TWEEHUIJSEHPS Ssheallasiraew zijn de sterkste, Barteijorisstraat 27. Tel. 1773.
Sociale Berichten
Letteren en Kunst,
Sport en Wedstrijden.
KERKNIEUWS.
Landbouw en Visscherïj.
Leger en Vloot.
RëVhtszakën.
VR00LIJK ALLERLEI.
Waterstanden.
o,-
o,-
infanterie en genietroepen, welke Donderdag
bij bet vreeselijk ongeluk op het fort „Vosse-
gat" hun leven waagden tot redding van an
deren.
Wij brengen onzen hartelijken en welge-
rneenden dank aan heeren officieren voor het
verleenen van hun onmisbare hulp. Stellig
moeien wij erkennen, dat de heeren v. Ever-
tlingen, le luit. bij het 2e reg. infanterie, en
j§drukking, le-luit. der genietroepen, hun le
ven hebben gewaagd tot redding van een on
zer collega's; het behoud van dezen kameraad
hebben wij dan ook aan deze officieren te
danken. Door onophoudelijke pogingen mooht
het hun gelukken hem te redden.
Voorts waren wij getuigen van de kloekheid
van de luitenants v. d. Bos en Ter Kule, bei
den van het regiment genietroepen, die zon
der aarzelen gekleed te water gingen en alle
pogingen in het werk stelden tot redding
van de drenkelingen. Wel terecht ook nog
dank aan den onderwijzer met zijn leerlin
gen der schooleompagnie van het regiment
genietroepen, die krachtig medewerkten tot
het welslagen van redding. Dat er zes slacht
offers zijn gevallen, is dus niet de soliuld van
te weinig hulpbetoon, want velen stelden zich
in groot gevaar.
Mogen genoemde officieren nog lang voor
het leger behouden blijven!"
Moordaanslag. Vrijdagavond heeft de
mijnwerker H. te Kerkerade uit minnenijd een
revolverschot op zijn meisje, een fabrieksarbeid
ster, gelost. De kogel drong haar in het hoofd.
H. richtte daarna het wapen op zichzelf en
echoot zich dood. De toestand van het meisje is
bevredigend.
Aangehouden. Vrijdagnacht is in een loge
ment op de Boerenvischmarkt te Rotterdam
aangehouden de Rus K. Z., kassiersbediende te
Plock, in Russisch Poleu. Hij wordt verdacht
zich in die gemeente aan diefstal van 5000
roebel te hebben schuldig gemaakt. Bij zijn ar
restatie, die geschiedde op verzoek van de jus
titie te Plock, werd een bedrag van 400 roebel
in zijn bezit gevonden. Zijn uitlevering wordt
aangevraagd.
Fransche hoffelijkheid. De logger A 5,
van Maassluis, trof op deze reis op de visch-
gronden een Fransch vissoherssohip aan uit
Boulogne, waarvan de stoomspil defect was ge
raakt, terwijl nog een groot deel van de haring
netten in zee stonden.
De bemanning van den logger verleende toen
hulp om de Fransche netten binnen te halen.
Ter belooning ontving zij de vangst in de net
ten, die twee last haring bedroeg; onder deze
omstandigheden een aardig meevallertje. Dezer
dagen kreeg nu de reederij te Maassluis een
schrijven van de Fransche reederij, wier schip
door liet defect dadelijk naar Boulogne was te
ruggekeerd, waarin zij vele hartelijke woorden
van dank bracht voor de hulpvaardigheid van
de Hollanders en verzocht te berichten wanneer
de lo-gger thuis is teruggekeerd, om dan boven
dien een bedrag van 100 francs voor de beman
ning beschikbaar te stellen.
Ongelukken. Zaterdagochtend is op het
Koningsplein te Amsterdam een fietsrijder in
botsing gekomen met een rijtuig. Het paard,
dat met een van zijn boeven in bet voorwiel
van het rijwiel verward geraakt was, schrikte
daardoor zoo, dat het op hol sloeg, en in de
Leidisehestraat een jongen, die niet spoedig ge
noeg kon uitwijken, tegen den grond slingerde,
zoodat deze met een gebroken been naar het
Binnengasthuis moest worden vervoerd. De
fietsrijder was er heelhuids afgekomen.
Op het Damrak te Amsterdam, nabij de
ludobrugsteeg, is Zaterdagochtend een man
ran middelbaren leeftijd, die plotseling de
straat overstak, door een taxi overreden. Hij
werd in een nabijzijnd café gedragen, en i3 daar
spoedig overleden.
Teleurstellend. Onlangs stierven te Span
broek (N.-H.) de lieer O. Klaver en zijn vrouw.
Deze week zou de „maandstond" gehouden wor
den, en den avond te voren was de tafel toe
bereid in de leegstaande woning. Toen de gasten
den volgenden dag kwamen, was echter de ge-
heele maaltijd (kaas, sigaren, boter, enz.) door
langvingerige lui verdonkeremaand.
Ongeluk. Te Termunten is Zaterdag de
machinist P. de Jonge door het vliegwiel van
een stoomdorschmachine gegrepen en gedood.
Wachl aan de kerken. Te Amsterdam wordt
geklaagd over liet rumoer, dat vaak tijdens de
godsdienstoefeningen vóór de ingangen van som
mige kerken wordt gemaakt. De taak om daar
tegen te waken behoort van zelf bij de poli ie.
Maar hel kan ook gewenscht zijn, dat particulie
ren haar op zich nemen en zorgen voor eie.n be
hoorlijk georganiseerde wachl. Een dergelijk' vrij
willigerskorps heeft zich gevormd voor de pa
rochiekerk van den H. Vincentius aan de J. vl
Len nep kade.
Ontsporing. Zaterdagmorgen ontspoorde te
Emmerik van trein 426 djO postwagen, tengevolge
waarvan een deel der buitanlandsche pakk'etpost
groole vertraging ondervond.
De briefpost kon met den gewonen trein ver
trekken. Persoonlijke ongelukken hadden* naar
wij vernemen, niet plaats, terwijl de malterieele
schaad© bel rekkelijk gering is.
Ernstig ongeluk. Vrijdag had te VLaardingen
een ernstig ongeluk plaats. Bezig zijnde aan her
stellingen aan den watermolen, had de 54-jarige
metselaar van D. hel ongeluk van een 10 meter
hooge stelling te vallen. Met gespleten schedel
werd hij opgenomen. Dr. P., die spoedig ter
plaatse was, gelastte onmiddellijke overbrenging
naar hel Ziekenhuis,
Een bedreigde dijik. In die werkzaamheden
voor den aanleg der vluchthaven te Hoorn is
een groole belemmering gekomen. Het Zuider
zeewater n.l. liep gisteren zoo lioog op en stuwde
zoo sterk tegen den nieuwen dijk om de haven
in aanleg, dat groot gevaar bestond, dal' hij
zou bezwijken. Men wist ten slotte nnti beters
te doen (lan dien dijk door te steken. Daar
door alleen kon hij behouden blijven. De ha
ven liep daardoor natuurlijk dadelijk weer vol.
Aulo en rijwiel. Zaterdagavond omstreeks
negen uur geraakle op de Leidsche kade een
aulo in botsing met een rijwiel, waarvan de be
rijder ernstig gewond, naar het politiebureau op
hel Leidscheplcin en van daar per brancard naar
het Wilhelrn inagasti!mis werd vervoerd. De be
stuurder van de auto, tegen wien hei' publiek
zeer ontstemd was, verzet e zich hevig toen hij
naar hel bureau werd overgebracht om daar te
worden gehoord.
Inbraak. In hel filiaal van de Coop. Vereeni-
ging De Volharding aan de Regent ess ela-an te
's Gravenhage is Zaterdagnacht ingebroken. Na
dat bij de politie aangifte was gedaan, bleek,
dal de daders zich toegang hadden verschaft,
doorjoiver een muur in jde Carlesiusstraat 'e klim
men en aan de achterzijde van de winkel uit
een der ramen de glasplaten van een glasjaloezie
te verwijderen. Verdwenen waren stukken kaas
en verschillende winkelwaren, terwijl op zeer
baldadige wijze in dan winkel was huisgehouden:
kluiten boter en eieren waren tegen de wanden
en de ruiten geworpen. Ook werd eenig geld uit
de cassa vermist.
Door middel van twee politiehonden werden
de vermoedelijke daders opgespoord, een jongen
van 16 en een van 20 jaar. De beide honden
kregen lucht aan een laddertje, dat legen dien
muur was geplaatst en waarop de daders ver
moedelijk hadden geslaan. Een dier honden ging
de Van Swindenslraat in, de andere liep door
naar dc 2e Carlesiusstraat, waar hij een s'al
inliep. Bij visilatie van een in dien stal slaand
rijtuig werd daarin een stuk kaas gevonden,
verpak! in een zak van De Volharding. Een
knechlje van den stalhouder werd daarop gear
resteerd en legde een volledige bekentenis af.
hel verder ingestelde onderzoek bleek, dat de*
kameraad van dezen jongen, die met hem de
inbraak had gepleegd, in de Van Swindenslraat
woonde, waarheen de eene poliliehond zijn spoor
had gevolgd.
Partieel» staking.
Men schrijft uit Veenendaal:
Donderdag staakten een dertigtal voorspin
sters op de groote katoenf.abriok der Veenen-
daalsche Stoomspinnerij en Weverij na onder-
ling overleg plotseling hot werk en kwamen
i met troepjes het dorp in. Veronderstellende dat
dit slechts van die meisjes een baloorige bui zou
zijn (alles bleef overigens aan het werk) maak
ten wij er geen melding van, thans echter ligt
de geheel© spinnerij stil, omvattende pl.m. een
200-tal personen.
PERSONEEL S. S.
De directeur-generaal van de Maatschappij
tot exploitatie van Staatsspoorwegen heeft
bepaald, dat personeel, hetwelk op of vóór
51 December 1910 in vasten dienst was, als tot
dusver 3 pet. van het loon voor de nieuwe
pensioenregeling zal storten, terwijl de stor
ting voor het personeel, dat op of na 1 Jan.
1911 in dienst kwam, 4 pet. van het loon zal
zijn. De maatschappij behoudt zich voor even
tueel te nemen maatregelen tot verbetering
van weduwen-pensioenen het recht voor om
ook van bet oudere personeel eene hoogere
storting te vragen.
Louis Bouwmeester en de film.
Men lieeft Louis Bouwmeester zijn optre
den voor de film verweten.
„Ik ben geen man van de pen", stelt hij
zich in „Het Vad." te weer, „en daarom is
het voor mij gevaarlijk te antwoorden op de
herhaalde aanvallen der pers betreffende
mijn medewerking bij de filmopnamen derf
bioscoop des heeren Nöggerath; toch is de
drang in mij te groot om bet stilzwijgen te
bewaren.
„Ik heb een voorliefde voor de bioscoop,
vooral omdat de vertooningen ervan m,i.
hoogst leerrijk kunnen zijn, inzonderheid
voor jongelui die zich aan de tooneelspeel-
kunst willen wijden. Men ziet bewegende en
blijvende heelden. Een tooneelvertooning is
van voorbijgaanden aard, een biosooopver-
tooning blijft. Wie van onze tooneelspelers
zou niet gaarne een vertooning van onzen
grooten Andries Snoek willen zien, telkens
en telkens zien, om een voorbeeld te nemen
aan zijn grootsche bewegingen? Welke too-
neelspeelster zou zich niet verbeugen tot
voorbeeld te nemen de standen en bewegin
gen van een Wattier, een Kleine Gartman en
andere dooden en nog levende talentvolle
vrouwen? Had ik een stem in den raad, de
Tooneelschool schafte zich onmiddellijk een
kamer-bioscoop aan, ten einde de leerlingen
in staat te stellen zich de bewegingen van
groote artisten, eigen te maken of tot leid
draad te nemen voor bun studiën.
„Mijn jongste opname voor de bioscoop was
er een van Oedipus. Gelooft u niet met mij,
dat een vertooning daarvan nuttig zal zijn
voor de jongeren? Al was het maar alleen
om hun te doen zien, boe zij het niet moeten
doen, dan had het toch zijn nuttige zijde."
Uit het verdere lichten wij nog dit;
„Geloof niet, geachte heer, dat ik blind
ben voor de schaduwzijde der bioscoop-ver-
tooningen, maar hebben wij dan tegenwoor
dig niet een zedelijkheidswet, die tegen alle
stoutigheden waakt? en vindt u het inder
daad zoo vreeselijk dat ik een krankzinnige
trachtte uit te heelden? Wanneer ik Koning
Lear had laten zien, was hoogstwaarschijn
lijk de beoordeeling heel anders geweest, en
bij slot van rekening komt het op hetzelfde
neer: de een doet mal met zijn dochters en
den nar, de andere is krankzinnig omdat men
hem onschuldig veroordeeld heeft. Ik hoop
dat nw verslaggever hij het zien van de film
van Oedipus minder vooringenomen is.
Tot slot van mijn zeker te lang betoog, nog
dit: Waar een Sara Bernhardt, een Mounet
Sully, Beerbohm en andere wereldberoemd
heden zieh niet voor schaamden* behoef ik
mij toch zeker niet te schamen".
DR. ALPHONS DIEPENBROCK.
Ter herdenking van den vijftigstcn geboorte
dag van Alious Diepenbrock zat het programma
van het Abonnementsconcert in hef Concertge
bouw (e Amsterdam op Donderdag 12 September
geheel gewijd zijn aan werken van onzen land
genoot en bevatten
1. Suite uit Marsyas. 2. Twee voeaalkwartel-
ten. a. 15de eeuwseh bruiloftslied; b. Den uil.
(Solisten: dames Noordewier en de Haan en
de heeren Jac. v. Kampen en Gerard Zalsman.)
3. Hymne, viool en orkest, door de heer Louis
Zimmerman.
4. Uit de muziek voor Vondel's Gysbrecht: a.
voorspel; b. Simeons gezang (Gerard Zalsman);
c. Epiloog (Willem Royaardis).
6. Rembrandlhymne voor sopraan, vrouwen
koor en orkest (Sopraansolo Mevr. A. Noorde-
\vier).
Hel concert staaf onder leiding van Willem
Mengelberg.
21—25 Sept. Meisjes uit Rotterdam (vergoe
ding 4.-.)
28 Sept.—1 October. Jongens van Patro
naten. (Voltallig).
1418 Oct. Jonge dames uit den Midden
stand uit steden (vergoeding 6.
21—24 Oct. Meisjes uit steden (verg. 4.
2629 October. Mannen en jongelingen uit
Rotterdam (vergoeding 4.
31 Oct.3 Nov. Mannen en jongelingen uit
Amsterdam (vergoeding 4.—).
5—8 Nov. Huismoeders (vergoeding 6.-»-).
11—15 Nov. Meisjes Middenstand (vergoe
ding 6.—).
De heide eerste Retraiten zijn uitsluitend
voor dames en heeren uit den middenstand.
Degenen dus, die niet tot den eigenlijken
Middenstand behooren, worden verzocht wat
geduld te hebben, daar voor hen later nog
gelegenheid zal bestaan een retraite te vol
gen.
Zij, die aan een dezer retraiten wenschen
deel te nemen, worden verzocht dit zoo spoe
dig mogelijk te berichten aan den Weleerw.
Pater A. Philippona, St. Clemenshuis, Noord-
wykerhout.
VLIEGEN.
Garros heeft t© Hcxulgiate d-e met ©ah' vili-ag1-
toestel noig' nooit bereikt» hoogte yam 4950
M. gehaald.
FEDIUNES.
Védrines, 'die in do Vereeni-gid-o Staten is
aiangekomen om aan de Gorldoin-Beariiett-ronid-
vlucht deel te nemen, heeft een aanstelling
gekregen van het Amarikaalnsch-e departe
ment van oorlog' Vo-o-r de opleiding vafn mi
litaire vliegers.
DE GEESTELIJKE ORDEN
Het Pauselijk jaarboek geeft de volgende
cijfers omtrent de tegenwoordige uitgebreid
heid der geestelijke orden.
D;e Benedictijner-orde heeft 14 takken, die
tezamen 156 kloosters, 1603 kerken en 142
colleges tellen, met 4450 monniken en 2007
leekebroeders.
De Karthuizers hebben; in 25 kloosters
1000 monniken.
D© Dominicanen tellen in hun provinciën
367 huizen, met 4476 ordeleden.
Do Franciscanen zijn 16.968 in getal, in
79 provinciën ejn 1487 kloosters.
De Gapucijnfer-orde telt 10.056 leden ia
574 kloosters.
De C'armelieten 1900 leden in 163 kloios-
st-erg.
De JezUïeton zijn verdeeld oyer 23 pro
vinciën, met 16.294 leden.
De Lazaristen tellen 3000 leden in 240
kloosters.
De Paters van den Hi- Geest 1630 le
den tin 203 huizen.
D© Redemptoristen 4000 in 215 huizen.
Die Broeders der Christ- Scholen 14.630
met 1700 huizen.
Retraiten bü genoegzame deelneming te nou-
den in het St. Clemenshuis te Noord,
wijkerhout.
1619 Sept. H.H. Middenstandspatroons
(vergoeding 6.—).
I.1I1IBJ—JJ -■■■■■Mlll.lHM
DE NATTE ZOMER'
Klachten uit alle doelen des lands berei
ken ons zegt bet „Hbld oVer de
treurige gevolgen, di-e de veelvuldige regens
ider jongste maanden voor 1-aud- en tuinbouw
hebben
In de Haarlemm-ermeer wordt de schade
op meer 'dam ©en millioan gulden geschat.
In Gelderland is het giraisgewas totaal mis
lukt D-e landerijen waren op sommige plaat
sen geruim-an tijd overstroomd en 't gewas
is zelfs niet voor veevoeder geschikt "door
den pnaaingauam-en reuk, dien het afgeeft
De haver is zooi go-ed ails bedorvjen Een
lamdbouw-er te BalmeVald, dia nojg tot de
gelukkigen behoort, wijl hij, heel wat wist
te redden, lijdt meer dan f 1000 schade
H-00 het ©r met de kwaliteit dor liate aard
appelen zal uitzien, is ©an Vraag die nie-
mamid durft beantwoorden. Men Vreest I
In de streken waar het koren zoo tijdig
rijpte dat men het noig bij droog weer kon
binnenhalen, mag men heel blij zijn, want
waar idit niet het geval was, kan men don
■oogst zoo goed als verloren beschouwen.
Die ro-glgfe, op het larnd staande, wa-öhtende
op gunstig weer om' geoogst te worden', ligt
door de Vel© regenjs op den' grond. D|e na
tuur Idioieit haafr werking en uit de rijpe kor
rel-s in id© aren onts-pruiteln nieuwe loten,
zooidat .rncsn het zeldzame Verschijnsel aan
schouwt van een graanveld in zijn eerste
stadium-
[Wat het vorig© jaar d-e hitte bracht: een
slechten oogst, wordt nu Veroorziaailct dong
het Vel© Water.
DISCIPLINE.
Die Minister Van Oorlog heeft, in verband
met art. 36 der nieuwe Militiewet, bepaald,
dat, wanneer een ingelijfde milicien otffher-
roepelijk is veroordeeld tot een zwuiamdere,
gevangenisstraf dan ya(n zea malanden off to-t
e©b onteerende straf, hem, Minister, onver
wijld kennis hiervan moet worden gegeven
-onder bijvoeging vian ©en verklaring, om
trent de opgei-egde straf, lafgegieyen 'doo(r
id en officier vian justitie. Een zoodafnig mi
licien zal alsdan door den Minister van
Oorlog uit den dienst worden ontslagen.
VAN ELDERS
FAILLISSEMENTEN.
Failliet verklaard:
3 Sept. dr. L. Weitz, fabrikant van oüem.
producten, eenig beboerend vennoot der
comm. vennootschap Ned. Chem. Ind. „Chro-
nos", firma dr. L. Weitz Co., Maastricht.
4 Sept. G. Soholtens, landbouwer, te Laag-
foial-erveen, gem. B-eilen.
J. A. D. Kienhuis, schoenmaker, te Rijs-
sen.
P. Steeman, handelaar in ijzerwaren, trft
Opmeer.
A. Kareis, koffiehuishouder, te Yorsetke,
5 Sept. H. Bronkhorst, voorheen koopman
en sigarenwinkelier, thans -rijwielr-eparateur en
handelaar in rijwielen, te Amsterdam, Ree
straat 14.
A. J. M. Sw-agemia-kers, hotel-houder, te Scho
ven in gen, Dirk Hoog enr,a ads tra a t 78.
Geëindigd: d-oior h-e-t verbindend worden dei
uitd-eelingelijst, h-et faillissement van 0. van
Geel, timmerman en lierbeirgier te Heer le; J.
de Jong, vroeger bakker, te OostorhaaLe; G.
Piekema, vroeger kastelein te T-erhorn-e; J. J.
de N ij - S oh e f f-el-a a raannemer, te Bergen op
Zoom; A. van den Meeren-donk, gasfitter, te
's-Hertogen-bosch; O. Kampinga en P. Kampin-
ga, bei-den timmerlieden, te Groningen, en A.
K. van Bolhuis, meubelmaker, te Groningen.
Opgeheven het faillissement van d© vennoot
schap onder de firma P. van Staalduinen
Zonen, en hare individueele leden P. van Staal
duinen en J. van Staalduinen, commissionairs
in boter en lc-aas, te 's-G ra venli-ageP. A. Smel-
ders, winkelier in fruit, te Rotterdam, en J. A.
van Ancum, yan Oldeniharneveldtstraat 30, to
Amsterdam, wegens gebrek aan actief.
Geëindigd door het verbindend worden def
uitdeelingslijst de faillissementen L. B-os'
«Pronk, den Haag en J. Stark, koopman,
w esizaan.
Opgeheven het faillissement G. Oord, den
Haag.
ONGEWILDE HUMOR.
„Eein nette juffrouw, 60 jaar, zag' zier,
-giaiarnc geplaatst in ©em1 hotel in de VS O.
of andere licht© werkzaamheden in de keu
ken."
Gelezen in een vakblad van sigaren-win
keliers t
„Vian iden hear X. verwachten wij, dat
hij onze tolk ook bij zijn medebestuurderan
zijn zja! om hun telkens in de ooron te
fluisteren:, gieilijk de slaaf aan dein Plerzein-
kohing Dlajius: „Confraters, denkt a-an d©
samenwerking met de fabrikanten
Ad Ver ten ties uit hot rij wi-olhandal aarsor-
giaia-n „Die Posthoorn"
„Onze onderdeel-en tegje'n de verlaagde prij
zen. welke opgenomen zijn in de nieuw©
■geïllustreerde prijseolurant-, Zijn gratis op auin-
vnage verkrijgbaar."
En deze:
„Gij allen die belang stelt in' uw voor
deel, zijt op uw hoede m-et het koopen Ya,n
rijwieil-en en banden, want daarin zit veel
bedrog. Let Voioral op, da,t man u geen har
de stijve banden in jde maag drukt."
DAT HIELP I
Eein klein winkeliertje hing) eens het vbl-
g'cmde biljet- in zijn winkel: „Men wordt
verzocht piet om uitstel yam betaling te
viiagen, waht ©en weigering schijnt dikwijls
beleed Lgenld."
Hij ondervond hiervan begrijpelijk wei
nig suaöee: het aantal opanstaiam.de polsten
in z-ijn boek werd ho© langer hoe grootar.
Toon bedacht hij wa,t amdons en hing dez©
aankondiging op: „Voor dria stuivers kam
men hier inzage krijgen van de lijst dor
slechte betalers.
Dat hielp. Niet lalleen offerden heel wait
nieuwsgierigen hun drie stuivers om die lijst
in te zien, maan het grootste doel der feilech-
t© betalers Voldeden hun schuld terstond, en
al heel spoedig behoefde deze lijst niet mpe#
t© worden bijgehouden.
Zaterdag 7 Sept. (8 u. v.m.)
Plaatsen
Keulen.
Lobit.
Nijmegen
St. Andr. Waal
Arnhem.
Vreeswijk Lek,
Westervoort.
Deventer.
Kampen.
Maastr. brug.
hoofdsl.
Venloo.
Grave.
St. Andr. Maas,
hoogte
N.A.P
in 24
uur
Amsterdam.
hoog
'ager
39.38
0,14
0,-
Kanaalwater,
i2.02
0,03
0,-
8u. 0.02 MAP
9.67
0,02
0,-
12 0,00
5.07
0,
0,02
20 2 0,02
9.46
9,
0,01
Stadswatar.
2.26
0.02
8u. 0.14 MAP
10.63
0,-
12 0.13
3.92
0,-
0,-
2G .13
1.28
0.14
0,-
Amstelwater
41.93
0.-
0,06
8u 0 03 MAP
41.87
0.—
0,06
12 0.03
10.04
0,10
0,~
2'/5 0.03
6,27
6,
0,14
0,06
Zuiderzeew.
2.6i
0-
8u.L' 3MAB
zou zij een vertrouwden man vinden, die haar
tot Geulle moest brengen.
Nog waren zij bezig met haar ontwerp te
beredeneeren en t© rijpen, als de bazin in
het voorhuis geroepen werd. Toen Martha
zich zoo plotseling alleen bevond, overviel
haar eene benauwde vrees, waarvan zij de
oorzaak niet kende, maar die haar als de
voorbode van een dreigend gevaar toescheen.
Het was alsof hare zuivere ziel met oogen
des lichaams door de voorwerpen zag, zoo
dra er een vijand nabij was.
Drie lange, doodsangstige uren bracht Mar
tha alleen in de kamer door, en het was om
streeks elf uren, toen de bazin terugkeerde.
Het meisje hield zioh bezig met een breiwerk
voor het wijf, maar dit werk viel uit hare
handey, toen zij het verwarde gezicht van
Hein's wijf gade sloeg. Deze was, zoo het
scheen, van medelijdend, vertrouwelijk en
uitboezemend, eensklaps het tegenoverge
stelde geworden; zij zag er ruw, norsch en
bromachtig uit!
Weldra begon zij op een barschen toon tot
het meisje te zeggen:
Wat beteekent dat? Gij zit daar n-og duro
olie te verbranden en dat enkel om hij de
lamp te schreien als een kind. Sedert meer
dan een uur moest gij reeds te bed wezen!..
Maak dat gij er spoedig in zijt!
Onder het uitbrommen dezer woorden, had
de bazinne dreigend den voorvinger over ha
ren schouder naar den kant der keuken uit
gestoken.
Martha vertolkte dit toeken met reoht op
'de-ze wijze:
Let op mijne woorden niet! Ik moet al
dus spreken, want er is iemand in d© keu
ken die mij bespiedt.
Martha antwoordde op smeekenden toon:
Vrouw, ik hen bevreesd alleen in een
onbekende plaats te blijven, daarom, vergun
mij ten minste, dat ik deze lamp late bran
den!
Zie eens, wie niet benauwd is, ha-d het
wijf geantwoord, niemand zal u hier komen
opeten, al waart gij nog een lekko-der beetje
dan gij het u zelve inbeeldt.... Geloof mij
dan toch eindelijk, dat uw lot van uwe on
derwerping afhangtOnderwerping
kind, en anders niets dan onderwerping, zie
daar uw redmiddelWilt gij nu nog niet
hooren, zoo moet gij maar voelenNu met
veel spoed te bed, want ik blaas het lieht uit
en laat u in het duister zitten pruilen
Martha wist wel niet stellig, waarom de
bazin zulke ongewone taal bezigde; nochtans
begreep zij als bij ingeving dat zij geenszins
op iets, hetzij op de won-den, hetzij op de
wenken der vrouw mooht doelen, waaruit een
bespieder zou kunnen opmaken dat zij in de
minste verstandhouding warenOm deze
reden smeekte het meisje met onderwerping:
Kijk maar niet, vrouw, ik zal te bed
gaan.... Doch de nachten vallen mij zoo
lang en de duisternis jaagt mij een onwe-
derstaanbare schrik aan!
Op dit «ogenblik kwam iemand met eene
lamp in de keuken, van den tegenoverge-
steld-en kant. Daar de deur van Martha's ge
vangenis openstond, teekende de schaduw
van een manspersoon zich af on de bedgor
dijnen. Deze schaduw verdween wel met rap
heid, doch niet vooraleer hij door de maagd
was bemerkt geworden.
Hein's vrouw keerde zieh eensklaps om,
plaatste met eene zeldzame behendigheid
twee voorwerpen op een stoel en verliet dan
de kamer zonder spreken, de ingangdeur ach
ter zich toetrekkende.
Zoodra Martha zioh verzekerd had, dat zij
van buiten niet meer kon bespied worden,
ging zij zien wat voorwerpen de bazin zoo
geheimzinnig op den stoel geplaatst had. Hoe
verbaasd en hoe verschrikt tevens, stond zij,
als zij een potje met olie en een scherpsnij
dend knipmes vondAlhoewel zij nog
zeer jong en onder vindingloos was, bezat zij
evenwel te veel gezond oordeel en te veel
onbeneveld denkvermogen, om deze heide
voorwerpen met onverschillige oogen aan te
zien.
Deze ongelukkige vrouw, zoo redeneerde
zij hij zich zelve, wordt gedwongen te han
delen gelijk zij handelt. Hare woorden van
aanstonds, zoowel als die van gisteren wa
ren niet tot mij, maar tot degene gericht, die
dezelve stond te beluisteren.... Zij zijn ove
rigens strijdig met hare werken.... Immers,
gebood zij mij licht te sparen, en blies de
lamp uit; maar de olie, d-ie zij op den stoel
plaatst, zegt mij integendeel, dat ik de lamp
moet laten branden!Wakkerde zij mij
met hare woorden aan tot onderwerping, het
mes dat zij mij in handen geeft, zegt, dat ik
mij met geweld tegen geweld moet verzetten
Er moet derhalve gevaar bestaan van aan
gerand te worden!. Mijn God. mijn God!
zuchtte zij, sta mij bij met Uwe almachtige
hulp, verlicht mijn verstand! Laat niet toe
dat ik bezwijke in den strijd!
Zij begon nu ernstig te overdenken wat in
dezen neteligen toestand haar te doen bleef.
Eensklaps vielen hare oogen op de kachel;
het zien van dit -liuismeubel was voor haar
als een lichtstraal des hemels. Zij vatte het
oliepotje, goot de lamp ten boorde toe vol
olie, lichtte dan het deksel der kachel op,
plaatste dan de brandende lamp onder het
zelve, liet het neerzinken.... en plotseling
viel de kamer in eene benauwende duister
nisDan plaatste zij eenige stoelen voor
de ingangdeur, nam het knipmes en verborg
hetzelve op haren boezemToen zij deze
voorzorgen had genomen, ging zij knielen
naast de kachel, op een scherp houtwerk, ten
einde niet door den slaap te worden overval
lenSoms, als de pijn te hevig werd in de
knieën, buke zij met de armen op een hou
ten stoel. Zoo had zij den rozenkrans en
doorliep die aaneenschakeling van smarten,
welke de Godnvensch veruurde: zij paste de
zelve toe op hare smarten!
Naarmate zij voorthad, werden hare ver
zuchtingen vuriger, werd haar geest kalmer
en haar moed grooterGeheel en ganseh
bezig zijnde met haren God, versterkte zij
zieh meer en meer in haar voornemen van
liever duizendmaal het leven te verliezen,
dan to© te stemmen in de minste daad, welke
aan God mishagen zou.... i
Meer dan twee uren lang had zij zich met.
dez© heilige betrachting bezig gehouden;)
met een ouwtikbao- betrouwen in de Moedert
van Bijstand, murmelde zij de verheyene
woorden van het Salve Re.gina:
Tot U roepen wij, kinderen van Eva!
Tot U verzuchten, schreien en we-enen wij
van uit dit aardsche tranendal. Gij, onze voor
spreekster. werp Uwe medelijdende en goe-
dertierene blikken op ons.... Toon o-ns aan
de gebenedijde vrucht, welke gij, uitverkore
ne, gedrag-en bobt, opdat Hij ons in genade
ontvange, op den stond, dat wij uit dit bal<
lingschap worden gerukt!O, gij gena
dige, barmhartige en zoete maagd Maria.
Nauwelijks was deze zuivere ziel ten einde
met deze heilige verzuchting, welke zoo wel
dadig op den geest en de zinnen werkt, wam
neer het lichaam gefolterd wordt, of zij hoor*!
de het slot der ingangsdeur knersen
Zachtjes werd de deur geopend op de stoet'
len, die den ingang belemmerden, verdwe
nen, alsof zij weggetooverd waren geweest..!
Een man kwam in d-e kamer en ging recht
streeks naar het bed, vond er niet wat hij
zocht, verliet dezelve en begon rondom d«
kamer te tasten met de handen, totdat hij
eindelijk nog maar een paar stappen van
haar verwijderd was. Zij beefde van schrik
en ontzetting, dooh, in dezen uitersten nood,
nam zij eensklaps een heldhaftig besluit.
{Wordt vervolgd.)
