wt* r r &r"r SsXïïi ktss
NIEUWS UIT DEN ONTREK.
De jongste
St Gregoriusvergadering.
T W E E M U IJ S E El'S SeSs9enssFeg'k boven alles, Barteljorisstraat 27. Tel. 177®,
Ingezonden mededeeling.
Sport en Wedstrijden.
Leger en Vloot.
Reehf m^ak era.
BEDREIGINGEN VAN MR, TROELSTRA.
Zwak, ellendig en altijd vermoeid.
OVERDRIJVING.
Wij lezen in „Het Huisgezin":
Er is geen sociale maatregel denkbaar, of hij
brengt voor dezen en genen, voor meerderen of
minderen bezwaren mee.
De Bakkerswet-Talma ontkwam daaraan niet.
En het ontwerp-Aalberse bevredigt natuurlijk
evenmin iedereen.
Zeer nuttig is het dat de mannen der practijk
hun bedenkingen formuleeren, opdat naar weg
neming daarvan kunne worden gestreefd.
Er gaat niets boven opbouwende critiek.
Maar wat moet men zeggen van een vereeni-
ging van bakkerspatroons, die zich tot deze sen
tentie laat verleiden: „De middenstand is door
de wet-Aalberse tot ondergang gedoemd".
Zoo iets gelooft niemand kunnen de stellers
der sententie zelf niet gelooven.
En het gevolg is, voor hen, dat hun actie
niet ernstig wordt genomen en dat zij door hun
schrikbarende overdrijving de zaak, welke zij
voorstaan, geen stap vooruitbrengen.
Volgens de „N. Courant" heeft mr. Troelstra
in den Haag gevaarlijke woorden gesproken,
waarop het misschien niet ondienstig is de aan
dacht eens te vestigen. Mr. Troelstra sprak
„De obstructie der S. D. Kamerfractie dwong
de kerkelijken onder het socialistisch juk door
te gaan.... Mocht de Rechterzijde niet over-
N.A.F*, met de bedoeling' om de thans vioor
de ha,ven aangenomen diepte van 10.50 M.
N.A.P», zoo mogelijk ook gedurende het
ongunstige jaargetijde te "behouden en voorts
proefomdervindel ij k na, te g:a.an, of de eerst
genoemde grcotere diepte alleen door bag>-
geren op .voldoende wijze zal zijn, te» hand
haven.
Hiertoe is in Idat bestek bepaald, dat de
aannemer, zoodra de directie zulks verlangt*
binnen de daar genoemde grenzen in zee
buiten den havenmond méér grond tot de
diepte van 12 Ml. N.A.P. zal jnoetenj
opruimen, daln de in het bestek genoemde mi-
nimumhoeveelheid, •welke meerdere hoeveel
heid hem dan wordt bijbetaald tegen den bdj
de aanbesteding avereen gekomen prijs.
Het is nu sedert het in werking treden Vain
het nieuwe bestek gebleken, da,t met het
doer den aannemer beschikbaar gestelde ma
terieel gemakkelijk nog meer was te bagge
ren dan de bovenbedoelde meerdere hoeveel
heid, doch het bleek tevens dat het, om de
proef met het onderhouden van een gtrootere
diepte zoo goed mogelijk te kunnen nemen,
gewenscht is om nog meer te doen baggeren
dan de in het bestek genoemde maximum
hoeveelheid.
Ten einde met dit meerder baggerwerk in
1913 een begin te kunnen maken, wordt op
deze ontwerp-hegrooting een bedrag .van
f 50.000 voor baggerwerk buiten den haven
mond uitgetrokken. Hierbij kan nu reeds
worden medegedeeld, da,t de uitkomsten der
laatste ordelijke poging, om het Algemeen Kies
recht te verkrijgen."
Een laatste ordelijke poging! Zoo die woorden
eenigen zin hebben, beteekenen zij, dat nu de
onordelijke pogingen aan de beurt komen.
tuigd nog zijn, dan kan nieuwe obstructie niet proef met het onderhouden van een grootere
uitblijven." j diepte in en buiten den havenmond te IJmui-
„Wat de arbeidersklasse thans doet, is eens den voorshands bevredigend zijn te noemen;
'het is toch gelukt om sedert 1 Juli 1911
ook gedurende den afgeloopen winter, het
sein, aangevende de minste diepte in- en
buiten de haven te houden op minstens 102
d.M. N.A.P., terwijl ook in de gunstigste
der voorgaande jaren het dieptesein meer
malen tot 100 d.M. N.A.P., moest worden
verminderd. Het is dus voor de haven van
IJmuiden van het hoogste belang te ach
ten, dat de aangevangen proef krachtig wor
de voortgezet.
Betreffende de versterking van de golfbre-
-Een tonjjn gevangen. Men schrijft uit Kat-
wijk-aan-Zee: Aan boord van den logger K.W.
171 „Noordzee V", der Naaml. Vennootschap
„Noordzeevisscherij" is een bijzonder groote
viscb gevangen, nl. een tonijn. Deze visschen, kers aan de koppen der havenhoofden lezen
die tot de familie der makreelen behooren, vin- WJ>1
Sedert in den mond der buitenhaven te
IJ muiden en in zee daarbuiten door baggeren
een grootere diepte wordt onderhouden dan
vroeger, hebben de golfbrekers aan de kop
pen der havenhoofden meer van den golf-
slag te lijden, zoodat de betonblokken van 10
tot 20 ton, waarmede deze golfbrekers zijn
aangestort, herhaaldelijk bij storm worden
weggeslagen. C*in hierin te voorzien, zijn
in vorige jaren, het laatst in 1911, veel groo
tere betonblokken na, op het hoofd ge
maakt te zijn in de golfbrekers gestort,
welke blokken beter tegen den golfslag be
stand zijn.
Het is gewenscht om in deze richting voort
j te gaan en zoowel Hij het zuiderhoofd als
den hun gewone verblijfplaats in de Middel-
landsche Zee. De laatste twee jaren echter ko
men zij veel in de Noordzee voor en zoo werd
ook deze tonijn in de Noordzee gevangen op
65 gr. 10' N. B.
Het dier had eeu lengte van circa 2.50 Meter
en woog tegen de 150 K.G. Op haringafval
azende, was hij achter de „K.W. 17", meege-
zwommen. Toen men dit aau boord bemerkte,
wierp men een boek overboord, waarmee ka
beljauwen worden gevangen. Toen bet dier
dezen echter in den bek kreeg, brak bij af al3
glas. Daarna werd er een buitengewoon dikke
gesmeed en deze werd van aas voorzien, aan
een dikke touw neergelaten. Toen de tonijn^j
nu hieraan vastzat, ontwikkelde bij zulk eeu
kracht, dat vier mannen de lijn niet konden
vasthouden. Hier is men bezig geweest den
kolussus aan boord te krijgen. Door hem lussen
om het lichaam te werpen, is dit eindelijk ge
lukt. Hij is toen geslacht en het vleescb er van
groote blokken te maken en te storten, waar
voor een bedrag van f 10,000 noodig zal zijn.
Vernieuwing1 .der paalwerken va,n de
Buitenhuizen', waar die palen in een slap
pen: veenbodem moesten' worden geplaatst,
scheef waaien, waartegen' doer het plaatsen
van schoorpalen slechts gebrekkig' kan wer
den gewaakt. t
Pm dit bezwaar op afdoende w'ij'Ze weg te
nemen wondt het gewenscht geacht, de bo-
vengromdsche geleidingen nabij Buitenhui
zen over ongeveer 300 ML lengte aan weers
zijden van het kanaal door grondkabels te
vervangen, waarvoor een, bedrag van f 3500
poodig ,zal zijn,: f .1
Aanbrengen viaiiï fenders tegen de uit
stekende 'deelen. .dep groote sehutslpis te
IJmuiden: t
Nu de afmetinlgteö' Va'n' de schepen, Welke
door de groote schutsluis te IJmuiden moe
ten worden geschut, in de laatste jaren be
langrijk zijn toegenomen, komt het veel meer
dan vroeger yioor dat de schepen bij het
doorvaren van de sluis langs de buiten de
schutkolkmuren uitstekende eluispenainten
schuren en ofschoon zich daarbij nog geen'
ernstige beschadiging van de sluis heeft
voorgedaan, wordt toch meermalen schade
toegebracht aian_ debuitenhuid der schepen.
De in 1910 bij wijze van proef bij de hoe
ken der schutsluishoofden aangebrachte rol
len van touwwerk en rotting (zoogenaamde
fenders) bleken niet voldoende te zijn om
de bovenbedoelde schade te voorkomen en
verschillende klachten zijn daarover inge
komen.
Het is daarom gewenscht om, evenals 'dit
"bij verschillende groote scheepvaartsluizea
in het buitenland is gedaan, alle uitstekende
deelen der sluis over voldoende hoogte met
dergelijke fenders te doen-bekleeden, waar
voor een bedrag van f 8700 wordt noodig ge
acht, welk .bednag wordt uitgetrokken.
SCHOTEN.
Eeli Sehiafdepost. 't Gaat ,Sch'o-
tensck D'illettantenkorpg, directeur den hear
E. Stend den laatsten tijd niet naar den
vleeze. [Was door de eigenaar van de mu
ziektent den heer van D'jjk deze tent ver
kocht aan een veneeniging te Halfweg, nu
met den brand in de toom eetzaal van Van
Dijk Dinsdagnacht zijn a,lle lessenaars van
dit korps, benevens de groote trom, een prooi
der vlammen geworden. Zoo iets is een ver-
eeniging niet spoedig te boven.
VELSEN.
Gemeenteraad. Openbare vergade
ring van den gemeenteraad van Velsen op
Vrijdag 27 Sept. ais,, nam. kwart over 1
uur, ten gemeentehuize.
De agende luidt: 1. Ingekomen stukken en
mededeelingen2. ai. Stemming over het vioor-
te Naarden worden geoefend. Zij die o.a. wonen
in de gemeente Haarlemmerliede, Spaarndam
en Sloten moeten zich te 8,35 voormiddag be
vinden aan het Station Naarden-Buseum (Sta
tionsplein). De vervoerbewyzen daarheen
worden verstrekt door het gemeentebestuur
hunner woonplaats.
stilstaan, niet te eten, langzaam te dalen, en
weet ik wat nog meer.
„Maar nu heb ik de zekerheid dat vluchten
op zulk een groote hoogte in het geheel geen
gevaar opleveren. *t Is kinderspel, en ik ver
zeker u dat ik nog veel hooger zou kunnen
stijgen wanneer mijn record bedreigd werd.
Bovendien werd ik geholpen door prachtig
weer, en toen ik eenmaal de eerste duizend
meter te boven was, vloog ik in een uiterst
kalme atmosfeer. Ik had 50 liter zuurstof mee
genomen, maar toen ik er, op 4800 meter ge
komen, mijn neus in stak trok ik hem er dade-
Verdenkt gij uw nieren wel? Zij worden mis
schien cel na cel vernietigd, waardoor uw bloed j lijk weer uit. (Wie Legagneux' geweldigen lui-
ongezuiverd blijft, terwijl het levengevend eiwit fel kent, onderstelt allicht dat zijn „ueusvol"
uit uw lichaam kan worden afgevoerd. I wat te veel geweest is! Corr) Ik had het trou-
Nierkwalen ontwikkelen zich zóó ongemerkt, wens erg warm op deze hoogte, en trok zelfs
dat zelfs wanneer de nieren ernstig aangetast1 mijn handschoenen uit. Eerst toen ik een wolk
zijn, gij geen ander verschijnsel op kunt merken van 500 meter diepte doorkwam heb ik echt
dan algemeene zwakte, loomheid en. afgemat-kou gevoeld, maar ze hinderde mij niet boven
in1; mate.
Gij staat erover verwonderd, dat gij steeds „Op 5000 meter hoogte verloor ik het land
achteruit gaat en dat gij u altijd zoo vermoeid uit het gezicht. Toen begon ik den tijd lang
en terneergeslagen gevoelt. Misschien hebt gij te vinden de eenzaamheid een beetje drukkend,
nooit uw nieren verdacht en toch indien uw Ik had, als afleiding, wel aan de „cloche" te
water chemisch onderzocht werd, zóu misschien trekken die het diepte-roer bestuurt, met mijn
gevonden worden, dat uw nieren cel na cel oogen de wijzers van barometer en horloge te
werden verwoest en het bloed niet meer filtree-
ren, waardoor het levengevend eiwit gelegen
heid heeft om te ontsnappen.
En zoo raakt gij dag aan dag vaster in de
klauw van de gevreesde ziekte, totdat de nieren
plotseling geheel hun werk staken en uw ge-
heele lichaam vergiftigd wordt door het urine
zuur in het bloed.
Daarom, wanneer gij rugpijn, waterzuchtige
volgen, van tijd tot tijd aan de zuurstof-bus
te zuigen, maar al die bezigheden verhinderden
niet toe te geven aau een plotselinge en einde-
looze moeheid. De aarde was verdwenen en ik
verveelde me.... ja, dat zweer ik nl Ik ver
zette me, ik had een geweldigen honger, en daar
het record van Garros toch ver geslagen was
besloot ik maar te stoppen. Ik sloot de ontste
king af, en daalde in volplané tot op honderd
De tijd door Legagneux gebruikt bedroeg
voor de stijging juist drie kwartier, voor de
was
een monoplan Morane-Saulnier. met een
Een monument voor Wilbur Wright.
Te Mans (Frankrijk) zal op het vliegpark van
stel van den heer E. P. Vermeulen, inzake Auvours een standbeeld worden opgericht ter
zwellingen, rheumatisohe pijnen of een blaas-i meter van den grond, waar ik mijn motor weei
kwaal hebt, verwaarloost uw nieren dan zelfs in gang zette voor de landing. Ik ben er zeker
geen dag langer. Uw kwaal heeft zich misschien j van een hoogte van 6000 en misschien wel 7000
reeds verder ontwikkeld dan gij denkt, en uitstel meter te kunnen bereiken."
is zóó gevaarlijk, dat gij niet spoedig genoeg
beginnen kunt met het gebruik der echte Fos
ter's Rugpijn Nieren Pillen, die zoovele mannen daling zes-en-twintig minuten. Zijn toestel
en vrouwen blijvend genezen hebben. j een monoplan Morane-Saulnier, met
Vraagt uitdrukkelijk Foster's en gij zult de „Gnöme" van 80 P.K.
goede krijgen. Zij zijn te Haarlem verkrijgbaar J Deze opstijging is voor Legagneux meteen
bij de heeren J. J. Göppinger, Groote Houtstr. I een voordeelig'zaakje. De heer Morane bad hem
147a, en Iv. van Eden, Spaarne 38. Toezending een paar dagen van te voren telegrapisch ge-
geschiedt franco na ontvangst van postwissel vraagd of hij den aanval op het hoogterocord
a l.i voor één, of 10.voor zes doozen. wilde ondernemen, en op welke condities.
Legagneux antwoordde: Ik accepteer tegen een
franc per meter. Dat had Morane goedgevon
den. Zoodat het verheven luchttochtje den
knappen aviateur nu ongeveer 5700 francs op
levert.
Een mooi uurloon!
den keuringsdienst, b. Voorstel van den bur
gemeester inzake den keuringsdienst; 3.
Voorstel P. J. Huijg, J. P. Hand gr aai' eeu
J. E. Sluiters, tot wijziging van enkele ar
tikelen van het .werkliedenreglement4.
Voorstel bijbouw aan het gebouw der rijksi-
norm aallessen5. Brief aan den heer D.
Drost inzake de waterleiding6. Adressen:
»w XX Sch.a,ap, om a^Aaide.vierg,c>ecLiii.g wtigeiva
bergplaats voer reservedeui en van de oude vervroegd sluitingsirir van de kermis b.
N oordzeesluizen
Bij het verwisselen' vajn sluisdeuren van de
is gezouten. Dit smaakte goedingezouten oude Noordzeesluizen in 1910 bleek, dat de
de1 paal jukken der helling, waarop de reserve-
deuren rusten, welke helling in 1900
werd gemaakt, gedeeltelijk van oud van de
tonijn vormt dan ook een handelsartikel in
landen rondom de Middellandsche Zee.
Het Noor d zeek an aal. In de Wa
ters taats begroeting voor 1913 lezen wij om
trent het meerder baggerwerk dat buiten
den havenmond te IJmuiden te verrichten
zal zijn:
Bij het onderhouder der diepte vaia de
Noordzeehaven te IJmuiden wordt er, sinds
het in werking treden met 1 Juli 1911 van
het nieuwe onderho-udshestcknaar gestreefd
L. ,Wi. Kuiper, oan betaling ©ener vordering
over 1911o. Diversen, bezwaarschriften te
gen demping van de Jan Gijsenvaartd.
[Wl Schoorl, inzake afwijking rooilijn; 7.
Vaststelling der rekeningen ovter 1911: ai.
van de gemeente met bijlagen; b. van de
vorige deurenbergplaats hij Velsen afkom-armbestureno. van de gecontracteerde we-
stig hout vergaan waren en vernieuwd
moeten worden. Die vernieuwingder paal
werken mag thans niet langer worden uitge
steld, waarom voor de kosten, die op f 13,500
worden geraamd, ëen post wordt uitgetrok
ken.
Vervanging van bowehgnondsche gelei
dingen ten dienste der kaïnaalverliekting
nabij Buitenhuizen, door grondkabels
Herhaaldelijk omstaan hij storm storingen'
in de langs heb Noordzee-kahaal aan gebra,cli-
den havenmond en de toegangsgeul in zee I te electriscjm verlichting, doordat de palen
gen8. Af- en overschrijving en betaling on
voorziene uitga,ven begrooting der gemeente
1912; 9. Suppletoire bogrooting gasbedrijf
191210. Belastingzaken,
LANDWEER INFANTERIE.
De dienstplichtigen van dit wapen behoo-
eere van Wilbur Wright, die aldaar zijn eerste
vliegproeven in Frankrijk demonstreerde.
Het nieuwe hoogte-record.
De Parijsehe correspondent van het Hbï.
schrijft:
Van hoe weinig nut dit steeds-hooger wil
len vliegen ook moge zijn en hoeveel noodeloos
gevaar de telkens-herhaalde pogingen om' een
voorganger "weer met eenige houderden meters
te overtreffen ook mogen opleveren, men kan
VAN ELDERS
Faillissementen.
Faillietver klaar d: 13 Sept. H. Pol
man, bloemist en eigenaar van Tuinbouwin
richting „Paradijs," Appingedam.
16 Sept. H. van der Sluys, aannemer,
Zwolle.
17 Sept. J. M. S. A. Vosters, boomkweeker
toch niet dan met bewondering de hijzonder- en koopman in planten, Riel, handelende on-
heden lezen van Legagneux's nieuwste hoogte- ^er ^"osJe^s ^n'
honderd meter hooger gekomen dan het topje dam, 2de Marnixplantsoen 2.
van den Mont-BIanc. Legagneux, op zijn I 18 Sept. D. de Rooy, aannemer van ver-
Morane-Saulnier, legt er gisteren dadelijk weer huizingen, Dordrecht.
een zevenhonderd meter bovenop, en stijgt in j Geëindigd door het verbindend wor-
een prachtige, regelmatige, accidentlooze vlucht den der uitdeelingslijst de faillissementen: D.
tot 5680 meter! D. Jaarsma, v.h. koopman en winkelier,
De vlieger zelf, wien alles ditmaal voor den Tjerkgaast; vrouwe L. A. C. Calot, thans
wind ging, praat over deze duizelingwekkende I wonende te s-Gravenhage; B. Doels, kok,
opstijging als over iets doodgewoons. Haarlem T1 de vereeniging tot behartiging
Ti- 11 i -• der alg. belangen voor de zeevisschenj, Zand
„ik was zoo vertelde hij toen hij weer vei- roort
lig beneden stond nogal onder den indrukt r\ i r -n- i -r tv-
Opgeheven de faillissementen: J. Dip-
gekomen van de raadgevingen van mijn vnen- hoorn>) timmerman, Coevorden en E. J. van
rende tot het 20ste bataljon landweer infan
terie der landweerlichting 1907, 1908, 1910 enden> die mij allemaal eenparig aanraadden c|er yenbockhandel, Sluis
buiten dien mond door baggeren te brengen j waaraan de draden der boivc-ngrondsche ge- j 19H moeten zich a.s. Maandag, 23 dezer, aan- zuurstof in te ademen, heel dikke kleeren aan te
en te houden op een diepte van 12 M. leidingen zijn opgehangen, in de bocht nabij melden voor den werkelijken dienst. Zij zullen trekken, op te letten dat mijn hart niet bleef
(Een nabetrachting).
Een zeer groot nut van do jaarlijksche St.
Gregoriusvergaderingen eu cursussen is wel, dat
we daarmee weer telkens nieuwen kijk krijgen
op den toestand van de Roomsche kerkmuziek iu
ons land. Dan komt een groot deel van de orga
nisten, directeuren en zangers bijeen, spreken
met elkaar, maken muziek en luisteren naar el
kaar. En zoo krijgen we ook door de jongste al
gemeene vergadering, cursussen en uitvoering,
te Utrecht de vorige week gehouden, een ver
nieuwd idéé, hoe 't met de kerkmuziek in den
'ande staat.
Op de drie cursusdagen, welke de algemeene
vergadering en uitvoering voorafgingen is over
alterlei gesproken: over Liturgie, Directie,
Orgelspel, voordracht van 't Gregorlaanson, enz.
Werkelijk belangrijke, essentiëele beleekenis
hebben van deze cursussen gehad: ten eerste
d» lessen van den IloogEerw. heer van Schaik
over Liturgie, die weer eens getuigden van de
superioriteit op dit gebied van dezen kundigen
redenaar; voorts de rede van kapelaan Beu
kers over de voordracht van 't Gregoriaansdh,
en ten slotte de lessen van de heeren Borrenberg
en Vrank en, respectievelijk over Gregoriaansch,
begeleiding en zangonderwijs. Voor de talrijke
vakmenschen, die de cursussen hebben gevolgd,
zijn de beide eerstgenoemde lessen vooral van
belang geweest, waut het is mijn vaste overtui
ging, dat zij niet op de eerste plaats les moeten
hebben over de alledaags oh e moeilijkheden en
strubbelingen, die op elk koor voorkomen, maar
wer, en noodig, over wat alleen in nauw verband
staat met Kerkelijke Muzikale Kunst Dit zijn
de drie woorden, waar 't hier op aan komt. Wat
President van Schaik over Liturgie zeide was,
als de kwestie in 't algemeen behandelend, daar
om van belang. Er kan niet genoeg gesproken
Worden over de Liturgie, over de verdieping
van t Liturgisch gevoel. Het was heel juist,
niets nieuws, maar heel gewoon, dat president
van Schaik zeide, dat het voornaamste voor
IdCn kerkzanger is het algemeen liturgisch be
sef in zich levendig te houden. Dit moet na
tuurlijk het voortdurend, onophoudelijk streven
jzbth i-We mogen intu,ssch en niet vergeten, 4a'.
wat de zangers betreft, het ideaal van een geeste
lijke scbooiiheidsliefde zoo gauw niet bereikt is.
Er wordt hier iets gevraagd van persoonlijke
eigenschappen, die bij den een bestaan, bij de
ander niet. En wanneer getracht moet worden
gevoelens te verdiepen, dan is 't heel moeilijk
om de mensehen in massa wezenlijk te over
tuigen. We hebben met leeken te doen, dat mo
gen we niet voorbij zien!
Wat organisten en directeuren betreft, over
't algemeen stelt men hier veel te lage eisohen.
Wanneer nu aan organisten en directeuren nog
alles verleid moet worden over het wezen van
de kerkmuziek, en dit blijkt noodig te zijn,
dan is dat ook wel een bewijs, dat we de
Roomsche organisten en directeuren over 't al
gemeen niet hoog kunnen aansohrijven
Een musicus, en dan vanzelf ook een kerk-mu-
sicus, moet intuilie hebben, moet door zijn per
soonlijke, hem door do natuur geschonken be
gaafdheden, voelen en inzien wdt het, wezen
en het doel is van kerkelijke muziek. Dat kan
hem van buiten af door lessen nooit geleerd
worden. Eerst natuurlijke begaafdheid, en dan
een breed® cultuur, die zijn talent versterkt. Dit
zijn nu eenmaal noodzakelijke dingen, Voor ker
kelijke componisten moeten de eischen nog veel
hooger zijn. Het mag niet voldoende zijn theore
tisch zuiver en kerkelijk naai' den vorm,, kerk
muziek te fabriceeren. Als muziek niet zuiver-
geinspireerdi is, is het geen muziek, wijl het
dan de eerste eisch voor alle natuurlijke kunst-
wording mist. En nu moet ronduit erkend wor
den, dat in ons land, al heel weinig kerkmuziek
gecomponeerd wordt, die aan deze eerste eisch
voldoet. Dit kan iedereen, die wat natuurlijk
critisch in/idit heefl, constaieeren, en daarom
begrijp ik niet, waarom het werk van Hollan
ders wordt voorgetrokken, en belangrijke buiten
landers worden genegeerd Hoe kan 't mogelijk
zijn, dat op een driadaagsche vergadering van
kerk-musici dien naam van Perosi niet uitgespro
ken is Wij hadden eenigen tijd geleden gelegen
heid in de Maasbode te wijzen op de natuurlijke
echt-religieuze schoonheid van Perosi's rijpere
werk. Het is aan de over 't algemeen verkeerde
opvattingen en behandeling van zijn werk in
ons Landi te wijten, dat er verkeerde oordeelen
over zijn muziek zijn gevormd Perosi kau tot
voorbeeld! dienen voor de meesten in ons land...
iuist om de eeyste noodzakelijke eischen voor
echte 'kerkmuziek. i i
Naast de belangrijke lessen van president "Van
Schaik over „Liturgie", was niet zonder beleeke
nis de les van kapelaan Beukers over de voor
dracht vam 't Gregoriaansch. Uier hebben we iets,
waar zeker wel de meeste directeuren en or
ganisten iets nieuws over te vertellen is. Want
de onweersprekelijk goede voordracht van
't Gregoriaansch dateert pas van den jongsten
tijd Het is een héél moeilijke kwestie, waaraan
wel altijd is getornd, maar welke door de fijne
en scherpzinnige Benedictijnen van So'.esmes in
zeker wel de juiste richting is opgelost gewor
den. Hun wijze van voordragen is in ieder geval
wel de meest-rationeele. Kapelaan Beukers nu
heeft met zijn lessen een zeer logische en dui
delijke verklaring gegeven van de leer der school
van So'.esmes. Staande op het natuurlijke stand
punt, dat het Ryflime de levensbron is voor alle
schoonheid in muziek ©n dichtkunst, vraagt men
er ook het eerst naar bij 't zingen van 't Grego
riaansch, en dan is gebleken het vrije oratorische
rythme liet meest Logisch© te zijn. Gregoriaansch
zingen moet zingend spr©ken zijn, dit is het
goede beginsel, de eerste elementaire regel. In
deze wijze ,van zingen lig' opgesloten een be-
heersohen van individueele gevoelens. Zingend
spreken is vanzelf een eenvoudige muziek, ten
minste naar den vorm, ©A d" moet 't ook zijn.
Geloof niet dat de „inhoud" van de voordracht
van 't Gre oraansch sober moet zijn! Juist het
oratorische rythme iaat eeu ruimte toe voor de
uiting van onze religieusiteit: de ideale schoon
heid van 't GregOTiaainscih geeft aan elkeen, die
liefde heeft voor Ide Gragoriaansdhe kiuinst, vanzelf
ook de bezieling voor de voordracht. Zonder ziel
geen schoonheid, en zonder schoonheid is het
doei niet bereikt. Dit is een natuurlijke weft
waaraan niet te ontkomen valt
De red© van kapelaan Beukers was voorname
lijk een uiteenzetting en een heel goedie van
de voornaamste regelen voor de goede voor
dracht van 't Gregoriaansdh volgens da school
van Soiesmes. Zoo heelt men acht te geven, dait
het absoluut verkeerd is, alle lettergrepen even
lang te maken. Ze worden onderscheiden vol
gens 4 e betoning, niet volgens het lang of kont-
zijn der klinkers. Het woord heeft het hoogste
recht! Zoo beheerscht de accent-lettergreep de
andera Lettergrepen van 't woord. Zoo als één
woord!, wordt ook een heele zin verdeeld. Ver
keerd is bet, zich te laten verleiden de be
toonde lettergreep te verlengen, waardoor
men in strijd! komt met het rythme, da?, overal
bewaard mo.et blijven. 1
De practische uiteenzetting van deze belang
rijke zaak door kapelaan Beukers, moet onge
twijfeld voor zeer velen van groot nut zijn ge
weest.
Een kwestie die meteen met de voordracht
van 't Gregoriaansch naar voren komt, is dc
begeleiding. Soberheid is de vanzelf sprekende
regel. Soberheid in vorm en harmonie.-De har
monieën theoretisch zuiver en eenvoudig* maar
mooi in oplotssing. Er kan zooveel fijnheid! lig
gen in eenvoudige harmonieën, wat dan weer
de melodie ten goede komt. De goede begelei
ding van 't Gregoriaansch eischt- van een orga
nist meer dan een goede theoreiisdhe kennis.
Hij moet natuurlijk practisch zijn, zelfs han
dig, met 't oog op 't Vangen van hen, die hij be
geleiden moet Maar hij moet fijn wezen van
muzikaliteit, hij moet voelen welke harmonieën
passen onder de melodie. Eeai goed organist!
ziet in zijn geest bij elke melodie meteen de
harmonieën.
Over dit onderwerp is op de Gregorius-ver-
gaderingen door den heer Borrenberg gespro
ken. Het lijkt mij heel moeilijk om de bege
leiding van 't Gregoriaansch aan voor iedereen
geldende regels vast te leggen. Een individueel-
musikaal organist komt loch met regëis iu bot
sing, omdat zijn persoonlijkheid zichzelf an
dere regels stelt, die misschien beter kunnen,
zijn voor vele gevallen. Wat er dan in algemeen
heden over te zeggen valt, is er door den 'heer
Borrenbergs over gezegd. Het blijkt in ieder ge
val, dat deze spreker zelf, wel juiste inzich
ten heeft over de begeleiding in 'i algemeen.
Wanneer we nu bedenken, dat de uitvoering van
den Gregoriaansclien zang eigenlijk alleen vol
maakt is, zonder de begeleiding, dan blijft 't
altijd! een hangende kwestie, waarvan die be
handeling op den duur vervelend wor t De be
geleiding, hoe goed ook, doet beslist af aan
do religieuse stemming van d,e gregoriaansch©
melodieën. Wij voelen al in de melodie-zelf een
mooie harmonie, en dit geestesbeeld is eigen
lijk voldoende. Maar die toestanden eischen het
anders.... en wij, met onze twintigste eeuwsche
kop en handen moeten harmonieën maken onder
de sereene melodieën van 't oude Gregoriaansch!
Een goedie, van ervaring getuigende rede hield
,d© heer Alpihons Vrariken over „Methode var
zangonderwijs" voor jongens en mannen. De heet
Vrauken heeft de algemeene, juiste methode uit
eengezet Het is direct bij een zangkoor t«
ren, of ©en goede methode wordt toegepast. Dan
hooien we bij de jongens een goed gebruik van
de kopstem en ook in de lagere registers ©en
goodie loonvorming. Dan valt ook bij de mannen
een goede stémbebandeling op. In de laatste
jaren zijn verschillende kerken in de groote ste
den op dit gebied vooruitgegaan. Het Ls hier
de plaats niet, hier in détails te gaan betref
fende dit onderwerp. Voor een goed irecteur,
man van zijn tijd* heeft de heer Vrauken geen
nieuws verteld; maar het meerendeel van de
op de vergadering aanwezige directeuren zal nog
wel veel van de les van den heer Vranken
hebben kunnen leeren....
Er is nog méér behandeld: „Orgelspel".
Het werd waarlijk tijd, dat hier eens een kern
achtig woord over werd gezegd. Het orgel Wordt
in onzen tijd; verwaarloosd en dat ligt voor een
groot deel aan de organisten-zelf. Meestal hoor
je ze piano-spelen op hun instrument, dat komt
omdat ze het karakter van hun instrument niefi
begrijpen. Dat komt ook omdat ze niet voort
durend studeeren in de orgellitteratuur: om aft
ze Bach niet yerstaan, Handel niet begrijpen,
César Franck meestal alleen van naam kennen,
en van Max Reger en de heel© Duitsche school
geep noot snappen. Tenslotte hun gebrek aan
persoonlijkheid: een goed organist kent men aan
zijn fantasieën.
En dit laatste!.... Enfin, er zou over orgelspel
gesproken worden door den heer W. Oostier-
baan. Spreker begon met te zeggen, dat de or
ganist op tijd aanwezig moet zijn! Dus dit
is de grondregel voor orgelspel, die aan een
vergadering van honderden vakmenschen is ver
kondigd. Maar als ze dezen regel nog niet ken
nen.... De rede van dezen organist was vol van
meer allerbelangrijkste uitspraken, te veel om
op te noemen, maar er z°u °vei .«orgelspel
gesproken worden, en ei- zÜn alleen dingen ver
teld die elke dilettant weften moeit.
De St. Gregorfufivereeiiigfng is nu weer ecfj
nieuw jaar ingegaan. Laten wij hopen d!at wij
het volgend jaar kunnen gewagen van een
vooruitgang op het veelzijdige gebied, dat °P
deze driiedaagsche vergadering zoo. .even ver
zijdlig is besproken!
H, E.
