DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. KomeinscNe Kroniek. STADSNIEUWS. Kindephuisveti 29-3f-33v Haarlem EERSTE BLAD, A B tNDA. St. Nicolaas-avond» DINSDAG 5 DECEMBER 1911. 36ste Jaargang no* /88ü Bureaux van Redaotie en Administratie Intercommunaal Telefoonnummer 1426e Alle betalende aboanéa op dK bind, die io bel beslt eeoer ve zokeringapoHe dia, sQn volgens de bepelingen op de pollweo vermeld, tege^ngelukken^verzekerd voort OULDBN bij dl All QA29 HULDJHS Irg tf Cf! QÜLD1W b0 GÜLDKH b8 CO vsrUes ran levenslange eng» Jj HULDEN b| *C!881 verlies van een I *111 verüee van 11811 ^erUes van fill tén ■ohiktbeid tel werke overladen. hand of voet den oog. éen daim. wijsvinger. De nitfceerlng dezer bedragen wordt gegarandeerd door de MaataehappQ .>Oc«an" Bijkantoor voor Haarlem de rtdsche Crediefbank Nieuwe Draefat Dit nummer bestaat uit| twee bladen. Haariemeche Ailedagjes No 435. HMRLEMSCHE COOBUT ABONNBMENTORgit Pa 8 maanden TOOT HsarUa Vow de plMtaen, waar een agent u gevestigd (kom der Voor de overige plaatse» in Nederland franco per port Afronderiyke nummers 1,86 V«0 0,08 PRIJS OER ADVERTENTIE Van 1—8 regels 60 cent (contant 60 cent) Ieders regel meer 10 oen» Buiten Haarlem en de Agentsohappen 15 cent per regel. (Buitenland £0 cent Beolamea dubbel tarief Dienstaanbiedingen 25 cent (6 regels), dnenaal TOOT 60 oent (i oonUnt.) 1000 300 150 15 HULDEN bü verlies van één anderen vinger. Woensdag 6 December. Gebouw „St. Bavo" R. K. Volksbond Sociale cursus. Vergadering Metselaars. Kruisstraat 45—47 Teekencollege „Kunst zij ons Doel" tentoonstelling Mo derne Kunstwerken. Statenzaal (Prinsenhof) VA uur Gemeenteraadsvergadering. Bisschoppelijk Musenm (Jansstraat "9). Geopend eiken dag van 10—5 uur, tegen betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zaterda gen en R. K. feestdagen. Teyler's Stichting op de gewone Museumtijdeu Buitengewone tentoonstel ling van kunstwerken, berustende in de ver zameling van Teyler's Museum: de gravures van Lucas van Leydeu, geb. 1494 te Leiden, aldaar overleden 1533. Museum „Vau Stolk" (Jansstraat 48— 50). Geopend 's Maandags en Dinsdags van 9A— VA uur tegen betaling van 1.—. Ove rige dagen kosteloos op aanvrage. Rome, 2 Dec. 1911. (V ervol g.) Dadelijk na afloop der plechtigheid in de Opnsistoriezaal vertrokken de daartoe bestemde heeren in paren, een prelaat en een burger naar Weenea en Madrid, om aan de niet in Rome aanwezige Kardinalen.het kapje te gaan brengen, waarop hen door den Keizer van Oos- tenreik en door den Koning van Spanje de ba- ret en de mozetta overgereikt zal worden hij een pleehtigen dienst in de Kerk. Donderdag 29 November riep ons reeds.vroeg naar het Vaticaan. Wel is waar was de uitnoo- diging voor 9.15, maar plechtigheden in het Va ticaan en in Sint Pieter zijn de eenige waar men tijdig bij is. Tóen ik om half negen aan kwam, was het gedrang öp den eersten trap reeds ontzettend en kwam men slechts voetje voor voetje vooruit. Daar slechts weinigen te gelijk doorgelaten werden, ging het vervolg beter. Hoe vroeg ook, waren de beste plaatsen in de groote zaal der Zaligverklaringen reeds bezet. Zwitsers, paleiswacht, edelgarde, allen waren in groot tenue. De artistieke zin van den Paus heeft zich ook hier doen kennen. Aan de Zwitsers is voor daagsch den lagen kastoren hoed van antiek model teruggeven, die iets lijkt op dién der beefeaters in den Londenschen To wer, en voor gala den oorspronkelijiken helm in geoxydeerd metaal, voor de officieren met wit te, voor de manschappen met roode pluimen. De kamerheeren zijn in hun schilderachtig Spaansch kostuum, zwart fluweel en satijn met manteltje, glooten gouden ketting, plooikraag, kanten ja bots en mouwopslagen, fluweelen baret met struisveer en diamanten agraaf in die hand, den degen op zijde; velen met allerlei orden en grootkruisen. De nieuwe Kardinalen hadden zich om 9.15 naar de Paulijnsche Kapel begeven om daar ten aanhoore van de daartoe aangestelde oudereKar- dinalen den eed af te leggen. De andere Kardi nalen wachtten den Paus in een der zalen op, waar Z. H. in het plechtgewaad gekleed werd, waarna de stoet zich vormde. In de hertogelijke zaal, stampvol met personen, die alleen een kaart daarvoor hadden, nam de Paus, die ter gelegenheid van het feest van den H. Andreas, de roode pluviaal droeg, op de Sedia gestatoria plaats, en werd, zegenend rechts en links, de zaal door, tot aan den troon gedragen, voorafge gaan, omstuwd,, gevolgd door de commandan ten der verschillende corpsen, prelaten van al lerlei soort, bisschoppen, abten, advokaten in hun nieuw door Pius ingevoerd kostuum van zwart fluweelen toga met kanten jabot, Maltihe- zer ridders, ridders van het H. Graf, resp. met witten en zwarten mantel, de oude Kardinalen enz. enz. Zoodra de Paus de zaal binnenkwam, hief het koor, onder leiding van den Maestro Perosi, het u es Petrus aan; de geheele plechtigheid door werden verschillende toepasselijke motet ten op meesterlijke wijze ten gehoore gebracht. Nadat de Paus op den troon had plaats geno men, werd Hem door alle Kardinalen hulde ge bracht, en eenigen van hen gingen de nieuw- gekozenen halen om hen tot den troon te doen naderen. Zij gaven den Paus voet- en handkus, worden door Z. H. omhelsd, wisselden d aarop 1 eene omhelzing met hun oudere collega's en na- j men op de voor hen bestemde zetels plaats. On- der de hand hield de Consistoriale Advokaat verschillende redevoeringen, eene Zalig- en1 Heiligverklaring betreffend. Nu knielden de nieuw gepurperden beurt om beurt voor den Paus, het hoofd met de O a p p a bediekt en ontvingen uit Zijne hand den rooden hoed. Met het zingen van den Apostolischen Zegen was de plechtigheid af.geloopen en de prachtige, kleurige stoet bewoog zich weder door het gangpad, de Paus hoog op de Sedia, door de struiswaaiers omwuifd, zegenend links en rechts. Arme heilige Vader, wat zag Hij er ver moeid uit en 't is nog hetzelfde als de eerste maal de afkeer voor dien ..draagzetel is nog niet overwonnen en evenmin het onaangenaam gevoel, dat dit gedragen worden Ilem doet on dervinden. Hoe oud Leo XIII ook was ik zag Z. H. in Maart, vijf maanden voor Zijn dood toch stond Hij bijna voortdurend, zich nu en dan .alleen even neerzettend om uit te rusten. Ja, 't is in deze Zaal der Zaligverklaringen dat ik op 22 Febr. 1903 den eersten indruk ont ving v,an iets buitengewoons in de Kerk en vooral in Haar Opperherder. Minder het machtsvertoon dan wel een zeker geheimzinnig iets, dat van dien diaphanen witten grijsaard met de sterren-oogen uitstraalde, dat allen ont roerde en velen zelfs priesters weenen deed De Kardinalen bega ven zich nu allen naar de Sixtijnsche Kapel - door het zangkoor voor afgegaan. Langzaam schreden ze Toort en onze Eminentie stond een paar minuten stil, juist op de hoogte van mijn zitplaats, zoodat ik Hem duidelijk de aandoening, biddende aandoening, van het gelaat lezen kon. In <je Sixtina werd het Te Deum gezongen, terwijl de nieuw gepur perden op kussens neergebogen lagen, het hoofd met de Cappa bedekt. Daarna sprak de Kardi naal Vice-Deken het gebed: Super creates Car- dinales uit. Opnieuw werd eene omhelzing tu-s- schen oudereu en jongeren gewisseld, waarop zich allen gezamenlijk naar.de Coijslstoriezaal beg.aven, voor een ander geheim Consistorie. De eerste handeling vah Z. H. was de nieuw-geko- zenèn den mond te sluiten eene symbolische handeling, om uit te drukken, dat wat in den Raad behandeld en besloten wordt, geheim moet gehouden worden. M eder werden eenige kerken van Bisschoppen voorzien en die zetels gepro clameerd, waar sinds het vorig Consistorie vier jaar ongeveer geleden -nieuwe Bisschop pen waren aangesteld; nu 160, Woensdag 120. Die lijst lezend, naruen van zetels bevattend van alle oorden der wereld, voelt men het overwel digende der algeineene °f wel Katho lieke Kerk. Na het voorlezen dezer lijst opende de Paus door eene symbolieke handbeweging de monden weder en nu werd het pallium een soort sto la, vervaardigd uit de wol der lammeren, die op het feest der H. Agne® den Paus worden ge bracht en die eenige maanden bewaard worden in een kist boven het graf yan ,]en petrus voor de daarop rechthebbende Aartsbisschoppen en Bisschoppen gevraagd. Ten slotte reikte Z. H. aan elk der nieuw-gepurperden den ring uit en wees hen hunne titelkerken aan. Voor Kardi naal van Rossum is dit die van den H. Cesareus (in het begin van den Appischen weg). Hiermede was het^ 'on s isto r ie afgeloopen. 5 Per brief kregen de Kardinalen hunne aanstel- j ling bij de verschillende Congregaties. Voor den Hollandschen Eminentie i8 dit die der Religieu- sen en van den Index. Ik schat de menschenmassa die op het Vati- i caan aanwezig was op een 5000-tal, er waren er I zoovelen als de zalen bij mogelijkheid bergen konden. En al moet nu alles zich tot het Va- 't ticaan bepalen, al viert de stad geen feest zooals bij Consistories vóór 1870, toch blijkt ten dui delijkste bij zulk eene gelegenheid, dat de Kerk eene macht is eu de heerschappij van den Paus zij het dan ook alleen over de zielen uni verseel, want alle naties en tongen waren daar om den Opperherder verzameld. Ik was verwittigd dat Kardinaal van Ros sum 's avonds de Hollanders, èn die naar Rome waren gekomen om Z. E. te huldigen, èn die wélke in de eeuwige stad wonen, hij zich wilde ontvangen. Er was een heele schare tecenwom-. dig en met verbazing zag ik, hoeveel Neder- landsche paters van verschillende orden zich hier bevonden. En zelfs waren allen nieit aan wezig. Er zijn hier drie of vier Dominikanen, deze schitterden door afwezigheid, waarschijn lijk niet in tijds gewaarschuwd. De Benediktijn dié hiér was, is sinds eenige jaren overleden, de Jezuiet was naar Holland verplaatst. Wat mij opviel was de waardige houding van onze Eminentie, men zou nooit gezegd heb ben dat Hij voor 't eerst in 't purper gekleed was. Mijn kapelaan de secretaris van Kardi naal Gasparrï maakte dazen morgen dezelfde opmerking. De eerste, die heit woord voerde, was Mgr. de Bie, Generaal Abt der Oisterciensers, die in warme woorden de tolk was der gevoelens van blijdschap van het ^Katholieke Nederland voor de verheffing tot zoo hooge waardigheid van een zijner zonen, dde niet minder het purper eert door zijne uitnemende hoedanigheden, als hij door het purper geëerd wordt. Daarop sprak Mgr. Schkepman, die uit naam van het Comité tot huldebetoon een kostbaar borstkruis met gouden keten aanbood; vervol gens de Deken,,van Zwolle, als oud vriend en als vertegenwoordiger van beider vaderstadbij bood een gouden kelk aan alles in effigië toen sprak iemand uit Leuven, daarna de Hol- landsche provinciaal der Redemptoristen. Met warme woorden en diep gevoel bedankte de Kardinaal voor geschenken, gelukwenschen en huldebetoon. Zeide hoe Hij den Paus beloofd had de Kerk en den Heiligen Stoel te dienen met Hollandsehe houw en trouw, indien het noodiig mocht zijn, tot zijn laatsten druppel bloeds, beval zich in aller gebeden aan, en nood de ons ten slotte uit den volgenden morgen de H. Mis bij te wonen, diie Z. Em. voor de Hollan ders zou opdragen. Daarna deed Z. Em. de ronde, ieder toestaand hem den ring te kussen, met een vriendelijk woord en een liartelijken handdruk voor allen. 's Morgens na het H. Misoffer verzamelde Z. Em. allen om zich heen voor een eenvoudig ontbij.t. Aan de eeretafel alle geestelijken, aan de andere de aanwezige dames en heeren. De sleepdrager, Dr. Smit, liet ons den Kardinaals hoed zien en met bewonrenswaardige, bemin- nelijken eenvoud gaf Z. Em. aan onzen wensch gehoor den hoed op te zetten. Deze heeft het aloud model, is een groote, ronde schijf met na" genoeg geen bol, die met een lintje moet vast gebonden worden men ziet ze zoo wel op oude schilderijen, den H. Ambrosius, Augusti- nus, Paulinus, Hieronymus enz. voorstellend. Een snoer met zijden kwasten wordt over den hoed heengelegd en hangt aan beide zijden neer. Het is met deze kwasten als met de parels der adellijke kronen: het aantal duidt den rang aan. Voor deze vriendelijke tegemoetkoming werd Z. Eminentie met een echt Hollandsch„Lang zal Hij levengedankt. Vervolgens verhaalde Z. Em. hoe hij door tus- schenkomst van den particulieren sekretaris van H. M. de Koningin de voldoening vernomen had der Hooge Vrouwe voor Zijne verheffing tot de Kardinaalswaardigheid. Na het oordeel van den Kardinaal-Staatssekretaris daarom trent ingewonnen te hebben, had Hij aan de Ko ningin een brief geschreven om Haar te danken voor Hare welwillendheid en de Hollandsehe Katholieken in Hare gunst aanbevelend. Deze mededeeling werd met een „Wien Neêrlands bloed" en een „Wilhelmus" begroet, en even eens met voldoening vernomen, dat de Kath. Ministers en de Kath. leden der Eerste en Tweede Kamer Z. Em. een telegram van geluk- .wenschir.g gezonden hadden. Daarna deed ie Kardinaal nogmaals de ronde, door allen op de gebruikelijke wijze begroet. En daarmede be hoorde dit huiselijke Hollandsch feestje wede* tot de geschiedenis. In den vroegen morgen was 't echt koud- ge weest, maar nu om half elf buiten komend, wer den we begroet door prachtigen zonnesch stralend in een wolkenloos blauwe hemel. Nu wacht ons nog de inbezitname der dl erse tit-" >rke i door de verschillende Kardinalen, Zondag maakt Z. Em. Bisleti daarmede een aan vang. Men zal hem missen, de altijd bereidvaardige om zooveel mogelijk ieder te bevredigen om tot den H. Vader te genaken! Dat de Hollanders zijne vriendelijke tegemoetkoming aan hunne wenschen op prijs stellen, blijkt uit het borst kruis met ketting dat onze landgenooten aan Z. Em. eveneens nog slechts in beeld ver eerd hebben. Moge zijn opvolger hem evenaren. De naam van den nieuwen Maestro di Camera isMgr. Victor Amedeus Ranuzzi d'i Bianchi, tit, aartsbisschop van Tyrus. Mijne persoonlijke opinie omtrent een der redenen - de voornaamste is en blijft natuur lijk zijne uitnemende gaven en verdiensten die de Paus hem als een vriend deden beschouwen en behandelen van Pater van Rossum's ver heffing tot Kardinaal der Curie is dat deze een ballon d'essai is om te zien hoe de benoe ming van een Hollander tot Prins der Kerk in den lande zou opgenomen worden, alvorens over te gaan tot het benoemen van een in Ne derland resideerenden Kardinaal, want reeds vóór een paar jaren bestond het plan onzen Primaat tot die waardigheid te verheffen, althans werd in welingelichte kringen in dien geest gesproken en gezegd, dat om te zien op welke wijze eene Eminentie ontvangen zou worden, aan Kardinaal Fiseher verzocht was Nederland te bezoeken. De correspondent van een paar groote New-Yorksche bladen deed mi; in de consistoriezaal een vraag daaromtrent, be wijzend dat ook bij iets van dien aard verno men had. Ad mul tos A n n o s, Emineutissime va A Rossum, moge uwe verheffing tot iu het Vorstelijk purper gekleed-en raadsman des Pausen, den bloei van 't Katholicisme in Neder land bevorderen, en een stoot geven tot meer dere ontplooiing van krachtig leven. De President der Vereenigde Staten heeft een nieuw bewijs zijner vrijzinnigheid en recht schapen gevoelens gegeven door aan de Araeri- kaansche Kardinalen een telegram van geluk- wensching te zenden, onder bijvoeging dat de regeering der Ver. Staten het initiatief wenschl te nemen voor eene kondgeving van sympathie en ingenomenheid bij hunne terugkeer iD Amerika. Dit is nu eens liberalisme in den echten zin Zoo handelt een loyaal niet-katholiek gouver nement; welk een schimplicht werpt het daar door niet op de sèctarische gouvernementen in Europa, wier eerste grondwetsartikel toch luidt; De Godsdienst van Staat is de R. Ka tholieke godsdienst. God beter het' B. T. P. WASZKLEWICZ VAN SCHILFGAARDE, EEN ONPRACTISCHE VERORDENING. Morgen za! ia de gemeenteraadszitting in be handeling komen de verordening omirenl het in voorraad hebben, de bewaring en het vervoer van petroleum, benzine, naphta, aether of an dere soortgelijke licht ontvlam- of ontplofbare stoffen. In de laatste raadszitting werd de behandeling van deze 'verordening op verzoek der heeren Dr. Kruseman en v. d. Kamp aangehouden, opdat de belanghebbenden gelegenheid zouden hebben hunne bezwaren tegen de verordening in te brengen. Dit blijkt eene gelukkige gedachte te zijn geweest, want inderdaad zijn nu tal van bezwaren voor den dag gekomen, waardoor ge bleken is dat de ontwerp-verordening onprac- tisch is te noemen. Waarom de rechtsgeleerde commissie, alvorens de ontwerp-verordening ter bekrachtiging aan te bieden, niet eerst haar licht heeft opgestoken bij deskundigen is ons niet' recht duidelijk, daar het hier toch eene ingrijpende wijziging gold in eenen bestaanden toestand, en zelfs deskundigen in deze materie lid zijn van den gemeenteraad, zooals de heer Loomeijer. De bezwaren, ingebracht tegen de verordening, zijn vrijwel belichaamd in het adres van de Haarl. Handelsvereeniging met memorie van toe lichting, dat opgenomen werd in ons nummer van gisteren. Wordt de verordening aangenomen, zoo-als zij daar ligt, dan zullen niet alleen verschillend» winkeliers op meerdere laslen en directe onkos ten komen, maar voor vele kleinhandelaars, zoo als pelroleumventers, zal het onmogelijk blijken aan de bepalingen van de verordening te voldoen en zullen zij zoodoende hun geheele o: gedeel telijke broodwinning moeten missen. Verder zou de verordening in strijd zijn met de geneeskun dige wetten, omdat het ontwerp b.v. voorschrijft dat een apotheker aether en spiritus alleen nog in den kelder mag bewaren en die nooit s avonds en 's nachts zou kunnen afleveren, omdat hij er niet mét licht mag bijkomen, ook niet met elec- trisch, licht zelfs. Verder zou b.v. de Directeur van het Koloniaal Museum, die groote hoeveel heden aether en spiritus voor zijne praeparaten gebruikt, die noch voor huishoudelijk gebruik, noch onder voorraad voor den verkoop zijn te rangschikken, deze stoffen niet meer kunnen be waren, en anderen zouden verplicht zijn b.v. een soort aether, die alleen in glas kan bewaard worden, in ijzeren flesschen volgens door B. en W. aan te wijzen model te bewaren, waar in ze bederft. De verordening, zooals zij thans luidt, is dus wel onpractisch en wij begrijpen niet, waarom zich nu toch zoo dringend de behoefte doet gevoelen van een algeheele nieuwe verordening, daar volstaan had kunnen worden met in de thans vigeerende verordening eene uitzondering te maken voor benzine in reservoirs in automo bielen, motorboolen enz.; hetgeen B. en W. aan gezet heeft toth et doen ontwerpen van een nieuwe verordening. Met eenige luttele wijzigin-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1911 | | pagina 1