenvoudig
werd neergeknuppeld.
De winter van 1910 zal de Maas-
kanters, niet het minst de bewoners
van Heugen, nog langen tijd heugen.
Dd vooruitzichten voor een goeden
oogst zijn voor de landbouwende be
volking niet groot. Da grond is te
nat, en blijft te koud; er vormt zich
een harde bovenkorst die het door
dringen der zonnestralen zeer bemoei
lijkt.
Op den Heerderweg (is het drink
water niet meer te gebruiken; het is
geel van kleur, en het heeft een bit
teren smaak. Naar verluidt zouden
de bewoners aldaar zich trachten te
voorzien van leidingwater uit de stad.
Woensdag bezocht de Commissaris
der Koningin de geteisterde plaatsen
per automobiel.
Nu het water begint te zakken, kan
men nog beter beoordeelen, welk een
groote hoogte het hier en daar be
reikt heeft, zóó zelfs op den Scharn-
derweg, waar men trouwens het ver
keer per rijtuig niet meer onderhou
den kon, omdat het water tot bover»
de portieren kwam.
De wegen van Borgharen en Limine
zijn gedeeltelijk uitgedreven.
Over het algemeen wordt veel schade
geleden aan de wegen.
Maar die haalt niet bij de groote scha
de, welke de landwerkende bevolking
heeft. Alles moet opnieuw bemesten
bewerkt worden, en hoe lang zal het
duren eer het water voldoende weg
getrokken is, vooraleer de werkzaam-
iden te kunnen beginnen.
Men meldt uit Geulle:
De toestand is vooral hier erbar
melijk. De huizen in de nabijheid van
de Maas stonden pl.m. 60 c.M. onder
water, thans nog pl.m. 20 c.M.
In de gemeenschap wordt voorzien
door een veerpontje.
Alle proviand in de kelders is ver
leen en bedorven.
De toegang tot het dorp is weder
vrij. Alle landerijen staan ondier water
en de meeste reeds te veld staande
vruchten zijn uitgespoeld.
De wegen hebben veel door uit
spoeling geleden. De gemeenschap met
het naastbijgelegen Bunde, Elsloo,
Beek is nog niet hersteld.
De doorbraak van den Brommeler-
dijk is te wijten geweest aan den
slechten toestand van een zich daarin
bevindend sluisj e, hetgeen veel tot de
overstrooming van het dorp zelf bij
gedragen heeft.
De Commissaris der Koningin in
de provinoie Limburg heeft een
schrijven gericht tot de burgemeesters
in Limburg, waarin hij naar aan
leiding van de in de laatste dagen
in de provincie voorkomende over
strooming, een beroep op hen doet,
om medewerking te verleenen ter
bevordering van het inzamelen van
gelden tot leniging van den door den
watersnood gelroffenen. De gelden
zullen vervolgens moeten overgemaakt
worden aan de te Maastricht zetelende
provinciale watersnoodcommissie, wier
taak het dan zal wezeD, om naar de
haar omtrent den omvang der ramp
in elke gemeente verstrekt wordende
gegevens, eene billijke verdeeling wier
gelden onder de slachtoffers d6r ramp
tot stand te brengen.
Voorts lezen wij in de circulaire:
„Voor de burgemeesters, wier ge
meenten gelegen zijn langs de buiten
hare oevers getreden rivieren, waar
waterschade is geleden, zal het alsnu
zaak zijn, onmiddellijk werk te maken
van het samenstellen van eene (plaat
selijke watersnoodcommissie, ten ware
die reeds mocht zijn ingesteld en te
zorgen, dat die commissie op do hoogte
worde gebracht van hare taak, om
schreven in voormeld provinciaal blad.
Ook in de anderen gemeente, welke
van de ramp en hare gevolgen
gevrijwaard bleven, worde door de
betrokken burgemeesters geijverd op
de wijze als hun dienstig toeschijnt,
tot tut verstrekken van hulp en
bijstai d.
Ik verzoek alsnu heeren burge
meesters* van overstroomde gemeen
ten, waar zoodanige commissies wor
den in het leven geroepen, mij ten
spoedigste de totstandkoming dier
'commissies te melden, zoo mogelijk
met eepe globale apgave van de
waterschade voor zoover die nu reeds
kan opgegeven worden."
Het voorzitterschap van het per
manente burean van de watersnood
commissie zal worden aangeboden
aan den burgemeester van Maastricht.
Vanwege dis Katholieke Actie wor
den thans reeds gelden voor de slacht
offers van den watersnood ingezameld.
BILLEGOM.
Burgert. Stand. Geboren: z. van
M. Warmerdam—Slootbeek. z. van A.
WaardenburgKorver. z. van A. M.
Langeveld—Brouwer, z. van D. Belgra-
ver—WaLs. d. van C. M. Speelman—
Boelé. d. van J. M. Glasv. Dongen, z.
van M. M. TopperDe Groot.
Ondertrouwd: A, Overmeijer en
C. W. A. de Konink. L. Hopman en. A.
Robart.
NOOBBWIJK.
Een praatje oyer de gas
fabriek.
Reeds vele jaren is onze. gemeente
in het bezit eener gasfabriek, welke
echter tot aan de stichting der thans
bestaande, steeds werd geëxploiteerd
door particulieren, terwijl, behalve
door de Gemeente, slechts door wei
nigen aan het buizennet was aange
sloten.
In 1903 echter werd voor onzen
Gemeenteraad besloten, een eigen
Gasfabriek te stichten en te éxploi-
teeren, en voor dat doel een stuk
grond aangekocht van wijlen den
heer A. 3V- Alkemade.
Eene commissie, .bestaande uit de
heeren Burgemeester E- I- Baron
van Harden broek, G. V. Konijnen
burg en G. van der AVeijden, wethou
ders. G. Alkemade, J. de Groot Jr
en C. J. L van der Meer, wist te
bewerkstelligen dat deze fabriek in
1903 werd opgericht en in exploita
tie gebracht. Voor een en ander werd
door de gemeente eene leening aan
gegaan van f 80.000.00. In het eer
ste levensjaar produceerde deze
nieuwe instelling ,228.000 M3 gas,
doch een groot tekort Was het na
tuurlijk gevolg. In het tweede jaar
kreeg',de thans beheer voerende chef,
J. Veerman, de exploitatie in kaai
den en heeft duidelijk doen zien, dat
de gasfabriek voor Noordwijk kon
worden een bron van inkomsten.
In 1906 werd geproduceerd30.7000
kubieke meter, in 1907 384.000, in
1908 399.000, en in 1909 456.000 M3.
Dus het gebruik was in 5 jaren tot
het dubbele gestegenIndien ons
getuigen ons geen parten speelt kon
in 1908 een winstsaldo worden ge
maakt van pl.m f 3000.;zoodat we
veilig mogen aannemen dat 't winst-
saldo over' 1909, tnet een .vermeer
dering van 57.000 M3 een extra
f 3000 winst zal aantoonen. De ex
ploitatiekosten worden met de ver
meerdering: van productie niet veel
hooger. Buitendien, zooals wij eeni-
gen tijd geleden al eens hebben me
degedeeld. staat jde Noordwdjksehfe
gasfabriek boven aan de lijst, wat
betreft het produceeren van hetgroot
sto aantal M3 gas per 1000 kilo
kolen Een deugdelijk bewijs dat het
beheer in goede handen is.
Echter, we zijn er thans van ver
zekerd dat ook Electrische Stroom
zal worden geleverd, en nu rijst Wij
ons de vraagZal de uitvoering in
onze gemeente van electrische ener
gie geen schade toebrengen aan onze
gasfabriek (Wij! moeten ons onthou
den hierop een antwoord te geven:
echter in aanmerking genomen dat
zich nu reeds een 30-tal Pensions
of villa's hebben bereid verklaard
van' de Electrische stroom! gebruik
te maken, ligt het voor de hand
dat de uitbreiding van gasproduc
tie hieronder zal lijden en i» te ver
wachten dat, althans de eerste jaren,
het getal geproduceerde M3 gas sta
tion air zal blijven.
Burgcrl. Stand. Geboren: d. van
P. Plug en P. Smid. z. van D. Note-
boom en L. F. J. Vermaas, d. van A.
Spaanderman en F. Ammeraal. d. van
G. A. van Rijn en N. Kuiper.
Overleden: P. Heemskerk, 81 j.
HAABLEMMKRLIEDE o a.
Burgert. Stand. Geboren: z. van
A. Cornell'ssen en A. C. Manuaart. z.
van J. P. Buys en A. Boesburg.
Overleden: C. Musterd, 3 weken.
HALFWEG.
Weinig animo. Tot heden heeft zich
nog geen ernstige gegadigde aangemeld
voor de vacante betrekking van veearts-
keurmeester, alhier.
INGEZONDEN.
Voo" den inhoud dezer rubriek stelt de.
Redactie zich niet aansprakelijk.
Van ingezonden stukken, geplaatst of
niet geplaatst, wordt de copy den inzender
niet teruggezonden.
1860— 910
Begiment Pauselijke Zouaven.
Het regiment Pauselijke Zouaven,
zal ia Juni aanstaande zijn 50aten
verjaardag berdenken. Bij het intreden
des jaars schreef generaal de Charette:
Dagorder
Basse Motte,
31 December 1909.
Waarde Kameraden,
Van harte zij U alle eoed toe-
gewenscht. Ik noodig IT uit den
öOsten ver jaardag van het regiment
te komen vierer, te Parijs, in de
basiliek van Montmartre in de
maand Mei.
Voorzeker zullen vele onzer aan
die uitnoodiging gaarne willen vol
doen, waarom het bestuur van de
Alg. Nederl. Zouavenbond het den
Oud-Zouaven in herinnering brengt,
om zoo de deelname voldoende blijkt
te samen op te gaan. De spoorkosten
retour Parijs van af Roosendaal zullen
ongeveer f10 bedragen en de duur
der reis 2 k 3 dagen. De Oud-Zouaven
geen lid van den bond zijnde en
daaraan wenschend deel te nemen,
worden verzocht ten epoedigBte van
hunne instemming te doen blyken,
aan den secretaris van den bond H.
E. RobijnsEgelantiersgracht 156
Amsterdam, waarna bij genoegzame
deelname IJ met verdere bijzonder
heden zult worden in kennis gesteld.
H. E. ROBIJNS.
V erkeerde practijken
Gaandeweg sluipen in onze politiek
en journalistiek gewoonten in, die op
den duur het peil van het, openbaar
leven moeten .verlagen, zoo zegt „De
Maasbode" in een opmerkelijk kruis-
kopje.
Beginselstrijd wordt thans weinig
of niet gevoerd. In'j de plaats daarvan
wordt ijverig gespeurd naar een of
ander politiek gerucht of vertelseltje,
dat geschikt lijkt, den een of anderen
gebaten tegenstander eens goed te
treffen.
Dat gaat thans op aile manieren
en in alle toonaarden door de pers.
Over dergelijke kleinigheden als
het schenden van het briefgeheim
stapt men tegenwoordig al heel ge
noeglijk heen. Zoo iets telt niet meer
mede.
Wanneer eene dame van ietwat ze-
nuwaehtigen aanleg bij een Zondag
avondpraatje in vriendschappelijken
kring het een of ander meent op te
vangen, wat, naar later blijkt, door
haar verkeerd is verstaan dan voelt
zij zich aanstonds geroepen, om deze
afgrijselijke onthullingen in, de pers
bekend te maken en tal van liberale
redacties likkebaarden dan reeds bij
het hoogpolitiek genot, dat hun weer
te wachten staat.
Een ander, niet zeer scrupuleus
journalist, discht romantische verhalen
op van een voorman der vrijzinnig-
democratische partij namen worden
niet genoemd die bij een anti-re
volutionair minister wie dat is,
behoeft men niet te raden om een
lintje kwam bedelen.
Zoo gaat 't thans dag aan dag voort.
Nu is dit bedrijf eigenlijk zeer ge
makkelijk. Ieder, die zich in het open
baar leven beweegt, komt wel eens
iets ter 001e, waarvan met wat
handigheid wel een soort politieke
„onthulling" te maken is. 'tZou ons
heus niet moeilijk vallen, om uit ge-
houdea gesprekken, loopende geruch
ten enz. een rubriek pikante „onthul
lingen" saam te stellen.
Dit is echter niet naar onzen smaak.
Voor den beginselstrijd is ons „schend
blad" steeds te vinden. Persoonlijke
bestrijding en achterklap-politiek wen
schen wij niet.
Maar wat ons in de huidige „schan-
daal"-journalistiek hartgrondig tegen
staat, is, dat men dergelijke practijken
tracht goed te praten, met een beroep
op de waarheid, die gediend moet
worden.
Wij zouden willen vragen: heiligt
dan thans bij u het doel wel de mid
delen?
Het] dienen van de waarheid is de
plicht van iederen publicist. Maar dit
dienen van de waarheid is tevens zulk
een [heiiig en verheven ideaal, dat 't
een besmeuren gelijkt van dit ideaal,
wanneer men ,'t op een lijn wil stellen
met de nare practijken, die in onze
pers al te veel ingang gevonden hebben.
Overbodig nog te zeggen, dat wij aan
de verspreiding van dergelijke „ont
huliingen" niet zullen meedoen. De
waarheid willen wij dienen zonder
onderscheid des persoons. Maar ook
de waarheid alleen.
Voor venynige beschuldigingen zon
der bewijs en zwevende geruchteD
hebben wij noch tijd, noch plaats
ruimte over.
Wij hebben ander en beter werk
te doen.
Ned. Wieier-Bond.
Het bestuur van den N. W. B. stelt
zich voor, wanneer de toestemming
van de autoriteiten daartoe wordt
verkregen, Maandag 28 Maart a.s. (2e
Paaschdag) des middags te 12 uur op
den Boulevard te Zeist, wedstrijden
over 1Ü00 Meter te doen verryden.
A. Wedstrijd open voor amateurs,
geolasseerd als buitenklaBsig, 1 e en 2e
klasse. Pry zen: groote verg. zilv.,
groote zilv., kleine zilv. en groote
bronz. bondsmedailles.
B. Wedstryd open voor amateurs
3e kl. Prijzengroote zilv., kleine
zilv,, groote br. en kleine br. bouds
medailles.
C. Wedstryd open voor nievwelin
gen, voorzien van een geldige start
kaart. Prijzengroote zilv., kleine
zilv., groote bronz. en kl. br. bonds
medailles.
De inschrijvingen sluiten by den
ion secr, den heer P. T. de Jong,
Donkersteeg 9 te Leiden.
Sob enNmen..
Ter gelegenheid! van 't 13e te
Hoorn gehouden wapen feest van den
Koninklijken Officiers-Schermbond
werd in de degen-afdeeling voor hen,
die op .voorgaande wapenfeesten nog
geen prijs op dat wapen behaalden,
den achtste prijs behaald door den
eersten luitenant-adjudaat J- K. F
AVeber, van het 10e regiment, alhier.
Her: Zodiac dirigeable naar
de Noordpool.
De ingenieur Vanimann, die den
Amerikaanschen journalist jWell-
mann op zijn tocht naar de Noord
pool zou vergezellen construeert
thans een 200 p-k. 8 cyl (170 X 180)
motoT. Deze motor zal gemonteerd
worden in een groote Zodiac dixi-
geahle waarmede Vanimann dan zial
trachten de pool te bereiken.
Vliegongelukken.
Erg secuur is bet nog niet om mat
eene vliegmachine de lucht in te
gaan.
To Ghalons-sur-Maxne, is eergis-
teren-middag pm 4 u,ur de aviator
Legagneux, .door' een windvlaag ge
pakt en van een hoogte van tien me
ter gevallen. Het toestel werd ver
nield, en de aviator gewond.
Het volgende lijstje van ylieg-on-
gelukken gedurende anderhalve
maand v,an dit jaar, toont duidelijk:
aan -hoe gevaarlijk de luchtsport
nog is.
Jan. 4. Delegrange verongelukt!
met zijn toestel te Bordeaux.
Barones de Laroche valt te iCihai-
lons-sur-Marne en wordt bewusteloos
opgenomen.
Santos Dumont doet te Saint, Cyr
een val van 30 Ml Hij wordt licht
gekneusd en zijn machine is vernield.
Jan. 5. Meal tuimelt te Cannes
omlaag en wordt licht gekwetst. Toe
stel vernield.
Jan. 9. Keidel heeft eenzelfde
avontuur te Johannistal- Lioht ge
wond. Toestel vernield.
"Dowes maakt een buiteling te
Cannes, met hetzelfde resultaat.
Jan. 10. Schueler valt te Chem
nitz van 8 voet hoog. Aviator onge
deerd, toestel beschadigd.
Jan. 16. Miscaral doet te Los An
gelos een val van 6 M, Hü wordt
licht gewond en zijn toestel is stuk.
Jan. 26. .Latham tuimelt te Hel-
liopolis van een hoogte van 40 M-,
omlaag. Zelf blijft hij' ongedeerd,
doch zijn machine is naar de maan.
Jan. 31. Leblanc brengt het er te
Pau nog goed' af als de motor van
zijn machine eensklaps blijft stil
staan. Noch hij noch zijn toestel ge
deerd.
Mortimer Singer valt te Karro.
Hij breekt een been. Zijn toestel is
verbrijzeld.
Fete". 14. Kempton Sanders kantelt
te Kessingland met zijne machine
omj die geheel vernield wordt. Avian
tor ongedeerd.
Rechtszaken.
Failliet verklaard:
23 Rflbr. E. J. Keseling, boJi.woR->
dernemer te Rotterdam.
J. Ellenschu, operazanger, verblijf
houdende te Zwickau, gewoond hebben
de te Amsterdam.
28 Febr. J. Rosier, sigarenfabrikant
en winkelier, te Bolsward.
1 Malart. H. C. van der Ven, eerder
wed. C. H:- Buker, thans echtg. van.
J. Fresco, in het vonnis der Haagsdhe
rechtbank abusievelijk genaamd Hl G.
Buker, wed. Van der Ven, te 's-Gra-
venhape.
H. N. van Schalk, te s-Graven-
hage.
2 Maart. S. Beer, winketier in meu
belen te Rotterdam.
K. van Leusden, te Vreeswijk.
,.T. de Wit, zonder beroep, te A'dam
22 Febr. B. M. H. Keiler, koopman,
te Leiden.
28 Fiebr. W. van Harderwijk, hande
lende in chemicatiën en chemische pro
ducten, firma Van Harderwijk m Co.,
Amsterdam.
,T. W. van Gelder, zaakwaarne
mer, Amsterdam.
G. van der Leede, handel end e in
steenkolen, firma G. van. der Leede
en Go., te Watergraafsmeer.
1 Maart, J. B. V. de Brouwer, win
kelier, te 's-Gravenhage.
W. P. Slufters, winkelier in. speel
goed en papier, te 's-Gravenihage, doch
thans te Chicago, S. A. woonachtig.
1 Maart. J. Rijks, winkelier, te 's-Gra-
venhage.
2 Maart. P. J. de Koning, koffiehuis
houder, te Rotterdam.
P. van der Kraan, kruidenier, Rot
terdam.
J. H. Mollee, winkelier in drutters-
waren, Amsterdam.
F. Knol, bakker en. winkelier, Dar-
gerwesterveen, gem. Emmen.
3 Maart. W. de Ia Haye, vroeger her
bergier en winkelier, te Eygelshoven,
thans wonende te Vaelserquarfier (Prui
sen).
Geëindigd, door het verbindend
worden der uitdeeliragslijst de faillis
sementen der nalatenschap van J. Mo-
ser Jr., E. H. Kramer, te A'dam, J.
D. Heslinga, broodbakker, te Den Andel
(gem. Baflo), P. K. A. M. Wap, te Hil
versum en. J. H. Berens, caféhouder en
winkelier te Nijmegen.
Geëindigd door homologatie van
het accoord, het faillissement M. Berg
man, van tafel en bed gesch. echtg.
van II. Keyl Kl.zn., te Hattem; door
het verbindend, worden van de uildee-
lingslijst het faillissement F. W. IJam-
miers, transportondernemer te R'dam.
Opgeheven: de faillissementen H.
B. Blumer, Amsterdam, en S. Stam,
vroeger te Dodewaard.
Geëindigd door het verbindend
worden der uitdeelingslijsit de faillisse
menten van V. Hi S. Carstens, te Leeu
warden; P. A. Schollaardt, koopman en
winkelier, te 's-Gravenhage; M. Polak
I.-Czn., te A'dam en T. Meijer, destijds
bakker en winkelier te Meedhuizen.
Opgeheven het faillissement F. J.
B. N&colle, smid te Philippine.
4<v0 leming Rumeniö 1910. De insckrij
ving op frs. 128 millioen dezer leening,
zal opengesteld zijn op 8 Maart tegen
den koers van 86V2°/o, de betaling der
toegewezen stukken moet geschieden
tusschen. 15 en 23 Maart. De stukken
zijn groot frs. 500 ,of veelvouden daar
van en voorzien ran coupons per 1
Maart en 1 September. De leening is
bestemd voor den aanleg van verschil
lende spoorwegen en het voltooien van
reeds in aanleg zijnde lyneo, alsmede
ter uitbrading en verbetering van den
Staatsspoorweg, voortzetting van den
haverman!eg te Gonstanza en voor an
dere openbare werken; eindelijk voor
een klein gedeelte ten behoeve van het
ministerie van oorlog. De leening wordt
gelost in den loop van hoogstens 40 ja
ren, door middel van halfjaarlijksche
uitlótingem, te beginnen met 1 Decem
ber 1910.
Het missie-paard.
Er is een aardige brief verschenen,
in de Annalen van het Missiehuis te
Tilburg, van pater Van derKooy, die
op Merauke (Ned. Zuid Oost Nieuw-
Guinea) geplaatst is ter vervanging
van den bekenden pater Cappers. Deze
is ten behoeve zijner gezondheid over
geplaatst naar Langgoer, op een van
de Kei-eilanden en met anderezaken
heeft hij ook zijn paard, Blanda, op
Merauke achter gelaten. Terwijl pater
Van der Kooy nog een onbekende
is voor de inlanders in de buurt van
Merauke, is Blanda van onds een
goede kennis van hen. Men herinnert
zich het verhaal van den medicus
ten platten lande, die van een boer
een paard gekocht had dat bij iedere
herberg stilstond. Zoo heeft ook Blanda.
aL (vervoert hij pater Van der Kooy,
no® altijd de gewoonten van pater
Gappers in zich. Van den vreemden
man schrikken de inlanders wel eens,
maar zoodra zij 't bekende paard zien
zijn zij gerustgesteld. Den berijder
vergeten zij wel eens goeden dag te
zeggen, maar het paard krijgt steeds
een groet: Blanda éhé! „Door Blanda
weet ik, schrijft pater Van der Kooy,
hoe P. Cappers gewoon was in de
dorpen te doen. Ais mjj iemand te
genkomt dan blijft Blanda staan en
ik weet dus dat P. Cappers gewoon
was een praatje te maken. Ik mag
dat wel, en daarom laat ik hem maar
begaan. Het gebeurt wel, dat ik by
laag water, wanneer dan de wegheel
breed is, wat ver van den kant naar
zee rijd. Slaat of zit of loopt dan
iemand aan den oever, Blanda gaat
regelrecht op hem af. Aan den kant
der zee zijn in de omheining rondom
de dorpen openingeD aangebracht, die
toegang tot het inwendige der woon
plaatsen verleenen. Blanda gaat er
binnen, of, als hem dat moeielijk
valt, steekt zijn kop erdoor, alsof hij
vragen wilde: „Hoe maken jelni het
Alles in orde?" Ook de kinderen mogen
het makke beest gaarne en zijn niet
bang erop te gaan zitten."
Ten slotte nog dit. Pater Van der
Kooy was aan het opschrijven van
woorden uit de taal der Kaja-Kaja,
ook van de woorden die „dichtbij"-
en „vetaf" beteekenen. Geef uw boek
eens hier, zsi een van de o inzittenden
hij trok een kort streepje en een
lang; dat is op zijn Kaja Kaja'sch
dichtbijden veraf, legde bij uit.
OVER HET VOORDEEL VAN HET
DUBBEL-SCHROEF3TEL.
Welk belang de invoering van het
dubbelBchroeven-stelsel voor de groote
overzeesche stoomschepen heeft, blijkt
volgens het tydschrift „Der Leucnt-
turm" uit twee onlangs voorgekomen
gevallen, waarin de beide Duitsche
reuzenstoomschepen JPrinzess Irene"
en „Prinz Friedrich Wilhelm" ondanks
zware beschadigingen van het roer bij
buitengewoon slecht weer alleen met
behulp van de schroeven of van de
hulp8tuurmachine gelukkig hunne
havens van bestemming bereikt heb
ben.
Op het stoomschip „Prinzesa Irene"
brak onlange bij zeer zwaar weer en
hoogen zeegang eenige dagen na het
vertrek uit New York midden op den
Atlantischen Oceaan de stnnrinrieh
ting, zoodat het roer onbruikbaar en
daarmede een der belangrijkste zenuw-
strengen in het inwendige van het
schip buiten werking werd gesteld.
De taak van het roer, het schip in
zijn koers te houden, moesten nu de
anders uitsluitend voor de voortbe
weging van het schip dienende beide
schroeven, mede op zich nemen. Dit
was nu alleen aldus mogelijk, dat na
vastlegging van de, de schroeven
drijvende, machines met elkander de
wentelingen der schroeven naar be
hoefte vermeerderd of verminderd
werden. De hierdoor vereischte voort
durende veranderingen in den gang
van de sturende machine, <!ie van de
commandobrug door de spreekbuis
naar de machineruimten beneden be
volen moeeten worden, eisohton van
de scheeps- en de machineleiding de
grootst mogelijke inspanning, temeer
daar dikwyls verschillende verande
ringen in de minuut plaats hadden.
Iets gunstiger waren de omstandig
heden bij het stoomschip ,JPrinz Frie
drich Wilhelm", waarop tijdens een
reis naar New York, tengevolge van
zwaar weer, een beschadiging ontstond
in de voor het drijven van het roer
dienende stoomstuurmaohine. Ook in
dit geval liet de scheepsleiding dade
lijk met de schroeven verder sturen,
kon zij echter bovendien, daar het
roer zelf geen schade had geleden, de
aan boord aanwezige reserve-stuor-
machine in werking stellen. In ieder
geval is het echter een opmerkens
waardig feit, dat beide schepen door
de hun toegebrachte beschadigingen
niet hulpeloos worden, maar met de
voorhanden eigen reserve-middelen
zonder gevaar, en zonder vreemde
hulp, ondanks het stormachtige weer,
hunne reizen volgens de dienstrege
ling konden voortzetten en, zij het
ook met geringe vertraging, aldus toch
in goeden staat hunne havens van
bestemming konden bereiken.
DE C HARKT TE.
