DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
KindteHfeisiawMt 89<"3I-33|
BUITENLAND.
BINNEN! AND.
Zaterdagavoodpraatjes.
èxxix
ZATERDACS 12 M AART f^«G.
34ste Jaargang No. 7140.
Sureaux van Redact!® en Administratie
Ss^t®p©©ïs?55®a6s®i3Éii T®S«f t3a®B»s8siB«s w 142®.
Voor advortentiëa rooiasno» buiten Haarletn en de agenteoiiappeH wende men zleb tot R! GARDO's Advertentie-^nraau, N. Z. Voorburgwal 242, Amsterdam, Int. Telefoon 1020.
Alle feefftloade s&b'SiastéB op dit blad, die la bet feesit «esc* WifMfeeriappolb sfg»« «'(je vöSgena de bepaling®?- op de poflmen vermeld, togen ongeiubfeeu versierd voor
O® eltfeeerlog dezer bedrage» wordt gegarandeerd door de Maatschappij Ocetn" BQkaetoor voor Hsarlem de Nederiandsche Credletbank Nieuwe Gracht tl
Dit nummer bestaat uit
«tier bladen, ul o. de Of
ficiëele KerkIijst en het
QeïilustreerdZondags-
blad in 8 bladzijden.
EERSTE BLAD.
>i< De neutraliteits-
motie.
FRANKRIJK
OOSTENRIJK.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ABOWSSSSSESÏTSIPRWS!
Per 8 maanden voor Haarlem
Voor de plaatsen, waar ssn agauii is gevestigd (kom der gèmeeats)
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per past
Afsondi-rijjke nummers
f 1,85
1.85
tt 1-80
0,08
PP)JS OER AOVERTKNTIEM:
Van 16 regels 60 cent (contant 60 cent). Iedere
10 cent.
regel meer
Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 oant per regel. (Buitenland 20 cent.)
Reclames dubbel tarief.
Dienstaanbiedingen 25 cent (6 regels), driemaal voor 50 cents contant).
GULDEN bil
iisvenslange osgo-
aobitrtheid tot
werken.
GULDEN Cii
overlijdt r.
GULDEN bij
verlies van éen
band of voel.
GOLDEN bij
verlies »ai
<!«'1 o©«
GOLDEN bi;
varlien vac
éen duim
60
GULDEN bi;
verlies van
één
wijsvinger
15
GULDEN ai
verlies van
éen anderen
vinge
Do beruchte „neutralhaitsmo;lie" van
dea Bond van Nederiandsche onderwij
aars, waarhij geproclameerd wordt de
«Onthouding van hejt aank'woeken van
patriottische en monarchistische gevoe-
Iqus in de school, is met 2489 tegem
#06 stemmen (150 hlanco's) door dien
Bond hij referendum aangenomen.
De ovargroote meerderheid dus der
georganiseerde openbare onderwijzers
oeui meerderheid, die in sommige
plaatsen, zoo goed. als hejt geheele corps
van onder wijzers omvat staat dus pal
voor dei Z.g. neutraliteit, die, zooaLs we
ai herhaaldelijk hebben opgemerkt, met
anders Ls dan een verkapt socialisme in
(ie school.
Het sprookje, dat 't maar een paar
schreeuwers waren die al de goede ele
menten overschreeuwden, kian nu veilig
worden opzij gezet.
De cijfers wijzen anders uit.
Intusschen fctrengt dit resultaat van
toet referendum tot de volgende opmer-
kkngen:
Wat de „Manco's" dn 's hemelsnaam
toedeelden, is niet te doorgronden. Zijn
(net windhanen? Zijn het luidjes die wel
willen, maar niet durven? Zijn het
»n verschil! igen
Misschien van al die soorten wat!
Op positiever standpunt staan de zes
honderd, die met de socialistische tac
tiek niet te maken willen hebben, en
het gezonde denkhoeld vasthouden, dat
«en onderwijzer, in 'dienst der overheid,
oj) de O'vei'he'.dsschootl den ctorblied voor
die overheid in haan btestaanden vorm
aan de kinder'en heeft in ta prenten en
«net overtuiging te llearen.
Maar voor deze zeshonderd' is geen
pjlaats meer, dunkt ops in den
roeden Bond
De socialisten zullen dat pogan te
•ontkennen en voor helt oogenÜlik door
•wat gematigder taal de geelst cm pogen te
«orzoenen.
Het onlangs besproken Manifest wijst
needs daarop
Maar wie wat diéper kijkt, zal zich
«Biet laten Ueelnemenl Na den uilslag
van het referendum' is er voor de gocd-
gezind;an geen plaats nioer in den On
derwijzersbond
DE DIEVERIJ IN 'T GROOT.
Te liquidatie van de Cóngregu-
dies heelt den Staat naar het schijnt
aBeen nadeel gedaan.
Het geld! voor den Staat is bin
nengekomen, daar hebben de anti-
clericale heer en wel voor gezorgd.
Maar het geld van de erflaters,
die fundaties hadden gesticht, en die
dat met veel moeite uit den grooten
roof der kerkgoederen bij de wet
hebben kunnen redden, is zoo goed
als geheel verloren bij die liquidaties,
welke Duez onder zich had had
De regeering en haar vriendjes
zetten nu nog een grooten mond op
en doen alsof ze er erg trotsch op
zijn, dat ze Duez ten slotte toch
vervolgd hebbenhoewel hij
een vurig anticlericaal is!
Dat teekent!
Zelfs do liberale pers ten onzent
doet aan deze loftuiting mede, zoo-
als de Nieuwe Courant, hoewel ech
ter de N. Rott. Ot. weer, zeer te
recht, zegt dat die loftuitingen zoo
averechtsch mogelijk z;ijn!
Heel zeker is het wel, dat lang
zamerhand door al dit duffe, kleine
gedoe, door al dit schrapen en ste
len van de antielericale rooversbon-
de, die op het oogenblik in Frank
rijk helaas de lakens uitdeelt, toch
de rechtvaardigheid moet óp-waken
Zóó kan het niet lager!
Een heel typisch staaltje van de
wijze, waarop Duez te werk ging,
laten wij hier nog volgen.
Duez verhuurde aan een zekeren
mijnheer al de onroerende goederen
van de Eerw. paters Redemptoris
ten, gelegen a,aii de boulevard de
Ménilmontant, nos. 51 tot 57, te Pa
rijs, tegen een huurprijs van 10,000
francs per jaar.
Het liuurcontract, dat om de drie
jaar vernieuwd moet worden, terwijl
alleen de huurder het recht heeft de
huur aan het einde van een dezer
perioden op te zeggen, gaf aan den
huurder het recht van voorkeur tot
aankoop van al het onroerende goed,
Hiervoor behoefde hij volgens het
zelfde contract, indien hij tot den
aankoop wilde overgaan, niet meer
dan 250.000 francs te betalen.
Dit cijfer komt overeen met een
prijs van 40 francs voor den vier
kanten meter, terwijl de bouw van
de kapel alleen reeds een millioen
francs gekost had.
Maar in het rapport, 'dat een ar
chitect, die tot expert aangesteld
was, overlegde, stond eenvoudig
zwart op wit, dat de kapel in het
geheel geen waarde haden de kapel
werd dan ook in de begrooting, die
hij indiende, getaxeerd op 1
franc!
Het looden dak alleen had ©en
waarde van 70.000 francs!
De goederen, die alles bijeengeno
men voor 10.000 francs verhuurd
werden, werden door den huurder bij
gedeelten onderverhuurden voor al
die gedeelten te zamen werd hem
30.000 francs liuur betaald, terwijl
hij de kapel, die op 1 franc geschat
werd, voor 10.003 francs aan een fa
brikant onderverhuurde.
Hoe ook Duez daarvan profiteer
de, behoeft niet nader gezegd!
DE ROOF DER KERKELIJKE GOE
DEREN IN DE KAMER.
Ten aanhoore van overvolle tribu
nes lieert gisteren Jaurès een inter
pellatie gehouden, waarin hij vroeg
welke maatregelen de regeering
denkt te nemen om een termijn te
stellen voor het optreden der liqui-
dateurs in het algemeen en meer spe
ciaal wa,t aangaat de liquidateurs
voor de congregaties.
Hij constateerde dat 3/k dei- con
gregatie-goederen door hun handen
gingen en vroeg overlegging van de
correspondentie tusschen dep minis
ter en het parket.
Minister Briand poogde de hou
ding der regeering goed te praben,
maar ondanks dat de heele antiele
ricale meerderheid mede gecompro
mitteerd is, maakte zijn verdediging
toch een pover figuur.
De beslissing heeft men gisteren
weten uit te stellener moet zeker'
onder de schermen nog worden ge-
tchinoerd
DR. LUEGERS OVERLIJDEN.
Niettegenstaande de inwoners van
iWeenen reeds lang op deze voor hun
ne stad zoo noodlottige tijding waren
voorbereid, ontstond er een zekere
opschudding, die blijk gaf hoezeer
de bewoners getroffen waren over
deze doodstijding- en die nog toenam,
droef de doodsklokken van alle .to
reus klonken, van alle huizen de
zwarte rouwvlaggen neerhingen en
extra uitgaven der bladen, van alle
richtingen, den roem en de grootscbe
daden verkondigden van den man,
die zoo juist gestorven was.
Overal stond de menigte, diep on
der den indruk van het gebeurde, de
volgende proclamatie van het stads-1
bestuur te lezen:
„Het gemeentebestuur van [Wiee
nen maakt aan de ingezetenen be
kend, dat dr. Lueger, wiens werken
en liefde geheel atan de bevolking
gewijd was, hedenmorgen om 8 urn-
is overleden."
De deelneming Was groot. Keizer
Frans Jozef zond dadelijk een con
doleance-telegram aan de zusters van
den overledene, waa,bij hij zijn bij
zondere deelneming uitsp. ak en zijn
groote droefheid over het doodsbe
richt te kennen gaf. In het Huis
van afgevaardigden, dat tot in de
uiterste hoeken met een stil zwijgen
de menigte was gevuld, herdacht en
verheerlijkte voorzitter Pattai met'
diep-bewogen stem den grooten bur
gemeester, die zoo juist was heenge-»
gaan Als strijder, leider en held
staat zijn karakterbeeld. aere peren-
nius in Oostenrijks geschiedenis, zoo
zeide de voorzitter: „Hoe dringend
onze werkzaamheden ook zijn, wij
allen zijn te zeer onder den indruk
om dien arbeid voort te zetten." On
der de diepste stilte werd de verga
dering gesloten en getroffen door
de woorden van den voorzitter gin-
gen vriend en vijand in dezelfde
I droeve stemming uiteen.
I In de extra-uitgaven der dagbla
den werd tevens ook het politiek tes
tament vpn Lueger bekend gemaakt,
dat dateert van 8 Eeb.uari 1907 en
waarin hij zijn partij vóór alles aan
raadt. om aan het programma over
de Hongaarscho kwestie ju ouw vast
te houden
De partij moge er zich voor bohoe-
j den, zoo heet het o.m, in dat stuk,
een speciale beroepspartij te worden.
Zij mag geen aigrarische noch een
andere speciale partij zijn, maar zij'
moet haai- aandacht wijden èn aan
j de grootsteedsche bevolking èn aan
den boerenstand.
Aan de heeren, die bij het vast
stellen va,n dit testament tegenwoor
digi waren (prins Liechtenstein,
Geszmann en het gemeenteraadslid
I Klotzberg) heeft Lueger opged. agen
aan de leden van zijn partij mee te
deelen, dat hij Dp. [Weiski. chnar voor
Men eenigsten man houdt, die ge
schikt is om de zaken der stad op
den door hem (Lueger) ingeslagen
weg voort- te zetten en p:ins Liech
tenstein tot leider der partij aanbe
veelt. De eerste bepaling heelt Lue
ger later, toen Dr. (Weiskirchner tot
minister benoemd was, gewijzigd,
want deze had hem te kennen gege-
vene dat hij zijn portefeuille van
handel niet wenschte neer te leggen.
Om die reden heeft Lueger de partij-
genooten aangeraden Geszmann, zijn
oudsten en innigsten strijdmakker
tót zqn opvolger te benoemen.
Het is daarom zoo goed als zeker
dat Geszmann ook werkelijk tot
Burgemeester van [Weenen zal geko
zen worden, niettegenstaande deze
j benoeming zoo durven sommige
bladen althans te beweren strijd
i en oneenigheid onder Integer's volge
lingen zal uitlokken.
In zijn privaat-testament benoemt
Lueger zijn twee zusters, die hem
tijdens zijn ziekte liefderijk verpleeg
den tot eenige erfgenamen van zijn
vermogen, dat op 100.000 a 120.000
kronen geschat woxdt.
Maandagmorgen om "half twaalf
zal op kosten der gemeente de plech
tige lijkdienst en .begrafenis plaats
hebben.
Naai' de „Nue Freie Pr esse" ver
neemt, zullen de Keizer, vele herto
gen en prinsen, het'geheele ministe
rie, het corps diplomatique, de mees
te rijksraad- en lariddaga.gevaariig-
den, gemeenteraadsleden en laten
wij maar zeggen de geheele bevol
king van Weenen er aan deelnemen,
om de laatste eer aan dezen grooten
onvergetelijken man te .brengen.
Actie der Spaaiische Katnolieken
tegen de leekenscholen. De „Otsisevvató-
re Romano" publiceert een interessan-
te oorrqspondleintie over de meetings, die
de Kathol iejken van Spanje tegen de '!ee-
kcxn,schol en hebben gehouden, zoo
schrijft „De Maasbode".
Zeer terecht protesteert <le „Osserva-
tore Romano" tegen het stilzwijgen. der
correspondentiebureau's over deze,
toch zoo belangrijke manifest-Li ss.
Die belangrijkheid bewijst de „Os-
servatore", door 't afdrukken van een
aantal photographiecn, waarop meno.v.
een zaal te Valencia door een enorme
menigte ziet gevuld.
Deze samenzwering van het stilzwij
gen, georganiseerd door de o-fficiëele
correspondentóebureau's moet ten zeer
ste worden afgekeurd, vooral daar zij
tot in bijzonderheden de minste agi
tatie der anti-élericalen weergeven. De
„Gsservatore" geeft in een overzicht
de cijfers op van de verschil! mde pro
tests- ergadier ingen.
Zoo wendt de vergadering te Madrid
bezocht dfoor 16.000 personen; die te
Barcelona door 15.000 personen; te Bil
bao door 18.000; te Valencia 14 000; te
Mauresa werd een vergadering door
8000 personen bezocht; een te Sint-
Sebastiaan door 10.000.
Verleden Zondag werden nog meer
dere vergaderingen gehouden te Bilbao,
Tolosa, Valladolid enz. Anderen zul.'en
op de komende Zondagen plaat» heb
ben.
Aan d/ie groote volksvergaderingen.
Werd deelgenomen door de katholieke
leden van het parlement, gemeente
raadsleden, journalisten, en de Katho
lieke partij.genooten.
'n Flauwte mop. De „Matin" ont
ving uit Londen het verhaal van een
misselijke aardigheid, die men ten op
zichte van minister Winston Churchill
zou hebben uitgehaald. De minister had
kolen besteld en dus. vond het dienst
personeel het volkomen1 in den haak,
dat een wagen meit twee Ion steenko
len voor de deur stilhield. Deze kolen
werden naar den kelder gebracht. Nau
welijks echter was de eerste kolen-
voerman weg, of er meldde zich een
tweede, ditmaal van de firma, bij wie
werkelijk de kolen bepteld waren. Hij
moest echter onverrichter zake lerug-
keoren, daar de kelder propvol wes.
Daarmede was het niet uit. Den heel én
dag door volgde de eena wagen volge
laden met kolen op de andere, zoodat
de heer Qhurchii/ te 4 uur 's middags
reeds ongeveer 50 ton kolen had moe
ten weigeren. Bij onderzoek is gebleken,
dat de bestellingen grootemdeels ge
daan waren op papier van het mini
sterie van binnenlandsche zaken en
men verwacht dat de minister daarin
aanleiding zal vinden d'e zaak voor de
rechtbank te brengen.
De toestand van den Prins.
De toestand van Z. K. H. den Prins
is steeds vooruitgaande, zoodat !t zich
laat. aanzien dat Z. K. H' binDen
weinige dagen ge Heel hersteld zal zijn
De Prins naar Hoorwegen.
In Mei zal Z. K. H. Prins Hendrik
esn bezoek brmpei aan Noorwegen
waar Z K. H 3 A 4 weken zal ver
blijven Voor den overtocht zal geornik
gemaakt worden van de „Heemskerck",
die dan voor een dienstreie derwaarts
vertrekt.
De zaak-Kuyper.
Volgens de „Tel," ligt het in de
bedoelinghetenquêtevoorstel Troelstra
in de Kamer zoo gauw mogelijk na
het Paaschreces te behandelen, daar
verwacht wordt, dat mr Troelstra zijn
memorie van antwoord zeer spoedig
zal inzenden.
Wat-uloozing in Friesland.
Eeruga belanghebbends irgeretenen
der provincie Friesland hebben zich
tot Ged. Staten gewend en de aan
dacht gevestigd opcentrifugaRlpompen
en stoomzuigers als tijdelijke middelen
om de provincie van het overtollige
water te bevrijden.
Voorwaardelijbe invrijheidstelling.
Het „Rijks Politieblad" bevat een
beschikking van Z.E den Minister
van Justitie op het verzoekschrift
van een weduwe om haar zoon, ge
detineerd in de bijzondere strafge
vangenis te Leeuwarden, voorwaar
delijk in vrijheid te stellen, doch on
der deze voorwaarden
a dat de veroordeelde zich vest-
tige in de gemeente Pósterholt, en,
zoolang hij zich voorwaardelijk in
vrijheid bevindt, die gemeente niet
verlate dan met voorkennis en goed
keuring van het hoofd der politie
aldaar of van dengene, die dat hoofd
als zoodanig vervangt;
b dat de veroordeelde, zoolang
hij zich voorwaardelijk in vrijheid
bevindt, zich ten eenenmale moet
onthouden van het bezoeken van in
richtingen, alwaar sterke drank of
bier wordt verkocht of getapt
c dat de veroordeelde gedurende
I hetzelfde tijdvak zich stipt zal heb-
ben te gedragen naar de voorschrif-
I ten, welke het hoofd der Politie, on
der wiens bijzonder toezicht hij i9
gesteld, of degene, die dit hoofd ala
zoodanig vervangt, onder zijn ver
antwoordelijkheid, ter uitoefening
van dat toezicht zal vermeenen te
moeten geven.
Onder uitreiking van dezen verlof
pas is de veroordeelde voorwaarde
lijk in vrijheid gesteld.
De straftijd zal verstrijken, behou
dens te verleenen vermindering yaa
straf, den 13en Juli 1910.
Naturalisatie van Belgen.
Te Aardenburg is een R K, kies-
vereeniging opgericht, die zich ten
doel stelt, Belgische onderdaDen, die
daar wonen en nóg geen Nederlanders
zijn, te laten naturaliseeren. De kosten
worden gedragen door den bond, die
ruim 100 leden of begunstigers telt.
Civiel bestuur op Atjeh.
Nuar de „N. Ctvan zeer betrouw
bare zijde verneemt, zal het militair
bestuur van het gouvernement A'jeh
en Onderhoorigbeden binnenkort wor
den vervangen door civiel bestuur.
Gouverneur generaal A. W. E. Iden-
burg moet zich reeds vóór zijn vertrek
n«ar Insulinde met. di° wiRsGin,,
Het nadeel van de hoofd
stad in de buurt. Éen
vroed voorjaaren wat we
aan de tent-tonstelling zul
ten hebben. Feestvieren
en een sociaal praatje
Ootr meisjes en meorouwm
en een ernstig woordje
7jm je, aoo heb ik vroeger ber-
toaalde keereu tegen m'n vrouw gezegd
dat is nu óók alweer een n-ideel,
4at -we ervan hebben, dat we zoocbcbt
toy Amsterdam zijn: in Amsterdam, de
hooklsi'jad, komt onzie lieve Koningin
«Ik jaar geregeld, en ze zal denken,
4at wij Haarlemmers dan gelegenheid
genoeg hebben om haar te zien en dat
daarom'een apart bezoek zoo vlak naast
de deur wel achterwege Kan blijven!
Maar onze gemeenteraad, heeft er an
ders over gedacht. Naar i.k hoor heb
ben de heeren, er in het geheim ver
vergaderd, om niet in het publiek een
knauw te krijgen, als or soms een
weigerend antwoord op kamen mocht.
En zóó hebben ze Hare Major!_iit ge
ïnviteerd, asjebfieit eens naar Haarlem
»e .komen. Mrisschien dat de Prins, die
«1 eens meer aan kijkje nam in Hiar-
tean, er een goed woordje bij hoeft
gedaan, althans hebben we nü d o zeker
heid dat de Koningin met Haar urin-
aeuijken echtgenoot eerlang komen ral.
Als het waar is wat ik zoo achter de
schermen hoor verluiden, dan zal dat
blezoek heel gauw, vermoedelijk al ia
April, plaats hebben, en dat snijdt van
twee kanten, want Hare Majesteit kan
dan Iegelijk de prachtige blo crncii'cn-
toonstellhiig bewonderen, die hl onzen
Hout nu, om' zoo. te zeggen, zoo goed
als klaar cs. 't Is andars nu wel n, weer
tje, dat zelfs de allerbeste bloeanenten-
toonstéUirig hopeloos in de war zou
sturen: terwijl men anders, als I 'aschen
im April valt, in den regel juist om
dien tijd het begin van liet bollen-
selzfa-en heeft, staken du crocus sern
nü al hun gele koppen op, en net f.s
Arowaar nog veertien dagen vóór den
bijzonder vroegen Plaschen, dien we dit
jaar hebben! Intusschen hebben de hoe
ren van Bloembollencultuur toch geen
zorg,'dat deze (ft'tra-órdrnaire i logheid
aan het mooie aanzicht der tentoon
stelling afbreuk za'l doen. zoo hoor ik.
Want als er wat niet goed is, dan
moet het er uit en wal anders gaat
er in,: kosten noch moeiten worden ge
spaard en we zullen gerust kunnen zeg
gen dat deze tentoonstelling een juweel
tje zal wezen in haar soort. Of onze
burgerij er veel voordeel van bobben
zal, werd me (leze week gevraagd. Och,
ik zou zeggen, dat lic,t directo voor
deel nu niet zoo' groot zal wezen: des
avonds is d,e tenfcpiiislo'jling niet ge
opend, zoodat het vreemd al mgenbezoek
zich bepaald tot overdag. Maar van den
anderen kant zijn er vooreerst verschil
lende ingezetenen the wjpi degelijk een
goed seizoen zullen maken, zooals de
hotelhoudjers, de koffiehuizen, ie luxc-
wpiikels e. a., en dan moet daarbij
niet vergeten worden dat ohze stad
als zoodanig door deze tentoonstelling
en door het overdrukke bezoek dat
haa/r te wachten, staat, enorme bekend
heid Kal krijgan in den vreemde en ook
uit ons vaderland tal van gaslem zal
lokken, diq er anders nooit zouden
komen. We mogen dius, ook al omdat
ujt zoo'n overdruk vree.mdelingenbe-
zoek voor het algemeen, toch alIjjd wel
het nocdige vopnvleol zal volgen, dan
ook ons beste beentje wél vóór-zet
ten! Houdt de vlaggen maar klaar,
zou ik vast wel zeggen, vopr Worns,
dag 8 dagen! Onz.e Prins wordt be-
I ter, schrijven de kranten, en dat ds
gelukkig, want het' cachet dat er op
de Blo em en,'onto ons I cl 1 :,nr< ligt, zou ik
niet graag willen verminderd zien door-
d|at onverhoopt de Koninklijke Be
schermheer van Bloepibollencultuur,
dpor ongesteldheid nicit kon tegenwoor
dig wezen! H,ct zal dus volgende
week te begd/nnen al feest zijn in Haar
lem en als we ons dan dadelijk daar
op zboa'Ls ik verwtKcht moeten
voorbereiden op het Koninjk'lijk fat zoek
dat dna zal volgonb daan hebben we
waarlijk voor dep eersten tijd de han
den met fee(S.tvieren vol! Komaan, dat
geeft ook weer werk aan den wankel
voor de arbe'dep-s van allerlei shag, en
het frappeerde mo daaróm te meer dat
ik nu juist dezer dagelh uit de krant
moest vernemen dat da bloamistwterk-
lieden in de bollens treek hot, idóe heb
ben gekregen (of liever, dat hunt van ze
kere zijde hot idéé wwrd opgedrongen)
om te gaan staken ent het werk er bij
neer te lnjgen! Nu da het, waar, dat
dóe luidjes die werkelijk in de so
ciale beweging van onze stnoak heel
wat hebblen in te bpongeri, altijd voor
aan staan en door degelijke, o,p sociaal
gebied goed thuis-zijmde voormannen
worden aangevoerd, tot dusverre vol
strekt niet overal eetn' loon, hebben, dat
met de eischen van onzen tijd overeen
komt. Ik weet wel dat hel niet aangaat
om, zooals verschillende werklieden
óók al gaan doen, korlwog te zeggen
dat een werkmansgezin eon loon moet
hebben dat boven het minimum gaat,
dat tot nog toe ails gebruikelijk gold.
Want de loonkwesfie voor werklieden
■is niet een vraag van deze afoznder-
lijk, maar moet beschouwd worden
vooreerst in verband met dan aard en
den, omvang van den te verrichten ar
beid, en ten tweede in verband met
deur toestand van het bedrijf en de
draagkracht van da werkgevers. Ik zou
er dus/vlleabehatve voor z,ijn om klak
keloos een regel te stellen: elke vol
wassen werkman moet buiiten de groo
te steden, een Loon van f 11 en daar
binnen een loom van f 12.50 hebben
als minimum, wét hij ook uitvoert,
want mot minder koonl hij niet toe....
z'e eens, dat is do zaken op hun kop
zo'.ten en toen ik onlangs in een ver
gadering van social istische werklied cm
dsMhoorda verdedigen en bijvallen door
de toehoorders, toen dacht ik dadelijk
or aan hoe ongelukkig het toch is dal
zooveel werklieden niet eens eem soort
socialen cursus meemaken om de eerste
beginselen van de loonskwestie, en de
gromden waarop het loon rusft, te leeren
keainen! Maar wat ik zeggen wilde:
te ontkennen valt het niet dat over hel'
algemeen in doorsnede genomen de loo-
van verschillende bloemistwerklieden
niet zóó zijn diat er van een rechtvaar
dige belooning van den goleverden ar
beid kan worden gesproken ,en daarom
juich ik het van harte toe, dat ver
schillende patroons dat zelf inzien, en
hum werklieden in dezen ter wille zijn!
Och, och, die werkliedenkwestie is al
even ingewikkeld als de dienstboden
kwestie, waar onze vrouwen met dezelf
de moeilijkheden al is het dan in
het klem zitten te haspelen. Kijk
de kolommen van de kleine adverten
ties in onze krant maar eens na, hocf-
veol flames ziften te bidden en te smee-
kenpm gooide katholieke dienstmeisjes
En als men. dan daarnevens de Vragen-
bus leest, en al die klachten van „mei
vrouwen" die door haar dienstm'lisjes
op slag verlaten worden, of die „kwes
tie" krijgen, leest, dan begrijpt men
niet hoe er nog één meisje in Haarlem,
rondloopt dat geen „dienst" kan krijgen,
en óók begrijpt memj n\ot hoe het komt'
dat zooveel nrieqsjes uit goede katho
lieke gez,'innen bij ni et-katholiek en in
dfiem&t treden! Niet, dat ze het daar
niet goal zouden, hebben, of dat er
op zichzelf altijd persoonlijk bezwaar
daartegen zou zijn, o neenl Maar hef ia
toch buiten kijf dat met het oog op da
godsdienstplichten, op den omgang, or
de voorschnifien betreffende het vasten
enz. het dienen van Katholieke meis
jes dn ean andersdenkend gezin bijna
altijd principieel moet afgekeurd wor
den. En nu is, naar ik geloof, do groote
fout hierin gelogen, dat heel veel moe
ders er zich absoluut niets van aantrek
ken waar hun dochters in betrekking
zijn! Als het maar „fatsoenlijke men-
schen" zijn, dan is men tevreden, of
schoon dk toch geloof, dat en op hot
gebied van godsdienst en kerkelijke
plichten in dezen zware verplichtingen
rusten op de ouders van dienistbodea,
die maar al te licht wordetn opgeno
men door, velen. Hoewol ik' allesbehat-
vo voor zeidleimeester wensch te spelen,
heb ik toch gemeend dat ik dit korte
woordje ovctr een kwestie die maar al
te dikwijls vergoten of voorbijgezien,
wordt, niet mocht achterhouden, en
daarom zeg ik kort en krachtig: wie»
de schoen past, hij trekke hem aan, e»
wien hij niet past, sla gerust dit laatste»
stukje vap mijn praatjq ovgr!
18 MAART.
