der openbare Godsdienstoefeningen in de R. K. Kerken te Haarlem en omliggende plaatsen,
Haail. Venn. „Drukkerij de Spaarnestad."
Ons Geloof en wat men
er tegen aanvoert.
De hereeniging der
Oostersche kerken.
Dit nummer behoort bij de
„Nieuwe Haarl. Courant" van 29 OCT.
UITGAVE VA H DB
KINDERHU1SVEST No. 29-3!- 33. HAARLEM.
Direoteur: F. H. M, v. d. GRIENDT. 5
ADVEBTENTIÉMo
Van 1 tot fl regels f L30,
Elke regel moer 0.20.
Ingezond n medeolcellngen tussohen den tekst ten
minste 6 regels f 1.50; elke regel meer 0.80.
Het Auteursrecht op den inhoud van dit blad wordt verzekerd overeenkomstig de wet van 29 Juni 1881 (Staatsblad No. 124,)
ZONDAG, 30
MAANDAG, 31
DINSDAG, I
WOENSDAG 2
DONDERDAG 3
VRIJDAG, 4
ZATERDAG 5
Oct. 24ste Zondag
na Pinksteren.
Van den dag.
H. Wolfgang,
Bisschop en
Belijder.
VIGILIE VAN
ALLERHEILI
GEN. Gebo
den vasten
dag.
Nov. ALLERHEILI
GEN. Te vie
ren alsZon-
dag.
Allerzielen.
Van het Octaaf
van Allerheili
gen.
H. Carolus Bor-
romaeus, Bis
schop en Belij
der.
Van het Octaaf
van Allerheili
gen.
24e ZONDAG NA PINKSTEREN.
le< uit den bro? van den H. apostel
PauHis aan de Romeinen; XIII, 8—10.
Broeders! Weest niemand iets
schuldig, tenzij dat gij elkander
'iefnebt; want wie den naaste lief
heeft, hij heeft de Wet vervuld.
ImmersGij zult geen overspel be
drijven, gij zult niet doodslaan, gij
zult niet stelen, gij zult geene val-
sche getuigenis geven, gij zult niet
begeeren, en wat ander gebod er
moge zijn, het wordt samengevat
iu dit woord: Gy zult uwen naaste
liefhebben als u zeiven. De liefde
doet niet wat den naaste kwaad is.
Derhalve is de liefde de vervulling
der Wet.
Evaegeite volgens den H. Matthtui;
VIII, 23-27.
In dien tijd, toen Jesus in het
scheepje ging, volgden Hem zijne
leerlingen. En zie, er ontstond een
zware storm op zee, zoodat bet
scheepje door de golven overdekt
werd; Hij echter sliep. En zijne
leerlingen naderden tot Hem en
wekten Hem, zeggende: Heerl red
onsl wij vergaan! En Jesus zeide
hun: Wat zijt gij bevreesd, klein
geloovigenToen stond Hij op,
beval aan de winden en aan de zee,
en er ontstond een groote kalmte,
De menschen nu waren verbaasd
en spraken: Wie is deze, daar de
winden en de zee Hem gehoor
zaam zijnl
FEESTDAG VAN ALLE HEI
LIGEN.
Les uit het boek der Openbaring van
den H apostel Johannes; VII, 2—12.
Iu die dagen, zie, zag ik, Joan
nes, een anderen engel, die opsteeg
van den opgang der zon en het
teeken had van den levenden God;
en hij riep met luide stem tot de
vier engelen, wien het gegeven was
de aarde en de zee te beschadigen,
zeggendeBeschadigt noch de aarde
noch de zee noch de boomen, eer
wij de dienaren van onzen God
geteekcnd hebben op hunne voor
hoofden. En ik hoorde het getal
der geteekenden: honderd vier en
veertig duizend geteekenden uit
allen stam der zonen Israel's. Uit
oen stam Juda twaalf duizend ge-
leekenden, uit den stam Ruben
twaalf duizend geteekenden, uit den
stam Gad twaalf duizend geteeken
den, uit den stam Aser twaalfdui
zend geteekenden, uit den stam
Nephtali twaalf duizend geteeken
den, uit den stam Manasse twaalf
duizend geteekenden, uit den stam
Simeon twaalfduizend geteekenden,
uit den stam Levi twaalf duizend
geteekenden, uit den stam Issacbar
twaall duizend geteekenden, uit den
stam Zabulon twaalf duizend ge
teekenden, uit den stam Jozef ift&n If
duizend geteekenden, uit den stam
Benjamin twaalf duizend geteeken
den. Hierna zag ik eene groote
menigte, welke niemand tellen kon,
uit alle g< slachten en stammen en
volken en talen; zij stonden voor
den troon en voor het aanschijn
des Lam«, gekleed in witte klee-
deron en met palmtakken in hunne
handen, en zy riepen met luide
stem, zeggendeHeil aan onzen
God. die op den troon zit. en aan
het LamEn alle de engelen ston
den rondom den troon en de
Oudsten en de vier levende We
zens; en zy vielen voor den troon
op hunne aangezichten neder en
aanbaden God, zeggendeAmen
De lof en de heerlijkheid en de
wijsheid en de dankzegging, de eer
en de kracht en de sterkte, zij onzen
God in de eeuwen der eeuwen
Amen.
Evangelie volgens den H. Mattheüs;
V, 12,
In dien tijd klom Jezus, de scha
ren ziende, op den berg, en toen
Hij Zich had nedergezet, naderden
zijne leerlingen tot Hem. En zijnen
mond openend, leerde Hij hen en
sprakZalig de armen van geest 1
want hunner is het rijk der he
melen. Zalig de zachtmoedigen
want zij zullen de aarde bezitten.
Zalig zij die treurenwant zij zullen
vertroost worden. Zalig zij die hon
geren en dorsten naar de gerech
tigheid! want zij zullen verzadigd
worden. Zalig de barmhartigen 1
want zy zullen barmhartigheid ver
werven. Zalig de zuiveren van harte!
want zij zullen God zien. Zalig de
vreedzamenwant zij zullen kin
deren Gods genoemd worden. Zalig
zy die vervolging lijden om de ge
rechtigheid! want nunner is het
Rijk der hemelen. Zalig zijt gij,
wanneer, om mijnentwil, men u
vloeken en u vervolgen en, leugen-
achtig, alle kwaad tegen u spreken
zal; verheugt u en juicht! want
uw loon is overvloedig in den
hemel.
Evangelieverklaring.
24ste ZONDAG NA PINKSTEREN.
Jesus had reeds eenigen tijd in
Gal ilea gepredikt, toen Hij op ze
keren dag, vermoeid en afgemat
van den inspannenden arbeid, en
om het gedrang van de groote me
nigte, die Hem omringde, voor
eenige uren te ontkomen, aan Zijne
apostelen het beve! gaf in zee te
steken, en naar den tegenoverlig-
genden oever van het meer Gene-
sareth te varen. De Apostelen ge
hoorzaamden aanstonds met bereid
vaardigheid, en scheepten zich in
op het schip van Petrus. Gedurende
de overvaart stak een zoo hevige
storm op, dat het. scheepje dreigde
te vergaan. Of die storm natuur
lijker wijze, ten gevolge van het
jaargetijde of d or de ligging van
het meer, ontstaan was of wel door
een wonder des Heeren verzocht
was om door een tweede wonder,
Zijne Godheid te bewijzen en het
geloof Zijner apostelen te verster
ken, wordt ons door de Evange
listen niet medegedeeld. Vele schrij
vers meenen de tweede vraag be
vestigend te mogen beantwoorden.
Hoe dit zij, zeker was het eene be
schikking van Jezus' Voorzienig
heid dat Hij sliep terwijl de storm
ontstond, en het leven van d6 op
varenden in gevaar bracht, dat Hij
uit een diepen slaap moest gewekt,
worden, terwijl de Zijnen, van angst
verbijsterd en radeloos, alleen in
Zijne tussehenkomst nog redding
hoopten te vinden. En hoewel huu
gebed verre van volmaakt was,
dewijl zij meenden dat Jesus alleen
wakend hun ter hulp kon komen,
waarom de Zaligmaker hen dan ook
vermanend en berispend toevoegde
„waarom zijt gij bang, gij kleinge
loovigen?" toch wilde Jesus j hun
gebed verhooreo en Hij gebood aan
de winden en aan de zee kalmte,
en aanstonds gehoorzaamden zij
aan hun schepper, en weid de op
pervlakte van het water glad als
een spiegel, door geen rimpel be
wogen. Wat anders eerst na vele
ureD, en somwijlen dagen, geschiedt
als een storm het water bewogen
beeft, dat gebeuide nu aanstonds
op het bevel van Jtau". Weldra le-
itikten zij dan ook de overzijde
van het meer, eD kwamen allen
ongedeerd aan wal. Niet te ver
wonderen is het, dat allen, die hier
van getuigen waren, verbaasd ston-
d< n en uitriepen Wie is deze dat
wi' den en zee Hem gehoorzamen?"
Een tweevoudige beteekenis wordt
door de kerkvaders aan deze ge
schiedenis verbonden. Zij zien na
melijk in dien storm op de zee een
beeld van de moeielijkheden en ge
varen, die de ziel van iederen
menech in deze wereld bedreigen,
waarin slechts de hulp van Jesus
uitkomt en de overwinning verlee-
uen kan, en vervolgens zien zij op
de tweede plaats er een beeld in
van de kerk van Christus op aarde,
die ook voortdurend met allerlei
stormen en gevaren te kampen
heeft.
De zee, waarop Jesus zich met
de apostelen inscheept, is de wereld,
even onstuimig, even onstandvastig,
even gevaarlijk als de zee. Het
scheepje waarop Jesus ging was dat
van Petrus, waarover dus Petrus
gezagvoerder, beeld der kerk van
Christus, waar Petrus in Zyn naam
het bevel voert. Alleen in het
scheepje van Petrus bevond zich
Christus, alleen in de kerk waar
over Petrus in naam van Christus
het bevel voert, wordt de wn re leer
van Christus gevonden. De stormen
mogen woeden, zij mogen andere
schepen doen vergaan, en ze aan
de onstuimige golven ten prooi
geven, het schip waarop Christus
was liep geen gevaar, het overwon
de opgezweepte baren en bracht
zijne inzittenden veilig in de ge
wenschte haven. Zoo ook moge de
storm der hel woeden zooveel zij
kan, het schip van Petrus, de kerk
van Christus, gaat niet ten onder.
Al moge de stuurman ook somwij
len schijnen te slapen, zich niet
schijnen te bemoeien met het ge
vaar, dat de storm en de baren
doen ontstaan, te gelegener tijd zal
Hij ontwaken en den storm doen
bedaren, en zij die in de kerk zich
bevinden zullen, als zij maar blijven
in die kerk en zich niet uit vrees
voor de stormen daaruit verwijde
ren, veilig de haven der eeuwige
zaligheid bereiken.
i,
Onder dezen titel hopen wij van
tijd tot tijd in deze „Kerklijst" iets
te schrijven of te plaatsen, dait in
het .algemeen onder den titel „Ge-
1 oofsverdediging'kan worden on
dergebradht
In den jongis ten tijd is populaire
apologie van den godsdienst, een der
werken van Roomscihe actie, die wel
het méést-vruchtdrageaid zijn, en
zoowel onder de Katholieken
ter versterking, opwekking j;n ver
levendiging als onder de goed
willige en onpartijdige niet-ka.tih.o-
lieken ter betere inlichting-
veel nut stichten
Op bescheiden wijze en naar de
'mate v,am onze krachten willen wij
daaraan meedoen, doch in populaire,n
vorm hier ter plaatse opwerpingen
tegen den gtodsdienst te bespreken,
actueel© bezwaren tegen de Kerk
te beoordeelen, enz
Moge dat eenig nut, kunnen stich
ten
Die vraag is niet zelden gesteld:
Hoe komt het, dat Katholieke lan
den alsItalië, Spanje, minder wel
varend zijn en minder vooruitgang
toonem, dan Protest.arische landen
als: Engeland, Duitsdhlund en de
Vereenig'de Staten
Hoe komt het, 'daide Ka
tholieke volkeren zooved
lager staan op de ladder der
beschaving dan de Protes
tants ehe?
Het wil sommigen toeschijnen, dat
een der meest dringende bewijsgron
den tegen de Katholieke Kerk is:
de tegenwoordige, stoffelijke wel
vaart van sommige Protesta-ntsoko
volkeren Toch is dit slechts een
oude moeieüjkheiid door de heidenen
reeds opgeworpen en beantwoord
door den H1 'Aug-ustinus,h-et is de
heidensche schimp v,an den apostaat
keizer Julia an
Jezus Christus heeft nooit de rijk
dom of do stoffelijke bloei gesteld
tot een ken toeken voor zijne ware
Kerk Integendeel oen aandachtig
lezer van de schriftuur zal uit Zijn
woorden een geheel andere gevolg
trekking maken Hij verklaart, dat
niemand God en dep Mammon kan
dienen (Matt 6,24), Hij verklaart
de rijkdommen voor een der groot
ste hinderpalen voor het Rijk der
Hemelen. ,.|Wee*.u die rijk zijt, want
gij hebt uwe vertroosting(Luc
6, 24)„Het is gemakkelijker voor
een kameel om door het oog v.an
een naald te gaan, dan voor een
rijke om in te gaan in het rijk der
Homelca" (Matt. 19- 24).; ,.Mijy ko
ninkrijk is niet van deze wereld"
(Joh 18,36); jWat haat het den
mensch de geheele wereld te win
nen, als hij schade lijdt aan zijne
ziel?" (Matt 16,26).
De ongerijmdheid van het bewijs
v,an nationale welvaart als een tee-
ken van de goddelijke gunst, ziet
men terstond in als men den loop
der geschiedenis beschouwt en daar
zonder onderscheid heidensche, Ka
tholieken en Protest antsebe volke
ren aan de spits ziet. slaan der be
schaving. Of zouden wij. dan gods
lasterlijk moeten verklaren, dat de
onveranderlijke God van waarheid
verscheiden godsdiensten op de beurt
bevestigt onverschillig welke onre
delijke of onzedelijke leerstellingen
zij houden
Egypte, Assyrië, Griekenland,Ro
me waren alle eens machtige en
welvarende landen [Waren soms de
Joden onder de slavernij van Pharao,
of de eerste christenen, die hun gods
dienst uitoefenden in de onderaard-
sche catacomben van Rome, belij
ders van een valschen godsdienst,
omdat zij in dien tijd niet gezegend
waren met aardsohe goederen?
Dan, dat- kenteeken vain -stoffe
lijke welvaart kan ik gebruiken op
twee manieren (Was de Katholieke
Kerk de ware, toen Spanje de we
reld beheerschte in het begin van
de 16e eeuw en niet de ware, nu
Spanje tegenwoordig geen plaats
meer inneemt ouder de groote mo
gendheden van Europa W-a,s het
Protestantisme in Holland de ware
Kerk in de 17e eeuw, toen Holland
de vrachtvaart va.n Europa, had, en
niet de ware nu jn de periode van
haar verval
.Als wij dat argument eens gaan
toepassen op personen dan kunnen
wij het nietswaardige daarvan wel
tasten
Mijnheer A. van New-York bezit
een .vermogen van millioenen: dus
is het de beste man der Vereenigde
Staten! Wij kunnen onder de mil
lionaire goede Christenen vinden,
hia-ar wij vinden niet, dat juist de
rijken als klasse noodzakelijk bo
venaan moe-ten staan als uitmun
tend in de Christelijke deugden van
zelfverloochening, nederigheid, zacht
moedigheid, kuisdh'heid, eerlijkheid
en dergelijke.
Verschillende factoren Werken me
de om een land rijk en welvallend te
maken. Maar rijkdom en welvaart
komen eender voort uit een natuur
lijke bron: de energie, liet verstand,
de economie, en dikwijls de dieverij
der individuen eerder dan uit
den godsdienst.
Het instellen van een vergelij
king tussühen Katholiciteit en Pro
testantisme als beschaving»factor is
een aller moeielijkste onderneming,
want daar moeten vile factoren in
aanmerking' genomen worden.
Eerstens moet- men -dan al eeu zeer
juist begrip hebben van wat men
te verstaan heeft onder beschaving,
vervolgens moet men die beschou
wen in haar uitingen op economisch,
sociaal, politiek, zedelijk en gods
dienstig .gebieddan moet men in
rekening brengen alle invloeden die
b|aar begunstigen of tegenwerken
bijv.gesteltenis van klimaat,
eigenaardigheden van ras. Men moet
een periode uitkiezen waarin Ka
tholiciteit of Protestantisme nog een
levende cn levenwekkende kracht is
en de verhouding goed kennen van
Katholieken, Protestanten en onge-
loovigen in een land; eindelijk moet
men naar juiste waarde weten te
schatten het feit, dat volk-eren, even
als ieder mensch afzonderlijk, hun
tijd hebben van geb.oorte. groei en
verval
Zoo bijv spreekt men gaarne van
de Vereenigde Staten als van een
protestantsm land Ma,ar toch als
men de kerk,gaande-christenen telt,
dan halen de Katholieken gemak
kelijk de helft Daar zijn ontwij
felbaar zeker meer onverschilligen
in de Vereenigde-Staten dan Pro
testanten en dus zou volgens de lo
gica. van bovenstaande opwerping
de nationale welvaiart in Amerika
te danken zijn aa.u het ongeloof en
niet aan den natuurlijken rijkdom
van het land en de kracht van den
Amerikaanschen geest! In ieder ge
val de Katholieken zullen da,ar
gaarne jeen vergelijking ondergaan
durven ;op 't punt van zedelijkheid
en godsdienst. In dat opzicht be
velen wij onze .niet-Rafholick-en
vrienden sterk aan de hoofdstukken
over opvoeding, pauper isme, mis
daad, dronkenschap, zelfmoord enz
in het belangrijk werk 'van father
Alfred1 „Young „Ca-tholic and Pro
testant Countries Compared
Mien Jumde dus bij bovenstaande
opWerpingen, voor oogen
Loi Die Kerk is door Christus niet
geisticht öm zoogenaamde bescha
ving .te brengfen dat kan dus
öoJf aist het ssaigie vwraaanisH
doel zijn van de Rath! Kerk-
2o. Tot de beschaving werken zeer
vele factoren mede en met alleen
de godsdienst
3o De Katholieke Kerk verplicht
den mensch wel en helpt das mensch
wel om het goede te do<sn en het
kwade te laten, maar zij ontneemt
hem niet zijn naiuurlijiten vrijheid
van wil en zij noodzaakt hem niet
Wil .hij niet luisteren, dat is zijn
schuld
4o. Is een volk, dat IN NAAM
Katholiek of Protestant of ongelo.o-
vig is. dat ook inderdaad?,
Te Rome is dezer dagen een
boek verschenen, dat wel bestemd
sehynt om in wijde kringen de
aandacht te trekken.
Het is geschreven door den
Grieksch-gëunieerden priester Nicola
Kranco; en draagt tot titel „La
Difesa delCristianesimo par l'Unione
delle Chieae."
In dit werk richt de gewijde
schrijver zich tot alle leden van de
orthodoxe en andere afgescheiden
Oostersche kerken en noodigt hen
uit, het vraagstuk der hereenigiDg
met den H. Stoel te beschouwen en
te overwegen uit het oogpunt van
verweer tegen de aldoor stijgende
macht van het anti-clericalisme, dat
het bestaan van het Christendom
bedreigt in al zijn vormen.
Hoe kan, zoo vraagt de schrijver
zich af, dit ernstig gevaar afge
weerd worden tenzij door alle krach
ten van het Christendom te ver
eenigen; en hoe kunnen dezen wel
ooit hopen vereenigd te worden
tenzij onder de opperste leidiDg van
den Heiligen Stoel?
Zelfs zonder den steun der Oos
tersche kerk heeft de Katholieke
Kerk tot op den huldigen dag over
de geheele wereld weerstand gebo
den aan de vijanden van Christus,
een resultaat dat zonder eenigen
twijfel moet worden toegeschreven
aan de gezaghebbende leiding, welke
7,ij ontvangt van den Stoel van
Rome
Welk weerstandsvermogen heeft
daarentegen het oecumenisch Pa
triarchaat getoond? Verre van in
nauw gesloten gelederen tegen den
vijand te kunnen optrekken heeft
het gedurende heel dit kritieke
tijdperk van strijd bewezen te lijden
aan eene innerlijke zwakte en ver
deeldheid, die hoogst noodlottig
zijn geworden voor zijn gezag over
de andere Patriarchen en de andere
nationale, zich „autoeephalous" noe
mende kerken.
Dit oecumenisch Patriarchaat
om het den titel te geven, waarop
liet groot gaat is ten slotte zelf
liet slachtoffer geworden van het
bedrieglijk beginsel, waarop het
sinds de dagen van Chalcedon heeft
beproefd zich te verheffen ten koste
van het Pausdom.
Het Romemsche rijk had op dat
tijdstip twee hoofden, verzinnebeeld
door den tweehoofdigen adelaar,
een in het Westen, en een in het
Oostenen zoo zouden er ook twee
Patriarchen zijn, een in het Oude
Rome voor de Westersche kerken;
de andere te Constantinopel voor de
Oostersche Kerken, beiden gelijk
aan elkander en ieder onafhanke
lijk in zijn jurisdictie over zijn
eigen gedeelte van de wereld, ter
wijl aan den zetel te Rome, ter
wille van zijn anciënniteit het eere-
primaatschap zou toekomen.
Met het oog op de tijdsomstan
digheden werd deze regeling aan
nemelijk geacht, maar het duurde
niet lang of ook audere Oostersche
zetels voelden het verlangen in zich
opkomen om hetzelfde beginsel te
laten gelden en zich te verheffen
ten koste van Constantinopel.
Het Patriarchaat van Antiochië
beriep zich op zijn stichting door
don H. Pc!rus, en op de hooge
positie, welke het daarom altijd in
de Kerk genoten had. Zoo verklaar
de het zicu dus onafhankelijk van
Constantinopel. En dezelfde gedrags
lijn zegt de Bchrijver, zal waar
schijnlijk binnenkort wel gevolgd
worden door de orthodoxe patriar
chen van Jeruzalem en Alexandria
waar de Grieksch-Arabische afdee
afdeeling, welke gesteund wordt door
het oecumenisch Patriarchaat.
Zelfs in de ProvinciëD, die voor
heen tot zijn rechtstreeksche juris
dictie behoorden, is zijn gezag ge
stadig verzwakt en ondermijnd. Op
het Balkan-schiereiland heerschen
voortdurend twisten en oneenigheden
die zelfs op den civieien toestand
overslaan, tusschen de Patriarchis-
ten en de Exarchisten, terwijl
Rusland, Griekenland, Roemenië,
Servië, Montenegro, de Oostersche
Kerk van Oostenrijk-Hongarije, en
die van het Grieksche koninkrijk,
zich allen onafhankelijk hebben
verklaard. „Kortom zegt de ge
wijde schryver het is niet enkel
meer de Latijnsche wereld, die het
oecumenisch gezag van Byzantium
verwerpt, maar de geheele orthodoxe
wereld, die er zich eveneens tegen
verzethoe kan het dan hervormd
worden tot een werkdadige kracht
voor de verdediging van het Chris
tendom?"
Toch is deze toestand van inner
lijke verdeeldheid niet de eenige
zwakheid, waaraan de orthodoxe
kerk lijdt. De schrijver zegt hierover:
„Een ware manie heeft de jonge
geestelykheid en de jeugdige leeken
aangegrepen om de universiteiten
van Berlijn, Weenen, Monaco, Pa
rijs, Oxford, Cambridge en andere
Europeesche hoogescholen te bezoe
ken en er niet alleen de profana,
maar ook de kerkelijke wetenschap
pen te bestudeeren. Wanneer deze
joDge lieden naar hun land terug-
keeren, brengen zy allerhande pro-
testantsche en rationalistische op
vattingen en theorieën mede, in
weerwil waarvan zij toch verheven
worden tot aanzienlijke graden in
de kerkelijke hiërarchie, terwijl an
deren aangesteld worden als profes
soren aan de theologische faculteiten
van plaatselyke universiteiten. Van
deze hooge rangen af toonen zy
hun ijver voor hun eigen kerk door
de Katholieke Kerk en het Paus
dom aan te vallen gelyk de
protestanten en rationalisten het
doen in Europa maar onder den
dekmantel van deze vijandige ge
zindheid jegens het Pausdom ver
spreiden zij tevens de dwalingen,
in strijd met de gebodsartikelen die
aan beide kerken gemeen zijn,
betreffende de Sacramenten en de
mysteriën van hef Christendom."
Van dien aard is, althans in hoofd
lijnen, de tegenwoordige toestand
der afgescheiden kerken in het Oos
ten. In den loop van zijn boek
vult echter de gewijde schry ver deze
hoofdlijnen aan met talryke belang
wekkende bijzonderheden betreffen
de de daar heerschende verdeeldheid
van opvattingen en gevoelens, de
tegenstrijdigheid van velerlei uit-
eenloopende belangen, de moeilijk
heden die te overwinnen en de
methoden, die daarbij te volgen
zijn, en eindelijk de verwachtingen
die gekoesterd mogen woiden.
Over het geheel maakt het boek
den indruk, dat de schryver een
klaar en scherp inzicht heeft in net
zoo ingewikkelde vraagstuk der her-
eemgmg. Wat hij wenscht is, dat
de Wegleidingen en de Oosterlingen
zich vereenigen tot een apostolaat
voor de bevordering van deze goede
zaak, in het bijzonder door hun,
die ontwijfelbaar te goeder trouw
zijn, onder het oog te brengen, van
hoe groot belang de hereeniging
voor tien is, welke de ware gestemd
beid van den Heiligen Stoel jegens
hen is, en hoe bun onderwerping
«an dit gezag vereet.igbaar is
het behoud van huti alou ie ritussen.
Weliswaar erkent by, dat dit
proces geruimen tijd zal noouig
hebben om zich te voltrekken, maar
"ij beschouwt het niet als boptuoos.
De grootste mo.ilrkheid iu dezen
l'gt bij Rusland. Wanneer dit voor
de goede zaak gewonnen kon wor
den, zouden de overige patriarchaten
spoedig volgen
KERKBERICH TEN.™
A uleurtreohl vooi br/ioutien.
Kathedrale Kerk St. Bavo.
ZONDAG, dc II.[I. Missen te half
7. 8 en 9 uur. Om halt' 11 de Huog-
s. Catechismus naar gewoonte^'
j .ialf 7 het Lof met conferentie over
ling der orthodoxe gemeenten ïnjde op werping": ,,De goisdiensfc i$
strijd verkeert met de Helleensche 1 aen, ,ha,ndglz,aalk ',t Is tyeh maar om
