BUITENLAND.
BINNENLAND.
J, BURGER Jk Co., Bakenessergracht 8 en 7, Elerjiselen a contant en op afbetaling,
Staten-GeneraaL
NIEUWE HAARLE/ASCHE COURANT 5™!™»
Eon Kroniekje. Een Fransch blad geeft
el klein kroniekje van al wat er gedurende de
«chdagen zich zooal beeft afgespeeld. .We
ÏSLei en hier zonder meer de tee kenende opsom-
inii der feiten over.
£-Cn onverlaat schiet op zijn Ouden vader.
Raymond „La Science" gearresteerd.
Met hem Pierre Jourdan en zijn „tante'1
Louise aangehouden.
Om zijn huiseigenaar te „plagen" Bedrijft een
inurder zelfmoord.
Een jaioersche vrouw begiet haar man met
♦itriooi.
Een apache uit Versailles houdt te Rouaan
een „schietspel' 'mót een revolver. j
Twee ter dood veroordeelden begenadigd.
Dooi- schrik bevangen schiet een politie agent
pp een beschonkene.
De moordenaars van Glial us te Boulogne ont
scheept.
Bij Döle een rentenier vermoord gevonden.
Gevecht met revolvers tusschen reizigers en
agenten aan het station van de West Ceintuur
baan.
Poging tol misdaad op den spoorweg.
Een handelaar uit Tours pleegt zelfmoord in
iet bosch van Sénart.
(Het slachtoffer van het drama te Vanves be-
wijkt aan de bekomen verwondingen.
Een soldaat te Belleville worden twee mes
steken toegebracht
Gevecht lusschen stakende en werkende chauf
feurs te Parijs»
Wij staan er in tusschen niet voor in dat het
lijstje volledig is.
Bij vergissing vermoord. Er is weeral ecne
misdaad te voegen bij de angstwekkende reeks,
die Frankrijk tegenwoordig eene treurige ver
maardheid geven. Ongetwijfeld is diefstal de drijf
veer geweest tot deze misdaad, maar de moor
denaar men is ervan overtuigd heeft geen
voordeel getrokken uit zijne misdaad. Hij heeft
zich namelijk in den persoon bedrogen, in plaats
van eene oude dame te dooden, die den naam
heeft een zeker fortuin te bezitten, heeft hij
l|cne harer buurvrouwen gedood, die niets bezit
en niettegenstaande hare 75 jaar nog verplicht
was alle dagen uil te gaan werken!
De schoondochter van Mad. Legendré, die haar
eiken morgen kwam bezoeken, was locn zij een
der vorige dagen 's morgens kwam zeer ver
wonderd de blinden van de woning open te
vinden en te zien dat eene ruit was uitgesned
den bij middel van een diamant Zij riep de
buren en drong met hen het huis binnen.
In de slaapkamer vond men Mad. Legendre
vóór haar bed liggen. Zij gaf geen teeken van
leven meer. Naast het lichaam lag eene servet
liio ongetwijfeld gediend heeft om het slacht
offer te verworgen. i
De maire werd verwittigd, die vergezeld van
Dr. Giffard, spoedig ter plaatje was. De dokter
kon enkel de dood vaststellen.
Als spoor van den misdadiger heelt tnen en
kel een werktuig gevonden, waarop de letters
G. M. Men denkt ten minste dat hij dit heeft
achter gelalen. Maar hij kan het hier of daar
ontvreemd hebben en dan mist men elk spoor.
De poütïe is evenwel ijverig aan 't werk gegaan
om er den eigenaar van op te sporen.
De magistraten zijn evenwel overtuigd, dat cle
moordenaar zich in den persoon vergist heeft,
zoo als hoog er gezegd.
Een mooie feestrede. Koning Jacob II, uiit
het huis Stuart, de broer en opvolger van Karei
II van Engeland bezocht eens op een reis de
stad .Soulhwold in het graafschap Suffolk, en de
gemeenteraad besloot deze zeldzame gebeurtenis
met een plechtige ontvangst en een feestrede
Ie vieren. De burgemeester zou natuurlijk zelf
de toespraak houden; deze werdl echter gemaakt
door don secretaris, die tegelijk die rol van souf
fleur vervulde daar de burgemeester geen groot
licht en angstig van gemoed was en de rede
niet vau builen kon leeren.
Toen het plechtige oogenblik kwam, was de
burgemees,er geheel in de war. „Uwe. Majesteit'!"
was alles wat hij kon zeggen. De secretaris
wilde hem moed inspreken en fluisterde: „Het
hoofd omhoog als een man!" waarop de spre
ker werktuigelijk herhaalde: „Uwe Majesteit, 't
hoofd omhoog als een man! „Is u bezeten?"
fluisterde de .secretaris verschrikt. „ïs u beze
ten?" declameerde de burgemeester zonder te
weten wat hij eigenlijk zeide. „Ik zeg u, gij zult
ons te gronde richten" beet de wanhopige secre
taris hem toe. En met bevende stem klonk de
echo van den burgemeester: „Ik zeg 11, gij
zult ons te gronde richten."
Na deze laatste woorden was het geduldi van
den Koning uilgeput Sprake oos, woedend, draai
de hij den burgemeester en den gemeenteraad
den rug toe, stapte in zijn rijtuig en reed in
galop weg.
Uit China. Peking zal de zetel der re
geering blijven. Joean heeft de volksverte
genwoordiging naar Peking opgeroepen, zoo
meldt het Agentschap van het Verre Oosten.
De volksvertegenwoordiging is natuurlijk
nog slechts een voorloopig lichaam, nog
geenszins door de eigenlijke bevolking direct
gekozen, en welks samenstelling is geregeld
in een voorloopige grondwet. Het zal onge
veer zijn samengesteld als het oude voor-par
lement, d. w. z. het zal gekozen worden door
de landdagen der provinciën, die zelf weer
ioor de bevolking zijn gekozen. Iedere pro
vincie mag vijf leden benoemen, zoodat, daar
>r behalve de oude 18 provinciën nu nog bij
gekomen zijn: drie provinciën in Mandsjoe-
rije, twee in Mongolië en Tibet, het parle
ment uit 120 leden zal bestaan, waarbij dan
oog één vertegenwoordiger van het Ui-ge
bied komt: dus alles te zanten 121 leden.
In hoever nu dit parlement werkelijk j
al is het dan indirect -*■ door het volk ge-
kezen is, of in hoever de regeering doormid
del harer ambtenaren invloed kan oefenen
op de verkiezingen der provinciale landda
gen, is moeilijk te zeggen. Bovendien is dat
ongetwijfeld zeer verschillend jn het zuiden
door middel van deze niet door het volk ge
kozen ambtenaren kan de regeering natuur
lijk invloed oefenen.
Een diner van een milliardair. Het meest
sensationeele en origineele diner van het sei
zoen zegt de correspondent van de .Daily
Mail" is wel dat, wat enkele dagen geleden
door een milliardair te New-York aan zestien
gasten, die tot zes verschillende nationalitei
ten behoorden, werd aangeboden. Het diner
werd opgediend in een der groote hotels van
New-York. Het midden van de tafel werd
ingenomen oor een berg in miniatuur, die vier
zijden had, welke ieder een jaargetijde moest
voorstellen. Daar men slechts eene zijde te
gelijk kon zien, nam de eerste groep van vier
gasten plaats voor het gedeelte van den berg
dat den herfst moest verheelden, en tuinen,
boomen, met goudgeel-gebladerte, een brug
over een stroom waardoor echt water vloeide,
en aan welks stroom men beweegbare minia-
tuur-visschen zag. De vier eerste dischgenoo-
ten gebruikten daar de soep en de oesters
en namen toen plaats voor de tweede zijde
van den berg, welke den winter voorstelde:
boerderijen uit wier schoorsteenen de rook
opsteeg, schaatsenrijders op bevroren rivie
ren enz., terwijl een tweede groep door de
eerste verlaten plaatsen bezette. De zestien
gasten zaten dus achtereenvolgens in groepen
van vier voor de vier verschillende gedeelte
van den berg aan. De koffie werd voor het
zomergedeelte gebruikt. Beweegbare minia
tuur-jongens doken en zwommen in de ri
vier, terwijl jonge meisjes in hangmatten
onder met vruchten beladen boomen lagen.
Na het diner traden eenige opera-artisten
voor de genoodigden op. Hoe duur deze maal
tijd den miliardair is komen te staan, kan
men zich eenigszins voorstellen, wanneer men
bedenkt, dat alleen het electrische licht hem
2500 kostte.
De drukkerij der Unie. De regeerings-
drukkerij van de Vereenigde Staten heeft
thans het drukken onderhanden van een werk
dat het grootste is, dat tot dusver door een
pers der Uniedrukkerij (de grootste druk
kerij ter wereld!) is afgeleverd. De drukkerij
is nl. bezig aan het rapport van de Bonds-
commissie voor de bestudeering van bet land-
verhuizersvraagstuk. Dat wordt een biblio
theek op zich zelf, bestaande üit 56 groot
formaat deelen, van 600 1200 bladzijden, elk.
Tezamen zullen zij meer dan 40,000 bladzijden
tellen.
Of er veel menschen zijn, die een derge
lijke overdaad van materie zullen lezen?
Andere reusachtige uitgaven, waarmee de
Uniedrukkerij zich thans bezighoudt, zijn:
het rapport van de regeeringscom missie voor
de enquête nopens het muntwezen (19 deelen
van 600 a 1200 bladzijden elk); het rapport van
de commissie van arbitrage over het vissche-
rijgeschil, in zake de Noord-Atlantische kust
wateren (12 deelen) en het rapport van de
oommissie van enquête naar de staaltrust
(14 deelen). En van zulke uitgaven loopen er
nog enkele.
De Uniedrukkerij is tevens bezig met bet
voor de verspreiding gereed maken van de
best verkochte regeeringsuitgaaf. Dat is het
jaarboek van liet departement van landbouw
een boek van circa 800 bladzijden waar
van gemiddeld' 650,000 exemplaren geplaatst
worden.
Brand in het Noorder station te Brussel.
Donderdag is een brandje uitgebroken in een
toren van het gebouw aan de rue du Progrès.
De vlammen sloegen uit de bovenste toren
gaten en lekten langs telefoon- en telegraaf-
dradenstellen. Van alle kanten snelde de
brandweer toe en in een oogenblik tijd»
stonden de gasten op het nabijzijnde platte
dak en wierpen water op het vuur, zoodat
men binnen twintig minuten den brand
meester was. De place Rogier was zwart van
de menschen, die waren samengestroomd op
het zien der geweldige rookwolken, welke
boven het station opstegen. De dienst in het
gebouw zelf ondervond geenerlei vertraging;
slechts werd de hoofdingang gesloten, zoo
dat de reizigers het station langs de zijdeu
ren moesten in- en uitgaan.
Vliegen over den Atlantischen Oceaan.
M. Carry N. Atwoèd heet de waaghals, die
het nog eens gaat probeeren den Oceaan
over te vliegen met een reusachtigen aero-
plaan, die, al valt hij in het water, toch drij
vende kan blijven. Hij denkt, als 'tweer het
eenigszins toelaat, in Mei te vertrekken. Hij
hoopt in, dertig uren van New-Found-
land naar Ierland te kunnen vliegen, een af
stand van 1800 mijlen. Hij zal een voorraad
benzine meenemen voor 900 mijlen en rekent
erop, nieuwen voorraad te kunnen opdoen
door middel van een schip, dat hem verge
zellen soil
De kolenstaking in Engeland. Uit alle
districten komen thans berichten meldende
dat geleidelijk de mijnwerkei*a den arbeid
hervaten. De belangrijke verbetering in den
toestand blijkt ook hieruit, dat meer en
meer de treinen, die tijdelijk waren opgege
ven, weder worden ingelegd. Ook de kwestie
der bovengrondsche arbeiders schijnt niet
meer de moeilijkheden te bieden, die eerst
dreigden. In Zuid-Wales hebben de meeste
dezer arbeiders besloten, weer aan den ar
beid te gaan, op voorwaarde dat de Mijn-
werkersbond zal trachten hun eisehen om
trent arbeidsduur en minimumloon door te
voeren.
HET VREDESPALEIS.
De Haagsche redacteur van de Tijd schrijft:
Europa's fortuin. Naar de „Tagl. Rund
schau" meldt, bedraagt het Europeesch fortuin,
zoo aan roerende als onroerende,goederen, vol
gens de jongste statistische opgaven 1175 mil
liard mark, waarvan 260 milliard mk. aan kapi
taal in circulatie.'Engeland heeft een nationaal
vermogen van 270 milliard mark, Frankrijk 247
milliard, Duitsebland 201 milliard, Rusland 160
milliard, Oostenrijk 100 milliard, Italië 80 mil
liard, België 25 milliard en Nederland 22 mil
liard.
Door toevallige omstandigheden was ik in de
gelegenheid, om nog eens een kijkje te nemen
binnen de geheimzinnige schuttingen, welke
den bouw van het Vredespaleis omsluiten. En
nog wel onder geleide van den genialen Hol
landsehen bouwmeester, den heer V. d. Steur,
zelf.
De buitenbouw is nu nagenoeg geheel gereed.
Mocht, tot nog toe gemeend zijn, dat de voor
gevel een eenigszins gedrukt voorkomen heeft,
dit aanzijn zal geheel veranderd worden, als het
voorterrein is afgegraven en de monumentale
hoofdtrap zal zijn aangelegd.
Deze laatste is er nog niet. Men moet zich
dus eenigszins behelpen, om den hoofdingang te
bereiken, maar dan vindt men zijn moeite ook
onmiddellijk ruimschoots beloond, door het heer
lijk gezicht, dat de monumentale vestibule op
levert. Op do marmeren vloerbedekking en
eenig beeldhouwwerk na is de vestibule geheel
gereed. Heerlijk zwaar en toch slank rijzen de
pilaren omhoog van het wondervolle Italiaan-
sche geel en witte marmer en schragen een
gewelf, dat, zonder andere versiering dan de
natuurlijke kleur van grijze Fransche steen, een
schitterenden toon heeft.
Vlak voor u verheft zich nu het trappenhuis.
De „escalier d'honneur", welke de gemeente
's-Gravenhage zich voorstelt cadeau te geven,
met aan beide zijden vrijstaande leuningen en
zware bronzen balustres, js natuurlijk nog niet
aangebracht. Toch kan men zich nu reeds voor
stellen, hoe het worden zal. Die de beroemde
trap van de Groote Opera van Parijs kent, heeft
er een denkbeeld van- Het trappenhuis, eenmaal
geheel gereed zijnde, zal oen verbluffenden in
druk maken. De gebrandschilderde ramen, ge
schenk van Nederland, zijn er nog niet, de gaten
zijn nog afgedekt en ook Amerika's geschenk,
het marmeren reuzenbeeld, laat nog op zich
wachten. De architect deelde ons mede, dat vol
gens de laatste berichten men in Amerika nog
niet aan het beeld begonnen is. Links en rechts
voor de hoofdtrap is de toegang naar respectie
velijk de kleine en de groote rechtzaal. Aan bei
den wordt do laatste hand gelegd. Het plafond
van de kleine zaal is wonderbaar schoon, de
groote zaal laat haar majestueusiteit nu reeds
vermoeden. Daar lconien de vier gebrandschil
derde ramen van Engeland. Het meest af zijn
de kleinere en grootere zalen en kamers van
de eerste verdieping, daar zijn de gangen ge
heel gereed en voor een groot deel reeds gepoly
chromeerd. Op deze verdieping bevindt zich ook
de Bolzaal. Zij heet zoo naar de vier reuzenschil-
derijen van Ferdinand Bol, nu nog te Middel
burg aanwezig, die het Rijk in bruikleen af-
staat. Deze zaal is van het schoonste eikenhout
Bodewijk Xllï-styl. In het voorbijgaan merk ik
op, dat al het bee'dhouwwerk, zoowel in steen
als in bout, gemaakt is door Hollandsche werk
lieden. Door de eeuwen heen zal hier de roem
van de Hollaudsche ambachten vermeld blijven.
De Japansehe zaal en die geschonken door de
Ned.-Ind. Regeer! ng, zijn ook beide nagenoeg
gereed. De laatste is geheel in teakhout uitge
voerd.
Zoo zaal na zaai doorwandelende vergeten
van dit kunstgewrocht, de Vredesidee to perso-
nifieeren. De naam is dan ook eigenlijk ver
keerd gekozen. Het gebouw is geheel op de prak
tijk gericht en heeft geen ander karakter, dan
het moest hebben, nl. dat an Internationaal
Rechtsgebouw. Zoo ergens dan komt de gedach
te aan eeuwige vrede onwillekeurig by den be
zoeker op in de binnenplaats. Als straks de mo
numentale fontein van Kopenhaagsch aarde
werk geschenk van Denemarken zyn
stille wateren in de bekkens eal uitstorten, dan
ademt hier alles vrede en rust. Men waant zich
op de binnenplaats van een reusachtig klooster.
Is dat vooruitspringend gedeelte niet de altaar
kant van de kloosterkapel, waar de vrome mon
niken in stillen nacht hun gebeden zingend op
zeggen? De kleine en de groote torens beheer-
schen deze wonderlijke ruimte, aan alle zyden
omgeven door het echt Hollandedia metselwerk,
dat zijn voornaamheid hier op 't best ten toon
spreidt.
Nu gingen wij weer naar buiten. Aan den
tuinaanleg wordt hard gewerkt en ook do vijver
achter het gebouw nadert zijn voltooiing. Heeft
men uit de ramen van het gebouw overal
sohooue uitzichten op de mooie omgeving, hier
bij den vijver, te middend er rozentuinen en
geheel in de luwte van het aloude Zorgvliet-
park, zal het een heerlijk zitje wezen. De archi
tect verzekerde ons nog, dat men er gerust op
kan wezen, dat alles in 1918 voleldig gereed zal
zijn.
WERKLOOSHEID.
Het werkloozencijfer in de diamantindustrie
geeft een voortdurende stijging aan. Was dit
cijfer voor twee weken 1965, het weekblad van
den A. N. D. B., meldt, dat het aantal werk-
loozen in de week van 81 Maart tot 6 April
2540 bedroeg. In dit tijdsverloop werd een be
drag van 1252.65 aan werklooze diamantbe
werkers uitgekeerd.
Een miskend gieln'e. Een eigenaardig voor
val moet zich deer dagen te Parijs voorgedaan
hebben. Op zekeren dag vervoegde zich bij den
componist-dirigent Gabriel Pierné een oud, ha
veloos uitziend man, een toonbeeld van ellende,
die Pierné kwam vragen of hij hem ook werk
kon bezorgen als muzikant-copiïst. AlS proeve
van zijn schrijfkunst had hij een ovkestpartiituur
meegebracht. Pierné keek de reeds oude, ver
geelde bladen in, en werd plotseling opmerk
zaam -- het hem geheel onbekende werk trok
zijn bijzondere aandacht Op zijn vraag naai
den auteur, bekende de man, dlat dit zijn eigen
werk was. Hij had het reeds dertig jaar geleden
gecomponeerd, maar tevergeefs naar een uitge
ver gezocht. Pierné vroeg hem nu liet manu
script eenige dagen te mogen houden; bij na
der inzien bleek het werk „tableaux sympho-
niques" iets buitengewoon bijzonders, hetgeen
enkele deskundigen, wie Pierné het mede ter in
zage gaf, volkomen toestemden. De arme mis
kende componist, Faneili geheeten, had nog meer
geschrevengeen uitgever wilde eraan, en zoo
was de ongelukkige genoodzaakt, door muziek
eopiëeren en des nachts in tingeltangels te spe
len, te voorzien iu hel onderhoud van zijn vrij
talrijk gezin: dertig» jaren duurde dit leven vol
kommer en ellende.
Pierné jh eeft zich bij woorden van waardee
ring niet bepaald, maar het werk ook doen uit- j
voeren. Natuurlijk was tout Paris aanwezig,
hoofdzakelijk om het romantische van liet geval.
En door een gewe'dige ovatie heeft men den
aanwezigen componist de miskenning der ellende
trachten te vergoeden; men rustte niet, voor
hij in zijn afgedragen rok op hel podium was
verschenen en eenige onbeholpen buigingen had
gemaakt.
De kritiek vindt het werk niet buitengewoon,
maar voor den tijd waarin het is geschreven
(1883) toch zeer talentvol. In elk geval toch
te goed voor tingel-tango-pianist en muziek-
copiïsf, en heeft Pierné een
verricht.
Moordend t Bij zekere gelegenheid kreeg
de Ilaliaansche componist Rossini I;e oek van
we de reusachtige bibliotheekzalen niet krijgt ner-rd
to''waardige daad men éérst een indruk van den omvang van dit
reusachtig bouwwerk, veel kolossaler dan zich
tot nog toe liet vermoeden aan degenen, die zoo
af en toe eens een blik dooi' de openslaande deur I
®n het noorden. De zuidelijke provinciën toch i ce" "cfi val' Meijerbeèr, die hem ecu werk van v,.irl oI/iinfï wierpen. Vraagt; tnen mij echter. I
hebben terstond na bet uitbreken van den i oiigen coiuposi;ie wih.e voor.,.pc e:-, oen ticur- „j- rich hier nu door don gepersonifieerde!! t
opstand de keizerlijke onder-koningen naarmaisch gewijd aan de nagedachtenis van tij" Vm!e voelt onuweven, dan antwoord ik ont-1
huis gejaagd en hun eigeu generaals daar-i «Nu, waf denkt n van dien marsch?" f
Brandstichting. De brand te Sliedrecht,
die Donderdag zes woningen in de ascli heeft
gelegd, is, zooals later bleek, gesticht door
den schil dersknecht G. S., den bewoner van
het huis, waar de brand het eerst uitbrak.
Zijn vrouw hield eeu slecht beklant winkeltje.
Beiden hebben den vloer met gloed (brand-
poeder) bestrooid en aangestoken. Daar de
gloed niet spoedig het huis in brand stak,
begaven zij zich gekleed te bed, en geraakten
in slaap. Eenigen tijd later werden zij door
het huilen van hnn kind gewekt. De boel
stond in lichte laaie.
Het echtpaar wekte den buurman W. van
der Linden, winkelier en aardappelkoopman.
De zolder van het aangrenzend huis stond
reeds in brand, zoodat de broer van Van der
L., die daar sliep, niet dan met moeite kon
worden gered. De heide andere huren, het
echtpaar Diepenhorst, moesten de deur open-
trappen om het oude echtpaar, dat achter
sliep, te redden.
Reeds dadelijk was er vermoeden vanbran-
stichting. De verdenking viel op S., daar
deze sedert eenige weken zijn inboedel op
geheimzinnige wijze naar Rotterdam had
verzonden.
Een bange nacht. Het tjalkschip „Vor-
trouwen", schipper J. van der Zande van
Harderwijk, werd Donderdag, nadat het van
het anker was losgeslagen, door den storm
op het Enkhuizer zand geworpen» De schip
per weigerde hulp, maar liét zijn vrouw en
kinderen in een visscliersvaartuig naar den
wal brengen. Een bange nacht werd door
schipper en knecht doorgebracht. De zeeën
rolden van het dek; het roer sloeg weg cn
het schip stootte lek. Nadat gisterenmorgen
door visscherlui, die met hun booten den ge-
heelen nacht in de nabijheid waren gebleven,
de tjalk was vlot gemaakt, werd zij door
een sleepboot te Enkhuizen binnengebracht.
Het schip en de lading rogge zyn verzekerd.
„Ouders"? De Zandstraat te Rotterdam
stond Donderdagavond op stelten, toen het
gerucht zich verspreidde, dat in de woning
van vrouw M. M., in die straat, twee kinde
ren waren gevonden, beiden verkeerende in
een niet te beschrijven toestand van vervui
ling en ellende. Vooral de vrouwen liepen te
hoop, onder het uiten van bedreigingen te
gen de moeder, die nergens te vinden was.
Men riep de politie te hulp, een geneesheer
werd er hijgehaald en beide kinderen werden
naar het Ziekenhuis gebracht en aldaar ter
verpleging opgenomen. Het zijn een jongentje
van 9 maanden en een meisje van ïVt jaar.
De moeder werd door de politie opgespoord.
Zij vermaakte zich in Casino; de vader zit in
de gevangenis opgesloten.
Brand te Krommenie. Om één uur is te
Krommenie gisteren de meubelfabriek van
de firma Huiber Reyne en Zonen afgebrand,
staande tegenover de Doopsgezinde kerk. De
oorzaak is onbekend. Alles was verzekerd.
Een „vader". Een boerenknecht vond hij
de nieuwe begraafplaats aan den Eikbosscher-
weg te Hilversum een lijkkistje staan. Hij
waarschuwde de politie; bij opening bleek
het kistje een kinderlijkje te bevatten, ge
wikkeld in een lykwaadje en een kroontje
op het hoofd. Het onderzoek bracht aan het
licht, dat de vader, wonende in de Reestraat
aldaar, na behoorlijk alle formaliteiten te
hebben vervuld, op weg was geweest het
kindje te begraven. Hij had daartoe ƒ1.50
medegenomen, noodig voor begrafenisréch-
ten. Onderweg had hij echter een vriend ont
moet en vond hij het toen blijkbaar heter
dien daalder aan drank te besteden, 't Kistje
hadden ze daarom maar op straat gedepo-
▼oor in de plaats gezet, zoodat daar de land-1 vroeg Meijerbeer's. neef min of meer zelfbewust.
kennend. Toen ik 'iel waagde den heer van der
GE WISS ELDE STUKKEN.
Het nieuwe pantsersehip.
Wel hoogs (belangrijk is de'Memorie van Ant- j wel jjltijd in onze eisehen zullen dienen te beper-
woord des Ministers vau Marino over het uien-ken, tenzij men tot aanschaffing van schepen
Wij geven er dan ook ©en kort overzicht van.
De Minister begint met de meening tegen,
te 3preken, dat men bij het toestaan van de aan
gevraagde gelden zich binden zou tot het aan
bouwen van een eskader van 4 pantserschepen
van 7600 ton waterverplaatsing. Formeel on
juist is dit, omdat door den Minister geen goed-
keuring wordt gevraagd op een voorstel tot het'
toestaan vian gelden tot uitvoering van een!
plan van aanbouw, loopende over vele jaren, «A
de facte onjuist, omdat, afgezien nog van dei
omstandigheid, dat met het in aanbouw bren
gen van het aangevraagde schip de eenheid van
het materiëel niet wordt verbroken en dit schip
dus ook voor de verdediging van het Rijk in
Europa volkomen bruikbaar zou zijn, het ook
deel zou kunnen uitmaken van het Nederlandsch
eskader in Oost-Indië, wanneer dit in hoofdzaak
uit torpedoschepen zou zijn samengesteld. Het'
zou toch in dergelijke formatie, als verplaats
bare versterkte basis en als moederschip van dia
torpedoschepen optredende, den vijand dwingen
in den strijd tegen die torpedoschepen ook ander
dan niet-gepantserd materiëel te gebruiken.
Hoezeer het gevoelen van den Minister onver
anderd gebleven is, hoezeer hij ook het gedaru»
voorstel ongerept wenscht te handhaven en aan
de grondslagen waarop het is opgebouwd nog
onveranderlijk vasthoudt, toch acht hij het
bij eene zoo klaarblijkelijk onjuiste meening als
waarvan, het Voorloopig Verslag blijk gaf
nuttig er hier met nadruk op te wijzen, dat het
voorgestelde pantserschip in niets praejudicieert
op eene andere samenstelling onzer Indische
seheeiramacht dan hij zich tot heden steeds voor
oogen heeft gesteld, wanneer men daartoe na
nadere overweging alsnog mocht besluiten.
Breedvoerig bestrijdt de Minister dan op
reeds herhaaldelijk door hem aangevoerde gron
den de voorstanders van een torpedovloot, betoo-
gend, dat zij ten onrechte hun standpunt basee
ren op een veroveringsoorlog.
De Minister acht het niet verantwoord, thans
over te gaan tot den bouw van een schip van
een speciaal type voor onze kustdefensie, ter
vervanging van de „Korteaaer". Hij wensoht
voor die vervanging de schepen van het type-
„Koningin Regentes" aan te wijzen, zoodra voor
Oost-Indië krachtiger pantserschepen zullen
zyn aangebouwd.
De Minister blijft volhouden, dat de door hem
gewenschte schepen den vijand zullen noodza
ken, zijn hoofdmacht te gebruiken.
Wel zouden grootere schepen beter aan het
doel beantwoorden, doch hier, nl. by het vast
stellen van de grootte der pantserschepen komt
de financiëele vraag den doorslag geven, niet bij
de keuze tusschen pantservloot en torpedovloot,
hoewel zeer zeker een torpedovloot, bij gelijke
aanschaffingskosten, duurder is te onderhou
den dan een pantservloot. Het thans gevraagde
schip is juist nog groot genoeg om ook den
8terlcsten tegenstander nog schade te kunne»
toebrengen.
Geheel onjuist is het, dat aan officieren van
de marine verboden zou zijn, critiek op 's Minis
ters voorstellen te leveren.
Dat niemand der officieren instemming be
tuigde met de plannen, wekte geen verwonde
ring: men heeft de gewoonte, de verdediging
van de Regeeringsvoorstellen aan de Regeerinf
over te laten.
Gouverneur-generaal van Indië en comman
dant der Zeemacht zijn beiden voor een vloot,
waarvan de kern bestaat uit krachtige artille-
rieschepen. Hun. advies over het voorgestelde
type schip is niet gevraagd: het schip moet uit
de staatskas worden gebouwd, zoodat men al
leen hier te lande kan oordeelen, hoever de fi
nanciëele draagkracht veroorlooft te gaan. Voor
het beschikbare bedrag geeft dit ontwerp z. L
alles, wat naar mogelijkheid daarmee te berei
ken is.
Op bezuiniging blijft het oog van den Minis
ter steeds gerichte doch de eventueel mogelijks
bezuiniging is veel geringer dan de kosten voor
grootere schepen meer zouden bedragen.
Een wijziging van zijn voorstellen zóó, dat ka
nonnen van 28 cM. en 50 kaliber lengte bij een
snelheid van 20 mijl zouden worden aange
schaft, is van hem niet te verwiackten.
Ook aan een vierde lanceerinriehting kan
niet worden gedacht.
De breedte van sluizen enz. te Rotterdam en
te Vlissingen beperkt de breedte onzer schepen
tot dusverre tot 19.3 meter.
Het aangevraagde type schip zal meer dan het
dubbel artilleristisch vermogen hebben als het
zwaarst bewapende tot dusverre gebouwde Ned.
sohip.
De Minister verklaart niet te begrijpen, waar
om men nu dit type, dat met het- oog op onze
financiëele draagkracht bereikbaar is, afwijst.
Tegen een groote mogendheid kan men in
open zee toch geen slag leveren, onze vloot moet
krachtig de neutraliteit bewaren, opdat wij bul
ten een oorlog blijven.
Ook schepen van 15,000 ton zouden niet opge
wassen zijn tegen superdreadnouglits en der
gelijke.
Het aangevraagde sohip zal in elk geval nog
in staat zijn, het sterkste schip buiten gevecht
te stellen.
Begrijpelijk is de wensch naar groote schepen^
maar hoeveel moeten die dan grooter zijn?
De drang naar grootere schepen is trouwens
eerst in de laatste jaren opgekomen.
Met het oog op den door velen geuiten wensoH
naar grootere schepen dan het voorgestelde,
gaat de Minister nog eens na, wat de gevolgen
van eene vermeerdering der water verplaatsing
zouden zijn cn merkt al dadely'k op, dat wij,
wat te stellen eisehen aan snelheid, besoher-
ming eh artilleristisch vermogen betreft, ons
dagen inderdaad het volk zullen vertegen- „Wat zal ik
(Bmordigen, maar iu het noorden ziju na de doodbedaard; „het was misschien be er gew
Afstand der Mandsjoes door Joeau Sji Kai.a's u waart gestorven, «n uw boni een trein
Uituas iiravlncinto aiadlumdei's hfip.op.jod cn marsch had seeo.mponoe'<1.
u zeggen?" antwoordde Rossini Sto«r «cln.cl.ter deze opmerking te maken, «nt-we pantterschip
,t.es( woo rilde liy mg, dat hem die opmerking jrenoe-Men weet wat daarover te doen is
I boven de 20,000 ton waterverplaatsing zou wen
en hoe scken over te gaan, schepen van eene grootte,
•i oen deed. omdat hij er nog eens aanleiding door men liet erop toelegt den Minister deswegen te waaraan met het oog op onze financiëele en
kreeg te weerspreken, dal liet do bedoeling i» doen vallen. personecle draagkracht, naar 's Ministers mee-
