DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND,
Nieuwjaars-Advertentiën a contant.
Het Duurte-rapport en
de gevolgen.
STADSNIEUWS.
Kindei*huisvesf 29-31-33, Haariem
BLAD.
A 6 E N D A.
VRIJDAG 29 DECEMBER 1911.
36ste Jaargang ffo. 7718
Bureaux van Redactie en Administratie
Intercommunaal Telefoonnummer 1426.
Alle betalende abonnés op dit blad,
GULDEN bi) ji fif!
die In bet bezit eener verzekeringspolis zijn, zjjn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor;
GULDEN fCil QUIJiKN bjj j g|g| GULDEN bij P J
De nitfceering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Ocean" Bijkantoor voor Hasr'em de Rü6srl»ndech« Credietbank Nieuwe Dracht !i
Ondergeteekende verzoekt plaatsing van on
derstaande Nieuwjaars-advertentie in het blad
dat Zaterdag 30 December verschijnt. (Prijs
2 5 cent per 5 regels of veelvouden van 5 regels
a contant).
Van Nieuwjaars-adverlentiSn die Zaterdag
morgen inkomen voor het nummer van dien
dag kun en wij de plaatsing niet garaüdeeren.
Dit nummer
twee bladen.
bestaat uit
Haarlemsche Alledagjes No 454.
Van onze Rechtbank
BVE HURLEMSCHE GNRMT
AB0NNKCaKMT8^RUS;
Par 8 maanden voor Haarlem
Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gemeente)
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per poet
▲fsondarijjke nummers
1,86
WO
ü.08
PRIJS DER ADVERTENTLSit;
Van 16 regels 60 cent (oontant 50 cent) Iedere rege! meer
'aarlenc
cent per regel. (Buitenland
10 oenl
SO cent
Buiten Haarlem en de Agentschappen
Reclames dubbel tarief
Dienstaanbiedingen 25 oent regels), driemaal voor 50 cent (ft contant.)
levenslange eng» 811 i GULDEN b|
«oniktheld tal li overlijden.
werken. B Ofir W0
verlies vaneen verües van g |ggg verlies van jf| y eén
hand .of voet. lU 600 oog. I 411# éen duim. |f fJ wij3vingMt
380
II
GULDEN bg
verlies van
één anderen
vinger.
NAAM EN ADRES.
JNS „GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD'
liet Geïllustreerd Zondagsblad van deze week
bevat de volgende
PLATENDoor Maria's voorspraak genezen (2
foto's). Kathedraal van Sint-Jan. De aanbidding
der herders. Huiselijke twist. Beëediging van
militieluitenants te Haarlem (2 foto's). Een span
nende biljartwedstrijd. Een Hollandsche paling-
boot te Londen (2 foto's). Politiehonden aan het
werk (3 foto's). Kerstmis in het Heilig Land.
De internationale Opiumconferentie. Een zeld
zaam jubileum. Een Nederlandsch kunstwerk.
Puzzle. Broeder Piatus.
TEKST: Zalig Nieuwjaar. De oude Dorps
kerk. In de ziekenbarak, liet gebod van een Kind.
Haar Nieuwjaarsmogern. Voor onze Jongens en
Meisjes.
Zaterdag 30 December.
Gebouw „S t. B a v o" R. K. Volksbond
-- half 9 Spaarbank „St. Antonius van
Padua" 8 uur zitting Hulpspaarbank (Scho
terkwartier) half 9 Spaarkas St. Nico-
laas (Winterprovisie). 8 uur Bibliotheek.
Inschrijving Coöp. Bakkerij.
Teller's Stichting op de gewone
^useumtijden Buitengewone tentoonstel
ling van kunstwerken, berustende in de ver
zameling van Teyler's Museum: de gravures
van Lucas van Leyden, geb. 1494 te Leiden,
aldaar overleden 1533.
Museum „Van S t o 1 k" (Jansstraat. 48—
50). Geopend 's Maandags en Dinsdags van
9/2—4% uur tegen betaling van L_ Ove
rige dagen kosteloos op aanvrage.
Dr. Noleus heeft onlangs in de Tweede Ka
mer, bij de behandeling van hot kleine wetsvoor
stel, om aan de lagere werklieden in staatsdienst
*en bijslag te geven, als een der argumenten
vóór de aanneming van dit ontwerpje de stel
ling geponeerd, dat „overat opgewekte verwach
tingen erdoor vervuld zouden worden", en dat
men die verwachtingen nu niet, zonder zeer ern
stige redenen, mocht teleurstellen.
Algemeen gesproken is tegen deZe stelling als
regel héél wat in te brengen: in het onderha
vige geval echter, nu over den omvang en de
gevolgen der z.g. „duurte" die ook wij voor
zeer overdreven houden! jn jec|er geval dan
toch geen eenstemmigheid bestaat, mocht Dr.
Nolens met recht dit argument aanhalen, mee-
apn wij.
En eenigszins gelijkgestemd staan wij nu, na
het verschijnen van het Rapport der „Duurte-
J Oommissie", tegenover het bekende voorstei-
Bregonje en andere voorstellen, die liet geven
Van een „toeslag" op. het loon betoogen.
Hier past een ietwat uitvoeriger toelichting.
Het is zonder eeuigen twijfel waar, dat door
minder bedeelden, d© arbeiders die het minste
6''dienen. de - dure Bid met graairte is aange
grepen als een middel, om een extratje, mis
schien zelfs wel een verhooging van loon te be
komen.
Dat is ook natuurlijk, en geen mensch zal er
hun een verwijt van maken
Het is óók niet twijfelachtig, dat de partij der
ontevredenheid en der ophitsing tegen het ge
zag, door het gebruikelijk marktgeschreeuw en'
opruiende artikelen in hare pers den „duren
tijd" zooveel mogelijk opblaast en als ernstig
voorstalt, met bet doel weer méér ontevreden
heid te wekken en er een politiek fortuintje uit
te slaan. Het heet nu al, op socialistische ver
gaderingen, dat „de clericalen" en de Reg.ee-
ring de schuld zijn van den „duren tijd"! Komt
er geen toeslag, dan heet het: „zie-jè wel, die
kapitalisten, die den arbeider niets gunnen!" en
als er wél toeslag wordt gegeven, dan lezen we:
„een aalmoes'aan een eerlijken werkman, die
veel te gering nog is, maar die niet noodig zou
wezen, als de maatschappij maar goed ingericht
was
Men ziet: het mes snijdt zóó aan allen kant,
als de heeren maar wat handig zfjn met hun
opruiing en.... het arbeidersvolk er maar in
wil loopen!
Doch afgezien van dit misbruiken van den
„duren tijd", moet toch iedereen wel toestem
men, dat er toch iets abnormaals werkelijk
bestaat.
De Haarlemsche Duurte-commissie erkent
dan ook eenparig: „dat in alle gezinnen met een
„beperkt inkomen bezuinigd moet worden, en
„dat vooral in den werkmansstand de klacht
„wordt vernomen, dat men met de normale loo-
„nen niet of althans moeielijk kan toekomen."
Deze erkenning, die iedereen zal moeten on
derschrijven, is dan ook als de basis te beschou
wen van het afzonderlijke voorstel, dat de heer
Kalbfleisch in zijn Nota bij het Rapport heeft
gevoegd: de redeneering dat de toestaö^ niet
normaal is, leidt van zelf tot de vraag of het
niet wenschelijk is, (zoo 't althans niet
noodzakelijk geacht wordt) om ter aanvulling
dezer abnormaliteit van gemeentewege iets te
doen.
N» is trouwens het feit van de instelling der
duurte-commissie zélf al een aanwijzing, dat het
gemeentebestuur dit abnormale in den toestand
van velen voelde..
Men mag toch zeker niet onderstellen, dat het
gemeentebestuur alléén door het geweeklaag
van sommigen of door krantengeschrijf of door
wat ook anders, bewogen is tot het zeer zeld
zame feit van de instelling eener gemengde
oommissie uit de burgerij, zooals deze commis
sie was!
Neen: meil voelde iets abnormaals, er
was iets niet in den haak: dat zeide de Raad,
willens of onwilienSj door het instellen van
zulk een commissie met zulk een opdracht, zeer
duidelijk.
En het is dan evenzeer duidelijk, dat deze
inplieite erkenning van een abnormalen
toestand bij degenen die op de laagste sport van
een loonregeling staan althans, „verwachtin
gen" wekte, verwachtingen, die ook wel
eenigszins gegrond mogen heeten na alles wat
elders geschiedt en geschiedde, na de maatre
gelen die verschillende wergevers troffen en die
nu zelfs de Regeering heeft genomen.
Men kan er nu over debatteeren, of liet goed
is, om op bloote „verwachtingen" te reageeren,
maar o. i. kan niet worden weg-gepraat dat
de gemeente als werkgeefster althans, nu zij
eenmaal d j het instellen van een commissie
als de „duurte-commissie" was, de overal bij de
werklieden bestaande meening dat er iets abnor
maals is in den toestand, sanctioneerde,
niet meer doen kan alsof er niets, volstrekt niets
aan de hand isl
In onze vorige artikelen over het Rapport
der Duurte-commissie hebben wij volkomen on
derschreven de conclusie van de meerderheid
der commissie, dat er van een „algemeenen
noodtoestand" geen sprake kan zijn. En
wij meenen dat ook de minderheid der Commis
sie het bestaan hiervan niet heeft kunnen be
wijzen.
Dat deze minderheid evenwel tóch conclu
deert tot het nemen van allerlei maatregelen,
beschouwen wij als een gevolg van de overtui
ging dat de inderdaad zéér beperkte opdracht,
die aan de Commissie was gegeven (bestaat er
hier ter stede een algemeene toestand van nood
zoo was gevraagd,) doch niet klopt met de
eigenlijke reden, waarom de Commissie was in
gesteld
Die eigenlijke reden lag in de overtuiging die
iedereen heeft, dat de toestand iets abnormaals
heeft,en dat correspondeert óók met de alge
meene volksopvatting van de taak, die de Com
missie zou hebben te vervullen.
In dit licht bekeken, is men dadelijk geneigd
om het antwoord der meerderheid van de Com
missie „dat er geen nood-toestand bestaat",
hoe juist en bondig dat ook, naar de opdracht
die gegeven was, mag wezen, niet to be
schouwen als een definitieve oplossing van de
kwestie.
O. I. kón dan ook de Raad a.s. Woensdag
niet goed doen, alsof er nu niets abnormaals
is, na het instellen der Commissie en het ver
schijnen van het Rapport dat dan toch, zooals
we reeds zeiden, véél wetenswaardigs en....
verbeterings-waardi^s uit verschillende aibei-
derskrinjfen heeft in het publieke licht gesteld.
Wat de Raad dan wél zal moeten doen: de
vcorstellen-Bregonje aannemen, of de Nota-
Kalbfleiseh volgen, of op een andere wijze iets
geven aan de minst-bedeelden, dat is ten slotte
een kwestie van appreciatie, wanneer men ten
minste niet de zaak op héél ander terrein over
brengt, zooals de minderheid der Commissie,
die het over den loonstandaard in Haarlem ging
hebben. Dit laatste mag de Raad i. echter
niet doenbij de (tijdelijke) duurte moet men
blijven
Doch dan zien wij er ook geen enkel bezwaar
in om aan de minst-verdienende en minst-be
voorrechte werklieden (die in de instelling der
Commissie de erkenning hebbeh gezien van ge
meentewege, dat er iets abnormaals is) een be
scheiden toeslag te geven voor de wintermaan
den.
Wij meenen dat dit het logisch gevolg ten
slotte is van het instellen der Duurte-
Commissie, een gevolg waaraan de gemeente
zich nu niet meer kan onttrekken.
te paard en begeleid door twee zwarte knechts slag. weer aangepakt, hij had getracht' zijn
de zaal binnenreed en aan de braafsten sehoone leven weder te beteren, en werd tijdelijk
prijzen uitdeelde. Ook de anderen werden door schrijver aan de lichtfabrieken te Amster-
den goeden Sint niet vergeten en allen kregen J dam, totdatde verleiding den zwakke-
speelgoed mee naar huis. fling weder te sterk bleek en hij weder diep
Na afloop van 't feest werd nog een extraviel. Doch ook den zondaars blijven de
bedeeling gehouden voor de ouders, waarbij 220 decepties niet gepaard en onder den invloed
gezinnen bedeeld werden. Uitgedeeld werden Van al de teleurstellingen, die hij ondervond,
1400 ons spek, 700 kop meel, 225 witte en kren- had hij het feit gepleegd, waarvoor hij nu
tenbrooden en 1000 stuks klein brood. Ieder 1U het beklaagdenbankje zat. Niet uit zucht
ontving bovendien een St. Vincentiusalmanak. om te stelen, zeide de verdediger Mr Baas
Zoo gingen dus ouders en kinderen voldaan
naar huis, dank de goede zorgen der St. Vin-
centiusvereeniging, die zich weer hoogst verdien
stelijk heeft gemaakt.
MEISJES-PATRONAAT „ST. ROSA".
De Katholieke liefdadigheid openbaart zich op
verschillende wijzen.
D. N. B., zoo heette de 50-jarige veronge
lukte had op 28 November 1.1. toen hij
bij een instrumentmaker in de Koningstraat-,
quasi een bril kwam koopen, een tooneelkij-
ker, ten waarde van f 15,weggemoffeld
en in zijn Zak gestoken. Voor 75 cent had
j hij het waardevolle voorwerp verkocht aan
een tapper, voor 75 oent,... en twee borrels.
toonstelling in het gebouw der St. Rosa-vereeni-
gingi, aan de Nassau'aan, waar uitgestald w&s
alles wat door de meisjes, die daar 's avonds
onderricht in naaien, mazen en verstellen ont
vangen, vervaardigd was.
Ofschoon we ons op dit gebied leeken moeten
bekennen, merkten we toch wel aan de hoeveel
heid en den krachtigen aanblik van al die goe
deren dat de kinderen niet stil gezeten had
den en de dames reden hebben om dankbaar
te zijn.
OUDEJAARSAVOND-SLUITING VAN
CAFé'S.
Een poos geleden hebben we over de wen-
schelijkheid van een onderlinge overeen
komst der caféhouders, om 0p Oudejaars
avond ten 10 uur bijv. te sluiten, een en an
der geschreven.
Er is toen onder de betrokkenen over gespro
ken, maar tot een overeenstemming is het
ook nü niet gekomen.
Nu lezen we van andere plaatsen, dat de
groote inrichtingen daar voorgaan, en royaal-
weg aankondigen: op Oudejaarsavond slui
ten wij ten behoeve van het personeel om
10 uur.
Vraag: wat elders mogelijk ja> jg (]af ook
hier niet toe te passen?
Althans, kan een zeer groote inkrimping
van het personeel, en een vroeger sluitings
uur op den Oudejaarsavond niet eens gepro
beerd worden ditmaal? Als de wat grootere
inrichtingen voorgaan, volgen de kleinere
vanzelf!
KINDERFEEST IN DE ST. VINCENTIUS-
VEREENIGING.
De kinderen der behoeftigen hier Ier stede,
de bedeelden door de St. V incentius vereen iging
waren gisterenmiddag tfn getale van 300 in de
zaal van de St. Vincentiusvereeniging bijeen.
iWat waren die kleuters blij, dm ook zij (moch
ten deelen in Kerstvreugde tegelijk nog een vie
ring van hetSt. Nicolaasfeest!en vol vreugde
jubelden zij die blijheid uit in vroolijkc liedjes,
die als een trompetklank voortkwamen uit 300
zingende keeltjes, dat het schalde door de zaall
De bioscoop van den heer Smit met de aar
dige uitlegging erbij ontlokte aan die vroolijke
kinderschaar voortdurend kreten van blijde be
wondering en een onschuldige kinderlach daverde
meermalen door liet gebouw.
Koek en anijsmelk verdwenen zoo smakelijk
mogelijk' in de grage maagjes.
De vreugde steeg ten top toen St. Nicolaas
en zoo is het te verklaren, dat de ijverige pen
ningmeesteres mej. J. M. M. Bak, Ged. Oude
Gracht 40 rd. volgaarne bereid is giften in ont-
vangist te nemen.
't Is wor een mooi en edel do-elf
SCHOOL VOOR KUNSTNIJVERHEID.
In het begin van Januari zullen de lessen 'van
het emailleeren aan de School voor Kunstnijver
heid te Haarlem onder leiding van Mej. Sophie
Sander uit Weenen worden hervat. Deze dame
heeft zich op dit gebied eene internationale re-
pulalie weten te veroveren, daar zij op de eerste
werkplaatsen van Weenen, Berlijn, Kristiania
en Parijs werkzaam was en den laats ten tijd
voor eigen rekening zeer aanzienlijke opdrach
ten heeft uitgevoerd.
De cursus zal zes maanden duren en ook door
niet-leerlingen der School voor Kunstnijverheid
kunnen worden bijgewoond, mits zij in de ar
tistieke (metaalbewerking bedreven zijn. Men wen
de zich daartoe tot den Directeur van genoemde
School.
GRATIS BROOD- EN
BOFiFIEYERSTRERKING.
De Afdeeli ng' Haarlem van den Ned. Chr,
Geheel on thoudershomd heeft, zooals reeds
vroeger werd medegedeeld, het voornemen
opgevat, in dezen winter gratis uitdeeling
te hooiden van brood en koffie aan de meest
behoeftige kinderen en volwassenen dezer
stad, zonder onderscheid van gezindte. Dank
zij den voortoopigen van verschillende zij
den ontvangen steun, is de Commissie, met
de uitvoering van dit plan belast, naar zij
ons mededeelt in staat met die uitdeeling een
aanvang te maken. Maandag 8 Januari a.s.
za,l op nader a,an te geven plaats en tijd
met d© uitdeeling worden begonnendoor
middel van aanplakbiljetten op verschillen
de plaatsen der stad zal hieraan de noodi-
ge openbaarheid worden gegeven. Het
spreekt inmiddels van zelf, dat zonder vol
doenden financieelen steun dit plan niet kan
worden ten uitvoer gebracht. Het is daarom
dat de Cönynissie een warm beroep doet
op al diegenen die voor het lijden hunner
medemenachen iets voelen. Elke gave, hoe
gering ook. zal dankbaar in ontvangst wor
den genomen door den Penningmeester der
Commissie, den .Heer Mr. J. C. L. Vlaan
deren, Schotersingel 153. W:ij Redactie
der „N, 'Haari. Ct." voegen bij dezen
oproep der Oommissie gaarne onze warme
aanbeveling.
FOKKER.
De Haarlemsche vlieger Fokker heeft te Jo-
hannisthal in Duitschland met veel succes een
monoplaan met automatischen evenwichthou-
der beproefd.
MUZIEK.
De heer van Leeuwen alhier is toegelaten
als saxophonist bij de muziekvereeniging
„Harmonie", alhier.
(Zitting van gisteren.)
EEN VERONGELUKTE.
In zijn jeugd had hij de H. B. (5. door-
loopen. de Polytechnische school bezochthij
was scheikundige geworden, op verkeerde bar
nen geraakt, en in de gevangenis geko
men..—.-
[Met moéd hald hij het leven, njaj zijn ont-
We brachten gisteren een bezoek aan de ten- A U"'"1' V*» een.,
otoii—r, hl, rw st iwn-v„.Treurig-beeld van verval f
B. bekende den diefstal te hebben gepleegd.
Het O. M. eischte 8 maanden gev. strai
onder aftrek der preventieve hechtenis. De
Rechtbank veroordeelde den aan lager wal
geraakten zwerver tot 4 maianden gev. straf.
EEN MARKTBEZOEKER.
Des morgens vroeg trok P. D. er den 31
October op uit, van Alkmaar naar Purme-
rend om op de beestenmarkt in laatstge-
Op verzoek van het bestuur willen we gaarne ncemde plaats een „mazzeltje" te maken. Hij
hier nog eens de aandacht laten vallen op ideze iging per boot en .schijnt o-p de markt goede
nuttige vereeniging, die aan ongeveer 150 meis- zaken te hebben gemaakt, want lang°vóoi
jes gratis onderricht geeft in de genoemde vak- dat de boot vertrok was hij al weder aan
ken en daarenboven godsdienstonderricht. j boord, .speelde kaart in de kajuit, had geld
Doch men begrijpt het, dat ook deze vereeni- j Van de markt werden echter twee seha-
ging, die nu ruim een jaar een eigen gebouw pen vermist en de politie zocht verband tus-
heeft, met financieeie zorgen te kampen heeft schen de vermissing en het geld van P D
met het resultaat dat P. D. zich in het be-
idaagderibaiuqe voor de liecren rechters liod
te v er antwoorden
P. D ontkende op de markt ta zijn ge
weest; hij vertelde dat hij geen werk had
maar hoe hij m zoo'n korten tijd zooveel
geld had weten machtig te worden, zie, dat
bleet een raadsel.
De getuigen legden verschillende bezwa
rende verklaringen af eh ofschoon deze niet
alle eensluidend waren, vond het O. M. ze
sterk genoeg om de veroordeeling te vragen
van bekl. voor den tijd van 1 jaar.
Mr. Bakker, de verdediger van P. D., acht
te het overtuigend bewijs van het ten laste
gelegde niet bewezen, en vroeg ontslag van
r ech tsv er vol e: i ng.
Na in raadkamer te zijn geweest wees de
rechtbank het verzoek van pleiter van de
hand en veroordeelde bekl. even later tot
1 ja ar gev. straf met aftrek van preventief.
OM EEN HOND.
Op 22 Augustus ontstond op de Burgwal
een vechtpartijtje tusschen twee honden, een
groote en een kleine. De groote nam den
kleine danig in den nek te pakken. Zekere
v. N. trachtte dc twee honden te bevrij
den en moest daartoe schoppen en slaan.
Dat viel niet in den smaak van de gebr.
D. en L. van A., die anders zoo weekhartig
niet zijn uitgevallen. V. N. werd door de
gebr. .onthaald op een flinke aframmeling.
Door den kantonrechter waren de gebr.
veroordeeld, zij waren echter in verzet van
dit vonnis gekomen. Het 'O. M. vroeg beves
tiging .van het vonnis r an den Kantonrech
ter. De rechtbank willigde dezen eiseh gis
teren nog in.
L. v. A. mocht daarna nog wat in het
beklaagden bankje blijven, want hij had ook
verzet aangeteekend tegen een tweede von
nis van den kantonrechter.
Ei een café in de Frankestra.a,t was een
jonge man gekomen. Deze vertelde dat men
hem daar een glas bier over het hoofd had
gegooid. Hij liet zich niet onbetuigd en
wierp een der belhamels ook een half glas
bier in het gezicht. Tóen was hij zeer wijse
lijk heengegaan. Op straat werd hij plotse
ling aangegrepen doo-r L. .v. A. en niet
zoetsappig mishandeld. De politie was er aan
te pas gekomen, en L. v. Awas veroordeeld,
Het 'O. M. eischte ook in deze zaak be
vestiging van bet vonnis van den Kanton
rechter. De Rechtbank was ook hiervoor wel
willend genoeg.
(Uitspraken van gisteren).
Behalve de gisteren vermelde, deed de
Rjechtbank gistermiddag nog de navolgen
de uitspraken:
1. J. H., arbeider, zwervende, bedelarij
3 dagen hechtenis en 3 jalar Rl iWl I-
2. J. S. los werkman, zwervende, bedelarij
straf als voren.
3. D. N. B. venter, zwervende, diefstal 4
maanden gev. straf, met atrek prev. hecht.
4. P. D. koopman te Alkemade, diefstal één
jaar gev. straf met aftrek als voren.
5. D'. van A. voeger te Haarlem, mishan
deling. 6 weken gev. straf.
6. L. van A. voeger te Haarlem, mishand©
ling. 2 maandeft gev. straf.
(Zie Stadsnieuws verder od in dit Blad.)