BEURS,
NIEUWS UIT OEN OMTREK.
STADSNIEUWS.
In en om Haarlem.
Ingezonden üededeelingen.
Dam-Rubriek.
wd^'m m m® mr
Hoe kunt gij vaststellen
i V.. f X
WHP vmi. 3ÜI
ÉÊIÉ?
Opgaven van
F. Th. EVERARD.
Peering van
VRIJDAÖ 7 OCT.
Sjabbesavond in de
Amsterdamsche jodenbuurt.
hunner vestiging betreffende, ingezon
dem. Als aopdtan^je, denkt hij b.v. aan
de berichtgevingen onzer gezanten te Pe
king en Tpkio, die bedden daarin de
bewjjzen leveren dat de regiering met
gerustheid de zop groote belangen on
zer koloniën ook in hunne handen,
veilig mag rekenen; de geregelde rap
porten der vertegenwoordigers te Kon-
stantinopel en te Petersburg over de
omtwikkelingsphaise die Turkije en Rus
land op het gebied van hun binmen-
landsch bestuur doormaken; de zaak
rijke opmerkingen van den Gezant te
Londen over de beteekenis der belang
stelling aan de Engelsche geldmarkt aan
den dag gelegd in (je oeconomische ont
wikkeling «n exploitatie van onze ko
loniale bezittingen; de van even ver
trouwbare relaties als van doordacht
inzicht getuigende politiek© rapporten
van onze vertegenwoordigers in de meer
actieve centra der tegenwoordige staat
kundige constellaties als Ween en, Ber
lijn en Parijs, en daarnevens de vele
uitingen van waardeering voor de door
hunne persoonlijke eigenschappen het
prestige van hun gezantschap zoo hoo-
gelijk bevorderend© ambtenaren als on
ze gezanten te Brussel en te Washing
ton, welke h«m voortdurend uit hunne
middellijke en onmiddellijke omgeving
bereiken. Kortom links en rechts onder
onze diplomatieke ambtenaren de bewij
zen dat z£ hunne roeping in modernen
geest opvatten, en het sprekendste dé
menti geven aan de dikwerf al te licht
vaardig en door te onbevoegde mede
sprekers geuite meening dat onze di
plomatie uit haren tijd is en de stief
moederlijke behandeling rechtvaardigt
die nog steeds haar deel blijft.
Bi) ai dit goede waarvan de nadere
staving tot zijn groote spijt moet ach
terwege blijven, vleit de Minister zich
fiat toch ook door de in het Oranje-
boek gepubliceerde werkzaamheden van
zijn departement die goedkeuring mo
gen blijven verwerven die ten vorjgen
jare eoraa» gehecht is geworden.
groote bedrijvigheid heel wat
i nieuwsgierigen lokt en vooral voor
de jeugd een bron van genoegen is,
spreekt vanzelf.
[We zagen een troepje jongens een
rit met den trein mede maken. Ze
vonden 't wat leuk, doch 't leek ons
een gevaarlijk vermaak toe.
HOOFDDOBP.
D e Veemarkt. De eerste we-
kelijksche veemarkt werd gisteren
gehouden. Er was weinig aanvoer
en alzoo zoo goe'd als geen handel.
Het begin is evenwel in dit seizoen
weer gemaakt, zoodat de volgende
week meer aanvoer verwacht wordt.
Thans werden er aangevoerd 4
melkkoeien. Bedongen prijzen f185
230. 1 nuchter kalf, bedongen pr,
f13. Niets verkocht
Een duur haasje. Enkele
Leidsche studenten waren [Woensdag
eens voor afwisseling jn het Z.deel
dezer gemeente komen jagen. Door
hun werd één haas geschoten, die
hen f 60 kostte. Dure liefhebberij
Diefstal van waschgoed.
i Bij den landbouwer Br. aan den
Hoofdweg, nabij Abbenes werd in
den nacht van Dinsdag op [Woens-
dag eenig wascligoed ontvreemd, dat
I men op het bleekveld, kort langs
j den openbaren weg had laten liggen.
[Wanneer zullen de menschen toch
eens breken met de onvoorzichtige
.gewoonte om w;asc'hgoed 's nachts
buiten te laten liggen of hangen?
LISSB.
Rijwieldiefstal. Alhier is
een rijwiel ontvreemd door een on
bekend manspersoon, die in de rich
ting van Haarlem is vertrokken..
HA.AUL alililKilM isE tt.
De spooraanleg. Na eenigen
tijd van rast zijn de werkzaamhe
den van den spooraanleg .te N.-Ven
nep opnieuw begonnen. De trein
voor grondvervoer rijdt thans tot
de Hoofdvaart [W.Z. Over de Hoofd
vaart wordt een tijdelijke brug ge
maakt voor dien trein om grond
te kunnen vervoeren naar de baan
bij Oude-Wetering, waar over een
lengte van ongeveer 1000 M. den
grond uitgeveend moet worden.
Het schijnt dat men dezen arbeid
niet voorzien heeft, .zoodat. dit eeu
tegenvaller is
VAN ONZE RECHTBANK.
Opruiing en verzet.
Een zaakje uit donker Haarlem
werd Donderdag voor onze Recht
bank behandeld.
Het was het hevige verzet tegen de
j politie, dat plaats had in den avond
van 21 Augustus en den nacht daar
op in de Noor der Schoolsteeg, dat
wij indertijd uitvoerig hebben mee
gedeeld.
Ter opfrisscliing van 't geheugen
vertellen wij het nog eens:
Tegen half elf moest zekere J. in
de Noorder Schoolsteeg wegens dron
kenschap worden gearresteerd en
daarbij gedroeg het publiek, dat ge
woonlijk die steeg bezoekt, zich op
een wijze, die de politie de handen
i vol gaf.
Men drong op, men duwde en
schreeuwde en ook werd er geroepen:
„Schiet die rooie neer!" waarmede
bedoeld werd de adjunct-inspecteur
Kemper, die met den agent Simon v.
d. Hoorn de arrestatie bewerkstellig
de.
Men kreeg J. aan het bureau en
daarop konden de genoemde politie
dienaren weer naar de steeg terug
om den zoon van J„ die over dat
schieten had geroepen ,aan te hou
den.
delijk in zijn zak, toen de heer Kem
per hem aansprak.
Wetende welk vleesch hij in de
kuip had, greep de heer K. onmiddel
lijk eerst de hand heet en tastte daar
na lager, waarbij hij volgens zijn zeg
gen een revolver voelde en ook daar
om ging hij nu over, laat ons liever
zeggen wilde hij overgaan, tot de ar
restatie van A. J.
Maar daarbij werd nog op grooter
of gij emig toeken van de verschrikkelijke
nierof blaatziekte hebt.
Vraag 1Hebt gij 's morgens bij het
opstaan een ellendig gevoel in uw
rug?
Vraag 2 Zijn uw oogleden opge
blazen? Hebt gij blauwe zwellingen
onder de oogen? Zijn uw enkels en
handen opgezwollen? (De eerste ken-
teekenen van waterzucht
Vraag 3. Zijn uw ledematen bevend
of rheumatisch, vooral bij slecht en
vochtig weer?
Vraag 4 Is uw rug pijnlijk, wan
neer gij u bukt of uit een stoel tracht
op te staan?
Vraag 5. Hebt gij noofdpijn ef klopt
uw hoofd? Werkt het hart onregel
matig? Wordt gij duizelig na eenigen
tijd gestaan te hebben?
Vraag 6 Lijdt gij aan graveel, len
den- ot beupjicht?
Nierkwalen doen niet iedereen op
dezelfie wijze aan geen enkele
patient heeft alle kenteekenen, maar
iedere patient heeft sommige kentee-
kenen. Indien gij echter eenige aan
wijzing voor nier- of blaaszwakte hebt,
is uw kwaal misschien reeds tot een
hoogeren graad geklommen dan gij
denkt.
Aileen een nierengeneesmiddel kan
een nierziekte tot in haar wortels
uitroeien. Foster's Rugpijn Nieren
Pillen dienen speciaal voor nier- en
blaaskwalen. Zij lossen het urinezuur
volkomen op en werken rechtstreeks
op de lijdends nieren. Zij staan hen
op een zachte wijze hij !n hun grootsch
werk om het bloed te filtreeren en -ie
urinevergiften af te voeren, die zoo
vele noodlottige ziekten bij mannen
en vrouwen teweegbrengen.
Geen doos is echt, wanneer er niet
de volledige naam: Foster's Ragfijn
Nieren Pillen op voorkomt. Zij zijn
te Haa riem verkrijgbaar hij de heeren
J. J. Göppinger, Groote Houtstras'.
147a; en K. van Eden. Spaarne 38
Tcezendirg geschiedt franco na ont
vangst van postwissel f 1.75 voor
één, of f 10.voor zes Hoozen.
„Allemaal tegelijk-", waarmede be
doeld werd, dat alle man zien tegen
de arrestatie moest verzetten en B.
J. T. vloog tusschen den arrestant
en de politie in en slechts het trek
ken van den revolver van den heer
Kemper voorkwam erger.
Maar in de nauwe steeg bleef de
politie geen baas, J. ontkwam eu
ook S. wist er vandoor te komen.
Donderdagmiddag stonden beiden
terecht wegens opruiing en verzet, S.
wegens verzet.
Zij verschenen heiden, ze waren als
lammeren onschuldig, erger nog:
niet zij, doch de heer Kemper, was de
schuldige. Die adjunct daagt, volgens
S., iedereen tot vechten uit.
De officier, mr. Hoyer, nam daar
niets van aan, vooral niet na de dui
delijke en kalme uiteenzetting der
feiten door de verbalisanten, waar
bij de heer Kemper het uitdrukkelijk
verklaarde, dat hij, om op straat haas
te blijven, het geoorloofd achtte van
zijn wapens gebruik te maken.
Mr. Hoyer zette uiteen, hoe de poli
tie in die Schoolsteeg en met het
publiek, dat zich daar des avonds
ophoudt, steeds heel wat heeft te stel
len.
Verder, dat personen als J. en S.
steeds ontkennen, zelfs al staan de
feiten vast als een paal hoven water
en een strenge correctie noodig oor-
deelende, requireerde Z.E.A. tegen ie
der der beklaagden 4 maanden ge
vangenisstraf.
J, Pippijn.
I geplaatst, j
23. Probleem No. 50.
2 3 4
16
46
5
25
35
15
46 47 48 49 50
(Wit speelt en wint).
Zwart 16 schijven op 10 11 12 13 14 Wit 15 schijven op 31 33 35 36 37,
15. 17 10 20 21 22 23 24 26 27 30. 33 39 40 43 45 46 47 48 49 50.
26. Probleem No. 60.
1 2 3 4 5
Redacteur: H. C. VAN OORT.
Alle correspondentie, betreffende
deze rubriek, alsook damnieuws,
probl. elagzetten, eindspelen,
gespeelde partijen enz.,
te richten Nassaustraat, No 14.
Telephoon, 1434. Haarlem.
Gelieve oplossingen steeds binnen 10
dagen in te zenden.
DAMNIEUWS.
Donderdagavond had een ledenver-
gadering plaats van de V. D. H. Het be-1
langrijkste punt van de agenda was
wel no. 6: Voorstel van het Hoofdbe
stuur de bij den Bond aangesloten ver-
eenigingen of personen mogen niet deel
nemen aan niet van den Bond uit- j
gaande wedstrijden tenzij met toe
stemming van het Hoofdbestuur.
Over dit punt werd nog y.1 gedeba-
teerd. Bij stemming waren de meeste
stemmen er voor, verder was aan de
orde hel kiezen van twee afgevaardig
den.
ALGEMEENE JAARVERGADERING
VAN DEN NAT. DAMBOND.
Het verslag van bovenstaanden bond
is voor de lezers al geplaatst geweiest
in het 2e blad van Dinsdag j.l.
Als afgevaardigden van de vereeni-
46 47 48 49
(Wit speelt en wint.)
Zwart 8 schijven met 2 dammen op
4 9 13 15 16 17 26 45, dammen 7 en
12.
Wit 10 schijven op 20 24 28 31 32
41 43 44 49 50.
VRAAGSTUK No. 7.
Zw. 7 schijiven met 1 dam op 1 8
13 14 16 25 31, dam 47.
Wit 8 schijven op 17 22 24 28 30 32
34 49.
(Wit speelt en wint).
VRAAGSTUK No. 8.
Zw. op 2 7 10 18 19 23 28 29 35.
Wit op 21 32 36 37 39 42 44 48 49.
Beide nog 9 schijven.
In dezen stand was wit aan zet en
speelde 2117; het antwoord van zw.
was 18—22.
(Wit speelt en wint).
OPLOSSINGEN.
Stand v. Probl. 55 „Luctor et Emergo."
Zw. op 4 5 8 10 11 12 13 17 21 22 30
dam op 42.
Wit op 15 24 28 29 33 35 38 40 4«
47. Otpl. wit speelt: 46—41 41—37 47—
42 3530 4034 29:9 15:4 en wint.
Stand van Probl. No. 56.
Zw. pp 1 7 10 12 14 16 17 21 26
30 35.
Wit op 13 18 23 27 29 32 37 38 45.
Opl. wit speelt: 45—40, 13—9 37—31
29—23 23:5 5:22 en wint.
In dank goede oplossingen .van Probl.
55 en 56 ontvangen van Mej, Z, Lan-
tinga, de heeren H. Lantinga, W. van
Dajalen, C. P. Kraaij, P. Hopman, L.
Kaptein, K. Visser, allen te Haarlem;
H. Lantinga, Jr., 's-Hage; C. v. d. Berg,
Noordwijkerhout, G. v. d. War ff en .W.
C. Faas, Overveen.
Oplossing van Vraagstuk No. 3.
Zw. schijven op 2 7 11 16 17 28 29
36, dam 21.
Wit schijven op 13 37 38 40 43 44.
Laagste Hoogste
koers koers
Nederland.
8 pCt, Cert. Nederl. Werk. 38% 88%
Schuld
21/, pCt. Cert. 78% 733%
Bulgarije.
5 pCt. Tabaksleening 97'/18
5 Zegelleening 965/le
DuitsehUmd.
3 pCt. Rijkaleening 82%
8% Prui8sen, Consols 92%
Hongarije.
pCt. Goudleening 94
Oblig. Kronenrente 91%
Oostenrijk.
pCt. April—Octoberrente 97%
Jan.Julirente 93% 98 Vg
MeiNovembtrrente 93%6 93%
Portugal.
4% pCt. Tabaks monopolie 95 95'/
8 Obl. Ie Serie 63% 64%
S Obl. 2e Serie 59 fcO
8 Obl. 3e Serie 62 62%
Rurneniè
5 pCt. Göldleening 1903 97i%6
Rusland.
5 pCt. Moskow Jaroslow 1031/
4% Iwangor. Dombrowo 95%
Rusland 1909 95
Groote Russ. sp. 1898 87%
Rusland 1880 88
Zuid-West 87%6
Rusland Hope 88%
Rusland 1894 6e Km. 88/16
Rusland Binnen 1. 94
4
4
5
4
4
4%„
4
4
4
4 n
4
4
4 pCt. Orel Vitebsk
3 Tran3cauc. Spoor
Turkije.
4 pCt. Geunif. Turken
4 Bagdad spoor
China.
41/2 pCt. Goudleening i898
Japan.
5 pCt. Imperial LoaB
41/2 Obl. Ie Serie
4% Obl. 2e Serie
Mexico.
5 pCt. Binnenland
5 Goudleening in p. 8t.
Brazilië.
pCt. Funding Loan
Ann 1889
Babia in p.St.
Para
Rio de Janeiro,
(Fed. Dist.)
Sao Paulo 1908
Dominica.
pCt. Douane Leening
Q^meente Leeningen.
pCt. Amsterd. 19001901
Haarlem
Stad Rosario
Hypotheek Banken.
pCt. Algemeene H. B. K.
Haarlemsche H.B.K,
Nationale H.B.K.
North West pac. H.B.
Argent H.B.K.
Cedula L.
dito Cedula K.
4
4
4
4
4
4
4%
6
8714
72-5
87%
83%
100%
98%
9 93/8
987/s
497»
100
103%,
89/4
97
97
973/4
101%,
100%
102%
102
59%
99
1(0%
lOt
86%,
94
4 pCt. Pandbr. Hong.
Hyp. B.K.
4% Ungar. Landes
Centr. Sp.
lndustrieele ondernemingen
Aand. Mijnb. kundige werk.
5 pCt. Suikerfabr. „Tjoekir"
Aard. Amalgamated Copper
American Car en
Foundry
Am. Hide Leather
United. Cigar
United States Steel
Cultuur ondernemingen.
Aand. Barge Moorm
Cult. Mij. „Vorstenl."
Hand Maatsch.
Mijnbouw Maatschappijen
Pref. Aand. Paleleh
Gew.
Aand. Redjang Lebong.
Com. Pittsburg Coal
Petroleum.
Aand. Koninklijke petr.
Moeara Enim
Zuid Perlak
Bibi Eybat
Rubber.
Aand. Amsterd. Rubber
Amsterdam-Java
Deli-B&tavia
Nederl.
Serbadjadi
Intercontinentale
Scheepvaart.
éand. Java. China, Japan
921/2
993/4
177%
101%
66% 663/j
493/4 50
217/t, 22
59 59%
71%e 711/4
116 117
1603/4 161%
184
108
107
33
794
17
445 451
199 203
112
17%
£25 227
3261/2
95%
74
1041/4
301/4
938/4
Kon. Paketvaart 154
Stoom v. Nederland 1417%
Aand. Ned. Scheepv. Unie 141%
41/2 pCt- Obl. Marine 653 g
Com Marine 5%
Pref. Marine 17%
Tabak.
Aand. Amsterdam Deli 680
id. Serdang 52%
„Arendsburg" 731
Bindjeij 100
Hoekowono 185
Diversen.
Aand. General Trading 124
Steenkolenhandel 125
Lappen Maxwell. 59% 59%
Pref. Peru 88%
Com. ll1/ 6 H%6
Spoorwegen.
Aand. Hollandsche Spoor 79%
4 pCt. ideru 100%
Aand. Staatspoor. 87
4 pCt. idem. 101'/g
41/2 11 Obl. underground 102-,2
3 Zuid Ital. Spoor. 08%
Aand. Warschau Weenen 208% 2093%
4 pCt. idem lüelie Serie 89
41/2 Mosk. Kieuw Wor. 95%
41/9 Wladikawkas 9S'%e
Common Topeka. 100'/2
4 pCt. Alg. Hyp Topeka 99'%
4 Conv. Bd. idem 105%
Common Denver 82% 327%
Common Erie. 27'% 28 %6
4 pCt. general Erie. '4%
Common Kansas C. South. 31% 313/,
65' 2 657%
72' 8
35 35%,
Pref. idem.
3 pCt. Obl. idem.
Common Missouri K. T.
4 pCt. le byp. idem.
41 0 pCt. Nat. Railw of Mexico 101%
Common New-York Ontario 41% 41%
Common Norfolk 98
Common Rock Island 81% 31%,6
Common Southpacific 1155 8
4 pCt. Convert idem. 985/s
4 le Ref. Hyp. idem. 94%
Com. Southern Railw 247%, 24%
Common union pacific 170% K 170%
4 pCt. goud Obl. idem. 101%
4 Convert Obl. idem. 1038/g
Common Wabash Sh. 171% 17%,.
IjOten.
3 pCt. Amsterdam 1874. 107"/le
Witte Kruis. 83
21% pCt, Antwerpen 1887. 96
Loten Turkije. 50'%
Prolongatie5 5'/,
COUPONNOTEEEING.
volgens opgave van de Coupon-makelaars
Oostenrijkach Papier in Kr. f 50,02' 5
dito Zilver f 50,07%
Diverse L. f 11,30
L m/affidav f 11,90
Portugeesche
Fransche f 47.60
Belgische f 47,50
Rijksmark f58,80
Hamburger Russen f 1,21
Russen in Goud Roebel 1,90
id. in Zilver f 1.26
id. in Papieren f 1,28
1 paansche Buiten], in francs f 47,60
id. Binnenl. in Piasters f 2,
Amerik. Goud Dollars f 2.46%
Mexicaansche Dollar f 1,22
J.:pansche Yen f 1,21%
Argentijnsche Pesos f 1,03
WISSELNOTEERING
volgens opgave van de Wisselmakelaar». I
Londen Cheque f 12,07
dito 2 md. f 11,99
Berljjn, Hamburg Cheque f 59,08
dito dito 8 md. f 58,40
Parijs Cheque f 47,84
dito 2 md. f 47,53%
'Brussel, An vers Cheque f 47,64%
dito 3 md. f 47,16%
Basel, Zurich Geneve Cheque f 47,74
dito dito dito 3 md. f 47,261%
Rome, Genua Milaan Cheque f 47,52%
id. id. id. 3 md. f 46,90
New-York Zicht f 2,48
dito 8 md. f 2,44
St. Petersburg Cheque f 1,27%
dito 3 md. f 1,261/4
Weenen Cheque f50,24
dito 3 md. f 49,64
Kopenhagen, Stockholm
Ohristiania Cheque f 66,4C
dito dito dito 3 md. f 65,521%
KOERS VAN VREEMDE BANKNOTEN
Pruisische f 59,05 f 59,30
Fransche f 47,82'% f ^5,07%
Belgische f 47,621/2 f fc/jcD/,
Engelsche f 12,05 f
VI.
Och, als ge nu zien wilt, waar 't
echte Holland en het internationalisme
dat dm Israëliet vanzelf, zou ik zeggen,
aankleeft, als ge nu zien wilt, waar
dat te samen leeft en zich uitleeft zelfs
op de openbare straat, ga dan eens
op Sjabbesavond, Vrijdags voor 't zons-
ondorgaan, naar de Amsterdamsche jo
denbuurt;
Dat is werkelijk een 'tooneel, waar
ge de komedie tusschen de schermen
getrast voor kunt laten schieten.
Dat is de schouwburg in de open
lucht.
Dat is blij- en treurspel samen, zon
der figuratie, met acteurs van zuivere
natuur in levenden lijve.
Dat is empirische volkenkunde maar
het volle levenen het realisme zou
hier hoogtij kunnen vieren.
Dato, ik ben geen realist.
En aJ wilde ik het hier wezen: de
visie van den journalist genoegt niet,
om dit se hak eerings volle beeld van de
Jodenbuurt in enkele momenten zóó
vast te leggen in den geest, dat er een
reproductie van komen kan, die zou
voldoen.
Ik houd me aan een indruk, een van
werkelijk leven, «n van levendige wer
kelijkheid, die ik heb opgedaan op een j
middagtocht door het centrum van de
Amsterdamsche Jodenbuurt, da ér waar
de Jodebbreestraat op z'n drukst is, 'n
uurtje vóór 't Sjabbasfeest, op den Vrijr
dagavond.
Nu is alles "nog in het volle joden- j
leven.
Sta nu eens stil, op het kruispunt van
„de Breestraafen van de Uilenburger- j
steeg, dóór waar je recht-vooruit de
groezelig© stalletjes ziet van snoepgoed
en peren en komkommers in 't zout,
en rammenas en nog meer van die lek
kernijen, welker verkoopsters en ver-
koopers met schorre gilstem in één
onafgebroken deun de waar aanprijzen.
Eerst 't vóórtooneelvan de Nieuw-1
markt af golft in een breede rij de
massa beweeglijk voort: geen mond
staat er stil, behalve als er één alléén
loopt, en zelfs dan nog mummelt-ie
over dit en dat. Links vóór u 'n ruzie:
drie juffrouwen verlaten een Japjcswin-
kel onder groot kabaal, en lichten de
voorbijgangsters in, dat je daar wordt
beetgenomen van je welste; rechts ach
ter is er ruzie: 't meisje van een sol
daat, die in z'n nette blauwe uniform
haast vloekt in deze omgeving, heeft
„woorden" met den koopman in ram
menas, die haar 'n „aangestoken®" in
de hand heeft willen stoppen:wil
len want ze is waarachtig te
goochem om 'm aan te pakken! Rechts
van! u is ook al kabaal: ge vermoedt
een burgerjuffrouw zwaar .verongelijkt
door 'n heer met een hoog en hoed op:
maar het blijkt dat ze hem eenvoudig
met kracht van taal en gebaren staat
te vertellen van de jongste vermeer
dering van haar huisgezinEn dan
zoowaar hoort ge vlak achter uw rug
een schrikkelijk rumoer: och, het is
niet anders, dan 4c juffrouw, die ba
nanen verkoopt, en die haar hart lucht
tegen de twee „meissies" die een stoo-
ter te veel vinden voor die lekkernij!....
Inderdaad: als ge zoo te kijken staat,
dan is uw mcmd de eénige, die stil
staat, die geen geluid geeft althans.
Van links, waar de markt gehouden
wordt, joelt 't rumoer stead y-aan óp
heel de nauwe straat door. Van achter,
waar voor da „Mozes" de ouwe kleer-
koopen, en de oud-roesten, en wie weet
wie nog meer, hun waren aanprijzen,
galmt een roezemoezig geluid onafge
broken aan, door de nauwe doorgan
gen tot ;}e „Breestraat" en als je kijkt
naar dat plein, dan is het één massa
van hoofden en hoeden, dat je vanzelf
terugschrikt om er tusschen te gaan
En kijk nu vóóruit. Daar is de Ui-
lenjburgersteeg, waar de venters en vent-
sters schrap tegen de huizen hun stal
letjes hebben, waar twee hoog 4e kin
deren liggen te blèren uit de openge
schoven vensters, en driehoog de heele
waseh bungelt over de straat; waar
je glijdt over de schillen en het vuil,
voor zoover je voort kunt tusschen de
jolige menigte, die levenslustig en con
amore vooral (ge moogt het woord
letterlijk nemen) voortschuifelt langs de
stalletjes, en hier een zure augurk, dóór
een zakje vol van door miji onbegrepen
lekkernij, ginds een ^sappige maagde
peer", en elders weer een „varsche
rammenas" machtig wordt.
Maar eilieve, dat gaat lang zoo mak
kelijk niet, als ik het hier wel schrijft
Zoo'n rammenas bijvoorbeeld, blijk
baar „de" lekkernij van deze dagen:
„ekstra varsche, overbeheerlijke", gilt
'n extra-zwaar-lijvige juffrouw met '11
voor haar volumen onbegrijpelijke so-
praanstem opeens in m'n oor.
'n Bruine meid, 't ras van Sem zui
ver bewaard, deindelt vóór 't stalle
tje, em kijkt....
D'r jongen, met een dikjjppig joden-
gezicht, en een pet op, zuigt aan een
Ardafh, era veegt z'n oogen in grijnzende
bewondering voor z'n goocheme meid.
Zij haalt d'r schouders op, in hoog
hartige minachting, terwijl de ramme
nas-juffrouw, die d'r grootmoeder kon
wezen, mooi-weer speelt van „toe juf
frouw, je zal ze nergens zoo hebben!"
Even kan ik onderscheiden, uit den
vloed van onbegrijpelijke woorden, d'r
antwoord: ,,'k Heb gezeit as wat ik
te zeggen heb
En nu deint ze heupwiegelend voort,
schuin d'r eene zwarte oog op de ram
menas-juffrouw, en d'r andere dicht, en
in de verte grinnikt de jongen, die aan
z'n Ardath-Splendo zuigt.
Nou doet ze of ze er niks meer van
weten wil, en quasi-onverschillig staat
ze bij. het stalletje van den schor
schreeuwenden koopman, die „maag-
pere .e..e!" verkoopt, maar direct
merkt ze het toch, als de rammenas
juffrouw met 'r linkerarm 'n zwaai doet
en 'n soort wahhoopsbeweging van „nou
allé", en ze heeft d'r centen al in d'r
hand, klaar en wel, voor den koop,
die in één seconde tijde 't mocht
eens berouwen van allebeid de kanten 1
is gesloten.
Dan gaan ze met getwee de dik-
lippige jodenjongen, die z'n cigaret heeft j
weggerookt dat er geen centimeter meer
van over is, en zij met 'r rammenas in
een krant („Het Volk" natuurlijk) de
zijsteieg van de steeg in, en daar er
gens 'n trap op in de gore omguurte van
't Uilenburgerkwartier
Maar allang voor je dat gevolgd hebt,
is er al wat anders weer, dat de volle
aandacht vraagtde vrouwen die met
j 'r rood- of bruingelinte witte mutsen
het zuivere type van de Jodenbuurt
tusschen al die extra-groote luifelhocd.cn
en modislen-hoofddekseis trouw bewa
ren, of 'n figuur zooals je buiten de
jodenwijk niet ziet: 'n kort, dikbuikig,
krom heertje, in een hei-blauw pak,
met 'n Wonderlijken1 hoogen hoed op het
hoofd, die stilletjes, z'n weg gaat tus
schen het gewoel door en zich blijkbaar
thuis voelt daarin, en dan opeens een
forsche meid, van heel ander type als
de bevolking rondom, die zich haast om
klaar te komen voor de Sabbath begint:
'n „Christen-dienstbode" zooals die term
luidt die hier de gewone advertentie
benoeming is, dat alles wielt en woelt
om je heen in koortsachtige beweging,
en roept en schreeuwt en schettert en
kabaalt, dat de indrukken op je gehoor,
voor zoover je er kunt ontleden nog,
vervloeien in ééra roezemoezig geluid,
dat je overstelpt en ovqrstuur maakt,
en dat alleen voor die hier thuis ia,
heel en gansch valt te ontcijferen.
Dan donkert het zoo langzaam aan.
't Wordt vroeg donker in dezen tijd
en als de zon ondergaat, is de Sjabbes
daar en 't gehandel uit
Nu doeken de stalletjes op. Ze vou
wen in elkaar, de een na de ander, 't
Straathandelgeroep sterft uit, waar
de maagdeperen en de komkommers,
en de rammenas en de snpeptafels blij
ven, dat weet je joo gauw niet, maar
nauw is het donker, ofweg zijn ze.
En je hebt nog niet geloopen van
Uilenburg naar de Lazarussteeg, of daar
komen ze weer te voorschijn: de ram
menas koop man, en die juffrouw met
zuur en de man die met peren stond,
en de meid die augurken ventte
Maar je kent ze niet meer
Met goud op, en gekapt, en in 't
zjj
En nu lichten feestelijk óp de licht
jes van de Synagogen: de Portugeesche,
achter 'n voorhof, waar je veel hooge
hoeden ziet verzamelen en telkens hee
ren met stijf-witte dassen deftig hun
entrêe doen, en de Hollandsche, die
gloriet in( schijnsel van gasgloeilicht, ter
wijl buiten de avond langzaam valt.
Na den arbeid de rust! De handel
is uit.... de feestrost begint, meer feest
dan rust inderdaad....
Ook nu is het pittoresk in de Joden
buurt,.... maar dit vertel ik eens op,
'n volgenden keer.
S.
