&AM li wtllll k
DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
4flö~< 300 sZ- 150 M»? B'1 --
Élsi:%sï
Verdacht allooi."
Ësn
STADSNIEUWS.
*éi/ «6/ 18 fa.» &S fa! il U
L51
- w?
Kindephuisvest 29-31-33, Haarlem
kLEH&TE BLAD.
1
«Tö£èï3DAG 1? APRIL 1912
37ste Jaargang Üo. 7803
a w R5 s wt ss1 a y
Bureaux van Redactie en Administratie
Intercommunaal Telefoonnummer 1426.
a-iï «temmer
twee biesden.
feestsui uit
Abt Pt U A.
Haarlemsctse $lledapjes No. 5:4.
w*\ W7j WPï<WÏ-£&
fft fssrfl -*« *-•"•'
;:'"r-;d bMi
8 nuM»<Se» «K» Kaorlea
ViMW Of plaatsen, waai een agent is gevestigd (kotn der gemeente)
Votü Of orange plaatse* ia ftecterUad fr&noo per post 1,80
A(kumW1ü ka nununtira 0,08
PS55JS 8JER ADVERTëNTISm:
Van 16 fegels 60 cent (oontant 50 oen'-) iodare regel moer
10 eenï
20 oom
Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 oent pat regel. Buitenland
Reclames dubbel tarief
Dienstaanbiedingen 25 oent (6 regels), driemaal voor 50 oai.t (4 oontant.)
Aile betalende tbonoén op dit blad, die In bet bedt eener veraskeringspolii a$n, zijn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voort
sotnktheid
«ara ma.
één
wijsvinger.
GULDEN bQ
verbes van
één aodereo
vrniret.
U# aHkeerlng dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Ocean" Rïfkantoer voor Haarlem de N«d«r!an<&eb# Credietbanfe Nieuwe -Tracht 1*
Donderdag 18 April.
Gebouw „S t. B a v o" R.K. Volksbond
Rederijkers. R. Iv. Middenstandsveree-
niging „St. Jozef' 8 uur vergadering tot
oprichting eener onderafd. van R. K. Pa
troons in de Bouwbedrijven. Spr. de heer J.
A. A. Verbeek, uit Rotterdam.
Sociëteit „V e r e e n i g i n g" 8 uur
P ;edértnfel „Zang en Vriendschap"
j"o scoo p-theater Groote Markt
8—10 uur Bioscope-voorstelling.
Schouwburg Jansweg 8 uur
F -eor>p-th< nter voorstelling.
St. .Tozefsgczellenvereeniging Zoetestraat
19 8 'A uur Cursus in de practische toe
passing der Electrieiteit.
Br on gebouw 8 uur Haarl. Politie-
•e^niging „Verbetering zij ons Streven"
"stviering.
Tcyler's Museum Buitengewoneten-
■■"oi stelling van kunstwerken bestaande in
;e verzameling van Teyler's Museum. „Ita-
liaatisehe teekeningen" uit de in 1791 door
Teyler's Stichting aangekochte verzameling
van de koningin Christina van Zweden.
il i e so h op pel ij k Museum (.lansstraat
9>. Geopend eiken dag van 10—5 uur, tegen
betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zaterda
gen en R. K. feestdagen.
We zijn het nog niet vergeten, hoe een def
tige ITangsche mijheer, wiens naam grooter
bleek te zijn dan zijn gevoel van menschen-
vi aarde, zijn eigen fatsoen likte, toen hij de ver
beven Portugeesehe Jezuïeten bestempelde
"tot liet weinig vleiend praedicaat: „lieden van
acht allooi". Als men liberaal denkt en
solioenen draagt van „peau de Suède", dan
men zich veel veroorloven en heeft het
z h dat buiten op de courant wacht, eenvou
dig te slikken wat de „hooge meheer" vanaf zijn
.•e<!actiebureau het in den mond gelieft te stop
pen. Zoo dachten ze in den Haag, waarschijn-
i iv omdat ze op het bureau wat al te veel te
rast waren gegaan op de staatkundige beelden
van van Houten, maar het plebs is ondanks de
heiale voorlichting nog domper genoeg ge-
i van om eerst eens toe te kijken, voordat het
n maag aan gevaarlijke indigestie blootstelt.
Daar is zoon leuk boekje verschenen, dat
laas op de Bureaux van de „Nieuwe Courant"
ai'tzaltde lot schijnt te ondergaan als vroegere
onpleizierige telegrammen in de Witte de Wit-
ïtraat aan de N. R. Ct. net is zoo bescheiden,
maar daarom even als menschen met deze goe
de ei oenschap, zoo aantrekkelijk, het vertelt
met zoo prettige rustigheid, zonder dat het
ooi: maar denkt aan charlatannerie van groo
te woorden, de eenvoudige waarheid omtrent
sommige zaken, waarover sommige Haagsche
hóóg-liberale en daarom echt deftige rediaetie-
ui r,;x indertijd hun oordeel al pasklaar had
den liggen, vóór nog de Reutertelegrammen
ivareu binnengekomen.
fX.OUW
is. R..K. ycnc-0Lvrn.t.Lniein6 tl-
HAARLtn
VAR
W.u.u\R0&8tR,5-
bh.
Hierboven geven wjj de afbeelding van het kloeko schoolgcbonw der R. K. Schoolvereeniging, dat opgetrokken wordt aan
de Cruquiusstraat. Donderdag jl. werd door den HoogEcrw. Heer Kan. Th. Bosman, eere-voorzitter van de R. K. School
vereeniging, den eersten steen gelegd. Het gebouw is een waar monument van de offervaardigheid van Haarlem's Katholieken
voor het bijzonder onderwijs. Architect is de heer C. L. M. Robbers; aannemer de heer Th. van Denrscn.
Daar de toestand der nieuwe Portugeesehe
republiek ons kleine Nederland zelfs in die
van naam en verdienstelijke vaktijdschriften
wordt betreurd als een verlies voor de weten
schap. Er waren er zeven die de stichters moch
ten worden genoemd der Sociedade Portugueea
de Sciencias Naturaes. De Minister van Justitie
Affonso Costa bracht aan die lieden tijdens hun
verblijf in de Lissabonsche hoofdgevangenis
Limoeiro een bezoek in de hoop hen te verbin
den aan Staatsuniversiteiten; Pater Camille
Torrena, P. Zimmerman 1) en P. Luisc-er kon
den een hoogleeraarstoel verwerven mits zij de
Sociëteit van Jezus vaarwel zeiden; het werk
van den minister was te vergeefs, zij bleven
trouw aan hun roeping, en moesten, nadat zij
van alles beroofd waren, op eigen kosten een
goed heenkomen zoeken buiten het Vaderland.
Voor wien de bekwaamheid dezer menschen
verdacht voorkomt, is het wellicht goed te wij
zen op de Dublin Review en de Times en de
Mycological Notes April 1911, waarin Dr. Wil
frid Ward en O. G. Lloyd, beroemde geleerden,
bij de toetsing van het gehalte dezer lieden
tot een andere uitkomst kwamen dan de alleen-
wijze met de dubbelen geërfden geslachtsnaam
uit den Haag. Daarenboven hadden zijinCampo-
lide en Sam Ficl wetenschappelijke verzamelin
gen van hooge waarde, musea, kabinetten en la
boratoria, waaraan zij vijftig jaren en langer
hadden gearbeid.
Voor deze even geleerde als verdienstelijke
menschen meende de deftige liberale Nieuwe
door zijn geparfumeerde haren gestreken, en li-eken zoo unaniem, en principieel het voor-
'beeld der Friesche Anti-revolutionairen vol
gen, die als een man besloten hebben, niet
deel te nemen a,am een landbouwtentoonstel
ling, omdat de inrichters daarvan weigerden,
die tentoonstelling pp den Dag des Hoeren
te sluiten.
^Weliswaar willen wij iddt nu niet als voor
beeld stellenmen weet, da.t de opvatting
omtrent de „Sabhathviering" bij de Gere
formeerden strenger is dan bij ons.
Maar dat noemt niet weg, dat wij op het
stuk van Zondagsheiliging toch nog vol
strekt niet zijn waar we wezen moeten.
Daar is om nu van de druk verkoopande
winkels ma,ar niet te spreken, het voet
balspel in de uren van 't kerkgaan, daar
is het houden van schietwedstrijden en sport-
oefeningen, daar is het uitga am van clubs
en nog veel meeralles dingen, die on
nadenkend en zonder ©enige kwade bedoeling
heel dikwijls in de morgenuren a,l druk aan
den gang zijn, terwijl de Katholieke deel
nemers zich eigenlijk ietwat geneenem om
daartegen te protesteeren.
Verleden week gaven we echter nog oen
voorbeeld, hoe een beslist optreden van Ka
tholieke zijde succes heeft, en vandaag wil
len we een ander voorbeeld medadeelen.
Een wandelclub in onzen omtrek, die des
zomers op Zondag geregeld wandeling, n or
ganiseert-, koos daartoe vroeger geregeld de
over zijn rose velletjes papier een woordenzee
doen neerdruppelen: „over het recht, dat ieder
mensch heeft op een bepaald aantal ku
bieke Meters frissche lucht, bij derving
van welke een mensch een gehalte krijgt
dat ieder ontwikkeld mensch bestempelen
moet als van „verdacht allooi". Om een
klein bewijs te geven boe juist de Haagsche
mijnheer zich weet in te denken in de hooge
eischen, die de mensch zich mag stellen, en met
hoeveel recht hij ons hier waarschuwde voor
een invasie landloopers, hoe scherp hij in een
enkel pakkend woord heeft weten weer te geven
wat zijn zielsverwanten in Portugal voelden,
releveer ik de goede behandeling die een oude
pater P. Justino mocht ondervinden. In een
ravijn gevlucht, werd de oude man door een be
roerte overvallen, den dag bracht hij in de bui
tenlucht door zonder geneeskundige hulp; als
boer vermomd had hij voor geld, dat een be
vriende pachter had betaald, een plaatsje ge
kregen in het Openbare Gasthuis; het lekte uit
dat hij er was. 's Avonds werd hij door drie
mariniers meer dood dan levend weggedragen,
geëscorteerd door een afdeeling cavalerie, en
in naam der Vrijheid gebracht naar de kanon
neerboot Zaire, en van daar naar de hoofdstraf
gevangenis Limoeiro in Lissabon.
guiuwve#. v, jl».www LAMtiAii vu c riim/giui v/ju vlu
Ziet u, de stroomingen Zljn hetzelfde, mo- mol-genuren uit. Een paar Katholieke loden,
gehjk had de Loge haar knechtjes hier in den Zv&\. hot dusver hierover stil gehouden
Courant te moeten waarschuwen in Nederland; lande gewaarschuwd kabaal te maken. Jammerhadden, hebben ïia. de verschijning van Mgr.
het kan niet worden toegeschreven aan jalousie dat onze Hollandsche degelijkheid nog al koud Ga.llier's Vastenbrief, hot bestuur der club
de métier, want hoe deftig ook, hebben we den blijft voor al die Zuidelijke drukte en zich nietopmerkzaam gemaakt dat de Zondagmorgen
maf" schijnt te interesseeren, dat de brave N. j grooten naam van den hoofdredacteur nooit ge- zöo gauw in beweging laat zetten als de man- j niet voor sport, ontspanning of vermaak be
ft. Ct. door haar braven correspondent er zulke lezen onder de leden van een of ander weten- netjes van het schootsvel een grooten mond hoeft gebruikt te worden als het anders kan.
brave brieven^ over liet schrijven, (periodieke schappelijk genootschap; mogelijk dat liij heeftopzetten.
braafheid schijnt der N. R. Ct. met het oog gedacht dat de beschaving ligt in een gokleede Als de redacteur van de Nieuwe Courant des
haar abonné's aangeboren), en het boven-jas en een up en down, in een snor a l'empe-
En zie: nu is een andere regeling getrof
fen, die allen evenzeer voldoet, en die de
middags bij de thee en zijn havana in zijn pret- Zondagsheiliging na,ar Koomsoh behooren
op
tig ingerichte werkkamer zijn geest eens ver-
frissehen wil, dan kunnen wij hem aanraden
eens kennis te nemen van de staaltjes van hooge
menschlievendheid -die de Portugeesehe repu
bliek blijkt te bezitten. En als hij dian de schand-
tooneelen heeft vernomen die zich hebben af-
renoemde hoekje zelfs bij dien braven corres- reur en haren a la Cleo, dan had de man ook
oondent even onbekend blijkt als bij de brave groot gelijk; die menschen zagen er maar ge-
iberale redactie te Rotterdam en bij den vader woontjes uit: ze hadden alles verloren, omdat
can ,,'t verdacht allooi", in den Haag, mag ik de even liberale als verstandige Portugeesehe
rlen titel schrijven„De Gevangenschap en Uit- j Republiek hen van alles had beroofd, on in
-et: ng der Portugeesehe Jezuïeten", ontleend t naam der Vrijheid hun bloeiende colleges had
ran 't Portugeesehe, pas verschenen werk geplunderd, het aanwezige geld had verdonkere-1 gespeeld in Limoeiro, dan kan hij tevreden zijn;
roscritos". Wie waren dan de lieden van ver-j maand en zelfs hun linnenkamers had be- de hoogo eischen van beschaving en fatsoen
a" allooi die op een goeden Novemberdag in j schouwd als staatseigendom. Daarenboven had kan men immers veilig op zij zetten waar het
Vllssmgen aan land kwamen om in Baaksem een verblijf in do Staatsgevangenis, waar zij Reden geldt van „verdacht allooi"? Overigens is
voorloopige gastvrijheid te genieten? Het wa-verbleven omdat zij immers geleerd hadden eer- het wel spijtig dat ons Nederland in zijn geheel
ren menschen, die in Sam Fiel een college bied voor God en het gezag, woorden die in bet zoo weinig heeft geluisterd naar zjin dringend
bestuurden met 300 leerlingen, die in Cam- liberale woordenboek niet schijnen te staan, vermaan: de menschen zijn hier in ons gast-
polida een gymnasium hadden met 250 discipe-hen nu juist geen gesoigneerd uiterlijk gegc-vrije Holland in weerwil van de N. C. ontvan
gen, die in Guimaraës een voorbereidingsschool ven. Maar als mijnheer de Redacteur zich ook gen, en tot geruststelling zij gezegd, ze zijn al
eidden voor missionarissen bestemd om de Por- i maar even '-tinnen indenken, wat het moet weer vertrokken naar een nieuwen werkkring in
toelaat.
AV.at in die club kan, kan overal.
Mits omzo katholieken maar principieel
zijn, en voor hun .beginsel en rechtmatige
verlangens durven uitkomen.
Dat apprecieert zelfs ieder weldenkend
niet-Katholiek, en wanneer ieder zoo op
treedt, zijn we met de Zondagsheiliging
wéér een goeden stap vooruit I
ugeesche koloniën deelachtig te maken aan do zijn als 23 r '-hen vijf dagen moeten leven in Brazilië.
een cachot, berekend op drie personen, dat nic-
mand mocht verlaten, zelfs niet als de knecht j
kwam vegen, dan had hij misschien wel even
zegeningen der beschaving, en er te leeren
liefde voor God en het gezag.
Die lieden van verdacht allooi hadden een
natuurwptensehappeliik t!'-1 -di rift „Broteria",
'at huiten Portugal ook met eere werd ge- j 1) Lid der Sociedade Brotcriana de Coim-
noetnd. dat door de revolutie tot ophouden werd bra, der Royal Microscopical Society of London,
*v- - u- cl/uvr. fflülo.firiljaa dat Quakctt llic.roseooical Club etc.
BERNARD VAN W.
ZONDAGSHEILIGING.
Het is. er. uoa .verte. af. da±. wii Kaibri
PERSONALIA.
De in hot 2o district van Noord-Holland
tot militie-commissaris benoemde kolonel J.
F. N. va,n Bange krijgt Haarlem tot stand
plaats.
BERLAGE OVER DE AMERIKAAN SCIIE
REIS.
Naar ons wordt medegedeeld aal voor de af
deeling Haarlem van de vereeniging tot bevor
dering dor Vakopleiding in Nederland, op Vrij
dag 20 April a.s. des avonds te 8 uur in het
Brongebouw een lezing gehouden worden door
deu bekenden architect. H. P. Berin ee Nan. te
Amsterdam over het onderwerp „iudrukken van
Amerikaansche architectuur."
Deze hoogst belangrijke populair-aesthetisohe
lezing, toegelicht door zeer fraaie lichtbeelden,
werd door den heer Berlage reeds in enkele
plaatsen in ons land en ook in Zwitserland ge
houden en oogstte overal zeer groote belangstel
ling.
De afdeeling stelt zich voor ieder belang
stellende in de gelegenheid te stellen deze voor
dracht bij te wonen, door bewijzen van toeganj
te zenden aan hen, die deze aanvragen bij d.*n
heer J. P. v. d. Berg, 2e secretaris, Badhuis
straat No. 7.
Het zal zeker niet noodig zijn tot hijwonina
van den lezing op te .wekken. Berlage, o. m. de
bouwkundige adviseur van het Verhoud van
Kunstenaarsvereenigingen voor den b-. uw va*
een kunstenaarshuis, te hooren spreken over
architectuur, i. c. over Amerikaansche archi
tectuur op grond van zijn persoonlijk bezoek,
zal ongetwijfeld zeer belangrijk zijn.
Wil men de vereeniging, die BerLaee uitnoó-
digde, steunen dan kan men zich als begun
stiger tegen eer. minimum jaarRiksche contri
butie van 2 opgeven bij den 2en secretar y
die, naar wij hopen, vele opgaven hiervoor zal
ontvangen.
FORENSENBELASTING.
De adressen, welke het Forensen-comité te
Schoten voornemens was te zenden aan den
Minister van Binnenl. Zaken, aan den afge
vaardigde der Tweede Kamer voor het distric!
Beverwijk, den heer Passtoors, en aan den
Raad der gemeente Haarlem een adres van ad-
haesie op het in Maart 1.1. reeds door een aan
tal Forensen gezonden adres, om ontheffing
van de I'orensenbelasting, zijn heden verzond -n.
EEN MOOIE GIFT.
De Roode Kruis trans port-col onna hef
van een milden gever, die onb k 1 ven d:t
ie blijven, een som van f 403 onlv.r. vn
voor de aanschaffing van een rij wie' 'ra-s
sport bran card en vier vei bardies® hen mei
materiaal.
TERREINRIT.
Aan den ter re inrit, uitgeschreven d r do
Amsterda.msche Vore enig Tig tol bev id rog
van Jacht- en Terrein rijd n. v. 1 do r
amazones en 21 ruiters deelg n m n di Zo: -
dagochtend zooals wij r. eis m-d d -Ida ar
de moet te Bloomemdaal verschenen, om on
der leiding .van mevr. Van T enhovcn Nk-iv
liuys naar Zandvoort te rijd n.
Door de welwillendheid van do eigcna i.rs
der terreinen is het mogelijk gevv -etst e n
loonend parcours samen te stellen en wen
verder de leiding in zulke beproefd hand n
was, had het gure weder gaen invloc 1. op
het succes van den dag.
In het Graml Hotel te Zandvoort veiwo-
nigden de deelnemers zich a,an den lunch.
VOOR HET RIJK.
Maandagavond werd inliet Algernon Ver
kooplokaal aan de Nieuwe Gracht, li p.r-
oeel Nieuwe Gracht 13, waarin het Regi
stratiekantoor is gevestigd, gekookt d or J.
TV. G. Droste cpq. voor de som -van f22,000.
Nader vernemen wij dat deze koop is ge
schied voor het Rijk der Nederlanden.
NOG GOED AfGELOOPEN.
Gistermiddag kwam een fietsrijder de Hee
renstraat afrijden, toen eensklaps op den Kruis
weg het frame van de fiets brak. De fietsrijder
stortte voorover op de straat, toen van de an
dere zijde een sjees kwam aanrijden. De bestuur
der wist het paard nog in te houden zoodat
alleen het wiel nog over de gebroken fiets ging.
De fietsrijder kwam er wonderlijk genoeg on
gedeerd af.
NIEUWE STRAAT.
Heden heeft men een begin gemaakt van ge
meentewege met den iaanleg van een nieuwe
straat. Deze loopt van de Schouwtjeslaan langs
het gebouw van den Bond van Oud-Onderoffi
cieren, doorsnijdt dan het weiland daarachter,
om te eindigen bij de tuinen van den hoer
van Tubergen.
BLOEDVERGIFTIGING.
Maandagavond is aan de gevolgen van
bloedvergiftiging, overleden mej. Otto, wo
nend© op de Nassaulaan. Een puistje, dat
zij a.a.n de kin hnid, had zlij achteloos open
gekrabd. Z,ij voelde veel pijn daarna, en stel
de zich onder geneeskundige behandeling
doch te laat.
PROGRAMMA',
voor de orgelbespeling in de Girobbe- of St.-
Bavo-kcrk alhier, op Donderdag 18 April,
des nam. van 2 tot 3 uur, door den heer
lWI Ezcrman.
1. Preludium en Fugai, J. S. Bach; 2.
Adagio, M. Brosig; 3. Sonate, Th. Salomé.
a,. Andante maestoso, b. Adagio. A Alle
gro oon moto; 4. Oantilène, A. Mailly; 5
Aria Rina'do Handel.
(Zie Stadsnieuws verder op in dit Blad.)
