5
DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND,
4üsl tAiJ^ur ms mil rxr m
\JlfSI GULDEN b —li 1l»i| liH m
8CIiid©s*8aiil3wesf 2Ü«8i»33s
A OEM DA.
!n en om Haarlem.
I S^tlalJcirgang Ho. 7354
QINSDAG 25 OCT- HIGÈ
f' ryi
Fer 3 maanden voor Haarlem
Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente)
Voor ae ovenge piaaisen in Nederland franco per post
Afzonderlijke nummers
f 1,35
1,35
1,80
0,03
üSuFeaaex van Rerlacfi© ©sa Idminisipalis
Snf©sae©iiasaaassssal Telefoe^aunmep 3423-
Van 1C '•egels 60 cent (contant 50 cent) Iedere regel meer 10 cent
Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 cent per regel. (Buitenland 20 cent
Reclames dubbel tarief
Dienstaanbiedingen 25 cent (6 regels), driemaal voor 50 cent contant).
Voor adverfentiën en reclames huiion Haarlem en de agentschappen wanda man zich tot RlCABÖQ's Advertentie-Bureau, Z. Voorburgwal 242, Amsterdam, Int. Telefoon 1020.
Alls heteteüdd aSjsnoés op dit blad, die in het heslt e&nar vei zekerlngspoüs zijn, sijss volgens de bepalingen op de pcliss®n vermeid, tegen ongelukken verzekerd voor
GULDEN bg
verlies van
één anderen
vinger.
De oldteerlng dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Ocean" Bijkantoor voor Haarlem de Nederlandseha Credietbank Nieuwe Gracht BI
ssassssstses" Isesfaat
uit twee biaslen»
EERSTE BLAD.
Wo f,.: .dag, 26 October.
Gebouw St. Bavo R. K.
Vuiksbon-i. alf 9 uur One-
wiïkelingso'ub „St. Thomas van Aqu
no", h.uf 9 uur „Eerbied in Gods
•lis," van 78 uur cursus in ds
Elecirotcchniek.
O af' „D e K a r s e b o o na" Con-
cert We ""r Dames-Sarei.
B i s s c h o; p p e Museum '(.Jaïts-
.■aat .79). Geopend eiken dag van 10
vL 5 uur, tegen betaling van 25 cents.
kgëzondera Zondagen en R.K, feest-
Teyler's Sti eh ting op de
gewone M useum tijden Buitenge
wone entoonsteiling van kunstwer
ken, berustende in de verzameling
van Teyler's Museum. In de boven
zaal etsen van Marius Bauer, Carel
Oake, Willem Witsen en J. M.
Graadt van Roggen.
Raomsche Werklieden-
organisatie.
jWij' hebben onlangs iff eeff arti
keltje over de Roomsche werklie-
■dunorganisaties, naar aanleiding' van
cr.n's'Q zinsneden uit bet jaarverslag
van den JE- 15. metaailbe'rwerkersr
bond,, gemeend, eenige raadgevingen
ta moeren geven tot voorzientigheid
ook in de spreekwijze, en matiging
worden! "g'emaak.t d'oör. zijn mede-1 Maar wat liet antwoord niet zegt:
arbeiders] er zijn tal van bevoegde beoordeelaars,
„Eerst ifföetën' zijn k'atneraïïen dia aan dia „veldwinnende nieeningj"
biet probeeren 'met ©en z'aehte straf, niet zoo grif deel hebben, en die hun-
Ij; v. een pak ransel, en een paar nerzijde meen en, dat men de jongens
sneden over zijn gezicht
bij; dan nog voiortwerben, dan heb
ben zaji bet recht ,o.m, hem half
idood ts slaan Een, laatst© po-
igiug, o,mi hem het werken; onmo
gelijk te maken, is) het do'odelijk
schot i i
„Ban ontneemt hij', zeker de
iorganisatie haar eigendom niet
meer, haar macht named ijk1, om
Voor ieder der laden .uit te ma
ken, of hij werken, mag of niet
'Dit klinkt ietwat als een, bou
tade, 'Doch als men b.v leest
wat 'h'et Jbladi „Stj Eiloy" over dat
zelfde onderwérp pas te lezen ga f,
can blijkt dit alles) todlf niet ge
heel en al 'ernaast te zijn!
Althans niet, wat! do w, 6 o r d e;n
betreft t
'Die bedoelingf
Och ia: de Schrijver in' „De Tijd"
zegt evenals wij,
„Gelukkig zijn de katholieke ar
beiders', mits bier en jenever hem
niet verhit, zoo, kwaad1 niet alsi
de theorieën, die men hun verkon
digt
„Gelukkig' zijn' de riit,strooiers
dier ideeën ook niet zoo bloed
dorstig .en tiranniek, als hun ar
tikelen lijken Zij hebben alleen
'maar Wet euvel, dat zij! gewoon
lijk biet tegenovergestelde eehrij-
yen van wat zij' bedoelen-
„Doc!l de Katholieke. Vakorga
nisaties geef ik in alle bescheiden
heid! ter overweging, of «ij niet
Vóór het ter perse gaan vlam hun
vakorganen, de artikeltjes! goed
iz ouden d oen keuren"
Hier wordt een raad gegeven, die
óns inziens niet kan worden mis-
int den; tegenwoordige» tijd dloor zulke
schoolreisjes, en vooral door daar
van, een, regel te maken, en ze in bet
programma der school op te naaien
41 to veel over het paard' tilt en ze
eigenlijk opvoedt boven den norm',
dien liet latere leven hun stellen zal.
Zoon ontwikkelingsreisje moest ba
sterne! blijivem voor één of twee bijzonder-
exC'ClLeerendie leerlingen, die later „hoo-
georopj' moeten in het leven en in hun
vak, maar; klassikaal-georgnniseierd
lijkt ons, en anderen dit instellen ym tot hi J-ooo
geregelde schoolreizen eer schade-;.k 1 J'
dan nuttig. iert. Kón
We hopen, diat bij de bespreking der
Wegrooting in den Raad dezen kant van
d,o kwestie, lejgenover de „meer en picér
veldwinnende meening" die B. en Wl
zonder meer als de juiste verklaren,
niet zal worden uit het oog verloren!
hun weg leidt langs zulk een kantoor
dat geopend is.
Deze maatregel, welke bijwijze van
proef wordt ingevoerd, strekt om aan
personen, wier woning ver van eenig
telegraaf .of hulp telegraafkantoor is
verwijderd, het verzenden van tela-
grimmen te vergemakkelijken.
Da „Admiraal de Huyter-wog."
In "net dagblad „Ds Tei«graaf"klaagt
eea bewo, er van dezen weg over
eenige misstand? h die daar kcerscfaen
„Iu de c Ae plaats «au wilde ik
er op 'wijzen, f, terwijl bovenge
noemde -vrigers behoorlijk- elec-
trisch v i 70! It, juist de toe-
tot h; bobcuwds gedeelte van
of in het geheel niet
K o art nrer. b.v. 'a avonds
in de taal.
't Is niet- u,it „Re cht hab ef ei
loch omdat wij het aangenaam vin- verstaan
dm den steun van een groot] biet alken de manier van strij-
jom-sch. blad in den rug te heb- den. de beslui ten-zelf en hun be-
b ,n bij onze opinie, da,t wij heden i dading, maar óók de inkleedingf, de
uit een artikel van een „K. K'. Pries- woordkeuze enz; hebben wol eens
ter" in „Die Tijd" van gisterenavond een imprimatur noodig vlan des
dia do-
bevoegde, onbevooroordeelde zijde
Maar wij benijden den geestelij
ken adviseur niet, die hier zijn keur-
stempel moet zetten of weigeren!
eenige zinsneden aanhalen,
zelfde conclusie ademen.
Dit artikel is geschreven naaf aan
leiding van uitlatingen, in „Hef
Hoog-Ambacht" neergeschreven Qver
0IBe':RU1i5njp;. zegt hierovertS T A D S N I E U W S
„In Frankrijk vertellen de sïtö 1 M U 3 U W
ciabisten, dat alles', wat nog! (bij
een staking werken wil, door een
•twintigtal brakken mag worden
opgespoord en afgemaakt. Een on-
derkruiper is een vos. Op ©en
vos moet jacht gemaaktl-
,.D- Noord-Brabant maakt men
dm arbeider duidelijk, dat ©en
Haariemsche Alledagjes No. 106.
I STUDIEREISJES.
Wa hebben uit het aide al ings ver slag
en hat antwoord van B. en W. bij de
b egro-o t i ng s p ap ie re r> gezien, dat men aan
onze scholen gaat invoeren het maken
onderkruiper ©en wezen is', die van studiereisjes naar fabrieken en ar-
door zijn" onrecht tegenover een beidseentra „in binnen- en buitenland."
organisatie, die in 't een of an- Inderdaad, zooals het antwoord.'zegt:
-der geva-l, gelijk of geen: gelijk, „wint d,o meening veld" dat dit erg
-een staking proclameert, eigen- nuttig kan wezen voor da ontwikkeling
lijk verdient een kopje kleiner ta dar jongens.
Personalia)
Voor 't examen vrijs- en orde-
oefeningen der gymnastiek zijn o. m.
ta Amsterdam geslaagd de heeren J.
A. van den Berg, J. Blad en G. de
Boer, alhierJ. J. van Dam en C. J.
Janse, van Beverwijk.
Ben gouden jubilé.
Het echti aar P. de Waal en T. M.
P. van Koöten, wonende Hooimarktj
hopen den 7öen November a s. den
dag te herdenken, waarop zij voor
vijftig iaar in den echt zijn verbonden*
Alooholourêussen.
Uit het ons toegezonden verslag van
de alcoholcursussen over 1909—1910
van de Nederlandsche Onderwijzers
Propaganda Club (voor Drankbestrij
diDg), uitgegeven in opdracht van de
Alg. Verg. van de N. O. P. C., lezen
we op bladzijde 19 van Haarlem
„Hier hadden we twee voortgezette
cursussen onder één leerkracht met
een gezamenlijk aantal van 34 meisjes,
die zeer weinig verzuimden. Het
gemeentebestuur geeft eubsidie voor
alle geheelonthoudersverenigingen te
samen, waarvan wij ook een gedeelte
kregen.
De schoollokalen mogen gebruikt
worden tegen een vergoeding aan den
concierge als echoonmaakioon enz. Dit
jaar is er echter geen gebruik van
gemaakt en hielden we de cursussen
in h6t gebouw van de Toynbeever
eeniging."
Dat kan gemak geven!
Met ingang van 1 November a. b.
wordt den postboden de verplichting
opgelegd alle telegrammen met be
stelling binnen Europa, welke hei
publiek haar ter aanbieding aan
een telegraaf- of hulptelegraafkantoor
overhandigt, mede te nemen, mits zij
op de telegrammen niet behoeven te
I wachten, gereed geld ontvangen, en
ion
na h;!f tv.. f thuis ca Is de ma?,a
niet zoo vriendelijk- den weg' eenigs-
sirs te verlichten, cmn h het daar
stikdonkef. Blijkbaar heeft de directie
der E- S. M. bij het aanleggen der
e'ectnsehs verlichting gedacht„Waar
geen meneohea wonen, is ook geen
licht noodig," maar ik vraag uïnge-
mcede, „hoe kom ik thuis anders dan
langs dien donkeren weg?" Gevaar
is dan ook niet buitengesloten. Een
vrouw werd daar gisteravond reeds
aangevallen door een vreemden kerel
die gelukkig op haar geroep 'net ha
zenpad koos; doch zal zoo iets altijd
goed sfloopen Ook vrees ik gevaar
van automobielen, die, plotseling uit
het verlichte gedeelte in het donker
komend, aanrijdingen kannen veroor-
„Terloops zij opgemerkt, dat heeren
automobilisten dezen weg blijkbaar
alö' oefenkftrirein in het snelrijden ge
bruiker). In vliegende vaart rijden ze
door den bocht bij de Trompstraat
en waar de weg dikwijls, vooral Zon
dags, door talrijke wandelaars wordt
bezocht, levert een en ander groot
gevaar, in het bijzonder op die ge
deelten, waar de menschen bij gebrek
aan trottoir op den rijweg moeten
loopen.
„De reiniging van den weg laat ook
nog veel te weneehen over. Door het
vele bouwen wordt telkens materiaal
aangevoerd, waaronder ook zand en
tuinaarde, waarmee gedurende het
vervoer nog wel eens gemorst wordt.
Doordat dit niet spoedig wordt weg
geruimd, geeft dit dikwijle aanleiding
tot zandstuiviDgon of modder."
Ons dunkt, dat de gemeente Sloten
hier het meeste zal te doen hebben,
om aan deze klachten tegemoet te
komen I
Do Haarlems oho Halsen.
_,;Na al wat m o-er den schande
lijken toestai, w "in de wereldbe
roemde schilderijen nu reeds ruim twee
jaren verkeeren, is geschreven, is
het, gezien de ergerlijke onverschillig
heid van autoriteiten en publiek voor
dien kunstschat eon onbegonnen
werk, om aan te dringen op eindelij ke
voorziening."
Dit besluit van prof. Bafee, dat in
vele b'aden de ronde doet, za! dus
zijn laatste consult zijn. Arme Haar
iemsche Halsen 1 Hoe zult gij thans
nog in 't leven blijven?
intusschen zal het ergerlijk onver
schillige Haariemsche publiek, de
arme Halsen toch wel eens gaan
opzoeken.
In kalme najaarsrust, ziet er dezïe-
kenkamer nu zoo vriendelijk uit, v».oral
nu de patiënten wat beter gerang
schikt zijn, en het strceiende gouden
najaarszonnetje hun zoo goed doet.
Zij schijnen veel vertrouwen ta
stellen in hun nieuwen verplegerbet
lijkt zelfs of zij ondanks hun oude
kwalen aan prof. Dake toefluisteren
„Ceux quevous tuez, se portent assez
bien"
G. v. K.
Haarlem, 21, 10. '10.
Het Museum van Kunstnijverheid.
De tentoonstelling van Noorscho
Huisvlijt, die in het Museum van
Kunstnijverheid alhier zal gehouden
worden, zal vermoedelijk vanaf Zondag
30 October geopend zijn.
Deze tentoonstelling belooft belang
rijk te worden, daar zij de volgende
rubrieken omvat
1. Geweven stoffen (wandbeklee
dingen met figurale en ornamentele
versiering, vloerkleeden, tafelkleedeD,
gordijnen, kussens, meubel- en klee-
derstoflen. 2. Geborduurde stof/'en. 3.
Beschilderde voorwerpen. 4. Gebrande
voorwerpen. 5, Gevloohten manden en
blaadjes. 6. Voorwerpen in versierd
leder. 7. Meubelen en houtsnijwerken.
8, Email werken.
Maatschappij tot verbetering der
huisvesting van minvermogenden
alhier.
De Maatschappij vergaderde gis
terenavond in liet gebouw der Haarl.
Handelsver eeniging.
De plannen tot opruiming van
meerdere woningen in de Kerkhof-
straat en tot doortrekking van een
gedeelte dier straat tot de Heeren-
vest, waarvan in het vorige verslag
melding gemaakt is, zijn dit jaar ha
re uitvoering nabij gekomen.
In liet plan van bebouwing zooals
dit door het bestuur aan B. en \V. is
voorgelegd, moest zeer tot leedwezen
van liet bestuur eenige verandering
gebracht worden, tengevolge waar
van de doortrekking der Kerkhof-
straat in rechten lijn niet kon ge
schieden.
In verband met het bepaalde bij
art. 31 der Woningwet hoeft het be
stuur zich gewend tot B. en W. met
verzoek aan den Raad voor te stel- 00rdeeld.
len eenige perceelen Kerkhofstraat
en Heerenvest aan te koopen en aan
de Vereeniging over te dragen, ten
einde die perceelen te kunnen sloopen
en op het vrij gekomen terrein een
straat aan te leggen. De gemeente
raad heeft hiertoe besloten.
In het volgende verslag hoopt het
bestuur melding te kunen maken van
den bouw van nieuwe woniDgen en
een verbeterden toestand in die
buurt.
In den loop van liet boekjaar wer
den 7 aandeeleu geplaatst en twee gif
ten, resp, 300 en 250, ontvangen.
De aftredende commissaris Mr. F,
A. Crommelin en het aftredende bc-
{stuurslid Mr. W. Cnoop Koopmans,
werden herkozen.
Het dividend no. 14 werd vastge
steld op twee en een half procent.
Controls van hot Hijksprcefstation,
De directeur-generaal vaa den land
bouw brengt in de Stct. tor kennis
van belanghebbenden, dat o. m. de
volgende handelaren in zaaizsdea
zich onder openbare contróle van het
Rijksproefstation voor zaadcontröle
hebben gesteld: C, G. van Tubergen jr.,
Weduwe J. Lsupen en Zoon beidtD
van hier.
Opgepast.
Men verzoekt ons plaatsing voor hel
volgende:
Dezen zomer las ik een waarschu
wing voor ouders dat er iu den
Haarlemmerhout personen liepen, die
het vooral op kleine meisjes gemunt
hadden, d. i. met minder goede be-
doelingen. Thans loopt in de buurt
van Vogelenzang of liever langs de
openbare wegeD, die het landgoed
Leijduin doorsnijden, vooral op Woods-
dag en Zaterdagmiddagen een dergelijk
individu rond.
VAN ONZE RECHTB ANK.
Diefstal in den Aerdanhout.
In de villa van inr. F. W. L, Aber
son, in den Aerdenhput, werd voor
eenige weken, zooals wij reeds meld
den, ingebroken en zilver ontvreemd.
De veldwachters Stoffer en Smit hiel
den een paar dagen later aan de min
derjarigen J. D. en E. W. van M„ en
gistermiddag stonden die beiden nu
voor de rechtbank te Haarlem terecht.
De hoogste straf, 1 jaar tuchtschool,
werd tegen beiden geëischt.
Garnizoonsbsriohten.
Bij beslissing van den Commandant
der la Divisie Infanterie wordt met
ingang van 1 November de Kapitein
Webb, thans in garnizoen te Hoorn
op zijn verzoek overgeplaatst bij een
der bataljons v. h. 10 R. I. alhier.
Hooge Raad. De Ilooge Raad heeft
niet-ontvankeiijk verklaard de revi
sie-aanvraag van F. P., grondwer
ker, gedetineerd in de strafgevange
nis alhier, door het gerechtshof te
Amsterdam wegens -""-ing tot dood
slag tot 3 jaar gevangenisstraf ver-
Diefstal. Door de Schotensehe poli
tie zijn aangehouden de 14-jarige D.
en de 1G-jarige van de W., alhier, we
gens diefstal van een zinken afvoer
pijp.
Zie „Stadsnieuws" verder op in dit
Blad.
vergissen) glunder op ons te wach
ten. Hij schikte z'n pruim wat ver
der in z'n linkermondhoek, greep nog
net met een van z'n groote handen
een juffertje vast, dat graag over 'n
simpel opstapje van hout wilde ge
holpen worden, en teen stak hij in
den figuurlijken zin des woords van
Wal met 'n plechtige verwelkomings-
speech.
„Jullie willen 't schip zien, menee-
ren en dames, en de kommedant heef'
w vanger, maar nuoch arm,me opgedragen om u zoowat overal
het lijkt me een haast een pretje, om]rond te laten kijken, as de heere en
va, gast te wezen bij de Marine! j dames dus mijn maar in de gaten
I t - g nu heel optimistisch Min-willen houwen, dan zal ik je zoo een
VIII.
Op 't aorlogsschip.
Als de jongens vroeger niet goed
wilcien oppassen, dan was de bedrei
gd „Je gaat naar 't oorlogsschip!"
"c Moet dan vroeger ook wel heel
erg geweest zijn op zoo'n zeilenden
nèt-persies" zeggen, toen een andere
juffrouw hij het gezicht van een paar
hangmatten in 't vooronder voor ,,'t
volk" de meening opperde: „dat is ze
ker voor de matrozen om op te lig
gen als ze zeeziek zijn!"
Toen ben ik van m'n korporaal
matroos 't kan ook 'n „konstabel"
doch ik geef het te doen aan
vje a.s ik ons grootste en mooiste
E zoover men op dit stuk van
kan spreken) pantserschip
ti oninldijke zeemacht gisteren-
In Amsterdam hebben ge-
zk' o n anders te oordeelen!
„DeZevenProvinci ën" lag in
act bassin van de Rijkswerf, en de
commandant had verlof gegeven, dat
de weHnensehen, die voor „Onze
Vloot" belangstelling koesteren, zijn
schip mochten zien. 'n Fortuintje in
derdaad! Want wie loopt er, van ons
gewone vastelandsburgers, coit _tus-
schen pantserplaten en vijftienduims-
g, aaten, door munitiebergplaatsen
en scheepshospitalen, of we er thuis
hooren?
en ander ekpliseereni"
Zóó was het, of omtrent.
En van dien rondgang zal ik nu
hier niet veel gewagen: 't was aardig
en onderhoudend, en Janmaat toon
de zich van z'n besten kant. Hij toef
de heel lang bij de victualie, en legde
met welbehagen uit hoe de kluiven
werden gezouten, die men bezig was
te bereiden voor de eerste reis. En
hij stond lang stil bij do kombuis,
waar ze zakken met knollen en uien
en aardappelen heen sjouwden, en
glunderde toen hij op 't uitvoerigst
„ekpliseerde" boe ze dat goedje in de
groote ketels stoomden en kookten.
Maar hij legde ook méér en andere
dingen uit: „hier hei-je de plaasse,
waar we de kettingen voor de ka-
ïewèest zijn!
en het gezelschap
Op de valreep je wordt vanzelf nonne opzouten, daar ze bij storm-
»n je uitdrukkingen ietwat zeemans-
aehtig op de valreep al stond 'n
korporaal-matroos (althans 'n wezen
'tiet een breede gele streep op z'a
Aiouwen, houd ik voor iets dergelijks,
weer mee gesjord motte worde", ver
klaarde hij aan een oude juffrouw,
die vol verbazing stond te kijken in
landratten afgedwaald, en in m'n een
tje gaan zwerven door die lange
gangen, en langs die nauwe deurtjes,
en over die menigte van trappen,
en door al die groote en kleine ruim
ten, waar pantserplaten en selieeps-
kanonnen, en eleetrische geleidingen
en allerhande machines in één kort
bestek waren opgehoopt, zóó dat me
de hoofdindruk ten slotte bijbleef van
één geweldige massa ijzer en staal en
koper en metaal, één reuzenfort, dat
muurvast daar lag gefundeerd aan
den IJzoom, met het zonnige Amster
dam in de verte, dat je telkens op al
lo dekken en van alle torens en plat
formen, zag uitdeinen in woeligen
houw op zij van 't witte schip.
Zal ik nu haarfijn dit oorlogstuig
en die kanonnen gaan beschrijven?
Niet graag.
Zoo'n intellectueel wonder als 'n
haast van zelf-werkend scheepskanon
is,mij lust het maar half om u te
schilderen, hoe 'n moordtuig van zoo
veel kilo gemakkelijk er in wordt ge
bracht, hoe de eene veer de andere be
weegt om alles op z'n plaats te bren
gen, cn hoe met één handbeweging
het móórdende stuk metaal duizën-
doorsnee als de korporaal-kanonnier
't ons wist te vertellen!
En nog minder lust het me, de
griezeligheden te beschrijven van die
„barbettes", geblindeerde torens met
stalen wanden van een decimeter
haast dik, waar de mannen worden
opgesloten met het reuzenkanon, en
waar ze zonder te zien, zonder te we
ten, op commando van buiten per ex
tra- versterkte telefoon, maar laden,
en afschieten, en wéér laden, en weer
afschietentotdat
Zal ik ter opfrissching van dit
moordtooneel wat vertellen van het
groote oorlogshospitaal beneden, „van
de nieuwste hulpmiddelen voorzien"
zooals de geijkte term luidt?....
Oei), ik bid u, spaar me dit al.
Het bezoek aan 't oorlogsschip was
bedoeld als opwekking van belang
stelling in Onze Vloot, maar al
dat schiettuig zoo van nabij maakt
me bijstér bang; en hoezeer ik 's
lands vrijheid en roem op prijs stel
daar is tccli wat anders dan belang
stelling in me, als ik hoor hoeveel
man één zoo'n granaat wel kan bui
ten gevocht stellen, of als ik 'n „des-
doe, hoe vreemd het ook lijken mag,
eens uit uw hoofd, dan treft het u
overal en onophoudelijk hoe ver de
machtige uitvindingskunst, en toe-
passingskundo der menschen gaat!
Hoe gemakkelijk en hoe eenvoudig
ten slotte ook het mecst-geeompli-
ceerde in elkaar zit, hoe alles is
geregeld en geordend op het best,
hoe zoo'n reuzenschip werkelijk als
kirndigg*4'\ntlcgging verneem, van de de beginsel, dat van eiken man die
wijze waarop vier man in een gehlin- j daar zwabberde of werkte ,die als
klaar stonden om te wentelen, en
op de campagne, waar de laatste toe-;
bereidselen voor een eerlang vertrek
naar Indië nu werden genomen4
overal
Van den wal af, toen ik moe en oog-*
knippend van 't rondslenterend tu
ren op zooveel nieuws afscheid liact
genomen, van den wal af lieh ik
*n levend organisme kan gehoorza- dat witte reuzenschip nog eens beke-1
men in al z'n bewegingen, in al z'nken.
geledingen, hij al z'n daden en stil
staan en gaan.
Daar ziet ge, in de mach incka mei
en in de ontspanningslokalen, in de
ruimten diep beneden en op de dek
ken boven, bij de kanonnen en ach
ter de dikke pantsers, overal aan
wijzers en telefonen en seinborden,
en dat al loopt to saam als de zenu
wen van een levend wezen naar het
centrale punt: de commandotoren,
waar elke beweging wordt bevolen en
gecontroleerd, waar het hart is van
het heele schip, en de hersens tevens,
waar do besturende en leidende
kracht staat, die alle3 beveelt.
En dat centraal-strengdoorgevoer-
een ruimte vol touwen en ijzeren j den meters wordt weggeslingerd,
ketens, en even later hoorde ik 'm j dood en verderf brengend in'n kring
*1 mag ik me dan in de aaalifieatie 32et 'n grijns van ironie: „dat lieit-u rvan precies zóóveel houder'1 meters
deerden toren 'n heel schip met hon
derden menschen met één schot kun
nen vernielen
En toch, als ge gaat kijken op 't
oorlogschip, dan is al die oorlogsuit
leg 't belangrijkste. Ofschoon de
korporaal-matroos do kombuis en de
krabbetjes en de knollen wel zoo
belangwekkend vond, al zei-hij 't
niet! -
Maar zet nu al dat oorlogsge-
'n nijvere mier in 'n mierenkolonie op
en neer en af en aan liep, schijnbaar
doelloos, maar ieder in eigen func
tie, 'n onderdeel maakt van het
reuzenmechanisme dat de kracht is
van het oorlogsschip, dat begin
sel zag ik overal terug, omhoog en
omlaag, vóór bij de matrozen, en ach
ter in het weelderige officieren-ver
blijf, en beneden in de reuzen-
ruimte waar de groote machines
Daar zag ik niets van al dat nijve
re gedoe binnen, van die zorg voort
liet eten en dien toeleg om de hon
derden matrozen op 't best te onder
houden, van die machines en die
telegrafen, van die luxueuze verblij
ven achter, en die ruime en frissche
wijdten waar onderofficieren en ma
trozen huizen en eten en slapen....
niets van dat alles!
Wat je zag, dat was dik stalen
pantser en grimmig-uitstekende lang-
dreigende kanonnen van overal, naar
vóór en naar achter en terug, om
hoog en omlaagen 'n marinier
met opgestoken bajonet stond er aan
de brug op schildwacht!
Toch 'n lugubere gedachte, die j<
meedraagt ten afscheid
Bij al dat mooi's, bü al die ver
nuftige vindingen van het menschen-
verstand, en die prachtige toepassin
gen van mensehelijk vernuft voor
veiligheid en gemak, dringt het
moordend karakter zich toch immer,
helaas, brutaal naar voren, op 't oor
logsschip!.
V A
f
ABONNEMENTSPRIJS;
DER ADVERTENTlfH:
=p- -
'™Y_
{3
