buitenland. p. W. TWEEHUiJSEN 'Schoenmagazljn Eerste klas Schoenwerk Barteljorisstraat No. 27 Telefoon 1770, NIEUWS «IT OEN OMTREK. Wetenschappelijke Berichten Wetewaar% Allerlei. BINNENLAND. Letteren en Kunst, Rechtszaken. Sport en Wedstrijden. m Ei. EEN GESCHENK VAN DEN HAAG VOOR HET VREDESPALEIS. VAM ÜLÖEHS. DE TOESTAND IN SPANJE. In den laatster, tijd hebben de g-ebeurte- nissen in Spanje de positie van Cianaiej^s. den minister president der Spaansche regee- ring', terdege verzwakt. Niet alleen be schouwt men hem m ïhet buitenland als een comediant, maar ook de conservatieven, re publikeinen. en revolutionairen in dat land zelf kunnen zich met de tactiek, door Cana lejas gevolgd, niet goed vere nigen. Dit blijkt duidelijk uit een artikel dat de heer Pierre Janssen uit Amsterdam, van een zijner Es- peranto-oon-espondeoiten, Dr. Co.ll uit Bar celona, vertaalt in den „L. K." Deze schrijft n.l. Gewoonlijk eritiseeren in ons land, al tijd wanneer de vergadering der algevaar digden en de 8. riant opnieuw hare deuren openen voor de wetgeving', de leiders der verschillende n-Ute' "-v- y V" gens hun eigen r1-*; wnze van het Ministerie gedurende den tijd, waarin het Parlement op reces was. Dit noemt men bij ons het Politiek Debat, Dikwijls is het zeer belangwekkend om de verklaringen van hen, die hieraan deelnemen. In het laatst van Januari had dit we derom in ons Parlement plaats. De hoofd punten handelden over de godsdienst-kwes tie, Marokko-kwestie en ovei' die van öul- lera, vooral wegens het vergiffenis schenken san de schuldigen. Wat de godsdienst-kwestie betreft, zijn merkwaardig de volgende woorden van Ca- naiejas. „In de godsdienst-kwestie meet ik bekennen, dat hoe meer ik liberaal ben, des ie meer ik mij verdraagzaam voel'. Ziellier een gezegde, dat een bedreiging bevat tegen fle Katholieken, want bij ons is verdraag zaamheid hetzelfde als: vrijheid voor de tegenstanders, terwijl de katholiek n .onder drukt worden. Derhalve weten wij^ thans ze ker, dat Ganalejas van plan is zijn tactiek tegenover de katholieken te blijven vo-lgcn, gelijk hij tot nu toe gedaan heeft. Over de Marokko-kwestie zijn deze woor den van P. Iglesias vermeldenswaardig„Wij willen, dat het leger wordt opgeheven, maar niet nu wrillen wij dathet is ons voldoende, dat de burgerlijke -macht heersc-ht, morgen verlangen wij iets meer Dit, hetgeen zeer natuurlijk is in den mond van een socialist gelijk Iglesias, moest in geen geval zonder protest blijvendesondanks protesteerde Oa- n ale jas niet, hetgeen wel genoegzaam be wijst. dat hij voet voor voet naar de socialis ten begint over te hellen. Alleen protesteerde de minister tegen Iglesias, omdat deze een ongunstige opinie over Spanje in het bui tenland en vooral in Frankrijk verspreidde, maar geenszins tc.gen de leer, door den so cialist verkondigd. Over de Oullera-kwestie spraken Meila en Maura.... Men zal zich herinneren moe ten. dat Canalejas aan den Koning' voorstel de aan zes veroordeelden gratie te schenken, terwijl er éen veroordeelde, overbleef1, die Volgens hem moest doodgeschoten worden, doch die hierna, eveneens van den Koning gratie ontving. Maar volgens de Grond wet kan de Koning niet begenadigden zender de toestemming van het Ministerie. Derhalve betoogde Mella tegen Canalejas als volgt: „Of de Koning "begenadigde, óf het Ministerie. De Koning kon het niet doen zonder de toestemming van liet Ministerie; en Canalejas zeide, dat hij uit het Ministerie ontslag zou nemen, indien de zevende ter- doodveroordeelde vergifienis zou ontvangen. Maar wie vergaf Jan Ik moet veronderstel len da,t de Koning do vergifienisschenker was, en dan handelde hij tegen de constitu tie." Öok sprak Maura, de leider der Conser vatieven, over deze kwestie. Hij verzekerde, dat volgens hem Canalejas slechte ten gunste der republikeinen handelde en hij zeide, dat hij geen enkele schuld op zich nam, indien in de toekomst de tegenwoordige monarchie zou verzwakt worden clo-or de vreemde regee- ringswijze van dit Ministerie. ,Ik moet volkomen de verantwoordelijkheden van mij afschuiven en verklaar hierbij met nadruk en bevestig, dat wij vervullen en zullen blij ven vervullen c-nze plichten voor onze mede burgers." Bei-de redevoeringen veroorzaakten diepe slagen aan de politiek van Canalejas. Desniettegenstaande zal hij zijn ambt als Minsiter-presidc-nt blijven voortzetten. Tct zoover Dr. Col3. Hoe de politieke loop baan van Canalejas zal eindigen, zal de toe komst ons mo-eten loeren. Het vertrouwen van den Koning in dezen staatsman is helaas nog te groet; zoodat zijne verdwijning van het politieke tooneel in den- eersten tijd wol niet te verwachten zal zijn. Bovenstaanid artikel bewijst wederom de uitstekende practis lie bruikbaarheid Van on ze wereldtaal. Ontploffing van oen kruitmoku. Uit New- York seint men, da' de kruidnoten van de I.aflin and Rand Cy. bij Little Fall in New-Jersey, in de lucht vloog. Twee personen werden gedood en 14 zwaar gewond. De ontploffing was zoo hevig, dat op een afstand van 5 mijl alle ven sters zijn stukgeslagen. Bunkloojpersrooverij'. De Fransche bladen gelooven niet erg veel van de gisteren gemelde poging tot aanslag op den looper der Fransche Bank. Onder de ochtendbladen geeft de Echo de Paiis uiting aan dit scepticisme. Vo'g-ens dit blad zou de chef van den veiligheidsdienst gisteren avond erkend hebben, dat aan deze geschiede nis geen te groote beieekenis moest gehecht en de geirresteerden mogelijk niet vervolgd zou den worden. De verhalen der bladen over tltó zaak stemmen ook hee'.emaal niet overeen. De toestand in China. De Times verneemt uit Sjanghai, dat dr. Soenjatsen en de revolutio naire regeering zijn atgejreden. Gisteren heeft Soenjatsen bekend gemaakt, dat hun taak afge- loopen was, nu Noord-China en Zuid-China tot een bevredigend vergelijk nopens de staatsrege ling zijn gekomen. Soenjatsen verklaarde nog te hopen en te ver wachten, dat China to-t aanzienlijken voorspoed zal geraken feu een eereplaats zal verwerven onder de vo'ken der wereld. De staking der Engetsche mijnwerkers. Vol gens de Times is de uitslag van de stemming onder de mijnwerkers tot gistermorgen twee uur, dat er 98.639 mijnwerkers vóór en 100.189 tegen hervatting van den arbeid waren. De Times acht nu volledige hervatting van he'. werk na Paschen niet te verwachten! De staking zat vermoedelijk wel bij stukken verdwijnen, maar er zal nog heet wat tijd verloopen vóór er in het geheele kolenbedrijf weer normaal ge werkt wordt Ond.er zulke omstandigheden, meent de Times, wordt de pticht van de regeering om de werkwilligen te beschermen dringender dan ooit. De Daily Telegraph merkt op, dat gis teren 22.000 mijnwerkers in zes districten in Engeland en Schotland tegen de orders hunner leiders hei werk hervat hebben. - De Armenische patriarch vervolgd. Een ver tegenwoordiger van het Tuvksche ministerie van ©eredienst heeft gisteren den Armenischen pa triarch het reeds bekende decreet van den groot vizier voorge'ezen, waardoor de patriarch van zijn waardigheid „vervallen" wordt verklaard en waarin de raadgevers van den patriarch wor den uitgenoodigd een plaatsvervanger te kiezen. Gelukkig woonde tenminste geen enkele geeste lijke de „plechtigheid" bij! Het ex-communicatie decreet van Rome, dat gericht is tegen alten die den Patriarch bemoeilijken schijnt den noodigen indruk gemaakt te hebben! De patriarch heeft intusscfien het patriarchaal paleis reeds ver'a'en en zich teruggetrokken in het seminarie. Men denkt, dat als hij niet naar Rome ontboden wordt, de Turksche regeering hem zat uitdrijven. Duiken naar nnllioenon. De duikerswerk zaamheden naar het wrak van de bij Eeastbour- ne gezo-nken stoomboot „Oceana" om de millioe- nenschatten ie re lden, die in 't wrak nog liggen, worden d. or ongunstig weer bemoeilijkt en ver traagd. Maai- toch zijn de vijf duikers, die met het werk bezig zijn, eerste meesters in hun vak, niet vruchteloos bezig geweest. Ze zijn er tot dusver in geslaagd liet kapitaaltje van 5000 pond boven Ie brengen, he'geen de gedane moeben dus wel loont. Intusschen liggen er nog 700.000 pond in de diepie en een 2500 staven goud en zilver en men hoopt natuurlijk ook die naai- boven te brengen. Verbazend handige stukjes worden dcor die duikers in de diep.c Tii'gehaaid. De correspon dent van de „Standard" vertelt in het jongste nummer van het blad er het een en ander van. Zoo is een van de duikers de hut van den kapitein binnengegaan, heeft zij;n bureau open gebroken en de sleutels van de brandkas ten er uit gehaald. Tweemaal werd de man door de sterke strooming meegesleept maar tweemaal drong hij zich aan alles wat maar vasthield, weer vooruit, tot het doel bereikt was. De „Oceana" zelf is zoo verminkt, dat men er over denkt tiet wrak op te blazen. JOOBHgT ,i ■pu n. m i1 van drenkelingen zijn opgetreden, t. w. K. Vrooms, V.r. Toet, L. Ros, J. Overduin, P. J. v. d. Tooren, J. C. Ros, alsmede met den broeder van den bij het ongeluk omgekomen Firet, welke broeder tot de geredden be hoorde, en die op uitdrukkelijk verlangen van de Koningin bij liet onderbond tegen woordig was. Verder was niemand aanwezig. De Konïngiu en de Prins werden ontvan gen door den directeur van de haven, den heer Bakker, terwijl bij de ontvangst ook te genwoordig waren de commissaris van po litie, de lieer Sypkens, en een inspecteur van politie. KATH. LANDDAG IN FRIESLAND. Evenals de laatste jaren, zal ook op de be gin Juni a.s. te houden vergadering van den Friesehen Bond van Katli. Kiesvereenigin- gen, inr. A. baron van Wijnbergen als spre ker optreden. SASSENHEIM. 36 sollicitanten. Voor de betrekking van agent van politie, belast met den nachtdienst alhier, hebben zich 36 sollicitanten aange meld. H. J. LOVINK. De „Zutph. Crt." deelt mede, dat de keer H. J. Lovink, directeur-generaal van land bouw in Ned.-Indië, in 1913 naar ons land komt voor de opening van de groote interna tionale landbouwtentoonstelling in Den Haag. Hij vertrekt daarna weer naar Indië. Verschenen is het reeds aangekondigde voorstel van B. en W. van 's-Gravenbage, be treffende een gemeentelijk geschenk voor het Vredespaleis. In de toelichting tot dit voorstel zeggen B. en W., dat bet hun wil voorkomen, dat er voor de gemeente, die het voorrecht geniet, om als plaats, waar liet Vredespaleis verrijst, te zijn uitgekozen, aanleiding bestaat, een be wijs van belangstelling voor die grootsehe stichting te geven op een wijze, als ook door den Staat der Nederlanden eu non groot aan tal Staten uit alle wcrelddeelen, wordt ge volgd, d. i. door voor den bouw van dat paleis een schenking in den vorm van een onderdeel te doen. Als een passende schenking van de zijde der gemeente aan de Carnegie-stichting, be schouwen B. en W. een hoofdtrap met toebe- hooren en verguld bronzen lichtdragers. De kosten worden begroot op pl.m. ƒ52,000. Voor den Inhcud dezer rubriek aielt de Hedaeife zieh niet aansprakelijk. Van ingezonden stukken, geplaatst of niet geplaatst, wordt de eopy den inzender niet teruggegeven. LAAGHARTIGE LASTER.. Geachte Heer Redacteur Oindergeteckende verzoekt beleefd eetoige plaatsruimte voor het onderstaande. Hiermede doe ik beleefd, Idoch tevens het t dringent verzoek aan een deel der ingeze- tenen van Heemstede om zieh nu maar van de vuile, en Laaghartige lasterpraatjes ten mijne opzichte te onthouden. Mocht het soms eene teleurstelling zijn voor |d« op -sensatie nieuwtjes beluste per sonen d.a,t do onsmakelijken en vuilen laster, kant noch wal taakt, zoodat zij noch de flouwe moed bezitten om te twijfelen of mijn tegenspraak wel gerechtvaardigd is, die tart ik te informeeren bij da behandelende geneesheer; die de mede in de laster be trokken persoon onder behandeling heeft. Zoodat men zich dan omtrent de aahd dei- ziekte van dc bewuste persoon kan overtui gen. Aangezien ik den laatsten tijd reeds te genspoed genoeg- heb', zit ik nü lieiisch niet om zoo'n onsmakelijken reclame, verlegen. Ook kan ik met genoegen mededeelen dat de geruchten, dat mijne vrouw niet wel bij 't hoofd zou zijn, ook alle grond missen. U Mijnheer do Redacteur, mijne hartelij ke dank voor het plaatsen dezer regelen. A. v. AMERONGEN, Raadhuisstraat 28, Heemstede. imnin i nfi ii i —j DE ZONSVERDUISTERING. Men meldt uit Leiden: Met het oog op de zonsverduistering 'op 17 April zal hedenavond van wege de LeüdL sche sterrenwacht een wagenlatLing jmet in*' strum enten naar Maastricht wonden cezogr den. In den omtrek van die plaats zuilen I naar men weet !de wetenschappelijke waar* nemingen door de Nederland sche astronomen, worden verricht. Een doel van dea* waar-' nemingen zal plapte vinden onder leiding van .de Utrechtsche hoogleeraren prof. W( H. Julius en prof. A. A. Nijlaml, een ander deel onder leiding van den oud-hoogleeruatö prof. dr. H. G. Van de Sande Bakhuyzenl uit Leide n en de Leid sche hoogleeraren prof. E. P. van de Sanide Bakhuyzen en prof. de Sitter. De verschillende stations zullen! op conigc kilometers afslands van elkaar wouden geplaatst. Van de Leidsche (Sterren wacht zal op den dag der verduistering nanjr Maastricht tijd worden overgeseind. DE RAMP TE SfHEVENING EN. H. M. de Koningin heeft Maandag, onmid dellijk nadat het ongeluk met de bemanning van het garnalenhootje bij de haven van Seheveningen en het daarbij omkomen van een der opvarenden bekend was geworden, belangstellend inlichtingen laten inwinnen. Gistermorgen heeft H. M., vergezeld van Z. K. H. den Prins, een bezoek aan die haven gebracht en in bet seinhuis aldaar een on derhoud gehad mei degenen, die ter redding BTOEMF.NDAAL. Bevorderd. Met ingang van 1 April is de beer J. K. Zweerus. ambtenaar ter post- en telegraafkantoor alhier, bevorderd tot klerk der posterijen en telegrafie le klasse. ZANDVOORT. „Zamlvoorts Belang". Onder voorzitterschap van den heer J. Beeckman is Maandagavond in hotel Driehuizen de jaarvergadering ge houden der vereeniging tot behartiging der belangen van de badplaats Zandvoort. Uit het verslag van den secretaris P. L. de Vries bleek, dat gedurende 1911 de plaats door 10,550 badgasten werd bezocht. Er kwamen 546 aanvragen om inlichtingen in; 1722 gid sen werden verzonden. Het aantal leden be droeg 139, waaronder 11 leden-begunstigers. Volgens het verslag van den penningmeester E. H. Brokmeyer bedroegen de inkomsten over 1911, met inbegrip van een batig saldo vorig boekjaar 443.37'A en beliepen de uit gaven 420.04. De heeren Beeckman en Schuhmacber ver klaarden dat zij niet in aanmerking wensek- ten te komen voor eventueele herbenoeming als bestuurslid. Als zoodanig werden gekozen de heeren J. Th. Stom en A. A. Klein. Be sloten werd tot het plaatsen der gebruike lijke annoncen. Indien bet geld daartoe be schikbaar blijkt, zal worden deelgenomen aan een collectieve reclame van Noordzee-bad- plaatsen, een reclame van den heer P. L. de Vries e.s. Den heer J. Beeckman werd't eere voorzitterschap der vereeniging aangeboden, dat aanvaard werd. Besloten werd tot de E.S.M. het verzoek te lichten tot het bouwen van een geriefelij ker en ruimer station te Zandvoort. HEEMSTEDE. 50 sollicitanten. Voor de betrekking van onderwijzeres aan de O. L. school alhier, heb- i ben zich ruim 50 sollicitanten aangemeld. hu«i.r.M-<wEr* Concours hippique. De burgemeester dezer gemeente heeft gunstig beschikt öp een ver zoek van de Vereeniging „Vooruit" om Dins dag 16 Juli (en niet 18 Juli, zooals sommige bladen meldden) een concours hippique te organiseeren op de terreinen van den heer B. Biesheuvel, wethouder alhier. vei.SF.N. De groote jaarHjksche voorjaarsveeniark- ten zullen alhier plaats hebben op 18 April en 4 Mei. „TOONKUNST" NAAR, FRANKFORT. Gistermorgen vroeg (te half zes en te kwartier voor zessen) zijn van Amsterdam twee extra-tremen met het koor van „Toon kunst" aldaar, en het orkest van het Con certgebouw naar Frankfurt vertrokken. Tot de belangstellenden die Ide reis meemaken behoort minister Heemskerk. HET SCHEEPS JOURNAL1. Voor het kantongerecht te Lenidem stonden terecht 68 Katwijksoho vieischers, aan wie ten laste is gelegd het niet of niet naar de wettelijke voorschriften aanhouden van het Scheepsjournal tijdens da vangst in de Noordzee. Tegen ieder hunner werd geëisoht 5 boe te, subs. 2 dagen hechtenis. Allen verz'keid n het Journaal niet te kunnen aanhouden, omdat hun daartoe üe wetenschap en de tijd ontbrak. De kanton rechter raadde den mannen H|aU zich per soonlijk tot den Mniister Je wenden, waar een adres niet geholpen had. FA ILLISSEMENTEN. Failliet verklaard: 28 Maart P. B. Kuyster- mans, koopman in ziekenverplegingsartike- len, Tilburg, aldaar handelende onder de fir ma Th. Beckers. G. van Espelo, koopman te Wageningeu. Geëindigd door het verbindend worden der uitdeelingslijst het faillissement van W. Wie- benga, vroeger kastelein en vrachtrijder te Bakhuizen. Opgeheven de faillissementen: A. Verhey- den, smid, te Strijp; W. J. F. Janse, kleerma kersknecht, Sloten (N.-H.) Bravo! riep Michel nit, en daaraan dank ik ongetwijfeld de eer van je bezoek. Ik ver heug mij daarover, want het schijnt mij toe, dat met jouw verstand en wil je verblijf in dat huis van uitstekend nut zal zijn voor je toekomst. Dat is zeker. Maar toch heb ik liet nog nifct aangenomen. Je hebt bet niet aangenomen'?... Het werk zal je toch niet afschrikken? Tot nu toe ben je al te edelmoedig voor me geweest, zoodat ik aarzel je alles te zeg gen wat ik denk en een laatste beroep op je onuitputtelijke goedheid te doen. Kom kom, oude jongen, wees maar niet bang. Als het een geldkwestie is, die je toe komst verzekeren kan, wil ik graag helpen, Een brave eu goede jongen als jij wil ik graag het leven gemakkelijk maken. Wat is er? Ik luister! Maar je hebt al zooveel voor me gedaan! Nu, je zult me alles terugbetalen, in liefde en toewijding-.. Is dat goed? Miehei strekte zijn hand uit. De andere drukte die zonder getroffen te zijn met de zelfde haat in het hart. Zoo is het, zeide hijIk heb geen eent om mij te Parijs te installeeren, in den om trek van het huis Rneil, om dichter hij mijn werk te zijn en verder om allerlei uitgaven te bestrijden, waartoe het leven te Parijs en het dagelijkseh verkeer met jongelui, die over het algemeen rijk zijn, mij zullen nood zaken. Mijn gewoon inkomen is onbeteeke- nend, en thuis..... Michel onderbrak hem Hoelang denk je in liet huis Kueil te blijven? vroeg hij. Twee jaar. Misschien ook drie. Hoe lan ger ik blijven zal, des te meer leer ik en des te zekerder is mijn toekomst. Michel stond op, naderde een klein ijzeren brandkastje, opende het en haalde er een bundeltje bankpapier uit. Luister eens mijn waarde, voegde hij Pigaletti toe, ik wil niet dat je meer stap pen van dezen aard zult doen, daar zij je na tuurlijke fierheid moeten hinderen. Daar heb je een sommetje, dat je misschien wel vol doende zal zijn voor drie jaar. Hij overhandigde hem een pakje bankbil jetten en vervolgde toen: Daar zijn 20,000 franks, denk je ermee te kunnen toekomen? I Maar dat is te veel, veel te veel! riep Charles verbluft uit. Aan het vierde gedeelte van deze som zou ik zeker reeds meer dan voldoende hebben. En verder zal ik ook een klein optrekje van kunnen huren met meu bels en al, dat een mijner kameraden, die Pa rijs verlaat, mij wil afstaan, rue dn Theatre, 95, Grenelle. -- Goed, zeide Michel, je neemt da„ optrekje, en je leeft zooals je zelf verkiest-, en als je spaarzaam bent, zal je het geld misschien later kunnen gebruiken om de ean of andere proef te nemen, of zal het mis schien van dienst kunnen zijn, als je gaat trouwen. Charles had genoeg indirecte tegenwerpin gen gemaakt, nog langer weigeren kwam niet overeOn met zijn gouddorst en zijn be geerlijkheid. Vergeet mijn adres niet, zeide hij tot Michel, 95 rue du Théatre-Grenelle. De ka nier is op de eerste verdieping. Ze ziet op tuinen uit... een heerlijk nestje... zoo goed gemeubileerd, zoo netjes!Wat zal ik er werken!Morgenochtend zal ik er mij reads installeeren... o, ik hen zoo gelukkig!... En dat heb ik allemaal aan jou te dankenO, je kunt op mij rekenen,hoorin leven en dood... J( komt me toch eens opzoeken, niet waar? herhaalde hij nog eens. Miehei moest om hem genoegen te doen, liet hem beloven en zijn adres noteeren. En ontroerd zag de jonge baron hem vertrekken, hij zieh-zelven denkend: Arme jongen! Hij is niet bedorven, en met zoo weinig heb ik hem gelukkig ge maakt! Die zal mij teil minste genegen zijn en mij een beetje liefhebben!... Hij bad den afkeer vergeten, welken Cliar- les Pigaletti aan Edith ingeboezemd had. IV. LIEFDE EN HAAT. Den avond van denzelfden dag nam Louis Berthier aan het station Saint-Lazare een kaartje eerste klas naar Perray. Hij kwam er aan toen het reeds donker werd. Een prachtige equipage wachtte hem aan den uitgang van het station. Hij erkende dadelijk do victoria, welke aan Lafont toe- EEN MOOIE VLIEGTOCHT. Reuter seint uit Boulogne sur Mer, d.d. 2 April, dat de aviateur Hamel met een vrouwe lijke passagier uit Engeland daar heen kwam vliegen. Zij landden te Ambleteuse, vlak hij Boulogne. Nader werd uit Parijs geseind dat Hamel met zijn passagiers om half vier van Boulogne vertrok en om 5 uur 50 te Issy les Moulineaux aankwam. behoorde, en de beide dartele vossen, die er voorgespannen waren. Zonder een woord te spreken zette hij zieh op de zachte kussens, de palfrenier nam vlug zijn plaats naast den koetsier in, en voort ging het in gestrekten draf naar het krank zinnigengesticht. Het weder was zeer zacht, en het nachte lijke duister omhulde langzamerhand de om geving. Vóór een monumentale poort van gegoten ijzer, waar een man op en neer liep met de handen op den rug, hield de Victoria stil. Löuis Berthier bezag den man, die daar stond. Het flauwe licht der twee groote rijtuiglan taarns, die zeer hoog geplaatst waren, ver hinderde hem zijn trekken te onderscheiden. Ben jij het, Lafont? vroeg hij. Wie dacht je dan dat het zijn zou, waar de vriend? sprak een stem met sterk zuide lijk accent. Daar je het rijtuig aan het sta tion gevonden hebt, beteekent dit, dat je te legram ontvangen is. Wat is dus natuurlijker dan dat ik op je komst wacht? Michel's oom sprong uit het rijtuig. Paar den en rijtuigen verdwenen in een straatje, omringd door muren van gehouwen, waar de dienstboden van het gesticht huisden. De twee mannen integendeel gingen het groote hek van den ingang door en bevonden zich toen in een prachtig park. Groote elee- trischë bollen verlichtten met bun spookach tig schijnsel de bloemperken, de groepjes zeldzame heesters en de zorgvuldig onderhou den wegen. Heel ver, te midden van een dichte groep HET BEGRIP .te'. Het woörd paardeferafiht wordt tegrawoor- dig' veel aangewend en bijna dagelijks komt men op de een of andere manier inet het be* grip in aanraking. Het is eenter geen bij zonder gelukkig gekozen woord, w.wihet verleidt iemand, aan te nemen, dat k«t tech nische begrip van een paaidckraeht ben minste ongeveer overeenkomt met de kracht van een paard. Hoe komt het nu, dat deze merkwaardige aanduiding zoo algemeen in de techniek en in het gewone leven werd ingevoerd James Watt, de uitvimkr van de stoommachine, was het, die het begrip paardekrachi in de wereld bracht. Die tech nische paaidekracht, die in één seconde 75 kilogram een meter hoog kan opheffen, is in werkelijkheid veel grooter dan het ver mogen van een paard, want dat laatste ber draagt, zooals nieuwere, bij 250 paarden met groote zorg genomen proeven hebben ge leerd, gemiddeld slechts 30 eecondenkilo- grammeters tegen de 75, die James Watt bedoelde. Hoe nu de uitstekende wiskundige Watt er tote kwam, zulk een onjuist begrip in de techniek in te voeren, daarover vermeldt, de geschiedenis het volgende. Eén der eer ste door Watt geconstrueerde stoommachi nes zou in een brouwerij te Witbrea in En geland worden opgesteld, om een tot toen toe door paarden gedreven pompwea-k te drijven en dus het werk van paarden te ver vangen. Om nu een machine te krijgen, die zooveel mogelijk arbeid kon verrichten en evenveel water kon oppompen als een sterk paard, bepaalde de brouwer do van een1 paard vereischte w at er li o-ev eel he id, door 'n sterk beest onder zweepslagen volle acht uren tot de uiterste krachtinspanning te laten werken. Het gelukte hem op die wijze het respectabele aantal van twee millioen kilogram water boven te trenr.-en. Een re sultaat. onder zioo abnormale omstandigher den verkregen, is, zoo, trots zijn onjuistheid, nog tegenwoordig de grondslag gebleven van het technisch begrip „paardekracht." Nadat het begrip van de paaidekracht zoio lang' heeft bestaan, schijnt het nu in onbruik te zullen komen. Een door de eerste tech nische vereenigtingen benoemde commissie^ onder voorzitterschap van prof. dr. Streckea* te Berlijn, wil de paardekra"ht afschaffen en daarvoor overal het kilowatt in de plaats stellen. Ten tijide van de stoommachine mat men alles naar paavidekraehten. Toen echter de electro-techniek zich ontwikkelde, begonnen de electro-technici naa.r het. kilowatt te meten Nu zijn 736 watt .of 0.736 kilowatt gelijk aan één paardekracht in alle landen waar het metrieke stelsel g'elüt. Maar daar men met een getal als 736 moeilijk rekent en het op geen manier in ions tientallig stelsel past, heeft men al lang de behoefte aan een© nieuwe eenheid gevoeld. Die nieuwe een heid moet nu de nieuw© paardekracht of het .kilowatt wezen. Dte commissie hoopti, dat het woord paard "Vracht, dan langzamer hand uit het gebruik zal verdwijnen en dat de nieuwe paardekracht- als woord overbo dig zal worden, omdat de overgang' van paardekracht tot kilowattuur is gemaakt. (Een watt is. zo.oa.ls bekend is. de nracte®-he internationale eenheid, wa,armoe de elektri sche kracht in haar uitwerking wordt ge meten.) („De Aarde en haar Volken".) boomen, zag men een prachtig gebouwtje met een monumentaal bordes en sierlijke to rentjes op de hoeken. We dineeren te balf acht, zeide Lafont, we hebben dus nog tijd genoeg om die groote laan in te gaan, die geheel vrij is. Op dit uur loopen we geen gevaar hier iemand te ontmoeten, en we kunnen er veel beter pra ten dan elders. Louis had een sigaar aangestoken, doch blijkbaar in gepeins verzonken kauwde tui er meer op dan dat Hij rookte. Ziezoo, zeide Lafont, nadat zij eenige mi nuten zwijgend voortgeloopen hadden, nu kun je mij zeggen wat je wilt. Mijn kop er af, als we op de plaats waar we zijn door iets anders kunnen worden beluisterd dan door de bladeren der boomen of door de avondkoelte. En toen de jongste der Berthiers nog geen mond opendeed en hoe langer hoe angstiger werd, voegde Lafont, die een afkeer had van zijn steeds weifelend karakter, hem morsch toe: Er is toch iets nieuws? Wat dan? Ijouis besloot eindelijk te spreken. Er is ons iets goeds overkomen! sprak hij. Iets prachtigs, hoor! Die schurk van een neef gaat het huis liquideeren en wil bet ons niet laten voortzetten. Jongens, jongens, zeide de man nit Tou louse, terwijl hij midden op den weg bleef stilstaan als aan den grond genageld, dat is ernstig inderdaad. Is er geen middel om hem op zijn besluit te doen terugkomen?

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1912 | | pagina 6