Smakelijk Brood
Twee Priester-martelaren.
De Lnxe Brooffiatterfj
De H. Carolus Borromeus
VE.ii uilsSuifend prima kwaiileif.
V
X. M. Schiphorst, le secretaris, STetterodestr.
78.
HERÏ8! S. J. CftRELS,
voorheen Piaui SCaisen
R.-K. Propagandaclub „LEO XIII
dte Hillegom.
-•■Itérljelijlr 'goedgekkeurd 1 Februari 1911.
IK, ar: Loerakker. P. van Booden. O. Korte-
feaas. M. Ruigrok. Jac. van Leeuwen. J. van
ger Linden Pz. A. Wassenaar, W. van Mans.
H. van Nobel en. Nie. Weijers. J. van aer Lin
den Cz. A. Broekhof. P- Damen. Z. van Tol.
f, Buigrok.
Tl
Afdeeling HAARLEM.
Bondsgebouw: Smedestraat 28 (St. Bavo).
Maandag 12 Eebr. half 9 Ondersteu-
üTnsdag 18 Fehr. Comm. van Bijstand.
Vergadering Timmerlieden. Bestuur Han
dels- en Kantoorbedienden.
Donderdag 15 Fehr. Rederijkers.
Vrijdag 16 Febr. geen Hoofdbestuur.
Propagandaclub.
Zaterdag 17 Febr. half 9 uur Spaarbank
pSt. Antonius van Padua". 8 uur zitting
Rulpspaarbank (Schoterkwartier). Half 9 uur
Spaarbank St. Nicolaas (Winterprovisie). 8
Uur Bibliotheek. Inschrijven Coöp. Bakkerij.
Mededeeling.
De Rederijkerskamer „Alberdingk Thijm"
gal op Vrijdag 16 Febr. een zesde uitvoering
teven van liaar successtuk „NeoRomeinsch
.ooneelspel in drie bedrijven. Aangezien de
opbrengst zal bestemd zijn voor het eerst
volgend St. Nicolaasfeest voor de kinderen
Van de leden van den Bond, wordt ieder
bondslid aangemoedigd om zooveel mogelijk
propagana te maken voor deze uitvoering.
Het scherm gaat klokslag 8 uur omhoog.
Einde half elf. Al het mogelijke zal
Worden gedaan om de uitvoering op een hoog
,peil" te doen staan. Kaarten eerste rang
1.en tweede rang a 0.50, hij den heer
Kapteijn, congierge van het gebouw St. Ba
vo. Plaatsbespreking a 10 cent op Donderdag
15 Febr., des avonds van 8—10 uur, in het
Bondsgebouw.
Namens bet Bestuur:
F. J. Te even, Secr.
Afdeeling HEEMSTEDE.
R.-K. Vereenigingsgebouw.
Algemeene vergadering op Maandag 12
Febr. a.s., des avonds 8 uur. 1. Opening. 2.
Notulen. 8. Installatie nieuwe leden. 4. Ver
kiezing secretaris. 5. Ingekomen stukken en
wat verder ter tafel gebracht wordt. 6. Rond
vraag en sluiting.
Mededeelingen.
Door het bestuur van de Coöp. Bakkerij
van de afd. Haarlem zal na de vergadering
zitting worden gebonden voor in ontvangst-
name van het inschrijfgeld a 0.50 per lid.
De leden, die zich bij de bakkerij hébben aan
gesloten, worden verzocht, hieraan te den
ken. Tevens zal voor belanghebbenden het
doel en streven worden uiteengezet.
Namens bet Bestuur:
A. van Glabbeek,
waarn. secret.
Afdeeling OVERVEEN en O.
Zaterdag 10'Febr. 'savonds van half 8
tot half 9 uur, zitting Spaarbank en Spaar
kas.
Maandag 19 en Dinsdag 20 Februari
feestvergadering met bioscoop-voorstelling
ter gelegenheid van 't jubileum van onzen
ZJEerw. Adviseur, in het Hotel „Van Onds
het Raadhuis". Aanvang half 8 uur. Opening
der zaal 7 uur. Kinderen beneden de 16 jaar
worden niet toegelaten. De kaarten worden
door den Bode bij de leden bezorgd en kun
nen zooveel als doenlijk is bij deze geruild
worden.
Namens bet Bestnur:
W. J. Jansen, Secr.
Afdeeling BENNEBROEK en O.
Den leden wordt bekend gemaakt, dat de
Tooneelclub „Nut en Genoegen" op Donder
dag 15 Februari de gewone vastenavond-uit
voering geven zal.
Opgevoerd zal worden „De Bloedgetuige",
drama in 4 bedrijven en „De dertiende klok
slag of de dief gestraft", blijspel in 2 be
drijven. De leden en bun dames hebben op
vertoon van hun contributiekaart en ver
plicht programma a 0.10 per persoon toe
gang tot dezen feestavond.
Programhia's vanaf Zondag 11 Februari
verkrijgbaar bij den congierge.
Op Zondag 18 Februari zullen deze stuk
ken voor belanghebbenden gespeeld worden.
Kaarten a 0.30 na de Hoogmis en verder
tot des avonds 7 uur verkrijgbaar bij den
concierge.
Aanvang op beide avonden om 7 uur pre
cies. Opening der zaal om half 7 uur.
De controleurs en commissarissen van or
de worden beleefd verzocht op hun post te
willen zijn
Namens het Bestunr
J. v. B a k e 1, Secr.
Afdeeling 1
Bondsgebouw: Bor
LISSE
mdst.raat H. 47.
Zaterdag 10 Febr. 's avonds van 7 tot 8
uur zitting Spaarkas. Van 7 tot half 8 zit
ting Retraitefonds.
Z o n d a g 11 Febr. 's avonds van 5 tot 7 uur
zitting St. Barbara tot betaling van contri
butie voor werkende leden.
Dinsdag 13 Febr. 's avonds half 8, pro-
pagandavergadering van de Propagandaclub
en Retraitefonds. Als spreker zal optreden
de Zeereêrw. Pater Philippona, Directeur
van het St. Clemenshuis te Noordwijkerhoi.it,
Toegang voor alle katholieken.
Donderdag 15 Febr. 'savonds half 8 uur
vergader ink der vakvereen. St. Isidorus.
(j "'den van behandeling: Verslag afgevaai
stut 6 ^^'vergadering. Voorstel van het be-
°l" te geraken tot een gelijk minimum
digen oma4)uurdlmr' Zaterdags te ein"
Namens het Bestuur:
A. H Schrama. Secr.
HAARLEM.
R.-K, Militaire Vereeniging.
Zoetestraat 13.
£fct gebouw is dagelijks geopend, des avonds
van 6—10 uur en op Zon- en feestdagen den
gebeeleu dag.
Liefdewerk St. Josephs-Ambaehts P-rlingen.
Nieuwe Groenmarkt 22 of Zoetes'u ,-rat 11.
Patronaat voor jongens van 1217 jaar.
Zondagavond van half 6—half 8 Godsdienst
onderricht, Ontspanning, Spaarbank.
Maandagavond van half 8 tot 9 uur herha-
lingsonderwijs voor afdeeling A.
Dinsdagavond van half 8 tot 9 uur herha-
lingsonderwijs voor afdeeling B.
Woensdagavond van 8—9 uur Godsdienst
onderricht of Sociologie voor beide afdee-
lingen.
Donderdagavond van half 8 tot 9 uur her-
halingsonderwijs voor afdeeling A en teeken-
les voor de vak jongens.
Vrijdagavond van half 8 tot 9 uur herha-
lingsonderwijs voor afdeeling B.
Het Bestunr is iederen Zondagavond te
spreken in bet St. Vincentiushuis Nieuwe
Groenmarkt 22, van half 6 tot half 8 uur.
St. Joseplis-Gezellen-Vereenkb
Zoetestraat, 19
Deze vereeniging stelt z;- doel het
godsdienstig en maatschap! welzijn te
bevorderen van R. K. jongelieden uit den
werkenden stand. Lid worden kunnen zij, die
den leeftijd van 17 jaar bereikt hebben, nog
geen 21 jaar oud zijn en een aanbeveling kun
nen overleggen van een bekend en achtens
waardig persoon. Iederen Zondagavond van
8—9E bestaat gelegenheid zich in bet Veree
nigingsgebouw (Zoetestraat 19) als aspirant
lid op te geven. De wehelijksche contributie
bedraagt 10 cent. De zaal der Vereeniging
is geopend op werkdagen van 8—10 uur; op
Zon- en feestdagen van 12—2 uur en des
avonds van 5A—10 uur. De Zondagavondbij
eenkomst is van 8—9K uur verplichtend.
Tot steun dezer St. Josephs-Gez. Vereeni
ging is opgericht hetGezellenfonds. Lid
hiervan zijn zij, die een maandelijkscbe con
tributie van ten minste 10 cents betalen. Deze
contributie wordt door zelatricen tegen af
gifte van een kwitantie opgehaald. De leden
van 't Gezellenfonds ontvangen na hun overlij
den een H. Mis in hunne parochiekerk en zijn
deelachtig aan de gebeden welke de Gezellen
maandelijks voor hunne weldoeners verrich
ten. Men kan zieh als lid latuu inschrijven bij
een der zelatricen of bij den President der
vereeniging Pater C. H. Caininada, N. Groen
markt 12.
EERBIED IN GODS HUIS.
Onderafd. v. d. Ned. R. Bh Volksbond
afd. Haarlem.
Zij, die wensehen lid te worden van boven
genoemde vereeniging, kunnen zich opgeven
aan de volgende adiessen:
C. van Wieringen, Voorz., Twijnderslaan
Iff; W. L. de Rooij, penningm., Eendrachtstr.
12; J. v. d. Aart, secretaris, Koningsteinstr.
19; J. Dijt, Krom 8; J. J, van der Walle,
Lange Heerenvest 106; J. en P. Umans, An-
thoniestraat 61; J. Heijne, Brouwerstr. 55E;
H. B. v. d. Vlist, Schalkwijkerstr.; G. J. v. d.
Veldt, Meester Joostenlaan 20; L. J. J. Zand-
stra, Soutmanstr. 40; H. N. Blom, Meester
Joostenlaan 35; J. F. v. d. Pol, Kamperstr. 72;
J. N, Knoppert, Gen. Cronjéstraat 113rood;
A. v. d. Meij, Rozenpriëelstraat 10; H. Her
ben, Dompvoetslaan, Overveen; H. Heiligers,
Bloemersteeg 3.
R.-K. Vereeniging tof bescherming van
meisjes, gen. „Si Martha"
Het Bemiddelingsbureau der Vereeniging
is geopend eiken Dinsdagmiddag van 12—2
uur, voor betrekkingen als dienstboden, enz.,
Ged. O. Gracht 111, alwaar voor R.-K. dienst
meisjes, wier ouders buiten de stad woonach
tig zijn, iederen Zondag- en Woensdagavond
van 8—10 uur gelegenheid bestaat tegen de
geringe vergoeding van 5 cent per week, haar
vrijen tijd aangenaam en gezellig door te
brengen. Aanmelding daartoe aan het „Te
Huis op bovengenoemde avonden.
Si Elisabethsvereenighig.
Inleveren van ziekenbriefjes Maandag
avond tussehen 7 uur en half 9, Woensdag
en Vrijdagmiddag tussehen 1 en 2 uur. Jans
straat 4f
R.-K, Meisjespatronaat „ST. ROSA".
Nassaulaan 50.
Het doel van dit patronaat is, meisjes uit
den arbeidenden stand, van 12-16-jarigen leef
tijd, g ra t i s in het naaien en aanverwante
vakken, alsook in het knippen, te onderrich
ten.
Tevens ontvangen zij Godsdienst- en Bij-
belsch onderricht, alsmede Herlmlirigsonder-
wijs in het lezen, schrijven, rekenen, enz.
Het onderwijs wordt gegeven eiken avond
der week van half 7 tot half 9, uitgenomen
Zaterdagavond.
Aangifte van leerlingen tweemaal per jaar,
n.l. ia de maanden Juli en December, op een
steeds in dit blad te vermelden datum.
Het Bestuur is voor ouders der leerlingen
en belangstellenden te spreken aan boven
staand adres, op iederen leu Woensdag der
maand van half 3 tot half 5 uur.
Het Bestuur
Mej. <T. D. O. LOOMEI.TER,
Zijlweg 88, Presidente.
Mej. M. C. DE GRAAFF,
Zijlstraat 1315, Secretaresse.
Mej. ;r. M. M. BAK,
G. Oude Gracht 40r., Penningm.
St. Maria-vereeuiging.
R.-K. Vereeniging tot bestrijding van het
drankmisbruik, vergadert elke twee maanden,
hetwelk vooraf in de agenda dezer courant
wordt bekend gemaakt.
De Maria-vereeniging heeft een onderafd.
Meisjesbond, voor leden van 11—16 jaar,
die ook tweemaandelijks vergadert op Zon-'
dag, 's nam. te 4 uur, in het gebouw St.
Bavo, Smedestraat.
In de vergadering is gelegenheid zich voor
het lidmaatschap te laten inschrijven; tus-
schentijds bij het secretariaat der vereeniging
Z ij 1 w e g 21.
R.-K. Propagaiidaclub „St. Petrus",
Schoten (stadsgedeelte).
Het Bestuur bestaat uit de heeren:
J. Th. Bakker, Voorz., Kloosterstraat 101.
J. S. Blaas, le Secr., Cronjéstraat 87.
Tb. van Geldorp, Penningm., Borueostr. 15.
P. Beers. 2e Secr., le Hoogewoerddwarsstr.
no. 12.
H. M. A. Mathot, Commissaris Pr, Levds-
straat 74.
GELOOF EN WETENSCHAP.
Vereeniging tot bevordering van de weten
schap onder de meer ontwikkelde
Katholieken.
Aangifte voor het lidmaatschap (minimum
2.50 per jaar) te richten tot den heer F.
I
Si Vincentlus-Bibliotheek.
Het liefdewerk der Bibliotheek verschaft
tegen uiterst laag leesgeld degelijke en aan
gename nitspanningslectnnr.
De commissie met bet liefdewerk belast,
neemt slechts die boeken in den catalogus op,
welke naar haar meening door iedereen ge
lezen kunnen worden.
Gelegenheid tot het afhalen en ruilen van
hoeken bestaat er op alle Woensdagen van
het jaar des avonds van VA—9 nnr tegen een
leesgeld van VA cent per deel, en gedurende
de maanden October—Maart ook op Vrijdag
avond van VA— 9 nnr tegen een leesgeld van
1 cent- per deel.
Voor schenkingen van hoeken en giften in
geld houdt de commissie zich beleefd aanbe
volen.
President van bet liefdewerk is de heer
C. H. J. de Graaff, Zijlstraat 13, secretaris
de heer P. J. van Kessel, Plein 5.
Propaganda-eluli voor den Volkszang.
R.-K. Gemengde Zangvereeniging in samen
werking met de Afd, Haarlem der Dio
cesane Vereeniging'tot Bevordering van
den Volkszang.
Eiken Donderdagavond van 8—10 uur Repe
titie in het gebouw der SI. Elisabeths vereeniging,
Jansslraal 49.
Naast de liederen uit de diverse Liederen
bundels voor den. Volkszang worden ook kleine
re en grootere meerstemmige werken uitgevoerd.
Dames en Heeren die lid wensehen le worden
kunnen zich aanmelden des Donderdagsavonds
aan het repetitielokaal bovengenoemd, of da
gelijks bii den Heer H. Kerkhoff, Verspronck-
weg no. 7, Haarlem.
Haarlemseh Brokkcnhuis.
(Van do St. Vincentiusvereeniging),
Zoetestraat 13.
Geopend iederen Dinsdag, Donderdag en
Zaterdag van 9—12 en 2—5 uur.
Tot ontvangst van goederen kan de con
cierge op elk uur van den dag ontboden wor
den. Telefoon 2170 en 1267.
R. K. Politieke Propagandaclub te Haarlem.
Bovengenoemde propagandaclub stelt zich
ten doel de verhooging der politieke kennis
en actie onder de katholieken van Haarlem
te vermeerderen. Dit tracht zij te bewerken
door:
a. het verschaffen van inlichtingen ter ver
krijging van het kiesrecht;
b. het deelnemen aan de practisehe ver
kiezingswerkzaamheden; en
c. het opwekken tot toetreding als lid der
R. K. Kiesvereeniging-,
Mannen en jongelingen, die lust gevoelen
als lid toe te treden, kunnen zich daarvoor
bij het bestuur aanmelden. Om goed te wer
ken en Haarlem Rechts te honden, hebben wij
vele leden noodig. Meldt u daarom in groo-
ten getale aan!
Namens het Bestuur:
J. H. VISSER, Voorzitter,
Nieuwe Gracht 46.
G. J. BRAAKHUIS, Secretaris.
Hagestraat 10.
Zijn tefel .was uiterst sober en bestond slechts
uit brood, water en groenten. Bij zijn herder
lijke reizen wias hem geen bergweg te boog,
geen tocht te ver. Meestal reisde bij te voet en
droeg zelf zijn bagage.
Voor de Kerkelijke studiën toonde Carolus
grooten liver. Hij zelf was zeer bedreven in de
Godgeleerdheid en het Kerkelijk recht, waarin
hij een graad van doctor had behaald, en eïschte
ook van zijn priesters, dat zij bekwaam zouden
zijn in de kerkelijke wetenschappen.
De verheven naastenliefde en offervaardig
heid van den heiligen Aartsbisschop toonden
zich schitterend tijdens de pest, die in bet jaar
1576 te Milaan uitbrak. Alles verliet de stad;
zelfs de magistraatspersonen namen de wijk, de
zieken aan bun lot overlatend. De goede herder
bleef met zijn geestelijkheid bij de ongelukkige
kudde en verscheen als reddende engel aan de
sponden der zieken, voorzag de stervenden van
de troostmiddelen der Kerk, zorgde voor ver
pleging, voeding en geneesmiddelen en deelde
rijkelijk aalmoezen uit. Hierbij vergat bij zich
zelf zoover, dat -hij zijn huisraad, j.a zelfs zijn
kardinaalskleederen verkocht, om met de op
brengst de noodlijdenden te steunen. Toen hij
geen geld meer voor de zieken had, maakte hij
schulden, offerde het laatste op, wat hij had en
sliep op een plank of een schamelen stroozak.
Om Gods toom af te wenden, hield Carolus
een boetprocessie, waarin hij zelf, een touw om
den hals en het kruis in zijn handen geheven,
nederig voortschreed. Terwijl 100 geestelijken
liet slachtoffer hunner priesterlijke bediening
werden, spaarde de Hemel den Aartsbisschop,
die zich alles voor allen gemaakt had. -
Toen de vreeselijke ziekte had uitgewoed,
zocht Carolus de treurigs gevolgen er van naar
krachten te lenigen door de oprichting van een
algemeen ziekenhuis, een weeshuis, een ge
sticht tot opneming van herstellenden, en an
dere inrichtingen van liefdadigheid en werd
daardoor tot op den huldigen dag de groote
weldoener van Milaan.
Heilig als zijn leven was zijn dood. In October
1584 trok liij zich eenige dagen in de eenzaam
heid terug om een retraite te- houden. Gedu
rende' deze vrome oefening overviel hem een
koorts, die hij in 't begin weinig telde. Maar
de ziekte nam s-nel een ernstigen keer. Toen
het bericht van zijn naderend einde zich in de
stad verspreidde, verzamelde zich het volk voor
zijn paleis. Als kinderen om het sterfbed van
hun vader stonden de Milaneezen weenend aan
zijn schamel leger. Voorzien van de laatste Hei
lige Sacramenten stierf hij den 3den November
15S4 in zijn geliefd Milaan, eerst 46 jaren oud.
Zijn laatste woorden waren: „Zie Heer, ik kom,
ik kom spoedig 1"
De dankbare burgers van Milaan bereidden
hem een glorierijk graf. In een kostbare, ver
gulde doodkist rust zijn lichaam in de crypta
van den marmeren dom.
(Centr.)
LEVERT;
Onder de groote mannen, die de ware Kerk
hervorming hebben gebracht, stond de heilige
Kardinaal Carolus Borromeus in.de voorste ge
lederen. Aan hem vooral is het te danken, dat
de heilrijke besluiten der Kerkvergadering van
Trente zijn uitgevoerd en de Kerk in den geest
van dat Concilie waarlijk Vernieuwd werd.
Uit het oud-adellijk geslacht d er graven van
Borromeo gesproten, wijdde de vrome jongeling
zich aan den geestelijken stand. Reeds vroegtij
dig bekleedde hij hooge kerkelijke waardig
heden, wier inkomsten hij
in den schoot der
armen deed vloeien. Toen hij 22 jaren oud was
geworden, besteeg' zijn oom, kardinaal de Me
dici, onder den naam van Pins IV den pause
lijken troon. Deze, die de hooge gaven des jon-
gelings kende, riep hem naar lloine, verhief hem
tot kardinaal-diaken en vertrouwde hem de
eervolste zendingen toe- 'Nu.begon in vervulling-
te gaan, wat een vrome man bij de geboorte
van Carolus voorspeld had„Dit kind zal eens
de hervormer der Kerk zijn en wonderbare din
gen uitwerkenDe Paus had hem tegelijk het
Aartsbisdom Milaan opgedragen, en nu was het
Carolus' vurigste wenscb, zich geheel aan het
welzijn van zijn diocees te kunnen wijden, ^oo-
als eens zijn groote voorganger, de H. Ambro-
sius. Door allerlei zaken en bezigheden werd de
Heilige nog vijf jaren in Rome weerhouden. In
dezen tijd was nl. de Kerkvergadering van
Trente weer samengekomen, en de gewichtigste
besluiten, die van toen af d.oor de Vaders wer
den genomen, kwamen vooral tot stand dooi
den grooten invloed van Carolus, die met Trente
in voortdurende verbinding stond. Gedurende de
ziekte van-den Paus was Carolus. onverdroten
werkzaam om den voortgang der beraadslagin
gen van het Concilie te bevorderen, en het ge
bikte hem, dat de besluiten nog bü leven van
Pius IV de Pauselijke goedkeuring verkregen
en dus konden afgekondigd worden. En nu was
het Carolus' groote zorg, dat oo'k en vooral in
zijn bisdpm deze besluiten stipt werden uitge
voerd, en ze door zijn voorbeeld in de gelieele
Kerk te doen toepassen. Groote moeilijkheden
ondervond de ijverige bisschop hij dezen arbeid,
want er waren vele geestelijken, die weinig nei
ging toonden, om met de oude sleur te breken.
Zijn eigen bisdom werd een modeldriooees, waar
naar vele andere zich richtten.
Door zijn heiligen levenswandel was Carolus
een lielderlichtend voorbeeld voor zijne kudde.
Het is con opmerkelijk verschijnsel, dat
de gvoote meerderheid der bevolking dier
streken, welke thans het Bisdom Breda
vormen, Katholiek gebleven is, niettegen
staande zij van bet begin der 17de eeuw
tot de Protestantsehe Republiek der Ver-
eenigde Nederlanden behoorden. Dat, onder
andere oorzaken, ook bier vooral moet ge
noemd worden de standvastigheid in bet ge
loof, h'et deugdzaam leven en de zielenijver
van vele priesters, is aan geen twijfel onder-
lievig. Onder ben nemen de Priester-marte
laren eene geheel bizondere plaats in. Wijl
zij echter in 't algemeen nagenoeg onbekend
zijn, kan bet misschien nuttig zijn, enkele
bijzonderheden te verbalen omtrent twee
hunner, die in bet jaar 1557 den dood
vonden.
De namen dier beide geloofshelden zijn;
Arnold Vessem en Hendrik Bosch. De eerste
was pastoor te Klein-Zundert, de tweede te
Nispen. Beiden waren kloosterlingen van de
orde van Premonstreit uit de abdij van
Tongerloo, welke het begevingsrecht bad dei-
twee genoemde parochiën, evenals dat van
verschillende andere pastoraten in deze stre
ken. (Thans nog van de St. Jansparocbie te
Roosendaal.)
De gelukzalige-martelaar Arnold Vessem
ook-Van Loedt, gebeeten, was omstreeks 1490
te Tilburg geboren. Hij had zijne studiën
volbracht aan do hoogeschool van Orleans,
liet kloosterhabijt ontvangen te Tongerloo,
den 23en Juni 1520, en zijne plechtige gelofte
afgelegd den 9den Juni 1522.
Hij bekleedde in bet klooster verschillende
ambten, liij werd „cellier" den 24sten Juni
1527, en „camerarius" den 16den Juli 1530.
In Febr. 1536 werd hij benoemd tot pastoor
te Klein Zondert. Hij gaf daar vele blijken
van liefdadigheid jegens de armen. Met toe
stemming van den Bisschop van Luik(ondei
welk Bisdom nagenoeg geheel bet Noord-
Brabantsch deel van bet Bisdom Breda be
hoorde tot 1559) stichtte liij er een altaar,
eene plechtige Donderdagsdie Mis en een
broederschap ter eere van liet aanbiddellijk
Sacrament. Het altaar was het „Sacraments
altaar". Behalve deze gezongen Mis, stichtte
hij nog eene Maandagsche, gelezen H. Mis
ter eere van den H. Geest. George van Oos
tenrijk, Bisschop van Luik, verleende de be
doelde toestemming den 21sten Juni 1546.
Bij de opkomst der Hervorming in de
Nederlanden werd bij al spoedig het slacht
offer der nieuwgezinden. Den 19den Juni
1557 vielen roofgierige schelmen, volgelin
gen der Wederdoopers, de pastoorswoning
aan, stalen al het geld en meest al het huis
raad. Den herder zélf, die te bed lag brach
ten zij uit haat tegen zijn standvastig geloof,
ongeveer twintig wonden toe, slachten hem
als een redeloos dier, en lieten hem, met uit
gespatte en over den grond verspreidde her
sens op de voorplaats liggen. Het bloed bleef
nog lang or> de steenen zichtbaar.
Zijn lijk werd naar Tongerloo vervoerd.
Later werd het in een waardiger rustplaats
bijgezet, op last van Henricus van Leem-
putte, Vicaris van liet Bisdom 's-Hertogen-
bosch. De vlekken van bet bloed werden
steeds door zijne ordebroeders in eere gehou
den, en honderd jaren nadat het vergoten
was, bewaarde prelaat Wicbmans er nog
overblijfselen van. Daar algemeen aangeno
men werd, dat Arnold Vessem om het
geloof als slachtoffer stierf, is steeds zfin
naam in heilig aandenken. (Kruge;
Bisd. Breda 4 blz. 314, Coppens, Beschr. p'
's Bosch 3 afd. 2 bldz. 180, Van Spil
Abdij Tongerloo blz. 323; Sanderus
Brab. 3 p. 372, Sauter, Priestermartèffi:
Petrus v. Calmpthout Brecht 1910- Bid.'-T-
Hendrik Bosch of Busschen schreef
llden Aug. 1557 uit Esschen aan zijn over
ste, den abt van Tongerloo, dat hij, op
vernemen van den dood van Arnold Vessem,
terstond naar Klein-Zundert wasvertrokkei
dat hij daar het huis leeggeplunderd en zij
medebroeder vermoord had gevonden.
„Nimmer, schreef hij, zoolang ik leef, ver
geet ik het gezicht van die verschrikkelijke
en onmenschelijke wonden, die nog iederen
nacht bij het ontwaken mij voor cbn geest
staan."
Hij die deze woorden schreef, vermoedde
alsdan nog niet, dat weinige dagen later, den
23sten Aug. van hetzelfde jaar, een dergelij
lot hem zeiven zou overkomen.
Te Roosendaal geboren, vermoedelijk o
het einde der 15e eeuw, bad Hendrik eene
voorliefde voor de orde van St. Norbertus,
aan wie aldaar de geestelijke belangen waren
toevertrouwd. Den 23 Juni 1516 ontving hij
bet wit habijt te Tongerloo. Uitschijnend
door deugd en geleerdheid, werd hij achter
eenvolgens subprior en prior des kloosters.
Den 2den Juni 1527 werd liij pastoor te Duf
fel, den 28den Dcc. 1532 te Alphen, einde
I ebr. 1540 te Nispen. Het Necrologium der
abdij roemt zijne wonderbare liefde tot Go
en den noodlijdenden evenmenscb.
Hij was reeds op Imogen leeftijd, toen in
den 23sten Aug. 1557 des nachts te ongeveer
elf ure, in zijne pastorie door Hervormden
aangevallen en wreedaardig vermoord wérd,
na van al zijne goederen te zyaberooi'd.Mcn j
zag nog 13 jaren na bet plegen van dit mi-
drfjf op eenen steen het bloed van dc-z u uit f
muntenden relegieus en milddadigeu vadei
der armen, dat niet kon uitgewisckt worde: i
Een eeuw nadien vatte zekere Lambr.-r'ui 4
de Leeuw, Norbertijn te Tongerloo, nt
door overlevering onder de kloo-ieilingenj
vernomen te hebben het leven en den dood.
voor 's Heeren aanschijn, glorievol va dezen
martelaar -- in 1652 eene groote g vrucht
tot hein op. En hij bleef niet onbelui uk Want
meer dan eens ondervond hij de kracht van
zijn voorbede. Op zijn verzoek stond Henri
cus van de Leemputte Vicaris Generaal en
Bestuurder „sede vacante" van liet Bisdom
's Bosch, den 13en Mei 1653 toe, dat de Pre
laat van Tongerloo het gebeente van d< u eer
biedwaardige» man zou verheffen, en op eene
meer eervolle plaats doen rusten.
Hij stond dit toe, gelijk iiij verklaarde
„opdat God in Zijne Heiligen verheerlijkt
worde, en, indien het Hem behaagt, dooi
zijne verdiensten (van Henricus) Zijr wel
daden aan de Christen geloovigen sehenke."
Lambertus plaatste het volgende t. f
op de grafstede:
Aan 't bosch, groenend van deugd, o.,
Aan de roze, wit en rood,
In bet dal der rozen gelezen,
Geurend door een goede faam.
Door moordenaars wreed afgesm d< u. 4
Thans als eene roze van Jericho
Voor den Heer bloeiend,
Den Prior, die zijne H. Orde liefhad.
Den herder van verschillende parochiën,
Den wonderbaren weldoener der armen
Den Heer, onzer Orde-Broeder,
Hendrik Bosch, van Roosendaal,
Wiens bloed, na zijn wreedeu doo i.
Als dat van Abel om wraak roepend,
Langen tijd niet weggewischt kon v cruf-n.
Gegroet, Gij- zoon der Martelaars,
Op d'avond van uw levensdag,'
Door wreede beuion weggerukt,
Als rozen, welkend door den storm J
A oorbijganger, vereer hem, en gij zu:t /'ia
«lacht ondervinden. Geloof- mij, die 'tonder
vonden heb. Ik spreek uit oudervinding.
Frater L. de L.
D. v. N.-B.
NUTTIGE WENKEN.
Wij lezen in de „Residentiebode" e ,u m
rubriek: Voor Huis en Hor:
Karnemelk.
De karnemelk is naar verhouding - ijk aan
voedingstoffen, zij moest daarom, ook als vo.-
dingsmiddel voor den mensch, meer o. prijs
worden gesteld, dan tot nu toe geschiedt.
bevat n.l. 3 _pCt. eiwit; 1.3 pCt. vet; 3.2 pCÉ
suiker en 0.5 pCt. zouten. Bovendien bevat z"
melkzuur, tile haar den aangenomen, fri&scheu
smaak verleent, doch ook, vooral bij kinderen
en bij groote menschen met zwakke spijsver
tering, aanleiding tot diarrhee geelt. Ook m,
zij niet ongekookt, dus koud gebruikt worden"
wanneer men bezweet is.
Gerstewater.
Een goed gerstewater, dat bij ongesuldhe-
den, bij koorts, influenza, ontsteking, heeschheii.
of rauwheid op de borst zulk 'n idorstlesscbende
en verkoelende drank is, verkrijgt men op de
volgende wijze: Men kookt 1 doel goed ge-
wasischen gerst met 12 tot 16 dee'en water zoo-
lang, lot de basten loslaten en drukt ze door
een zeef of doek uit. Men doet er bij hel ge
bruik een weinig suiker en citroensap bij.
Om vliegende insecten uil de kamer te ver
drijven, hangt men een stukje kamfer boven eci
brandende lamp, doch zóó, dat .liet niet kan ont
branden. De verdampende kamfer jaagt ter stom
alle insecten weg.
Tot het schoonhouden van flessch«i enz,
vooral die, waarin vet geweest is, en die moei
lijk schoon te maken zijn, is zaagsel, met nie;
te veel- water geschud, ten sterkste aan te be
velen. Zelfs flesschen, die sterk riekende ski"
fen bevat hebben, zijn na een herhaalde aanwen
ding er van, voor elk gebruik geschikt.
Practisehe 1 ij m.
Wanneer er kwestie is bijv. in de huishou
ding een stuk glas of porcelein, een stuk speel
goed enz. wal gebroken is, spoedig ie lijmen,
lost men in een verwarmden lepel wat witte
gelatine met een weinig azijn op en bestrijkt de
te lijmen voorwerpen met de verkregen heldere
opiossing. Heeft men bij de azijn eenige kor
reltjes chroomzure kali gevoegd en het gelijm
de stuk eenigen tijd in het licht gezet, dan kan
men het zelfs daarna in water leggen, zonder fdat
de gelijmde plaats loslaat.
Inktvlekken verwij deren.
Vlekken van aniline-inkt kunnen verwijderd
worden door ze te bevochtigen met sterken alco
hol, welke met een weinig salpeterzuur is aan
gemaakt. Menigeen zat de moeite niet te veei
zijn, om op deze wijze een kostbare teek en in.;
of geschrift te redden.
