DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
Ter goeder trouw?
STADSNIEUWS.
bureaux wan Redactie en Administratie
Intercommunaal Telefoonnummer 1426.
uSka. inn isti z:: ihgi 11118 II ™-s
'^werken. *11111 %l U Ij band of voet éénoog. 1 één duim. U ff wijsvinger.
1 lül ver^6S V£m
Oit nummer
twee bladen.
bestaat uit
EERSTE BLAD.
Haarlemsche Alledagj'es No. 647.
het Katholieke Haarlemsche volk
Mgr. Gallier huldigde!
il HET HAARLEMSCHE ASSURANTIE-
EN MMISSIEKAH10ÖR
IHSDAG 20 AUG. 1912
37sfe Jaargang Ho. 79(1
Hoe
lEUHE HURLEMSCHE COMMIT
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden voor Haarlem
lii Voor de plaatsen, waar een agent w gevestigd (kom der gem.) l.»
-.r1-In NofWlnnd franco oeroost l.SV
0.03
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
n I ^an regels 60 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer 10 ct.
!s&iï«3Ia,,2Sw$ ïl39l*iGIVI I Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 ct. per regel. Buitenl. 20 ct
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Afzonderlijke nummer»
I Dienstaanbiedingen 25 ct. (6 regels), driemaal voor 50 ct. contant).
1000
Alle betalende abonné's op dit blad, die in hel bezit eener verzekeringspoli» zijn, zfln volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor:
GULDEN bij ff® jffl GULDEN bjj GULDEN bij
I II HH hand of voet Wi
De uitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij «Hollandsere Algemeene Verzekeringsbank" te Schiedam.
GULDEN U
verlies van
één anderen
vinger. -f
VGENDA. 21 Augustus.
St. V i n c e n t i u s-B i b 1 i otheek N.
"oenmarkt 22 7 'A9 nur Inwisseling
d r nummers.
Hotel Duin en Daal Concert.
Teyler's Museum Tentoonstelling
van moderne aquarellen.
Bisschoppelijk Museum (Jansstraat
79). Geopend eiken dag van 10—5 uur, tegen
betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zaterda-
gen en R. K. feestdagen.
dat zoo'n laatste straat architectonisch niet| zoo
mooi is, maarhet mooi moet niet heit nut-,
tige of noodige willen verhinderen, en alL waren
die oude steegjes en krotjes en vunzige huisjes
pittoreske hygitmisoh waren ze heolemaal nietl
De schrijver beveelt als een middel om „mooi-i
oud-Haarlem" te behouden, de benoeming aan,
van een „schoonheidscommissie" die te advi-
sieeren ziou hebben.
We kunnen het niet helpen, maar dót idee
lijkt ons uiterst onpractischl Historische monu
menten bewaren we graag, maar oude steegjes
en gribussenLaten we ze opruimen!
In ide Belgische ka,mers hoeft ide n|aiam' Feir-
Üer nog* eens oen istocnnj verwekt.
.Op een woord vlaai Helleputta gieriatakte ge
heel hel kartel, èn socialisten èn libieralen in
woede. Hun afgdd Ferrer wiaja aangerand en;
ide liodei'/ijloitc scheld woonden werd de rech
terzijde toegeworpen. Men ko;n zlioh denken
in de minste achterbuurt vian Brussel te
zijn en ik geloof niet, dat hot minste visch-
wijf ginoffer scheldwoorden op haar reper
toire heeft dan de h oog-edele hoeren den lin
kerzijde. Iwie laten de hoeren schelden, (Wie
weten allen wie Ferrer wa©; Een dor ergtsfe
huichelaars om een brave ziel geld af tie
zetten, een man konder hart, die eigen vrouw
en kinderen gebrek liet Jijden, oiin met een©
landero vrouw te giaian leven, aialn, wie liïj
alios vermaakte en die zioh s-poieldigi tnoosttë
met een anderen man, erg prozaïsch; oen
bederver der jeugd; een anarchist van de|n
daad, ceo man die opruide en do oorzaak
wals van al de gruwelen; van Barcelona.
„Hoor", zloo riep men nog! eens uit, „die
man is gevallen als slachtoffer van priester
haat. als slachtoffer der inquisitie". En Ho
me wordt er nog ,eeua bijgesleuid in al ha,ar
woede bloeddorst.
Ik veronderstel goede trouw, naair het
©enigszins mogelijk is, doch hier rijst da
Vraag!is hier nog goede trouw; mogelijk?
jJYjie waren de rechtens van Ferrer Waren
het, Jezuïeten, monniken, priesters? Zeven
personen hebben het doodvonnis v|a|n Ferrer
uitgesproken, waarvan een magisitrlaat en zies
officieren, die allen een h'oogeW plialafe in
't leger heklceden. Geen Ideker kan men ver
denken Van afhankelijkheid, van vooroor
deel, van ijverzucht, vjatn persoonl ijken haat.
Maar waren die zeven althans clerical en?.
A a,n de kerk verkocht© personen
Ook hiervan geen woord waai". ,Van die
zeven rechters zijn drie geheel ohveraahil-
lig op 't punt via,n godsdienst; twee Zijn ka
tholiek, zonder nochtans strijdende katho
lieken te zijn.
Brisand heeft dit bevestigd in een soeiaj-
listisch blad en koin dit 'doen zonlder dat
hij werd tegengesproken. Daarbij hiervan
is ieder in Barcelona oviertuigid.
■Deze spraken met algemeen© stemmen het
doodvonnis uit onder ©en liberaal ministerie
en h oewel het Van anardhisiisidh© zijde jvloioral,'
niet ontbrak aan bedreigingen- Meh had de
rechters Van meerdere zlijde inderdaad met
ien dood bedreigd ©n lda|t in Barcelona^ wa|air
men in de laatste jaren! 124 aanslagen had
gepleegd met dolken, revolvers en hommen.;
En ondanks die bedreigihgeh, werd
Ferrer met algemeen© stemmen door
'die mannen ter dood veroordeeld.
En nog altijd leunt go in Hcaiafiistische- en'
liberale bladen lezen, dat de edele( Ferrer
viel alsslachtoffer v;an priesterhaat. En on'ze
na.roirifJirigen zullen op neutrale scholen nog
eens huivenen over de wreedheid der inqui
sitie in de 20e eeuw.
.YJ'I,8'8 jk het: ia hier nog goedo trouw
mogelijk rüf het ia hier niet wille nl
'zien, of men is verblind idoor hajajtl ©n vooir-
aordec-1. 1
En dat in onze Zoo h'oog verlichte eeuw.;
Lrf.uven. Raker B. MKTS.
EEN „SCHOONHEIDSCOMMISSIE".
Wij ontvingen een exemplaar van helt „Bouw
kundig Weekblad" waarin de heer S. Gratama
©en wel heel interessant artikel levert voor „Oud
en nieuw Haarlem", aan de hand van een paar
teekeningen van den heer G. Kerkhoff daarin
aetoogende, dat de schoonheid! onzer oude stad
door winkelhuizen elc. lèelijk' wordt benadeeld
Veel is er beharlensvviaardigs in liet beloog van
den heer Gratama, al gaat ook deze schrijver
ahveer zoover, een oud, wormstekig, vuns steegje
met .een „schilderachtig" gezicht" te verkiezen
hoven een moderne winkelstraat. We geven toe
De groote zaal van „De Vereeniging" wiaa tot
stikkenjs toe gevuld. Noch beneden, noch boven,
was er één plaats meer te krijgen, en toen
Monseigneur gisterenavond even acht uur ar
riveerde vóór de feestzaal, waar een groote me
nigte wederom den Bisschop opwachtte, ston
den er honderden voor de toumquets naar een
plaatsje te hunkeren, maar ze moesten onge
troost weggaan: er kon geen muis meer in!
En niet alleen dat het er vol was, 't was
er ook enthousiast. Er zat jubel in de lucht, en
nauwelijks deed Monseigneur, die wederom door
Mr. J. Heerkens Thijssen als voorzitter van het
feestcomité, van zijn paleis was afgehaald, met
het comité en zijn secretarissen, zijn intrede
in de feestzaal, of als geëlectriseerd stond
alles rechteen „leve de Bisschop 1" weer
klonk, en het werd een algemeen gejuich dat
machtig opgalmde uit die overvolle zaal vol
geestdrift 1
't Was of de stemming van feestvreugde, die
onverklaarbare, onnaspeurbare, maar wel dege
lijk door eenieder gevoelde trilling van enthou
siasme zich ook had medegedeeld aan koor en
orkest: het „Ecce Saeerdos" al, dat fijne en
prachtige a capellakoor van Loots, klonk veel
frisscher en genuanceerder en daardoor ook in
drukwekkender dan Vrijdag!
Toen kwam Mtr. Heerkens Thijssen op het
spreekgestoelte. En bij den gloed der feeststem
ming die oplaaide uit de volle zaal, vond hij de
gelukkigste woorden vol kleur en gloed om nu
den Bisschop weer toe te spreken:
„Voor de tweede maal zoo sprak hij onge
veer is het katholieke Haarlem hier heden
vergaderd, om U, Monseigneur, een eerbiedige
hulde te brengen op uw 40-jarig Priesterfeest.
En voor de tweede maal valt mij de hooge eer
te beurt, u welkom te beeten. Monseigneur, deze
zaal is ruim en groot, en ze kan vele honderden
bevatten, maar ze niet groot genoeg geweest om
de velen te bergen, die U persoonlijk de bewij
zen willen geven van de aanhankelijkheid van
Haarlem's katholieken aan hunnen Bosschop.
En zoo is deze feestavond ontstaan, ongeveer
gelijk aan de eerste, waar hetzelfde wordt ge
boden in woord en zang, maar waar ook het
voornaamste weer ii» als Vrijdag j.I: de presentie
van Uwe Dooxl. Hoogwaardigheid zelfl
Want, Mgr. deze avond ware mislukt, als U
niet met Uwe hooge tegenwoordigheid die had
willen opluisteren.
Wij brengen U daarvoor dank, Mgr, dank voor
uw besluit dat op het eerste veraoeik dat tot u
kwam al dadelijk luidde: wanneer er dan zóó-
velen zijn, die den Bisschop hulde willen betui
gen, dan zal ik komen 1.(Daverend applaus.)
En nu gij dan gekomen zijt, Mgr. nu bieden
wij U onze eerbiedige hulde in de eerste plaats
door dit aangrijpende koor: Ecce Sacerdosl
Haarlemsche componisten en dirigenten zijn
het, Mgr. die dezen avond tot een kunstavond
stempelen, Haarlemsche dames en heeren zijn
het, die hun werken uitvoeren. Als ide die vrij
heid miag nemen, Mgr., wil ik hier herhalen wat
gij zelf mij bjj do vorige uitvoering zeidot: „zijn
al die zangers en zangeressen dan Haarlemsche
katholieken?"En toen was ik gelukkig
te kunnen antwoordenJa Monseigneur, dót
heeft het Katholieke Haarlem kunnen praes-
teeren voor zijn Bisschop, Als het de viering
geldt van een Bisschopsfeest als dit, dian sluit
het katholieke Haarlem zich aaneen, en dan
brengen wij uit ons aller gemoed U, Mgr., ©en
eenparige hulde! (Daverend applaus).
Nog méér HaarLemsch is er hier, Monseig
neur, in hetgeen U wordt geboden. Ons eigen
Haarlemseh orkest hebben wij gevonden, be
reid en bekwaam om deze groote muzikale
gebeurtenis op te luisteren. En straks zult U
worden toegesproken, Mgr., door een Haar-
emsclien redenaar, althans één, die tal van
»^6n Z(.'iU "est© krachten gegeven heeft en
geelt aan Haarlemsche Roomsche belan-
gTr VarY ZP° menif?en stand. (Applaus).
Maar het voornaamste van al, Mgr., is toch
het jubdend applaus vau Uwe Haarlemsche
katholieke ingezetenen, dat tot U opging,
toen gij straks deze zaal binnentradt. Dat,
Monseigneur, teekent onze feeststemming, 'en i
de glimlach die op Uw gelaat verscheen, toen I
gij daareven bij de entree van dit gebouw j
met groote letters de tijding zaagt geschre-
ven: „Uitverkocht", bewijst ons dat gij het
hebt begrepen, dat Uw© katholieke Haarlem
mers in dichte drommen zijn opgegaan om U
hunne hulde te betuigen. Al ware deze zaal
nog eens zóó groot geweest, Mgr., dan ik
ben er zeker van zou datzelfde woord „uit
verkocht!" in nog grooter letters dan nu bij
den ingang van dit gebouw op dezen avond
hebben gestaan. Zóó huldigt U het Katholie
ke Haarlem, Monseigneur!
Welaan, ik roep thans dat Katholieke
Haarlem op, om op dezen enthousiasten
feestavond het luidkeels met mij te getuigen,
dat wij onzen Bisschop eeren, door van harte
in te stemmen met den roep: „Leve onze Bis
schop 1
Overweldigend was de jubel die toen op
rees.
'tWas één jubelkreet in deze gansche zaal:
van het podium wuifde men met de hand en
met doeken den Bisschop tegen, en Monseig
neur, bewogen door deze geestdrift, stond op
en dankte naar allen kant.
Het duurde geruimen tijd, vóór Philip
Loots den dirigeerstok kon opheffen, om met
forsch bazuingeschal de Jubel-cantate in te
zetten.
Wat is dat toch een pakkend werk!
Rijk geïnstrumenteerd, flonkerend en schit
terend van fijne wendingen, is die cantate
één en al jubel, en het is geen geringe ver
dienste van Loots dat hij juist hij al dat ju
belen, onafgebroken, toch niet vermoeit, niet
eentonig wordt.
„Van kerk en torentrans stijg 't jubellied
omhoog
'tWas één enthousiaste juiclizang, die met
het donderend ,,'tmoet al één feesttoon zijn!"
waarna het orkest in machtige tonen het ju-
belinotief weer opneemt, een buitengewoon
effect maakt.
Gelukkig en heerlijk van kleur is ook de
passage: „Ais Mozes* aangezicht" enz. vóór
de eolo van den bariton, wederom op onover
troffen wijze door den beer Job. Nelissen uit
Amsterdam ten gehoore gebracht:
„Blijf in geloof en liefde om mijn staf
u vereenen
„Op onzer Kerke rots!"....
Dat pakte, en wanneer niet dadelijk daar
op het pakkend, schitterend koor: „Het da
vert op dat woord langs straten en langs
grachten", zoo expressief in die opvolging
van de verschillende stemmen, was gevolgd,
was er dadelijk na de solo een warm applaus
losgebrokendat verdiend was!
Muzikaal het mooiste deel van ktc can
tate is ongetwijfeld het koor „Ziet gij dien
breeden stoet", steeds aanzwellend, aan
groeiend, totdat in „een eergroet aan het
volk" het hoogtepunt is bereikt. Dan wordt
daden, met den feestvierenden priester te
danken voor alle genaden, Hem in dat veer
tigjarig priesterleven geschonken. Dat uur,
die dag, zijn met gouden letteren aan te
schrijven in de jaarboeken van ons diocees,
want de schitterende feestviering gold onzen
Hoogepriester, onzen Bisschop, Mgr. Callier.
Het is daarom te hegrijpen, dat die feest
dag, welke tot den persoonlijksten levens
kring van U, Monseigneur, behoort, zulk een
omvang heeft genomen, dat dit feest tot zul
ke groote afmetingen is aangegroeid. Er is
een vonk gevallen en de brandstoffen, reeds
lang door liefde, trouw en vereering opeen
gestapeld, vlamden hoog op. Bij elk zoekt sinds
lang de begeestering lucht; in ongeleenden
luister wil het dankbare volk het priester
feest van zijn Bisschop vieren. Er werd niet
gerekend, niet berekend, er werd niet ge
vraagd naar moeilijkheden, er werd niet ge
zien naar hinderpalen, maar op eenmaal klonk
door Haarlem's stad de blijde jubelkreet: Wij
vieren van den dag van Monseigneur! (appl.)
En die dag is gevierd niet slechts met ge-
heden en lofgezangen op 15 Aug. 1.1., maar
ook op den dag, waarop de katholieken van
de Bisschopsstad U, Monseigneur, in deze
feestelijk versierde zaal openlijk kwamen
huldigen en de bewijzen hunner dankbare
liefde kwamen brengen. Het is echter te he
grijpen, dat één dag en één avond van open
bare huldiging te weinig was voor de onstui
mige geestdrift van het Roomsche volk en
daarom zijn wij dezen avond weer te samenge
stroomd om onzen Hoogw. Bisschop, die nog
maals in ons midden wil verschijnen, toe te
juichen en de gevoelens van ons hart bekend
te maken, waartoe ons de dankbaarheid
dwingt. Het is voor ons klein menschenver-
stand nooit geheel en volkomen te begrijpen,
wat de Geest Gods door het werk van Zijn
priester in de harten der geloovigen uit
werkt, maar waar de daden spreken, is twij
fel buitengesloten. Weinigen onder de hier
aanwezigen zijn getuigen geweest van den
verdienstelijken arbeid Uwer eerste priester-
jaren, Monseigneur, maar zij, die door de on
dervinding zijn geleerd, zullen met mij dank
baar moeten getuigen^ hoe zij door den on
geleenden ijver van mijnheer Callier werden
aangespoord om te worden mannen van we
tenschap, maar bovenal door zijn voorbeeld
en door zijn lijfspreuk „Sancti estote", „weest
heilig", werden opgewekt om te worden man
nen van karakter, mannen van deugd. Maar
geplaatst aan het hoofd van Haarlem's Bis
dom, terwijl het priesterschap in geheel zijn
volheid U was toebedeeld en de kracht van
den Geest Gods op meer bijzondere wijze Uw
aandeel was geworden, heeft U, Monseigneur,
door Uw zegenrijk bestuur het katholieke
tj-.- - volk in zijn geheel doen begrijpen, dat die
in een melodieuze, scboon-geïnstrumenteerde woorden „weest heilig" niet slechts voor jeug-
phrase die eer overgebracht op den Bisschop
en indrukwekkend is net slot van dit sehoone
deel:
Gij onze leidsman, gij ons aller trouwe
Vader,
Verwarm ons upor Uw gloed:
Uw liefde en wijsheid voert het aardsch
geluk ons nader
En 't bemelsch te gemoet!"
Dan staat weer Je solist reeht, en van dat
oogenblik af is het één aanzwellen tot ju
belende geestdrift, één stijgen en krachtiger
worden: „Laat Haarlem's volk, dan fier de
Roomsche kleuren zwieren!" totdat hij „Stemt
blij den jubeltoon" het grootsche motief weer
doorklinkt en koor en solist in steeds hooger
worden enthousiasme dat jubelmi tief over
nemen:
,,'tMoet èl één feesttoon zïjh
Het slotkoor, machtig v;a|n expreslsie en
impoislalnt Idoor zijn rijke instrumentatie, sluit
Jez© cantate waardig' laf.
'rfc CWlaist een' prachtige KuM© yoolr onzldri
Itoomschen componist Philip Ljoote, mal ilez©
heerlijk© uitvoering. Nog eenls en nóg eens
moest hij terugkomen, en wéér Janken pri
buichenmön hield niet op h'em toe te jui
chen en koor, orkest en siolist deelden in do
toejujehmgon.-
iToen het gejubel wat bedaiarid was, trial
de Zeer Eer wc jairklo Hieer Rector L1. van den
Berg op hot spreekgestoelte, Voor walt het
middenpunt ziou WiOirdon vjajn dozj© katholieke
volkshuijo ©lain den Bisschop:
De feestrede.
Monseigneur, zoo sprak de gevierde re
denaar:
Er is een feest gevierd, zóó hoog van be-
rlige levieten geldig waren, maar ook tot allen
zonder uitzondering moesten worden uitge
strekt. De daden van onzen Bisschop spreken
te luid, dan dat zij onopgemerkt zouden blij
ven door het geloovige volk.
Als de sluisdeuren van eene sluis in eene
rivier of in een kanaal gesloten zijn, dan riist
het water op tegen de deuren; het drukt met
zijn volle gewicht daartegen, tot een hand de
sluisdeuren openzet; opeens dringt de vloed
naar binnen, de waterspiegel rijst, de stroom
vloeit krachtig en draagt voort al wat daar
op drijft, bijna zonder moeite van hun kant.
Dat beeld dringt zich aan onzen geest op, nu
wij den feestdag vieren van onzen Hooge
priester, in wiens krachtig bestuur wij de
•hand erkennen, die de sluisdeuren opent,
waartegen de wateren van Gods genade op
rijzen, zoodat do volle vloed van die genade
tot het katholieke volk stroomt en allen ver
heft en met bovennatuurlijke kracht ver
sterkt en voorwaarts stuwt met gemak en
snelheid. Groot en klein kan daarvan getui
gen. Konden de kleinen nu reeds uiten, wat
zij later zullen beseffen, hoe zouden ze zich
ora hun Bisschop scharen en met kinderstem
Hem bedanken voor alles wat Hij deed tot be
houd van lmn geloof en hun deugd!
De wereld met haren verderfelij ken in
vloed zoekt reeds het kinderhart, en daarom
tracht zij de opvoeding der jeugd aan de ziels
zorg der Kerk te ontrooven. Maar krachtig
er fier klonk het „Sancti estote", „Weest hei
lig" ook tot de kleinen, en om ze te helpen
dien kinderplicht te vervullen, werden overal
op Uw aandringen, Monseigneur, katholieke
scholen gesticht, om de kleinen te behoeden
voor alle schadelijke invloeden en ze op te
voeden in godsdienst en reinheid. (Applaus).
Dan de jongelingen en gezellen, die in hun pa
tronaten en vereenigingen, onder Uw vrucht-
teekenis, dat geheel Haarlem's bisdom als j haar bestuur overal opgericht, 't geloof en de
één man opstond en opging tot de vieringonschuld van hun kinderjaren hebben be-
van den heugelijken dag. Op den 15deu Aug. waard. En de R. K. Militairen! Monseigneur,
1912 droeg in St. Bavo, Haarlem's kathedraal,
een priester op het hoogaltaar het H. Offer
der Mis op. Het was.de veertigjarige gedenk
dag zijner eerste H. Mis. Om dien priester
stonden geschaard do eerbiedwaardigste be
dienaren van Haarlem's Kerk, afgevaardig
den uit alle oorden van Haarlem's diocees,
het is mij een vreugde hier mee te doelen,
dat alle leden van de R. K. Militairenveree- j
niging dezer stad hier aanwezig zijn om Uwe
Doorluchtige Hoogwaardigheid te huldigen j
en te danken voor Uwe vaderlijke zorgen,
waardoor zij in staat zijn gesteld ook in hun
ne moeilijke omstandigheden het „Sancti es
tote" in vervulling te brengen! (Applaus).
En ziet eens het leger van honderden, ja
geloovigen van rang en stand naast ontel
baar velen, die door de wereld onder de een-
voudigen en geringen gerekend worden. duizenden leden vau den Ned. R. K. Volks
Zij allen waren gekomen om onder dat j hond en den R, K. Middenstandsbond, Zij
plechtig H. Misoffer en in den lofzang „Te hebben zich vereenigd om door de kracht:
Deurn laudanum" God, den Gever aller wel- der vereeniging hun stoffelijke belangen he
Directie E, BRANTJES.
Damstraat 27. Tel. 899.
Bedrüfsver zeker ing.
ter te kunnen behartigen en daarbij worden
zij gesteund en geleid door hun Bisschop, die
echter boven alles waakt voor het godsdien
stig leven der leden en ze in den moeilijken
strijd aanvoert onder de Roomsche vaan en
met Roomsche beginselen.
En eindelijk, die edele schaar van mannen
en vrouwen, die zich bezighouden met de
Christelijke Charitas op allerlei gebied; door
steun en troost en bemoediging en aanspo
ring, die zij van hun vaderlijken leidsman,
den Bisschop, ontvingen, vonden zij de kracht
om voort te gaan met hun opofferende liefde
en daardeor zich zelven en anderen te heili
gen. Is deze rij van getuigen reeds voldoende
om volmondig te erkennen, dat Gods genade
i hij volle stroomen tot het Katholieke volk
door de werking van onzen Bisschop is toe-
gevloeid, toch mogen wij de reeks niet slui
ten zonder nog te wijzen op het jongste werk
van dat rijke priesterleven, nl. het werk der
gesloten retraites. De invloed van den geest
der wereld heeft den Christelijken geest, hier
minder, daar meer verzwakt, bij velen bijna
geheel verstikt, en zoo is het christelijk le
ven gaan kwijnen eerst bij de bizondere per
sonen, daarna in het huisgezin en ten slotte
bij de geheele gemeenschap. Het is Uw roem
en glorie, Monseigneur, door het stichten van
het Retraitehuis te Noordwijkerhout, Uwe
diocesanen in de gelegenheid te hebben ge
steld dien wereldschen geest krachtdadig te
leeren bestrijden door het geloof, de genade
er de zelfverloochening, deze drie vereischten
voor het katholiek leven, die in de heilige
afzondering aangekweekt, gevoed en ver
sterkt worden. En eindelijk Monseigneur,
moeten wij U onzen dank en onze hulde bren-
gen voor Uw onwankelbaar ijveren voor goe
de lectuur en het steunen der Kath. Pers ge
durende geheel Uw episcopaat. Het grootste
ongeluk voor een volk is niet, als het zijn
stoffelijke belangen in gevaar, zijn welstand
bedreigd, zijn politiek bestaan omvergewor.
pen, het bloed zijner zonen op het slagvel/
vergoten ziet in tijden van omwenteling e;_
oproer. Het grootste ongeluk is het, als mid
den in de genietingen des vredes, bij stoffe-
lijken vooruitgang, ja midden in hoogeren
bloei en ontwikkeling van het geluk en den
welstand des volks, het godsdienstig geloof
wordt ondermijnd en vernietigd, de zedelijk
heid wordt verdorven, de geesten worden ont
zenuwd door zinnelijke genoegens, de hoog
moed en de weelde bovenmate worden opge
voerd, als daarbij alle banden in maatschap
pij en huisgezin losser worden gemaakt, dik
wijls geheel verbroken, als de mammon open
lijk en zonder schande wordt vereerd, als de
schandelijkste misdaden worden verheerlijkt
door kunst en wetenschap, als de zelfzucht
geldt voor deugd, en onbeduidendheid en laf.
beid en list en kruiperij voor edele gevoeloiu
worden aangezien. En toch, deze ideeën, die.
de oorzaak zijn van al de ellende, die wij
aanschouwen op godsdienstig, politiek en so
ciaal gebied, worden dagelijks onder de hoo-
gere standen zoowel als onder de laagste
klasse der bevolking door de pers op allerlei
wijze herhaald en verspreid. Heil en dank
dus den Herder der kudde, die onverm >eid
ijvert voor goede lectuur en voor de Katho
lieke pers en niet rust, voordat Hij zeggen
kan: het licht heeft de duisternis verbroken,
het geloof is behouden, de waarheid trom-
feert. (Daverend applaus).
Op waardiger en welsprekender wijze is U,
Monseigneur, verleden Vrijdag reeds welge
meende] 1 dank gebracht voor de zegenrijke
daden van Uw bisschoppelijk bestuur. Maar
als tolk van de honderden katholieken, hier
aanwezig, bid ik U: Ontvang ook onzen kin
derlijken dank voor Uw onvermoeid ijveren
voor het behoud des geloofs en voor de krach
tige ontwikkeling van het godsdienstig le
ven onder het katholieke volk, en tevena
voor de vaderlijke toegenegenheid en liefde,
waarmede Gij ons bestuurt en bemint. Wij
mogen het niet vergeten, hoe U, Monseig
neur, drager van zulk een hooge waardig
heid, toch alles voor allen zijt geworden, al
len toelaat, allen ontvangt, voor allen een
woord hebt en met nauwkeurigheid elke ge-
legenheid aangrijpt om onder Uw volk te
verkeeren.
Wij hebben in alles Uwen steun ondervon
den. De storm woedde rondom ons en schud
de de muren en hralc de kruinen; wij waren
rustig, de Bisschop was met ons. Hij stond
in ons midden, van liem kwam troost, van
hem kwam moed, van hem kwam kracht, van
hem kwam wijsheid, van hem kwam licht,
van hem kwam glorie. Hadden wij veel te
dragen, hij droeg het zwaarste; moesten wij
strijden, hij streed vooraan; hadden wij te lij
den, hij leed het meest. Wij waren rustig, dq
Bisschop v/as met ons; hij was onze leidsman,
maar boven alles onze vader. De liefde schoot
als een zonnestraal uit zijn oog in ons hart;
