DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND,
Na misdaad, vergelding.
OAAKLEISCK ALLE9ACJES
BUITENLAND.
üiiisierlBtiiswest 2S»3l-33, Haarlem
Op, voor den tienurigen
arbeidsdag
Gemengde Bultenlandsche berichten
DINSDAG 23 AUG I9IO.
Söïïjêo Jaargv.rag 7273
Bureaux vain Redaetie en Administratie
8ntere©ivasTjy«saa8 Telefoonnummer 1426.
Voor advertentiën aai reclames buiten Haarlem en de agentschappen wende men zich tot RiCARDO's Advertentie-Bureau, N. Z. Voorburgwal 242, Amsterdam, Int. Telefoon i02{K
Bij dit nummer be
hoort een bijvoegsel s
Voor de Huiskamer"*
Een goed voorbeeld.
T.
Algemeen Overzicht.
FEUILLETON
Jan
HIVE UMRLEMSISIE COURAHT
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden voor Haarlem
Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente)
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Afzonderlijke nummers
f 1,85
1,85
1,80
0,08
PRUIS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regels 60 cent (contant 50 oent) Iedere regel meer 10 cent
Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 oent per regel. (Buitenland 20 cent
Reclames dubbel tarief
Dienstaanbiedinger 25 cent (6 regels), driemaal voor 50 cent (ft contant).
1000
Alle betalende abonnés op dit blad, die in het bezit eener verzekeringspolis zijn, zijn volgens de bepalingen op de polissen vermeid, tegen ongelukken verzekerd voor
'•?£»- 4|g 300 s=r- 150 100 ss 60 s:
15
GULDEN bil
verlies van
één anderen
vinger.
De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Ocean" Bijkantoor voor Haarlem de Nederlandsche Cre lief bank Nieuwe Gracht 11
No. 53
De Gemeente Haarlem, wordt bet
voorstel van Bt. en W. aangenomen, zal
weldra aan werkgevers en directies een
goed voorbeeld geven. E en paar werk
lieden in onze Gemeentelijke Lichtfa
brieken hebben een middel aangege
ven, waardoor in 't bedrijf een aar
dige besparing kon worden verkregen,
die van blijvend-en aard zal zijn.
li. en Wi. willen nu jegens die werk
lieden van hun erkentelijkheid blijk ge
ven en zij stellen den Gemeenteraad
voor beiden een flinke gratificatie toe
te (kennen.
Bravo
Hier wordt een mooi voorbeeld gege
ven van eerlijkheid en erkentelijkheid
van de zijde des werkgevers. Wanneer 'n
werkman, die zijn verstand laat wer
ken in 't belang van 't bedrijf, terwijl
hiji zijn gewonen arbeid verricht en het
blijkt dat daardoor 't bedrijf voordeeli-
ger zal werken, dian beloont do ge
meente Haarlem zoo'n werkman.
Mochten vele werkgevers, patroons
en directeuren hieraan een voorbeeld
nemen
Hoeveel initiatief zouden zij bij hun,
werknemers aankweekem, hoeveel be
langstelling, dat 't bedrijf zou, ten goe
de komen!
Thans gebeurt het maar al te veel,
dat op hun raadgevingen, die vaak een
zeer practisehen ondergrond hebben,
geen acht wordt geslagen, of wel vaker
nog gebeurt het, dat de onmiddellijke
chefs er zich van meester maken en
ze als eigen ideeën den „Heeren" voor
zetten. Dit verslapt de werkkracht,
doodt de belangstelling, remt den
stormloop om succes en voordeel, bij
de werklieden. Daarom een grootere af
daling van den dhef tot d-en arbeider,
waardeering, erkentelijkheid voor diens
.adviezen en inlichtingen en dan van
die waardeering en erkentelijkheid nu
en dan latan blijken.
Hoeveel bedrijven zouden daar wel
bij varen!
Er zal „weldra door geheel Ne
derland, van Holland tok Limburg
•en van Groningen tent Zeeland, een
machtige stem weerklinken, de stem
yam den Katholieken werkman, die
Koo dringend zal vragen om verkor
ting! van arbeidsduur en de idee zal
propageeren van den wettelijk
geregelden tiennrigi&n ar
beidsdag,
Döicih. niet, dat weten we reeds
te voren, zullen de onzen dat vra-
gien naar de .wijs der socialisten, in
optochten piet brallende, tergende
en uitdagende opschriften, noch op
meetings, waar opruierij, klassen
strijd en laster den boventoon zullen
voteren, neen, de Katholieke arbei
ders zullen samenkomen, hun belan
gen besprekend, en dan zal 'van ben
uitgaan een waardige, doch zeker
meer indruk makende actie om de
regeeringspersonen te overtuigen der
groot© noodzakelijkheid van verkor
ting van den arbeidsduur en dezen
te brengen in het algemeen op het
maximum van 10 uur, uitzonderings
maatregelen natuurlijk nader te tref
fen, i
Het is niet tegen .te spreken, dat
d© bestaand© arbeidsdag, die tegen
woordig. voor het grootst© deel der
arbeiders geldtte- lang is;.
Hoe velen toch zijn van 's morgens
zes tot 's avonds z©ven of acht uur
aan hun fabriek gebonden, alleen
met een kleine middag pauze, waarin
men op een drafje naar huis kan
march© eren om gauw het middag
maal tei gebruiken dn dan spioedig
weer t© vertrekken.
De acti© der arbeiders om: dien
arbeidsduur te verkorten, is in alle
opzichten :tej billijken.
.Want het is toich zeker waar, wat
Profession Keuller eens zei de op den
Limburgs chen Katholieken dag
„De mensch is geen machine, is
geen ploegos, hij kaïn niet altijd
doorwerken en hij heeft aan ©en le
ven, dat .niets anders is dan een
afwisseling van werken, eten, en
slapen, niet genoeg; hij dient tijd
over t.ei hebben en kracht over te
houden, om ook mensch ta zijn,
d.w.z, om' het leven des geestes, des
verstapds ta leven."
Wanneer wij .mat all© middelen,
di© ons ten dienste staan, medahel-
pen om den werkman dien zoo nood-
zakalijken tijd te zijner beschikking
te stellen, dan .werken wij in 't be
lang van den arbeider, die onze
broeder in Christus is, in 't belang
van zijn gezin, in 't belang der al
gemeen© volksontwikkeling, van
maatschappij, Staat en Kerk, in 't
belang ook van d© industrie.
Waar dus zulke- hoog© en heilige
belangen op 't spel staan, is het de
ta,ak van allen mede te werken, dat
d© zoo gerechtvaardigde wensch van
den arbeider in vervulling zal gaan.
Niemand zal durven ontkennen
dat, sinds d© machines in de, indu-
strieweneld ,haar entree- hebben ge
daan, meer geestelijke inspanning,
meer van d© intensiteit, innerlijke
kracht en inspanning der arbeiders
'gevorderd wordt dan voorheen. De
arbeid is eentoniger en geestdooden-
der geworden, zeinuwspannender en
vermoeiender en de arbeider, die
thans 10 uur gewerkt heeft, zal zich
afgiem'atter gevoelen, dan de werk
man, die vroeger dertien uur rustig
en bedaard kon doorwerken.
En dajn denk© men eens aan de om- j
geving, Wiaarin d© arbeid moet war- j
don verrichtIn d© fabrieken, waar
den gaheelen dag een helsch lawaai
boerse htwaar vaak een .atmosfeer
hangt, di© dpodend is voor dos ar
beiders gestel.
In 't belang- van zijn gezondheid,
in 't belang van den arbeider als
mensch, in 't belang van den ge-
heielen eed'l-en, fieren arbeidersstand,
hieffen wij mee aan in het koor, j
dat om verkorting van den duur
van dien arbeid vraagt, welke, den
arbeider eer „op" doet, zijn dan vroe
ger, die zijn geestelijk© en lichame
lijk© krachten sloopt.
Maar, als wij mede-ijveren voor
verkorting v,an arbeidsduur, dan
worden wij daarbij ook geleid door
hotogere motieven, dan hebben wij
't oog op- de, zedelijke- en geestelijk©
verheffing1 van den arbeider ©n zijn
klasse.
Want d© ontwikkeling ook van
den arbeider is noodzakelijk in 't
belang van gods-dienst en zedelijk
heid, in 't belang- onz-er maatschap
pij, der social© hervormingen Zij
is ook noodzakelijk voor den arbei
der zelf, ter beter© behartiging zij,- j
ner politieke!, social© en economische J
belangen, want een onontwikkelde
arbeider zal, vooral in de toekomst,..
e,en struikelblok zijn op- den weg
der hervorming en verbetering
.Verheffingen ontwikkeling van den
arbeider is, vooral noodig in dezen
tijd, nu overmatige en eento-onige ar
beid geest en gemoed van d-en arbei-
der afstompen.
Maar, zal e-r van die ontwikkeling
iets komen, wanneer de arbeider alf,
iets komen, wanneer d-e arbeider elf,
twaalf -of meer ure-n zal moeten
werken -
Daarom, nooit. zal men erin sla
gen het peil der arbeiders, te ver
heffen, wanneer hun niet de tijd
gegeven wordt, „om te- beminnen en
te leven, ta denben en te streven."
Verkorting v-an den arbeidsduur is
ook noodig .ju 't be-lang van het
huisgezin en het, familieleven.
Wait tqch zal bij den tagenw-oor-
diglen arbeidstijd de- vader aan -ie
opvoeding zijner kinderen kunnen
doen? En rusten t© dezen opzichte
op he-ml niet d© zwaarst© verplicjh-
tingen Wat blijft er verder over
van dein gezelligen huiselijken kring,
wanneer vader don geheel-en dag daar
Uit mio©t zijn en is hot niet te ver
klaren, dat op dein duur het huise
lijk leven vp©ir dein man all© be
koring gaat verliezen
Waar zal hiet genoegen, de oor
zaak van het gezinsleven bij; den
arbeider blijven, als hij 's morgens
vroeg naar de fabriek gaat en
'savonds laat thuis komt?
Is d© verkorting van ai-beidsduur
noodzakelijk voor den arbeider en
diens gezin, zij, is het dan ook voor
d© maatschappij, voor den Staat,
waarvan d© arbeidend© stand de kern
v-ojrmt.
En voor ,d© Kerk
Is hetniet waar, dat de- over
matig© arbeidsduur voert tot on-
verschiligheid en aftrekt van bo©-
gere idealen en gevoelens E©n
werkdag v-an 12 a 13 uur in al zijn
eentonigheid en vermoeienis ont
neemt den arbeider all-en lust om
zijn plichten tegeno-ver God en de
Kerk gto©d te vervullen.
Ook zal de verkorting van den
arbeidsduur in het waarachtig be
lang zijn ,der industrie.
Dat werd zoo juist door Fischer
in 1905 te Luik gezegd„In weer
wil van d© tegenovergestelde mee-
ming van zOo menig kortzichtigcn
industrieel kan rustig worden be
weerd, dat ook de nijverheid, de in
dustrie bij: ©en verstandige regeling
van den arbeidsduur en dit be-
teekent toch de 10-uren werkdag,
zegt hij (sflechts winnen kan. D©
kapitaalkrachtigste, de meest groot
st© faibirieks-inrichtdngen worden ten
Slofte een ruïne v-oo-r d-e industrie,
indien niet tegelijk vo.or het ba-
houd en de ontwikkeling van ©en li
chamelijk gezonden, geestelijk ze
delijk hoiogstaauden arbeidersstand
wordt gezorgd
Zieda;ar, welke, groots,che belangen
gediend zullen worden door de ver
korting van den arbeidsduur.
Arbeiders, ons aller belangen,
doch uw be-langen speciaal geldt het
hier, de belangen oiok van uw dier
baar gezin, de belangen uwer Kerk
Is het nog noodig u daarvoor
warm te- maken
Niet gerust, vóór dat gij
hebt gekregen een b ij de wet
gieregelden normalen ar
beidsdag van hiet langer
d a;n t ie-n uur.
Katholiek© arbeiders van Kenne-
merland, uit Haarlem, Schoften,
Overveen, Bloemend aal, Velsen, Be
verwijk Bennebroek, Heemstede, in
grootten getale en in dicht© drom
men zult gij zeker optrekken a.s.
Zondag naar het Katholiek© St. Ra-
vogetbouw in de Residentie van uwen
Bisschop, waar een bekend spreker
d© no-oidzaikelijkkeid zal betoogen
van den tienurigen arbeidsdag en
daarna zult gij: allen te zamen uwe
machtig© stem doen klinken
Den 10-urigen arbeidsdag, dien
willen wij in 't belang onzer Kerk
Staat en Maatschappij, in 't belang
der industrie, waarbij wij ons brood
verdienen, in 't belang onzer dier
bare vrouwen en kinderen, ini 't be
lang .van ons geestelijk ep, stoffe
lijk .Welzijn,!
f
t
Zal er kanB zijn, dat in NOORWE
GEN
DE JESUIKTENW'ET
zal worden afgeschaft?
Het is tenminste wel een zeer op
merkelijk en teekenend feit, dat zich
thane in Noorwegen voordoet waar de
Noorsche protestantsche dichter, rede
naar en schrijver, Ivar Soeter in vei
schillende steden vsn zijn vaderland
eene reeks van lezingen hou-lt, waarin
hij aandringt op de afschaffing der
wetten, waardoor de JesuïeteD buiten
Noorwegen worden gehouden. De heer
Soeter is tot deze overtuiging vA-i
het nut der Jesuïeten gekomen, na
zijn bezoeken aan talrijke inrichtingen
van onderwijs in Europa en Amerika.
In eene leziDg le Chrietiania ver
klaarde hij, dat geen enkele andere
godsdienst iets kan aanwijzen, dat ver
geleken kan worden met hun bescba
vingearbeid in Noord-Amerika, Inoië.
China, Japan, Madagascar en ar.de e
landen. Vooral was hij voi lof over
den reuzenarbeid van een H Fran-
ciscus Xaverius, een H. Ignatius, eeo
pater Marquette, enz. Hij spoorde de
jonge mannen aan om den H Ignatius
en zijn volgelingen tot hun voorbeeld
te nemen en hen in hun sterke en
grootmoedige karakters na te volgen.
Hij noemde het tevens een groots on
rechtvaardigheid, den Jesuïeten den
toegang in Noorwegen te ontzeggen.
Van alle geestelijke orden en congre
gatiën zijn zij de eenigen, die nog
verbannen zijn, en aan deze onrecht
vaardigheid behooren de Noren, tot
ban eigen voordeel, een einde te
maken, daar toch de Jesnïten slechts
op drie dingen aanspraak maken, n 1
op de verspreiding van kennis, licht
en waarheid. Vooral deze lezing werd
uitbundig toegejuicht door de toe
hoorders.
Uit NICARAGUA bereiken ons zeer
ONRUSTBARENDE BERICHTEN
Uit Managua, de hoofdstad, wordt
geseiüd, dat José Estrada, een broeder
van bet hoofd der opstandelingen,
aan wien president Madriz b"t pre
sidentschap overgegeven heeft, een
proclamatie uitgevaardigd heeft,
waarbij de regeering aan de opstan
delingen wordt overgedragen. De on
geregeldheden te Managua schijnen
zeer ernstig te zijnvele inwoneis
vertrekken; de Amerikaansche inwo
ners zijn ongerust. Het aantal revo
lutionnairen in de hoofdstad zou
twaalfduizend bedragen.
Dit bericht woidt be ustigddoorhetgeen
op het Miaisteii) van[buitenlandtche
Zaken te Washington uit Managua
vernomen werd
Het leger van Madriz is ontredderd
en hij en zijn aanhatgers bereiden
bun vlucht voor. Dood wordt aan de
Jankees grzworen.
En vannacht is resds 't telegram
ontvangen, dat Managua in handen
van de opstandelinsea is gevallen.
Madriz moet niet gevlucht zijn,
doch tot het laatst in de hoofdstad zijn
gebleven.
De goede betrekkingen tusschen
Bulgarije en Montenegro zijn weer eens
versterkt door een bezoek, dat kocit g
Ferdinand en prins Nicolaas van
Bulgarije gebracht hebben aan vorst
Nicolaas van Montenegro.
Deze zijde in een toost, dat de
betrekkingen tusschen Buigarije en
Montenegro Dimmer opgebonden
hadden hartelijk eD broederlijk te zijn.
Koning F.-rdinand antwoordde, dat
bet zijn wansch was, dat zijn tegen
woordigheid werd beschouwd als een
bewijs er voor, dat de vriendschaps
banden der twee landen een onverbre
kelijk karakter dragen.
De tentoonstelling te Brussel.
De brand. Volgens de „Vlaamsche Ga
zet" van Brussel, is de heropening
van het afgebrande gedeelte der ten
toonstelling op 10 September bepaald.
Brussel-Kermis zal dan geheel opnieuw
opgebouwd zijn. Aan hetzelfde .blad ont-
leenen we nog het volgende:
Plundering door soldaten. Het
krijgsgeredht heeft een onderzoek inge
steld over de feiten die ter algemeene
kennis zijn gebracht. Soldaten hebben
tijdens den brand niet aan de plumder-
zocht kunnen weerstaan. In de kel
ders van Brussel-Kermis zijn de deuren
ingestampt en werden flesschen cham
pagne geledigd. Zelfs zijn ten gevolge
van drankgebruik twee soldaten door
delirium tremens aangetast.
Eenige soldaten, die juweelen had
den gestolen, hebben die teruggebracht,
zeggen, dat ze die gevonden hebben.
Twee soldaten zijn op heeterdaad van
plundering eener vitrien betrapt. Al de
plidhtigen zullen streng worden ver
volgd.
Bewakers op de vlucht. Een zeker
aantal bewakers van een vreemde af-
deeling zijn sedert den brand met meyr
gezien.
Men vermoedt terecht dat zij zich
aan plundering hebben overgegeven en
op de vlucht zijn gegaan.
Hun signalement is naar alle kan
ten rondgestuurd.
De cholera in Italié en Turkije.
Gedurende de laatste 24 uur zijn er in
de provincies Bari en Foggia een der
tigtal gevallen van cholera en verschei
dene sterfgevallen vastgesteld. In Ma-
nukswan, wilajet Erzeroem, zijn vier
gevallen van cholera vastgesteld, waar
van één met doodelijken afloop.
Een aardbeving. In de streek van
Cons tan tine, zijn gistemamiddag aard
schokken waargenomen. Er vielen geen
ongelukken bij. voor. Terwijl aardbevin
gen belangrijke schade hebban aange
richt in de wilajets Diarbeka en Erze
roem.
Aanslagen op spoorwegen. In de
provincie Munster werden in den iaat-
sten tijd herhaaldelijk aanslagen ge
pleegd op spoortreinen en ofschoon tel
kens een grondig onderhoek werd in
gesteld, was er geen spoor van de
misdadigers te ontdekken.
Zaterdag j.l. nu bemerkte de machi-
37)
- Kent gij den man over wien gij
Bulken schoonen lof spreekt?
Neen, juffrouw:. Hoe zou ik
hom kennen, daar ik yoor de eerste
uiaal n aai' Amerika ga, loog de
meesterknecht met een© zichtbare
oenbes chr oomdheid
En gij zijt voornemens u tot
hem te wenden hij uwe aankomst
te New-York?
Mijn eerste bezoek zal voor
hom zijn, juffrouw. Ik zal mij aan
bieden als een zeer nederigen ambts
broeder van den grooten man, en
ik zal hem verzoeken, mij toe t©
staan, zijn© prachtige werkhuizen
tails een -bewonderaar, die nog wil
ibijleeren, te mogen bezoeken
Dus, vervolgde hot meisje met
©en nieuwe glimlach, het zou u dus
zonder twijfel aangenaam zijn, aan
James Mprtinier voorgesteld te, wor
den.
Niets zou mij aangenamer zijn.
Ik hied u aan, u aan hem vopr
te stellen:
Ik neem hot met- dank aan. Gij
kient hom dus goed, mejuffrouw
it
geheel mijn hart-. Het is mijn vader.
De valsche Paul Harmant, als een
volkomen tooneelspeler, scheen ten
uiterste verslagen.
Uw© vader! riep hij .vervolgens
uit. jJYelke verrassingIndien ik ge-
)w©ten had!....
Zoudt gij dan yan müu valer
op ©en andere wijze gesproken heb
ben dan - gij gedaan hebt vroeg'
Noëmi glimlachend.
Neen, zeker niet, want mijne
gevoelens drukten mijn gedachten
uit.
Hoe heet gij, mijnheer
Pa.ul Har ment.
Kom met mij.
Noëmi verliet haar stoeltje voor
de pianoj en gevolgd door den ge
wezen meesterknecht, naderde zij
haren vader,, die nog voortdurend
in een gesprek met zijn Amerikaan-
sehen vriend gewikkeld was 1
Verschooning, heeren, dat ik
uw onderhoud even onderbreak, zei-
de zö tot de twee mannen; maar ik
verlang mijn vader iemand voor te
stelllen
Iemand herhaald© Mortinier
ejen weinig verrast
Ja. iemand die de reis van
Frankrijk naar New-York enkel on
dernomen heeft om bij u ©en bezoek
af te leggen Bij toeval legde deze
iheer zonder mij te kennen, mij het
doel zijner reis uit, en ik' heb ge-
j dacht, dat ik hem de reis niet m'ocht
1 aten voortzetten zonder hem in be
trekking te stellen met den man.
voor wien hiji zulke hoog© aidhting
heeft Vader, laat mij toe u een
Fransehman voor te stellen. Paul
Harmant, mecanicien, evenals gij'.
James Mortinier naderde den
glewaanden vereerder, zeggende:-
"Wees dubbel welkom, mijnheer,
als burger van een groot- land, dat
ik bemin jen als voorgesteld door
mijn lieve dochter. Gij zijt werk
tuigkundige gelijk ik, en hij reikte
hpm de hand.
Ik ben even fier als getroffen
over uw welwillend onthaal, sprak
Joris Garaud, terwijl hij de aangebo
den h,and drukte.
iWjij' zijn vau nu af oude kennis
sen, hernam1 Miortinier; dus geene
plichtplegingen meer Ik stel u voor
aan Richard Davidson, mijn vriend
en bankier, een der prinsen van het
Amerikaansche geldwezen
Beschik over mij, mijnheer, zei-
de de bankierindien ik u een dienst
kan bewijzen, zal ik het van "harte
gaarne doen.
De gewezen meesterknecht betuig
de zijn dank. De drie mannen zet
ten zich neder en Noëmi keerde te
rug; na,ar he,t klavier.
Indien ik mijne dochter wel
verstaan heb, zeide Mortinier tot
Joris, begeeft gij u naar New-York
met het inzicht van mij te bezoeken.
Inderdaad, ik ben voornemens
in Frankrijk een modelfabriek op
tei richtenIk ra,is om de verschil
lende manieren te bestudeeren, waar
op de fabrieken ingericht zijn, en
da,ar uw© werkhuizen mij aangepre
zen waren abls onvergelijkelijk on
der alle opzichten, stelde ik mij voor,
u d© 'toelating te verzoeken om ze
t© mogen bezichtgien.
Toelating, die op voorhand ge
gund is. ,Gij kunt ,ze bezichtigen en
bestudeeren, zooveel het u lust
Mijn© werkhuizen zijn vaji de eerste
der Wereld, maar zij zijn maar inge
richt vqor d© nij.vieirheidsmecaniek.
Di© welke het meest opbrengt,
en waaraan ik het weinige te danken
kelb, dat ik bezit, onderbrak Joris.
Inderdaad, zij is winstgevend.
Mijn© verbeterde machines hebben
mij belangrijke sommen opgebracht.
Ik ken die, zeide Garand, ik
heb ze ernstig bestudeerd
Vindt gij. er iets gebrekkigs
aan?
Veroorlooft gijl mij mijn ge
dacht© vriji te zeggen
Zonder twijfelVrijmoedigheid
bevalt mij, zelfs als zij wat ruw is
Ik heb geenszins d© verwaandheid
onfeilbaar te willen zijn,
Ik wil niet spreken van het
mecanisme, het is onverbeterlijk Ik
keur enkel de hevige en gerucht
makende trillingen af, welke dege
nen vermoeien, die op uwe machine
werken en die het hooren.
Gij zoudt het stilwerken vau
d© machine willen verkrijgen?
Reeds vijf jaar zo©k ik er
vruchteloos naar.
Gij hebt verkeerd gezocht.
Hebt gij het .gevonden?
Misschien.,..
Jat In theorie?
Ja, maar ik lieb d© zekerheid,
gij verstaat mij, de zekerheid dat
liet gemakkelijk is d© theorie in toe
passing te brengen.
Is liet onbescheiden u te vra<-
gem ho©? -
Geenszins, ik ben te veer .ver
heugd met u te kunnen spreken over
een© uwer beste gelukte uitvindin
gten, en uwe aandacht te trekken
op een punt dat u moeilijk schijnt
en dat mij d© eenvoudigste zaak der
wereld .blijkt t© zijn,
D© eenvoudigste zaak? her
haald© Mortinier, .Maar gelief u te
verklaren.
Ik ga h©t doen©ene kleine
scherts zal beter zijn dan een© lange
uitlegging.
En de valsche Paul Harmant nam
een zakboekje opende het en toe
kende, snel en nauwkeurig onder al
le opzichten, die verbeterde naai
machine van James Mortinier, Deze
laatst© bezag hem met verwonde
ring. De teekening van dën valschen
Paul Harmant toond© een© wondere
behendigheid.
De bankier Richard Davidson en
Noëmi, die de sprekers genaderd wa
ren bewonderden evenals Mortinier,
de liandigbeid van den TYanechmam.
Ziedaar zeer nauwkeurig het
plan van het mecanisme van u,w
machine niet waar vroeg Joris.
Volg nu wel mijne redenee
ring, als 't u belieft.
En met het hem eigen gemak van
uitdrukking dat hij aan zijn onbe
twistbaar talent van praktisch me
canicien te danken had, toonde hij,
dat het voldoende was eenige zeer
lichte veranderingen aan te brengen
om de gebreken van de naaimachine
te verhelpen.
Mortinier toonde de grootste be
langstelling in die uitLeggingen, en
volgde met eene begeerige aandacht
de logische gevolgtrekkingen van
den Fxansdiman,
Mijn beste confrater, riep hij
uit, toen Garaud zijne verklaring
geëindigd had, gij zijt een man van
groot© verdienste. Uwe theorie is
bewonderenswaardig. Gij gaat eene
naaimachine scheppen, die volledig,
ja volmaakt is.
Zij zal uw naam dragen, mijn
heer, want ik laat ze u expioiteeren,
en ik verbind mij er nooit de min
st© aanspraak op te. maken.
Da.t neem ik niet aani
[Waarom niet?
Omdat gij, met zoo te handelen,
mij de overgroot© winst zoudt af
staan die de verbetering u zal kun
nen opbrengen.
Wordt vervolg i
