DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND
iJSSS.JSL AIM 3IM 1f||| IfKgl Ril
NIEUWS UII DEN OUDEN.
>TE BLAD.
STADSNIEUWS.
Sport en Wedstrijden.
Wetenschappelijke Berichten
Kinderhuisvest 29-31-33, Haarlem
MAANDAG 22 JULI 8912,
37ste Jaargang Ho. 7886
JSureaux van Redactie en Administratie
Intercommunaal Telefoonnummer 1426.
Dit nummer bestaat
Iwee bladen.
uit
Haarlemsche Alledagjes No. 623.
veroordeeling wegens desertie.
ABONNEMENTSPRIJS!
Per 8 maanden voor Haarlem
Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gem - 1.85
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post - 1 8n
Afzonderlijke nnmmers
PRIJS DER ADVERTENTIëNi
Van 6 regels 60 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer 10 ct.
Bniten Haarlem en de Agentschappen 15 ct. per regel. Buiten!. 20 et.
1.80
0.03
Dienstaanbiedingen 25 ct. (6 regels), driemaal voor 50 ct. (jt contant).
Alle betalende abonné's op dit blad, die in Kei bezit eener verzekeringspolis zfln, zijn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voori
8 W U éénoog. Lik lyUil één duim. IIU wijsvinger.
schiktheid tot
werken.
400
300
hand of voet.
iüt-
15
GULDEN hï
verlies van
één anderen
vinger.
De nïtkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de MaatschftppU »Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank te Schiedam.
AGENDA.
23 Juli.
Gebouw „St. Bavo" R.K. Volksbond
Metaalbederkers.
Groote Kerk 1—2 uur Orgelbe
speling door den heer L. Robert. (Zie pro
gramma onder Stadsnieuws).
Haarlemsclie Processie naar O. L. Vrouw
ter Nood te Heilo.
Teyler's Museum Tentoonstelling
vau moderne aquarellen.
Bisschoppelijk Museum (Jansstraat
79). Geopend eiken dag van 105 uur, tegen
betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zaterda
gen eu R. K. feestdagen.
BLOEMEND AAL Café Rusthoek 8 uur
- Concert Amsterd. Kunstenaarskwartet.
DE BLOEMIST WERKLIEDEN1-;
Het is gegaiah 'ztaoals wè wel geda cht Had
den hij een vriendschappelijke bespreking1
tusschen de vertegenwoordigers der werk
lieden en die der patroons is ten slotte op
Verschillende punten overeenstemming ge
vonden, is men van heide zijdein wat toe
schietelijk geweest, eh het gevolg ,is,
lat de toekomst nu ial minder ztvart wördt
ingezien dan te Voren.
Wij hehhen geen vrijheid om de finesses
<"an de conferentie vta|n verleden wieek open-
ba lar te mak-enwij willen dat niet doen,
omdat in het belang" den arbeiders en in
het belang der overeenstemming met de pa|-
troc-ns, een kalm, omzichtig, yrtendsichapr
pelijk en particulier zich 0"niderling Venstaian
verreweg het' vïuchtbaiatrst zul z,ijn.
Doch wel mogen we nu al oonstuteerein,
dat ials er van heide z,ijden goiede wil en
ernstige, Verstandige zucht tot overeenko
men wondt- getoond, een werkliedenkwestie
als deze best zonder harde botsingen kan
worden opgelost.
Dat zij een leering voor velen I
En .tevenseen aanleiding,o-m hulde te
brengen a-an heide partijen!
PERSONALIA.
Geslaagd zijn te Amsterdam voor de Hoofd
akte onderwijzersexamen o.m. de dames S. Prins,
J. A. Heijtmajer, H. M de. Woeger en J. M.
van Ogtrop, alhier; le Zwolle de heer M. J.
E Ehrbecker, van hier.
PERSONALIA.
Heden herdenken H. Beugeling, magazijh-
^evht aian de Centrale Wierkplajats, der HJ.
U.S. M. alhier, en S. Molenaar, sjouwer, aian
lezelfde werkplaats, den jdag, waarop zlij
vóór 25 jaiajr hij de maatschappij in dienst
kwamen.
OOK EEN VEREENIGINGI
Wij treffen in de „Hors d'oeuvre'-rubriek
van de „Maiashode" het navolgende briefje
aian, door IA uit Haarlem aan dat Majcl
geschreven
„Naar ik van gioede zijde heb' Vernomen.
is te Haarlem een nieuw snort Vereeniging
opgericht, die den naialm draagt. Van „Anti-
hoed". Alleen jo-ngelui en jonge dames, die
op de hoogere burgerschool zijn, worden bij
leze vereeniging aangenomen. Zlij heeft nu
reeds ©en alantal van 40 leden. Hjoe dezie
Ver®eniging is ontstaan, zlij kort uiteengezet.
ingezetene Van Overveen is er mee
hü ./r^en- Hij reed op zijn fiets of liep,
'lfsg'.l,].i.n of bij regen1, met z'ijn hoofd,
i Tri nnÏLn .krulhaar wel-is-waar bezet
dl °nS^- heeft na,volging ge-
!T .l stannfu1^ V|?n hoogere targ^
ochool Pï nu zonder lioeld of pet de
deur ui en vanzelf zonder pet of
.voed ter i1?- Jonge meisje®, Van
a.aiid ietwat behoudender, meer gewoon zich
jm het oordeel Van de men8Qhen te bekomme
ren ,en, miaschien, 0js ik t zegden 'ma,g,
vsn oordeeL, dat de hoeld haar wel flatteerde,
keken dat een poioeje aarzelend aan, maar
ra lakten toen mee onder de bekoring. D0
all end appersten zetten haar hoieden af en nu
kunnen we op weg' jnaiar school, op de fiets;
>f te Voet ook bloothoofftige jonge meisjes
zien, Mllen leden dus van de Vereeniging
Anti-hoed.
„Nu zou het, geloof ik, beslist Voor het
publiek een aardige reclame geven, wanneer
zij nu eens unaniem ©en flinke promenade
gingen doen.
DERDE ZWEMFEEST.
Gistermiddag ten ongeveer half twee begon
In do zweminrichting aan do Houtva-art het
derde Zwemfeest, gegeven door deHaarl. Onder
wij zers-Z wemclub.
De goede stemming wa3 er al gauw in, en
bleef er ook in, do-or 't mooie weer, die muziek,
en niet 't minst door 't welslagen van 't feest-
zelf.
Het programma was zeer afwisselend. Snel
borstzwemmen en schoonzwemmen voor jongens
en meisjes. Snel rugzwemmen en gekleed zwem
men voor jongens. Hinderniszwemmen voor jon
gens. Daartusschen Polo wedstrijd door H. V.
G. B., schoonspringen door eenige heeren en
schoolzwemmen. Terwijl buiten 't programma
om een pantomime vertoond werd: „Dokter te7
gen wil en dank", die alleraardigst was, juist
natuurlijk omdat 't heele geval zoo uitstekend
in 't water viel. Voor de en seneerl-ng komt den
heer Joh. Schmidt een bijzonder woord van lof
toe!
Het feest werd bijgewoond door den wethou
der de Breuk, door het hoofd van de Kweek
school, den heer v. d. Ley, dioor tal van hoofden
van scholen en door 'n zeer groot publiek, waar
onder natuurlijk veel ouders van deelnemendien.
Begonnen werd met snel borstzwemmen over
25 M. voor meisjes tot en met 14 jaar, aantal
deelnemers 13. Uitslag: le M. Beeselaar; 2e F.
Tuin; 3e M. Jantz; 4e J. A. Aalders; 5e H.
Sluijter; 6e A. Aalders.
Snel borstzwemmen over 25 M. voor meisjes
van 14 en 15 jaar, aantal deelnemers 8. Uitslag:
le G. J. Kemper; 2e M. de Boer; 3e S. Sipkes;
4e C. Baay.
Schoonzwemmen voor meisjes, aantal deelne
mers 16. Uitslag: le L. G. Lebeau; 2e M. de
Boer; 3e O. Baay; 4e N. J-antz; 5e L. Prinsen;
6e J. Maarse; 7e H. Sluijter.
Hierop volgde de polowedetrijd tusschen
twee zeventallen van Haarlem's H. V. G. B. en
de Amsterdamsche Zwemclub.
Er werd kranig gespeeld en gestreden onder
leiding van dr. W. E. Merens, doch do wedstrijd
eindigde onbeslist met 11.
Snel borstzwemmen over 25 M. voor jongens
tot en met 11 jaar, aantal deelnemers 8. Uit
slag: le K. Souwer; 2e N. Warmerdam; 3e R.
Loets; 4e H. Knotter.
Snel borstzwemmen over 25 M. voor jongens
van 12 en 13 jaar. aantal deelnemers 31. Uit
slag: le K. Vos; 2e O. Nieuwenhuizen; 3e J.
Witkamp; 4e M. v. d. Schaar; 5e T. Nieman;
6e L. Don; 7e D. Koster; 8e A. de Wijs; 9e
O. Bakker; 10e W. Donraadt; lie L. Staphorst;
12e A. v. Zijp.
Snel borstzwemmen voer jongens van, 14 en
15 jaar over 50 M., aantal deelnemers 35. Uit
slag: le C. Jacobs; 2e A. Prinsen; 3e D. Van
Beek; 4e O. J. Kroese5e A. Schreuder; 6e
G. van Rossum; 7e O. Visser; 8e A. Mazurel
9e G. Krom; 10e R. van Akker; lie J. Oorvers;
12e G. Memmelink13e J. ter Haak14e O. van
Maas; 15e H. Kroonsberg.
Een drietal heeren van de Vereeniging H. V.
G. B. gaf thans een nummertje schoonspringen
te genieten en mocht daarroor veel applaus in-
oogsten. Er waren brutaal-mooie sprongen bij,
die echter met zoo gnoote zekerheid werden uit
gevoerd, diat aan een ongeluk niet kon worden
gedacht. De salto mortales w,aren niet van de
lucht.
Rugzwemmen Voor 'jongens tot en met 13 jaar
over 25 M., aantal deelnemers 14. Uitslag: le
M. Geutskens; 2e K. Vos; 3e W. J. van Wage-
ningen; 4e T. Nieman; 5e J. Witkamp; 6e M.
v. d. Schaar.
Snel rugzwemmen over 25 M. voor jongens
van 14 en 15 jaar, aantal deelnemers 27. Uit
slag: le. D. v. Beek; 2e Oorvers; 3e A. N.
Roosen4e A. Memmelink5e J. ter Haak
6e P. Mooyman; 7e G. Proper; 8e M. v. Schalk;
9e H. Kroonsberg; 10e J. Vreem; lie A. Mazu
rel; 12e O. Jacobs.
Gekleed zwemmen voor jongens tot en met
13 jaar. Aantal deelnemers 13. Uitslag: le J.
Witkamp; 2e K. Vos; 3e L. Staphorst; 4e O.
de Laat; 5e O. Bakker; 6e H. Knotter.
Schoolzwemmen. Voor iedere school kwamen
3 leerlingen uit. De uitslag was: le, school V.
met de leerlingen: O. Nieuwenhuizen, L. Stap
horst en G. Krom, in 1 min. 41 sec. 2e. de
Doopsgezinde school, met de leerlingen: Heu-
drix, K. H. Vos en O. Go-sewehr, in 1 min. 43 s.
Hinderniszwemmen voor jongens van 14 en
15 jaar, aantal deelnemers 23. Uitslag: le D.
van Beek; 2e A. Miazureij 3e G. van Rossum;
4e K. Maas; 5e H. Kroonsberg; 6e J. ter Haak;
7e O. Jacobs; 8e O. Kroess; 9e J. Kosterj 10e
R. v. d. Meter.
Dank zij den steun, behalve van de onder
wijzers zelf, van vele stadgenooten en vooral van
den Bond voor Lichamelijke Opvoeding, was het
aantal prijzen zeer groot.
Aan het einde van het feest hield de voorzit
ter van de H. O. Z. O. zijn gebruikelijke toe
spraak, waarin hij op overtuigende wijze de
noodzakelijkheid van het zwemmen voor ieder-
I een bepleitte en nog eens de wenscbeljjkheid
uitaorak van.verolicht zwemmen. Dit is dan nok
in consequentie het uitstekende streven van de
Haarl. Onderw. Zwemclub.
Het bestuur van de club kan zeer zeker met
groote voldoening op dit derde zwemfeest te
rugzien.
SOCIËTEIT-VEREENIGING.
DjoioT hef besfulur en het college ytaln' ge-
coïnmitteerlaeh He,r SoioL iVereenigliing is bletslö-
tein om de centrale verwarming ook te doen
aahleggen in de lokalen Izfelve der Sociëteit
Tevens kal voor nieuwe de meest prac-
tischó verlichting ..wlolrften ge&oirgld. Eein'
lecning ktal yjoioir dezie werken worden aian-
gegiakh, vanf 4000in aamldeelen v|an f 100
a 4 ppoöehti, koio mogelijk hij' de ledetn
fö plalalsen. Gedurende de maanden Juli ©n
Augustus k uilen do S ode te i i slo ka.l en op Zon
dagavond gesloten zijn,
De krijgsraad, in het 4e militair arrondis
sement alhier, veroordeelde den landweer-
plichtigen pontonnier O. K., van dit district,
wegens desertie tot een maand militaire de
tentie,
RIJWIEL' GESTOLEN.
Zaterdagmorgen tusschen 10 en 11 uur t, ©en
rijwiel gestolen, flat onbeheerd slond voor de
„Spaarnebank" aan Ue Nieuwe Gracht. De fiets
behoord© tot kan C. W. G.
DE DADER GEVONDEN.
Het rijwiel, beboerende aan den milicien-sol
daat Ci S.,- dat gestolen werd uit den gang der
infanterie-fcazerne, alhier, is terecjht. De kor-
pora&i-fourier G. M. G. was er op naar Am
sterdam gereden en had JjeL daar neergezet bij
zijn polders. Zijn bedoeling was om het weder
terug lel brengen, doch' hij heeft dat „vergeten".
Intusscken zal 'de man Vpor zijn „vergeel adhtig-
hedi", hebben te boeten, j i F i
PROGRAMMA'
van |de Orgelbespeling op; Dinsdag 23 Juli 1912,
des ma'm. vau 12 uur, in de Groote öf Sint-
Bavokerk alhier, 'door den hoer Louis Robert.
1. Prae'udium Es gr. t. J. S. Bach. 2 'Ciacon%
Joh'. Paehelbel, (1653-1706). 3. Solitude, B. Go-
dard—Guilmaut. 4. Choral, Ces. Franek'. 5. Clair
de Iniie, Jois. Bonnet. 6. Finale, S. 'de Lange.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bjj: Bur. v. politie, een
emmer en bezem; Mevr. Bruse, Kleverparkweg
46, 'n jonge hond; G. Huybens, L. Wijngaardistr.
25, een gouden ring; P. Arnold, Coltermaii-
straat 2, een witte ceintuur; O. Har.tgerink,
Zuid-Schalkwjjk, een nikkelen japonophouder;
A. Kuipers, Olieslagerslaan 20, een handzaag;
O. A PioTs, Kamperstraat 58, een zilveren
broche; J. Zijlmaker, Jan Steenstraat 47, een
bloedkor. kinderhalskettingJ. Klingers, Zuidi-
Polderstra.at 105, een zwart koralen rozenkrans
Bureau van Politie, een rozenkrans; Ab. Reil-
schmidt, Bakkerstraat 46, een colliehondM.
EeJman, Oudeweg 2a, een schroevendraaierA.
Fortgens, Vooruitgangstraat 64, een bloedko
ralen halsketting; J. Waage, Laurens Coster-
straat 12, een portemonnaie met geld; J. v. d.
Eijkhof, Heerensingel 47, een soldeerbout; W.
Dernison, Weverstr. 9, een wit handtaschje met
inhoud; N. de Ridder, Brouwersstraat 124, een
gouden ring; F. M. Diesbergen, Gen. Oronjé-
straat 5, een rood koralen halskettingM. Kooy,
Klein Heiligland 57, een jaar dameshandschoe-
nen; Th. D. Hetem, Burgwal 17rood, een rood
koralen kinderarmbandp. Ruiken, Oliesla
gerslaan 13, een zilveren armband; P. Snijders,
v. Marumstraat 32, een heerendas; H. Am.an,
Prinsen Bolwerk 52, een hond.
Haag2e prijs: Diolfijh, y|ah' A.Vrijland,
Dien Halalgi:
Roinde en' platb:oklemja;chten, groot tot en
met 5 K0.E. Aantal deelnemers 4.
le prijsi]Bja|atnst, Van O. Pr ElenJ, Leiden2e
prijs: Hieiena, Johanna, y|a|n J. Dj. jWitensma,
Leiden.
Ronde en platlxijdemj alchten, gToot boven
5 IWLE. Aahtial deelnemers 3.
le prijs: Marie, yah Dl Houtman, Dfen
Hiajag,2e prijs: Johanna, Van Kl Zi. vian, de(r
Mei.j, Leiden.
Sloepen. Aantal jdeelhemers 4.
le prijs: Oajroline, van R LensVelti, Den
Haag; 2e prijs: Joy, van E. Vissen, Dfen
[WEDSTRIJDEN VAN „DE KjAAG'-',;
Gisteren Radidenolp do' Kjagletrm'eer do on
derlinge motorboot- en zeilwedstrijden!
plaiafs, nitg«schreven door de Zeil, Rooi
en Motors port wreenigi ng „Die Klaag".
Hjet weer was den wedstrijden gunstig Cn
de belangstelling Wlajs Rah ook' zeer groot.
Golc .do deelneming liet niet te wenschon
qver ]en er werd flink' geyiuiren;.
Die uitslag wals:
Klasse I. MofonEboteln'. Lengte der bajain' 4
Eng. mijlen, IngfesohreyOn waren alclxt deel-
hemeris, wa|agv|a,n drie hieiti warren nitgekomoin.
Ieder mededinger bepanlde zlelf het tijdstip
van zijn viertrek, terwijl, een ma,al vertrok
ken zijnde, met dezelfde snelheid moet door
gevaren worden.- Rrijswiunajaif wals degene,
die het diohtst ,blij .10,45 y.m. de eindstreep
le prijsf Nlell, Vah' VI ft. Mril Ledldein,
10.44.14; .2e prijsMionette, Van G. Henri
Sijtlioff, Leiften, 10.41.30; 3e prijsTine,
Van m E. V. ft. Meij; Leiden, 10.41. Ver
der Ciaratab'.; Va,n dr.: W Hl .Teupken', Dien
Haiag, 10.49.41Snoeek, yap jWi- Rlnijgeus,
Dan Haag, 10.35. f
Ropfte ©n plaitbjoftemjalchten, gToot tot en
met 4 W-E. Aantal deelnemers 4.
La nrliisAteJulcl litain Li SU,! l-iiawk. Ddu
Scherpé ten middenkwla alrd j aohtin, groot
5.70 op de Waterlijn. Aantal deelnemers 6.
le prijs Swaistikai, Van G, J, J. Jongmans
m J. F, la, Rivière, Leiden.
2 e prijsIngeborg, van Th- Fontein en A.
A. Wlijunnbel, Leiden.
3e prijs: Atinal, Van G. Henri Sijthoff en
P. A. [Wjernink, Leiden.
Scherpe en middenzwaard-jachten, groot
boven 5,70 op de waterlijn.. Aantal deelne
mers 3.
le prijs': Bruinette, Van Ml Ejapteijn', D'en
Hajag2e prijsRijnstroom, y|an B, G, Schou
ten, Gouwsluisi.
Overldekte, schefpe en middenzwaari-j ach
ten. Aantal Ideelnemers 3.
le prijs: Anna, 'Margalretha, vlah. Joh-
Speelman, Sagsenheim2e prijs: Norit a, van
L. Dioedos, Dien Haiag.
[Wherry's. Aalntial deelnem;exe! ,5.
le prijs: Kikker, Van H. GesicKer, Dien
Haiag; 2e prijs: [Tienie, Van H. J, ITuijgers,
Dten Hiaag.. i
Die prijsuitdeeRng ,h|a|d te .Warmond in
het café De Zon plaats. De prijzen bcstonl-
den uit zilveren en bronzen nu dailies en
kunstvio;>rwerpen.:
NIEUWE WERELDRECORDS
MET PASSAGIERS.
Lcgiagneux Iieeft Zaterdag in kien' regen te
Cojupiègiie, de wm-ehlrecutls Voor vluchten
met één passagier Van 10150 K.M., allen
verbeterd. Hij vloog de 10 K.M". in min. 23
see.idjo 100 K-Mj. in 44 minuten 31 si&e.
150 K.M. in 1 uinr 7. min, 10, sea. on in het
uu,r 136 K.M.. 995,
bondslid wordt lid van de Spaarkas. De leve-
ring van brandstoffen is voor dit jaar mei
meerderheid van stemmen opgedragen aan
den laagsten inschrijver, den heer van Stave
ren te Haarlem. De geestelijke adviseur, de
Weleerw. kapelaan J. L. Speet, woonde met
groote belangstelling deze goed geslaagde
vergadering bij.
HAARLEMMERLIEDE C.A.
De gasverlichting te Halfweg. Door de ge
meente Haarlemmerliede c.a. is een stuk land
aangekocht, gelegen aan den Rijksstraatweg
(naast het land van den heer W. Coppée Sr.)
voor den te bouwen gashouder en fitterswo-
ning.
IJMUIDEN.
Personalia. Te Den Haag slaagde voor het
apothekers-examen o.m. mej. E. W. Smit,
van hier.
De Petrel. Uit het s.s. Petrel werden Zater
dag geborgen 180 k. gecons. melk, 2 vaten
cacao en 1 vat hier.
BLOEMEND AAL.
Gevonden en terug te hekomen aan het po
litiebureau Overveen: een halsketting, waar
aan collier met steentjes; een sleuteltje; een
dames-pantalon; hij J. v. d. Niet, Zijlweg,
Overveen, een kam garen dames-handschoen;
aan het bureau van politie te Bloemendaal:
een fietspomp, een lichtgrijze zomermantel,
een zwarte dameshandschoen; bij L. Pouwer,
Lage Duin- en Daalscheweg 1, een dames-por-
temonnaie met inhoud; bij M. Nolet, Regu
lierstraat 21, Haarlem, een bruine wandelstok.
Verloren: een zilveren beurs met inhoud;
twee zilveren armbanden; een lorgnet in étui;
een bankbiljet van 25.een cyclometer;
een bruinlederen portemonnaie en een steen
uit manchetknoop.
Personalia. Te Den Haag slaagde voor het
examen van do Nederl. Toonkunstenaarsver-
eeniging voor viool o.m. mej. J. Chr. Holtz-
apffel, te Bloemendaal.
HEEMSTEDE.
Spaarkas St. Antonius. Gisteren vergader
de de Spaarkas St. Antonius (winterprovisie)
onderafdeeliug van den R. K. Volksbond, al
hier. De ledén waren flink opgekomen, nog
nimmer was er zooveel belangstelling. Ook
vele niet-leden waren tegenwoordig, en zeven
lieten zich als lid inschrijven. Dit is zeer
verblijdend, hoe meer leden, des te voordeoli-
ger inkoop. Bij een grooter ledental zal men
zich niet tot inkoop van brandstoffen alléén
behoeven te bepalen, maar ook erwten, boo-
nen en aardappelen zal men dan door middel
der Spaarkas kunnen verschaffen. Het be
stuur heeft gemeend in het belang der leden
te handelen door de zitting tot inning der
contributie op Zondag op te heffen, en die
gelden bij de leden aan huis voortaan op te
halen. Daar het gebleken is dat sommigen
het bezwaar opperden te ver van liet Verce-
nigingslokaal te wonen, om geregeld daar
de inleggelden te storten. Nu ook dit bezwaar
ia AnnmiioTOjL twiifelt het bestuur niet, of .elk
VERGIFTIGING DOOR KLEURSTOF
VOOR SCHOENEN.
De heer S. Andela te Bolsward schrijft in
het Ned. Tijds. v. Gen. over een geval van
acute aniline-vergiftiging:
Zaterdag 22 Juni jl., vervoegde zich X.,
schoenmaker van beroep, bij mij. Daar ik niet
thuis was, zeide hij terug te zullen komen,
doch stuurde even later bericht, of ik bij hem
aan huis wilde komen, 's Middags omstreeks
vijf uur zag ik den patiënt.
Dien morgen had hij gemerkt, dat hij spoe
dig buiten adem was, hartkloppingen kreeg
en hij eenige inspanning duizelig begon te
worden. Huisgenooten hadden een blauw
achtige verkleuring der lippen opgemerkt.
Deze verschijnselen waren in den loop van
den dag verergerd. Vrijdagmiddag had pa
tiënt een poosje in zijn tuin gewied en toen
reeds opgemerkt, dat liij bij het oprichten uit
deze gehukte houding duizelig werd, veel er
ger dan anders.
Op zijn terugweg naar huis slechts een
paar minuten loopen had patiënt slechts
met zeer veel moeite en door uiterst lang
zaam te loopen, zijn huis weer kunnen be
reiken.
Rustig zittend in een leuningstoel vond ik
hem; zijn eenige klacht was nu een gevoel
van lichtheid en zwak bonzen in liet hoofd.
Scherp hiermede in tegenstelling en op het
eerste gezicht onrustbarend was zijn uiterlijk.
Gelaat en handen hadden een vale tint, ter
wijl de lippen blauwzwart zagen. Er was geen
misselijkheid; patiënt had 's middags goed
gegeten, beweerde hij en daarna met smaak
een sigaar gerookt. Hij had, als gewoonlijk,
's morgens stoelgang gehad en geen klachten
over het wateren.
Het objectief onderzoek gaf weinig afwij
kingen. De tong was sterk beslagen, vochtig
De pols was 78 per minuut, bij een paar pas
sen door de kamer echter dadelijk sterk ver
sneld, terwijl dan ook het bonzen in het hoofd
toenam. De temperatuur was 36.8 gr. Bij per
cussie en auscultatie van het hart en longen
waren geen afwijkingen vast te stellen. De
buik was nergens pijnlijk. Het geheele lichaam
had een vaalgrijze tint. Bij rust was de adem.
haling niet versneld.
Hier moest wel aan de verandering in het
bloed gedacht worden, aan een vergiftiging,
Ilc ondervroeg in die richting, ook o.a. of hp
niet iets vergiftigs kon hebben ingeademd, en
toen werd mij een fleschje met een heel don
kere vloeistof getoond, dat volgens patiënt
erg „venijnig" goedje moest zijn, daar het
overal indrong. Het werd gebruikt voor het
zwartmaken van bruin en wit schoenwerk.
Hiermede had hij, in zijn werkplaats, bij open
raam, den Woensdagmiddag te voren drie
kwartier tot een uur en Donderdagvoormid
dag iets korter gewerkt. Daarvoor had liij het
nooit langer dan een paar minuten achter el-
kaar gebruikt.
Alhoewel ervaring omtrent vergiftigingen
mij vrijwel ontbreekt, kwam een vage herin
nering aan analine-vergiftiging met als ver
schijnsel daarbij methaemoglobinaemie bi.'
mij op. Mijn jaarboekje bevestigde dit en
daarom zond ik een fleschje van de kleurstof,
die „P h a n o m i n a 1" heette, fabrikanten
Heydt en Voss te Keulen, met een flesehjo
urine (die geen eiwit bevatte, helder was en
bruingeel van kleur) naar bet centraal la
boratorium te Utrecht ter onderzoek hierop
of op mogelijke andere vergiftiging.
Met mijn patiënt, die mij aanvankelijk wel
eenige zorg baarde, ging het goed. De behan
deling bestond in volstrekte rust en zorgvul
dige controle. Den volgenden morgen waren
de verschijnselen al afgenomen en binnen en.
kele dagen gevoelde patiënt zicli weer volko
men hersteld.
De uitslag van het onderzoek in Utrecht
was, dat de donkerblauwo vloeistof bestond
uit analine, waarin een blauwzwarte kleun
stof was opgelost, terwijl in de urine analine
aanwezig was.
Het ziektebeeld moest dus opgevat worden
als de verschijnselen van een acute-aniline
vergiftiging.
Met het oog op de prohylaxis dient dt
vraag beantwoord, langs welken weg de ver
giftiging heeft plaats gevonden, ademhaling}
inwendig gebruik of langs de huid? Patiënf
ging tamelijk voorzichtig met het goedje orq
zorgde zijn handen schoon te houden. Wel
streek hij met een vinger af en toe over de
gekleurde schoen,, om te voelen of zij droog
waren. Verder was hij gewoon zijn handen
vóór liet eten te wasschen. Bij de bewerking
kreeg hij geregeld den eigenaardigen geur
der vloeistof in zijn neus. Waarschijnlijk is
I het m.i. dat de vergiftiging langs den adem
halingsweg plaats vond, doch dan is wellicht
bet tijdsverloop tusschen de vergiftiging cn
het ontreden der verscbiiuselen wat lams.
