DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
euuiKN bü J3 HH Qfin GroLJ>3BNt« 1 Cfl gulden W I HÜ gulden b« gulden
Bericht.
SI AUSNIËUWS.
Verkoopïngen Boel
huizen enz.
NIEUWS UIT OER UNjTHEü.
Ultra-moderne
schilderkunst,
Kinderhuisvest 29 3f-33y Haarlem
EERSTE BLAD.
AGENDA.
«OEMSOAG 6 MAART 1912.
36ste Jaargang Ho 7774
Bureaux van Redactie en Administratie
Intercommunaal Telefoonnummer 1426.
Alie betalende abonnés op dit blad, die in bet bezit eener verzekeringspoli! zijn, zijn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor:
O» uitkeer!ng dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Oeraan" Bijkantoor voor Haarlem de Nad^r'sndecha CmJletbarafe Nieuwe Dracht 11
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
Haarlemeche Ailedapjes No 509,
KATHOLIEKE ONDEROFFICIEREN, EN
NOG WAT.
CURSUS IN DE KATHOLIEKE
GELOOFS- EN ZEDELEER.
ALG. VEREEN. VOOR BLOEMBOLLENCUL
TUUR.
DS. VUNDERINK OVER DE TARIEFWET.
ABONNEMENTSPRIJS;
pw 8 maanden toot Haarlem 1,8*
Voo* de plaatsen, waar een agent ia gevestigd (kom der gemeente) 1,86
Voor de overige plaatse* ia Nederland franco per poet 1^0
Afwnderl\jke nummers .0,08
PRIJS DER ADVERTENTIE!!;
Van 1—6 regels 60 cent (contant 50 oent) Iedere regel meer 10 oent
Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 oent per regel. (Buitenland SO cent
.Reclames dubbel tarief
Dienstaanbiedingen 26 oent (6 regels), driemaal voor 50 oent (4 ooutaut.)
1000
levenslange oog» ||i||l GULDEN b| 1111 verlies van e«S |f||| verlies van I 1811 v«Ues van
■obiktbeid tot ULgJIJ overlüdea. U 21! U band -ai vost. 1U 43 éénoog.' 1110 éen daim.
werke*.
verlies van
één
wijsvinger.
15
GULDEN M)
verbes van
één anderen
vinger.
Allen (lie zich in den loop der maand
Maart op de NIEUWE HAARLEMSCHE
COURANT abonneeren, ontvangen gratis de
Zondagsbladen van liet laatste kwartaal 1911,
met de prachtige complete verhalen: DE
WRAAK VAN EEN KRANKZINNIGE en
SLAVENKETENEN.
Wü vestigen hierop ook de aandacht van
onze AGENTEN en BEZORGERS.
DE DIRECTEUR.
Donderdag 7 Maart.
Gebouw „S t. B a v o" R.K. Volksbond
Rep. Rederijkers.
Kathedrale Kerk 8 uur Cursus in
de Katholieke Geioofs- en Zedeleer.
(Zie Stadsnieuws).
Groote Kerk - 2—3 uur Orgelbespe
ling door den heer W. Ezerman.
St. Jozéfsgezellenvereeniging Zoetestr.
19 8i4 uur Cursus in de practiscbe toe
passing der Eleetriciteit.
Bisschoppelijk Museum (Jansstraat
'lU. Geopend eiken dag van 10—5 uur, tegen
betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zaterda
gen en R. K feestdagen.
T e y 1 e r's Museum Buitengewone ten
toonstelling van kunstwerken bestaande in
de verzameling van Tèyler's Museum. „Ita-
liaapsche teekeningen" uit de in 1791 door
Teyler's Stichting aangekochte verzameling
van de koningin Christina van Zweden.
We hebben verleden week gemeld, dat hier
ter stede een afdeeling is gevormd van den
Neoerlandschen Bond van Katholieke On
derofficieren „St. Martinus", een Room-
sche vereeniging, die wel zéér op hare plaats
is in den tegenwoordigen tijd en de omstan
digheden van ouzen tijd!
Naar aanleiding van het tot standkomen
deze vereeniging willen we er echter weer
eens op wijzen, en we gebruiken daarom
bet feit alleen als een soort aanloopje!
boevéél bet katholieke Haarlem op organi
satie gebied tcch wel te danken heeft aan
de Kalho.'jeke So'ciale Actie te dezer stede.
Want ook deze onderofficieren-vereeniging
is weer een gevolg van het optreden van 't
plaatselijke comité der K. S. A. dat het ini
tiatief ertoe nam op instigatie van het Cen
traal Bureau te Leiden, en aan het Hoofd
bestuur van den Bond te Amersfoort de noo-
dige gegevens verstrekte om de afdeeling
«'bier op te lichten.
De K. S. A. trad daarna dadelijk op den
achtergrond, zooals het geschiedt (volgens
liare statuten) met elke organisatie welke
door haar toedoen tot stand komt of kwam:
we herinneren, om er maar een paar te noe
men aan de R. K. Middenstandsvereeniging,
de R. K. Lectuurpropagandaeluh „Pius X",
de vereeniging „G. en W." de vereeniging
van bleekers, de woningvereeniging „Ber
kenrode" te Heemstede, en nog zooveel an
dere.
Juist dit statutair zich terugtrekken, zoo
dra een organisatie tot stand is gekomen,
maakt dat de actie die de K. S. A. heeft ge
vormd, het moeielijke voorbereidende werk,
zoo spoedig vergeten wordt.
Waarom we dit nu eens schrijven1?
Omdat dat moeilijke werk der voorberei
ding, wat het Comité der K. S. A. immer
heeft, zelfs zoo vaak wordt vergeten door de
vereenigingen-zèlf, die aan de K. S. A. haar
ontstaan te danken hadden....
Hopen we, dat het met de R. K. onderoffi
cieren-vereeniging zeker niet zoo gaan zal,
en dat ook bij de andere sociale vereenigin-
geu in onze stad en daarbuiten het besef
levendig blijve en ook voldoende zich uite,
dat een nauwe blijvende verbinding met onze
Katholieke Sociale Actie en een werkdadige
aansluiting bij het Plaatselijk Comité niet
alleen is een plicht van erkenning (want
daarvoor wordt het werk niet gedaan!)
doch een voordeel is voor héél het katho
lieke leven en den groei daarvan in onze
stad!
PERSONALIA.
Tc Den Haag slaagden voor het examen nut
tige handwerken o.m. de dames C. Been en M.
L. H. Janse, beiden alhier.
Op üem morgenavond te bonden duïQttó in
de Katholieke Geioofs- en Zedeleer Zal wor
den behandeld het onderwerp: ,,De beschrij
ving en verklaring der Ceremoniën eener
plechtige H. Mis."
EEN VOORBEELD, HAT NAVOLGING VER
DIENT.
Wij lezen in het Weekblad voor Bloembollen-f
cultuur
Naar wij uit Kopenhagen vernemen, is door
één onzer jongere vakgenooten, dm heer Arnold
W. H. Byvoet, op zijne gewone jaarlijksche reis,
te Biergen in Noorwegen eene lezing gehouden,
over de Bloembollencultuur.
Op welke wijze de heer Byvoet tot het hou
den dezer lezing werd uitgenoodigd, is. ons on
bekend, maar zijn wij goed ingelicht, dan werd
zij gehouden Ojp ivereerend verzoek idoor den Voor
zifter van „Bergen's Gartnorforeniugem'tot den
inleider gericht.
De Redactie wekt dan ook andere jongelui op
dit voorbeeld in het Buitenland te volgen. I
In het (Weekblad voor Bloembollencultuur komt
het verslag voor van den toestand en de werk
zaamheden der Algemeene Vereeniging voor
'Bloembollencultuur over 1911.
De vez'eeniging telde op 31 December 1911
9 Eereleden, 39 Donateurs en Donatrices, 2978
leden en 126 lid-leerlingen of in totaal 3152
contribueerenden, tegen 10 E ereleden', 44 Dona
teurs en Donatrices, 3052 leden en 138 tid-leer-
lingen of te samen 3235 contribueerenden op 31
December 1910.
Aan de vereeniging zijn door den dood ont
vallen de Eereleden Mr. J. G. Patijn, in Leven
Commissaris der Koningin in de provincie Zuid-
Holland en Mr. J. G. de Marez Oyens, Oud-
Voorzitter van den Nederlandsehen Tuinbouw-
bouwraad.
Tot Eerelid werd benoemd de heer Jolis. de
Breuk, Oud-AIgemeene Se.retaris-Penningmeester
der Vereeniging.
Het aantal afdeel ingen bedraagt 39.
De beurs werd gehouden in de groote zaat
'Sociëteit Vereeniging en wel op ajte Maandagen
van 10 Juli tot en met 6 November.
Het aantal beursbezoekers bedroeg 5510 legen
4665 in 1910.
Van de kamertjes op de Bieurs werd door
een twintigtal iirma's gebruik gemaakt.
Door het scheidsgerecht werd uitspraak ge
daan in 46 gevallen.
TOONEEL- EN RECITEER-
VEREENIGING: „VONDEL".
Nla'alr men olnis mededeelt zlaj. de Tooneel-
en Reelteeryeneejniging „Vondel" alhier, op
Zoindjag 21 April la,.s. in liet Brongehbuw hare
derde tooneeluitv'Oieriiig in dit sieizeen geven
met de opvoering' vain„Het Lied van Moe
der"..
In een drukbezochte vergadering der Chris
telijke Patroonsvereeniging „Boaz", alhier,
waartoe nog andere Christelijke Vereenigingen
waren genoodigd, hield gisterenavond de heer
Ds. Vunderink een zeer pakkende, overtuigende
en heldere rede vóór de wijziging van het Ta
rief, zooals door Minister Kolkman is voorge
steld.
Duidelijk toonde de spreker aan, dat de bewe
ging tegen de Tariefwet onwaar en overdreven,
en eenerzijds de voordeelen voor den handel, an
derzijds de gelukkige gevolgen ervan (de tot
standkoming der sociale wetgeving) groot zijn.
Een geanimeerd debat volgde op deze zeer
toegejuichte en met algemeene instemming ont
vangen rede.
Daar de geachte spreker ons verzocht, geen
gedetailleerd verslag jan zijn rede te willen
geven, laten wij het bij deze korte vermelding.
VRIJSTELLING MILIÏIEDIENST.
De Burgemeester Vain Haarlem birengt ter
kennis vajn de ingeschrevenen yöioir de natio
nale militie, Lichting 1913, die vermeenen.
recht op vrijstelling van d n dienst te kun
nen doen gelden op grond dat zij een geeste
lijk of een godsdienstig mensahlievend ambt
bekleeden of daartoe wonden opgeleid, of
op grond Vain kostwinnerschap, dat zij die
vrijstelling, z-oo de reden bestaat op 21 Maart
a.s., moeten aanvragen bp Gedeputeerde Sta
ten, en zoo zij ontstaat na genoemden datum,
bij Hare Majesteit de Koningin.
OPGESPOORD.
Als verdacht van den diefstal van een
doosje met sigaretten uit een sigarenwinkel
op de Riviervischmarkt, zijn opgespoord J.
J. T„ H. v. d. O, en J. v. M. Zij bekenden
den diefstal te hebben gepleegd. De schade
ad 1.20 hebben zij aan den winkelier ver
goed.
EEN LUSTIG VIJFTAL.
Men schrijft ons:
Gisterenavond waren een vijftal Haarlem
mers, eenigszins onder den invloed van ster
ken drank, in de Oranjestraat en vervoeg
den zich hij een photograaf aldaar, die van
hun een „kiekje" moest maken met magne
siumlicht. Daar de photograaf zelf niet thuis
was, en zijn 12-jarig zoontje de lieeren te
woord stond, en gehoord had wat zij ver
langden, liet deze de heeren binnen. Nauwè-
lijk in het atelier gekomen, en niet veel ge
duld hebbende, begonnen zij met het aanwe
zige materiaal op de tafel te slaan en speel
den geheel de haas.
Een van het vijftal, voorgevende barbier
van zijn vak te wezen, greep den jongen beet
en nam een schaar van de tafel, en knipte
hem een hoeveelheid haar van het hoofd. De
jongen wist te ontkomen en hulp te halen.
Door het cordate optreden van de buren,
waren de belhamels spoedig de straat op
gejaagd, waarop zij wijselijk liet hazenpad
kozen.
DOOR DEN WIND.
Gisterenavond zes uur woei van het per
ceel no. 35 in de Sclieeperstraat, bewoond
door S„ de schoorsteen met voetstuk af. Ilij
kwam terecht op de plaats achter de wo
ning. Gelukkig dat geen der kinderen op
de plaats was, want een ongeluk was hoogst
waarschijnlijk het gevolg geweest.
DE LENTE.
Als een bijzonderheid kan worden medege
deeld, dat op den tuin van Mevr. de wed.
v. cl. Vliet te Overveen door den heer J. v„
d. Bindt een meikever is gevangen op den
5 Maart- 1912.
WATERLEIDINGSBUTS GESPRONGEN.
Gisteravond zeven uur sprong in de Gr.
Houtstraat nabij perceel no. 119. een water-
leidingspijp, zoodat liet water tussclien de
steenen vandaan over de straat liep naar
een riool. Spoedig waren werklieden ter
plaatse en door afsluiting werd het verdere
wegloopén van het water voorkomen,
TE WATER.
Gistermiddag om half twee geraakte een
man, die in zwaar beschonken toestand ver
keerde, in het Spaarne. Eenige meusclien,
die het al zagen aankomen, schoten ijlings
toe. Doch het was geen gemakkelijk werkje
den beschonken man uit het water te halen.
Na eenige vruchtelooze pogingen gelukte het
eindelijk den man op het droge te brengen.
HINDERWjET.
Ter inzlage is hedergelégd het ingekomen
verzoekschrift met de bijlagen vain de fir
ma. Heeak en [Wlefers Bettink, om vergun
ning tot plaatsing va,n eén benzinemoto»*
van 2V2 P.K., in het perceel aan het Spaar
ne No. 30, Voor het drijven van ten verkoop
bestemde werktuigen.
Tot 19 Maart e.k.. en wel des Voormiddags
ten kwart voor 12 ure op het Raadhuis
der gemeente zia.1 gelegenheid worden ge
geven, om ten overstaan Van het gemeente
bestuur of een of meer zijner leden, bezwa
ren tegen het plaatsen v|ajn den motor in
te brengen.
KENNISGEVING
Het op den len Mao.rt j.l. execute'T
verklaard kohier No. 18 op de Personeelc-
belasting dezer gemeente, dienst 1911. is aart
den ontvanger der directe belastingen ter
band gesteld.
PROGRAMMA
voor de Orgelbespeling in de Groo'.e- of Si'.il-
j Bavokerk alhier, op Donderdag 7 M art, des
'nam. van 23 uur door den heer W. Ezerman.
1. Preludium en Fuga, J. S. Bach. 2. Andante.
Niels W. Gade. 3. Sonate No. 4, J. Rheinberger;
a. Tempo moderaio, b. Intermezzo, e. Fuga Cro-.
matica. 4. Largo, A. Dvorak. 5. Cantilene, A.
Maillij. t
(Zie Stadsnieuws verder op in dit Blad.)
TE V'ERKOOPEN.
Donderdag 7 Maart.
HAARLEMMERMEER. Ten huize van
den heer Van Rijn. aan den Ringdijk nabij
Halfweg. 1 urn*, deurw. L. G' aser.
waren en Afbraak.
BLOEMEND A A L. Aan den stal van
Mevr. de Wed. Hintze te* Bloemendaa.1 a»;
d. Logen. Duin-en-Daahcheweg. half 2 u.
Not. Willervanck de Blcvourt. Verkcopir.gr;
van Rijtuigen en Stalinventaris.
NOORD WIJK. Hotel „Het Hof van H< 1-7
land". 11 uur. Not. Binnendijk. Wei- en:
Hooiland in Boekensloot.
CASTRICUM. 11 uur. Not. Jb. van B k;
en P. J. Laurman.
Het voor 5 jaren gebouwde Koffiehui;*,;
waarin Vergunning, Logement en a.nn x
Kruidenierswinkel, met Erf, staande en lig-:
gende te Zuid Bakkum, gem. Oastrieum,
SCHOTEN.
i
Gemeenteraad. De Gemeenteraad)
zal vergaderen op Donderdag 7 Maart a.s.1
n.m. 7 uur ter behandeling van de navol-;
gende onderwerpen
1. Ingekomen stukken; 2. Geheime zitting
in verband met reclames tegen den hoofde-;
lijken omslag en inlichtingen omtrent soi'.ii-;
citantem voor directeur der gasfabriek; 3.'
Benoeming directeur der gasfabriek4. Voor
stel tot verhooging van den gasprijs5.1
Voorstel tot het aangaan eener procedure
in verband met de uitbetaling der kosten:
van schoolboiuw6. Behandeling bouwplan'
hulpschool en het daarvoor aangaan eener'
geldleening; 7. Snppletoire begreoting 1911
8. Verzoekschriften ontheffing bcuwvtrer-!
dening; 9. Bouw van een bergplaats war den
brandladderwageu10. Voorstel van het
raadslid A. P. A. Verkooij11. Verzoek
schrift der gemeentewerklieden om verlen-!
ging van den duur v. den toeslag op het00 n
wegens duurte12. Behandeling van recla
mes tegen den hoofdelijke.n omslag.
Geboren: d. van D. J. Koehorst—van Sin-
der d. van J. W. van Lieshout—van
Deijl. z. van J. ScheelingsVeldhuizen.
z. van A. Koedooder—van der Schaaf.
Waar het in de toekomst met de schilder
kunst heen moet, wanneer rle plannen van
een groep moderne schilders werkelijkheid
worden, en bun richting als de ware wordt
erkend, weten we niet!
Of.... durven we niet te zeggen!
Maar we hebben een onbegrensd vertrou
wen in de wetten van natuurlijkheid en men-
schelijkheid, die immer als de waarheid ze
gevieren, en alle nieuw-bedachte bewegin
gen in de kunst, nemen we dus alléén als
verschijningen, die aandacht verdienen om
hun originaliteit.
Dit is niet 't gevolg van eigenwijs conser
vatisme, nog veel minder een verachtend
neerzien op terecht-vooruitstrevende moder-
uen, maar juist het zoo blijkbaar „nieuw-
bedachte" van veel nieuwe richtingen, waar
in liet element, de schoonheid, schijnbaar
niet is ontvangen, maar gezocht, dat doet
verontrusten!
En omdat we zeker toch beter doen het
moderne streng critisch te behandelen, omdat
bet de toekomst is der kunst, dan wat bet ver
leden beeft opgeleverd te betuttelen, daarom
kunnen de allerlaatste bewegingen ju de
schilderswereld ons niet onverschillig laten,
en willen wü die nieuwste theorieën in het
klare licht der natuur beschouwen.
Van axioma's en theorieën zijn de riehtin-1
gen der Cubisten en Futuristen volJ uist
dit is eigenaardig, éérst theorieën eu dén de
kunst! Is dit al niet eon bewijs tegen de 11a-
tuurlykheid? j
We gelooven toch, dat niet de waarheid
naar de theorieën, maar wel de theorieën
naar de' waarheid worden gevormd!
Maar laten we zakelyk bü 't onderwerp
blijven, en vertellen dat de richting der Cu-
bisten-schilders, die alles in de natuur, en
in 't leven, in cubusvorm zien, of willen zien,
een richting, die zooals men weet, vooral
de Parüzenaars eeuigen tijd heeft bezig ge
houden, nu alweer schijnt overvleugeld te
moeten worden door de leer der Futuris
ten, de „mannen van de toekomst", die noch
de natuur, noch het leven schilderen, maar
alleen willen: „la peinture des états d'ame,"
de schildering der zielstoestanden.
We zijn er vast van overtuigd! dat het
begrip individualiteit onafscheidelyk is van
de kunst, maar niet in dien zin, dat ieder,
misschien dan wat wijsgeerig aangelegd ar
tist, in eenige oogenblikken van zielsopwin-
ding, een nieuwe leer kan verkondigen, gel
dend voor de wereld, voor de toekomst, voor
de kunst in 't algemeenToch schijnt dat
tegenwoordig te gebeuren, en het „futuris
me is er zeker niet vreemd aan. Dit zy dan
gezegd met alle respect voor veel persoon
lijkheden onder de moderne schilders,
i Een axioma van de nieuwe school is dan
bijv.: om een. menschelijk lichaam te schil
deren is het niet noodig, het werkelyk te
1 schilderen, maar men moet er alleen van
geven de het (lichaam) omhullende atmos-
pheer! We zien dus geen menschelyk li
chaam, maar alleen een geestelijke verschy-
ning van lynen en kleuren, waaruit we het
j maar moeten zoeken.
Ol bijvoorbeeldeen tooneel van afscheid,
uru -S 2,etl..schildery, die men op 't o'ogeu-
a i- ln„ exPoseert onder den titel „Les
Aciieux Op het doek ziet de aandachtige
i toeschouwer noch vertrekkenden, noch bly-
venden, geen enkel men.schel ijle wezen, maar
hoven aan 't doek onderscheidt men vaag in
een rookwolk, twee loponmtief-schoorsteenen;
dat is op de schilderij het eenigste wat men
herkennen kan, het overige is niets dan ly
nen en lynen, van allerlei soort, een onver
klaarbare chaos van kleuren
Wat hiervan te deuken? Het is maar ge
lukkig, dat de titel van het stuk erbij staat,
anders had de schilder alléén de voor
stelling begrepen, wat in vele opzichten nu
nog wel 't geval zal zijn.
De Futuristen verklaren hun werkwijze
aldus: de toeschouwer treedt in het schil
derij, in plaats van er vóór te hlyven. H y
is het, dien de Futurist schildert, en de schil-
dery moet de synthese zijn van wat men
zich herinnert, of wat men ziet.
Wy begrypen hieruit, in verband met
de allereerst genoemde uitspraak dat de
schilder op 't doek wil brengen, datgene wat
zoowel artist als toeschouwer inwendig heb
ben beleefd! Is dat vermenigvuldiging van
individualiteit?
In ieder geval een geweldige opgaaf; 'tis
maar de kwestie hoe men 'tdoet.... en een
beeld als twee locomotief-schoorsteenen blijft
ons dwars zitten, ten minste als de verwer
kelijking van een gemoedstoestand bii een
afscheid!
Alle werkelijkheid wordt dus in abstractie
omgezet, en ieder bijzonder ding wordt opge
lost in veralgemeening. Is dat niet de kunst
voorbij zien?
Juist dat vormen van richtingen, dat ver
kondigen van nieuwe theorieën van telkens
meer exotisch karakter, dat wyst op deca
dentie.
Geen andere, dan ultra-gecultiveerde in
dividualisten, by wie het natuurlijke kun
stenaarschap armelijk verzwakt is tot een
lcarakterlooze, tot waanzin groeiende dwaas
heid, nemen liun toevlucht, tot andere ele
menten in de kunst, dan tot de natuurlijkheid.
Zy verrijken de knust niet, maar verarmen
haar.
Het is een onbetwistbaar feit, dat het na
geslacht de beste beoordeelaar is van de
waarde der moderne kunst, maar moeten
wij dan tot een onbepaald oogenblik in een
ongewilde onzekerheid leven Moeten
wij ons zelf naiveteit en onrijpheid opdringen
en maar gelooven, dat Cubisten en Futuris
ten ons vooruit zijn, jarenver Het na
geslacht zal wijzend op dit soort van pro
ducten vragen waren dat schilders
En dan zal er geantwoord worden Neen
dat waren Futuristen! E11 dan zyn we nog
even verDie „Kunst" wordt nooit de
groote, de algemeene; cub isme en f u-
turisme, enz. blyven alleen merkwaar
dige afgezonderde richtingen. Méér niet on
getwijfeld!
Hét groote elementde onbewust ontvan
gen natuurlyke schoonheid, spreekt daaruit
tot ons niet. Dat voelen en zien
we toch wel.
Ervan genieten? Nooit.
Waardeeren? Misschien iets onder veel
voorbehoud, dat nooit als zuivere schilder
kunst.
Een ander voorbeeld. Absoluut zonder be
staande figuren zyn de schilderijen der futu-
risten niet, maar een neus of een oog is hun
voldoende ter aanduiding van een mensche-
lyk wezen. Ofwel ze zullen een gezicht en
profil op een zeker punt van een schilderij j
plaatsen, en een ander wat verder, omdat zij
het gezicht dubbel, zelfs twee en driedhhbel
zien! Hoe zal men op zulk een schilderij
een rustigen blik kunnen werpen! Maar er
is nog meer gezichtsbedrog. Een hollend
paard wordt niet met vier rennende pooten
maar met minstens twintig door elkaar vlie
gende pooten voorgesteld. Of dit den indruk
van vliegend vooruitgaan bevordert? Dit
uitbeelden van abstracties is aan onzen tyd
niet vreemd, en heeft zelfs schitterende pro-,
ducten voortgebracht. Denken we maar aani
Max Klingel* byv., maar de Futuristen (de
mannen van de toekomst) willen méér of
willen wat anders, schynbaar we weten
met hun theorieën toch niet wat. Maar het
in beeld brengen van hunne gedachten of>
gevoelens, of wat het zijn mogen en wat dan
toch hun schilderkunst moest zyn, strijdt
tegen alle natuurlyke principes over sehiH
derkunst in 't hijzonder. Dat kan na liuuj
theorieën en vooral ook na hun praestatiea
toch niet meer ontkend worden. Gelukkigl
dat erkende, en wel degelyk ook niet-conser-i
vatieve critici het met de nieuwe richtingen
niet eens zijn. Het ligt ook maar al te zeer
voor de liand.
Men mag verwachten, dat by het schilde)
reu van zielstoestanden en allerlei sentij
tieve abstracties het veld van de fantasie
dier schilders zeer wyd zou zyn. Maar wat
moeten we denken, wanneer we een scènft
van smart, de vreeselykste, de meest droei
vige zien uitgebeeld, door een eleetriseh$
lamp, brandend?En moeten we da»
maar gelooven, dat zooals de futuristen
zeggen een electrische lamp evengoed eei|
gevoelsleven leidt als ieder menseh? Of mo>
gen wij het betwijfelen en moet het nage
slacht het dan gelooven?
Met dit laatste voorbeeld der Futuristisch!
richting willen we eindigen. Het was out
doel de theorieën en praestatiën der ul tra
modornen in het licht der onveranderlijk»
natuurlykheid te beschouwen en te verkla
ren wat dan onze onbevooroordeelde conclu
sies zijn. Mogen we hierin, al maa.
in enkele opzichten, geslaagd zyn!