i J.H.W. 6EUHDE1AIII
1
i
Romeinsche Kroniek.
HET GEHEIMZINNIGE HUIS
Beslist Waterdicht.
giziimiimi
oyons
BINNENLAND.
J. HUIZING.
Import American Shoe's*
Groote Houtstraat No. 44.
Telef. no. JS81.
KONINGSTRAAT.
Mante Icostuums
Costuumrokken en
REGENMANTELS in gummi- Wa
terprooi en echt iYüQLEK
lodenslof.
Jtu Bon Marché
HaaHeiti"ÜB*u$seB* HaitdsefacseneBi woc-p alle gelegenheden.
feuilleton
Steeds voorradig de Nouvéaute's jij
in DAMES en KINüERMANTELS g
NIEUWE HAARLE/ASCHE COURANT
I
l|
L
i
Rome. 1 October 1912.
Voor ditmaal zal ik eens met het jongste
nieuws aanvangen en dan stap voor stap te
ruggaand, het in- deze halve maand opge
gaard materiaal verwerken. Het nieuwste
dat te boekstaven valt is ook het meest ver
kwikkelijke.
Indien al wat in woorden gezegd werd ge
durende de Sociale Week te Venetië, die
luist afgeloopen is, in daden wordt omgezet,
is goede katholieke actie te verwachten.
Voornamelijk de schoolquaestie werd gron
dig bestudeert en uitvoerig behandeld. Men
beloofde elkaar krachtig te zullen optreden
cm de jeugd te redden; maar er is zulk .een
hemelsbreed onderscheid tusschen het woord
Gods, dat daad is, en het woord des men-
sclien dat zoo menigmaal klank blijft! Al
dead men slechts wat in Frankrijk geschied
de, waar de Bisschoppen de schoolboeken
censureerden en waar naast de neutrale
scholen de katholieke scholen bij menigte
verrezen, welke de eersten ontvolkten.Er
gens in Bretagne tellen 65 scholen 258 leer
lingen. In de best bezochte zijn er 9 en een
paar zijn geheel en al ledig. De laatst.» afle
vering van de „Civilta Catholica" haalde
eenige volzinnen aan uit de schoolboeken,
die ook dooi de kinderen op de katholieke
scholen bestudeerd moeten woiden, daar zij
volgens (lie hoeken geëxamineerd worden en
waarin de historische waarheid absoluut ver
kracht wordt, de oorsprong van het mensche-
lijk geslacht geheel verkeerd voorgesteld, en
A-an Jezus o.a, gezegd wordt, dat Hij eene
leer predikte, die in strijd was met de ge
woonten der Joden en met hunne opvattin-
peil en dat men Hem daarom kruisigde(l) De
nichten jegens dieren worden hun uiteen
gezet, maar van de plichten jegens God
wordt niet gerept. Bovendien is het toezicht
op de kath. scholen verscherpt en onderzoek
bevolen of deze leerboeken wel gebruikt
worden. De katholieke vereenigingen zullen
dus een lieel kluifje hebben, indien zij hun
Venetiaansche programma willen verwezen
lijken. De II Oommunie der kleine kinderen
en liet veelvuldiger communieeeren der groo-
teron moge ben daarbij den strijd vergemak
kelijken. De Paus, die nauwkeurig alle ver
handelingen schijnt gevolgd te hebben, toon
de Zich zeer tevreden hij de audiëntie, welke
Z H. aan het bestuur verleende.
Eene eigenaardige nieuwigheid kwam in
deze „Week" ter sprake. Er heeft zich eene
vereeniging „de Guitaar" gevormd, die dui
zend eu én duizenden liedjes, op papier van
verschillende kleuren gedrukt, verspreidde
en propaganda maakte voor het denkbeeld
oin door het goede lied liet gemeene straat
lied te bestrijden, en zoo beschavend en ver
edelend op de jeugd te werken en het be
derf te weren, dat door het slechte lied ver
spreid wordt. De voorsteller vond veel bijval
en de vereeniging won vele leden, die zich
voorstellen het geheele land over de liedjes
te verspreiden.
Pater Lagange O. P., heeft een treffende
brief van onderwerping aan den Paus ge
schreven, waaruit blijkt, dat hij uit onvoor
zichtigheid, maar niet uit kwaadwilligheid
gezondigd heeft, en tevens dat liet door de
vijanden der Kerk verspreide bericht, dat hij
ijjn ontslag als Directeur der Bijbelschool te
Jeruzalem had ingediend, uit de lucht gegre
pen is. Ziehier de brief, die door den eer-
hiedwaardigen Generaal der Dominicanen,
Pater Carmier, aan Z. H. overhandigd werd:
„Heilige Vader, vol ootmoed aan de voeten
van Uwe Heiligheid geknield, bied ik aan U
de uitdrukking van de diepe smart, die ik ge
voel u verdriet aangedaan te hebben en be
tuig U mijne gehoorzaamheid. Mijn eerste
zucht is dezelfde geweest, die ook mijn laat
ste zijn zal: steeds in alles, met geheel mijn
hart en geheel mijne ziel, zonder een enkel
voorbehoud, mij te onderwerpen aan de he
velen van den Plaatsvervanger van Jezus
Christus. Maar juist omdat ik in mij gevoel
het hart van den meest gehoorzamen zoon,
zij het mij vergund tot een Vader, den ver-
hevenste der Vaders, maar steeds een Vader,
te mogen zeggen, hoe groot mijne smart was
te moeten vernemen, dat eenige mijner wer
ken geoordeeld worden rationalistisch ge
tint te zijn. Ik hen ten zeerste bereid te be
kennen, dat mijne werken eenige dwalingen
bevatten, maar dat deze dwalingen zouden
neergeschreven zijn in een geest van onge
le orzaamheid aan de traditie en aan de be
slissingen der Bijbelcommissie, dit veroor-
lovo U, mij te verklaren, dat nooit mijne be
doeling is geweest.
Aan de voeten van U H. Vader geknield,
enz. enz."
Z. Em. Kardinaal van Rossum wordt eerst
daags in Rome terug verwacht.*) Ook in Tren-
te, waar Z.Em. de eerste steen legde voor een
kerk van het H. Sacrament, werd Hij gehul
digd, zoowel als legaat van den Paus als we
gens zijne persoonlijkheid en ook hier had
Z. Em. de voldoening te zien, dat het Stads
bestuur goedgezind was en met de Kerke
lijke Overhied samenwerkte. Bij zijn vertrek
had eene indrukwekkende ovatie piaats. Dit
was 20 September. Z. Em. ging daarna eeni
ge dagen als gast op het kasteel van den
graaf Schonberg doorbrengen.
Van groot belang is de vijfde Brief, welke
de Paus aan de generaals der drie Eerste Or
den der Zonen van den H. Franciscus gericht
heeft inzake de Tertiaristen, hen op het hart
drukkend er voor te zorgen, dat deze zich
in geen enkel opzicht aan de discipline der
regels verwijderen. Na op de noodzakelijk
heid gewezen te hebben, dat aan allen duide
lijk moet gemaakt worden wat de Derde Or
de is, wat haar doel is en dat zij in hoofdzaak
niet van de beide andere Orden verschilt,
maar alleen op andere, eigene wijze hetzelfde
doel nastreeft, stelt de H. Vader eenige re
gels vast voor de Paters die de Derde Orde
besturen moeten, de vraagstukken welke be
handeld kunnen worden, de gehoorzaamheid
aan den Paus en aan de Generaal Oversten
der Orde en de openbaarmaking der acten.
Het allernieuwste nieuws heb ik toch nog
over 't hoofd gezien, nl. dat het proces dei-
zaligspreking is ingeleid der eerste marte
laars in Oeganda, die 22 heldhaftige neger
kinderen, die verkozen op afschuwelijke ma
nier verbrand en langzaam gebraden te wor
den, liever dan het geloof aan Christus te
verloochenen. Welk een onderscheid met al
de flauwheid en het menschelijk opzicht, dat
men rondom zich ziet, waar een spottende
glimlach voldoende is om Christus te doen
verloochenen, zooal niet in het hart, dan toch
voor het uiterlijk:
En het allernieuwste is dit: Opnieuw gaf
de Paus blijk van Zijne alles omvattende
werkkracht en organisecrend talent. Heden
was de Vaticaansche Bibliotheek weder voor
het publiek geopend, geheel gereorganiseerd.
De kostbare manuscripten zijn nu uit de
kunstzalen verwijderd, zoodat men zonder ge
leide mag rondgaan en alles naar wensch
kan bezichtigen. De boekerijzalen zijn ook
geheel nieuw ingericht, volgens de beste me
thode om hoeken en manuscripten te bewa
ren en het den studeerenden gemakkelijk te
maken. Een jaar werd aan deze reorganisa
tie gewerkt en de groote kosten door den
Paus gedragen. Een nieuw bewijs der „ach
terlijkheid" der katholieken is dat het
laboratorium, opgericht om kostbare, oude
manuscripten, die door den tijd geleden heb
ben te restaureeren, en voor verder bederf te
bewaren, e e n i g is in de wereld, en dit wordt
zoo algemeen erkend, dat de bibliotheken
van overal, en niet weinigen in Italië, hunne
in slechte conditie verkeerende codices naar
het Vaticaan zenden, om gerestaureerd te
worden!
Wij genieten hier weder eens van eene sta
king der stadsreiniging.
Wij hebben reeds de aankomst te Rome
van Z.Em. vermeld. Red. N. H. Crt.
W11 mi.au M Pi. in i tnctSJr 3*
Zeker hebben de menschen gelijk te pro
testeeren, daar zij met al hun vertoogjes om
trent hun hongerloon, met een kluitje in het
riet gestuurd werden en met beloften ge
paaid, sinds jaren, terwijl de heeren op het
kussen hun beurs spekken. Maar die ellen
dige staking, die als het eenige redmiddel
in zulke gevallen beschouwd wordt! Onlangs
deed ik reeds een hoekje open over den toe
stand onzer straten. Men begrijpt hoe ze er
nu uitzien! Bovendien vaardigde Nathan een
ukase uit, dat men 's avonds het vuilnis op
straat moest deponeeren dit werd in de
huizen ook niet opgehaald doch nu zou het
's nachts door los werkvolk opgeruimd wor
den. Maar in vele straten lag het er den gan-
sclien dag, en anders werd het om 12, 1, 2 uur
opgeruimd, liefelijke stofwolken en geuren
verspreidend.
Het mooiste hij al het wanbestuur is wel
dit, dat Nathan voor wie het mocht ver
geten zijn is dit onze geëerde burgemeester,
Italiaansoh-Engelsche-jood-macon zich on
langs in eene gemeenteraadszitting er over
beklaagde, dat de straten zoo slecht gepla
veid werden. Het ligt toch aan die heeren,
zou men zeggen, daarvoor te zorgen en in de
eerste plaats aan hun hoofd. Nooit en ner
gens heb ik zulk werken gezien en dat nog
wel van Italianen, overal gezocht als weg
werkers. Nauwelijks is een opgebroken straat
weer dicht, of hij ligt vol met gaten. Onlangs
zag ik bijv. dit: een straat werd opgebroken
3 4 maanden geleden nieuw geplaveid
omdat de keien ongeregeld lagen. Twee da
gen later ging ik door dezelfde straat,
waar men verder op nog bezig was en de
lagen zoo mogelijk nog ongelijker dan in het
twee en drie dagen geleden gelegde steenen
nog niet veranderde gedeelte. Er was juist
gesproeid, en overal waren kuilen met plas
sen.
Men dempt nu den put nadat het kalf ver
dronken is. Eindelijk is een tramlijn gelegd
naar den Zoölogischen tuin. Die zal hem ze-
ker nu niet redden. En wie zal redden hij
springen? De stad, die deficit heeft? De
1 Staat, wien per maand de oorlog 35 millioen
frs. kost? 't Heet dat er geen geldgebrek is
en weer luidt de grootspraak: Italia farh
da sé (Italia zal het zelf, alléén doen) en
j zeker om dit te toonen, gooit men met geld,
I dat het een aard heeft.
Langzamerhand worden alle ascari, d. i. in-
landsche soldaten, uit Erithrea naar Rome
gebracht ter belooning en om hen het
groote Italië te laten zien. Maar 'tlijkt zoo
kinderachtig! En dan al de ovaties die hun
gebracht worden, gevierd als zij worden door
de militaire autoriteiten, enz. 't is gewoon
weg bespottelijk. Bij slot van rekening zijn
het huurtroepen, die geworven zijn om te
vechten en er voor betaald worden, 'tls een
mengsel van hoogmoedswaanzin en kinder
achtigheid.
De oorlog viert nu zijn eerste verjaardag
en hoever zijn ze? 't Heette al zoo lang dat
de geheele kust in hun bezit was en ieder
weet hoe het onlangs in Zanzur toeging en
nu weer in Misacata, En het annexatie-de
creet ook een uiting van hoogmoedswaan
zin zit hen in den weg, nn het geldt vrede
I te sluiten. Nu komt weder een dreigen met
optreden in de Aegeische Zee, wanneer de
Turk niet toegeeft. En ik vermoed dat deze
in zijn vuistje lacht, wel wetend dat de mo
gendheden toch aan Italië die eilanden niet
gunnen. Individueel zijn èn troepen èn offi
cieren bewonderenswaardig, maar het geheel
maakt een pover figuur, die door al de groot
spraak wel vermakelijk uitgedost, doch verre
van deftig gekleed wordt.
Op 20 September heeft natuurlijk weder de
hatelijke ant.iclericale betooging hij de bres
van Porta Pit plaats gehad. Nathan heeft
zich ditmaal iets gematigd en in zijn gezwol
len taal dei! Paus niet zoo gehoond als het
vorig jaar, hoewel elk woord toch hoonend
was voor den Pauselijken Stoel. De vuilaar
dige Padrecca, redacteur van het schendblad
Asino (de Ezel) en Kamerlid, besteeg de tri
bune, om de laatste Pausen te bekladden, en
werd rustig aan het woord gelaten, ten spijt
van de waarborgenwet. Maar hij spreekt niet
als machtspersoon, dus kan men zijn gezwets
ignoreeren als kikvorschengekwaak. Wil men
er een staaltje van? Hij noemde o.a. Pius X
dengene „in wiens naam het katholieke Span
je Fr. Ferrer vermoordde, en aanstoker van
dezen moord". In Sinagaglia, eene stad in
Toscane, heeft hij een evenknie in den burge
meester, die eene manifestatie op touw heeft
gezet om een moordenaar te eeren, die door
Pius IX rechtvaardig ter dood werd veroor
deeld, tot deze manifestatie opwekkend in
een rondschrijven dat de grofste beleedigin-
gen van dien engelreinen en edelaardigen
Paus bevat. En weder niettegenstaande de
waarborgenwet laat men hem rustig be
gaan. En hier is een overheidspersoon die
zoo optreedtl
Wil men nu nog eenige staaltjes van aller
lei moois? Tot een bataillon Ascari werd hij
het zgn. altaar des vaderlands, dat vóór het
Victorio Emmanuel monument staat, gezegd:
Ascari, soldaten van Italië, nadat ge den tem
pel hebt begroet waar de souvereinen van
Italië hun eeuwigen slaap slapen (het Pan
theon) komt nu hier het in de zon schitte
rend standbeeld begToeten van den Vader
des vaderlands, het standbeeld van hem, die
als de H. George, met het opgeheven,
roemvolle zwaard, het zwaard zijner voorva
deren, die onverwinbare helden waren, Ro
me aan Italië heeft teruggegeven". Ascari,
Italiaansche soldaten! Ge hebt de eer de wa
pens te presenteeren aan dit monument, dat
de Tempel is van het Italiaansche vader
land en het granieten gedenkteeken van de
macht en de grootheid van Italië
Bij de inhuldiging van dit monument
schreef de grootmeester der Vrijmetselarij in
zijn manifest: in dit heerlijk kunstwerk
ziet de Vrijmetselarij gesympathiseerd en als
gebeeldhouwd, „ten aanzien van het Vati-
caan steeds waakzaam en op den loer lig
gend"; de ziel zelve van het vaderland
Verderop wordt de wensch geuit dat „van ons
land geheel herwonnen en verloet „tot de
laatste sporen verdwijnen van die macht, die
alleen de vrijheid en de eenheid van het va
derland verloochent en vervloekt".
In eene conferentie, handelend over het
overbrengen van het stoffelijk overschot van
generaal Lamarmora, werd gezegd, dat dit
in Genua, na ontscheept te zijn, op de schou
ders werd gedragen met evenveel plechtig
heid als de Verbonds Ark van het Oude Tes
tament!
Op den muur van een vroegere Francisca
ner klooster, nu scherpschutterskazerne (ber-
saglieri) werd een steen geplaatst ter eere
der in Libië gevallenen, waarop zij in „naam
van het heilig Italië gezegend en gewijd wer
den".
Een Kamerlid vond noodig te zeggen dat
„naardien de Paus noodig gevonden heeft het
aantal der kerkelijke feestdagen te vermin
deren, hij van oordeel was dat de eenige fees
ten die men in eere moest houden, zijn de
Zondagen, „Kerstmis en 20 September!!!
En wat de liberale pers niet bazelt! Cu
rieus is dat ze altijd met nieuwtjes van het
Vaticaan moet aankomen, 't Zou toch lo
gisch zijn in haar geval het dood te zwijgen,
te ignoreeren. Maar neen. Ziehier een paar
staaltjes van de laatste couranten leugens uit
liberale en anti-liberale bron: De Paus laat in
het Vaticaan een gebouw zetten voor het
conclave. Pius IX deed een gedeelte van het
Quirinaal voor dit doel verbouwen). Do
Kardinalen hebben in 't Vaticaan een verga
dering gehouden, om over de keuze van een
opvolger van Pius X te delihereeren. De
Paus zal een half millioen bijdragen voor de
oprichting eener intransigente courant.
De courantenventers brullen: „Het schan
daal in het Vaticaan". En in de waarborgen
wet staat: „De Persoon van den Paus is hei
lig en onschendbaar."
Indien eenmaal het geduld van God uitge
put raaktwat zal dan het lot van Italië
zijn? Waarschijnlijk pleit de verguisde Paus,
als Mozes voor het volk Israël, voor dit ver
dwaalde volk en houdt zoo de wrekende arm
Gods tegen.
En de J'aus wreekt zich weldoend. De Pau
selijke Romeinsche Academie voor Archaeo-
logie schreef een prijsvraag uit voor de beste
studie over de opgravingen van Ostia. Het
bekroonde werk verscheen op kosten dezer
zelfde Pauselijke Academie: eene prachtuit
gave.
Pater Fah, bibliothecaris der Abdij van
Sint Gallen, in Zwitserland, werd door den
Paus, als hiawijs van appreciatie van zijne
werken op letterkundig en kunstgebied
waarvoor hij door alle geleerden hooggeschat
wordt tot eere-Kamerheer benoemd.
Als vervolg op het wat de Paus voor het
Missiewerk onder de Indianen in Peru ver
ordende, diene dat een Dominicaan, Pater
Clerretat, die als student uit Frankrijk ver-
dreven naar Spanje de wijk had genomen, en
zich daarna aan het missiewerk in Brazilië
gewijd had, op den meest vooruitgeschoven
post onder de Roodhuiden, nu door den Paus
tot Bisschop is verheven van de streek waar
hij zoo lang, met zooveel vrucht gewerkt
heeft.
De vorige maal sprak ik over het M o t u
P r o p r i 0, dat over de zorg voor de geeste
lijke belangen der emigranten handelde. Op
dat met bekwamen spoed alles naar den geest
des Pausen zou geordend worden, is eene
nieuwe sectie opgericht der Consistoriale
Congregatie en de even practische als ge
leerde Mgr. Pisani tot hoofd hiervan aange
steld. Een nieuw bewijs van zijne belangstel
ling in het lot der Italiaansche emigranten,
is te vinden in eene Breve, dien de Paus op
4 Sept. jl. richtte tot den Generaal Overste
van het Instituut der Missionarissen voor de
emigranten ter gelegenheid van het zilveren
feest der oprichting door Mgr. Scalabrini. De
Breve vloeit over van woorden van lof over
het verrichtte werk en van woorden van aan
moediging om in denzelfden geest en met
denzelfden ijver op den ingeslagen weg voort
te werken tot behoud van het geloof onder
hen, die het Italiaansch vaderland voor verre
overzeesche gewesten verlieten.
Ten einde hen aan te moedigen die zich
aan de verspreiding van goed-katholieke ge.
schriften wijden, een een bewijs leverend
hoezeer de Paus het noodig aoht de Katho
lieke Pers te steunen iets waar in dit blad
ook steeds en terecht op gehamerd wordt
deed Z. H. door den staats-seeretaris aan den
President der nieuwe vereeniging van den
H. Paulus een brief richten om Zijn welge
vallen uit te spreken over het door hem sind»
1875 verrichtte werk, blijkend uit een verslag
door hem gepubliceerd en den Heiligen Va
der aangeboden. In dezen brief beklaagt de
Paus zich over de inertie der goedgeloovi-
gen tegenover de groote activiteit der sleoh-
ten, waardoor zooveel zielen ten gronde go
rukt worden en eindigt met te zeggen, dat
Z. H. hoopt dat door hun toedoen onder de
katholieken het bewustzijn levendiger mocht
worden van den heiligen plicht de goede pers
te bevorderen en allen te doen begrijpen dat
de oogen te sluiten voor een zielenmoord op
zoo grpoten schaal als dagelijks door ds
6lechte pers geschiedt, niet iets is dat de zie
len die in God gelooven en verklaren Hem
oprecht lief te hebben, langer kalmweg kun
nen gedoogen en aanzien alsof het hen niet
aanging!
Ten slotte nog een interessant bericht uit
Jeruzalem. De latijusche Patriarch Mgr. Ca-
msasei, wien de tegenwoordige tijdsomstan
digheden niet veroorloofden het Weener Eu
charistisch Congres hij te wonen, wenschte
toch in den geest zich met de Congressisten
te vereenigen en riep daarom de katholieke
Christenen op tot eene plechtige bijeenkomst
in de het dichtst zich hij het Caenaeulum be
vindende kerk, nl. de nieuw gestichte kerk
der Benedictijnen op den berg Sion. Alle
Oversten van religieuse huizen waren tegen
woordig alle priesters, en verder met leek en
was de ruime kerk stampvol. Pater Lauren-
tius Janssen, Benedictijner Abt en secretarie
der Bijbelcommissie alhier, die de Heilig®
Plaatsen bezoekt, hield in het Fransch eene
rede, de heteekenis der Eucharistische Con
gressen uiteenzettend. Daarna droeg de Pa-
triarch de H. Mis op met algemeene H. Com
munie, onder welke de Bened.iktijnen toepas
selijke Gregoriaansche melodieën ten gehoor®
brachten. Het schoone feest eindigde met den
plechtigen zegen met het Allerheiligste.
Ik, die het voorrecht heb de kerk, de om
geving, al de associaties uit ondervinding te
kennen, begrijp welk een sympathiek feest
het geweest moet zijn. Wanneer zal de dag
komen dat aan ons Christenen, die voor om
zoo heilige plek, waar de Heer Zijne Eucha
ristie instelde, toehehooren zal en niet meer
door den Turk ontheiligd wordt?
B. T. P. WASZKLEWICZ
v. SCHILFGAARDE.
99
SCHEEF VOORGESTELD.
In ouzo bespreking van die rede avVr dej
Tarief wet, doom Mj*. Dir. Jan v.an Best ver
leden week te Amsterdam gehouden in d®
Grouraga)-vereeniging, maakten we ook mei1-
ding' viam. een artikeltje vian den „Limburger!
Ko-erier".
tMr. Van Best had namelijk betoogd, dat de
kosten der sociale hervormingen hier te lan
de billijkerwijs niet gevonden kunnen wor
den uit eene verhooging Van de sucoessiet-
reohten.
De debater beweerde, dat dit wèl ko® e®i
zoo schreven wij
„hij haalde er zelfs den „Limburger K ie>-
„rier bij, die onlangs in een zonderling!
„artikeltje heeft verteld, dat de Staat or-
„voior moest zorgen dat de particulier© ver-
„moigens jiiet te groot wonden."
Naar aanleiding hiervan schrijft nu de
„Limburger Koerier" het volgende:
„Indien de inhoud vian bewust artikeltje
dein „N. Hrl. Ot." beter voor den geest liSjdde
door
ALFRED HUGO.
10.
„U, we zullen wel zien, wanneer we onze
plaats van bestemming bereikt hebben;
slechter als hier in 't land kunnen we 't moei
lijk hebben. Déar zal de wereld voor ons open
staan," zeide Otto, „en nu vraag ik je, ben je
besloten?"
„Zoo gauw kan ik niet besluiten. Ik zAl er
over denken; ik hoop veel geld te bemachti
gen; een verlies van eenige duizenden thaler
zullen den oude niet arm maken. Maar het
is en blijft een gevaarlijke geschiedenis."
„Alleen voor ons," onderbrak Herman
hem.
„Het kon wel ee anders l^open, dan jij
denkt!"
„En dan nog: jou zullen we niet verraden!"
Georg had nog eens uit de flesch gedron
ken. Hij schudde bedenkelijk zijn jongens
kop en stond op.
Hij wisselde nog eenige woorden over on-
arersebilli'.ve dLuren met de broeders, en ging
toen naar huis. De verzoekend was hem ver
lokkend en alleen de vrees voor gevaar, weer
hield hem eigenlijk, met de jongens gemeene
zaak te maken, en de misdaad te begaan.
De misdaad zelf schrikte hem niet af. Wat
kon hem 't schelen, zijn vader te bestelen, als
hij er zelf voordeel door had.
I Hij kreeg tot nog toe weinig zakgeld, en
Itoch wilde hij van het leven alles genieten.
Hij vond dat de jongens gelijk hadden, toen
ze zeidon, dat zijn vader verplicht was hem
zooveel te geven als hij meende noodig te
hebben.
En zijn wrevel tegen zijn vader werd nog
erger, toen deze hem hij zijn thuiskomst ont
ving met de vraag, wanneer of hij nu eens
eindelijk zijn brood ging trachten te verdie
nen. j
„Die intieme vriendschap met die Schallers
moet nu ook maar eens uit zijn," meende de
oude man. „Ik duld die slechte omgang niet
j langer. Al is er niet veel meer aan je te be-
1 derven, ik zal toch mijn plicht doen, zoolang
1 ik kan." j
"En wie heeft mijn neven bedorven?" vroeg
Georg brutaal. „De Schallers zijn eerlijke j
jongens; ze hebben nog nooit in de gevange
nis gezeten." i
Bertram Winkel, die naar zijn gewoonte'
op en neer liep, bleef plotseling staan. Zijn
woedende blik trof den zoon, om wiens lip-j
pen een hoonend lachje speelde.
„Jij hebt allerminst over hen te oordeelen!"
zeide liij dreigend.
„De schulden maker moet geholpen worden",
bromde Georg met een boozen blik op zijn
zuster, die over haar werk gebogen zat; „ik
weet 'twel! Mij wordt niets gegund en hem
wo) dt het geld met volle handen gegeven."
„Weet je dat zoo zeker?" spotte de leer
looier. „Wie heeft je dat gezegd?"
„Ik heb gehoord, hoe u met moeder er over
sprak."
„Dan heb je verkeerd gehoord, en al zou ik
den luitenant willen helpen, wat heb jij daar
tegen te zeggen? Je hebt zakgeld genoeg. En
zoek ten slotte zelf wat te verdienenl"
George liep naar de deur
„Je hoort hier in huis niets als vervelende
woorden," zei hij, terwijl hij heenging.
„Wie is daar anders de oorzaak van, dan
jij?" riep zijn vader hem nog na.
„Wees niet te hard voor hem," zei de moe
der, „de jeugd verlangt méér van het leven
dan wij."
„De omgang met de Schaller's is zijn ver
derf; wanneer daar geen eind aan komt, zul
len we nog erge dingen van hem beleven."
„Ik zal nog eens met hem praten, Bertram;
het is beter dat ik het doe; jij bederft het
door je harde woorden. Hoe staat het met
Alfred? Hij zei gisteren, dat de laatste ter
mijn bijna verstreken is...."
„Ik kan hem niet helpen!" viel hij haar in
de rede. ..Ik kan maar geen tweeduizend tha
ler weggeven. Hij moet zijn ontslag maar
nemen, en dan zullen we wel weer zien."
„Zijn ontslag?" herhaalde Clara angstig.
„Dat is het ergste wat hem treffen kan!"
„Zoo meent hij nu, misschien denkt hij er
later wel anders over," antwoordde haar va-
der. „Zorg nu maar voor liet avondeten, ik
j moet nog uit."
j Clara ging naar de keuken, en de moeder
volgde haar, nadat zij de tafel had leegge
ruimd. De leerlooier liep nog steeds op en
neer en 't was aan zijn gezicht te zien dat zijn
gedachten zich met ernstige dingen bezig
hielden.
j Toen het avondeten opgediend was, kwam
1 ook Georg weer binnen. Zijn vader bemoeide
zich niet met hem, hij wilde het nu aan moe
der overlaten, haar invloed te doen gelden
op zijn zoon.
RADELOOS.
Matthias Grunewald keek verrast op, toen
hij in den binnentredende den Poolschen
graaf herkende.
Graaf Krasinski ging zitten en nam een
papier idt de binnenzak van zijn jas.
„Ik hen van plan een nieuwe muur op mijn
grond te laten bouwen", zeide hij; „uit de
j koopakte blijkt evenwel niet, of de oude muur
mijn uitsluitend eigendom is, of dat ze voor
■de helft aan mijn buurman behoort."
„U hebt geen buren", antwoordde Grune
wald.
„Ik denk aan den buurman aan wien het
aangrenzende stuk grond behoort"
„Wees niet bezorgd, de muur is uw eigen
dom. U kunt mij een groot genoegen doen,
mijnheer de graaf
De blik van den Pool ging over de kale
ongezelligheid van de kamer.
„Met pleizier", antwoordde hij; „zegt u
maar wat u wilt."
„Geeft u mij de steenen van de oude muur,
wanneer die afgebroken is."
De graaf moest lachen.
„Dat is een bescheiden wensch", zeide hij;
„mag ik weten, waar u die steenen voor noo
dig hebt?"
„Ik wildo om mijn tuin een muur maken;
tot nu toe is er alleen een houten omhei
ning en dat gespuis daar in dat andere huis
er achter hesteelt mij dag aan dag houten
latten."
„Zoover ik weet, woont in dat andere huis
de antiquair Farnow", zeide de graaf, terwijl
hij aan zijn knevel draaide.
Matthias Grunewald nam een snuifje.
„Er wonen daar ook nog andere lieden",
antwoordde hij, „namelijk twee deugnieten,
die niet werken, maar wel goed leven willen.
En van die heeren kan je alles verwachten."
„Wat kunnen ze doen? Overdag zullen ze
het niet probeeren te komen inbreken, en
's nachts is het huis gesloten,"
