St
Amsterd niscbe Bears.
Sport en Wedstrijden.
Letteren en Kunst.
Landbouw en Visscherij.
Amsterdamsche Beurs.
mi
ÏS S5 E 20 R DE
Ié
(Wordt vervolgd).
gaarsch'c van. Brahms—Joachim, eon PooLsch-e
van Zarlckv en een Spaansche' van Pablo de
Sarasale, met steels stijgend succes. En mevr.
Mossel Beun,"ante begeleidde beide solisten op
de hatr ogen arlist:eke wijze. Zij had daar
voor ook de eer met bloemen te worden gehul
digd en beiden hadden ook hun aandeel in de
gulle toejuichingen van het aandachtig audito
rium.
Zoo alles bij elkaar genomen is er wel reden
tien heer Steenman geluk te wenschen met het
schitterend succes van zijn „eerste". Wat wij
bij dezen doenMet de b'este memchen voor
het slagen der volgenden sluit H. P.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet aansprakelijk.
Van ingezonden stukken, geplaatst oï niet
geplaatst, wordt de copy den inzender niet
teruggegeven.
OYER DIENSTMEISJES EN
MEVROUWEN.
Haar lean, 6-10-T1.
Geachte Redactie.
Verleen mij voor 't volgende eenige plaats
ruimte in uw, blad, bij voorbaat mijn dank
Er werd in uw blad vaji 5 October, j.l.
cLa vraag- geuit waaraan het zou liggen dat er
dienst meisjesEOod is. Maar ik vraag u, is
het wonder dat de meisjes er in dezen tijd
tegen op zien in een betrekking te gaan?
Hoe is grootendeels de behandeling van de
dames tegenover de dienstboden? Hoe komt-
hel dat de meisjes dikwijls met tranen in
de oogen bij moedor komen Niet omdat het
dienen TE MIN is, maa.r omdat zij min be
handeld wordenAls Mevr. of een van de
andere huisgmootcn een ontspanning gaan
zoeken, dan moet er vroeg gegeten worden
m moet alles op tijd klaar zijn. Maar is
het een uit-avond voor het meisje, dan komt
het er niet op aan al wordt het 9 uur eer
;o klaar is, als ze dan maar zorgt dat ze
binnen het uur weer terug is! Naar aanlei
ding van do nieuwe wet is het er bij velen
nog niet op verbeterd.
Als de dames een braaf, katholiek meisje
hebben, waarom waardeeren zij het dan niet
beter? Vele meisjes zijn er, die liever bij
protestanten dienen omdat zij bij dezen meer
gelegendlieid krijgen hun godsdienstplichten
waar to nemen, want maar al te dikwijls
gebeurt het, toch dat de huisgenooten naar
io Hoogmis gaan en het meisje moet zien
altijd to vreden stellen met een vroegmis
bij to wonen. Nu wil ik over al het andere
niet eens n >g spreken, maar waarlijk, het is
Y or een meisje dat voor zieh zelve weet
dat zij ;-d haar best doet lang niet prettig
altijd, maar complimenten af te wachten!
En als de dames dat beter inzagen zou het
zoover niet gekomen zijn. Maar op deze
manier hebben zii nu eens loon naiar wer
ken N. N.
Naschrift der Redactie.
De geachte inzendster houde ons ten goede
dat wij n, een en dat zij schromelijk overdrijft
Waarschijnlijk houdt zij de uitzondering
v -or den regel. Wij kunnen en willen ook
niet gelooven. dat het bij onze^ katholieke
families zóó toegaat als mejuffrouw N.N.
het voorstelt. Wanneer hier of daar werke-
liik gehandeld wordt zoo-als hier is geschil
derd en dat 't wel eens ergens gebeuren zal,
willen we graag aannemen) dan keuren wij
dat z r sterk af: de katholieke patroons
en mevrouwen hebben ten opzichte van de
'dienstb-xlen strenger plichten en strenger
vera.nt w -ordelijkheid dan iemand anders.
■Maar nog eens: zoo kan de toestand niet
wezen, en daarom gaat het beroep op deze
dingen al? oorzaak van den „dienstmeisjes-
nood" .niet op!
REDACTIE „N. HAARL. CRT."
KINGSLEY—VAN RIJN.
Vrijdagavond had in het Turngebouw „De
Hoop" a an de M. J. Costers trant te Amster
dam weder eens een boksmatch plaats tus
sen de beroepsboksers Sam Kingsley en
Henri .van Rijn om een som van f 500.
Het spel was niet voor het publiek toegan
kelijk. In de vijfde ronde lag Van Rijn
tegen den grond en gaf het op.
WIJNMALEN IN AMSTERDAM.
Vrijdagmiddag te ongeveer kwart voor vier
maakte Wijnmalen een vlucht van omstreeks
6 minuten. Hij vloog tot aan den rand der
stad.
Te kwart voor vijf steeg .Wijnmalen voor
de tweede maal op. Hij maakte een vlucht
van vijf minuten.
Heden en morgen zal de aviateur hij gun
stig weder te twee uur en te vier uur opstij
gen.
EEN NOODLOTTIGE VAL',
Uit Parijs: Beaumont (luit. Oonnéau), de
bekende winner van het circuit Europeen,
deed op geringe hoogte een vlucht te Reims
voor den vliegwedstrijd voor militairen. De
aviateur viel, brak zijn been en liep boven
dien verschillende kneuzingen op. Er ba-
staat gelukkig voorloopig geen levensgevaar.
Een goed betaald professional.
Mc. Andrew, een Sshot, op het oogenblik
spelende voor Clyde, is ongetwijfeld de best
betaalde beroepsvoetballer. Oorspronkelijk
was hij amateur en speelde voor de Qneens 1
Park Rangers. Toen hij echter beroepsvoet-
balier werd, wilde bij er ook geld mede ver-I
dienen en hij eischte van z'n nieuwe club
„Clyde" een salaris van 294 per week.
Aanvankelijk weigerde men dit, daar de
Schotscbe bond als maximum salaris 120
per week toestaat.
Tenslotte gaf men echter toe en zoo out-
ving Me Andrew gedurende liet geheele
seizoen 1910—1911 294 per week.
De Schotscbe bond ontdekte dit dezer da
gen, zoodat z'n salaris nu wel wat vermin
derd zal worden.
Een oordeel over Esperanto enz.
Mr. J. N. van Hall laat zich in „De Gids"
over het Esperanto, hel Ido, en de wereldtalen
in het algemeen zeer ontmoedigend uit.
„Het ongeluk is maar, dat een dergelijke we
reldtaal juist het minst gemakkelijk is aan te
leeren door wie haar het meest noodig zouden
hebbendoor hen nL die geen andere taal 'ken
nen dan hun eigene. Krijgt men ecu zin Espe
ranto of Ido onder de oogen, dan begroeten
zij, die Fransch of een andere Roinaansche taal
kennen, daarin terstond een aantal heete of
halve kennissen. De man echter, die niet an
ders dan gewoon lager onderwijs genoten, heelt
staat er vreemd voor als voor iedere andere
vreemde taal. Maar beweert men zoodna
hij zich de voer hom zooveel grootere -moeite
om Esperanto óf Ido te leeren getroost heeft!,
spreekt on verstaat hij dan ook eon taal, waar
mee hij niet enkel in één land, maar overal
zich redden kan,... Zou dat werkelijk zou zijn?
Wanneer twee hetzelfde doen is het daarom
niet hetzelfde. Dit geldt zeker in sterke mate
wanneer die twee, slraks aangroeiend tot vier,
tot tien, tot honderd, tot verschiLlen.de volken
behooren. De monden die uit moeien spraken,
zijn bij die verschillende volken zóó verschil
lend gevormd, de breinen, die de zinnen moeten
vormen hebben zulk een verschillenden draai,
zijn er niet letters en letterverbindingen, die
in het Engebch voor een Franschman, in het
Fransch voor een Engelschman eenvoudig niet
uit te spreken zijn, en Levert niet de woordvoe
ging in de taal van het eene volk voor het !an-
dere bezwaren op, waarover hij telkens weer
struikelt? dat het, hoe mooi dit alles op
het papier moge staan, in de praktijk mis 'moet
gaan, d.w.z. op niet- of (wat op hetzelfde heer-
komt) halfverstaan moet uitloopen en dus het
hooggeroemde nut van de wereldtaal lang op
zich zal laten wachten
ALs een onontkoombare bevlieging voor wie
zich voor alle nieuwe ideeën en stelsels plegen
warm te maken; als een sporl, voor wie met
hun tijd geen raad welen, kan men de studie
van het Esperanlo, die van het Ido en van alle
andere wereldtalen, welke zeker nog volgen zul
len laten gelden; niet als ernstig werk voor
ernstig© mannen."
Aldus „De Gids" voor wiens rekening wij
bovenstaand oordeel natuurlijk laten.
"Waa.rdeeren wij genoegzaam onze kerkmuziek 1
Aan een artikel van Joh. de Wolf in het St.
Gregoriushlad ontleenen wij:
De muziekge chiedschrijver E. Naumaim deelt
met vele geleerden het gevoelen, dat dé nog
lieden in de Kerk gebruikelijke wijze van psalmo
dieeren door de H. Apostelen en eerste Chris
tenen is overgenomen uit de Synagoge. Nadat
genoemde schrijver ten bew ijze hiervoor het ge
tuigenis heeft aangehaald van een Joodschcn
wijsgeer Philo uit de eerste eeuw onzer jaar
telling, zegt hij, dat deze manier van voor
dracht allengs in de geheele Westersche Kerk
ingang vond.
Dr. F. X. Witt, f 1888, getuigt: „Ik geef zelfs
den geheel en Palestrina voor één enkel goed
voorgedragen Gregoriaamsch zangstuk."
De bekende componist Stehle gat iu 1870 de
verhouding van den Gregoriaan/c'hen en den
meerslemmigen zang tot de Kerk zeer juist aan:
„Het Gregoriaansch is de zang v a n de Kerk,
is haar eigen kind; elk ander zingen in slechts
zang in de Kerk". „Sedert Palestrina," merkt
Mgr. Lans, z.g. hierbij op, „geniet de meer
stemmige zang de rechten van een aangenomen
kind, terwijl het Gregoriaansch het eigen kind
der Kerk is." I
„Men móet ik wil n:et eens zeggen allen
godsdienstzin maar ook alten kunstsmaak mis-
sen om in de kerk muziek te verkiezen bo-
tx-'a dén Grcgoraansofietri zang. Dézè Zaüg hóeft
schoonheid genoeg om, zelfs In haren tegen-
woordigén toestand, (wijl die „toestand" in dien.
ttjd zeer ongunstig was, tengevolge van de slu-
4i e vex waa rl 0-0 zin gverre de voorkeur te ver
dienen boven de muziekstukken, welke men er
voor in de plaats steltDe toonsoorten., zoo-
ais zij ons in de oude kerkgezangen zijn over
geleverd, behouden daar eene verscheideruhéi-d
ven gevoelsuitdrukking, duidelijk zichtbaar voor
eiken kenner, die onbevooroordeeld is, en wiens
oor eanigszins melodieën weet te waardeeren".
Dit werd geschreven in het midden der 18de
eeuw, bloeitijdperk der concerteerende kerkmu
ziek door Jean Jacques Rousseau.
Jobanii Gottfried von Herder, DuitscTi wijsgeer,
(adk nner en dichter, president van het opper-
consistorie te Weimar, 1744—1803. zegt: „Men
ga liet Riluale der Grieksche en Romeinsche
Kerk door, het zijn monumenten van den mu-
ztka l-poëtbchen geest."
Mozarl, wiens toonwerken nog steeds bewon
dering wekken, Mozart, wien voorzeker geen
strenge katholieke gevoelens delen spreken, aan
gezien hij vrijmetselaar was, zeide: „Al mijn
roem zou ik willen wegschenken, indien ik de
componist der Praefatie ware."
De. BeideLbergsche hoogleeraar en protestant
Th Taut noemt de Gregoriaansch e zangstukken:
„waarlijk verhevene, hemelsche melodieën, die j
itx de schoonste tijden der Kerk door het genie j
voortgebracht, door de kunst verpleegd, de ziel I
dieper a-ingrijpen dan de op effect berekende
moderne composities."
„Hoe is het mogelijk, dal de Katholieken, die
in het Gregoriaansch de schoonste melodieën
wereld bezitten, in hun kerken de armoede dul
den van onze muziek?" De man, die zich hier
over verwonderde, componist van meerdere
Fra clie opera's o.a. „La Juive", was de
de Israëliet Jacques Fromen thai Halévy.
Hector Berlioz, Fransch componist en mu
ziekcriticus (1803—1869), wieus werken zoozeer
neiging verraden voor het grootsche, het mas
sale, (wat bewezen wordt door zijn voortreffe
lijkste compositie: een requiem met orkest en
versterkt nog bovendien door 16 bazuinen, 16
trompetten, 12 horens, 4 cornetten, 4 ophkleï-
den, 2 tuba's, 16 pauken, 4 tamtams) Rerlioz
noch lans erkent: „Niets kan vergeleken wor
den bij de uitvoering van. den Gregoriaanschen
Dies inae."
„Zoo iemand de christelijke kunst ontkent,
't is genoeg hem te wijzen op het Gregoriaan
sche Dies irae; de verscheidenheid bij de eens-
luideindheid van de rijmen en van dm zang
brengt de schrikwekkendste melodie voort, die
ooit gevonden is," aldus getuigt de godlooche
naar Proudhon (1809—1865).
Op '1 3de Congres der Internationale Maat
schappij der Toonkunst, bij gelegenheid van het
Haydn-eeu wfees t van 2529 Mei 1909 te Wee-
nen gehouden, aan welk congres werd deelge
nomen door de grootste muziekgeleerden en com
ponisten van Europa, werd eenstemmig het vol
gende aangenomen.
„De deelnemers aan het derde Congres van
de Internationale Maatschappij van Toonkunst
begroeten, zoowel van wetenschappelijk als van
muzikaal standpunt uil, de maatregelen door
Z. II. Paus Pius X genomen in het belang van
den Gregoriaanschen zang, en verklaren aan
da verwezenlijking daarvan krachtig te willen
medewerken."
De muziek-recensént der „Nieuwe Rotterdam-
scüie Courant" van Sept. 1910 schrijft, in. een
verslag van de 12de uitvoering der Nederl. St.
Greg-Ver. (Sept. 1910)'te Amsterdam over het
Gregoriaansch
„Buiten verschillende meerstemmige koren kre
gen. wij nog een tweetal echte GregoiLaansche ge
zangen. Het waren een treffend en, merkwaar
dig responsorium en de heerlijke sequentia Vic-
timae Paschali i au das, een prachtig gedicht met
eeia echt diep, hoogst religieus-gevoelde Grego
riaansche melodie. De uitvoering van deze Gre
goriaansche liederen heeft een gewéldigen indruk
gemaakt en bij mij de overtuiging gevestigd,
dal juist deze zangen de rechte gewijde stem
ming moeten aanbrengen."
Wat het publiek graag leest.
Wij lezen in „De Residentiebode" het vol
gende rake stukje:
In eigenaardigen vorm wordt het ons mede
gedeeld, in het „Nbl. v. d. Boelch", het vak
blad der uitgevers. De uitgever van een week
blad, de stichter daarvan, gaat jubileeren.
Het Nbl. wijdt twee kolom aan zijn loopbaan,
wat beteekent aan dat weekblad. Men kan
aannemen, dat die mededeelingen juist zijn.
Weet gij nu, waaraan dat, binnen korten
tijd populair geworden weekblad „een zijner
flinkste stooten naar boven" beeft te danken
gehad?
Aan een verhaal van wijlen Catharina Al-
berdingk Thijm. Dus aan een stuk litera
tuur?. In °ns land, dat „niet meer zou
lezen", dat geen schrijvers, geen vertellers
meer zou bezitten, zou werkelijk een ver-
telling van een tijd- en landgenoot „een zijner
flinkste stooten naar boven" hebben gegeven
aan een vlug Populair geworden weekblad?
'Hét cr. Tiet 'SThat 'i'h ëbh 'zeker dës- j'cii Auiaigikmated wérden' "ik'nigs -hattE™!® |J||É||
indiv stukle van een vakblad, welks schrii-onffemerlrt. Va.n Snoorwear Shares waren Uw'. R
kundig stukje van een vakblad, welks schrij
ver weliswaar den naam Alberdingk Thijm
verkeerd spelt, doch zeker op do hoogte mag
worden geacht van de waarde, welke deze
vertelling voor den zak van den uitgever
heeft gehad.
Rest dus enkel nog mede te deelen, wat
soort vertelling het is geweest Dienaan
gaande lezen wij:
„Het was ter gelegenheid van den konings
moord te Belgrado: de uitgever vezocht
Catherina Alberdinck Thijm 0111 deze stof
te benutten voor een roman; drie dagen
later lag de eerste copie van bet verhaal op
zijn tafel, dat was een kunststukje met de
pen waartoe deze vrouw iu staat was, en
reeds met de eerste aflevering waarin het
verhaal verscheen, was de stijging van het
getal abonné's merkbaar."
Lezer, hebt gij bet goed gelezen? Goed ge
lezen en wel overdacht?
„Ter gelegenheid" van eer. moord, een
koningsmoord, o lieve lezer! En drie dagen
nadat de uitgever op het idee was gekomen,
„deze stof" juister gezegd ware wel: dit
opgemerkt. Van Spoorweg Shares waren
souri's voor binmenlandsche rekening I
vraagd.
Petroleum waarden met levendig-en ham1*
Geconsolideerde en Koninklijke liepen P.
durende beurstijd hooger, doch de hoog5'
koersen konden niet behoorden blijven. A
Tabaksmarkt begin beurs willig later W
pen de koersen terug.
Mijnwa,arden prijshoudend dooh stil
Rubbers gunstig gestemd.
Hol lands die Staatsfondsen verdeeld
Russen vast.
Prolongatie 2 pCt.
Vorige
koers.
'r O0l'S«*Ü
7 Cciobe^.
3 pCt. CerL Ned. W. S.
'2i/2 pCt. Cert.
5 pCt. Tabaks 1. Buig.
Zegell. Buig.
4 pCt. Goudl. Hong.
4 Oblig. Kronenrcnle.
bloed „te benutten voor een roman
drie dagen later was bet begin er: die stad
in het oosten, waar ze zeker nooit geweest
was, dat paleis, die menscben, dat koninklijk
paar, gedoemd tot sterven, het bad geleefd
voor de verbeelding der schrijfster, zooda
nig, dat zii al wat op papier bad, juist bet
(altijd moeilijke) begin „Een kunststukje
met den pen", o lezer, niet zoozeer van den
geest, van de pen maar dat onmiddellijk
stijging zien deed in het aantal abonnees.
Het is ons onbekend, wat de toch z-oo goed
hartige Catharina Thijm, die te Amsterdam
een soort leger des heils liield, in drie dagen
tijds van de Servische griezeligheden ge
maakt heeft. Doen onwillekeurig denkeu
wij hierbij aan een woord van Aug. Allebé.
Jaren geleden, na een geruchtmakenden
moord we meenen den Haagsehen, uit de
Bocht van Guinea stonden een paar leer
lingen der Rijksacademie te Amsterdam
te ginnegappen vooi een winkelraam, waar
een afgrijselijk-slechte prent hing, welke die
misdaad bedoelde in beeld te brengen. Plot
seling hoorden ze een stem achter zich. Het
was professor AUebé Professor zei, volko
men ernstig: „Wie die teekening gemaakt
heeft, is nog grootei boosdoener dan de moor
denaar."
Inderdaad, zoo zouden we aan dit relaas
willen toevoegen, er wordt tegenwoordig
helaas maar al te veel papier-lectuur en
prentwerk verspreid, dat veel meer kwaad
sticht dan een moordenaar, omdat het niet
alleen de geesten vergiftigt maar ook den
moord van duizenden zielen op het geweten
heeft.
De conclusie moge zijn, dat men toch zorg
vuldig op die lectuur, vooral voor jeugdige
personeu, toezie.
Een ontdekkingsreis.
De nieuwe directeur van het Louvre te
Parijs, Pujalet, heeft, vergezeld van den ar
chitect en eenige beambten een ontdekkings
tocht vau vijf dagen in het Louv.ve gemaakt.
Hij heeft 357 K.M. afgelegd en is 82724 trap
treden op en afgestegen. De Gioconda heeft
bij wel is waar niet ontdekt, maar wel een
massa onbekende gangen en schuilhoeken,
waarvan zelfs de oudste bewakers van het
museum geen flauw denkbeeld hadden. Er
zijn nu zeer nauwkeurige kaarten gemaakt,
en alle gevaarlijke uit- en ingangen zijn
zwaar gegrendeld. Men heeft kunnen eonsta-
teeren, dat, als de dief der Mona Lisa maar
half zooveel wist van de Louvre-geheimen
als thans de directeur, lii.i in verscheidene
richting kon ontsnappen. Maar één uitgang
zal hem al genoeg geweest zijn.
5 pCL April—Cctoberrente
4
V isr-oliorij Wet.
Naar aanleiding vaa eene opmerking in het
Afdeelingsvers'ag, heeft de Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel, hoewel hij meent,
dat de bedoeliug in het wetsontwerp tot wij
ziging van de Visscherij wet duidelijk uitkomt,
alsnog eene wijziging aangebracht, waardoor,
naar zijne meening, wordt uitgemaakt, dat het
niet geoorloofd is op ééne akte in twee groe
pen te visschen.
Opgegeven door F. Th. Everard.
De f ondsenrnarld te New-York opende gis
teren flauw in verband met ongunstige poli
tieke berichten uit Europa. Ook van de re
devoering van President Taf't, omtrent de
toepassing der Sherman-wet, werd gebruikt
gemaakt om de koersen te drukken, waardoor
do leidende soorten nog al verlies leden en
de koersen 1 a 2 pCt. onder gisteren kwa
men.
In de Amerik. afdeeling aan onze beurs p
ging heden al zeer weinig om. Voor Steels 1 'oa 'e
w Bah ia in p, SL
Para 1907,
M
Jan.—Juiirente.
4 MeiNovemberrenl-
4'/a pCt. Portugal Tabak.
3 Obi. Ie Serie.
4'/ï Iwaugor Dombrowo
4 Rusland 1909
4 Groole Russ.sp. 1898
4 Nicolai Sp. 'i L. 1
4 Rusland 1880
4 Zuid-West
4 Rusland Hope
4 Rusland 1894 OeEm.
4 Rusland Binnenl.
5 pCt Imp. Loan Japan
P/a ObL le Serie
5 pCt. Cuba 1904
5 pCt. Binnenl. Mexico.
5 Goudl. in p. SL
5 pCt Funding Brazilië.
5
5;
5 Rio de Janeiro (F. D
3 Sfio Paulo 1908
5 pCL Dominica
4 pCt. Al gem. Il.B.K,
4 HaarL li.B.K.
4 Nationale li.B.K
4'/j pCl.NorthWest pac. H.B-
6 pCt Argent H.B.L.
5 dito Cedula K.
4'/i Ung. Land C.Sp.
Aand. Amalgamated Copper
Am. Car en Foundry
Am. Hide en Leathe
United States Steel
Barge en Moorm.
CutL Mij. Vorslenl.
Hand. Maatsch.
Gew. Aand. Paleleh j j
Aand. Redjang Lcbong.
Aand. Geconsol. Petrol.
j, Koninklijke petr.
Aand. Amslerd. Rubber.
Deli-Balavia c
NederL
Aand. Java, China, Japan
41/2 pCt. Ubl. Marine
Pref. Marine -j jY'
Comm. Marine 1 - n
Aand. Amsterdam Deli
Arendsburg Tabak.
Aaijd. Iloit. Spoot r"
Aand. Staatsspoor j Yn
41/2 P.Ct Ob!. Underground
3 pCt. Zuid-Ilal. Spoor
Aand. Warschau .Weenea
41/2 pCt. Mosk. Kieuw Wpr.
41/2 Wladikawkas,
Common Tppeka 1 1
4 pCt Alg. Hyp. Topeka
4 5, Conv. B<L idem.
Common Denver
Common Erie
4 pCL general Erie
Common Kansas C. South.
Pref. Kansas C. South. t
3 pCt. Obi. idem.
Common Missouri K. T,
4 pCt le hyp. idem, j
41/1pCt.Nat. Railw o£ Mexicc
Common New-York Onlari
Common Norlolk j
Common Rock Island j
Common South Pacific
4 pCL Convert idem
4 le Rel. Hyp. idem
Comm. Southern Raitw.
Common Union Pacific
4 pCu goud Obi. idem
4 j, Convert Obi. idem
Common Wabash Sh.
41/2 pCt. Brazil Railw.
5 pCt. Yucatan. i
«1/2 pCL Antwerpen 1887.
Turkije 1870.
83
698/4
971/4
926
903/4
943/8
919/16
913/4
96
65
967/„
981/b
891,4
9H/2
87
«61/,
«71/te
Ml*
48i/3
101
1037/8
981/ ie
101*7/g
101
WlS/l6
10D/1g
971/4
983/4
101H/16
101
9ó7/8
945/8
993/4
öüi/2
471/2
21
613/8
1131/2
1655/4
1861/»
671/2
680
375
445
*00i/2
91
643/4
981/2'
641/4
I4u/ie
41/ Le
710
997/g
933/4
1005/,
661'/te
1951/4
973/3
993/4
104'/8
99
lUól/4
^/la
oO o/16
741/2
28
643/4
73i/]6
281/3
977/8
100
38
lOH/g
44s/10
1073/g
961/2
041/8
2«i/8
163
1001/»
IOII/2
li9/ic
86
98
87i/2
49
827/a
697/e
9H/2
919/to
971/4
96'/10
87
86
87?/.a
871/4
95
983/s
102i»/j^
^83/ 1G
104
951/4
1017/8
1011/4
lülö/io
1001/46
903/4
941/2
993/4
493/7
48l/p
201/2
60x/16
1143/4
167
Ö8I/2
5821/2
380
1498/4
205
91
65
647/ te
14iJi6
4,/ie
726
66'5/ig
1047/] 6
941/4
231/2
29'. 8
28I/4
647/8
731/8
283/4
9713/4fc
1007/46
237/8
1071/4
1011 4
ID/2
85'/8
95l(t
98f/<
495/j
481/j
208/1
603/j
169
383'/»
211
66»/l
41/8
730
30
'28 '/i
29
24
26f/'"
16i%
H3/4
861/2
m it ik eens met Vader en Jens Pietmann
-pra.ben.
Over Anneke 'sprUk hij geen woord, daar
was hij zeker van. Hij had huis eu haard.
Was een werkezel als geen tweede in het
dorp, en 'hij wilde het meisje wel eens zien,
d'a.t ,.neen:' am zeggen, als hij, Jan Rickers,
ha-ar kwam vragen.
Terwijl deze twee zich met hoopvolle ver-
wfaehtingen trachtten "blij te maken, had zich.
VA.11 Jaeob een troosteloosheid meester ge-
m'an.kt, die steeds aangroeide, hoe meer het
einde v!an 'zijn gevangenschap naderde.
Reeds lang 'had hij in de eenzaamheid zij
ner cel leeren inzien, hoe strafbaar, plicht-
vergeten, hoe vermetel en lichtzinnig hij
p -.vreest was, 'door zien met het gevaarlijke
si.jot in te l,afcen, da,t hem in het verderf
d gelakt. W'ed had hij niet ter wille van
zichzelf tiK>t het bezit van geld en goed
v illen Domen, mjaar alleen bij de gedachte
Jaap Anneke haar de middelen verlangd Am
v >r h'aa-r vader te kunnen verschijnen en
I. - r tót vrouw te kunnen vragen. Ma,ar dat
v mderde niets 'aan zijn schuld en jde straf,
dio liij thans uitboette, wischte de smet niet
tilt, die hij op zijn naam geworpen had. Zijne
handelwijze, wel Verre va.n hem nuttig te
sitY had "nu al zijn stoute verwachtingen,
meé één enkelen slag vernietigd. Nu eerst
WW-, hij inderdaad een arme man. zonder hoop
'ooit h'a,ar tot vrouw te krijgen, die hij als
fci-iid. en 'jongeling had liefgehad, met ur-
gr-Ljoze liefde en die hij nu ham in de met
lts sterke liefde Van den man.
'I fat hield hem lange nachten op zijn hard
tej'Y'. wa.kker en 'die gedachte liet hem ook
Y- viin werkeel niet met rust. 'als Hii onder
zijn medegevangenen in 't boevenpakje zat.
Zoo dikwijls 'de klok op de duistere, stille
binnenplaats haar sohrillen klank liet hoo-
ren en de anderen blij en verlicht herade
mend zeiden: 1
Alweer een 'dag voorbij van den straf
tijd, dacht hij aan een andere klok, aan
zijn tehuis bij de heide, waar de bramen
goudgeel bloeiden en de riethalmen ritse
lend ruischten, en dan huiverde hij.
De man met de zeis in Jens' gelagkamer
maaide altijd nog uren en tijden, maar alle
uren die nog komen konden, waren zwaar
en troosteloos voor hem. E,n hoe meer hij
tobde en zijn toekomstig leven zich voor
oogen bracht des te vaster rijpte het besluit
in hem, ver weg. ver over ,de zee wilde
hij ga,an, waar niemand hem leende, slechts
eenmaal nog na,ar huis, als zijn straftijd ge
ëindigd is, om zjjn vader om vergeving te
vragen voior de schande, die bij over zijn
eerlijken naam bad gebracht en zijn broeder
te zeggenNeem o-ok het moeras maar, want
het was mpn ongeluk, dat wij met het oude
gebruik gebroken hebben en het van het
erfdeel hebben losgemaakt.
Nog c-enmaal wilde hij in de diepe kamer
in ,,Do gouden vla-shrank, binnentreden en
Anneke danken. Dan zou hij de wijde weneld
ingaan en werken, vergeten, een nieuw le
ven beginnen. i 411
Toen liij dit plan eenmaal gevormd had,
werd hij langzamerhand rustiger.
Hij werd wat meer bespraakt,er tegenover
zijn meidegevangenen en zijn vroegere lus
teloosheid verdween. Vroegen de gevan
genen hem naaf zijn misdaad, dan vertelde
hij wel van het smokkelen maar zijn naam
■en zijn Woonplaats verzweeg hij en even-
'eiens den na,aim van zijn verleider. Hij was
can vain de weinigen, die zich schaamden,
tegen de wet misdaain te hebben, iemand, <lie
door dwaze geldzucht op den verkeerden
weg was gera'akt, maar geen misdadiger,
zooals de velen o,m jicm heen, die van roof
en diefstal, van bloed en inbraak spraken,
met ruw gelach en reeds nieuwe misdaden
uitdachten, terwijl ze de oude uitboetten.
Over heide en het moeras woei een lau
we zomerwind, hij bewoog de kleurige braam
bloemen heen en weer, a,ls een zee vain kleur
eu zon. Daar vlogen de heide leeuw e r i k k en
de bijen zoemden om het heidekruid en in
de verte vloog een mooie vogel op.
Het was een heerlijk-sehoone dag om te
wandelen eji te zingen, doch de forsehge-
bcuwde, blonde man, die met groole stap
pen door de zonnezee va,n het moerasland
ging, zong met.
Een diepe plooi liep over zijn voornooiu
vanwaar hij zijn hoed ver na,ar achter ha
gcischo'ven.
Van tijd tot tijd bleef hij even staan,
hield de hand voor de oogen en z:ag met zijn
scherpen, helderen blik in de verte Dan
ontsnapte een zwaire zucht aan zijn oorst,
bij nam den hoed van zijn blond krulhaar en
streek met de hand over_ zijn voorhoofd.
Aijn doel was het „huis aan net moeras
v. aar Jan Rickers, de eigenaar in den stal
aan liet werk was.
Toen te vreemdeling op het erf kwam,
liep een zware ruige hond, die van vreugde
kwispelstaartend opsprong, liem, tegemoet
liep en likte hem de handen.
Toon gleed er een glans van vreugde over
het gezicht van den man, hij streelde het
dier ©n zeide:
Sultan ken je me nog
Maar hij bleef niet staan, haastig bijna
ging hij over de bleek en door de dorsc'h-
schuur naar den stal.
Jan Bickers, die juist het paard aan den
ketting hond, draaide zich om, want het
scheen hem of er een schaduw voorbij hem
°inr Goeden dag, Jan, zei de blonde.
Een oogenblik slechts aarzelde Jan, dan
reikte hij zijn broeder want die vreem-,
deling1 .was Jacob Rickers, die pas uit de
gevangenis ontslagen was zwijgend de
hand. Jacob' greep ze met beide handen en
hield ze e,en oogenblik zwijgend vast, dan
zeide hij schijnbaar heel rustig', terwijl zijn
hart beefde:
Ik wou je alleen maar groeten Jan,
je vragen een kleinen handel met mij af te
sluiten en dan verder gaan.
Vaarheen vroeg1 de andere kortaf
De Zee over, daar, waar niemand mij
kent, en met Gods hulp zal ik een nieuw le
ven beginnen
Een zonderlinge gloed lichtte irr Jan's
o-ogon, iets, waarvan hij zichzelf geen re
kenschap kon geven, maakte hem blij en
zijn hart licht, zoodat hij Jacob .voor een
tweede maal de hand reikte. Dan zeide hij
„Laten we naar binnen ga,an en samen wat
drinken.": 1 J
Toen ze bij elkaar zaten, met heerlijk,
voedzaam, brood en rookvleesch, vloor zich,
vroeg Jan: „tJïïafj had je me pou te vra
gen ?"-
Je moet het moeras van mij koopen, da®
hoef ik daar ginds niet met leege bande®
aan te komen, ma:ar kan me een goed be*
staan verschaffen. H:et is mijn ongeluk -d
geweest, dat wij met het oude gebruik heb'
ben gebroken en het van de erfenis scheid"
den. v
't Is mij goed, antwoordde Jan kortwe»
en zonder zich lang' te bedenken worde®
zij het eens over den koopprijs.
J|0 bent juist op tijd gekomen, zei
hij dan. Ik heb ©en prachtige koe verkocht
en van den handelaar de soiu voor de tur*
ontvangen, pmav zoon haast- zul je toe® I
niet hebben, rust [lier eerst wat uit.
Jacob piaakte een afwerend gebaar. „NjeeBi
Jan. Ik he-b 't mijzelf beloofd, toen ik ac>
ter de tralies zat, da;t ik geen nacht meef
onder mijn vaders dak wil slapen, eer ik
niet door een 'nieuw eerlijk leven de schaal
de heb weggewasschen, die ik onzen naam
heb aangedaan. Ik 'dank je, dat je me zoO,
vriendelijk als een techte broeder, hebt out]
vangen, maar la,at rm© nu ma,ar wieer dadelijk
verder Igaan. Zie, nog .twee dingen maaJi j
wil ik afdoen, Door het einde ,v,an deze®
dag, ik wil naar het kerkhof, om vade® j
te bedanken, dat hij mij nog voor zijn dood)
vergeven heeft, zooals do pastoor mij 1®,
de (gevangenis tot mijn groot-en troost heet",
verteld, en ik wil Anneke bedanken, dat 0
vcor mij ge-tuig© he-eft willen zijn-,
