B i. Middenstandsvereeniging.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit onze Oost.
Canada.
Vragenbus.
Sport en wedstrijden.
Letteren en Kunst,
NIEUWE HAARLE/ASCHE COURANT ™°E..®LAE
„ST. JOZEF",
afdeeling Haarlem en Omstreken van „de
Hanze", goedgekeurd by Bisschoppelijk be
sluit van 26 October 1907 en by Kon.
besluit van 9 Mei 1908.
De R. K. Middenstandsvereeniging stelt
zich ten doel, volgens art. 2 barer Statuten,
de zedelijke en stoffelijke belangen van den
liandeldrüveuden en industriëelen Midden
stand in bet algemeen, en van hare leden in
het bijzonder te behartigen, overeenkomstig
de beginselen van den R. K. Godsdienst.
De voordeden aan het Lidmaatschap ver
bonden zijn vele. Wü noemen slechts:
le. Door aansluiting der vereeuiging en
bloc bij de Tlaarl. Handelsvereeniging, heb
ben de leden het recht gratis inforinatiën in
te winnen, dubieuze posten ter incasseering
te geven en rechtskundige adviezen hunne
zaken betreffende te vragen by de advocaten
der H. II. V.
2e. Kunnen de Leden gratis gebruik maken
van een Bureau tot plaatsing van Kantoor-
en Winkelpersoneel.
3e. Kunnen de Leden hun spiegel- en" andere
ruiten verzekeren by de afdeeling Onderlinge
Glasverzekering en zullen daarvoor een
uiterst lage premie te betalen hebben.
4e. Kunnen de Leden deelnemers worden in
een fonds tot uitkeering by overiyden, het
welk geheel belangeloos wordt beheerd, waar
voor erfgenamen tegen geringe bijdrage na
overiyden van den deelnemer een belangrijk
bedrag uitgekeerd krijgen.
5e. Ontvangen de Leden geheel gratis en
franco een weekblad van 16 pagina's druks,
waarin alles, wat voor den middenstand van
belang kan zijn, zal worden behandeld.
6e. Een ziekte-verzekering zal weldra in
werking worden gesteld.
7e. Twee maal in het jaar zal eene H. Mis
voor de geestelijke en tijdelijke belangen der
Leden worden opgedragen, terwijl by over
iyden van een Lid ééne H. Mis voor zijne
zielerust zal worden gelezen in zyne Paro
chiekerk.
9e. Minstens zes maal in een jaar zullen in
de Ledenvergadering alle voorkomende za
ken, den Middenstand betreffende, worden
behandeld en wanneer de kas zulks toelaat,
eene fpestvergadering eens per jaar worden
gehouden.
Tenslotte maken wy onze Leden erop at
tent, dat de Diocesane Coöperatieve Crediet-
bank van de Hanze hare werkzaamheden
heeft aangevangen.
Er bestaat dus gelegenheid credieten aan
te vragen en op de in de statuten vermelde
voorwaarden gelden te beleggen, hetzij in de
posito of in rekening courant.
Tevens bestaat er gelegenheid tot beleggen
van spaargelden, waarvoor 3 pet. rente wordt
vergoed; ingaande den eersten en zestienden
der maand.
Minimum inleg 25 cent.
Terugbetaling tot een bedrag van 50.
geschiedt onmiddellijk, hooger bedragen met
1 dag opzegging.
Voor inlichtingen of beleggingen lean men
zich des Maandags en Zaterdags tussclien 12
en 4 uur vervoegen by den administrateur
J. H. Visser, Nieuwe Gracht 46. Op andere
werkdagen tusschen 12 en 2 uur.
Ook niet-leden kunnen van de Spaarkas ge
bruik maken en vinden daarin een solide en
voordeelige geldbelegging.
Het bestuur spoort hiermede alle nog niet
aangesloten R. K. Middenstanders aan, als
Lid onzer vereeniging toe te treden. De con
tributie bedraagt slechts 1.30 per 3 maan
den. Bij toetreding verbindt men zich voor
een geheel jaar.
Voor het lidmaatschap melde men zich, by
voorkeur schriftelijk, aan by den secretaris
C. A. M. Jonckbloedt, Lange Heerenstraat
No. 24.
Namens het Bestuur,
ANTON BOSSE, Voorzitter.
C A. M. JONCKBLOEDT Lzn., Secret.
Een belangstellend lezer van ons blad in
Canada zendt ons ter opname den volgenden
brief, dien wij gaarne, om de vele interes
sante bijzonderheden, die ze bevat, een
plaatsje in ons blad inruimen. Wij behoeven
niet te zeggen, dat wy het medegedeelde ge
heel voor rekening van den schrijver laten.
Mijn haren rijzen te berge aldus deze
oud-Hollander, die thans ongeveer l\.ee ja
ren in Canada vertoeft, wanneer ik over
die dure tijden in de oude wereld lees! Ach!
denk ik dan vaak, al heb ik hier al eens zware
dagen, van honger is tenminste geen sprake.
Alleen is de suiker wat hooger in prijs ge
stegen in de laatste twee maanden, maar zij
is toch nog inaar zeven cent, of in Holland-
sche specie 1714 cent.
Wy zyn maar werkmenschen en nog niet
zoo lang hier (2 jaren), toch hebben wij meer
dan 100 pond vleeseh in huis, iets dat men
zich in Holland toch niet kan permitteeren.
Het rund vleeseh kost thans 11 cent per
pond eu als je lust heht en tijd, kan je zelf
nog- wat wild gaan schieten. Elanden en her
ten loopen er hier genoeg rond. Maar werken
gaat voor en zoo'n hartstochtelijk jager hen
lk niet, al hangen de geweren in myn huis
tan den wand.
Zoo slecht de oogst was in Holland, (hier
vergist zich. de schrijver. Red. N. H. C.) en
Duitschland, zoo goed was zij by ons.
De iiitei is al een paar weken in vollen
gang, maar aan brandstof hebben Wy nog
geen gebrek, vooral bout hebben wy in over
vloed, alleen moet je het zelf hakken en naar
huis halen, maar dat brengt er de duurte
niet aan.
Ai gaat het hier eens een paar maanden
niet zooals het moet, dan is dat zoo heel erg
mot, en beteekeut nog lang geen armoede.
Ja, als het ons slecht gaat, en de hontpry-
zen zyn laag, dan is dat onpleizierig, maar
het kan blijven liggen en bederft niet. Wordt
het dan weer duurder, dan kan men het des
to vlugger verkoopen.
Zooals op heden de prijzen van het hout
zyn, kunnen wij tevreden zyn. Er valt wat
aan ie verdienen èn voor ons èn voor ande
en. als wy maar meer arbeidskrachten had
den, doch dat laat veel te wenschen over.
Hier in ons kleine Waldhof zyn 44 volwas
sen menschen aan het werk, maar we konden
nog wel driemaal zooveel arbeidskrachten
gebruiken. Het zou dan veel beter gaan.
Vooral in den winter is hier veel werk, en
in den zomer behoeft men er ook niet naar
te zoeken. Honderden menschen, die in Hol
land geen werk kunnen vinden, zouden hier
een goed stuk geld verdienen, al kwamen ze
maar hier van October tot April en gingen
dan weder naar huis. Voor het laatste ech
ter ben ik zeer bang, dat hun de moed daar
toe ontbreekt en dan om over het water te
gaan. Wie nochtans een half jaar hier is,
wil veelal niet meer terug. Te veel wil ik
echter hierover niet schrijven, want het zou
den schyn kunnen hebben, dat ik dienst doe
als werfagent of dat het myn doel is reclame
te maken. Dat valt mij zelfs niet in. Als
iemand zulks verlangt, of er om verzoekt,
zooals die abonné in de vragenbus van 11
November jl., dan wil ik hem wel inlichtin
gen geven, doch zonder eenige verplichting
hen op te leggen. Een ieder is zyn eigen baas
hier en kan doen en laten, wat hij wil. Al
leen wil ik zeggen dat het mij bier onplei
zierig aandoet, om steeds te lezen over dure
tyden in de oude wereld, slechte toestanden
enz.
Men kan zijn positie verbeteren, als men
moed beeft, en bezield is met goeden wil.
Ik vond in de vragenrubriek van de N.
Haarl. Crt. van 11 Nov. j.l. de vraag waar,
voor iemand uit den boerenstand en R. K„
in het bezit van eenig kapitaal, in Amerika
de beste gelegenheid is om vooruit te komen
en zich te vestigen?
Twee jaren ben ik thans ongeveer in Ca
nada. Ik hen hier gekomen zonder eenig ka
pitaal, zelfs arm, maar met een goede dosis
moed en taaien wil, hetwelk mij liever is
dan veel geld. Ik was geen boerenarbeider en
ben het nog niet en zal het ook niet worden.
Ook is er teveel verschil tusschen den boe
renstand in Holland en hier in Canada. Ze
ker is het zeer goed als men met het „bóeren-
arbeiden" bekend is, doch bet allerbeste is,
als men moed en wilskracht heeft, dan kan
men vooruit komen, zelfs in weinige jaren.
R. K. mag men zijn, doch men moet zich
zeer tevreden weten te stellen en al zie je
in geen 8 maanden een R. K. Priester, moet
u dat niet te zwaar op het hart drukken.
Komt er dan eens een R.-K. priester in de
nabijheid, d. w. z. een 23 mijl van u vandaan,
snelt er dan zoo spoedig mogelijk heen. Dat
neemt je weliswaar drie dagen tijds in be
slag, doch dan ben je weer gerust en ge
sterkt en over het tijdverlies kom je wel
weer heen.
Natuurlijk zijn er wel plaatsen, waar men
beter zijn godsdienstplichten kan waarne
men, maar hier in mijn streek is er mijlen
ver geen R. K. kerk te vinden, en nog wordt
in de kerk, die hier het dichtste hij gelegen
is, niet alle dagen de H. Mis opgedragen,
zooals in de Oude Wereld. Eéns iu de inaand,
dal is alles.
Dat komt veel hieruit voort, dat hier geen
menschen wonen.
Eens kwam een priester der Engelsche
kerk bij mij en verzocht mij in_ zijne kerk
te komen, maar dat wilde ik niet. Geloof
mij, zeide hij, „er is geen verschil tusschen
uw godsdienst cn de onze". Ik heb het maar
niet geprobeerd, voor alle zekerheid.
Hij heeft een nacht bij mij geslapen en be
loofde, mij weder spoedig op te komen zoe
ken. Tot nu toe is hij echter nog niet terug
gekomen.
Waar men zich kan of zal vestigen, is een
lastige kwestie. Den een bevalt het hier, den
ander elders. Ik voor mij zou voor geen geld
hier vandaan willen, al is het werk moeilijk.
Toch zijn er nog betere streken. Doch ieder
naar zijn zin.
Ik ontvang uw blad natuurlijk altijd later,
dan uw lezers in Haarlem. Maar dat kan niet
anders.
Als alles goed gaat, duurt het 15 tot 18 da
gen na de verschijning, voor dat ik het kan
lezen.
In uw blad van 11 Nov. 1.1. werd de vol
gende vraag gedaan:
Ik heb pas een nieuwen bont gekocht, enz.
Het antwoord daarop was zeer goed.
Hier in het land worden alle winters voor
duizenden dollars dieren gevangen om van
de huid bonten te maken. Er worden voor
die vellen zulke ongelooflijk kooge prijzen
betaald, dat men er door een klein begrip
krijgt van wat het zeggen wil, een bont te
bezitten.
Voor een vossenvel wordt wel een 350 dol
lars betaald; voor onze ratten loopt de prijs
uiteen van 1 dollar tot 1.25 dollar. En hoe
veel van die ratten heeft men niet noodig
voor één bont? Een echt vossenbont is niet
zoo groot en dat wordt nogal prijzig. Vossen
loopen hier ook niet zoo druk als b.v. katten
in Holland.
Maar in Holland kan men het doen zonder
bont, als men onze Canadeesche winter heeft
medegemaakt.
Hiermede meen ik goed te doen voor dit
maal afscheid te nemen van de lezers der
Nieuwe Haarl. Courant, mijne zeer hoogge
waardeerde oud-land- en gewestgenooten. Als
de redactie het toestaat, hoop ik een volgen
de maal nog meer interessante onderwerpen
te behandelen. John. K.
V r. Moet ook een moeder uitdrukkelijk toe
stemming geven tot het huwelijk van een zoon,
als de vader reeds toestemming heeft gegeven?
A n t w. Neen. De toestemming van den. va-
der-alleen wordt gevorderd,
V r. van W. J. E. alhier. Wij kunnen uw
vraag zonder nadere toelichtingen niet beant
woorden. Oppervlakkig beschouwd zouden wij
meenen dat u wel recht op eenige gelden hebt,
doch het best is daarvoor, u direct te wenden tot
uwen chef, die natuurlijk precies weet wie wel
en wie niet onder deze bepalingen vallen
V r. Ik heb last van transpireeren onder 3e
armen. Is er een middel tegen?
A n t w. Dat zult u bij 'n dokter moeten vragen.
Verschillende oorzaken kunnen daartoe leiden.
Vr. Waar moet ik my aanmelden om in dienst
te treden van Rotterdam naar Amerika?
A n t w. U bedoelt ongetwijfeld de Holland-
Amerika-lijn. Het adres hiervan is: Directie
der Holland-Amerikalijn te Rotterdam. U moet
bij een sollicitatie natuurlijk opgeven, welke
betrekking u wenscht.
V r. Is het waar, dat iedere jonge man van
ongeveer 16 jaar gratis officier kan worden?
A n t w. U bedoelt zeker te vragen of iedere
Nederlandsche jonge man, die op 16-jarigen
leeftijd neiging gevoelt, officier te worden, in
de gelegenheid kan worden gesteld dit gratis te
woiden. Ons antwoord daarop luidt: Iedere Ne
derlandsche soldaat, indien hij den vereischten
ouderdom niet heeft overschreden, kan officier
worden en draagt dus de generaalsstaf in zyn
ransel, indien hij over een stel gezonde hersenen
beschikt, van een voorbeeldig gedrag is en flink
gezond is. Niet ieder is het echter gegeven offi
cier te worden, vooral als men dat doel bereiken
moet langs den weg van vrijwillig teekenen,
korporaal en sergeant worden en over den
hoofdcursus te Kampen. Dat is de weg voor jon
gelui zonder middelen. Velen, met de beste be
doelingen in dienst getreden, hebben het echter
niet verder dan sergeant gebracht. Het toela
tingsexamen voor den hoofdcursus te Kampen
wordt lrer te lande en in Indië afgenomen. De
cursus duurt 2 jaren.
V r. Weet u ook een middel om wijn- en
andere vlekken uit een marmer blad van eeu
buffet te krijgen.
A n w. Gebluschte kalk en pijpaarde wordt
met gelijke deelen in regenwater tot een dikke
brij geroerd, welke men vervolgens met een
kwastje dik en gelijkmatig op de marmerplaat
strijkt, twee dagen lang, nu en dan met water
besprenkelend. Daarna laat men de brij goed op
drogen, wrijft ze vervolgens met een zachten
doek af en polijst het marmer, met een leren
lap en fijn krijt. Op deze wijze verwijdert men
vuil en vetvlekken uit marmer en hergeeft het
zijn ouden glans.
V r. Daar ik geen gelegenheid gehad heb, om
bij het koken in kranten tegenwoordig te zijn,
zoudt u mij een groot pleizier doen, om in de
Vragenbus te melden, welke spijzen in kranten
kunnen gaar gekookt worden en hoe lang zij in
het papier gewikkeld moeten zijn, om ze gaar
te krijgen.
A n t w. Deze manier van koken is zeer ge
schikt voor spijzen, die spoedig aanbranden, of
die langen tijd noodig hebben om gaar te ko
ken, doch is ongeschikt om te bakken of te bra
den of sausen te bereiden, of voor spijzen die
geroerd moeten worden e. d.
Men kan in de hooikisten ook uitstekend ijs
bewaren.
Men zet het eten, dat men in de hooikist wil
koken, gedurende een zesde van den tijd, dien
men anders noodig heeft om het ga-ar te koken
op het vuur en plaatst het dan in de hooikist of
couranten, waarin het ongeveer driemaal zoo
lang moet blijven als het anders duurt eer het
eten op het vuur gaar is.
V r. Weet u ook een middel om vetvlekken
uit papier te verwijderen?
Antw. Probeer het volgende middel eens:
neem een weinig geharde magnesium, verkrijg
baar in de apotheek, vermeng dat met een wei
nig naphta, zoodat het een papje wordt; wrijf
daarmede over de vlek, totdat zij verdwenen is.
Anders weten wij er ook geen raad op.
V r. Ik heb een oud beschreven perkament;
kunt u mij daarvan ook zeggen of het eenige
waarde heeft?
Antw. Wendt u eens tot onzen gemeente
archivaris, den heer O. J. Gonnet. Wij twijfelen
niet of de heer Gonnet zal u wel willen inlich
ten.
V r. Er is boedelscheiding. Heeft de moeder
nu het recht om huis en tuin te verkoopen aan
haar jongsten zoon?
Antw. Het is ons niet mogelijk deze puzzle
op te' lossen. U zult uw vraag duidelijker moeten
omschrijven.
V e. van A. v. B. te V.
Antw. Informatiën omtrent soliditeit van
bankinstellingen kunnen wij u niet verstrekken,
zult zelf allicht de reden daarvan wel begrij
pen. Wat uw oveTige vragen betreft, zouden wij
u willen r.aden u tot een betrouwbaar kassier
te wenden, die u dan zelf zal willen helpen, of
u den weg wijst om de door u gewenschte 'hypo
theek te bekomen en alle inlichtingen, daarme
de in verband, zal willen verschaffen. Dit lijkt
ons de beste weg.
.V r. van B. te N.
Antw. Wy meenen u beste te moeten
aanraden met den oudsten broeder tot een over
eenkomst te komen, kost wat kost. Meer will011
wij u in deze zaak niet raden.
V r. van O. v. d. E. te Z.
Antw. De verschijnselen, die zich hij u
openbaren, kunnen verschillende oorzaken heb
ben, en afdoende raad is dus zoo niet van ons
te verwachten. Raadpleeg e°Eter een dokter, dat
is de zekerste weg.
V r. Welke eischen worden gesteld op het
examen om voor een diensttijd van 6Va inaand
in aanmerking te kunnen komen?
Antw. Hierop moeten wij u bet antwoord
schuldig blijven, daar de voorwaarden, voor zoo
ver ons bekend is, nog zijn gepubliceerd.
Wy kunnen wel zeggen» dat zy zwaar zijn.
V r. .Verliest men het Nederlanderschap dooT
gedurende 6 jaar buitenslanda te vertoeven?
Antw. Volgens de wet van 1910 op het Ne
derlanderschap, die ook van terugwerkende
kracht ia, wordt het Nederlanderschap niet
meer verloren bij verblijf buiten het Rijk öf de
koloniën, gedurende 10 jaren.
LVr. Zou no. 450 hier te Haarlem opgeroe
pen worden voor de nationale militie dit jaar
Antw. Hit is niet bekend.
V r. Weet u ook een middel tegen yetpulet-
jes
A n t w. Om vetpuistjes weg te krijgen, v«r-
mijde men alles wat den bloedsomloop zou kun
nen storen en neme. dikwijls voetbaden. Men
onthoude zich van spiritualia en koffie en alle
sterk gekruide en moeielijk te verteren spijzen,
o. a. varkensvleeseh en kaas. Ook zorge men
voor geregelden stoelgang, 's Avonds drukt men
de blaasjes uit, bestrijk die met appelpommado,
die men er 's nachts op laat zitten en 's morgens
er zachtjes afwrijft. Ten overvloede raden wij u
om geregeld onze advertentierubrieken te raad
plegen, ook hen, die om een middeltje tegen an
dere ziekten verzochten.
Vngen zonder onderteekening worden onver
biddelijk naar de prullemand geëxpediëerd.
Gregoriaansclie volkszang. Men schrijft uit
Mechelen dato 25 Dec. aan het „Hbld. v. Antw."
De nachtelijke plechtigheid in de St. Rom-
boutskerk, die voor de eerste maal in onze stad
plaats had, was voor onze bevolking een ware
gebeurtenis.
Het godsdienstig feest waarvan wij dezen
nacht getuigen waren, overtreft alle denkbeeld.
Het was met duizende personen, die uit alle ge
deelten der stad naar de hoofdkerk kwamen en
wel zoodanig dat kort na half 12 geen plaats,
hoe klein ook, nog was te vinden.
Het gedrang van het volk was zoo groot,
dat het aan Z. Em. den Kardinaal bijna onmo
gelijk was, op de liooge koor te geraken, om
er den pontificalen dienst te celebreeren, om
ringd van de kanunniken van het metropoli-
taansch kapittel, allen in prachtige gewaden.
De Mis werd gezongen in gregoriaansehen zang
en beantwoord door liet volk, wat dan ook een
karakter van grootschheid en majesteit gaf aan
die zeldzame ceremonie.
Nooit zag men in St. Romboutskerk iets der
gelijks. De uitvoering van de Gloria en de
Credo bracht iets verrukkends teweeg, een
schouwspel zooals men nooit te Mechelen zag.
Na de Nuttiging deelde Z. Em. de H. Com
munie uit aan de geloovigen en toen de Mis
was afgeloopen, gaf de volksgezinde kardinaal
den pauselijken zegen. Het was half twee, toen
de indrukwekkende plechtigheid ten einde liep.
Alles liep in goede orde af, want gezien den
grooten toeloop van volk en het geweldig ge
drang, had men voor ongelukken gevreesd.
Iets vreemds aan den hemel. Honderden
wandelaars hebben Zaterdagnamiddag tusschen
2 en 3, bij heldere lucht, een merkwaardig na
tuurverschijnsel meenen te zien. Ook wij zagen
inderdaad in het'noordwesten, ter hoogte onge
veer van de Waesdorpsclie vlakte, een klein
voorwerp aan den hemel dat volkomen het voor
komen had van een flauw glanzende ster. Het
merkwaardige van het verschijnsel was, dat het
geheimzinnige voorwerp hoog aan den trans,
evenals een ster, onbeweeglijk stond en dus de
gedachte aan een meteorologischen vlieger, bal
lon of iets dergelijks, uitsloot.
Intusschen is het best mogelijk dat ons spoe
dig een aannemelijker verklaring van het ver
schijnsel ter oore komt dan de zeer onwaar
schijnlijke van een ster tegen de blauwe dag-
lucht. (N. Ct.)
De Nederlandsche millionnairs. Wij lezen
in het „Hbld."Op de stellig wat nieuwsgierige
vraag naar de bezitters van deze vermogens ge
ven antwoord de cyferstaten der Vermogens-be
lasting, waarbij de bescheidenste groep die is
van 8844 personen, voor 13 tot 15000 aange
slagen in 1900; dit aantal bedroeg 10152 in
1910. Vervolgens blijkt dan, dat wij in Neder
land ons in 1909/10 mochten verheugen in het
bezit van 568 millionairs, tegen niet meer dan
433 in 1900. Hiervan zijn er 302, die werden
aangeslagen over een vermogen van minstens
één millioen, 110 met een vermogen van ander
half tot twee millioen, 136 met een vermogen
van twee tot vijf millioen. Hier beginnen dus
de dollarsmillionairs. Dan waren er 15 aange
slagen voor een vermogen van 5 tot 10 mil
lioen, en 5 als de bezitters van vermogens boven
10 mililoen.
Deze vijf groot-millionairs, de eenige vijf Ne
derlanders dus die wellicht volgens Engelschen
standaard millionair genoemd zouden kunnen
worden, hebben te zamen een vermogen van bij
na 87 millioen gulden.
Een rekensommetje zou dus uitwijzen dat het
maximum vermogen van een Nederlandschen
millionair 87 millioen 4X10 millioen 47
millioen zou zijn. Maar in een andere tabel zien
wy, dat slechts één van de vijf millionairs niet
in de bedrijfsbelasting is •aangeslagen. En deze
eene heeft een vermogen van 26 millioen, zal
dus wel de rijkste man van Nederland zijn. De
andere aartsmillionairs in Nederland werken
allen ook nog voor hun brood.
Door dat werken leggen zij ook wel iets op
zij. Ia 1907 waren er ook vijf groot-miUionairs.
Hun vermogen was toen 77 millioen. In twee
jaren is hun kapitaal dus met 10 millioen of
18 pOt. aangegroeid. Maar de ééne millionair
die niets doet, zag zijn vermogen van 1908 tot
1909 (over 1907 vinden wy geen gegevens) aan
groeien met 2.5 Millioen gulden, dat ie 10 pOt.
Dat zou in twee jaren 20 pOt. zijn. Wij zouden
haast den anderen groot-millionairs aanraden,
hun baantje er maar aan te geven.
Wat onze millionairs tot nederigheid en
dankbaarheid! kan stemmen: het vermogen
van de vijf rijkste Nederlanders is zoo om en
nabij even groot als het jaarlykseh inkomen
van Andrew Carnegie.
leggen bij den daarheen verbannen ex-preten
dent sultan van Atjeh, den bekenden Toeankoe
Moehamat Dawot.
Men zal zich herinneren, dat aan Toeanko6
Moehamat Dawot, toen deze door het rusteloos
patrouilleeren van Van Daalen, Christoffel en
anderen, eindelijk was gedwongen in onderwer
ping te komen, onder genot van een toelage van
1C00 's maands, Kofoa Radja 1.1 verblijfplaats
was aangewezen geworden. Lang heeft zijn ver
blijf daar echter niet mogen duren. Intriges
begonnen zich rond hem heen te ontspinnen,
waaraan hij terecht of ten onrechte verdacht
werd deel te nemen.
Gouverneur Van Daalen, meenende van zijn
medeplichtigheid aan die intriges, waarmede
een beschieting van Kota Radja door kwaadwil
ligen verband hield, voldoende bewijs in handen
te hebben, nam hem (24 December 1907) op zijn
alleronverwachtst gevangen en zond hem op
naar Batavia, van waaruit hij door de regeering
naar Amboina werd verbannen.
Toeankoe Moehamat Dawot nu leeft sedert
ongeveer vier jaar op Amboina en voelt zich
daar, volgens onzen zegsman, geheel en al thuis.
Men heeft daar op die plaatseen kleine wo-
lonie van „rois en exil". Behalve hij, bevinden
zich daar afstammelingen van den sedert lang
onttroonden sultan van Palembang, afstamme
lingen van Dipo Negoro en anderen. Die heb
ben daar omgang met elkander en leven vol
tevredenheid op de mooie en gezorfde hoofd
plaats van het eiland.
Toeankoe Moehamat Dawot gaf aan zijn be
zoeker te kennen, dat hij zich in Amboina vol
komen gelukkig gevoelde; naar Atjeh zou hij
nooit meer terug willen. Hij was den hemel
dankbaar van het vreeselijke leven daar ginds
verlost te zijn.
Eén ding ontbrak er enkel aan zijn gelukhet
was, dat nog altijd de last op hem rustte van
de beschuldiging van verraad, waarvoor hij ver
bannen was. Dat was onrecht: hij was volkomen
onschuldig en nimmer had hij, sedert zijn onder
werping, iets tegen de regeering ondernomen.
Met de beschieting van Kota Radja had h^
niets te maken gehad; die was het werk geweest
van de partij van den vader van zijn eerste
vrouw, waarmede hij sedert de scheiding van
deze gebrouilleerd was. Die schoonvader had
hem ten val willen brengen en aan diens intri
ges was alles te wijten. Zijn rehabilitatie te ver
krijgen was het eenige, wat hij op het oogenblik
nog kon wenschengaarne' zou hij ook wel zien,
dat hij zijn volledige toelage, die bij zijn verban
ning was gehalveerd, terugkreeg. Maar dat was
toch maaar bijzaak.
Zijn rehabilitatie te verkrijgen was zijn, voor
naamste zorg.
Het huis van den banneling was ruim en
fraai en met smaak ingericht, eed smaak, die ia
de huizen van inlanders, die de Europeesehe le
venswijze eenigszins hebben aangenomen, veelal
ontbreekt.
Met hem en met zijn hoogst beschaafde en
begaafde vrouw was het zeer aangenaam praten.
Beiden maakten op den bezoeker een zeer
gunstigen indruk. Toeankoe Moehamat Dawot,
die vroeger, in Atjeh, geheel en al aan opium
verslaafd was geweest, schoof thans in het ge
heel niet meer. Hij genoot een goede gezond
heid, fiij werd dik en zyn vrouw was zeer over
hem tevreden. Wat was hij veranderd sedert hy
op Amboina gekomen wasl
De ex-president is in het bezit van een auto
mobiel. de eenige vermoedelijk op Amboina.
Maar heel veel gebruik maakt hij er niet vanj
de gelegenheid om buiten de hoofdplaats Am
boina rijtoeren te maken, is niet groot.
De bezoeker kreeg allerhande verhalen te hoo-
ren uit den tijd, toen Toeankoe Moehamad Da
wot als een wild beest door de troepen van de
Kompeni werd nagejaagd, een tijd, die zoozeer
in contrast stond met den rustigen, pleizierigen
tyd, dien hy thans op Amboina doormaakte.
Enkel de zware verdenking, welke nog steeds
op hem rustte, dat hij zijn belofte van trouw aan
het gouvernement had verbroken, zat hem
dwars.
Uit het huwelijk met zijn tegen woo rdigi
vrouw heeft Toeankoe Moehamat Dawot geen
kinderen. Uit het eerste is er een zoon, die op
de veeartsenijschool te Buitenzorg is geplaatst.
(Java Bode.)
Een millioen voor sport.
Iemand, die onbekend wenscht te blijven,
heeft aan den Fransehen bond voor lichamelijke
opvoeding een millioen francs geschonken ten
einde in het belang der openluchtsport gebruikt
te worden.
De bond zal dezer dagen moeten beslissen op
welke wijze hy dit kapitaal wenscht productief
te maken. Het is niet onwaarschijnlijk, dat men
het geld voor een groot deel zal besteden tot het
aanleggen van sportterreinen en tot het maken
van een flink zwembassin.
Ongetwijfeld zal de Fransohe ojftnluchtsport
van dit edelmoedig geschenk groot voordeel
trekken.
Rois en exil.
iWjÖ spraken enkele dagen geleden iemand, die
Op Ambon vertoevende, een bezoek ^aa aaan af-
Gnst. van de Wall Perné t.
Niet ouder dan 34 jaar, is te Amsterdam over
leden de schilder Gust. van de Wall Perné, be
kend als een kunstenaar van veelzijdige gaven.
De jong, veelbelovende kunstenaar is binnen
weinig tyds aan de gevolgen van bloedvergifti
ging overleden.
Als schilder heeft hij zich doen kennen door
een neiging tot het sprookjesachtige en mystie
ke, gelijk nog gebleken is op de tegenwoordige
tentoonstelling van „St.-Lucas", waarvan bij de
opening nog heeft bijgewoond. Van dezelfde
vereeniging was hij trouwens sedert jaren een
ijverig medebestuurder.
