TWEEDE BLAD
DE BOKKENRIJDERS
BUITENLAND.
BINNENLAND.
MEÜWS BIT BES OMTREK.
!f'
Sir
Amsterdamsciie Beurs.
J. HUIZING.
BitB|B08*ft üf®iet*i©an Shoe's*
Groote Houtstraat No. 44.
Telef. no. 361.
estanten.
fëuTllët'ön"
lu E@ii üai*6fs@
üaarlem^Er'&issein
estanten.
WGEKSOAG 7 AUG. 1912.
0|igspvBit door F. Th. Everard.
89 she
739
nu/K
935/g
IN HET LAND VAM VALKENBERG.
©y n Si
NIEUWE MAflRLEFASCHE COURANT
De toeht van kapitein Mikkelsen.
Eenige weken geleden hekbeu we mede-
deeling gedaan van de onverwachte terug
vinding van kapitein Mikkelsen, die eenige
jaren geleden een tocht naar liet liooge
Noorden aanving.
Nu kapitein Einar Mikkelsen, die met zijn
reismakker Iversen in de beschaafde wereld
is teruggebracht, na reeds lang verloren ge
waand te zijn en drie winters in de Poolcir
kel te hebben doorgebracht, heeft hen thans
de geschiedenis van zijn tweejarig verblijf in
'Groenland verteld. Zijn verhaal begint, vol
gens de Tel., daar, waar hij en zijn tochtgc-
•noot Iversen terugkeerend van een tocht in
'de binnenlanden, bevonden dat hun schip
'gedurende hun afwezigheid totaal was ver
nield.
Den löden April 1910 aldus Mikkelsen
vertrokken wij in noordelijke richting over
het ijs met voldoenden mondvoorraad voor
100 dagen. Dicht bij de Noordkust van Dan-
mark Fjord vonden wij op 80 gr. 25 min. Erik-
'sen's eerste aanwijzing. Te Summer Camp
vonden wij een tweede aanwijzing met rap
porten der resultaten en ontdekkingen van
de reis. Wij ondernamen de terugreis op 25
Mei van uit Kaap Rigsdageu met 7 honden
en mondvoorraad voor 50 dagen. Den 6den
Augustus werden wij door den honger ge
noodzaakt zuidwaarts te gaan; wij hadden
nog slechts 7 pond voedsel in ons bezit en
twee honden. De honden waren totaal uitge
put en moesten op de sleden medegevoerd
worden. Toen schoten wij twaalf sneeuwhoe-
nen en een haan. Onmiddellijk wendden wij
©ns naar het naburige depot, doch moesten
hier zeven dagen blijven, om krachten te ver
gaderen, want wij leden beiden hevig aan
een soort vergiftiging, veroorzaakt door het
eten van hondenlever. Wij hadden geen
kracht om te jagen. Den 2d en September zet
ten wij onze reis voort. Den löden Septem
ber werden wij dood open water genoodzaakt
onze steden, tenten en andere zaken achter te
laten te Bear Rocks. Toen wij weer vast ijs
bereikten met drie pond gedroogd vleeseh als
geheelen voorraad, brak een hevige storm
los, die het ijs deed scheuren, zoodat wij een
schuilplaats moesten zoeken in een rotshol
in het Skaergaard Fjord.
De storm woedde zonder onderbreking
voort. Wij wachtten nog twee dagen en ge
bruikten onzen laatsten mondvoorraad. Nu
hadden we geen voedsel en water meer en
waren dus wel genoodzaakt wederom op weg
te gaan, niettegenstaande het weer. Wij ver
borgen onze aanteekeningen en dagboeken
onder den grond en plaatsten een aanwijzing
er boven op. Na tien uren tegen den storm
Ïfestreden te hebben, bereikten wij uitgeput
and en vonden aan het depot bij Marie Val-
demar twee bussen vleesch-extract. Na een
paar uur gerust te hebben, gingen wij weer
verder, erg verzwakt door honger en koude.
Na onizettende ontberingen en vermoeienis
sen geleden te hebben, bereikten wij eindelijk
op den 19den September Danmark Haven.
Nog steeds woedde de storm en verhinderde
ons vertrek naar Winter Harbour, maar ten
laatste gingen wij den 3en November op weg
en bereikten ons doel den 25sten November.
Het laatste gedeelte van onzen tocht werd
afgelegd in 40 uren onafgebroken wandeling.
Daar overwinterden wij en gingen toen
zuidwaarts naar het depot op Shannon Is
land. Daar konden we een aantal heren schie
ten en genazen we van de overblijfselen van
scheurbuik. Besloten werd eerst onze aan
teekeningen en dagboeken te gaan baletï en
gingen daarom naar Skaergaards Fjord. De
beren hadden ons depot vernield en wij von
den nauwelijks iets wat overgebleven was on
der de sneeuw. Den 6en Juni gingen we te
rug naar Shannon Island. Daar was over
vloedig wild, en we maakten daar een groo-
ten voorraad brandstof en provisie. Hier
mede gingen wij op sleden naar het zuiden,
tot den lOden November, toen we het depot
te South East Point bereikten en vandaar
vervoglden wij onzen weg over nieuw ijs naar
Bass Rock, waar wij tegen het einde van
November aankwamen. Daar werd overwin
terd. Wij hadden voldoenden voorraad brand
stof en de winter was, hoewel kalm, zeer
koud. Na onze derde overwintering bevon
den wij ons in ecu zeer slechten toestand. Wij
bezochten toen Walrus Island en daar kwam
Sjoeblomsten, die on- spoor ontdekte er ons
mede terugnam.
Een „Klo«,ster"-schandaal.
Een triest schandaal, dat een scherp licht
weer werpt op zekere treurige toestanden,
zooals die bijna haast alleen in Frankrijk
schijnen tc kunnen bestaan, zou het voorwerp
uitmaken van een onderzoek door een recht
bank te Parijs in te stellen.
Het schandaal heeft zich afgespeeld te
Montfort, in een oud-Ursulin en-klooster,
waaruit de zusterkens verdreven waren. Het
klooster was tot staatseigendom verklaard
en werd als zoodanig door een waker be
waakt. Deze werd echter omgekocht door een
aantal vrienden, aan het hoofd waarvan....
de rechter van instructie van bet plaatsje,
Grenon, en enkele andere zeer „notabele"
ambtenaren stonden. De vrienden legden in
de vroegere kloosterzalen orgieën aan. waar
van de gegeven bijzonderheden in de bladen,
bier zelfs niet aan te stippen vallen, zoo
s uiaamteloos ging het er toe.
De wachter van bet klooster is in arrest ge
steld en naar het optreden Van de ambtena
ren wordt een onderzoek ingesteld.
Vervolgde Zusters.
Door de correctionneele rechtbank te Bayon-
ne zijn Zaterdag drie zusters van de Órde
der „Filles de la Croix" en de pastoor van
Guiches vrijgesproken, beschuldigd van over
treding der wet op de congregaties.
De religieusen, die vroeger met de andere
zusters een inrichting van ouderwijs leidden,
welke krachtens de wet op de congregaties
gesloten werd, hadden in een door den pas
toor afgestaan lokaal, een atelier geopend,
waar zij aan de meisjes van de gemeente
naailes gaven. Zij werden nu beschuldigd in
ongeoorloofde gemeenschap te leven en een
congregatie te vormen! Gelukkig heeft de
rechtbank nu echter de dwaze beschuldiging
nietig verklaard, hetgeen misschien voor de
kleinzielige aanklagers een goede les wezen
zal.
Paleizen in brand.
Reu-Ier seint d.d. Ris!eren uit SV Petersburg:
Hedennamid-dag brak in een houlopskigplaatis op
Pel rows ki-ei'and brand uit, die snel op andere
gebouwen oversloeg en waardoor hel paleis van
Peler den Groole in de asch werd gelegd. De
schade bedraagt 2 millioen roebel. Om elf uur
's avonds ontstond brand in hel reservepaleis
van grootvorstin Maria Paulo-wna, ia de Miüion-
naja.strasse. Beide branden zijn nog niet bre-
bluschit.
Roosevelt's partijdag.
Men seint uit Amerika, dat de Roosevelt-con-
ventie die nu begonnen is, reeds in den aanvang
een enthousiast kara-kIer droeg RoosevcT's ko:nsl|
gaf aanleiding tot een merkwaardige demonslra-
tie van 20.000 personen, die hem met kleine ster-
banieren en den als een soort partij-insigne geko
zen oud.erwelsclien rooden zakdoek geestldriflig'
toewuifden. De conventiezaal was goed bezel
er waren vooral vele dames aanwezig. Dixon
opende de zilting, waarna senator Beveridgc tof,
voorloopig voor/iltet werd gekozen. De neger
gedelegeerden tuil het zuiden worden, in weer
wil van de opnieuw in het werk gestelde po
gingen, niet toege'alen. Het program van de nieu
we Roosevell-pai tij legt den nadruk op de so
ciale gerechtigheid. Vandaar dat o.a. verlangd
worden de onderdrukking van iederen kinderar
beid, beperking van den vrouwenarbeid, vaststel
ling van een minimum loon voor altc werklieden,
insletling van een ongevallen-, ziekte en ouder-
doinsverzekering, hervorming van liet rechtswe
zen, onderzoek van rechterlijke vonnissen door
het volk.
Een curieus geval.
Een ongewoon auto-ong-eluk wordt uil Saint-Lo
gemeld. Daar kwam de heer Greffelin, koopman
te Carert-on, per aulo uit Ravenoville liprug met
zijn vrouw en zijn schoonzus Ier. Bij Carentp.n
sloeg er een los paard op hol en stormde op
de auto in, die met groole snelheid reed. Gref
felin, die aan liet stuur zal, werd door hei paard
doodgeslagen en de auto, zonder bestuurder nu,
vloog met kracht een eindweegs verder tegen
een boom op, waarbij mevrouw Greffe'in gedood,
de wagen geheel verbrijzeld werd. Het paard
was door den wagen verpletterd.
KAMERVERSLAG.
De Haagsche briofs-jh ijver in „De Stan
daapd" heeft in het jongste Zaterdag nummer
over de „Handelingen" het „Kort Verslag"
en de Kamervers'agen kier groot© "bladen.
Va,n -de officieel© verslagen zegt hij o-.a.:
Uit wat onlangs in Vle mak Duymaer,
van TwistBuys is voorgevallen, heeft men
kunnen bemerken, zoo. men het nog niet
wist dat liet met Idc bel rouwbaiarhc1
van de officieel© verslagen van de beraad
slagingen der Stalt n Gencraahie' zo K/st-er
schitterend gesteld is.
Opzettelijk voeg ik er bij: zoo men het
nog .niet wist, want vo-or de meer inga wijlden
is het nimmer een geheim geweest, dat 't
met ;de geloofwaardigheid yan menig Kamer
lid. dat beweert, z'n stenogrammen niet ge
wijzigd, Ja, soms niet gezien te hebben, niet
al te nauw is te nemen.
En heeft men tegenover zekere heer en,
die met nadruk hun onschuld verzekeren,
ten deze op z'n hoed© te zijn er zijn er
natuurlijk ook ouder hen, die niets zeggen
over hun stenoigrajmmen, wel zoodanigen, die
ze, voor zooveel zij dat noodig achten, meer
veranderen dan in overstemming" is met hun
doel, waartoe de stenogrammen ter correctie
aan de Kamerleden word n voorgelegd.
Veel meer zal ik er niet van z-egigen,
schoon mij bekend is;, dat van m.i. betrouw
bare zijde al dan niet met goed recht
beweerd wordt dat er ten deze door die
leden dor Staten-Gen oraal soms op bedenke
lijke wijze gelogen en bedrogen wordt,
Slechts wil ik opmerken want dat staat
vast dat_ er heel wat ongerijmds, door
Kamerleden i:i de v rgaderingen besproken,
niet in de „Handelingen" wordt afgedrukt.
Slechter reputatie notg dan da „Handelin
gen" geniet wel het „Kort Verslag" va:i de
vergaderingen der Tweede Kamer. ÏVVi r.i niet
o-nlangs in de Kamer zelf door een der le
den gezegd, dat het „Kort Vers a,;v'bij uit
zondering eens juist was? Wel werd dut
wo-ord in scherts gesproken, maar het be
vatte toch een groots kern van waarheid
Hen meene niet, dat de schuld van dc
ondeugdelijkheid van het „Kort Verslag"
rust op de schouders van hen, die het moeten
samens'.el'en. want daar nder b vind n zich
zeer bekwame menschen en ongetwijfeld mag
gezegd, dat het peil dar bewerkers van het
„Kort Verslag" a's regel niets te wenschen
overlaat-.
B© oorzaak van de ondeugdelijkheid van
bedoeld_ verslag zit 'm dan ook in iets an
ders. hierin namelijk, dat liet verslag de
■-©r\nlijking- ia van het systeem, hetwelk
- het nu maar zacht te zeggen
iet wat dom is in zijn wezen en geen groot©
t-.-r voor wie het uitgedacht hebben.
Hei stelsel v'an liet „Kort Verslag" is
toch, dat het geestelijk gced, hetwelk in
de Staten Gener-aa.1 wordt voortgebracht in
de redevoeringen der led-en, met maat en ge
tal moet gemeten en berekend worden, als
of het koopmansgoed w-are. Waardeering, die.
an-iers rekent dan met de lengte der rede
voeringen en het aalnta.1 derzelver woorden,
mag in dat stelsel niet toegepast worden.
Dat daarbij veel te laar gaat, van wat het
wezen -der quaes ties uitmaakt, ligt in den
aard der zaak liet spreekwoord van den
kwad n bo .m e:i z'n vrucht n ga-at cob hi r
door on ik heb het zelf meermalen on
dervonden, dat als je eens het fijns van
een zaak wilt nazien, dit in het „Kort Ver
slag" nimmer te vinden i®.
ZAND VOORT.
Gemeenteraad.
MaandagaVonJd vergaderde de raad. Af
wezig- waren de heeren van der -Wier ff (wet
houder), Scha-ap e-n Buckmann, er is njog
een vacature.
-De Voorzitter deelde mode, dat "bdj
een conferentie gehouden door B. en V t met
de directie der E. S. M. de toezegging ge-
daiali is dat op drukke dagen "beide „hok
ken" zullen gebruikt wónden voor de re
geling- van het verkeer.
Van 't gemeentebestuur viaiu Heemst; de
waren de concept voorwaarde ingekomen
voor de levering ban gas. Deze stukken
zijn in handen gesteld van de gascominissie
om advies.
Van de heerten Heek e,s. was een verzoek
ingekomen tot spoedige verbreedin'g van do
van Kinsbergenstvaat, vo. ral door het 'druk
ke a u torn obi el ver keer
De Voorzitter deelde mede, dat reeds
a,a,n dc politie opdracht is gegeven, om
nauwkeurig op snelrijdende auto's te let
ten.
Dc heer Slagveld vond dat beslist de
hand gehouden meet worden aan da 10 K.M.
snelheid. Zie eens hoe liet op de Haartem-
1 nierstraat gaat. De bord n staan er niet voor
niets. Be voetgangers hebben ook recht op
den weg. Als de automobilisten met hun
50 K.M. snelheid, VoctgaUgei-s in gevaar
brengen, dan lachen ze nog in hun auto.
De heer Collot d Escur y vond dat
er nu veel te snel gereden wo-ildt. Toch is
de 10 K.M. snelheid wat ail te weinig.
II© Voorzitter zei dat hij a-ls hoofd
der politie zooveel zal doen als hij kan.
B. en AVI zijn ook steeds genegen mee te
werken tot verbreeding van gevaarlijke we
gen.
De lieer Va.n id-er Plas wees op de
wenschelijkbeid vak ver breeding van den tol
boom bij de Haarlemmerstraat.
D© heer V a n der Zi w aj a n meende dat
enkele wegen voor autoverkeer gesloten kun
nen worden.
De Voorzitter gaf dit toe, m aar daar
toe is eerst nauwgezette overweging noo
dig. Sommige automobilisten schijnen zich
weinig te storen a.an ©en boete, z© hebben
het geld om te betalen.
Strandpachtexs verzochten dit jaar uitstel
voor -de betaling .Vain de pacht en ook ver
laging, omdat geen hunner in staat is thans
reeds te betalen.
De Voorzitter wees er op, dat ©en
der verzoekers thans reeds betaald hebben.
Voor die zijn dus de eerst minder gunstige
omstandigheden veranderd. Of het nu een
slecht seizoen is, vailt nog moeilijk te be-
oordeelen en de pachters hebben het risico
op zich genomen.
De heer Slagveld zei, dat de omstan
digheden wel w,a,t veranderd zijn. Nu de
verpachting' verleden jaar is1 gehouden, zijn
nog verschillende andere strainddeelen in
pacht- gegeven. Vele vla.rkene maken de spoe
ling dun.
De heer Collot i'Esoury meende,
dat sommig'e pachters den boel zelf Ver
knoeien, door onder den prijs te verhuren,
hoewel de tarieven op de briefjes zijn ge
drukt.
Het verzoek weid pp voorstel Van B. en
V. afgewezen.
De gemeente-rekening werd aangeboden.
Be ontvangsten zijnf 198.656.85V2, de uit
gaven f 182.913.23V2, zotidat het. batig sal
do- f 15.743.62 is.
Be heeren M Koning, Bakkenhoven en
Schaap werden benoemd tot leden der com
missie voor deze rekening'.
Overgegaan werd tot a« benoeming v'an
een stembureau vo-or de raadsverkiezing.
Voorzitter is ambtshalve de burgemeester.
Tot leden weid-en benoemd de. heeren Slag
veld en Buckmann.
En tot plaatsvervangende leden de heeren
M. Koning' en Cbllot 'd'Escury.
Op de voordracht vo-or de benoeming van
zetters werden geplaatst de aftredende leden
de heeren AVI. Groan en R L. Peters. Als
plaatsvervangers werden op de voordracht-
gesteld do heeren IWi. H. Driehuizien en J.
AVater.
De V oor zi tt er wensehte den heer Plint
geluk en sprak den wensoh uit-, Idat hij de
belangen der gemeente zal bevorderen.
Bij de r o n d V r a a, g vestigde de heer K o-
n i n g de. aandacht op de voorwaarden tot
aansluiting aan de gemeente-rioiVring. Die
prijs is te hoog, Vooral voor airbeideiiswa-
ningen. Spreker Vroeg Vatn' B- en IWI spoedig
een gewijzigd voorstel, in den volgenden
geestvoer arbeiderswoningen Va vatn den
kost-enden prijs en vo-or huizon met min
der dan f 200 huurwaard e alleen da kostende
prijs. Het is in het belang dar gemeente, dat
zooveel mogelijk percelen z:ijn aangesloten.
Da Voorzitter zegde toe, dat B. en
W. de zaak zulten overwegen.
De heer Zwaan wilde de huurwoningen
uitsluiten. Beter is het-, 't belast-biaar inko
men van de eigenaars in oog-en,-schouw te ne
men.
De heer Slagvel ld vimeg. hoe het staat
mot den kocp van dsn grond voor de vuil-
nisbel 1
De AT oor zitter zei, dat het terrein is
o-pgemeten en het raadsbesluit naar Gede
puteerde Staten is gezonden.
Hierna werd de vergadering gesloten.
BEVERWIJK.
K o n i n g i n n e d a g. Ter gelegenheid
Van den verjaardag van H. M. de Koningin
zal o-m 9 uur des morgens op 31 Augustus
een aubade gehouden worden voor het Raad
huis. Dian voort-s volgen er optocht, kinder
spelen, volksspelen, en 'savend- een licht
stee!.
VELSEN.
Aanbesteding. Voer dc aanbeste
ding Maandag' ton bureel© van den garnizu-
commandant gehouden voor de levering va.n
brandstoffen vc-or het garnizoen van 1 Oc
tober 1912 tot 30 Sept. 1913 was aai. in
geschreven door G. AV. Voorham alhier; a's
volgt: D. Rubrkolen f 1.24 per 100 K.G.
De AAulhelminakolen f 131 p?r 100 KG-
Belgische gascokcs f 0,69 per H.L. Lange
turf f 0 51 per 100 sfuke. Vuurmakers f 0,19
per 100 stuks.
Vorige
koers.
3 pCt. Cert. Ned. W. S.
2Va pCt. Cert.
5 pCt. Tahaksl. Buig.
4 Oblig. Kronenrcnls.
5 pCt. AprilOcloberrenle
4 i, Jan.—Julirente
4i/2 Rusland 1909
4y* Iwangor Dombrowo
4 Groole Russ.sp. 1898
4 Nicolai Sp.
4 w Rusland 1880
4 Zuid-West
4 Rusland Hope
4 n Rusland 1894 üe Em.
4 Rusland Blnnenl.
5 pCL Imp. Jz «n Japan
5 pCl. Binnf Mexico.
5 Goudi. tn p. Sb
5 pCt. Funding Brazilië.
5 Bahia in p. St«
5- Para 190Z'
5 Rio de Janeiro (F. D
5 Sao Paulo 1908
5 pCt. Dominica
4 pCt. Algern. H.B.K,
4 HaarL H.B.K
6 pCt Argenl H.B.L.
5. dito Cedula K.
4i/i Ung. Land C.Sp.
Aand. Amalgamated Copper
f, Am. Car en Fpuncirc
i. Am. Hide en Leathë
United States Steel
CulL My. Vorstenl.
Hand. MaatscU.
Gsw. Aand. Paleleb
Aand. Redjang Lebong.
Aand. GeconsoL Pelroi.
Koninklijke pelr.
Aand. Amsterd. Rubber,
j, Deli-Batavia
Nederi.
Aand. Java, Chioa, Japan
41/ïpCt. GbL Marine
Pref. Marine
Comm. Marine
Aand. Amsterdam D-cli
Arendsburg Tabak.
Aand. Hotl. Spoec
Aand. Staatsspoor f
4y, pCU übl. Underground
A an dl Warschau AV etnen
P/a pCt. Mosk. Kieuw .War.
4'/* i» iWladikawkas,
Common 'i opeka "j
4 pCl. Alg. Hyp. Topeka
4 j, Conv. Bd. idem
Common Denver
Common Erie
4 pCt general Erie
Common Kansas C. Soutli.
Pret. Kansas C. South.
3 pCt. übl. idem.
Common Missouri K. T,
4 pCt. le hyp. idem,
41/3 pCtNat. Raihv of Alexin
Common New-York Onlari
Common Norfolk
Common Bock Island
Common South Pacific
4 pCt. Convert idem
4 v le Ref. Hyp. idem
Comm. Southern Bailw,
Common Union Pacific
4 pCt. goud Obi. idem
4 n Convert Obi. idem
Common Wabash Sh.
41/2 pCl. Brazil Railw,
5 pCL Yucatan.
2y, pCt. Antwerpen 1887.
Turkije 1870.
Prolongalie
79
661
973/4
«7416
87 u/l6
944/2
963/4
89»/a
9115/
86-/8
8t5/g
861/g
867/it
903/g
1011/g
108iö/le
974/2
983/,
KOI/,
1015/8
M>
861/,
ÓS»/l6
254 3/lf
71»/,
löö^^2
493/4
291
2.551/2
<81
211
"86/8
731/4
974/2
647/g
1744 ,0
47/g
675
861/g
92
IOOI/4
1003/s
954/2
963/,e
100J/4
961,,
1061/8
1943/i6
357/g
774/,
254/g
074/j
72
281/,
95
996/, e
3211
117
264/4
112i/g
94
945/k
291/g
170
1003/,,
10H 4
£4/g
92-/4
931/c
793/4
484/2
41
6 Augustus
79
661/,
919/,e
919/ift
85f/,
863/8
934/4
47
10313/ie
KIS/,
95
981 2
825/g
H.
684/4
267/g
715/8
155
291
2511/j
483
209
118
733/s
974/4
670
864/ic
963/,
109
965/4
193/4
357/g
25
581/4
717/s
284/8
941/2
3211 /ie
264/4
2671 le
1704U
Si/,
44/2
827/8
586/g
271/4
714/,
1-571/,
256
489
735/,
197/,
36
251/,
581/,
283/8
267/ic
291/2
D© fondsen markt te New-Yctrk bewoog
zieli gisteren b?gin bem's- in opwa,artechje
richting tengevolge de gunstig© berichten,
omtrent Oogst en Staalnijverheid.,liep op
verkoopen terug om zioh tegen het slot groo-
tenideels te heristellen.
De Amerik. afdeeling aan onze beurs oom-
oen treerde zich heden op enkele speciale soor
ten alsLeaf kers Steels en M arinc waarde-n
Deze werldem voor bitmcnlandsohe rekenimgl
gckoclit. Va,n de Spoorwegsoorten waren
Southern Rails gevraagd.
Petroleumaiandeelen verdeeld voor d© In*
dische -soorten. Rumeensche soorten .beter.
Tabaksmarkt stil met kleine koersv -rseh il-
len. Indische Alijnwaarden zwakker.
Staatsfondsen algemeen prijshoudend.
door
ECREVISSE.
14)
Haar gebogen neus, genepen lippen en spitse
kin deden gissen, dat zu eenen goeden voor-1
raad gemoe-dssterkte bezat. Koos was blozend
van gezondheid; zag men haar alleen, dan
vond maar haar bevallig; naast Martha,
welke voor een juweel van schoonheid mocht
doorgaan, verloor zij oneindig door de ver
gelijking. i
.Martha had cl aanstonds, onder de ruwe,
schors, een edel hart een© zuivere ziel ont-
dekt; bij elke gelegenheid gaf zij aan de
dienstmaagd blijken, dat zij derzelver goede j
hoedanigheden wist te waardeeren. Zij onder-
wees het arme meisje in de lees-, schrijf en
cijferkunst, met engelachtig geduld. De een-
voudige boerenmeid leerde te beter hare zelf-
waar-de beseffen, naarmate Herman en Afar-1
tba meer belang stelden in baar lot, en het-'
zelve trachtten te verbeteren. 1
fS
Zoodra Roos ten volle overtuigd was, dat
zij in aanraking was gekomen met weldadige
en allerdeugdzaamste en goedhartige mees
ters, hechtte zij zich aan dezelve vast met
den drievoui,igen band van achting, dank
baarheid en liefde. Zij was met gemoegzameu
wil en moed bedeeld om, in een gegeven
omstandigheid, enkelijk uit plichtsbesef en
uit verknochtheid, voor de beide kinderen
de meest doorslaande bewijzen van zelfop
offering voor den dag te brengen en zelfs het
heldhaftigste besluit te nemen en uit te v oe
ren... Roos wist geen onderscheid te maken,
onder het opzicht van liefde en achting, tus-
schen Herman en Martha. Was deze voor
haar eene gevoelvolle, meedoogend© meeste
res, gene toonde zich altijd een goed zorg
vuldig© meester, welke hare zorgen en neer-
stigheid telkens door een goed woord en door
eene aanmoediging wist te beloonen.
Roos spaarde aan de nering eenen daghuur
man, daar zij, naar het gebruik der Lim-
burgsche tandmeiden, beurtelings de vork,
de spade, den dorschvlegel, de melkkuipen
en het spinnewiel wist te hanteeren.
Zoo schijnt dank zij aan de verlichte en
onverm-oeilijke bewerkingen van Herman
de akker telke jare te vervruchtbaren; zijn
voorbeeld wordt door de geboren nagevolgd;
zij bevinden er zich zoo wel bij, dat zij des
jongmans naam zegenen, wiens hofstede voor
hen eene praktische leerschool is.
Martha ie niet min gelukkig met het ooft,
het pluimgedierte en de koeien. Roos draagt
eiken Zaterdag eenen korf opgevuld met
fruit, boter en eieren naar Maastricht. Is de
last te zwaar, dan moet het bruinken stede-
waarts trekken met twee korven op den rug.
Het moet derhalve niet wonderlijk voorko
men, dat de geldelijke toestand der kinderen
voortdurend verbeterde en at zij, van tijd.tot
tijd, wanneer de gelegenheid zich aanbood,
een stuk land bijkochten en het bedrijf ver
meerderden. Daarenboven bevestigde hun ge
geven voorbeeld, meer dan ooit de waarheid
der Limhurgsche streek: aalmoezen uitdeel en
verarmt niet! want hun voorspoed groeide
aan, naarmate zij zich liefdadiger toonden.
Langzamerhand overtuigden zieh de Geulle-
naars, dat Herman en Martha niet alleen wel
stellend© erfgenamen, maar ook nog schatten
van deugden waren. AT enige gegoede eige
naars wierpen hunne oogen op den broeder
en de zuster voor hunne dochters en zoons.
Alen had zich reeds tot den ouden priester
gewend, met bedoeling van zijne tusschen-
komst in te roepen, om van Herman eenen
bruidegom en van Martha eene bruid te ma-
keu. De herder had altoos voor antwoord ge
geven, dat de broeder en de zuster te zeer aan
elkander waren gehecht, dan dat, zij, voor als-
nu, eenig voorstel van dien aard zouden aan
vaarden, hoe voordcelig hetzelve auderzins
zonde mogen voorkomen. Rechtstreeksche
voorstellen werden met de grootste henech-
heid afgeslagen of roet zooveel maar's beje
gend, dat men er niet meer op terug kwam.
Nelke, Katrijn en al de klapschotels van het
dorp, in plaats van de bergbewoners nog op
lntnne tongen te doen dansen, staken thans
de lofbazuin aan haren mond. Door al de dor
pelingen worden zij gezocht, bemind en ge
acht. sedert dat de uitmuntende hoedanighe
den der kinderen gekend zijn.
Op dezen voet staan de zaken ter bergwo
ning, op het, einde van het jaar 1741, toen
Herman en Martha een uitstapje deden, het
welk in zoo nauw verband staat met het ver
volg dezer geschiedenis, dat wij ons genood
zaakt, zien, dienaangaande in breedvoerige
ontwikkeling te treden.
Sedert den dood der moeder, had Martini
menigmaal den wensch genit van met den
broeder, die in haar voornemen deeldo en toe
stemde, de plaats te bezoeken, waar, ingevolge
vaders openbaringen, zij geboren waren;
waar hare ouders en haar broeder gelukkige
dagen gesleten hadden. Zij betrouwden wel,
dat zij door niemand in Geleen nog zouden
herkend worden, nochtans besloten zij den
ouden priester te raadplegen. Deze, wel we
tende dat de zucht om den geboortegrond
weder le zien, hij den Limburger op eene on-
wederstaanhare wijze werkt, keurde hun voor
nomen goed, maar raadde hen aan, zeer voor
zichtig te zijn en zieh niet hek-end te maken.
Onder al de gebruiken, welke de gemeente
Geleen van uit de grijze oudheid heeft on
derhouden, en de kinderen ook menigmaal
van hunne ouders hoorden vertellen, beviel
hun de worsteling om het korsbroodje of
kermisbroodje wel het meest. Ingevolge eene
standvastige costuim, die misschien zoo oud
is als dit oud kirspel (1) zelf, moet de koster
der kerk, in de eerste dagen van den Advent
een welgekneed roggen broodje bakken; eeni
ge dagen later ondergaat dit broodje eene
tweede, dan eene derde, vervolgens eene vier-
de, vijfde, zesde en zevende bakking, tot 'j
Kermisdag, na de vespers, scharen zich al de'
gespierde en kloeke jongelieden van Geleen
en onderhoorige gehuchten als Lutterath,
Krawinkel, Neerbeeck en St. Jans-Geleen,
voor den ingang van liet kerkhof. Dan komt
de koster met broodje bij den ingang en rolt
hetzelve, langs den grond, tusschen de me
nigte, en de worsteling begint. Om dezelve
wel te beseffen, dient men te weten, dat de
menigte drie partijen vormt; de eerste samen
gesteld uit de jongelingen van Geleen met
St. Jans Geleen, de tweede uit die van Kra-
winkel met Neerheek: de derde uit die van
Lutterath. Nochtans zijn al deze forsche jon
gelingen onder eikanderen vermengd; zij vor-
(1) Kirspel vindt men in de oude charters
van Limburg, reeds in de tiende eeuw, en
dusdanig staat. Geleen aangeduid in den
Charter van koning Zwintebold, dat wij ge
geven hebben in het Belgisch Museum, 1842,
om te beteekenen een kerkdorp, op zijn eigen.
De Schrijver.
