DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
nderhuisvesf 29-31-33, Haarlem
BUITENLAND.
WOENSDAG 30 MAART 1910.
34ste Jaargang fiio< 7154
Bureaux van Redactie en Administratie
Intercommunaal Telefoonnummer §426.
Voor advertentiën en reclames builen Haarlem en de agentschappen wende men zich tot RICARDO's Advertentie-Bureau, W. Z. Voorburgwal 242, Amsterdam, Int. Telefoon 1020.
Alle betalende abonnés op dit blad, die in het bezit eener verzekeringspolis zijn, zijn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor:
Dit nummer bestaat
uit issree bladen.
EERSTE BLft'p!™"
fen hoera-congres.
Oneerlijke concurrentie.
BELGIË.
FRANKRIJK.
ENGELAND.
RUSLAND.
AZIË
AFRIKA
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 2 maanden voor Haarlem
Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente)
Yoor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Afzonderlijke nummers
f 1,35
1.85
n 1,80
0,08
PRIJS DEW ADVERTENTiËN:
Van 16 regels 60 cent (eontant 50 cent) Iedere regel meer 10 aent
Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 cent per regel. (Buitenland 20 ce«t
Reclames dubbel tarief
Dienstaanbiedingen '25 cent (6 regels), driemaal voor 50 oent !a contant).
ill
GULDEN bij i, IT fffe r.™ f tiftl -r,x™,*TL„ GULDEN bij
werken.
overlijden.
GULDEN lij 1 fte, S ïri GULDEN bij
levens!ange onge- gE 9K1| GULDEN bii e 1 "M 9 k
i a™ tisiSflS y ■HHBË verlies van een «.SUS verlies van
schtktheid tot a»
hand of voet.
éen i.og.
GULDEN bjj
verlies van
éen duim.
verlies van
eéa
wijsvinger.
GULDEN kif
vei lie* van
één andere»
vinger.
De uitkeering dezer bedragen wordt gegirardeerd door de Maatschappij „Ocean" Bijkantoor voor Haarlem de Nederlandsche Credietbank Nieuwe Dracht 11
De socialisten hebben weer eens
bun jaar-congres gehouden, ditmaal
te Leeuwarden.
De „groote" pers bewijst den hoeren
de eer, kolommen vol van het onder
ling geharrewar, gekijf en gerei op
te neme®-
Of dat is om hare lezers te .amu
seer en (zooals bij sommige groote
bladen kennelijk de bedoeling isd
dan wel uit politieke oogmerken zul
len we hier in bet midden laten.
Zeker is, dat de lengte dier ver
slagen waaraan wij' ons niet, zul
len bezondigenabsoluut niet in
evenredigheid is met de belangrijk
heid van de discussies, noch even
redig aan de beteeken is van de S.
D. A. D
Maar zoo gaat het meer: wie het
hardste schreeuwt, krijgt het meeste
geli oor.
En aan schreeuwen is bij dc S. D.
A. P. geen gebrek
Intusschen blijkt uit die verslagen
nog dit, dat het Congres, van Leeu- j
warden, zooals een der sprekers het
zéér-terecht qualifieeerde. door de.
verdrukking van de minderheid, ei
genlijk een „hoera-congres'' is ge
weest.
De groote meerderheid heeft ge
juicht en geapplaudisseerd van be
lang bij alles wat de hooge oomes
het partijbestuur met de kamer-
club gelieven goed te keuren, en
al is er (zooals de bekende Hermans
zeidei „gekletst" dat het de spuiga
ten uitliep, dc leiders hadden de
touwtjes vast in de hand en de groote
menigte van de „zelfbewuste" ar
beiders scheen heel en al niet te be
grijpen dat ze eenvoudig dienen als
Voetstuk voor mannen als Schaper,
Vliegen, Duijs en consorten, om naar
boven te klimmen
En de ©enigen, die wat zelfstandig
heid toonen en wier ontwikkeling
hun een zelfstandig standpunt voor
schrijft, wetenschappelijke socialis
ten als van dei' Goes en mevr. Po
landHolst, werden door de hoe-
ra-roepers in een hoek gedrongen
Het is waar, dat congressen van de
S. D. A. P. nooit mogen gelden als
voorbeelden van degelijkheid, we
tenschappelijkheid, ernst en onpar
tijdigheid. Integendeel!
Maar dit Leeuwardensche hoera-
congres stond dan toch al héél erg
laag, en het toont duidelijk de wa;ar-
de van een partij, die alleen steunt
en speculeert pp .ontevredenheid, ei
genbaat jen egoïsme, en aan welke
alle hoogere motieven ten eenenmale
vreemd zijn
De rechtbank tc Brussel veroor
deelde Zaterdag j.l. een Belgisch
bierbrouwer, omdat deze een étiquet
gebruikte dat wel een beetje leek
op het bekende chocoladebruine éti
quet met den schuinen vierhoek, dat
het 'fabrieksmerk is der Engelsehe
brouwers Bass en Co.
Do Belg had een etiquet van de
zelfde kleur gebruikt, waarop, even
wel in plaats van dezen vierhoek, een
hart voorkwam.
De rechtbank van Brussel over
woog, dat de bedoeling van den
namaker duidelijk deze was, dat hr
door zijn etiquet- zijn product en f ir
ma wilde laten doorgaan voor een
Engelsehe.
Dit Belgische vonnis toont, hoe
veel gezonder in het buitenland door
de rechterlijke colleges wordt geoor
deeld over de oneerlijke mededinging
dan ten onzent.
Bij ons, wordt met de bedoeling
van den namaker absoluut geen re
kening gehouden
En het is ten onzent dan ook
zooals uit verschillende, vonnissen
in den loop der jaren is gebleken
een feitelijke onmogelijkheid, 'dat
iemand zou worden vervolgd die op
de hoven-beschreven wijze eens an-
der's fabrieksmerk of étiquet na
maakt!
Nog onlangs werd een fabrikant
vrij gesp oken omda zoo zeide de
rechtbank hij nauwkeurige be
schouwing wel degelijk onderscheid
was waar te nemen tusschen het. oor
spronkelijke merk en de namaak!...
Het geval dat wij aanhaalden be-;
wijst, dat niet alleen onze wetgeving-
nog heel wat veranderd moet wor
den ten bate van de» Middenstand j
en den eerlijken handel, maar dat.
ook de magistratuur in dezen een
geheel ander inzicht moet krijgen.
En da.t zal nu wel veroorzaakt j
worden door veranderde wetgeving, i
maar toch kan daartoe het moest bij
dragen een voortdurende, sterke
welsprekende en blijvende actie der
Middenstanders-zelf
WAT DE VLAMINGEN NOODIG
HEBBEN!
Aan een artikel van den Vlaam-
schen literator Herman Teirlinck
over Rodenbach, den vroeg-gestor-
ven „leider" der Vlamingen, ontlee-
nen wij het volgende, dat schrijver's
meening weergeeft omtrent datgene,
wat de Vlaamsche beweging noodig'
heeft en.Imist
„Het flamingantisme is een ont
redderd schip gebleven. Het flamin
gantisme heeft geen absolute roer
mannen kunnen kweeken. Noem mij
niet JVillems. noch David, noch an
deren, die veel, heel veel hebben ge
daan. Zij hebben den strijd niet kun
nen binden. Zij waren alleenloopers,
wanneer ze niet rechtstreeks tegen
over malkander stonden. Zij waren
ren nooit het het hoofd, het bevelend
en ordenend en wikkend hoofd
AVillems, David, ze zijn gestorven.
Anderen zijn gekomen. Anderen zijn
gestorven. ,We hebben nieuwe jWil-
lemsen, gelijk daar is een August
Vermeylen, en jonge Davids, gelijk
daar is een Frans van Cauwelaert.
(Wie denkenhet gaat goed, het gaat
beter, we komen er zeker dees
maalMaar neen, maar neen,
we staan alweer zooals immer
we staan zonder hoofd! Stijn Streu-
vels zei me wel eens„D'r is een
plaats van kapitein open in onze
rangen." Verriest zou zeggen
„Daar, hapert wat aan, daar- man
keert iets op die schouders die naar
voren drummen
„Daar mankeert iets Een hoofd
mankeert er!
„.Waar een hoofd mankeert, ont
breekt te gelijk eene centraliseerendo
document,atiekracht. En nu moet de
weetgierige flamingant zelf zijne
strijdwapens gaan kiezen. Hij luis
tert naar een R.einhard, naar een
Mac. Leod, naar een Pol de Mont,
naar een Vermeijlen, naar een Van
■Cauwelaert, naar een Dosfelen
waaraan moet hij zich dan, op slot
van rekening, houden God weet
het ik weet het niet."
DE LIQUIDATEUBIS.
Als het half verdronken is, dempt
urnn den put.
Z o luidt hejt spreekwoord.
lo Frankrijk doet oen slzoo-
nadat Duer tien milüom fr»DCS heeft
gestolen van de Kerkend-ConetwUie»
wor'bn d >i re iiquidateurs vervoled
omdat ff, pan" honderd freres
teveel san reiskosten hebben uiige
gevn 1
A tius een rek ere m*ne«r Desreum»-
oeux. veroordeeld nj 521 frnres ean
teveel in rekening»»b aehtereiskosten
fetni' te peven
Die Fmu» oe rechters
voortaan .-etlijkvoo- de kleine
dieven I
Kamer kunnen worden uitgeoefend.
Dat lichaam zal betrekkelijk klein
in aantal zijn en moet berusten op
democratischen grondslag
Het schema der regeering is een
eerste stap tot de emancipatie van
het Lagerhuis en is gericht op ver-
hindering van ongrondwettige vijt
andelijkheden op het gebied van de
financiën van het Koninkrijk en op
voorkoming ,van vastloopen der za
ken tusschen de beide Huizen.
Asquith betoogde, dat de stilstand
nu slechts 'door de uitoefening der
koninklijke prerogatieven inzake de
ontbinding en schepping van nieuwe
peers, kan worden opgehevenhet
geen hoewel jzelden toegepast, een
integreerend en wezenlijk deel der
grondwet uitmaakt en zonder vrees
zoo noodig' moet worden uitgeoefend
De motie van Rosebcry, zoo zeide
Asquith ten slotte, bevat een doode-
lijken slag' yoor die prerogatieven,
en zoo zij wet werd, zou het Hooger-
huis een autonoom lichaam zonder
toezicht izijn.
Ook Rosebery zal dus voortaan
tegenover de regeering staan.
DB POLITIEKE CRISIS.
Het Lagerhuis is na een korte
Faaseh-vacantie gisteren weer bij"
eengekomen.
In een loop der beraadslaging
voorafgaande a.an de inbehandeling-
neming der besluiten betreffende het
Hoogerhuis en den duur van het
Parlement, gal Asquith toe, dat een
„Tweede Kamer" noodig is, maar
verklaarde dat het tegenwoordige
systeem een karikatuur en parodie
van een „Tweede Kamer" is.
Het stelsel der regeering wenseht
de onaantastbaarheid en het over
wicht van het Lagerhuis gehand
haafd te zien, maar er zijn functies,
van overleg, van revisie en van uit
stellen. die mittig door een Tweede
DE RUSSIFICATIE VAN FINLAND.
Bij de Russische Rijksdoema is een
wetsontwerp ioaediend beirtffande de
wettteving van Finland.
Hserin wordt bepaald, dat de wet
gevende macht voor Finland it sake
wetten van algemeen» beteekonis z-d
berusten bij de lichamen, die
wetgevende macht voor het gebeele
rijk bezitten.
Alleen wetten, die betiekking hebben
op hinnenUncsche aangelesjenheiien
van Finland, worden behandeld door
de wetgevende lichamen van Finland
De grondslagen voor het Runnen-
lar.dseh bestuur van Finland worden
veranderd en vastgesteld door de
algemeen© wetgevende macht op
initiatief van den Czaar
Dc gewichtigste kwriies in dezen
zijn de deelname vt»n Finland «au de
uitgaven van het rij», de dienstplicht,
de vaststelling van de kwestie?, die
in het belang des rijk» onttrokken
moeten worden aan dn competentie
der Finsche gerichtshoven, bepalingen
betreffende het recht van vereeniging
en vergadering, een wet op vrijheid
vun drukpers voor Finland, bepalingen
omtrent d»n iuvtvr v«n huiteniandscbe
drukwerken, bepaliosea omtrent >n
en uitvoerrechten tusscben Finland en
de andere deelen van Ru«l»r-d, de
Fineche standaard- eo mum kwestie,
post- en telefoon wezen, lucutscheep
vaart- en spoorwegwezen, en de rechten
van buitenlanders in Finland
Het wetsontwerp regelt verder de
vertegenwoordiging vat' Finland in
den Rijksraad en de Rijksdoema in
dier voege, dat de Finsche Landdag
een lid voor de Doeuon en 5 leden
voor den Rijksraad, kiest
Daarmede is de Russificatie van
Fin'ar-d dan een feit
De feitelijke inlijving is hiermede
tot stand gekomen.
Wat zullen de Finoen doen?
IN TIBET.
Drie Lama's, die uit Lhassa, ge
vlucht zijn, kwamen voor eenige da
gen aan de grens v;an Engelsch-tn-
dië. Zij kregen vergunning- op het
Indische gebied over te gaan, nadat
zij verklaard hadden, zich naar Dar-
jeling te willen begeven, om den ge-
vluchten Dalai-Lama, te bezoeken en
hem berichten uit Tibet over te bren-
gcn.
Deze Lama's meldden, dat Chinee-
sche infanterie cn cavalerie, ter
sterkte van duizend man, in Lhassa,
garnizoen houden: zij zijn met mo
derne geweren bewapend.
De Lama's noemden het onjuist,
dat de Chincescbe troepen last had
den den Dalai-Lama gevangen te ne
men, de tempels te plunderen of te
bcrooven.
van het Rijk van elk bezit en van
alle macht vervallen verklaard. Het is
haar alleen, geoorloofd den keizer te
verplegen, maar zij wordt voortd'urend
bewaakt. Ilare soldaten, zijn bijna allen
gedeserteerd. Een. poging lot ontvluch
ting is mislukt door de waakzaamheid
van hare teg ens Landers. Deze hebben
haar zelfs de telephonische gemeen
schap met hare weinige aanhangers ver
boden.
Haar maclft moet voorgoed gebroken
zijn. En algemeen wordt nu verwacht,
dat het land thans een rustiger toekomst
zal tggemoel gaan. Het is even wol niet
uitgesloten, dat zich kleine intódienten
zullen voordoen tusschen de beidie par
tijen. De keizerin heeft den wensoh te
kennen gegeven ineen klooster te gaan
Jeassu wordt thans algemeen als op
volger erkend.
DE TOESTAND IN A HESSIN IK. j
Volgens een telegram aan de „Frankf. i
Zeitung", is Negus Menelik nog in leven,
doch hij moet geheel cn al verlamd
zijn. De kroning van den opvolger is
daarom voorloop,ig uitgesteld.
Keizerin Taitu schijnt alle macht te
hebben verloren; zij zal in 't openbaar
verantwoording voor hare daden moeten
afleggen en is reeds door de groeten
Do leeuw als levens redd er. In; Ox
ford, in den staat Penmisylvahië, had een
dierentemmer, die als „kapitein Sni
der" optreedt, met zijn reizend circus
winterkwartier betrokken. Onder zijn
dieren bevond! zich een zeer boosaar
dige hyena, dien, Snider, wegens ge
brek aan. ruimte, in, een inderhaast uit
hout getimmeide kooi had onderge
bracht. Deze kooi stond dicht naast
hüt verblijf van een grooten, get om-
den leeuw, in wiens bijzondere gene
genheid: Snider zich, door hem vrien
delijk te behandelen, mocht verheugen.
Zondag mi was de circuseigenaar be
zig, voor de .kooi van. den hyema-Jiets
op te melen,, toen het wilde diier er
in slaagde, uit zijn. gevangenis te bre
ken, en, zich van achteren op den (die
rentemmer te werpen. Tusschen den
hyena en Snider ontstond nu een ge
vecht op leven, en dood. Reeds, bloedde
de lommer uit ver,scheidien,e wonden,
toen, de leeuw hem op onverwachLe
wijze te hulp kwam. Niet bij machte
de ijzeren, staven van zijn kooi te,ver
breken, bedacht koning Nob ei cr iels
anders op, en wel zich met kooi en
al op de hyena te werpen,. De slimme
leeuw dook zoover mogelijk in den, te
genoverliggend en hoeik van zijn los op
den vloer staandien kooi en sprong met
al zijn kracht tegen, de tralies aandien
and,eren. kant, zoodat de kooi omviel
boven, op de hyena!
Een militair oproer in China. We
derom heeft zich een militair oproer
in China voorgedaan en wederom zijn
het, evenals te iKaniton en Soetsjou het
geval was, op Westersche wijze ge
schoolde troepen geweest, die aan hot
muiten sloegen. Ditmaal waren het twee
bataljons infanterie, die te Tsing Eiang
Poe aan het Gnoole Kanaal in garni
zoen liggen. Uit Nangking werden iroe-
pen. gezonden om de muiterij te onder
drukken.
De herrie in lief Hongaarscho
p|aifenent. De llongaarsche politie heeft
een aanvang gemaakt met het verhoor
van de ooggetuigen van het parlemen
taire schandaal inhei Hongaarsche par
lement verleden weak. De schuldigen
zelve zijn nog niet verhoord, daar zijj
nog dl-ie dagen na de Kamer-ontbinding
kunnen profiteeren van dc parlemen
taire onschendbaarheid! en daarom niet
voor het gerecht gedaagd kunnen wor
den. Verscheidene ooggetuigen hebben
zeer bezwarende dingen gezegd ten op
zichte van, den afgevaardigde Markos,,
die op een, stoel geklommen was en
vandaar dikke folianten en inktpotten
tegen den, minister-president geslingerd
bad. Mar.kos is redacteur van; eent anli-
semietisch blad en. Katholiek geeste
lijke; de uitoefening van zi|ti ambt is
hem echter reeds, geruim en tijd geleden
wegens verscheidene kerkelijke vergrij
pen verboden.
Co,k de minister-president cn minis
ter Serényi hebben verklaringen voor
de politie afgelegd. Van. het resultaat
van dit voorloopige onderzoek zal af
hangen of de schuldige afgevaardigden
in, hechtenis zullen worden genomen.
Het geding tegen hen zal in élk (geval
plaats hebben.
Tot dusver zijn drie leden uit do
partij van Juslh getreden wegens die
jongste voorvallen in het ^parlement.
Een gansche groep van, gewezen afge
vaardigden, had in het partij-bestuur ge-
eischit, dat het 't gebeurde beslist zou
afkeuren en elke gemeenschap met de
bedrijvers van. het schandaal zou afwiji-
zen, daan- ook zij anders de partij zou
den verlaten. Dientengevolge hoeft het
partij-bestuur, naar men zegt, buiten
voorkennis van Jus-th, een verklaring
openbaar gemaakt, waarin liet er ver
zet legen aanteekent dat het onbehoor
lijke gedrag van enkelen aan de gan
sche partij, als een verwijlt zou worden
aangerekend. Overigens, verklaren de
leiders, der Justh-partij, dat het schan
daal onverwacht ontstaan is en dat het
geen afgesproken werk is geweest.
I Uit alle deelen des lands ontvangen
de gewonde ministers sympathie-betui-
gingen. In de club der regeoringspartij
zijn, den, minister-president groote ova-
j ties, gebracht. Graaf Khuen. verklaarde,
dat geen brutale gewelddaden hem aan
i ',t wankelen, zouden brengen. Hij be-
treurde echter dat de waardigheid van.
jhet parlement door het onbekookte ge
drag van enkelen geleden had
Aftreden van koning PeterV Eeni
ge dagen, geleden hebben .bladen uit
Belgrado meegedeeld, dat na der» terug
keer des konimgs, een groote en voor
Servië zeer gewichtige gebeurtenis zou
plaats grijpen,. Thans wordt er in de
pers met zekere beslistheid beweerd,
dat kormtig Peter na zijn terugkeer uit
St. Petersburg ten gunste van den troon
opvolger Alexander zal aftreden. De
kroonprins, die tijdens de afwezigheid
van zijn vader de koningsrechten uiL-
oefent heeft reeds vele gewichtige be
noemingsbesluiten onder leek end.
Paniek. Te Keulen is Maandag
middag bij het uilgaan van, een circus
een, ernstige paniek geweest. Toen 5000
menschen, door den hoofdingang liet
paardenspel wilden verlaten, versper
den, duizenden anderen, die kaarten
voor de avondvoorstelling wilden ne
men, hun den weg. Het gedrang werd
zoo erg, dat vrouwen en kinderen on
der den voet kwamen. Moeders hiel
den bewustelooze kinderen omhoog. Po
litieagenten en circus-beambten stonden
hulpeloos in het men.schenklu\ven, tot
ten, laatste de brandweer met een
dikken waterstraat de menigte buiten
den circus verdreef. Maar toen de men-
schen, in den circus de brandweer aan
het werk zagen, beving hen een nieu
we paniek, daar zij meenden, dat er
brand! was. Een sterke politieafdeeling,
die met de brandweer samen het plein
schoon veegde, wist eindelijk de orde te
herstellen. Honderden monschen, die
hun, nieuwe Paaschplunje aan hadden,
dropen, na door de brandweer'bespo
ten. te zijn, met wanhopige gezichten af
Do vreeselijké ramp! in, Hongarije.
In ons Tweede Blad van lieden ver
tellen we in. het kort iets over een -af
schuwelijk onheil voorgevallen in Oekii-
rito, iu hel Hongaarsche komitaat Szat
mar.
De nadere bijzonderheden over dit
ongeluk die we tniog hoor en, zijin ijxelij k.
Het blijkt, dat men dc dwaasheid had
begaan, de deur toe te spijkeren, op
dat menschen, die geen, anlreégeld be
taald hadden, niet binnen zouden kun
nen komen. Er is nu ook een gerucht,
dat de brand uit wraak gesticht is door
jonge maiyion, die wegens dronken
schap buitengesloten en ook van, het erf
verwijderd' waren.
De plaats, van het ongeluk biedt een
wablhopigen aanblik. De verkoolkle lij
ken, liggen in stapels op elkaar endaar-
tusschen lagen zwaar gewonden te jam
meren, Bijna d© heel© dorpsjeugd hoeft
bij ile ramp het leven gellaitan.
Maandagavond had men al 284 lijken
naar buiten gebracht. Het aantal ge
wonden beliep toen, voor zoover men
weet, 120, van wie een derde ernstige
kwetsuren had. Ileelc families zijn om
gekomen, o.a. het gezin van den dorps
rechter Slefan Buvacs, die twee zoons,
een, dochter en, zijne vrouw beeft ver
loren. Een kleine nauwe deur in een
hoek was, wel open gelaten, maar in
het vreeselijke gedrang vonden maar
enkelen daardoor een heenkomen,.
De correspondent van he.t Hongaar
sche oorrespondentiebureau meldde
Maandagavond uit Oekörilo, dat volgens
de laatste schattingen het geheel e aantal
dooden 100 on dat -van de gewonden
100 bedroeg.
Oeköiito is een welvarend dorp van
1800 Hongaarsche inwoners.
Uit do Franeche schoolde,ballen.
Aulard (Grootmeester der vrijmetse
laars): Draaien wij er geen doekjes om,
laten wij niet meer zeggen,: wij wil
len den godsdienst niet vernietigen,
maar komen, wij er rond voor Uit^wij
Wiil.lon dit wel!
Vivian,i (minister van arbeid): Dc
Katholieke kerk moet worden vernie
tigd!
Briand (minisler-prcsidenl): DeNchool
moet worden bevrijd van de confessio
neel e leugens!
A. Blanc (socialist): De moraal door
de school geleerd, moet rusten pp men-
schel ijk e en goddelijke wellen, n.l. op
de 10 geboden,, echter zonder God!
Vivian i. De „neutraliteit" der school
is nooit iels anders geweest dan een
diplomatische leugen en,een,(huichelarij
i Wij hebben alleen daarvoor gesitemdl om
het geweten, van scrupuleu.sc memschen
te sussen!
I Payot (schoolhoofd): Het kind moet
beschermd worden, tegen zijn vader, die
1 het in den godsdienst opvoeden wil!
VivianiIn de verstompte hersenen
i hebben wij hot revolutionaire zaad der
ontwikkeling gestrooid .Wij hebben het
menschelijk geweten- van het geloof be
vrijd.
In Frankrijk zijn de socialisten en
andere godsdiensthaters de hazen. Zij
behoeven, er inderdaad geen doekjes
meer om te winden, en komen er rond
voor uit, dat hun doel is en steeds ge
weest is: den. godsdienst te vernietigen.
Met zoo'n voorbeeld, voor oog en, weet
men hier wat wij te gelooven hebben
van „neutraal' 'onderwijs en „neutraal"
v e reen i g ings 1 even
(Kath. Volk.)
Nieuwe gebouwen in het Vati-
i caan. Einde Maart zullen twee nieuwo
i gebouwen binnen de muren yan het
Pauselijk paleis in gebruik genomen
j wordeneen beaimbtenhuis en de vati-
caansche drukkerij,.
1 Telkenmale wanneer de particuliere
vertrekken der Pausen wisselden of
wanneer vertrekken, die tot dusvea- voor
wereldlijke doeleinden waren gebruikt,
dienst moesten doen voor de zittingen
van een of andere congregatie, gods
dienstige doeleinden enz., moesten
meestal ook de beambten van het Vati-
caan, wier woningen te zeer in de na-
bijlheid dier vertrekken lagen, Verhui
zen en andere woningen in het paleis
betrekken. Dezen jpnaangemamèn toe
stand, die zich zoo dikwijls voordeed,
trachtte Pius X met zijn practischenj
zin voorgoed te verboteren,. Ongeveer
vier jaar geleden werd met den aan
bouw begonnen en wel aan den vleu
gel van het Vaticaan, naar den kant
van de Via Porta Angelika. Hier ston
den vroeger de rijbanen van de e ere
wacht en de barakken. Het plan yoor
het beambtenihuis, door den pauselijken
ai-ohiteet Schneider ontworpen, is in
strenge lijnen gehouden en een navol
ging van bouwwerken uit het Quattro
cento. De fundamentwerken kosten veel
tijd, daar het terrein zeer waterrijk
bleek te zijn. De voorgevel van het
nieuwe gebouw is 107 meter lang eai
loopt parallel met het verlengde van.
den vleugel der Belvedère. Hier endaar
zijn met tegels en traverten eenvoudige
versieringen aangebracht. Boven den
hoofdingang prijkt het pauselijk wapen.
Aan de beide uiteinden, van het ge
bouw bevinden zich twee vleugels van
27 meter lengte. Het huis zelf is 22
meter hoog en heeft vier verdiepingen,
bovendien is, het voorzien een zeld
zaamheid in Rome van ruime kel
ders. Vier trappen leidien naar 32 wo
ningen, waarvan er zich in xlc bene
denste verdiepingen zes bevinden.
De woningen bevatten vier tot acht
kamers, al naar gelang de grootte cn
het aanzien, der betreffende familie; vier
grootere, eik met tien. kamers, zijn voor
de hoogere beambten bestemd. De ver
trekken zijn alle modern ingericht: ge
zonde, goed verlichte en vroolijke ka
mers, voorzien van, badinrichting, twee
verschillende waterleidingen in elke
keuken, waschruimten in de kelders
enz. Ten. einde een gemakkelijke en
snelle verbinding met het Vaticaan fc
verkrijgen, heeft men een doorgang ge
broken. in den Leonischen muur, die de
Cortile del Triangoto omgeeft en door
een trap aangelegd, die leidt naar Ho
hooger gelegen, naar Sixtus V genoom-
den tuin, die naast de bekende Cor
tile de Sa,n, Darnaso ligt.
Het andere nieuwe gebouw, dc Vati-
caansche drukkerij, is eveneens ouder
leiding van architect Schneider ge
bouwd, met behulp van den techni
sch en, directeur der typographic, Scotti,
afgezonderd van het beambterihuis meer
naar de Porta Sant Anna. De ingangs
poort, waarboven een door monseigneur
Gallli vervaardigd opschrift staat te !e-
ezn, leidt naar een, met bovenlicht voor
ziene vestibule, waarop de vertrekken,
van den boekhandel, dc papiermaga
zijinen, de kanselarij van het officieele
bulletin „Ac!a Apostolicae Sedis", hef
archief en de kleine verkoopingsizaaj op
uit komen. Een. galerij, die ter hoogtc
van dc eerste verdieping de vestibule
omgeeft, voert naar de boekbinderij,
naar de magazijnen waar de tijdschrif
ten worden bewaard en naar de wo
ning van den directeur. Achter de op
slagplaatsen liggen gelijkvloers de ma
chinekamer en dc zetterij. De voor de
machines noodige motoren zijn in
kolder opgesteld.
