BUITENLAND. BINNENLAND. J. BÜRGÉ R Co., BakenessePjgrachl 6 en 7, Éleubeien a contant en op afbetaling. Staten-Generaal. NIEUWE HAARLEmSCHE COURANT ÏÏS2!»tiD JH Een Kroniek je. Een Fransch blad geeft ei i klein kroniekje van al wat er gedurende de Pi «chdagan zich zooa.1 heeft afgespeeld. iWe hes en hier zonder meer de tekenend» opsoin- jnii der feiten over. E«n onverlaat schiet op zijn Ouden vader. Raymond „La Science" gearresteerd. Met hem Pierre Jourdan fin zijn „tante'' Louise aangehouden. Om zijn huiseigenaar te „plagen" bedrijft een iuurder zelfmoord. Een jaloarsche vrouw begiet haar man met ♦itriool. Een apache uit Versailles houdt te Itouaan een „schietspel* 'met een revolver. Twee ter dood veroordeeldlen begenadigd. Door schrik bevangen schiet een polltie-agent pp een beschonkene. De moordenaars van Chalus te Boulogne ont- zcheept. Bij Dóle een rentenier vermoord gevonden. Gevecht niet revolvers tussclien reizigers en agenten aan het station van de West Ceintuur baan. Poging tot misdaad op den spoorweg. Een handelaar uit Tours pleegt zelfmoord in het bosch van Sénart. ,Het slachtoffer van het drama Ie Vanves bij- wijkt aan de bekomen verwondingen. Éen soldaat to Belleville worden twee mes steken toegebracht Gevecht lusschen stakende en werkende chauf feurs te Parijs. Wij staan er in fuss then niel voor in dat het lijstje volledig is. Bij vergissing vermoord. Er is weeral eene misdaad te voegen bij de angstwekkende reeks, dte Frankrijk tegenwoordig eene treurige ver maardheid geven. Ongetwijfeld is diefstal de drijf veer geweest tot deze misdaad, maar de moor denaar men is ervan overtuigd heeft geen voordeel gei rokken uit zijne misdaad. Hij heeft zich namelijk in den persoon bedrogen,- in plaats van eene oude dame te dooden, die den naam heeft een zeker fortuin te bezitten, heeft hij eeno harer buurvrouwen gedood, die niets bezit en niettegenstaande hare 75 jaar nog verplicht was alle dagen uit te gaan werken! De schoondochter van Mad. LegcndrO, die haar eiken, morgen kwam bezoeken, was toen zij een der vorige dagen 's morgens kwam zeer ver wonderd de blinden van de woning open to vinden en te zien dat ee.ne ruit was uitgeisne-t den bij middel van een diamant. Zij riep de buren en drong met hen het huis binnen. In de slaapkamer vond men Mad. Legendre vóór haar bed liggen. Zij gaf geen teeken van leven meer. Naast het lichaam lag eene servet tlic ongetwijfe'd gediend heeft om het slacht offer te verworgen. l De maire werd verwittigd, die vergezeld van Dr. Giffard, spoedig ter plaatse was. De dokter kon enkel de dood vaststellen. Als spoor van den misdadiger beeft men en kel een werktuig gevonden, waarop de letters G. M. Men denkt ten minste dat hij dit heeft achter gelaten. Maar hij kan liet hier of daar ontvreemd hebben en dan mist men elk spoor. De politie is evenwel ijverig aan 't werk gegaan om er den eigenaar van op to sporen. De magistraten zijn evenwel overtuigd, dat de moordenaar zich in den persoon vergist heeft, zoo als hooger gezegd. Een mooie feestrede. Koning Jacob II, uit het huis Stuart, de broer en opvolger van Karei II van Engeland bezocht eens op een reis do stad Southwotd in hel graafschap Suffolk, en tie gemeenteraad besloot deze zeldzame gebeurtenis met een plechtige ontvangst en een feestrede te vieren. De burgemeester zou natuurlijk zelf de toespraak houden; deze werd echter gemaakt door den secretaris, die tegelijk die rol van souf- Heur vervulde daar de burgemeester geen groot licht en angstig van gemoed was en de rede niet van buiten kon leeren. Toen het plechtige oogenblik kwam, was de burgemeester geheel ia de war. „UweMajesteit 1" was alles wat hij kon zeggen. De secretaris wilde hem moed inspreken en fluisterde: „Het hoofd omhoog als een. man!" waarop de spre ker werktuigelijk herhaalde: „Uwe Majesteit, 't hoofd omhoog als een mant „Is u bezeten?' fluisterde de secretaris verschrikt. „Ts u bezc ten?" declameerde de burgemeester zonder te weten wat hij eigenlijk zeidc. „Ik zeg u, gij zult ons te gronde richten" beet de wanhopige secre taris hem toe. En met bevende stem klonk de echo van den burgemeester: „Ik zeg u, gij zult ons te gronde richten." Na deze laatste woorden nas het geduld van den Koning uilgeput. Sprakeloos, woedend, draai de hij den burgemeester en den gemeenteraad! den rug toe, stapte in zijn rijtuig en reed in galop weg. Uit Cliina. Peking zal de zetel der re geering blijven. Joean heeft de volksverte genwoordiging naar Peking opgeroepen, zoo meldt het Agentschap van het Verre Oosten. De volksvertegenwoordiging is natuurlijk nog slechts een voorloopig lichaam, nog" geenszins door de eigenlijke bevolking direct gekozen, en welks samenstelling is geregeld in een voorloopige grondwet. Het zal onge veer zijn samengesteld als het oude voor-par lement, d.w.z. het zal gekozen worden dooi de landdagen der provinciën, die zelf weer ioor de bevolking zijn gekozen. Iedere pro- viucie mag vijf leden benoemen, zoodat, daar »r behalve de oude 18 provinciën nu nog bij gekomen zijn: drie provinciën in Mandsjoe- rije, twee in Mongolië en Tibet, het parle ment uit 120 leden zal bestaan, waarbij dan Sog één vertegenwoordiger van hot Ili-ge- ied komt: dus alles te zameu 121 leden. In hoever nu dit parlement werkelijk al is het dan indirect door het volk ge- j kozen is, of in hoever de regeering doormid del harer ambtenaren invloed kan oefenen op de verkiezingen der provinciale landda gen, is moeilijk te zeggen. Bovendien is dat ongetwijfeld zeer verschillend in het zuiden •n het noorden. De zuidelijke provinciën toch hebben terstond na het uitbreken vau den Opstand de keizerlijke onder-koningen naar huis gejaagd en hun eigon generaals daar voor in de plaats gezet-, zoodat daar de land- Hagen Inderdaad het. volk zullen vertegen woordigen, maar in het noorden zijn na de door middel van deze niet- door liet volk ge kozen ambtenaren kan de regeering natuur lijk invloed oefenen. Een diner van een milliardair. Het meest sensationeele en origineele diner van het sei zoen zegt de correspondent van de Daily Mail" is wel dat, wat enkele dagen geleden door een milliardair te New-York aan zestien gasten, die tot zes verschillende nationalitei ten behoorden, werd aangeboden. Het diner werd opgediend in een der groote hotels van New-York. Het midden van de tafel werd ingenomen oor een berg in miniatuur, die vier zijden had, welke ieder een jaargetijde moest voorstellen. Daar men slechts eene zijde te gelijk kon zien, nam de eerste groep van vier gasten plaats voor het gedeelte van den berg dat den herfst moest verbeelden, en tuinen, hoornen, met goudgeel-gebladert-e, een brug over een stroom waardoor echt water vloeide, en aan welks stroom men beweegbare minia- tuur-visschen zag. De vier eerste dischgenoo- ten gebruikten daar de soep en de oesters en namen toen plaats voor de tweede zijde van den berg, welke den winter voorstelde: boerderijen uit wier schoorsteenen de rook opsteeg, schaatsenrijders op bevroren rivie ren enz., terwijl een tweede groep door de eerste verlaten plaatsen bezette. De zestien gasten zaten dus achtereenvolgens in groepen van vier voor de vier verschillende gedeelte van den berg aan. De koffie werd voor bet zomergedeelte gebruikt. Beweegbare minia tuur-jongens doken en zwommen in de ri vier, terwijl jonge meisjes in hangmatten onder met vruchten beladen hoornen lagen. Na het diner traden eenige opera-artisten voor de genoodigden op. Hoe duur deze maal tijd den miliardair is komen te staan, kan men zich eenigszins voorstellen, wanneer men bedenkt, dat alleen het electrische licht hem 2500 kostte. - Europa's fortuin. Naar de „Tiigl. Eund- schau" meldt, bedraagt liet Europeesch fortuin, zoo aan roeronde als onroerende goederen, vol gens de jongste statistische opgaven 1175 mil liard mark, waarvan '260 milliard mk. aan kapi taal in circulatie. Engeland heeft een nationaal vermogen van 270 milliard mark, Frankrijk 247 milliard, Duitschland 201 milliard, Rusland 160 milliard, Oostenrijk 100 milliard, Italië 80 mil liard, België 25 milliard en Nederland 22 mil liard. De drukkerder Unie. De regeerings- drukkerij van de Vereenigde Staten heeft thans het drukken onderhanden van een werk dat het grootste is, dat tot dusver door een pers der üniedrukkerij (de grootste druk kerij ter wereld!) is afgeleverd. De drukkerij is nl. bezig aan het rapport van de Bonds- commissie voor de bestudeering van het land- vei'huizersvraagstuk. Dat wordt een biblio theek op zich zelf, bestaande uit 56 groot formaat deelen, van 600 a 1200 bladzijden, elk. Tezamen zullen zij meer dan 40,000 bladzijden tellen. Of er veel menschen zijn, die een derge lijke overdaad van materie zullen lezen? Andere reusachtige uitgaven, waarmee de Hu5©drukkerij zich thans bezighoudt, ziin: het rapport van de regeeringseommissie voor de enquête nopens het muntwezen (19 deelen van 600 a 1200 bladzijden elk); het rapport van de commissie van arbitrage over het vissche- rijgescliil, in zake de Noord-Atlantische kust wateren (12 deelen)* en het rapport van de oommissie van enquête naar de staaltrust (14 deelen). En van zulke uitgaven loopen er nog enkele. De Uniedrukkerij is tevens bezig met het voor de verspreiding gereed maken van de best verkochte regeeringsuitgaaf. Dat is het jaarboek van het departement van landbouw een hoek van circa 800 bladzijden waar van gemiddeld 650,000 exemplaren geplaatst worden. Eien miskend gen'e. Een eigenaardig voor val moet zich dezer dagen te Parijs voorgedaan hebben. Op zekeren dag vervoegde zich bij den componist-dirigent Gabriel Pierné een oud, ha veloos uitziend man, een toonbeeld van ellende, die Pierné kwam vragen of hij hem ook werk kon bezorgen als muzikant-copiïst. Als proeve van zijn schrijfkunst liad hij een orkostpartituur meegebracht. Pierné keek de reeds oude, ver geelde bladen in, en werd plotseling opmerk zaam het hem geheel onbekende werk trok zijn bijzondere aandacht. Op zijn vraag naar den auteur, bekende de man, dat dit zijn eigen werk was. Ilij had het reeds dertig jaar geleden gecomponeerd, maar tevergeefs naar een uitge ver gezocht. Pierné vroeg hem nu het manu script eenige dagen te mogen houden; bij na der inzien bleek het werk „tableaux sympho- niques" - iets buitengewoon bijzonders, hetgeen enkele deskundigen, wie Pierné het mede ter in zage gaf, volkomen toestemden. De arme mis kende componist, Fane!li geheeten, had nog meer geschreven; geen uitgever wilde eraan, cn zoo was de ongelukkige genoodzaakt, door muziek copiëeren en des nachts in tingeltangels Ie spe len, te voorzien in tiet onderhoud van zijn vrij talrijk gezin: dertig jaren duurde dit leven vol kommer en ellende. Pierné (li caft zich bij woorden van waardee ring niet bepaald, maar het werk ook doen uit voeren. Natuurlijk was tout Paris aanwezig, hoofdzakelijk om het romantische van bet gevat En door een gewe'dige ovatie heeft men den aanwezigen componist de miskenning der ellende trachten te vergoeden; men rustte niel, voor hij in zijn afgedragen rok op liet podium was verschenen en eenige onbeholpen buigingen had gemaakt. De kritiek vindt het werk niet buitengewoon, maar voor den tijd waarin het is geschreven (1885) toch zeer talentvol. In elk geval toch te. goed voor tingel-lange'.--pianist cn muziek- copiïst, cn heeft Pierné een lo'waardige daad verricht. Moordend! Bij zekere gelegenheid kreeg de llaliaansehe componist Rossini t e oek van een neef van Meijcrbeer, die hem een werk van etgen compositie wilde voorspelen, een treur- marsch gewijd aan de nagedachtenis van zijn oom. „Nu, wat denkt u van dien marsch?" j vroeg Meijerbeer's neef min of meer zelfbewust. I „Wat zal ik u zeggen?" antwoordde Rossiui j doodbedaard; „het was misschien be er geweest, Brand in het Noorder station te Brussel. Donderdag is een brandje uitgebroken in een toren van het gebouw aan de rue du Progrès. De vlammen sloegen uit de bovenste toren gaten en lekten langs telefoon- en telegraaf- dradenstellen. Van alle kanten snelde de brandweer toe en in een oogenblik tijds stonden de gasten op het nabijzijnde platte dak en wierpen water op het vuur, zoodat men binnen twintig minuten den brand meester was. De place Rogier was zwart van de menschen, die waren samengestroomd op het zien der geweldige rookwolken, welke hoven het station opstegen. De dienst in het gebouw zelf ondervond geenerlei vertraging; slechts werd de hoofdingang gesloten, zoo dat de reizigers het station langs de zijdeu ren moesten in- en uitgaan. Vliegen over den Atlantischen Oceaan. M. Carry N. Atwood heet de waaghals, die het nog eens gaat probeeren den Oceaan over te vliegen met een reusachtigen aero- plaan, die, al valt hij in het water, toch drij vende kan blijven. Hij denkt, als 'tweer het eenigszins toelaat, in Mei te vertrekken. Hij hoopt in dertig uren van Newfound land naar Ierland te kunnen vliegen, een af stand van 1800 mijlen. Hij zal een voorraad benzine meenemen voor 900 mijlen en rekent erop, nieuwen voorraad 'te kunnen opdoen door middel van een schip, dat hem verge zellen zall De kolenstaking in Engeland. Uit alle districten^ komen thans berichten meldende dat geleidelijk de mijnwerkers den arbeid hervaten. De belangrijke verbetering in den toestand blijkt ook hieruit, dat meer en meer de treinen, die tijdelijk waren opgege ven, weder worden ingelegd. Ook de kwestie der bovengrondsche arbeiders schijnt niet meer de moeilijkheden te bieden, die eerst dreigden. In Zuid-Wales hebben de meeste dezer arbeiders besloten, weer aan den ar beid te gaan, op voorwaarde dat de Mijn werkershond zal trachten hun eischen om trent arbeidsduur en minimumloon door te voeren. HET VREDESPALEIS. De Haagsche redacteur van de Tijd schrijft: Door toevallige omstandigheden was ik in de gelegenheid, om nog eens een kijkje te nemen binnen de geheimzinnige schuttingen, welke den bouw van het Vredespaleis omsluiten. En nog- wel onder geleide van den genialen Hol- landschen bouwmeester, den heer V. d. Steur, zelf. De buitenbouw is nu. nagenoeg geheel gereed. Mocht tot nog toe gemeend zijn, dat de voor gevel een eenigszins gedrukt voorkomen heeft, dit aanzijn zal geheel veranderd worden, als het voorterrein is afgegraven en de monumentale hoofdtrap zal zijn aangelegd. Deze laatste is er nog niet. Men moet zich dus eenigszins behelpen, om den hoofdingang te bereiken, maar dan vindt men zijn moeite ook onmiddellijk ruimschoots beloond, door het heer lijk gezicht, dat de monumentale vestibule op levert. Op de marmeren vloerbedekking en eenig beeldhouwwerk na ig de vestibule geheel gereed. Heerlijk zwaar eu toch slank rijzen de pilaren omhoog van het wondervolle Italiaan- sche geel en witte marmer en schragen een gewelf, dat, zonder andere versiering dan de natuurlijke kleur van grijze Fransche steen, een schitterenden toon heeft. Vlak voor u verheft zich nu het trappenhuis. De „escalier d'honneur", welke de gemeente 's-Gravenhage zich voorstelt cadeau te geven, met aan beide zijden vrijstaande leuningen en zware bronzen balustres, is natuurlijk nog niet aangebracht. Toch kan men zich nu reeds voor stellen, hoe het worden zal. Die de beroemde trap van de Groote Opera van Parijs kent, heeft er een denkbeeld van. Het trappenhuis, eenmaal geheel gereed zijnde, zal een verbluf feilden in druk maken. De gebrandschilderde ramen, ge schenk van Nederland, zijn er nog niet, de gaten zijn nog afgedekt en ook Amerika's geschenk, het marmeren reuzenbeeld, laat nog op zich wachten. De architect deelde ons mede, dat vol gens de laatste berichten men in Amerika nog niet aan het beeld begonnen is. Links en rechts voor de hoofdtrap is die toegang naar respectie velijk de kleine en de groote rechtzaal. Aan bei den wordt de laatste hand gelegd. Het plafond van de kleine zaal is wonderbaar schoon, de groote zaal laat haar majestueusiteit nu reeds vermoeden. Daar komen de vier gebrandschil derde ramen rtvn Engeland. Het meest af zijn de kleinere en grootere fcalen en kamors van de eerste verdieping, daar zjjn de gangen ge heel gereed en voor een groot, deel reeds gepoly chromeerd. Op deze verdieping bevindt zich ook de Bolzaal. Zij heet zoo naar de vier reuzenschil- derijen van Ferdinand Bol, nu nog te Middel burg aanwezig, die het Rjjk in bruikleen af staat.. Deze zaal is van het schoonste eikenhout Lodewijk XHT-stijl. In het voorbijgaan merle i,k op, dat al het bee'd'touwwcrk, zoovel in steen als in hout, gemaakt ia door Hollandsche werk lieden. Door de eeuwen heen zal hier de roem van de Hollandsche ambachten vermeld blijven. De Japansche zaal en die geschonken door de Ned.-Ind. Regeering, zijn ook beide nagenoeg gereed. De laatste is geheel in teakhout uitge voerd. Zoo zaal na zaal doorwandelende vergeten we de reusachtige bibliotheekzalen niet. krijgt men eerst een indruk van den omvang van dit reusachtig bouwwerk, veel kolossaler 'Jan zich j tot nog toe liet vermoeden aan degenen, die zoo af en toe eens een blik door de openstaande deur van de heining wierpen. Vraagt men mij echter, i of men zich hier nu door den gepersonlfieetdeu Vrede voelt, omzweven, dan antwoord ik ont kennend. Toen ik het waagde den heer van der Steur schuchter deze opmerking te nutken, ant-'j woordde hij ntii. dat hein die opmerking genoe-j van dit kunstgewrocht, do Vredeaidee te perso- nifieeren. De naam is dan ook eigenlijk ver keerd gekozen. Het gebouw is geheel op de prak tijk gericht en heeft geen ander karakter, dan het moest hebben, nl, dat an Internationaal Rechtsgebouw. Zoo ergens dan komt'de gedach te aan eeuwige vrede onwillekeurig bq den be zoeker op in de binnenplaats. Als straks de mo numentale fontein van Kopenhaagach aarde werk geschenk van Denemarken zijn stille wateren in de bekkens zal uitstorten, dan ademt hier alles vrede en rust. Men waant zich op de binnenplaats van een reusachtig klooster. Is dat vooruitspringend gedeelte niet de altaar kant van de kloosterkapel, waar de vrome mon niken in stillen nacht hun gebeden zingend op zeggen? De'kleine en de groote torens beheer- schen deze wonderlijke ruimte, aan alle zijden omgeven door het echt Hollandsche metselwerk, dat zijn voornaamheid hier op 't best ten toon spreidt. Nu gingen wij weer naar buiten. Aan don tuinaanleg wordt hard gewerkt en ook de vijver achter het gebouw nadert- zijn voltooiing. Heeft men uit de ramen van het gebouw overal schoone uitzichten op de mooie omgeving, hier bij den vijver, te middend er rozentuinen en geheel in de luwte van het aloude Zorgvliet- park, zal het een heerlijk zitje wezen. De archi tect verzekerde ons nog, dat men er gerust op kan wezen, dat alles in 1913 voleldig gereed zal zijn. WERKLOOSHEID. Het werkloozencijfer in de diamantindustrie geeft een voortdurende stijging aan. Was dit cijfer voor twee weken 1965, het weekblad van den A. N. D. B„ meldt, dat het aantal werk loozen in de week van 31 Maart tot 6 April 2540 bedroeg. In dit tijdsverloop werd een be drag van 1252.65 aan werklooze diamantbe werkers uitgekeerd. Brandstichting. De brand te Sliedrecht, die Donderdag zes woningen in de asch heeft gelegd, is, zooals later bleek, gesticht door den schilderskneclit G. S., den bewoner van het huis, waar de brand het eerst uitbrak. Zijn vrouw liield een slecht beklant winkeltje. Beiden hebben den vloer met gloed (brand- poeder) bestrooid en aangestoken. Daar do gloed niet spoedig het buis in brand stak, begaven zij zich gekleed te bed, en geraakten in slaap. Eenigen tijd later werden zij door het builen van bun kind gewekt. De boel stond in lichte laaie. Het echtpaar wekte den buurman W. van der Linden, winkelier en aardappelkoopman. De zolder van het aangrenzend huis stond reeds in brand, zoodat de broer van Van der L., die daar sliep, niet dan met moeite kon worden gered. De beide andere buren, het echtpaar Diepenhorst, moesten de deur open- trappen om bet, oude echtpaar, dat achter sliep, te redden. Reeds dadelijk was er vermoeden vanbran- stichting. De verdenking viel op S., daar deze sedert eenige weken zijn inboede' op geheimzinnige wijze naar Rotterdam had verzonden. Een bange naclit. Het tjalkschip „Ver trouwen", schipper J. van der Zande van Harderwijk, werd Donderdag, nadat het van bet anker was losgeslagen, door den storm op het Enkhuizer zand geworpen. De schip per weigerde hulp, maar liet zijn vrouw en kinderen in een vissckersvaartuig naar den wal brengen. Een bange nacht werd door schipper en knecht doorgebracht. De zeeën rolden van het dek; het roer sloeg weg en liet schip stootte lek. Nadat gisterenmorgen door visscherlui, die met hun booten den ge- heelen nacht in de nabijheid waren gebleven de tjalk was vlot gemaakt, werd zij door een sleepboot te Enkhuizen binnengebracht. Het scliip en de lading rogge zijn verzekerd. „Ouders"? De Zandstraat te Rotterdam stond Donderdagavond op stelten, toen het gerucht zicli verspreidde, dat in de woning van vrouw M. M., in die straat, tivee kinde ren waren gevonden, beiden verkeerende in een niet te beschrijven toestand van vervui ling en ellende. Vooral de vrouwen liepen te hoop, onder het uiten van bedreigingen te gen de moeder, die nergens te viuden was, Men riep de politie te hulp, een geneesheer werd er bijgehaald en beide kinderen werden naar het Ziekenhuis gebracht en aldaar ter verpleging opgenomen. Het zijn een jongentje van 9 maanden en een meisje van 2lA jaar. De moeder werd door de politie opgespoord. Zij vermaakte zich in Casino; do vader zit in de gevangenis opgesloten. Brand te Krommenie. Om één uur is te Krommenie gisteren de meubelfabriek van de firma Huiber Reyne en Zonen afgebrand, staande tegenover de Doopsgezinde kerk. De oorzaak is onbekend. Alles was verzekerd. Een „vader". Een boerenknecht vond bij de nieuwe begraafplaats aan den Eikbosscher- weg te Hilversum een lijkkistje staan. Hii waarschuwde de politie; bij opening bleek hel kistje een kinderlijkje to bevatten, ge wikkeld in een lijkwaadje en een kroontje op bet hoofd. Het onderzoek braelit aan het licht, dat de vader, wonende in de Reestraat aldaar, na behoorlijk alle formaliteiten te hebben vervuld, op weg was geweest het kindje te begraven. Hij liad daartoe 1.50 medegenomen, noodig voor begrafenisrech ten. Onderweg had bij echter een vriend ont moet en vond hij bet toen blijkbaar beter dien daalder aan drank te besteden, 't Kistje hadden ze daarom maar op straat gedepo neerd GEWISSELDE STUKKEN. Hot nieuwe p.iutserscliip. Wel lioogst.be!angrijk is de Memorie vnn Ant woord des Ministers van Marine over het nieu we pnntsersebip. Afstand der Mandsjoes door Joean Sji Kai lal» waart gestorven, en uw oom een treur- Luien-."o. nravlnoiiila atnrlbzinders. benoemd en marsch hod oeco.mopneeixl." Men weet wat daarover te doen is, en hoe gen deed, omdat hij er nog eens aanleiding door men het erop toelegt den Minister des wegen te kreeg te weerspreken, dn!: hel' de bedoeling is doen vallen. Wij geven er dan ook een kort overzicht van. De Minister begint met de meening tegen te spreken, dat men bij het toestaan van de aan gevraagde gelden zich binden zou tot her aan bouwen van een eskader van 4 pantserschepeu van 7600 ton waterverplaatsing. Formeel on juist is dit, omdat door den Minister geen goed. keuring wordt gevraagd op een voorstel tot hel toestaan van gelden tot uitvoering van een plan van aanbouw, loopende over vele jaren, en de facto onjuist, omdat, afgezien nog van de omstandigheid, dat met het in aanbouw bren» gen van het aangevraagde schip de eenheid vau het. materieel niet wordt verbroken en dit schip •dus ook voor de verdediging van het Rijk ia Europa volkomen bruikbaar zou zijn, het ook deel zou kunnen uitmaken van het Nederlandsoh eskader in Oost-Indië, wanneer dit in hoofdzaak uit torpedoschepen zou zijn samengesteld. Hel zou toch in dergelijke formatie, als verplaats» bare versterkte basis en als moederschip van dia torpedoschepen optredende, den vijand dwingen in den strijd tegen die torpedoschepen ook andet dan niet-gepantserd materiëel te gebruiken. Hoezeer het gevoelen van den Minister onver-' anderd gebleven is, hoezeer hij ook het gedan# voorstel ongerept wenscht te handhaven en aan de grondslagen waarop het is opgebouwd nog onveranderlijk vasthoudt, toch acht hij het bij eene zoo klaarblijkelijk onjuiste meening als waarvan het Voorloopig Verslag blijk gaf nuttig er hier met nadruk op te wijzen, dat het voorgestelde pantserschip in niets praejudicieert op eene andere samenstelling onzer Indisch» scheepsmacht dan hij zich tot heden 3teeds voor oogen heeft gesteld, wanneer men daartoe na nadere overweging alsnog mocht besluiten. Breedvoerig bestrijdt de Minister dan op reeds herhaaldelijk door hem aangevoerd© gron den de voorstanders van een terpedovloot, betoo- gend, dat zij ten onrechte hun standpunt ba we ren op een veroveringsoorlog. De Minister acht het niet verantwoord, thans over te gaan tot den bouw van een schip van een speciaal type voor onze kustdefensie, ter vervanging van de „Kortenaer". Hii wenscht voor die vervanging de schepen van liet type- koningin. Regentes" aan te wijzen, zoodra voor Oost-Indië krachtiger pantserschepeu zullen' zijn aangebouwd. De Minister blijft volhouden, dat de door hem gewensehte schepen den vijand zullen noodza ken, zijn hoofdmacht te gebruiken. Wel zouden grootere schepen beter aan het doel beantwoorden, doch hier, nl. bij het vast stellen van de grootte der pantser,schepen komt de financiëele vraag den doorslag geven, niet bij de keuze tusschen pantservloot en torpedovloot, hoewel zeer zeker een torpedovloot, bij gelijke aanschaffingskosten, duurder is te onderhou den dan een pantservloot. Het thans gevraagde schip is juist nog groot genoeg om ook den sterksten tegenstander nog schade te kunnen toebrengen. Geheel onjuist is het, dat aan officieren van de marine verboden zou zijn, critici op 's Minis ters voorstellen te leveren. Dat niecï.md der officieren instemming be tuigde met de plannen, wekte geen verwonde ring: men heeft de gewoonte, de verdediging van de Regeeringsvóorstellen aan de Regeerinf over te laten. Gouverneur-generaal van Indië en comman dant der Zeemacht zijn beiden voor een vloot, waarvan de kern bestaat uit krachtige artille rieschepen. Hun advies over het voorgesteld» type schip is niet gevraagd: het schip moet uit de staatskas worden gebouwd, zoodat men al leen hier te lande kan oordeclen, hoever do fi nanciëele draagkracht veroorlooft te gaan. Voor het beschikbare bedrag geeft dit ontwerp z. i alles, wat naar mogelijkheid daarmee te berei ken is. Op bezuiniging blijft het oog van den Minis ter steeds gericht, doch dc eventueel mogelijke bezuiniging is veel geringer dan de kosten voor grootere schepen meer zouden bedragen. Een wijziging van zijn voorstellen zóó, dat ka nonnen van 28 cM. en 50 kaliber lengte bij een snelheid van 20 mijl zouden worden aange schaft, is van hem niet te verwachten. Ook aan een vierde Janceerinriehting kan niet worden gedacht. De breedte van sluizen enz. te Rotterdam en te Vlissingen beperkt, do breedte onzer schepen tot dusverre tot 19.8 meter. Het aangevraagde type schip zal meer dan het dubbel artilleristisch vermogen hebben als het zwaarst, be wapende tot dusverre gebouwde Ned. scbip. De Minister verklaart niet te begrijpen, waar om men nu dit type, dat met bot oog op onze financiëele draagkracht, bereikbaar is, afwijst. Tegen een groote mogendheid kan men in open zeo toch geen slag leveren, onze vloot, moet krachtig de neutraliteit bewaren, opdat wij bui ten een oorlog blijven. Ook schepen van 15,000 ton zouden niet opge wassen zijn tegen superd read noughts en der gelijke. Het aangevraagde schip zal in elk geval nog in staat zijn, het sterkste schip buiten gevecht te stellen. Begrijpelijk is de wenscli naar groote schepen, maar hoeveel moeten die dan grooter zijn? De drang naar grootere schepen is trouwens eerst in de laatste jaren opgekomen. Met het oog op den door velen geuiten wenseh naar grootere schepen dan het voorgestelde, gaat de Minister nog eens na, wat de gevolgen van eene vermeerdering dor water verplaatsing zouden zijn on nierkt al dadelijk op, dat tvij. wat te stellen eischen aan snelheid, bescher ming en artilleristisch vermogen betreft, on» wel altijd in onze eischen zullen dienen te beper ken, tenzij men tot aanschaffing van schepen boven de 20,000 ton waterverplaatshig zou w«n- schon over te gaan, schepen van eene grootte, waaraan met liet oog op onze financiëele em pen sonoele draagkracht, naar 'a Ministera mee-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1912 | | pagina 9