Opruiming Schoenen.
Sociale Berichten.
arteljoriasiraat 27
BINNENLAND.
Lettereo en Kunst.
Le^er en Vloot
Scheepvaartberichten.
MINISTER HEEMSKERK.
De Minister van Binnenlandsehe Zaken,
]Hr. Heemskerk, heeft met verlof Den Haag
verlaten. Hij zal zijn verlof in Zwitserland
doorbrengen.
DE BAKKERSWET,
Aan de Tweede Kamer is door het hoofd
bestuur van de Nederlandsche Vereeniging
van Christelijke Kantoor- en Handelsbedien
den een schrijven gericht, waarin, met het oog
'jp de verwerping van de voorgestelde „Bak
kerswet" van ernstige bezorgdheid gesproken
wordt ten opzichte van de verdere arbeids
wetgeving, die ook ten behoeve van Kantoor-
en Handelsbedienden zoo noodig moet uitge
breid worden.
Met dankbare hulde wordt gewaagd van
den goeden wil en den kloeken arbeid van
den Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel, en dringend wordt de Kamer ver
zocht, krachtig mede te werken aan de ophef
fing van zoo velerlei misstand op het terrein
van den arbeid.
R. K. WERKLIEDEN.
In eenige bladen verscheen het volgende
bericht, schrijft het „Centrum":
„De R. K. Werkliedenvereenigingen en
Volksbonden in het Aartsbisdom zullen in
October a.s. een groote diocesane Bondsver
gadering te Utrecht houden, ter gelegenheid
van het vierde lustrum. Z. D. H. de Aarts
bisschop zal dan vermoedelijk tegenwoordig
iijn".
Omtrent de juistheid van bovenstaand be
licht informeerden wij ter bevoegder plaatse,
waar men het ons evenwel niet kon beves
tigen en absoluut niets bekend was van een
zoodanige vergadering.
PLAN 1913.
Men schrijft on®:
Hoewel de thans in aanleg zijnde vluclit-
Jbaven te 'Hoorn vermoedelijk reeds in het
jBajaar van 1912, oif in Januari Van 1913 in
'jgebruik zal worden genomen, rijpte bij de
Kamer van Koophandel en Fabrieken al-
ilaar, in welk ooilege in 1889 vloer het eerst
het plan tot aanleg van een Vluchthaven
Werd geopperd, het denkbeeld, de officieels
apening te doen uitstellen tot Mei 1913.
Dan toch komen de jachten uit en kan ge
rekend worden op een druk .bezoek Van
.vreemdelingen aan Ide haven.
Omda t de afdoeling Hoorn der Schippcrs-
yereeniging .„Sohuttovaer" steeds met de Ka
mer heeft samengewerkt om den aianleg dei-
haven te bevorderen, werd het denkbeeld
Ier sprake gebracht in een vergadering van
de leiden der Kamer en de bestuursleden van
„Schuttevaer", afd. Hoorn.
De ontwerper van het plan. de heer J. O.
T. Otermöhlen, voorzitter der Kamer van
Koophandel, achtte die offioieele opening
bij uitstek geschikt om er een waterfeest aan
te verhinden. D'it feest kan dan geopend wor
den met een grootten zeilwedstrijd, waar
bij de Kon. Roei- en Zeilvereenj.ging hem,
voorloopig medewerking had toegezegd. Te
vens kan dan een vlootrevue worden gehou
den van vsschersvalairtuigep uit alle plaat
sen aan de Zuiderzee gelegen- Uiteengezet
werd, da,t een schepen vertooning zou ver
kregen worden als nooit .te voren'.
Mede zal dan aan de Regeering liet- ver
zoek worden gericht, bij de offioieele ope
ning eenige oorlogsschepen On t orpedob:,o! en
naar Hoorn te zonden, omdat de belangen
van het Rij k door den aanleg' der haven zeer
gehaat zijn.
^Deze plannen werden èn door de leden der
Kamer van Koophandel en door 't bestuur
der a,fd. Iloorn van „Schuttevaer" krach
tig ondersteund.
De burgemeester der gemeente Hoorn ont
ving- liet plan zoor sympathiek en gaf in
overweging, dit te maken tot „liet plan
1913".
Thans is ook in de commissie van voor
bereiding liet plan sympathiek ontvangen.
VEREENIGING VAN HANDELAREN IN
BOUWMATERIALEN.
Gisteren werd in hotel „Proot" te Alkmaar-
de 16e jaarvergadering gehouden der Veree
niging van Handelaren in Bouwmaterialen in
Nederland, ouder voorzitterschap van den
heer W. A. Lensink uit Arnhem. De verga
dering werd bijgewoond door ruim 60 leden,
onder wie eenigen uit het buitenland.
Aan het uitgebrachte jaarverslag ontlee-
neu wij, dat het ledental is gestegen tot 116
en dat verschillende overeenkomsten tot
stand zijn gekomen, die voor de vereeniging
van groot belang waren.
Tot bestuursleden werden gekozen de hee
ren H. Wijers te Nijmegen, J. A. van Wijn
gaarden te Rotterdam en C. Stolle te Olden-
«aal. Tot scheidslieden werden benoemd de
heeren H. H. de Haan te Nijmegen, J. Sen-
uef te Katwijk, H. Boomert te 's Gravenhage,
C. H. van Duysen te Leeuwarden en als toe
gevoegd lid mr. J. J. Heerma van Voss te
Rotterdam; lot plaatsvervangende leden wer
den gekozen de lieeren A. C. Beyer te Rotter
dam, P. A. Wernink te Leiden, M. van Al-
plieu te Venlo en M. vau den Biggelaar te
Roosendaal.
DE NIEUWE POLITIEPET TE
AMSTERDAM.
De politie-agenten te Amsterdam, ookJte
bereden agenten, droegen gisteren voor het
eerst de nieuwe politie-pet, welke in vorm
wel verschilt met de vroegere pet, Geleek de
vroegere pet eenigszins op die der postbe
ambten, het nieuwe hoofddeksel heeft recht
opstaande kanten. De pet is met roode biezen
afgezet en draagt een koperen Amsterdamsck
wapen; zij gelijkt op de politiepetten te Arn
hem. De pet wordt tot 1 October gedragen,
ook op Zondagen.
De politie-agenten zijn met dit lichte hoofd
deksel wel tevreden; alleen zal de politiebond
blijven aandringen op geheele afschaffing
van den helm, behalve hij feestelijke gelegon-
heden.
Brutale berooving. Gisternacht om half 12
kwam op de Prinsengracht te Amsterdam van
de richting Wasterniarkt fe Amsterdam een rij
tuig aanrijden, waarin zicli vier personen be
vonden; onder deze was ook een graanhande
laar uit Abcoude.
Ter hoogte van de Beerenslraat aldaar Werd
de graanhandelaar door het andere drietal uit
liet l'ijtuijg geworpen. Opstaande bemerkte hij,
dat hij zijn portefeuille miste, waarin zich een
bedrag van f 643 aan contanten en een spaar
bankboekje, met een ingeschreven bedrag van
f 4000 bevonden.
De beroofde riep olm politie en op dit ge
roep schoot een bewoner van de Prinsengracht
met zijn hond toe. Deze .spoorde zijn hond aan
om het rijtuig, dal inmiddeLs doorgereden 'wias,
te achtervolgen. Een der inzittenden wierp daar
op de portefeuille van den graanhandelaar uit
hei .rijtuig. Het mocht den bewoner van de
Prinsengracht met behulp van zijn hond 'en een
inmiddels toegeschoten politie agent gelukken, de
zen man aan te honden en over te brengen tnaar
hel politiebureau Lauriergracht.
De aangehoudene had nog ongeveer f 200 in
zijn (bezit
De Ainei-ikaauselie oplichters. De twee in
dividuen, die te Amsterdam aan een Amerikaan,
door middel van de bekende truc, een porte
feuille met geld hadden weten afhandig te ma
ken, zijn gistermorgen ter beschikking van de
justitie goslekl.
Bij hel verhoor door de politie ontkenden
zij kwade bedoelingen gehad te hebben. Op één
hunner werd ochler, naar we reeds mekklen,
de por! tóeuille met eenig geld, aan den Ameri
kaan foebehoorende, gevonden. Het bleken een
Amerikaan en een Ier te zijn.
Wraakneming? De venter Adam Schröder,
verblijf houdende in iiel logement van Karssen
in de Polsbroek te Zutfen heeft zich gisteren
morgen door inklimming toegang weten te ver
schaffen tot de woning van de hem bekende
weduwe Akkerman, geboren Bos en bare dochter,
belden koopvrouw, wonende In de Lievenheer-
Stec'H-
Nauw was Schröder binnen,-of fiij viel heide
vrouwen met een tafelmes aan en verwondde ze
ernstig aan hoofd en hals.
De politie, tijdig gewaarschuwd; arresteerde
Schröder, Beide vrouwen werden door dokter
Siemens verbonden en op diens last naar het
Ziekenhuis vervoerd.
De wonden bleken niet levensgevaarlijk.
Schröder heeft bekend.
r- Demonstratie van politiehonden. In de bos-
s elven van jhr. mr. P. van Foreesl te Ileilo beeft
Woensdagmiddag eene demonstratie plaats ge
had van politiehonden. Het initiatief hierloe "wast
genomen door hel bestuur der dresseerelub Alk
maar en Omstreken der Kon. Ned. P.olitlehon-i
den Vereeniging. Verschillende belangstellenden,
onder wie de burgemeesters van omliggende ge
meenten, bet lid der Tweede Kamer jhr. Van
Foreesl, de commissaris-vau politie te Alkmaar
en dienaren van rijks- en gemeentepolitie Van
elders, woonden doze demonstratie, die van 2
tot ruim 5 uur duurde, bij.
Er ivaren verschillende kunst voorwerpen en
geldprijzen "uitgeloofd.
Aan de demonstraties namen deel „Cora" van
den lieer K. Molénaar, politieagent .la Hoorn (een
herdershond); „Nora" (herdershond) van den
E. F. v. cl. Lugl, commissaris van politie te
Hoorn; „Juliana" van de Kon. Ned. Politiehond-I
Vereeniging (dobermann pincher) en „Mela"
(herdershond) van den hoer Damen, inspecteur
van politie te Wormerveer.
Het wedden nog toegelaten? Men schrijft
aan „De Ned.":
Wie moehl wanen, dat na de inwerkingtreding
van de Zedelijkheidswei ten, spet en wedden
schap tot hel verleden behooren, heeft bel mis.
Nog sleeds wordt door vele personen gewed
ojp verschillende courses te Parijs. 1
Een bekende bookmaker te Soheveningen, bij
gestaan |door verschillende tourniers, zorgt dat
de liefhebbers dagelijks gelegenheid hebben, aan
hel spel der weddenschap te kunnen deelnemen.
In de morgenuren bezoeken deze tourniers iele
bij hen bekende spelers, en nemen de com mis-"
sies voor dien dag op.
Om twee uur des middags is in een koffie
huis in de Wagenstraat de uilslag bekend en
wordt het verlies in ontvangst genomen.
Nu zou men mogen verwachten, dat ook' de
Winst wordt uitbetaald.
Doch dat gaat niet zoo grif. Kleine sommen
van (f 40, f 50, f 60, dal gaal, doch als hel
groolere bedragen geldt, worden allerlei uit
vluchten gezocht. Zoo is hel dezer dagen gebeurd,
dal iemand had gewonnen een bedrag van if 1177,
dal biet is betaald.
Nog een tweetal personen, die respectievelijk
f 1400 en f 100 hadden te ontvangen, kregen
niesls.'
Door een van de gedupeerden is een klacht
ingediend bij de politie, en in de kringen der
spelers, wordt met eenige spanning het resul
taat van die klacht tegemoet gezien.
Bij de laatste courses op Duindigi had de
weddenschap in het openbaar pLaats.
De tourniers, gewapend met portefeuille, wa
ren ijverig in de weer tot opueming van de
versch i 11 ende commissies
Na afloop deed zich buiten het terrein een
incident voor tusschen den bovenbedoelden book
maker en iemand, die een aanzienlijke som van
hem heeft le vorderen. Do bedrogene betitjekiie
dezen zakenman met een epitheton, waarover
de rechter zal hebben te oordeelen, of het van
béleedigenden aard is.
Staat de justitie nu tegenover de bovenom
schreven feiten machteloos?
Van een muur gevallen. Hubert van Iersel,
85 jaar, opperman (e TiLb'urg, had het ongeluk
vau een muur te vallen bij den. bouw (van het;
Ziekenhuis der Broeders de Deo (e rs Hertogen
bosch. Hij overleed een uur laler.
Verdronken. Bij het baden in een tocht is
een 11-jarige zoon van den landman P. Vlug,
te Nes, verdronken,
Te Sappemeer is het elfjarig zoontje van
W. Deen in de Spoorkolk bij het baden ver
dronken.
Een taaie! Eenige dagen geleden werd
uit Barneveld aan het „Handelsbl," bericht,
dat daar een slang was gedood, in welker
maag zich nog een levende kikvorsch be
vond. Toen men dit beest uit zijn gevangen
schap verlost had, sprong het weldra weer
weg, alsof er niets gebeurd was.
De heer Z. schrijft nu aan de „Zutph. Ct.":
Er is alle reden voor om te twijfelen aan
de levensconserveerende slangenmaag .rnaar
tochik heb eens drie maanden lang een
ringslang in mijn kamer vrij laten rondkrui
pen. Haar woning was eigenlijk een groote
stopflesch op mijn tafel. Overdag bleef zij
stilletjes in de flesch, maar 'savonds schoof
ze altijd over den vloer om alle hoeken na te
snuffelen. Daar er klaarblijkel/ijk niets te
halen viel, liet ze weldra die tochten achter
wege; na een paar weken was ze volkomen
op haar gemak en vond ik haar opgerold om
den bovenkant der flesch.
Toen kon de voeding beginnen, waarvan
in deu beginne geen sprake was. Het mooie
dier nam weldra beel gemakkelijk salaman
ders aan. Toen is mij gebleken, dat deze nog
vrij lang leven, nadat ze ingeslikt zijn. Een
uur nadat ik de slang met een salamander
had gevoed, nam ik liet verzadigde dier op
en bracht met 'n zachten duw tegen de maagj
liet slachtoffer door de keel weer te voor
schijn; dit vertoonde nog duidelijke doch
zwakke teekeuen van leven: het gaapte een
naar malen, spreidde de teenen, en was dood.
3
•ss
DE „KATHOLIEKE ILLUSTRATIE"
van deze week bevat de volgende
PLATEN: Dorus Hermsen. Werk van Do-
rus Hei-meen. (3) Dr. F. W. B. baron Sloet'
lot Everlo. Zomeravond. Kijkjes van „Kapel",
de bekende bedevaartplaats te Heilo. (3) De
nieuwsgierige. De Engelbewaarder. In de
bergen. (2) Dr. Woodrow Wilson. De vier
kante stuiver. Hoe men ïn België zijn groote
mannen eert. De groote H. Sacramentspro
cessie van de Kathedraal van St. Gudule te
Brussel. De Riviera (4) Twee jubilarissen.
Dr. A. C. M. van Moorsel. 't Nieuwste op liet
gebied der snelheidsmanie. Een nieuw veilig-
beidstoestel voor eleetriscbe trams. Rebus.
TEKST: „Ziezoo!" Dorus Hermsen. En leid
ons niet in bekoring! Bij onze platen. De be
kende bedevaartplaats van O. L. Vrouwe ter
Nood te Heilo. Een Oase (vervolg). Woodrow
Wilson. De nieuwsgierige. De Engelbewaar
der. In de bergen (vervolg)- IF Riviera. Dr.
A. C. M. van Moorsel. Inhoudsopgave. Re
busoplossing.
Hoe Frankrjjk zjju groote mannen verzorgt!
De bekende Fransche natuuronderzoeker
Henri Fabre, die thans den leeftijd van 90 jaar
heeft bereikt, leeft in zijn geboorteplaats, het
dorp Serignau, in zeer armoedige omstandig
heden. Het boek van Fabre over het leven der
insecten wordt algemeen geprezen en gebruikt,
dioch zijn roem heeft den geleerde niet voor de
armoede kunnen redden. Belasting wordt van
den grijsaard maar niet gevorderd, omdat daii
zijn kostbare insecten-verzameling zou moeten
worden in beslag genomen, doch do „Matin"
beschuldigt d© regecring openlijk, dat zij een
zoo groot man van honger laat omkomen! Een
medewerker van de „Matin" heeft zich persoon
lijk overtuigd van den ellendigen toestand,
waarin Fabre verkeert.
>R. CUYPERS EN BERLAGE.
De Katholieke architect A. J, Kropholler, heeft
een stuk ingezonden bij „de Tijd" tegen Dr;
Cuypers' beschouwingen over Berlage. „De Tijd",
plaatst hel, ïnet het verstag van De Bazefsj
meeningen (zie 2de Blad van gisteren), eronder.
„Hel is niet te ontkennen," zegt Kropholler,
„dat in onze Katholieke samenleving de neo-
golhiek niet meer die bewondering vindt van,
een 25 jaar geleden. Dit uit zich ook in de;
onderdeelen, de inrichting der kerken. Men wil,
meer oorspronkelijkheid, men zoekt meer naar,
eenvoud, zonder nog daarom juist alle vormen
nieuw to willen maken. Op 't gebied van dacoi-i
ratieva kunst zijn b'.v. Toorop's Apostelkoppen-
meer besproken en bewonderd, dan eenige reli-,
gieuse voorstelling van katholieke zijde uil da
afgeloopen eeuw. Er is dus wal leven in da
brouwerij, heigeen niet wegneemt, clat onze groo
te Cuypers, zijn leeftijd brengt het mede, nog
rondwandell in een gevoel, alsof over onze kerk-,
inriohling en kerkebouw niets meer to zeggen-
viel. Al is hij dan zelf ook de aanleiding ge-i
weest toim, "wat men zou kunnen noemen de „rich
ting Berlage", mogelijk te maken.
„We hebben geaarzeld om de pen op te net
men. Persoonlijk hebben wij het grootste respect!
voor architect Cuypers, maar wij hebben ook
eenzelfdtoi gevoel van eerbied voor den boujW-;
meester van de Beurs. Meer dan eens hebben,
wij belangstellenden in bouwkunst uilgenoodigd,
om hel beursgebouw le bezicihligen, welk gebouw
wij achten 'een wereldgebeurtenis in de gesciai-a-
denis der bouykunst en aan welks versiering
onze eerste kunstenaars medewerkten, als Men-
des da Cosla, Toorop, Zijl e.a. Mogen wij nu,,
omdat Berlage niet met ons deelt, wat het mëesf)
vereenigi, n.L. dezelfde godsdienstige gevoelens,
in hel openhaar verzwijgen, hetgeen wij zoo dik
wijls in hel privé gozegd hebben als onze over
tuiging? Het komt ons voor, dat men hel breedst
slaaf, als men de eer geeft, wien de eer toekomt,
zeLfs wanneer hoi in sommige opzichten onza
tegenstanders zijn."
Het vraagstuk van den Intens. Handel.
No. 50 der „Uitgaven van do Tariefveree-
nifging:" bespreekt dit vraagstuk, vau oen za-
lcelijk standpunt beschouwd. In do inleiding
tot deze beschouwiug heet het:
„Het vrijhaudelsstelsel in Engeland stamt
uit den tijd, toen de gepensioneerde werkman
van lieden nog als halfwasje aan een of an
dere fabriek zijn eerste weekloon verdiende.
De ontwerpers verklaarden indertijd, dat
dit stelsel Engelands oppergezag op handels
gebied nog meer zou bevestigen en de prijs
der levensmiddelen zou doen dalen, hierbij
de bewering uitsprekend, dat alle andere lau
den binnen afzienbaren tijd genoodzaakt zou-
tarwe, nu brengt het slechts voldoende op
voor 9 millioen.
Sedert dien tijd zijn 10 millien Britten ge-
emigreerd, waarvan 't meerendeel naar land
streken, die huiten het rijk en zijne koloniën
liggen, en in weerwil van deze ontzettend©
emigratie is de werkloosheid in het eilanden
rijk zoo toegenomen, dat de trade-unions in
het afgeloopen jaar niet minder dan 1,000,000
pond onder hare werklooze leden verdeeld
hebben en de pas opgerichte -arbeidsbeurzen
slechts een vierde deel der zich aanmeldende
werkloozen kunnen plaatsen.
Dit was niet hetgeen Cobden voorspelde,
toen hij zijn landgenooten aanried van de be
schermende rechten af te stappen of, gelijk
Bismarck het uitdrukte, ongewapend het
strijdperk van den handel te betreden en de
wereld tot een ongelijken strijd uit te dagen".
Een reeks van tabellen, waarvan de cijfers
ontleend zijn aan de officeele opgaven van
den Board of Trade volgt op deze inleiding.
Uit deze opgaven, die door noten van deu
samensteller van dit deel der Uitgaven nadei
worden verklaard, blijkt ten duidelijkste, dat
Duitschland onder gematigde bescherming
op weg is, Engeland steeds meer op de we
reldmarkt te verdringen.
IJMUIDEN, 25 Juli Z.W.
Gearriveerd 25 Juli
Mascotte, s., Leith.
Amslelstroom, e., Hulk
NEDERL. STOOMVAARTLIJNEN
Oranje, van Batavia naar Amsterdam, vertrok'
24 Juli vau Algiers.
Nias, van Bat avia- naar Amsterdam, vort rok
24 Juli van Perim.
Glaucus, van Batavia naar Amsterdam, pass.
23 Juli Gbraltari.
Tantalus, van Rotterdam naar Batavia, verte.
23 Juli van Port Said.
Besoeki, van Batavia naar Rotterdam, arriv.
25 Juli te Triest.
Oranje Nassau arriveerde 24 Juli (e Cu ra-cao
van Paramaribo.
Ceres, vertrok 24 Juli van Syracuse naar Maz-
zarelli. -
Clio, arriveerde 24 Juli te Varna van BourgaiS,
Helena, verte. 24 Juli van Stettin naar Am
sterdam.
Nereu,s vertrok 25 Juli van Pillau naar Nau-
failMvasser.
Themis vertrok 25 Juli van Pillau naar Rot
terdam
Titan arriv. 24 Juli to Stettin van Amster
dam.
Eenheidsprojectiel,
In ons blad van gisteren hebben wij uit het
„Nieuws van den Dag" een berichtje overgeno
men volgens hetwelk do invoering van eenheids-
projectielen Ehrhardt-van Essen bij onze veld
artillerie aanstaande zou zijn; de invoering zou,
volgens het N. v. d. D. geschieden in strijd met
het advies van luitenant-generaal van Ermel
Scherer. „Leze zaak, eindigde bet bericht, die
geheim schijnt gehouden te worden, zal wel op
zien wekken in militaire kringen."
Men meldt thans van deskundige zijde, dat
reeds „sinds verscheidene jaren kapitein van
Essen met taaie volharding doende is geweest,
om een eenheidsprojectiel voor de veld-artillerie
to construeeren, in samenwerking met de firma
Ehr hardt.
„Ten slotte is het dezen bekwamen officier
mogen gelukken, een in alle opzichten bruik
baar projectiel te verkrijgen, hetwelk in Octo-
deu zijn, het voorbeeld der Britsehe natie te v, 1Q11
volgen. De tusschenliggende jaren zijn echter ber 1911 op groote 8chaal ln de ,egerp,aata
getuige geweest van de totstandkoming en
uitbreiding van een zoo groot aantal bescher
mende tariefwetten dat bet eertijd» door de
voorstanders van deu vrijhandel voorspelde
internationale ruilverkeer verder dan ooit
van zijne verwezenlijking afstaat.
Toen de vrijhandel werd geproclameerd,
had Engeland zich reeds den trotschen titel
van „Werkshop of the World", wereldwerk-
plaats, weten toe te eigenen, en het was zoo
weinig afhankelijk van buitenlan-dseke fa
brieken, dat zijn jaarlijksche invoer van fa
brikaten niet meer dan 12 S. 6 d. per hoofd
beliep, terwijl deze thans tot het vijfvoudige
van die som gestegen is.
Toen bestond de Britsehe uitvoer uitslui
tend uit faht-ieksgoederen, en -de Brit behield
zijn ruwe grondstoffen voor eig-en gebruik.
Nu echter is de uitvoer van ruwe grondstof
fen en onafgewerkte goederen gestegen tot
niet minder dan 80 millioen pond sterling per
jaar, waarvau de helft door steenkool wordt
vertegenwoordigd (een niet te vervangen
product).
Toen was Engeland in staat 24 millioen
van zijn bevolking te voeden met iulandseho
Oklebroek is beproefd en daarbij uitatekeud
heeft voldaan, wat alle officieren der bereden
artillerie uit het desbetreffende, op ruim«
schaal verspreide rapport hebben kunuen een-
stateeren.
„Dat dus tot invoering van dit projectiel
hetwelk onze bereden artillerie in het gevecht
zeer vele voordeden zal verschaffen, wordt be-
sLoteu, zal vermoedelijk geen enkel officier, die
gemeld verslag heeft gelezen of het vuren met
eenheidsprojectielen heeft bijgewoond, verwon,
deren.
„Van geheimhouding is dus geen 3prake. In
hoeverre luit.-gen. vau Ermel Scherer indertijd
tegen de invoering van deze projectielen heeft
geadviseerd, i8 mij niet bekend, doch opgemerkt
zij, clat dit, advies zeker dateert van 2 of mcei
jaren geleden, toen deze projectielen nog niet
dien trap van volmaaktheid hadden bereikt,
welken zij nu hebben verkregen.
„Het komt m+j wenschelijk voor, hot voren,
staande ter algemeene kennis te brengen, ten.
einde mogelijk misverstand omtrent deze zaak'
uit den weg te ruimen,"
ber dag, kwamen zij te Elsloo voorbij een huis,'
tegen welks voorgevel de heerlijkste drui
ventrossen als op de ranken gehageld waren.
Martha, kind zijnde, gevoelde al den lust ha-
rer kinderjaren ontwaken, bij het zien der
bekoorlijke vrucht. Dit zag Herman, en zon
der een oogenblik te aarzelen, trok hij binnen
de woning en, ten koste zijner spaarpoortjes,
beschonk hij Martha ruimschoots met drui
ven. Den volgenden dag, met zijnen Vader op
den akker zijnde, rolde geheel zijne weetgie
righeid over de kunst om, op bekwamen tijd
en plaats, wijnstokken te planten, te snoeien
en te bevrijden van ojiweder en ongedierte.
Zoodra bij genoegzame inlichtingen had ver
zameld, begon hij met onvermoeibaren vlijt
den voet des bergs aan te randen, ter plaatse
waar hij het beste ter zonne lag.
Vroeg hem Martha, tot wat einde hij zulk
een vermoeiend en nutteloos werk verrichtte,
dan was het antwoord telkens:
Laat mii begaan, zusterken, ik oefen
mij in den arbeid; later zult gij daarvan de
gevolgen zien!
En waarlijk, in de opvolgende lente, kocht
j wijnstokken, die reeds wortels hadden ge
schoten en bezette de geheele berghelling met
de soorten, die het eerst tot rijpheid komen.
Jp het einde van den tuin, zag men weldra
t e weelderige ranken langs kunstig getim
merd latwerk loopen en zich van boven toe
sluitend om een zomerhuisje te vormen,
.(waarbinnen, te rekenen van den eerstkomen-
<len zomer, geen zonnestraal meer drong.
In het volgende najaar smaakt hij reeds het
©mutsnrekeliik genoegen van druiven te mo
gen snijden in overvloed. Telkens bood hij
den eersten tros aan de kleine zuster, met
eenige lieftallige woorden, als:
Ziedaar, zustertje, van die druiven, waar
naar gij zoo watertandet! Of: ziet gij nu,
waarom ik zoo naarstig heb gearbeid?
De zuster bad nauwelijks de wijnstokken
zien planten, of zij begreep 's broeders bedoe
ling; daar zij Herman's genegenheid voor de
bloemen kende, begon zij aan den ingang van
het looverhuisje den grond te bewerken met
spade en hark; perken af te trekken met de
koorde; de zeldzaamste kronkelweegjes aan
te leggen; de perkjes te bezetten met al de
bloemen juist, welke het meest aan den
broeder bevielen. Zij wist, op de keurigste
wijze, de madelieven, de bal- en mosrozen, de
seringen, de klok- en sleutelbloemen met de
reukvolle reseda, het nederige, vergeet-mij-
niet, het teedere roer-mij-niet-aan en de be
vallige violetten te paren en af te wisselen.
En zie wat de zucht tot bevallen niet ver
mag? Onder liet opzicht van aanlegging en
verdeeling der verschillende plantensoorteu,
zou de tienjarige Martha aan menigen
bloemkweeker ,eeue les hebben kunnen ge
ven.
De ouders smaakten al het geluk, waarvoor
deze toestand vatbaar was, hij 't zien, hoe
hunne kinderen elkander blijken van ver
kleefdheid gaven, hoe hunne deugden met
hunne jaren aangroeiden. Ze wisten op eene
gepaste wijze deze schatten te doen aanwoe-
keren, niet door vleiende woorden, die door
gaans het doel missen; maar door stilzwijgen
de nnnmnediirtue:. 7.oo waren bet loofhuiaia
en de bloemenhof nauwelijks voltooid, of de
ouders besloten dat gedurende de schoone
lente- en zomerdagen 's Zondags het mid
dagmaal zou gegeten worden onder de scha-
duwe der druivenranken. Deze aartsvader
lijke leefwijze baarde een onuitspreekbaar
genoegen aan de kleinen en spoorde hen aan
tot nieuwe verbeteringen. Het was onder dit
loofhuisje, nabij de geurige bloemen van
Martha, dat later al de ledige stonden werden
doorgebracht. Daar onderwees de moeder de
dochter in vrouwenhandwerken en in de
kunst van het huishouden te bestieren. Daar
leerde de zoon van zijnen vader de manier om
de boerennering te doen winst geven en
bloeien. Daar leerden beide kinderen, hoofd
zakelijk van de moeder, wat plichten zij te
vervullen hadden jegens God, jegen den
evenmensch en jegens ziclizelven.
Onder deze en soortgelijke bezigheden, wa
ren meer dan drie jaren verloopen. Monica
besefte al te wel hare moederlijke plichten
dan dat zij hare kinderen aan eenig godsdien
stig plichtverzuim zou hebben blootgesteld.
Dien ten gevolge maakte zij aan de kinderen
bekend, dat zij den volgenden dag, zijnde pas
siezondag, haar moesten vergezellen naar den
pastoor van Geulle, ten einde te worden on
derzocht of zij de vereischte hoedanigheden
bezaten om hunne eerste communie te doen.
De kinderen brachten den nacht schier
slaaploos door van verlangen naar den beslis-
senden oogenblikVan 's morgends vroeg
waren zij reeds te been, en vooraleer het tijd
was yan ter hoogmisse te gaan, stonden zij
J»lfifth on him JUS••itauwLoaAhi. ,Mo».
nica zelve had hare hoogmiskleederen voor
den dag gehaald, zoodat de klaptongen de
ooren hij elkander staken, als zij met de kin
deren in de kerlc trad op hare blokjesschoe-
nen, met zwarte wollen kousen, damasten
1-olc, sitsen jakje, voorzien van af zetsels tot
hoven de knieën, geprinten voorschoot met
boezem. Om den hals droeg zij een fluweelen
lint, waaraan eeu plat gouden kruis hing op
do borst. Over het eenvoudig hoofdhaar-
stel droeg zij een puntmuts. Over hare schou
ders had zij het in zwang zijnde violette man
telken geslagen, welks hoofdkap, in schoon
weder, op den rug hing, en in guur of regen
achtig weder, diende als dekkleed ol' als re
genscherm. Op deze wijze, eenvoudig doch
krakend zindelijk uitgedoscht, nam zij de kin
deren hij de hand en trok ter hoogmisse.
Toen zij in de kerk traden, waren als naar
gewoonte, aller oogen op hen gevestigd. Zij
bemerkten evenwel die algemeene niuwsgie-
righeid niet, daar zij gewoon waren ter kerke
niets te zien dan de kerkboeken en den pries
ter. Wanneer de godsdienstplechtigheid teu
einde geloopen was, bleef Monica nog eenige
minuten in de kerk vertoeven, met liet voor
uitzicht om den herder niet te storen in liet
nemen van zijn laatstondig ontbijt. Toen zij
zich eindelijk over het kerkhof ter pastorie
begaf, stonden de achtergebleven al-bedillers
verbaasd te kijken. Zij vertelden onder elkan
der en gaven hunne verwondering te kennen,
dat de vrouw van den weerwolf, volgens eeni
gen, van den bokkenrijder, volgens andereu,
tot den pastoor durfd» gaan,
Ondfti-ruisr'b'eT! was 'I»i moeder met ÏTdi-e Vin-
deren teu huize van den pastoor gekomen,
waar zij op de minzaamste wijze onthaald^
werden. Dit zij ook'gezegd, ter stichting des
lezers, dat de herder, op zijne lange loopbaan,
onophoudelijk was ooggetuige geweest van
liehaams- en zielesmarten, zoodat hij met
juistheid op de uitwendige trekken las, wat
er in het inwendige van deu meii3ch verbor
gen lag.... Het is derhalve geen wonder, dab
hij het zedelijke lijden in de edele, doch eenig®
zins afgematte trekken der vrouw gelezen
liad en, op het eerste zicht, eene ouweder-
staanbare samenneiging met de lijdster ge
voeld, zonder te gissen van wat aard de kwel,
lingen konden zijn die haai- hadden gefol
terd.
Bij het binnentreden, had zij zich met hars
kinderen op de knieën gezet, en gezamenlijk
smeekten zij den zegen des grijsaards af. Deza
sloeg driemaal een kruis op de drie hoofden,
met bijvoeging telkens van de woorden: d4
vrede des Heeren zij met. n! Dan heette hij
de vrouw welkom in zijne woning eïi vroeg
met goedheid, aan wat oorzaak hij het genoe
gen van haar bezoek te danken had.
Monica was nog al verbaasd én over de eer,
biedwekkende figuur van den herder én vootr
dit gulhartig onthaal, dan dat zij zoo korta.'
de oorzaak barer komst durfde aanranden.
Dien ten gevolge nam zij eenen omweg en
zegde:
Wordt vervolgd).
