TWEEDE BLAD.
Van
een nieuw Kullandsch
zeekasteel.
Oemengde Buitenlandsche berichten
Rond d« Liturgie.
Esperanto Cursus.
ZATERDAG 9 JULI 1910.
BINNENLAND.
®2eelandi«" uan de Kon. Ned Lloyd)
Jtefde.
NIEUWE HAARLEMSCUE COURANT.
VIII.
Lichtkring dar Heiligen Nimbus
of aureool.
Naar oud Katholiek gabruik wordt
lr< da kerkelijke kunst bei use
steeds voorgeeooid het hoofd of d©
geheele gestalte omgeven door een
"Ohtkring, een zoogen. nimbus of
aureool. Vanwaar dit gebruik en wat
die lichtkring?
Oorsproukelijk was de nimbus bet
Muuebeeld van macht, niet van hei
"gheid. De oude volkeren versierden
het hoofd hunner goden mede, de
^ofieeinsche keizer hunne munten. De
chiisteiijke kunst eenter gaf sr een
Rodere bateekenis aaa, geput, uit de
jL Schrift: hier stelt het licht de
veilig makende genade, de vriendschap
wods voor. Welnu, de heiligen wan
delen in het licht des Heeren (Isaias,
2;6) en zijn kinderen dea lichts (Joh.
36Lucas 168), schitterend door
?0t lumen gloriae, het licht der glorie
*u den hemel, de plaats van „het
eeuwig licht." Zóó werd den gouden
lichtglans het zinnebeeld dar heilig
heid en een beslissend herkennings
teken der hemslsche „Vrancien Gods."
^aus Urbanus VIJI (16231644) ver
bood de afbeeldingen van Dist zalig-
t heilig verklaard* parsonen er mede
versieren.
Vorm en kleur van den lichtkring
'oopón zeer uiteen hebben een afzon
derlijke beteekeais. God de Vader
^ordt herkenbaar voorgesteld door den
dfiehoekigen, Christus door de kruia-
öunba, een Heilige door de ronda
schijf, een Gelukzalig* door den gou-
f o «rans of stralenbundel, leende
Personen door den vierkanten. De
P^rtelaars dragen een rooden, de
daagden een witten, de kerkleeraars
p groenen (het groene zaad van
Gods Woord), de boetenden een gelen,
Prüfeien
en patriarchen een zilveren,
Ghfistus en de heiligen van het Nieuwe
'"stament een gouden, da duivel en
j.odas e«n zwarten (ontbreken van
!lcöt d. w z. van eeuwige gelukzalig
"rid.
Pijder.s de Renaissance liet men den
"Chtkring van «bet heiligenhoofd wag,
*!.il men met wegwerking van alle
religieuze gedachten wilde teruakee
T°t het bloot natuurlijke. Hij ont
reent op vier Madonna's van Raphael
op alle schilderstukken van Michel
Q8elo, Lsonardi da Vinei en RubeüS.
tablo estos movata, La kampo estos
raezurita. Viaj domoj eslas konstruotaj
La axbo estas plantataj La floroj estas
plantitaj La arboj estas plsntotaj. La
stelisto esiis pandigata. La steiistoj
estis peadigitaj. La atalistoj esti» pen
digotai. La libro estas pressta. La
libroj estas presitsj Lr nov» 'ego estis
proklamata. La novaj legroj estis pro
klamitcj. La tasko estaa plenumata.
La taskoj ««tas ptenumitaj. La üngvo
iaternaca Eepersnto estas propagan-
data tra ia tuta mondo. La komerco
estaa protektata. La komerco de ilia
lando estis protektata. La tero estas
plagaia. La tero estos plugita La
leciono estas lernata. La lecionoj estas
laraitaj. Nido ecias niajn lecionojn,
Lees aandachtig
Nia urbESTRo estas respektinda
kej honorinda persono La vilagESTRo
de tiu vilapo estas maljuna terkultu-
risto. Cu vi jam vidis la uovan pro
vincESTRon La «ipESTRo estas tre
kolerema kaj drinkema. Cu vi koDas
tiun dikan holelESTRon La lerne
jESTRO vizitis la novan lernejon.
Het achtervoegsel ESTR duidt de
persoon asn. welke aan 't hoofd slaat
van de in 't grondwoord genoemde
inrichting, instelling.
Niaj pRAgepatroj devis muite kaj
longe batali kontraix diversaj natur-
fortoj. Cu Via pRAavo ankorait vivas?
Ne, miaj pRAgeavoj jam mortis ant.au
dudek kvm jaroj.
Het voorvoegsel pRA heeft de ba
teekenis v.-.d ons: VOOR of OVER
aan verwantschapsnamen.
Li DISdonis c'.on, kit n 'i posedis.
Je ia konata signo ia solo'atij DIS
kuris k»j falis teren. Miloj d& propa-
gandistoj DlSvastigae nun ia eltrovou
de Zamenhof. Lu DIS.udta de !a bonobo
morligia pli ol naw persooojn. La
lak to el la faücta sitslo DISfluipis.
Kvinope ci DISjatis la multajnatont.jn,
kiuj bads nian vojon.
Het voorvoegsel DIS wijst op 'n
verdeeling, e«n naar alle kanten plaats
hebbende verspranting (verbreiding)
stemmen, indien het een zelfstandige voor haar een verloren partij. Maar zegt Bchxijveer dat Amster-
staat werd en Pruisen zou, volgens, de „Hhsse Jeannette" was, ridderlijk,- zij dam, de hoofdstad des Rijks, het ge-
„NaL Ztg.", alis schadeloosstel ling voor j stemde er in toe, dat haar vijandin kruik mist van haar raadhuis, van
deze vermeerdering der veirtegenwoor-eerst d'r roes mocht uitslapen. Vrij- j haiar Kapitool, van een wereldbe-
digers van Zuid-Duitschiand een even-dagmorgen om half zeven, verschenen roernd monument, geheel op haar
redige vermeerdering Van zijn «eigen ver- beide leden van het zwakke geslacht 1 kosten gesticht en dat haar een ter
tot recht verstand der zaak nog na,
wat in de jaren 1808 en 1814 is afge
sproken daar de authentieke do
cumenten, naar hij meent, niet on
der ieders bereik zijn, heeft hij ze
achter de brochure afgedrukt. Dp
brochure besluit
„Provisioneel", deze uitdrukking
was schering en inslag in 1808 en
1814de uiterst ellendige toestamj
der financiën was daarbij de afdoen
de overweging. Is het niet een hit
tere ironie, dat dit provisioneele
honderd jaren duurt en zaJ men dur
ven beweren dat in die geheele eeuw]
en dat bepaaldelijk thans, onze fi-
■I Bi namciën zoo berooid zijn geweest,
had last gegeven tott onderzoek in een het zaakje stonden aan te kijken, en gesloten is en eenige dagen, zoo dat men in de onmogelijkheid ver-
onbeteekenende aangelegenheid. Daar- de slagen di>e er vielen, telden. Het goedenzook waad als het g aat -dienst keerde te doen wat de eer van Am-
bij kwamen de ergerlijkste misbruiken duurde een half uur. Daar de strijd- moet doen als koninklijk paleis, wekt sterdam, van Nederland eischt?
bij de levering van kollen aan den. dag. sters geheel, uitgeput waren, mo,etsten zij daarentegen de herinnering op aan
Een aantal hoogere ambtenaren uiit de den strijd opgeven; ja, de krachten de somberste dagen onzer geschie-
haven Seb as topoi zijn in de zaak be- hadden haar zóó begeven, dat zij in denis, a.an een tijdperk, toen ons
trokken, onder wie zelfs een admiraal, huis gedragen moesten worden en dat j land de diepst denkbare vemede-
Het heet, dat het Ministerie van Marine de dokter ijlings geroepen moest wor- j ring onderging
van plan zon zijn de aangelegenheid, den. Men zal zich daiar nog lang dat- „Wij hebben den mond vol van j rede van den voorzitter, tot- Joh
openbaar te behandelen, daar zij deze duel geheugen. Een curieu.se zaak, dienationale glorie, van nationale eer, Enschedé, omschrijft deze de taai
zelf heeft ontdekt, zonder door een in- j geheel die vreemde zeden daar teek ent.hoe kunnen wij: het dan toch lij delijk der Maatschappij
terpellatie ertoe te zijn gedwongen. Op de vier hoeken van de straat wa- i blijven aanzien, dat een toestand „vermeerdering van volkswel-
De eerste Kneelscho vrouwelijke 1 ren schildwachten geplaatst, om dade- j bestendigd wordt, welke de pijn- vaart door de bevordering der nijver-
arts. Te Hastings zoo lezen wij ]iik het sem te geven, als een politie- lijkste herinneringen voor den geest heul in al hare onderleiden, en dan
„„„„4 m r»jroept? jnoemt onze wet bepaaldelijk
„Ik kan er slechts de drie vol- faibrieks- en handwerksnijverheid,
gende oorzaken voor vindenvoor-koophandel, scheepvaart, landbouw;
tegeinwoordigers verlangen. Ten slotte in het strijdperk, en nog vóór ze elk
bestrijdt de „Nat. Ztg." het bericht der i ander goed gezien hadden, vlagen ze
„Strassburger Post" aLs zouden de de-1 mekaar in de haren. Het was een bo
zer dagen gehouden conferenties tus- j merisch gevecht Hier een klap, daar
scben den rijkskanselier, draaf Wedel j een paats, een stompi, een trap. 't Ging
en den heer Zoxn von Bulach tot eenig er geducht op los. Weldra waren bei-
resultaat hebben geleid. j den rood van het bloed, en de kleeren
Een nieuw schandaal in Kusland. J hingen aan flarden om hun lichaam.
In de Zwarte Zeehaven heeft de Russi- j De baren fladderden om hare heete
sche overheid een nieuw koten,schan- hoofden. De getuigen van dezen woes-
daal ontdekt De Minister van Marine ten strijd waren de buurtjes, die kalm
hein f 651.335 en aan den bouw
f 7.825 000, totaal f 8.476.335 heeft
gekost.
„Dit raadhuis is het meest tref
fend gedenkteeken, (dat men zicjh den
ken kan, van de grootheid en de
macht van Amsterdam, en indirect
van ons geheele land in onze gou
den eeuw.
„Dat het thans gedurende het gan-
sche ja,ar op ééne week pa
Do Mat sobtppij van Nijverheid.
De eerste dag
De 133e algemeene vergadering ia
gisterenochtend geopend. Met een,
het „T. v. G." overgenomen uit m aantocht was. Daar de agen-
„Tho Lancet" - is op 89-jarigen leef- u'n °P t commissariaat op dit uür
tijd overleden dr. Elisabeth Plackwell, i moesten uitbrengen, verscheen
de eer&le vrouw die op het En"olsehe er ëeeal enkele dienaar van den H. Her- eerst, de aan onzen landaard eigenen visscherijen, zoowel kier te lande
Tn O ri/1 O rï lOiOin d ATI Vl.Ail»! TATI /VA Jïf tTAV I TT O .dl fl 1 ff li AT fl A.T, A -f I- /VAYk TT./V -»-» rt 11 - «V I n 1 n TV S-J 1. - I 1
Medical Register is geplaatst. In 1838 mandad aan den horizon en dit ver- j vadsigheid en afkeer van alle in
in Amerika, waar- klaart ook, wiaarom de strijd zoo 'lang spanning, vervolgens de angst voor
stierf haar vader,
heen het gezin wegens tegenspoed was
vertrokken, negen kinderen achterlaten- I
geduurd heeft.
Ambtenaars-salarissen.
I de noodwendige uitgaven, eindelijk
Geelbóe-1 een loffelijk© doch volkomen onge
de, waarvan de drie oudste zusters ken' Oranj-eboeken, blauwboeken, eaimotiveerde bezorgdheid, da.t H.M
het gezin moesten onderhouden. Hier- hoe al1 d,e nllaTllOÜS van de hemelboog- i de Koningin zou kunnen ontstemd
toe behoorde de 17-jarige Elisabeth. kle"ren 1)ll de diplomatie ook mogen worden, indien Hare medewerking
De meisjes richtten een sehool op, en heeten' zlJn niet alIlLijd 200 vervelend als werd gevraagd om a.an Amsterdam
hielden dit vier jaar vol, totdat de oud- ze er wdl U1:tzi™. Zoo zouden we ten-we-der de beschikking over haar ei
ste broeder een zaak kon oprichten en i mm site beskuiten uit 't staaltje, dat het
de zorgen kon overnemen. Elisabeth d- opdiept uit t laatst versche-
b.leef echter muziekonderwijs geven, nen Enge .sche Rlauwbock. waarin een
om geld te besparen voor de studie in briefwisseling voorkomt tusschen den
de geneeskunde. Een lijdende vriendin gouverneur van Oeganda en den Engel-
r* rtU AA A I IA Iff AA «„/V-W* I/\1.A A Tl /V I r. X
gen huis terug te geven.
„Heit Rijk toch is tegenover Am-
als in de Koloniën en overzeescha
bezittingen."
In die woorden kan ons eene tegen
stelling .treffen
Vermeerdering der jvelvaart, door
bevordering der stoffelijke voort
brenging. Vermeerderen en bevorde
ren, twee begrippen, die men ten,
onrechte als gelijk beteekenend zon
de aanmerken.
Vermeerderen is grooter maken,
had haar n.,1. gezegd
sterdam verplicht te zorgen voor een i doen toenemenBevorderen is verier
behoorlijke definitieve woning ten j brengen doen vooruit gaan In-
behoeve der Koningin, het is ver-derdaad dient hij alles wat wij aam
dat voor veile schen Minister van Koloniën. De laat- I plicht het Raadhuis terug te geven, vangen, bij al onze hesluiten dit
en dit gebouw terug te geven in den J eene vast te staan, dat bet ten slotte
vrouwen ziekte nog kwel'lender is door S'*G kad dürj ee,rs|le geschreven, ten ein
de noodzakelijkheid, zich door een man de hemi °P hf hart te drukken goed toe
te laten behandelen. Hoogescholen lie- jzien °P de bescherming der wilde 1 ning Lodewijk het in ge,bruik nam
ten haar niet toe, maar zij genoo't hetdicrea, met name van olifanten. Het bef is verplicht op eigen kosten
AT,XTTfA.An/1 b AAAA rr. 1. J AA M,
toestand, waarin het was toen Ko-
theoretisch en pracbisch onderwijs van antwoord hierop van den gouverneur is
Cu ni devas grimpi sur tiun leen arts; in 1847 leerde zij te pihi-de moeite waard: „Terwijl ik volstrekt
4--jivan olifanten te
zooveel schade toe-
sifAJOn? L* interoAJO d» tiu pomp
estM tre naaimola. Ijskto k»j ak»o
estaa fluidAJoj La aksterA/O da tiu
domo eetas tre imponacta L» patri no
donin al eia mttlsao» ii faco iwuUrj i
sukerAJOja, La «ardenisto planus
diversejn fcrestA/Ojn, Ca Ho estas
via tut* posadA./O? L:» heradAJÖ
valorn8 preskrwaenio. Ne fo-Jetu tiun
toi A/Oa.
Hwt achtervoegsel AJó dui.it do
zaken *an. weike ue eigensca -p heb
ben door 't giond wo.<rd uitge<iru*t.
Echter tdieon oonortte xaSei
geeu abstracte («oor de laatste ge
bruikt men net acbtarroegsel EO).
INSTRUANTO.
WonÜ wrvakj'-t)
laddlphia ontleed- en verloskunde van
twee andere artsen, en na door 12 ge- beschermen, die
neeskundige schollen te zijn afgewezen, brengen aan den oogist m het grootste jn }let Raadhuis zijn ondergebracht
/twt i1 tfr-p.rlp.p.lftp. Vfm TiaI n.rmfiAPitnrfl-af hon it' zXT^4 1.J x J j
15de Les.
^ecs aand*chtïg
La hundo esxas bulata do hond
"brut gaslageu
La uondo esus batata de hond
'd goslagen.
L* oun Jo tstos batata de hond
kl worden geslagen.
La hundo «sius batata de hond
°u worden geslagen.
La bundo estas batitade hond is
La hundo estis batita do bond w»«
*!aK©n.
L* bundo estos batita de hoad «al
Klpgen aijn.
...La hondo estus batita de bond zou
goeiagen
L* hundo estas batota de hond zal
8epgüö worden.
L* hunde estas batota de hond zou
tdagtn worden.
Hieruit blijkt wederom, dat 't Es
£*nt° slectits één hulpwerkwoord
lli1* es'6da deelwoorden van den
J u e n d e «oraa (ats, ita, ota) on-
y r®cheiden zich door 't gamis van 'n n
y Q de deelwoorden van deu bedrij-
bden vorno (anta inta, onta).
«-ees nu en vertaal:
egy pomo estas manjiHa. La piro
fit manP»ta. Latorpomoj estas man- utaii rwuaiuisi ajauu. ajijii ucvuihmy jrtro atni sixiju mici inixir
b La libroj estas inenditaj. La zou het Rijkstand recht hebben op 3 ster aanbinden, dan was het
De Grondwet voor Elzas-Lotha-
r in gen. Mag men de „National Ztg."
gedoovan, dan verwacht men in welin
gelichte kringen te Berlijn niet veel
van de oplossing der constitutioneele
kwestie. Er is, naar het schijnt, in
den Bondsraad .slechts overeenstem
ming over de inrichting van de wetge
vende macht in het Rijkstand, wélke
aan twee Kamers zou worden toege
kend. De groote moeilijkheid leveren
het regelen harer bevoegdheden en de
te zorgen voor een militaire hoofd
wacht en voor bureaux ten behoeve
van den plaa,tselijkem commandant,
welke zonder eenig zweem van recht
nam die te Geneva (New-York) haar gedeelte van het protectoraat, ben ik
aan op grond der reeds verkregen ken- van mcen,nS dat de regeering een aan
nis, en op eenparig verzoek der stu
denten.
In 1849 werd zij doctor. Daarna ging
zienlijke vermeerdering van inkomsten
zal kunnen kriigen door jacht pp deze
dieren, welke een rijkdom vormen door
zij naar haar geboorteland, waar zijjhun ivoo,r" °P het °°S™h]ïk vermeer-
echter geen gelegenheid tot studie vond. j d^ren °°k een groot aantal ambtenaren
Te Parijs, in de verloskundige afdee- aanzienlijk hun inkomsten door de oli-
ling van het Hótell Dieiu, verloor zij 1 fan ten jacht. En aangezien de salaris-
een oog door besmetting met blennor-
rhoe. Door den invloed van Paget werd
zij in 1850 in SL Bartholomew's Hos
pitaal toegélaiten, en nu, rijkelijk van
kennis voorzien, vestigde zij zich te
New-York. Met een jongere zuster, in
middels ook gepromoveerd, richtte zij
het New-York Hospital for Women and
Children op. In 1859 bracht zij een
bezoek «4an Engeland, waar zij ijverde
voor de geneeskundige studie der
vrouw, en in het Medical Register
werd opgenomen. Tijdens den Ameri-
kaanschen burgeroorlog had zij met an
deren de leiding bij het ambulance-
werk. Daarna werd zij professor aan
de geneeskundige school voor vrouwen
te New-York, en na 1872 onderwees zij
de gynaecologie aan de gellijknamige
inrichting te Landen.
Een vrouwenduel
sen dezer heeren over het algemeen ge
ring zijn in verhouding tot hun arbeid,
zou ik wenschen, dat ai'Ie beambten
op gelijke wijze bezoldigd werden, af
gezien van het feit, of er olifanten in
hun streek voorkomen, ja of neen."
Een ongedwongen marnier dus van
een braven gouverneur om' zijn beamb
ten een beter salaris te doen krijgen.
Maar tegelijk een eigenaardigen toe
stand, dat een deel dezer beambten hun
inkomsten door olifanten jacht moeten
zien te vermeerderen!
vrouwen in de Van den Brandstraat te
Brussel ,de z.g. „Dikke Trien" en „Ros-
soiuvereinitait op. De Keizer wenscht j se Jeannette", hadden Donderdagavond
de onmiddellijke souverean van hettwist gekregen. Men besloot een ge-
Rijksliamd te zijn, maar daarvan willen vecht te houden, een gevecht alleen kon
de Zuidduitsche Staten niet hooren en j de beleedigingen, die van beide kanten
daar zij over 14 stammen in den Bonds- I geducht vielen, schoonwasschen. ^Dik-
raad beschikken, kunnen zij iedere ver- j ke Trien" was evenwel ergens anders
aedering van de constitutie beletten.mee gewaissdhen dan met schoon wa-
Ëen andere moeilijkheid is de vertegen- 'tér ,zóó zelfs, dat zij moeite had om
woordigimg van Elzas-Lotharingen in zich op de been te houden. Moest zij
den Bondsraad. Door zijn bevolking fdo dén strijd met haar tegenstand-
beslist
Het Engelsche gezantschap. Graaf
De Granard, chef van het buitengewoon
gezantschap van den Koning van En
geland, dat Z. M.'s troonsbestijging aan
Twee H. M. de Koningin komt bekend ma-
lof ifo ii iiil 1l T7"
ken, is opperstalmeester bij het Ko
ninklijk Hof te Londen. Het gezant
schap wordt tusschen 15 en 20 Juli
a.s. hier te Lande verwacht ter vol
brenging van de opdracht
Het raad hot» le Amsterdam
Onder den titel„Amsterdams en
Nederlands eer, Het Raadhuis van
Amsterdam" is Lij' iWi. P van Stoc-
kum en Zoon een brochure versche
nen van jhr. mr Victor de Stuers.
„Het duurt nu ruim een eeuw lang
(Het is onbegrijpelijk dat de stad
die wacht en dat bureau in haar
Raadhuis duldt.)
„Vermoedelijk zal de stad Am
sterdam gaarne harerzijds een ge
deelte der kosten willen dragen, die
het gevolg zullen zijn van de terug
gaaf van het Raadhuiszij zal mis
schien het bouwterrein willen schen
ken voor de nieuwe woning (hetgeen
denkelijk geen zware last zal zijn,
want in de hoogere waarde van de
rondom het nieuwe paleis of pavil
joen gelegen bouwterreinen, zal de
stad allicht een vergoeding vin
den), zij za.1 ongetwijfeld het voorstel
der Raadhuis-Dam-commissie over
wegen om bij elk Koninklijk bezoek
de feestzalen ter beschikking van
H. M de stellen, maar dat alles
neemt niet weg, dat de zorg voor een
Koninklijke Woning in de hoofdstad
Rijkszaak is, en zulks op grond van
de beloften van Koning Lodewijk
en Koning .Willem I.
„De bezorgdheid dat H. M de Ko
ningin persoonlijk het onaangenaam
zou kunnen vinden een andere wo
ning te betrekken is niet denkbaar,
vooreerst omdat het Raadhuis, het
welk zij voor een opzettelijk inge
richte woning zou verwisselen, waar
lijk te ongeschikt is om heimwee te
kunnen opwekken; dan, omdat H.
M. als zij op de hoogte gebracht zal
zijn van het in 1808 en 1814 voorge
vallene, de wenschen van haar hoofd
stad ongetwijfeld zal beamen en op
h aar geen zwaardere lasten zal wil
len doen drukken dan Koning Lode
wijk en Koning iWdllem I oirbaar
achtten
De heer de Stuers gaat hierop
strekke tot het „doen toenemen" van
de volkswelvaart En het middel,
dat wij daartoe hebben aan te wen
den, is bet „vooruitbrengen" der stof
felijke voortbrenging.
Vatten wij het begrip bevorderen
in den goeden zin op, dan begrijpen
wij daaronder al datgene, wat verbe
tering brengt in de voortbrenging,
en voorzooverre het vermeerdering
is, dan toch alleen eene zoodanige,
die op gezonden grondslag gevestigd
aan de welvaart ten goede zal ko
men. Bevorderen der voortbrenging
doet ons wel vooral denken aan ver
mindering der productiekosten, doch
niet uitsluitend daaraan(Wjj heb
ben ook op de ethische zijde van het
vraagstuk te letten en ons af te
vragen of door de maatregelen door
ons voorgestaan of aanbevolen, naast
de algemeene volkswelvaart, tevens
het welzijn vergroot wordt van die
groote schare landgenooten, die aap
de voortbrenging .deelnemen.
Het gansche uitgebreide gebied
der techniek vadt dus allereerst bin
nen den omValng .onzer werkzaam
heid. Dan de overheidsbemoeiing
voorzooverre die .sterkt tot verber
tering .van ons binnenlandsche ver
keer. [Wat minder absoluut tot on
zen werkkring behoort, zoude zijn
het vergemakkelijken van het inter
nationaal verkeer Ons doel is niet
zuiver humanitair: niet op het
algemeen welzijn der mensch-
heid is ons streven gericht, al
zal ook middellijk door onze werk
zaamheid noodzakelijkerwijze dat al
gemeen welzijn groeien 'Neen, wij
wenschen deel te nemen aan den
onderlingen wedstrijd der volken, eh
ons daarbij te scharen onder ons nar
tionaal vaandel En in dien gedach-
tengang is er een groot verschil tus
schen het vergemakkelijken van ons
binnenlandsoh verkeer, hetgeen onze
eigene productie ten goede komt, en
het verbeteren Van het internationa
le verkeer, dat wellicht onzen jme-
een echten Hollander
de zee, dan gaat z'n
s. men
\V pen-
®öt, of we 't willen weten of niet,
Hst Q dan *oc"1 'n ons hart allen,
(tej^^ü'&lingen van een volk, dat eens
AmsteLstad zich in all de glorie van j Het schip is voor passagiersvervoer
haren handel naar Vondeli's woord „ope j hoofdzakelijk ingericht, maar kan daar-
doet", zij het ook dat de titel van
„Keizerin van Europe" ietwat 51 te
enboven ook een flinke lading inne
men, waarvoor uitgestrekte ruimten
beschikbaar zijn, onafzienbare holten
in den buik van het groote vaartuig,
waar we trap af, trap op, werden door
geleid en éleotrische lampjes overal en
overal gloeiden. Voor vervoer van be-
felijke waren vooral is door vrieska-
pompeus mag heeten in dezen tijd,
waar al die stoomschepen van Oost en
West liggen te wachten ter vertrek,
of hare rijke lading uitstorten in de
gereedstaande spoorwagens, waar 't
reusachtige Wilhélmina-dok en de \ver-
ven spreken van Neêrliand's nijverheid i mers, waarin de temperatuur constant
op 't best, waar eindelooze rijen op 5 graden onder 0 wordt gehouden,
voerde |in Jde pmst, en de zee loodsen en steeds nieuwe betoiünuren op 't allerbest de gelegenheid openge-
y;iI( Schoon te vegen, en leefde op en j van breede kaden u zeggen wat Am- steld.
door de zee.en dat zif j sterdam1 ai doet om den handel en j Wat de passagiers betreft, heeft het
■u het bloed. Ivoor den handel, het heerlijke IJ schip drie klassen: midscheeps debui-
Llo\m>n de „Koninklijke Hollandsche levert altijd een kloek, blij gezicht op. tengewoon-weelderige eerste klasse
?>n die den kUimmenden leeuw in Vooral bij een frisschen bries, die ste-1 (voor 120 personen ruimte biedend),
v-ic!o v°ert ais een symbool van vig do vlaggen deed wapperen en echt- achter de middenklasse, eenvoudig doch
de 'vf. door eendracht en moed, aan I Holllandsche wolkkoppen joeg langs 'n 1 sierlijk, met een eetzaal van blank
teot "i '6UWe Haarlemsche" dan ook, Maris-Iucht. i eiken, waar de passagiers volgens de
jd van Amsiterdiamsehe collega's, j In de Rietlanden, 't verre "Dosten nieuwste eischen aan kleine tafeltjes
lan °°diging richtte otn de Zee- van Amsterdam's haven, kwamen we gezellig de rijke maaltijden gebruiken
©fin u-' dcn nieuwen Gceaan-reus, to aan den reuzenstoomer langszij: nog welke aan boord van een stoomer het
haar y jken> die op 20 Juli de reis j rustig lag daiar de zeereus, breed en j grootste deal van' den dag innemen,
Lten -"ld-Amerika zal aanvaarden, j kalm op 't klotsende water, hoog-u-it en een ruim promenadedek, waarop de
en
hn die
^'bel00nd!
van de partij met lust zich opeenstapelend de dekken, en over- 120 passagiers van deze klasse over
al patrijspoorten en raampjes en gaat- vloedig gdegenheid hebben, frissche
jes die wezen op innerlijk leven. lucht en beweging te nemen.
Voorliefde is, ik mag het
Want wij Hollanders
Zoo geriefelijk en luxueus dis de pas- wordt opgevangen van overall.... i ven gedeelten is verdeeld. Is er ergens
sagiers der middenklasse hebben de j een lek, dan kunnen, deze deuren van-
derde klas-reizigers, Je eigenlijke „land- 't Voornaamste deel van een reuzen- ai de brug of op een ander punt van
verhuizers", het wel niet; maar hoe schip als dit is de törenhooge, ontzag-,'t schip zoo snel mogelijk gesloten wor-
hemeisbreed verschillen toch die ruime lijke machinekamer in 't midden van, den: in vier seconden was zoo'n groote
luchtige, hygiënisch-ingerichte ruim- den romp. Verbijstering wekt het in- stalen deur dicht en een druk van 160
ten voor de tus.schendekpas,sagiers van i derdaad, die massa werktuigen en pom-
die vroegere donkere, vunzige holen pen en zuigers en stangen, en kleppen
waarin „menschenlading' over den en cylinders en krukken om u heen.
Oceaan werd gevoerd! Ook hier een te zien: overal staal en ijzer en koper,
ruime, prachtige badgelegenheid en en dat alles nü voor het grootste deel
waschinrichtingen I Terecht, want zïn- in statige rust, doch straks, op de reis van
delijkheid is nummer één! Daar stond drie weken lang haast onophoudelijk in
ook, op de lange tafels, het tinnen gestadige beweging, waarvan het voor-
eetgerij, bliinkend.-gescbuurd, en daar naamste is de nooit-rustende omwen-
was ook het hospitaal, ruim en luchtig, teling der twee machtige schroeven, die beJe ketels, waar echter door machtige
en dicht bij de ruimten voor de derde den Oceaanreus zijn snelheid van. 14r/2 luchtkokers een frissche luchtstroom
kilas-passagiers heeft ook de scheeps- miji geven. Tot achter in de „tunnels' circuleert, na een vluchtige® blik
dokter zijn rustige, sieriijke hut: pen die de stalen schroefassen bevatten, kro-ook in de zwarte kolenbunkers, waar
salonnetje m«| aangrenzende apotheek, pen we door, en bewonderend zagen we i
zoo mooi als menige apotheek aan den naar ai die volmaaktheden der men-
vasten wal niet is! Daar is ook de schelijke techniek die hier zijn bijeen-
operatiekamer met ai het noodige, en gebracht, 't Gaat niet aan om dat alles
overvloedig licht, want op een schip in 't kort bestek van dit populair over-
dat soms met bijna tweeduizend zielen zicht te vertellenlaat b.v. als ken-
over den Oceaan vaart, moet men op schetsing dienen dat de schroefassen
allies voorbereid zijn! loopen in blokken, waardoor steeds
Daar zagen we zoowaar ergens in i koud water stroomt, zoodat bij het
K.G. water hield hem dan vast: het
deel van het schip, waar het lek mocht
zijn, wordt op die wijze geheel afge
sloten, en het schip blijft op de an
dere ruimten drijvende.
Wij gingen, na den tocht op endoor
en onder de machines, na een kijkje
in de spreekwoordclij k-geworden „hel",
voor de vuren der drie ontzaglijke dub-
een hoekje nog een ruimte benut voor draaien de reusachtige as op de vele
Onder het vriendelijk geleide van den! Die middenklasse heeft ook een con- 'dedrukkerij, waar de zetter z'n wrijfpunten voortdurend koel woidtge-
^KClTl 4 VAJ 4- J «T V/.1UIVJ, ilWI. litVUlWl—J" —4* UVU «Ml» UU VUUnVMU.. AA V—* «- VA» VV*» «"«AA - V A
«te rol-sch zijn op dit schip, 't groot- Directeur der „Koninklijke Llloyd", van 1 versatiezaal, met tal van gezellige hoek- j kasten al in orde maakte^en de drukker houden.
^tart ,..Va" Nederlandsche havens, uit- de inspecteurs der maatschappij en van jes, waar een piano staat en het uit-j z'n pers smeerde: de „Zeelandia'j In die machinekamer staan, behalve
inspecteurs der maatschappij
jes,
ei dii©**"LU 011 siérlijksit-ingeridhte van maakten wij toen een urenlangen tocht j voorts badkamers en closets, daar j legratte, waarvan het telegraafkantoor, chines,
door de diepste diepten, over al de
dekken, tot boven op tie Commandobrug
van het zeekasteel.
4000 ton steenkolen lagen te wachten,
naar de verblijven der eerste klasse.
En die luxe, welke hier is ten toon
gespreid, is eenvoudig ongelooflijk. Men
waant zich niet op een schip: dit is
een weelderig luxe-hotel van den eer
sten rang!
Groote hutten, die werkelijk kamers
zijn, sierlijke ledikanten, in elke
hut een practische kast tevens schrijf
tafel, breede gangen éen res'tau-
rant wilt met goud en rood, waarbo
ven in gekleurd glas een reusachtigen
koepel zich welft, een conversatie-
zaal met vleugel en buitengewoon weel
derig meubilair, wélke evenals de hall
Let J»** Zuid-Amerikaen verreweg bet officierencorps der boot-zelve. zicht naar achter heerlijk is. Daar zijn I heebt (natuurlijk!) ook draadlooze te- de twee machtige tripJe-compound-xna
«té,,® sienrV" MÈM
scdi«ir Q^fkasteelen
if naar ci 3!Jn va:n d,e Bortugeesdhe kust
„luxueus'e havenplaatsen van
We 2!a óver varen.
Rade, met Gister-enmiijddag van de IJ-
dw<ir.s over ,<aOedko0P'3 j,Mercurius"
Landen. Dat óreede IJ naar de Rief- uc ue i\«.«n. num. iu ucu unc- uc üciölc vim u.e «„«unc ^une- --«■-' -»I-x- _v,
z'clizdf i een mooi tochtje op I weekschen maildienst onderhoudt tus- pen er niet bij halen kan, hebben alle j ontbijt hun gedrukte sdheepscourant die in de waterdichte schotten ge-1 volledige barbierszaa zoo we e «g
heerlijke Ij, waan de sclien Amsterdam en Zuiid-Amcrika. buitenlicht. J met het wereldnieuws, dat onziélithaar «maakt zijn, waardoor het stihip i* ze- en geriefelyk als men ze op cn
al de bij werktuigen opgesteld:
is een "bar", waar Van Vollenhoven's I mot de ingewikkelde toestéllen in de de condensor, de dynamos voor het.
„'licht'
om van
daar is een eigen bijkeuken
De „Ze el an dia" is de
een serie luxe-stoomschepen, v». D- o- - -
dc de „Kon. Hold. Liovd" den drie-1 de eerste klasse van de oudere sche- morgen krijgen de passagiers bij het de hydranlisch-gedrevnp ijzeren deuren sproei- en douche-nrnchtmgen,
1 1 T 1 I f 1 X 1 1 Jl ..1. I r. r, j-\ I IT /vn rt» W/Til 1 1 1
VXClKil m VUIgiUll 4J1JIV IVVaIJI VI uur v X J O Oi r
derde van ten, voor twee of vier personen inge>- den, daar ergens ver weg, vóór op een de voedingspompen voor de ketels,1 eeai allerrijkst eliect 1 11
waarme-i richt en zoo ruim en comfortabel dat der dekken, is gevestigd! En eiken enz. enz. En we zagen er ook werken aardige, ruime kinder "amer, a en,
j i j. i.i„...iwNrton Ar» noccoifflW hü hPit v»r>o«Kc^ii-rfTpiHrp>vfiT> lizpfTp.n Hp.iirpTi *nroif»i- Rn douche-inTLcntimien, een
