ft
St
De miüioenen-Prins.
BUITENLAND.
Het „democratische"
Frankrijk.
Amsterdamsche Beurs.
w*
Hu Bon üarclié
oyo n s,
Haai*lem>ii*usse!.
Occasions
Wit
iyOccasioüi".
Opgegeven door F.Th. Everard
??/8
w;
Mil
13'
33
feuilleton
Groote roman, naar het Fransch
van P. d'Aigremont.
NIEUWE HAARLE/ASCHE COURANT ™™JÏÏ£E
Men ziet en leest heel dikwijls, als er sma
lend wordt afgegeven op ons „conservatief"
staatsbestuur, onze „behoudzucht", onze „ach
terlijkheid," zulke bedillers met geestdrift
■wijzen op dat hoog-„verlichte" land, dat zooals
net immers heet „de teugels van een tiranni-
seerende monarchie heeft afgworpen"
heen, we bedoelen nu niet Portugal, waar
de hooggeroemde republikeinsche vrijheid
óók al larie blijkt te zijn, maar Frankrijk.
Het „democratische" Frankrijk.
We spreken nu niet eens van de regeerders-
kliek, die het land uitbuit zoo erg als de
fermers onder Lodewijk XIV het niet
durfden.
We spreken niet eens van de politieke
knoeierijen die de vrijheid er tot een fictie
en de gelijkheid tot een paskwil maken.
e willen het alleen eens hebben over een
organieke wet, een wet die dan toch de basis
uitmaakt van heel het regeeringsstelsel dat
immers heet: „het volk regeertl"
rLe ïransche kieswet.
men zou zoo zeggen: dat moet in het „demo
cratische" Frankrijk wel een pronkjuweel
wezen, een tot in onderdeden uitgewerkt
stuk dat de vrijheidsidée weergeeft en be
lichaamt zooals het nergens anders in Europa
is
Welnu:
De Franscbe kieswet dateert van1852:
zooals ze toen is gemaakt, is ze nog! Die
^et werd gemaakt en afgekondigd tusschen
oen „coup d'état" en de proclamatie van het
Keizerrijk
Hoe is de wet? Ziehier de voornaamste be
palingen: elk Franschman, die 21 jaar oud
is en een vast bedrijf van 6 maanden heeft,
is kiezer. Kunnen niet stemmen de officieren
in actieven dienst, sommige veroordeelden
en de soldaten, die onder de wapens zijn, uit-
zonderd wanneer zij op den dag der verkie
zing met verlof in hunne gemeente zijn.
Algemeen stemrecht dus.... prachtig!
Maar zie dit nu eens in de practijk.
ment m 6en afgevaardigde per arrondisse-
b wanneer dit meer dan 100000 telt
ron 6uPPjementair afgevaardigde en ook
roor een gedeelte van 100000.
us heeft een arrondissement van 15000 in-
JmeJ.s uit de Hooge Alpen b.v. een afge-
aj tligde, terwijl een ander van bijna 100000
w oners er ook maar een heeft terwijl een
m er met 105000 inwoners er twee heeft even
ais een arrondissement dat bijna 200000 inwo
ners telt. Er is dus nogal speling tusschen
net eerste en het laatste: één gedeputeerde
voor 15000, 2 voor 195000 inwoners. Het is eene
verhouding of liever wanverhouding van 1
en 13.
Gevolg; het Zuiden dat eene veel minder
dichte bevolking- heeft dan het Noorden heeft
naar evenredigheid meer gekozenen,
mr pi?10W niaakte dezer dagen de op-
'kmg, dat sedert 5 jaar 7 millioen inwo-
cis van het Noorden 3 ministers hebben ge
leverd en het Zuiden iu hetzelfde tijdvak 38.
De kiezerslijst wordt opgemaakt door den
burgemeester. Maar deze beschikt niet zoo-
als hij ons over den bevolkingsdienstwant
die bestaat niet; de Franschman verandert
van domicilie zonder iemand kennis ervan
te geven! Men kent derhalve de bewoners
eener gemeente slechts door 10-jaarlijksche
volkstelling. De kiezer moet dikwijls zijne in
schrijving eisehen: in die voorwaarden laten
een groot aantal onverschilligen zich zelfs
niet inschrijven!
De lijst bestaat in een éénig geschreven
exemplaar: reclames worden beoordeeld dooi
den maire en zijne twee adjunkten, in hooger
beroep in laatste ressort geschiedt dit voor
den vrederechter, die- geen magistraat, doch
een eenvoudig ambtenaar is.
Ook worden die lijsten op eene armzalige
wijze hijgehouden. Er zijn 11700000 ingeschre
ven kiezers: de verhouding varieert van 29 tot
S3 per honderd inwoners.
Als men er nu de vrouwen aftrekt, de of
ficieren, de veroordeelden, de vreemdelingen,
hen die minder dan 6 maanden verblijf hebben
en eindelijk de jongens heneden 21 jaar, zal
men dit resultaat verkrijgen, dat het maxi
mum, hetwelk men kan insckijven gemiddeld
ongeveer 25 pCt. bedraagt.
Dus zijn er minstens 1.5 millioen ingeschre
venen teveel. Namen die meermalen voorko
men of overleden kiezers. Het gebeurt, 't is
waar, dat men voor dooden stemt 't is on
langs nog gebeurd! Te Toulouse ontdekte men
op zekeren dag, dat er 3000 valsche namen op
de kiezerslijst stondenalleen voor
Toulouse.
De organisatie der stembureelen is nul of
onvoldoende. Het geheim der stemming is
slecht verdedigd. De candidaten mogen
geene getuigen hebben hij de stemopneming.
En zoo is er nog meer.
In de practijk komt dus van het „algemeen
stemrecht" in het „democratische" Frankrijk
al heel weinig terecht.
En dat is nu het land, dat ten voorbeeld
wordt gesteld door alles wat anticlericaal is
of het meent te moeten wezen!...
HDNGEESNOOD IN KUSHAND.
Ontzettende verhalen vajn gebrek en hojn-
gersineoü kamen uit id© noodlij (deinde gou
vernementen yjajn Rusland; vjojejdisel, brand
stof en kleeding ontbreekt, en het aantal
sterfgevallen is groot.
In sommige dorpen van het gouvernement
Oel'a ontbreekt a-llesi, in het gouvernement
Simhinsk eveneens. Overal wordt aan de
district®-zemstyols doioir priesters, onderwij
zers en vertegenwoordigers der g|emeente|n
gevraagd, om vrije keukens te openen. ®aiajr
geld ontbreekt er voor. De Zemstvo vroeg
aan de regeering een bedrag vam 90,000
maar zonder succes.
De „Ndwoj-e fWremijai" bevat een. artikel kit
Tobolsk, waarin gruwelijke verbalen worden
tdaan ovesr de ellende, die dajar heers ebt-,
nüer dat de regeering iets. doet, oto die
te bestrijden. De ,bewc|oers loopen langs de
deuren der rijkeren en smeeken ,,in Christus'
Ua,am" om een stuk brood- De laia,tste paarden
zijn verkocht voiojr drie roebel# per stuk.
Er is geen énkel huisdier, geen stuk vee
meer in het district. In 75 woningen, die
de correspondent bezocht, was geen pond
meel. En de centrale autoriteiten; weigeren
de reserve-voorraden graad uit te deelen.
De „Roessko Siofvo" meldt, dat generaal
Oeglitchinin, de commandant der derde ko
zakken-s-eeti-e te Cheliabinsk', iedfere hulp .aan
de van alles o|ntblo:ofte kozakken weigerde,
„op grond da,t het beschamend is voor ko
zakken zich te beklagén."
Een lid v!a|n den Zsmstvoi te Samara .zond
aam een lid van de Do erna uit Balalkof het
volgende telegram
,,De politie heeft mij verboden, om voor
eigen rekening warme maaltijden te ver
strekken in de drie plaatselijke scholen."
Dit telegram is ter kenlnis gebracht van
de Russisch© regeering. (Hbld.)
De haarspeld en de actriee. In het Neue
Volks-Tlieater te Berliju werd Woensdag
avond de voorstelling van Nathan der Wei-
se" door een eigenaardig ongeluk vóór den
gewonen tijd beëindigd.
Toen even voor het einde van het stuk
Nathan zijn dochter Reclia omarmde, zakte
de tooneelspeelster, die de rol van Recha
vervulde, mejuffrouw Martha Angerstein,
plotseling bewusteloos ineen. Het spel moest
gestaakt en het scherm neergelaten worden,
zoodat het publiek naar huis ging zonder het
slot van liet stuk te hebben gezien.
6 dienstdoende geneesheer schonk dade
lijk zijn zorgen aan de bewustelooze actrice,
cue na eenigen W6(]er /0j; zich zelve kwam.
ek nu, dat een der haardspelden,
wam mee de pruil aan het haar der actriee
^na Trli?Px?a+v, d®,oorzaak der onmacht
nas. Toen Nathan onder zijn vaderlijke om
helzing het hoofd zijner dochter teeder aan
zijn borst drukte, werd de haarspeld diep in
de huid van haar hoofd gedrukt.
Fraulein Angerstein wilde haar hevige pijn
niet laten merken, om de voorstelling niet
in de war te sturen, maar ten slotte werd
zij door haar zenuwen en de pijn overmand.
Zigeuners-fei-rorismeIn de omgeving van
Fulda verkeert de bevolking in ©en ware terreur
door een bende Zigeuners, die de goh eel e streek
reeds sedert een week onveilig maakten. Het
zijn bepaaldelijk drie hunner die gezocht worden.
Eerst werd op een landweg een veldwachter
doodgeschoten. De bende verdween en dook toen
te Fulda weer op. Daar schoot d© moordenaar
van den veldwachter zijn eigen vader dood;
maar weder wist hij te ontkomen. Toen d©
dader met eenige anderen in een herberg
kwam, ontmoetten zij weer een veldwachter en
zoo ontstond een geregeld vuurgevecht tusschen
de Zigeuners en een aantal oud-strijders, waarbij
eenige boeren en de veldwachter gekwetst wer
den. Toen nu de Zigeuners weggingen, ontmoetten
zij fn Siet bosch ©en houtvester, die van niets wist,
en weer was het dezelfde Zigeuner, die hem
dwars door het hart schoot. Nu werden uit Fulda
30 artilleristen opgeroepen en er begon een drijf
jacht in de bossrihen; maar de Zigeuners waren
te (vlug en verplaatsten zich snel. In een afgelegen
dorp vermoordden zij een boer en iederen dag
kwamen berichten van nieuwe geweldenarijen.
De movers drongen in boerenhuizen en. haalden
Onder bedreiging van allerlei weg. Met 12 man
plunderden zij een houtvesterswoiiing. Zoo ver
keerde spoedig het heel© land in een ware pa
niek. Uit Marburg werden 50 jagers afgezonden.
Zondag nogmaals een detachement van 50 main,
en Overal vormden zich gewapende vrijwilligers
korpsen uit de oud-strijders. Aldus wordt de
heel© streek afgepatrouüleerd. Men heeft een
aantal Zigeunervmuwen ingerekend en ten slotte
pok een 12-tal mannen, maar de feitelijke daders
kan men moeilijk uitvinden en het rooven en
plunderen gaat steeds voort. Bij troepen zul
len de opgepakte Zigeuners over de grenzen wor
den gezet.
Noodlottige brand. Te Fisohingen, een
dorp bij Stuttgart, zijn bij een brand in een
molen de molenaar, diens vrouw en vier kin
deren omgekomen. Twee zoons wisten zich
nog te redden. Een knecht, die nit een raam
sprong, brak heide beenen.
Over de oude leeizerin-weduwe van China.
Te Londen zijn de gedenkschriften versche
nen van prinses Ling, die eerste hofdame is
geweest van wijlen keizerin Tsoe Hsi. De
schrijfster geeft een karakterschets van de
merkwaardige vrouw, die zoo lang geregeerd
heeft over een volk van 400 millioen men-
schen en die zoo dikwijls met blinde eenzij
digheid is voorgesteld, als een monster van
wreedheid en heersehzueht, maar in wie haar
bestrijders en tegenstanders toch zelf een
buitengewoon karakter hebben erkend. In
dit boek wordt zij geteekend als een vreemd
mengsel van goedhartigheid, die verklaard
wordt door de strenge afzondering, die een
gevolg was van haar hooge positie. Haar
heele leven had maar één doel: China te ver
heffen tot een machtige natie en zij leed
onder het besef niet te weten langs welken
weg zij dit doel zou hereiken. Dikwijls klaag
de zij er over, dat de mannen in haar om
geving al haar bedoelingen verijdelden. Zoo
gaf zij b.v. toe, dat er keizerlijke bevelen
waren gegeven dat de Boksers de Europea
nen moesten aanvallen, maar zij bestreed al
tijd dat zulk een hevel van haar zelf was
uitgegaan. Zij had geen tegenzin tegen de
vreemdelingen, maar zij vreesde hen en hun
ne vrijheid en zij wilde dat China innerlijk
blijven zou zooals het was.
De keizerin bezat een ongewone mensch en
kennis en zij had een scherp oordeel. Groote
zorg besteedde zij aan haar toilet. Zij had
dozijnen flesschen met reukwater en ook ge
parfumeerde zeep. Als zij haar gezicht had
gewasschen en afgedroogd, bespoot zij zich
met een geurig rozerood poeder. Hare garde
robe was zeer uitgebreid en bijna elk stuk
zeer kostbaar. In heur haar droeg zij bloe
men en juweelen, vooral paarlen. Over haar
gewaad droeg zij een cape, die met 3500 pa
rels was bezet en aan hare vingers lange
gouden nageltoppen. Met dit gaf zij blijk van
echt vrouwelijke eigenschappen, maar toch
hield zij er van als een man te worden aan
gesproken. In haar manier van optreden was
zij trouwens veel krachtiger en beslister dan
haar zoon de Keizer, die wel met de beste
voornemens was bezield, maar de kracht
miste om iets te verwezenlijken.
De duel-manie in Parijs. De maand Fe
bruari heeft zich ditmaal in Parijs gekenmerkt
door het groote aantal, min of meer opzien ba
rende, duels, dat er, zonder ©enig ernstig ge
volg trouwens, heeft plaats 'gehad. Politieke tmen-
sclien, letterkundigen, schrijvers van tooneelstiuk-
ken-die trokken, journalisten hebben in deze car-
navalsmaand het staal gekruist of zelfs de brow
ningkogels doen fluiten. Er zijn tot dusver deze
maand twee-en-twintig duels geléverd, en van
sommige kon men kieken in die dagbladen vin
den.
Deze stroom van tweegevechten heeft Clément
Vautel van de „Matin" Op een uitstekénd denk
beeld gebracht, ©P een onderneming, waarvoor
bij nu geld zoekt en die zeker succes zal heb
ben. Vautel wil het de duelleer-kisligen gemak
kelijk maken dooi' een groote inrichting t© bou
wen, die hij Duel-City wil noemen, ©en model
inrichting, die van het modernste gemak voor
zien, zou bevatten:
lo. Een „duellodromomet een slagveld voor
de strijders en zitplaatsen, vanwaar d© toeschou
wers alles zien en hooren kunnen.
2o. Een kogel-zaal voor duels op het pistool;
het publiek zal recht achter d© tegenstanders ge
plaatst worden, opdat zelfs de geringst© kans
op gevaar uitgesloten is.
3oi. Een bureau om de duels met h©t noociige
lawaai bekend te maken.
4o. Een schermzaal (met volledige kóudwater—
behandeling) om te leeren schermen, daar de
meeste verdedigers van eigen eer niet weten aan
welken kant men een degen moet aanvatten.
5o. Een donkere kamer voor de fotografen;
een werkkamer voor de journalisten.
6ö. Een bioskoop-theater (enlrée 0 fr. 50) waar
sensaüoneele duels vertoond worden.
7o» Een Reconciliation's Bar, voor de vech
tende tweietalten, met salon voor scheidsrech
terlijke uitspraak.
8o. Een restaurant voor het gebruikelijke de
jeuner na |het gevecht.
9o. Een begrafenis-onderneming (uit/sluitend
Voor den vorm).
't Is grappig....
Maar het heeft toch een droevige ondergrond!
i Godsdienstloos Frankrijk!...
Door bevriezen liet water overwonnen.
Men zal zich herinneren, dat bij het droog
maken van de Haarlemmermeer zich de
groote moeilijkheid voordeed, dat men bij
het leggen der fundeering van het stoomge
maal bij Halfweg met de oud-Hollandsche
watermolens het water niet voor kon blijven,
totdat men de de nieuwe centrifugaalpompen
in werking bracht; voor eenzelfde geval ston
den in Doncaster de mijningenieurs toen een
nieuwe put gehoord moest worden. Toen men
op 400 voet genaderd was, kwam er zooveel
water uit den grond, dat de reusachtige pom
pen, die 10.000 liter water per minuut konden
opbrengen, nutteloos bleken. Men meende het
werk reeds te moeten opgeven, toen een dei-
ingenieurs op de gedachte kwam het te pro-
beeren met bevriezen. Naast het groote boor
gat, werden pijpen in den grond geslagen en
daarmede koude omlaag gebracht en weldra
bleek de vochtige aarde-massa .al een klomp
ijs zich te laten bewerken, als moest men een
zacht gesteente doorboren. Men liet langs de
wanden ijzeren platen neder, en zorgde voor
een waterdichte afsluiting en kon rustig naar
omlaag werken tot aan de steenkoolbedding.
Een Arabisch redactiebureau. Een cor
respondent van de Frankf. Zeitung te Cairo
schrijft aan zijn blad:
Onlangs vroeg een mijner Turksche vrien
den, een hoofdredacteur van een alhier ver
schijnend blad, of ik zin had hem naar een
Arabisehen collega te vergezellen. Ik stemde
natuurlijk onmiddellijk toe, zeer benieuwd,
hoe een Arabisch redactiebureau er uit zou
zien. Met de tram gingen wij tot aan het
eind van Oud-Cairo, stapten daar uit en lie
pen door een leger van slopjes en steegjes,
totdat wij ten slotte voor een klein huisje
halt hielden, dat uiterlijk al heel weinig van
de moderne kraiitenpaleizen weg had. Het
huisje heeft slechts één verdieping en wel
beschouwd, ook maar één vertrek, dat wij nu
binnentreden. Het zaaltje is tegelijkertijd ex
peditie-, redactie- en drukkerijlokaal. In een
hoek staat een handpers, die, weliswaar niet
nit Gutenberg's tijd stamt, maar zeker niet
heel veel jonger is. De expediteur noodigt ons
uit plaats te nemen, aan welk verzoek wij, hij
gebrek aan stoelen, voldoen, door op de stroo-
matten neer te hurken. Daarop verwijdert hij
zich om de onvermijdelijke koffie te halen,
die naast de waterpijp, overal als een teeken
van Oostersche hoffelijkheid wordt aange
boden. Europeanen worden ook vaak sigaret
ten geoffreerd, daar de Arabier aanneemt,
dat de Westerlingen door Allah met niet zoo
veel verstand begiftigd zijn, om een nargileh
te kunnen rooken. Intusschen kijken wij het
vertrek eens rond en ontdekken nu in een
hoek den hoofdredacteur, die ons echter tot-
nut oe nog niet opgemerkt heeft, daar hij
juist aan een inderdaad gewichtig artikel
werkt. Het is een interessante grijsaard: met
groote tulband en een langen, witten tot aan
den grond afhangenden mantel. Hij is bezig,
op een voor hem op den vloer liggend stuk
dik grauw papier van links naar rechts de
bekende Arabische krulletters te schrijven.
Hij gaat geheel in zijn werk op en groet ons
eerst, als hij zijn pen weggelegd heeft. Pas
hebben wij eenige woorden met hem gewis
seld, beleefdheidsphrasen, waaraan de Ara
bier veel meer waarde hecht dan de Euro
peaan, of er strompelt een man naar binnen,
die een vetten haan onder den arm draagt.
Er ontstaat een luid getwist en geschreeuw,
want de binnenkomende wil voor bedoelden
haan een abonnement op de krant hebben.
Het drukkerijpersoneel totaal drie man
staat om den man heen en tracht hem duide
lijk te maken dat de arme haan niet genoeg
waarde bezit, wat de haanbezitter met groote
stelligheid tegenspreekt. Eindelijk is de zaak
bijgelegd, de krant heeft een nieuwen abonné
en de haan is eigendom van de „Waarheid",
wat de naam van het blad is. Spoedig daar
op hegeven wij ons naar huis.
Vorige
koers
28 Februkrl,
3 pCt. Cert. Ned. W. S.
2i/3' pCt Cert.
5 pCU TabaksL Buig.
4 pCt Goudl. Hong.
4 OLLig. Kronenrenie.
5 pCt. AprilOctoherrente
4 w Jan.Julirenle.
4ya pCt. Portugal Tabak.
4j/j Iwangor Dombrowo
i, Groote Russ.sp. 1898
i, Nicolai Sg.
Rusland 1880
Zuid-West
Rusland Hope -
i. Rusland 18940c Em.
Rusland H innen,!
5 pCt, imp. Loan Japan
5 gCL BinhenL Mexico.
5 Goudl. in g. St.
a P.GL Funding Brazilië,
m Ball ia in g. Si,
Para 1002*
Lo de Janeiro (F, D
a Sao Paulo igpft
5 pCt. Dominica.
4 gCt. Algetu, H.B.K.
4 Haart H.R.K.
ti gCL Argent H.B.L.
5 dito Cedula K.
4.Vs Dng. Land CKg.
Aand. Amalgama led Cogger
tt Am. Gar en Founuij
li Am. Hide en LeaOi"
United States Steel
Guit M«. .Vorstem.
n Hand. Maatscij,
Uew. Aand. Patelen
Aand. Reujang Lebeng.
Aand. Geconsyt Peiroi.
Koninklijke getr.
Aano. Amsterd, Ruböer.
n Deli-Batavia
NederL M
Aand. Java, China, Japan
Ij/a P.Ut. UbL Mar me
Pret Marine
Comm. Murine
Aand. Amsterdam Deii
M Arendshurg iabak.
Aand. Holi, Spoor
Aand. S Laats spoor
4pGu Obi. Underground
Aamt .Warschau Meenen
4)/j pCt. Mosk. Kieuw Wor.
D/a W ladikawkas,
Common Tgpeka
4 pCk Alg. Hyp. i'opeka
4 j, Conv. Bd. idem.
Common Denver
Common Erie
4 pCt general Erie
Common Kansas C. South,
Pref. Kansas C, South,
3 gCL übl. idem.
Common Missouri K. I,
4 gCt le hyp. idem.
4i/;j pCt.Nat. Jiailw pt JMexici
Common New-York Gntari
Common Norfolk
Common Rock island
Common South Pacific
4 gCt Convert idem
4 le Rei- Hyp. idem
Comm. Southern Railw,
Common Union Pacific
4 gCt goud OhL idem.
4 Convert Dbl. idem
Common SVabash Sh.
41/3 pCL Brazil Raiiw,
5 pCt. Yucatan,
2^'pCL Antwerpen 1887.
Turkije 1870.
S2'/2
<*5/,6
92
90 i/g
93R/|f
90 V4
95
881
16
88'/a
681/g
SSf/jc
981;*
881/1,
86
88s/s
901/ie
9 48/b
88
1011/2
105
973/,
99ö/8
99i/2
102?
95
98l/2
95 V*
92$
6b6/l<
50
20i/2
699/1(
HOI/'
188
4bo
281
474
2211/j
1053/.
72
921/j
667/s
198/8
41/2
732
735
857/„
973/,
ICO
1831/,
961/8
10015/16160U/1c
1051/ie
991/g
1041/,
217/g 2113/jg
301/s 306/le
778/s
261/a 258/ie
618/,
73i/s
2618/xe
1058/g
991/,
96
951/,
927/8
993tl6
661/2
508/g
201/2
6d/8
591',
475
105
721/g
66U/,e
198/8
4i/2
729
97
73
26i/2
965|8
101
37
1107/g
231/18
107
95 9/ie
9^/ie
271/,
i64i/2
IOCS/,
1001,
75/8
898/8
977/8
866/g
488/8
668
BOU/j
608/h
197/j
361/g
231/e
95®/8
278/l6
1641/,
1003,,
1018/,
71/*
89 5/8
87
221
807 llt
62
27
368/4
231/4
78/8
De fomLenmarkt te New-York was giste
ren yotoral in den namiddag tamelijk vast.
De ©lotkoereen toomden voor de meeste soor
ten ©en kleine verbetering aan- In aan,Wai
ting daaraan was d© Amerik. afdeeling aan
einze beurs iets hooger in prijs hoewel de
omzetten gering' blijven. Steels waren pet.
betel'.
l^etroleumwaanden hooger voor de indi-
edio soorten. R,umeensche lager aangeboden.
Tabaks markt opende lager op winst neming
doch hersteld© middenbeurs om vast te slui
ten. Mijmwaarden stil. In de hooger© soorten
ging .weinig om. Oost Borneo 5 pet. hooger
genoteerd. 0
kalm. Voaatenlanden prijshou
j dend. Hoilandsche Staatsfondsen verdeeld
OVerrge soorten .op vorige prfizen.
*9
ft
4.
Toen hij vaD daar terug kwam, was hij
dezelfde niet meer. Tusschen ons was een
klove ontslaan, welke niets ter wereld kon
dempen.
Een klove! vroeg Michel. „Hoe bedoelt
u dat?,.."
Dat je vader, vroeger zoo vriendelijk,
zoo goed en al den tijd, dien zijn zaken hem
vrij lieten^ hij ons doorbrengend, onze tegen
woordigheid niet meer kon verdragen; hij ont
vluchtte ons beiden, jou en mij. In de plaats
van zijn vriendelijkheid en goedheid was een
buitengewone prikkelbaarheid getreden...
Men zou gezworen hebben, dat de aanblik van
°hs hem hinderde, hem ergerdeIk heb door
dien staat van zaken zwaar geleden, het heeft
Tho van verdriet bijna doen eterven.
En heeft u niet gezoeht, naar de oorzaken
Van die in het oog loopende verandering?
Ik heb ernaar gezoeht in alle oogenblik-
ken van mijn bestaanEn hier, Michel, ga
4k wellicht je teeder hart breken, maar het
®°©tIk houd me overtuigd, dat je vader
zich heeft schuldig gemaakt aan een slechte
daad en. zich onzer niet meer waardig ach
tend, zich-zelven strafte door ons te ont
vluchten en in hem onwaardige vermaken en
uitspanningen een verdooving van zijn wan
hoop, wellicht van zijn wroegingen te zoeken.
Bij die laatste woorden sidderde Michel.
Ann gelaat steunend op een zijner handen,
luisterde hij naar zijn moeder met betraande
mm6" *i T? was «eweest en was steeds
engelHaar te booren verhalen, hoe
ongelukkig zij zich had gevoeld, uit dit juwee
len hart, als uit een overvulde vaas den
stroom van bitterheid te zien vloeien, welke
haar deed wegkwijnen, was hoven zijn krach
ten. En toch, hij het woord „wroegingen"
voelde hij in het diepst zijns harten als een
dolksteek, een onduldbare, nooit te voren
door hem gekende smart... Was dat moge
lijk?... Was dat mogelijk?... vroeg hij zich
af. Zijn vader, Francois Berthier, onder het
Keizerrijk tot baron verheven, minder wel
licht om de ontzaglijke financiëele diensten,
welke hij aan het gouvernement had bewezen,
dan om de absolute onkreukbaarheid van zijn
leven, het verhevene van zijn karakter, de
onaantastbare achtenswaardigheid van zijn
huis, de vader, op wien Michel zoo trotsch
was, die door allen zoozeer werd geëerd in een
wereld, waar de gewetens zoo rekbaar zijn,
die vader zou een slechte daad bedreven heb
ben?!.Evenwel, zoo groot was zijn vertrou
wen in zijn moeder, dat hij niet twijfelen kon
aa'* t geen zij haar overtuiging noemde. Hij
wilde haar niet vragen naar de waarschijn-
lijk ernstige teekenen, welke haar die over-
tuiging hadden gegeven, maar sprak: 1
Niets in het verleden, niet waar. heeft
u ooit deze gedachte, welke veeleer een soort
van ine-eving was, absoluut bevestigd?...
Ta eenige in zijn slaap ontsnapte
woorden,'zooals deze bijv.: Ik ben een ellen
deling en je onwaardig, mijn EdithMaar
ik zal mijn misdaad herstellen, ik zal ze hei-
stellen!
Niets anders?
Ik heb getracht uit te vorschen,... alles
is nutteloos geweest... Maar nu is het jouw
beurt je moet me helpen., aan de hoöge taak,
je naam, zoo die bezoedeld is geworden, af
te wasschen en de wellicht eenige zwakheid
welke je vader gehad heeft, af te koopen,
moet je al je neigingen, je eigen wijze van
zien, den aanleg van jc karakter, dat het
mijne is, ten offer brengen.
Ach, kreet Michel smartelijk, wat wilt
ge mij dan vragen?
DitI11 deze dagen, naar aanleiding
van de leening, die naar het schijnt, op de
bureaux druk werk zal geven, spreekt je
vader er voortdurend over van je op t©
nemen in zijn zaken, je hijgevolg te dwingen
in die aangelegenheden een werkzamer aan
deel te nemen dan je tot dusverre hebt wil
len doen.
En ik zal weigeren, zooals ik altijd ge
weigerd heb, antwoordde de jeugdige baron
vastbesloten. Zooeven heeft Octavie, mij
een groot compliment willende maken, gezegd
dat ik van de Berthiers niets had dan den
naam, dat in mij alleen het bloed der Aubag'-
ne's stroomde. Ik geloof dat ze gelijk beeft.
Voor al die kwesties van agio, speculaties,
grof geld verdienen, disconto's en commls-
sieloonen gevoel ik een onzeggelijken af
schuw. Evenals mijn grootvader en evenals
u hen ik tot mijmeren, droomen gestemd,
maar niets verlangend dan te leven in de
meest volstrekte eenzaamheid, als die van
Saintes b.v. Daar op dat oude landgoed, waar
u geboren bent, zon ik me willen terugtrek
ken naar het land van onze blauwe zee, be
straald door de warme zon van Provence,
om mijn kinderen te leeren goed te doen, zoo
als in die streek allen deden van uw naam
en uw geslacht.
De oogen der barones schitterden.
Wat je mij daar vertelt, sprak ze, na
melijk eenmaal met je terug te keeren naar
het oude kasteel van Saintes, waar ik gebo
ren hen, zou zeker de verwezenlijking zijn
van mijn liefsten droom. En juist om tot die
verwezenlijking te kunnen geraken, zeg ik je
hedenavond: je moet het voorstel van je va
der aannemen, je moet eerst zijn deelgenoot
in de zaak, later zijn opvolger worden.
Hoe! Gij raadt mij zoo iets aan, mama!
Ik zal je mijn redenen daarvoor doen
kennen. Ze zijn deze: Zoo je vader zich iets
te verwijten heeft, zal zijn hoogmoed hem
weerhouden, dit ooit te belijden. Maar door
je te mengen in zijn bestaan, door zijn arbeid
te deelen, zult ge de inlichtingen in handen
kunnen krijgen, die je anders zouden blijven
ontsnappen. Vooreerst aan de ontdekking en
vervolgens aan het herstel van het mogelijke
vergrijp moet je al je wil wijden en al j©
kracht. Om dit doel te hereiken, moet je een
positie aannemen, die anders zou worden ge
geven aan een ander, aan Louis of aan De
Graves. Begrijp je me?
Ja, antwoordde Michel peinzend. Ik heb
u begrepen, en ondanks al mijn tegenzin zal
ik u gehoorzamen, omdat niets nw wijsheid
evenaart. Het is noodig, dat ik vroeger of
later de meester hier worde, ten einde begaan
kwaad te herstellen, of nieuw te beletten
En ik zal het wordenl
Heel goed, Michel; kom nu met mij mede
naar het salon.
III.
HET KASTEEL TE SAINTES.
Zooals barones Berthier zooeven zeide aan
haar zoon, was zij, de dochter van den rij
ken graaf d'Aubagne, gesproten uit een der
oudste familiën van Provence, gehuwd met
Francois Berthier, den zoon van een der pach-
ters van haar vader.
Onder dezen 6chier Oosterschen hemel, te
midden van den rijksten plantengroei, lagen
langs de geheele kust tal van lachende dor
pen schilderachtig verspreid. Een der aar*
digste was het kleine dorp Saintes, aldus
genoemd omdat de legende van het land wiL
dat de moeder van den Heiland, Maria Magt
dalena en eenige heilige vrouwen na de g©<
heimenissen van het Lijden en der Kruisi
ging in die streken zijn gekomen. Als dorp
gelijkt het op alle andere langs de kus op
een hoogt© gelegen, met een kasteel dat nel
beheerscht! eanife overblijfselen van m pum
gestorte muren, die het omsluiten, onder wei-
Ver daken de zwaluwen nestelen- en op den
