DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND,
Nieuwjaars-Advertentiën.
STADSNIEUWS.
fiCïnderhuisvesf 29-31»33, Haarief 2
EERSTE BLED.
AGENDA.
WOEKSDAG 27 DECEHfiBEÜ 1919.
SBsteJaaryany Mo. 7796
Bureaus wsbi üedaetie es? Hdmiaistratie
leaterc^msnunaal TeSefoowisssmmer 1416.
iUie betalende aboncés op dit blad, die in bet bezit eener verzekeringspolis zijn
GULDEN bü Jg' ga II
zijn volgens de bepalingen op de poüseen vermeid, tegen ongelukken verzekerd voor;
GULDEN hö I fgjjt GULDEN bü
®S' fel? wys7ing«r.
De oitbeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Oeean" Bijkantoor voor Haarlem de Nnd.^<»:Bschs Credietbank Nieuwe dracht ll
GUIxDEN bg
verlies van
één anderen
vinger.
Dit nummer
twee bladen.
bestaat uit
Kerst-leugens,
Haariemsche Aüedagjes No. 452.
Veertigjarig bestaan van de Vereeniging
van Hoofden van R K. Scholen
in het Bisdom Haarlem.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden voor Haarlem
Voot de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente)
Voor de overige plaatse* in Nederland franco per poet
Afzonderlijke nummers
PRIJS DER ADVERTENTIE^:
Van 16 regels 60 cent (oontant 50 oent) Iedere regel meer 10 oent
Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 cent per regol. (Buitenland 20 oent
Reclames dubbel tarief
Dienstaanbiedingen 25
cent (0 regels), driemaal voor 50 oent (4 oontant.)
1000
levenslange «ug». |I 1111 GUIxDKN b|
sohiktheid tet overlijden,
werken.
300
GULDEN 18
verlies van eea
hand .ai voet.
verlies van 1 j jË j| verlies van gul .d g *én
éea oog. 1 éJ§ éen duim. »;J3
150
Evenals vorige jaren bestaat gelegenheid
in het nummer onzer courant dat 30 Decem
ber a.s. verschijnt, een NIEUW JA ARS-AD
VERTENTIE te plaatsen ter grootte van 5
regels a 0.25 (a contant) of veelvouden vau
10, 15, of 20 regels.
Deze advertentiën worden gaarne zoo spoe
dig mogelijk ingewacht; de courantenloopers
zullen zich desverlangd met de bezorging aan
ons bureau belasten.
DE ADMINISTRATIE.
Donderdag 28 December.
G e b 0 u w „S t. B a v 0" R. K. Volksbond
Rederijkers.
Groote Kerk 2—3 uur Orgelbespe
ling door den heer W. Ezerman.
Tey 1 er's Stichting op de gewone
Museumtijden Buitengewone tentoonstel
ling van kunstwerken, berustende in de ver
zameling van Teyler's Museum: de gravures
van Lucas van Leyden, geb. 1494 te Leiden,
aldaar overleden 1533.
Bisschoppelijk Museum (Jansstraat
79). Geopend eiken dag van 10—5 uur, tegen
betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zaterda
gen en R. K. feestdagen.
Museum „Van S101 k" (Jansstraat, 48—
50). Geopend 's Maandags en Dinsdags van
9A—4'A uur tegen betaling van 1.—. Ove
rige dagen kosteloos op aanvrage.
HEEMSTEDE.
R. K. V er e en igings gebouw Hee-
renweg Kerstmis—Driekoningen Orato
rium met levende lichtbeelden.
De socialistische partij heeft sinds eenige jaren
de gewoonte op den Eersten Kerstdag 't heer
lijk feest van de komst des Verlossers, van de
geboorte des Heilands in een armen stal, om de
wereld te bevrijden van de zonde en te voeren
tot het hoogste gelukde glorie van den hemel,
een soort „materialistische Wereldverlos-
sing" te verkondigen door z.g. Kerstredevoerin-
gen van de kopstukken der partij.
Dan wordt, 't hoogste enheiligeprofaneerend,
het arme volk dat het doel des levens niet kent
of niet meer kennen wil, als hoogste heil „geluk
hier op aarde" gepredikt, door de socialisten te
brengen.
Ook dit jaar heeft die treurige dwaasheid
weer plaats gehad, en Troelstra en Schaper,
misschien ook anderen, hebben als apostelen van
haat hun evangelie van haat en leugen gepre
dikt.
En 't was weer droevig!
Troelstra heeft als vredesboodschap?
aangekondigd dat de socialisten bij de behan
deling der Tarief wet in de Kamer hun obstruc
tie (die hij „een frissche geschiedenis" noem
de weer zullen beginnen.
Van Hare Majesteit de Koningin heette het:
jammer dat „deze figurante" op den „Rooden
Dinsdag" moest „vervallen"....
Schaper haalde het oude leugentje weer op,
dat de Tariefwet „het volksvoedsel" duurder zal
maken: hij bracht „hulde aan de socialisten,
diezijn opgestaan tegen hun werkgevers";
en voorts ging het in dezen trant: de Kegeering
doet niets, de Arbeidswet is een .brutale
misleiding", de Ziektewet en de Verzekerings
wet zijn „schade voor het volk", het Ministerie
„tart het volk" (1) enzoovoorts.
Dat de socialisten (door hun obstructie) de
hervormingen tegenhouden noemde Schaper
brutaalweg.een leugen!.-
Zoo ging het voort: we deden maar enkele
grepen uit deze twee van haat en leugen bars-
tende redevoeringen.
Op Kerstmis, het feest van Vrede en hemel
bed, wordt door deze volksvergiftigers op zulke
wijze de dwaze massa, die God niet meer erken
nen wil, tot haat gebracht en ontevredenheid
en opstand.
Is het niet droevig?
En toonen deze „Kerstleugens" niet wéér
eens ten duidelijkste aan, dat het socialisme
Principieel staat tegenover allen godsdienst, te
genover al het hoogere, maar ook tegenover alle
'bi,vaardigheid, eerlijkheid ea menschelijke
orde
KERSTMIS VOOR BAKKERSKNECHTS.
De vereenigingen van bakkersknechts hebben
ook ditmaal aan het publiek het verzoek ge
richt, om mede te werken, dat zij ook op feest
dagen als die achter ons liggen, behoorlijke
rust zullen genieten.
Een hoogst sympathiek verzoek, maar....
d.at weinig zal uitwerken, als de patroons niet
meewerken. Immers, het publiek-zelf hoort ook
maar zelden, hoe de toestanden zijn. En als het
versche brood wordt aangeboden, ja, dan zegt
menigeen: 't is er nu tóch, ik zal 't maar
nemen;
Tntusschen is het goed om sommige toestan
den toch eens publiek te maken. Zoo weten
wij van bakkersknechts, die in den nacht van
Zaterdag op Zondag gewerkt hebben, èn dien
van Zondag op Maandag (le Kerstdag!), die op
den Eersten Kerstdag dan tot 12 uur brood moes-
rondbrengen, 's avonds weer aan 't werk moes
ten tot Dinsdagochtend (2e Kerstdag), dan
brood rondbrengen, van Dinsdagavond tot
hedenmorgen toe weer gewerkt hebben.
Geen nacht zelfs vrij.
En daarenboven halve dagen achter de kar
Is dat geen toestand, die om verbetering
schreit
En wordt het dan geen tijd, dat Minister Tal
ma's voortreffelijk wetsvoorstel spoedig de on
willige patroons, die hun werkvolk op deze wijze
behandelen, dwingt?
Heden werd alhier de 82ste Algemeene Ver
gadering gehouden van Hoofden van R. K.
Scholen in het Bisdom Haarlem, een feestverga-
dering, ter herdenking van het veertigjarig be
staan der Vereeniging.
'L. D. H. Mgr. .Gallier, bisschop van Haarlem,
beschermheer der Vereeniging, droeg in de kerk
van den H. Jozef aan de Jansstraat ten 10
uur voor de leden het H. Misoffer op.
Monseigneur werd geassisteerd door de
Hoogw. Heeren kanunniken Stoffels en Möll-
mann.
Z. D. H. werd bij den ingang der Kerk ont
vangen met het „Sacerdos et Pontifex", terwijl
het zankoor onder de.H. Mis een Veni creator,
Adoro Te, en een Danklied, compositie van Phi
lip Loots, uitvoerde.
Vele goloovigen woonden, behalve de leden
der feestvierende vereeniging, deze H. Mis bij.
Zegenend verliet Z. D. H., na afloop der H.
Mis, de Kerk.
Te half twaalf verzamelden zich de leden in
het lokaal van den heer Brinkmaan aan de
Groote Markt en nam de eigenlijke vergadering
een aanvang.
De heer M. L. van Gemert, de voorzitter der
vereeniging, opende de vergadering met eene
welsprekende rede.
Is 't me altijd een aangename taak aldus
de spr. ongeveer de vergaderingen onzer ver
eeniging met een hartelijke begroeting in te lei
den, een bijzonder voorrecht acht ik het, dat het
mij vergund is, ook namens u, geachte collega's,
het welkom toe te roepen tot de uitgelezen
schaar van vrienden, belangstellenden en auto
riteiten, die ons de onderscheiding waardig
keuren deze feestvergadering met hun tegen
woordigheid te vereeren en te deelen in de blijd
schap, die ons bezielt, bij de herdenking van het
40-jarig bestaan der vereeniging. Veertig
jaren 1 Een merkwaardig jubileum voor em
vereeniging in den tijd, dien wij beleven, een
tlJ<7 waarin de ideeën niet meer gaan, maar
V..^e?6n' waarin de meeningen onophoude
lijk wisselen, de plannen zich voortdurend wij
zigen. Menige zaak wordt met groote instem
ming tot stand gebracht, menige vereeniging
wordt bij haar geboorte met toejuiching be
groet en toch, we zien het, ze mist spoedig de
noodige levenskracht en kwijnt of gaat weldra
te niet.
Spr. gaat dan de wording na der vereeni
ging. Hoe zij op bescheiden wijze, zonder eenige
reclame werd geboren, uit den drang der om
standigheden zelf, als het ware. Het Kath. bijz.
onderwijs was nog maar in wording en spora
disch trof men in enkele groote gemeenten
Kath. scholen aan, uitingen van heilige over
tuiging en voorbeelden van ijver. Wegens finan-
ciëele moeilijkheden dreigden deze scholen ech
ter ten onder te gaan en konden zij de concur-
ïentie met het openbaar onderwijs niet volhou
den. Toen namen een achttal R. K. hoofden van
scholen het initiatief tot het oprichten van eene
yerceniaino*. waarin de hoofden van R. K. scho
len elkander zouden leeren kennen, moreel cn
stoffelijk steunen, en elkander voorlichten om
hun arbeid vruchtbaar te maken en belangstel
ling te wekken voor hét Katb. bijz. onderwijs.
Het getal leden nam gestadig toe en thans telt
de vereeniging 100 leden. De jonge vereeniging
kreeg allereerst de goedkeuring en den zegen
over haar arbeid van den toenmaligen bisschop,
Mgr. Wilmer; z. g., terwijl Mgr. Van Beek, toen
maals Vicaris-generaal van het Bisdom, het
eere-voorzitterscbap der vereeniging aanvaard
den en tal van eminente priesters en voorstan
ders van het Kath. bijz. onderwijs het eere
lidmaatschap der-vereeniging. De vereeniging
bloeide steeds, dank zij den steun en de voor
lichting van hoogst invloedrijke weldoeners en
vrienden. De stoffelijke belangen der leden wer
den niet vergeten, evenmin als die van alle
Kath. onderwijzers, en wat de vereeniging voor
hen en hunne nagelaten betrekkingen deed,
wordt getuigd door de fondsen en andere in
stellingen door de vereeniging in het leven ge-
roêpen. Toen bü de uitbreiding van het onder
wijs een uitbreiding van het vereenigingsleven
noodzakelijk bleek, was het deze vereeniging,
welke, daartoe aangezocht, haar hulp gaarne
verleende. Met haar Kath. zusterverenigingen
leeft ze steeds op den besten voet en ook de
samenwerking met de openbare wordt niet ge
schuwd, als zulks nuttig blykt. In de eerste
plaats echter werkt ze in volle overeenstem
ming met de inzichten van den Hoogw. Kerk
voogd: de wenken van die zijde gegeven, blijven
de richtsnoer harer daden. Spr. herdenkt dan
dankbaar den steun, ondervonden van het door
luchtig Episcopaat, niet alleen op geestelijk,
maar ook op stoffelijk gebied, vooral van Mgr.
Snickers, waarvan men nooit zal vergeten, dat
hij, door een vorstelijke gift, den grondslag
l&grde voor een pensioenfond®. Spr. wijdt dan
woorden van hulde en dankbaarheid aan Z. D.
H. Mgr. Callier, die hedenmorgen, als blijk van
liefde voor de vereeniging, bet H. Msoffer op
droeg voor de leden, Mgr. Callier, aan wiens
bemoeiingen het te danken is dat eern salaris
regeling tot stand kwam, die zelfs in kringen
van het Openbaar Onderwijs, als eene model
regeling wordt aanbevolen. Ook van de zijde
der Hoogw. Vicarissen-generaal ondervond de
vereeniging veel belangstelling. Spr. herdenkt
met weemoed Mgr. Brouwer, die de vereeniging
door den dood werd ontnomen.
Gelukkig, zegt spr., is de eereplaats niet ledig,
en kunnen we den nieuwen Vicaris-Generaal,
onzen eere-voorzitter, begroeten. Wij zijn over
tuigd dat onder de medewerking van Mgr.
Möllmann, wiens liefde voor het Kath .onderwijs
bekend is, de vereeniging een nieuw tydperk
vau bloei intreedt. Blijve Z. HoogEerw. een
reeks van lange jaren aan de vereeniging ver
bonden en dat deze zich haar eere-voorzitter
moge waardig toone. Dan zal de vereeniging
nog menig feestjaar mogen beleven. Hiermede
open ik deze vergadering.
Na de rede van den Voorzitter nam Mgr.
Möllmann het woord en dankte den voorzitter
voor de hartelijke woorden, waarmee hij hem
op deze vergadering bad ingeleid. Het is een
eerezaak voor spr., een groote eer om in nadere
relatie te treden met Katholieke mannen, die
getoond hebben den waren Kath. geest te bezit
ten. Velen onder hen toch bobben, in vroogeren
tijd, vooral niet geschroomd elfs tijdelijke offers
te brengen voor de bevordering van het Kath.
Onderwü's. Steeds heeft de vereeniging het voor
beeld goegeven van onderworpenheid aan het
Kerkelijk Gezag. Het is trouwens niet bekend
dat zij in de 40 jaar van haar bestaan ooit is af
geweken van het gevoelen of het uitgesproken
oordeel der Bisschoppen.
Toch zal spr. van de hem aangeboden en door
hem met blijdschap aangenomen eerepost, geen
eerezaak maken. Spr. zal geen eere-voorzitter
zijn alleen, maar wil tevens zijn eea adviseur
voor de vereeniging, ec zab naar krachten, me
dewerken tot den bloei van de vereeniging.
Gaarne zal Hoogeerw. steeds zjjn steun en
raad geven. (Langdurig applaus).
Thans heeft Mgr. nog een rnededeeling te
doen. Z. D. H. de Bisschop van Haarlem heeft
M.gr. hedenmorgen opgedragen de feestvierende
vereeniging zyne geluk- en beste wenschen voor
de toekomst aan te bieden. Z. D. H. schenkt de
leden, hunne families, hun onderwy'zers, onder
wijzeressen en hunne leerlingen den Bisschop-
pelijken zegen. (Applaus).
De secretaris meende de notulen over de vo
rige vergadering achterwege te mogen laten,
om een historisch overzicht te geven van de
werkzaamheden der vereeniging in haar veer
tigjarig bestaan- De vereeniging werd gesticht
in de maand December 1871 in een lokaal van
de R. Kath. school te Haarlem, nadat het idee
was opgekomen bij eene prijsuitdeeling aan de
R. K. School van den heer van Gemert te Alk
maar. Vele leden en vrienden der vereeniging
wai-den dankbaar herdacht en in herinnering
werd gebracht het vele goede dat dc vereeniging
tot stand heeft gebracht.
De heer S terek, schoolopziener.in hot dis
trict Haarlem, sprak een woord van hulde en
waardeering, namens het Ryks-schooltoezieht,
tot de feestvierende vereeniging. De arrondisse-
ments-schoolopziener moest tot zijn spijt afwe
zig zijn.
Daarna besteeg onder daverend applaus de
ZeerEerw. Zeer Geleerde Pater Mag. J. V. de
Groot, O. P., hoogleeraar te Amsterdam, den
katheder tot het houden der feestrede.
Z.Hooggeleerde sprak ongeveer als volgt;
Hooggeachte Vergadering,
Deze gedenkdag, heeren Hoofden van R. K.
Scholen in het Bisdom Haarlem, ontleent zijn
glans aan een hooge gedachte, waarvoor onze
Nederlandsche Katholieken, gelijk hun moedige
geloofsgenooten elders, zullen strijden en leven,
zoolang zy niet verbasteren van geloofskracht
en rechtsgevoel.
Die gedachte staat geschreven in uw Regle
ment en in uwe geschiedenis. Zij heet„Bevor
dering van het Roomsch-Katholiek bijzonder
Onderwys". Onder deze leuze was Uwe Vereeni
ging de eerste. Gy zijt voorgegaan. En tot heden
hebt gij het eenmaal gestelde doel nagestreefd,
eerlyk, ernstig, trouw. Het wakkere drieman
schap, dat den oersten stoot gaf, overleefde an
dere verdienstelyke mannen, die tot de mede
werkers van de eerste ure behoorden. Het is
vroom hen te herdenken, die zijn heengegaan;
rechtvaardig is het de levenden te huldigen, die
nu talrijk zijn geschaard om den waardigen Pre
sident, wiens vriendschappelijk woord, in 1571
te Alkmaar gesproken, geworden is tot een vic
torie.
Moge het mij gegeven zijn M. H., IJ thans be-
moedigende wóórden toe te spreken tot verc-ere
nastreving van uw schoone doel. De gedachte,
die ik wenschte te ontvouwen is deze: ge
loofskracht in het R. K, Onder-
w ij s.
Geloofskracht in katholiek-godsdiensti-
gen zin is iets anders dan vertrouwen in een
ideaal, welk dan ook! Het is een gehechtheid
met geest en wil aan God en goddelyk Woord,
bewaard in H. Schrift en goddelyke Openbaring
onderwezen en verklaard door de naar godde
lijke verordening gestelde en door goddelyk
licht bygestane Kerk. Gelijk de eerste bekeerlin
gen tot den christelijken godsdienst de geloofs
waarheden hoorden van de Apostelen, die ze hun
voorstelden, en inwendig onder Christus' gena
dewerking, hunne ziel geheel tot God neigden,
als tot den Beheerscher van hun denken en wil
len en van geheel hun leven, zoo luistert nog
immer ons geloof naar het Apostolisch leerge
zag, dat in de Kerk voortbestaat, en wordt door
de bovennatuurlijke genade inwendig bewogen
om met alle zekerheid en een diep gevoel van
veiligheid te steunen op God, uit Wien het ge
loof is, dat door de liefde werkt.
Aldus blijven wij, kinderen der twintigste
C§uw, verbonden met de opperste Waarheid.
Evenals onze vaderen, negentien eeuwen gele
den, onwankelbaar bleven tegenover stelsels, die
ons geloof stervend noemden en intusschen, ter
wijl wij voortleven, zyn vergaan, zoo zullen wij,
met Gods hulp, geworteld en opgebouwd staan
in Christus en bevestigd door het geloof, tegen
over de nieuwste dwalingen, die gedeeltelijk
reeds het merk van vergevorderde tering dragen
en die allen vergaan zullen, met, al hare men
schelijke beloften van vrede en waarheid en lou
ter menschelijkheid.
Hier is uw sterkte! Indien er onder u zwak
ken zyn, flauwen of verflauwden in den goeden
geest, ware geloofskracht zal niet alleenuzel-
ven dagelijks uw ambt, uw arbeid, geheel de
schoone zaak van ons onderwijs naar de hoogste
beginselen doen beoordeelen en gevoelen, maar
de kracht, die in u is, zal vaak een stut zyn voor
anderen. Zegt het mij, adelt niet, volgens aller
meemng, het ideale ieder levenswerk? Voor
waar, de onderwijzer, hierin gelyk aan alle men-
schen, kan niet enkel met het ideale toe. Te
recht hebt gy, M. H., „het behartigen der belan
gen van de onderwyzers" mede in uw Regle
ment geplaatst. Dit neemt echter niet weg, dat
het nederhalen van het leven tot materiëel stre-
ven-alleen de groote zonde zijn zou:
Qui l'écoute parmi les routes,
Entend battre le coeur du diable
Dans sa carcasse insatiable.
Wanneer dian het ideale in eere blijft, zelfs
als het maar denkbeeldig en onwerkelyk is hoe
groote waarde moeten wij dan hechten aan het
krachtig leven, in ons gansche bestaan, van
die hoogheilige beginselen, waarvoor God borg
blijft I Bedenkt eens wat het kind voor u is, en
byzonder ook het arme schoolkind, zoodra gij
het ziet in geloofslicht. Geen Rembrandt kon
aldus het menschelyke met licht dooradelen!
Richt dan d«n blik op den Opperleidsman des
gcloofs en Voleindiger Jezus. Gaat tot Hem;
niet enkel op Zon- en Eeestdagen, maar iederen
dag. Leeft met Hem in alle plichten van uw
ambt. Dit geeft aan onderwijs en opvoeding
wyding.
Geloofskracht schenkt aan de R. K. Onder-
wijzersaetic tevens waar besef van zelfstandig
heid en vryheid.
Klein zal aanvankelyk een katholiek onder-
w ijzer en het hoofd eener katholieke school zicb
nu en dan gevoeld hebben, wanneer hij mach
tiger onderwysbeweging zag en haar welgewa
pende drommen, voetvolk en ruiters. Hij mocht,
allicht denken, hoeveel roomsch geld in die
prachtige uitrusting stak! Thans ziet hij beie
rende tyden. Het bisdom Haarlem, om ons
daartoe te beperken, toont u zijn onderwijsgele-
deren, groeiend in tal, naar vele zijden ver
sterkt. Bewaart by dien vooruitgang uwfl zelf
standigheid. Beschermd kan zij wel worden vtu
buiten; doch zij moet worden gekweekt van bin
nen! Geloofskracht is haar levensbeginsel.
Zelfstaudighëid in roomsch-katholieke onder
wijskringen. is besef en dieper inzicht van de
hooge zonding die 't katholieke onderwys te ver
vullen heeft, bepaaldelijk voor onzen tijdzelf
standigheid is het, diep, zeer diep overtuigd te
zijn van ons eigen roomsch wezen, van den nau-
wen samenhang tusschen onze geloovige levens
beschouwing en de opvoeding van het kind.
De kracht des geloofs zal u leeren zien met
uw eigen roomsche oogen en de valsche schaam
te wegvegen van uw gelaat. Dat iemand voor
naam op u, verouderden, nederziet; dat gij niet
rueetrompet over o! zoo schoone, ongeloovige
cultuurboeken en cultuurbladen; dat men in uw
kringen geen enkele der duizend-en-één „eigen"
levensbeschouwingen kan ontdekken, maar bij
allen de écne gemeenschappelijke roomsche, het-1
gewoon als bij niet-gediplomeerdenwat deerl
bet u,- mannen van krachtig gelooven? Dank
baar jegens God, gevoelt gij u zelf. Trouwer
sluit gij u bij Hem aan, die nimmer veroudert.
In Christus, W iens Woord voortleeft in de
Kerk, bezit gij met onwankelbaar vertrouwen
een norm bij den eeuwigen wederkeer zooveler
verwarrende problemen. Geheel uw leven en
werken staat, onder eene levensbeschouwing, Ji;
èn de uwe is, èn die der katholieke gemeen
schap, waarin en waarmede gy den goeden stryó
strijdt, overgenomen van de voórbygesnelde
eeuwen en over te nemen door uwe medegeloo-
vigen, tot de voleinding der tijden.
Zulk een gevoel van zelfstandigheid zal in een
waarlijk R. K. Onderwijzersvereeniging eer
vruchtbaren bodem vinden» Daar kan het
Roomsch zelfbewustzijn, indien het by enkelen
mocht sluimeren, ontwaken. Daar is een schutse
onzer geestelyke vryheid.
De vrije man, door levendig geloof bezield,
stelt zieh niet fier tegen het wettig gezag en
rechtvaardige wetten, maar - >igert met ge-
kromden rug te staan voor het dictatorschap
van wat zich noemt: het moderne denken, mo
dern bewustzijn-gevoel. Vult ze aan, de titels
van onafhaukelijken, en des te overvloediger zrl
't u blijken, dat geloofskracht by onze onderwij
zers en ons onderwys de overwinning zijn zal,
die de wereld overwint.
Onder richt en opvoeding moeten
volgens een overal veld winnend en onder ons
niet te schenden beginsel, samengaan. Inder
daad men heeft het wijselijk gezegd: niets te we
ten is een onheil, maar grooter ramp is her niets
te beminnen en niets te bewonderen. Welnu, on
ze gezegende godsdienst, al misdoen wij meu-
seben duizendmaal tegen onze roeping, ontsluit
ons de heerlijke wereld van het bovennatuu--
lyke, dat tevens schooner glans werpt op al h?t
schoone en goede der natuurlyke orde. Die we
reld kan liefde en bewondering wekken in uw:
ziel. Uit den overvloed des harten zult gij meile-
deelen aan het ontvankelijk gemoed der kindc
ren. Boven alles geldt dit van liefde en bewon
dering in de godsdienstig-zedelyke orde, waar-
mode overigens de huiselijke en maatschappe
lijke liefde en eerbied zoo nauw verbonden zijn
Maar wie iri dien geest het onderwijs leiden wil,
moet zyn eigen ziel in christelijke vrijheid be
waren. Hy mag niet afhankelijk worden en
wordt men het somtijds niet onbewust? van
vage geloofsstemmingen, die lauwheid voeden
Krachtig geloof drijft tot de daad. Op veler
hande wijzen. Want daar zijn zielen met be
schouwenden en zielen met naar buiten wer
kenden aanleg. En tallooze schakeeringen dezei
twee soorten. Op onderwysgebied echter leven
mannen van het actieve leven. Gelijk nu ge
loofskracht, over het algemeen, mannen van
dien aanleg bezielt om de wereld in te gaan; om
er hooger leven, licht, geluk, troost te brengen
zoo zal zij, zonder onrust door onverstand en
verwarring door onstuimige vernieuwzucht te
brengen, warme waardeering koesteren voor
wat er in het nieuwe waarlijk bruikbaar en uit
voerbaar schijnt.
Spreker zou hier, naar aanleiding van wat
het Reglement, over het bespreken in cU
