J.H.N.GRÜNDEMANN
HET GEHEIMZINNIGE HUIS
Dames- en Kinderbteediitg
Yeletf. no. 361.
MANTEL- EN
STOFFENMAGAZIJN
Blouses.
Costuuvnrokken.
Brieven uit het Zwarte
Werelddeel
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
J. HUIZING. import Imerican Shoe's..
Speciaal
Au Bom liarciié
Haarlem»Brussel. Hsfi&8ise!*oeneEi voor alle gjeiegemlsesfe
BSflftflggQAR 4 KOVEIWIBEB 8882,
KONiüGSTRAAT,
naar Maat.
KATHOLIEKE PEKS IN OEGANDA.
Met zeer veel genoegen en met volle in
stemming las ik een waar woord in een
hoofdartikel van de „N. Haarl. Courant",
die ik de vorige week ontving. Het kon
niet juister en duidelijker worden uitgedrukt.
„De groote oorzaak van zoo menig ge
mengd huwelijk: het verlies van praktisch
geloof, veroorzaakt en bevorderd door de
neutrale kranten en niet-katholiekc boeken".
Want wat in Holland en Europa en Ame
rika op groote schaal plaats vindt, dat zi^t
men hier in kleine mate. Wel heeft men
hier in Midden-Afrika geen dagbladpers en
neutrale geschriften en anti-katholieke boe
ken. Maar ook zelfs hier in Afrika mag men
gerust zeggen: wie geen Katholiek boek kan
lezen, wordt zelden een degelijk Katholiek.
Vroeger heb ik u eens verteld, hoe ik op
een mijner reizen in Oesoga in een dorpje een
half dozijn Katholieken vond. Tot mijn groote
verbazing was dc voorbidder een man, die in
geen drie jaren de H. Sacramenten had ont
vangen en nu weer verlangend was om te
biechten. Zulke gevallen zijn zeldzaam, want
als een neger eenmaal begint te verslappen
in het ontvangen der H. Sacramenten, dan
huwt hij al spoedig eene heidensche vrouw
en is het met geloof en godsdienst gedaan.
In dit geval echter was de man wel ver
slapt, doch getrouw gebleven aan zijn gods
dienst. Hoe dat kwam? Ik vroeg den man,
of hij kon lezen en terstond toonde hij mij
zijn gebedenboek. Dat boek was zijn be
houd geweest en het lezen er van zijn red
ding. Sedert heb ik dikwijls hetzelfde geval
bijgewoond en begon ik te begrijpen, waarom
de andere missionarissen er zoo ernstig op
aandringen bij liet volk om te leeren lezen.
Want wie lezen kan en zijn gebedenboek be
waart, zal niet licht zijn geloof verliezen.
En wat waar is voor Afrika, is waar voor
Nederland en omgekeerd, waar het de zwak
heden der menschelijke natuur geldt.
Het is noodzakelijk, in Kerk en vergaderin
gen het Roomsche woord te hooren verkon
digen, maar dit is niet voldoende. Men kan
niet volstaan met zaaien en pooten en dan
het onkruid laten doorschieten. Zoo men in
de huiskamer en in de leeszaal geen goede
Katholieke lectuur vindt, zal het steeds een
Roomsch vernis blijven en zal men nooit
komen tot een levend, krachtig Roomsch ge-
nof.
In iedere missiestatie in Oeganda komen
wekelijks soms dagelijks jongens en
meisjes om opgeschreven te worden voor de
Onderrichtingen. Is het nu niet voldoende,
om hen te onderrichten in den catechismus
alleen? De missionarissen denken er anders
over en met reden. In bijna alle staties is
de school verbonden met het godsdienst-on
derwijs, en stelt men het kind als voorwaar
de voor het H. Doopsel de kennis van lezen.
Want wat 'gebeurt er met het kind na het
H. Doopsel? Het gaat naar zijn dorp terug,
eoms 5. a 6 uur van de missiestatie, en
komt dan ééns in de maand terug om de H.
Sacramenten te ontvangen. Is dat voldoende
om het geloof te onderhouden? Natuurlijk
„N. Haarl. Ct.", 23 Aug. 1.912.
niet, zooals de ondervinding ook leert. Heeft
het kind echter lezen geleerd en gaat het naar
zijn dorp terug met zijn catechismus- en
gebedenboek, dan zal het zijn godsdienst
kennis onderhouden en vermeerderen, dan
wordt het dikwijls een kleine Apostel onder
zijn landgenooten. Vandaar dat het leeren
lezen als een noodzakelijke voorwaarde ge
steld wordt voor het H. Doopsel. Dikwijls
huilt het kind tranen met tuiten als het
H. Doopsel wordt uitgesteld wegens achter
lijkheid in het lezen; een enkele maal geeft
een kind het godsdienstonderricht op, omdat
het niet wil leeren lezen, maar de missionaris
blijft onverbiddelijk. Er staat te veel op het
spel, en de jeugdige Kerk in Oeganda moet
een strijdende Kerk zijn.
Onze Christenen wonen verspreid tot in
de uiterste hoeken van ons district en buiten
de moeielijkheden van de wegen en het rei
zen, heeft men de bezwaren van ziekte en
slechte gezondheid. Er is hier in Oeganda
zeker evenveel ziekte als in Nederland. Soms
gebeurt het, dat ik mijn beste vrienden on
der de negers in geen zes maanden zie, om
dat zij ziek zijn. En wat zal een zieke neger
al dien tijd doen, als hij niet kan lezen?
Daarenboven werken zeer vele Katholieke
negers in de koffieplantages en zijn daar on
geveer in dezelfde positie als onze Holland-
sche arbeiders in de fabrieken, blootgesteld
aan dezelfde gevaren van den kant van slech
te medearbeiders. Hoe zullen zij hun geloof
bewaren en hun godsdienst hooghouden als
zij niet wat ontwikkeld zijn door Katholieke
lectuur
De eerste missionarissen Paters van
Kardinaal Lavigeric - begonnen dan ook
terstond in hun vrije uren een alphabet sa
men te stellen dat in overeenkomst is met
de taal der negers. Niet a, bé, cé, maar a,
ba, da, en daarna lettergrepen zooals bwa,
bya, bwc, enz. Het eerste boek was natuur
lijk de kleine Catechismus, daarna volgden
grootere Catechismus u in den stijl en om
vang van onzen „kleinen Dankelman", Bij-
belsche geschiedenissen, gezangboeken, Mis-
gebeden en Kerkboeken. Naarmate het onder
richt vorderde, verschenen leesboeken en re
kenboeken en boekjes over aardrijkskunde
in de verschillende dialekten van Oeganda,
totdat ten laatste in Januari 1911 het eerste
Oegandecsche maandblad verscheen, geredi
geerd cn uitgegeven en gedrukt door de
Witte Paters in Oeganda met behulp Van
van negers als drukkersgezellen. Twee maan
den geleden had ik het genoegen, deze druk
kerij te bezichtigen in het Zuiden van Oegan
da. Men ziet daar de negers aan het sortee-
ren en uitzoeken der letters, terwijl anderen
de machine besturen of boeken inbinden,
alles onder directie van i Broeder Mis
sionaris.
Dit Oegandeesche maandblad „De Vriend"
geheeten is 16 bladzijden groot en heeft het
zelfde formaat als de Roosendaalscbe annalen.
Op de eerste plaats bevat het godsdienstige
artikelen, waarin vorschillende geloofswaar
heden worden uitgelegd en verdedigd. Het
laatste nummer van „De Vriend" bevatte een
volledig verslag van de Wijding van Mgr.
J. Biermans en een uitlegging van al de
plechtigheden der Bisschopswijding.
Na de godsdienstige artikelen volgen arti
kelen over katoenplanten. koffie, caoutchouc.,
enz., artikelen over de regeeringsvormen in
Europa, wijzen van rechtsspreking en derge
lijke dingen, die den ontwikkelden neger in
teresseeren. Daarna volgt het nieuws uit
Oeganda en het voornaamste nieuws uit Eu
ropa. Ten slotte is er iedere maand een aan
hangsel van acht bladzijden, bevattend één
of twee levens van heiligen. Advertenties in
de negertaal ziet men op den omslag en de
inteekenprijs is 80 cents per jaar. Geen won
der, dat dit maandschrift, de voorlooper on
zer Katholieke pers in Oeganda, algemeen in
gang heeft gevonden en thans onder de ne
gers reeds meer dan 1500 inteekenaren telt.
Dat dit maandschrift zeer veel goed doet,
zal een ieder duidelijk zijn. Beschaving en
ontwikkeling dringen door tot in de duisterste
hoeken van het zwarte Werelddeel, doch wat
baat het, den negers beschaving te brengen
zonder de tien Geboden, zonder hun karakter
te veredelen, zonder hun geweten te bescha
ven Brengt men beschaving en ontwikkeling
zonder godsdienst, dan zal men hier hetzelfde
zien, wat men in Europa dagelijks aan
schouwt: dezelfde onrust, dezelfde onzinnige
werkstakingen (als in Engeland) die handel
en welvaart belemmeren, die ten slotte het
socialistisch ideaal van gelijkheid zullen ver
wezenlijken: gelijkheid IN ARMOEDE!
Evenals in Nederland zal ook in Oeganda
de Kerk aandringen op Katholieke lectuur en
het steunen onzer kleine Katholieke Pers.
Wij leeren hier door de fouten in Europa, 't
Is hier alles nog in zijn begin. In Europa is
het als een veldslag, die in vollen gang is
en waarin men geen nieuwe berekeningen en
plannen kan maken. Doch hier in Oeganda
is de veldslag nog niet begonnen. Men kan
zijn eigen terrein uitkiezen en het voorberei
den; men kan de batterijen plaatsen, waar en
hoe men wil; men kan het leger oefenen en
sterken. En daarom is het wachtwoord: onze
Christenen moeten kunnen lezen en zich ont
wikkelen, en dan:
Geef hun degelijke Katholieke lectuur.
Want wie dat niet heeft, wordt geen degelijk
Katholiek 1
O. SCHOEMAKER,
Kamilyango, 5 October 1912.
KUNSTBESCHOUWING.
X— Voor de afdeeling Haarlem van de Ver-
eeniging tot bevordering van de Vakoplei
ding wordt Woensdag van 2—5 en van 7—10
uur in het Brongebouw een kunstbeschou
wing gehouden en wel reisschetsen van den
heer W. Kromhout Czn., architect te Rot
terdam.
SPOOR- EN TRAMPERSONEEL.
Van terzijde verneemt het „Het Rechte
Spoor", dat bij de H.IJ.S.M. eene nieuwe re
geling der premiën voor het maehineperso-
neel in bewerking is.
Het aantal leden van den Ned. R. K. Bond
van Spoor- en Tramwegpersoneel „St. Ra-
phaël" dat 1 September 1911 813B bedroeg, was
op 1 October van dit jaar gestegen tot 4023.
NOG EEN BIOSCOOPTHEATER.
x De onlangs verbrande tooneelzaal van
van Dijk op het Pretoriaplein zal opnieuw
worden opgebouwd, en worden ingericht voor
bioscooptheater.
W. BUS' STOOMBOOTMAATSCHAPPIJ.
De Staatscourant bevat de wijziging in de
statuten van LW. Bus' stoombootmaatschap
pij, alhier.
TWEEDE HOLL'. MAATSCHAPPIJ VAN
LEVENSVERZEKERING.
xWij ontvingen de rekening- en ver
antwoording over het jaar 1911—1912, be
nevens een balans op de 30 April 1912, van
de tweede Holl. Mij. van Levensverzeke
ring, gevestigd te dezer stade.
Het vermogen der maatschappij bedroeg
op 30 April j.l. f 1.232.757.54y2. Het ver
zekerd kapitaal bedroeg op 1 Mei de som
van f 5.003.389.57. Gedurende het boekjaar
werden verzekeringen gesloten tot een be
drag van f 622.745.50. Het verzekerd kapi
taal verminderde met f 401.488.57.
Zoodat. het verzekerd kapitaal op 30 April
1912 bedroeg f 5.224.646.50 met een jaar-
lijksche premie-ontvangst van f 218.433.56,
verdeeld over 4304 polissen.
De balans sluit met een saldo van
f 98.392.99 welk bedrag in zich vereenigt
de toeneming der wiskundige reserve in het
boekjaar 1911-1912, benevens de in die-zelf
de periode gemaakte winst.
Het saldo bedraagt f 98.392.99.
VOETBAL.
•Westel. Ie klasse.
HAARLEM—AJAX 1—0.
Het tï geen mooie wedstrijd geweest aan
den Schoterweg. Het spel was van laag ge
halte en mistrappen was aan de orde van
den dag. In de morgenuren was het weer
vrij goed, doch tegen tweeën ging het re
genen en vergezeld van een ijskouden .wind
was het bijna niet uit te houden.
Als de spelers in 't veld komen, is de be
langstelling ondanks het slechte weer zeer
groot.
Haarlem beschikt over. de volgende com
binatie.
v. Eek,
De Wolff, Wflhelm,
Smit Healy, Angenent,
Hoïm, Houtkooper, .Veen Jur Haak,
Oostenbroek
dus nog steeds zonder Bakker. Koster on
Bouwmeester.
Ajax verschijnt met:
Ziegler,
„Swift" v. d. Lwe,
Pelser, Schoevaart, Fortgen»,
Pelser, v. d. Broecke, N. N. Kooy,
Kammeyer.
Ajax wint den toss en verkiest tegen de
vrij sterke bries in te spelen. Het is in-
tusschen weer droog geworden en zelfs de
zon schijnt. Onder leiding van den heer Mut
ters wordt even over tweeën begonnen.
Het is direct al 'Zeer levendig en speciaal
de Amsterdammers met hun onmisbare bel
en toeters laten zich hooren.
De eerste aanval is van Haarlem en dan
gaan de rood-witten er van door. Ze stuiten
echter op buitenspel.
De gastheeren, gesteund door den wind zijn
iets sterker en daar v. d. Lee en „Swift"
het leder nog niet machtig blijken te zijn,
denkt men reeds spoedig aan doelpunten. De
voorhoede van Haarlem echter is geen ge
heel en vooral Veen als midden-voor doet
rare dingen, terwijl Jur Haak door de vurig
spelende Ajax-verdediging overbluft wordt..
Bij een plotselinge doorbraak scoort Kam-
meyer bijna, doch Angenent stormt toe en
redt keurig.
De rood-witten komen geweldig in actie
en de Haarlem-verdediging moet alle zeilen
bijzetten om doelpunten te voorkomen.
Wilhelm is nog niet op dreef, wat de
Haarlemmers angstige oogenblikken bezorgt.
De Wolff is echter weer de man en aan
houdend wordt hij toegejuicht door de me
nigte. De roodbroeken werken zich weer wat
los. Healy plaatst keurig naar de voorhoede.
Het samenspel is niet mooi en bovendien
begaan Houtkooper en Veen de fout van te
grooten afstand te schieten, wat bij een goe
den keeper als Ziegler toch geen succes heeft.
Een donkere lucht komt weer opzetten en
men vreest voor 't ergste. Men zit nu al te
bibberen van de kou, wat al erg genoeg is.
Eindelijk komt het eerste doelpunt.
Bij een aanval bemachtigt de nieuwe inter
nationaal Jur Haak het leder en van groo
ten afstand lost hij een echt internationaal
schot, dat Ziegler te machtig is. 10 voor
Haarlem.
Het lawaai is reusachtig. De roodbroeken
behouden het beste van 't spel, doch slagen
er niet in de voorsprong te vergrooten. De
rust treedt in met 10 in 't voordeel van
Haarlem.
Men is lang niet gerust omtrent Haar
lem, immers, ze krijgen nu wind tegen?
Mis hoor 11
Net onder de rust is de wind gaan liggen,
wat voor de roodbroeken niet nadeelig is. Nu
volgt het slechtste gedeelte van den wed
strijd. Het is maar een heen en weer trap
pen, missen en slecht plaatsen. Er wordt bo
vendien beslist te forsch gespeeld van beide
kanten. Het publiek kan zich weer niet in
houden en allerlei rare geluiden trillen door
de lucht.
Beide verdedigingen zijn de aanvallen de
baas.
Met de voorhoede van Haarlem is het treu
rig. Alleen de vleugelspelers werken goed,
maar het middentrio prutst erbarmelijk. Hout
kooper is weer eens te laksch, Veen werkt
hard doch niet goed en Jur Haak ziet de
buitenlijn voor doel aan, zoodat bijna alle cen
ters te hard zijn. V. d. Lee en „Swift" zijn
echter niet gemakkelijk te passeeren. Na snel
opbrengen van Kammeyer komt de bal voor
doel en Haarlem mag van geluk spreken, als
twee Ajaxiden den gemakkelijken kans niet
benutten. De rood-witten winnen steeds ter
rein en er wordt grootendeels op de Haarlem-
helft gespeeld.
Wolff, Wilhelm en speciaal Healy verdedi
gen meesterlijk en worden aanhoudend toege
juicht.
De roodbroeken bestoken weer eens het
Ajax-doel, waar de kleine Ziegler uitstekend
werk doet. Het is een ware insluiting, tot
dat eindelijk v. d. Lee met een reuzenkei
zich van de omarming los maakt. De Mo-
kummers brullen om den gelijkmaker en
Haarlem moet zich toeleggen op verdedigen.
Even wordt er gestopt voor De Wolff, die
een aardige knauw gekregen heeft. De Am
sterdammers bestoken v. Eek's heiligdom.
Ettelijke hoekschoppen volgen, die allen
zeer mooi genomen, door v. Eeck onscha
delijk gemaakt worden. Eenmaal heeft Ajax
reuzenpech, als na een scrimage voor doel
de bal buiten van Eek's bereik de boven
lat scheert.
Het spel, al is 't niet mooi, is waarlijk
interessant door de groote spanning. De
Wolff is dood vermoeid door het zware
verdedigen en *t wordt hoog tijd, dat de
voorhoede voor wat opluchting zorgt, 't
Duurt echter niet lang, of de rood-witte
aanval zit weder voor v. Eek. Het schot
is absent, anders was de gelijkmaker al
lang gemaakt. Onder hevige spanning komt
l't einde en mag Haarlem blij zijn met d
2 kostbare puntjes. Zoodoende slaan ze noj
op de 2e plaats. Zooals gezegd, het is geei'
fraaie wedstrijd geweest. Bij Haarlem wa'
de verdediging best, met Healy, Wolff ei
Wilhelm als de besten. Van Eek kreeg nie'
veei te doen, doch wat hij deed, was goed
Met de voorhoede ging het niet best. Jur
Haak en Oostenbroek, hoewel matig spe'
lende, waren nog de besten. Bij Ajax wa:1
de verdediging het beste deel van 't elftal'
Hier was ook dc voorhoede niet actief.
Scheidsrechter Mutters voldeed uitsteken!
ofschoon hij m.i. te forsch spel toeliet.
J. BI.
Andere uitslagen.
QuickH. P. C. 43 onder protest.
Sparta—H. V. V. 0—2.
D. P. C.—V. O. C. 3—1.
H. B. S.Velocitas 22.
Verrassend is zeker de overwinning* var
II. V. V. op Sparta, terwijl Velocita§ haai
eerste succes boekte.
Haarlem IIHercules II 31.
Stand der Westelijke le klasse.
9 22 i
9 18 i
9 20 U
4 9 i
Sparta
6
4
1
1
Haarlem
6
4
1
1
D. F. C.
6
4
1
1
V. O. C.
4
2
0
2
Quick
6
3
0
3
H. V. V.
5
2
1
2
H. B. S.
6
1
3
2
H. F. C.
6
2
0
4
Ajax
6
2
0
4
Velocitas
5
0
1
4
5
5
4
4
14 lj
11 1!
14 24,
8 11
Sparta, Haarlem en D. F. C. hebben dud
evenveel punten. Alleen 't doelgemiddeldd
behoud Sparta op de eerste plaats.
Uitslagen der wedstrijden gespeeld voo*
den Haarlemschen Voetbalbond op Zondag
3 November.
le Klasse A.
P. C. A.—Haarlem TII, 1—5
le Klasse B.
V. V. C.P. J. terrein afgekeurd.
SchotenHuzaren, terrein afgekeurd.
2e Klasse A.
Bloemendaal IIStormvogels H, 20.
Haarlem IV—F. C. A. II, 6—2.
2e Klasse B.
Schoten II—V. V. H. H, 3—0.
IJ. F. C.—P J.. II, 6—0.
3e Klasse.
F. C. A. IV—H. F. O. VII, 2—4.
3e Klas H. V. B.
Wilh. Voorw. Bloemend. 42
Sport—H. S. V., 2—5.
MINISTER TALMA OVER DE INVALl
DITEITSWET.
Wij beloofden in ons Kameroverzicht vai
Zaterdag, nog terug te komen op Ministe
Talma's rede, ter beantwoording van de out
zaglijke serie sprekers bij de algcmeene be
schouwingen. De Minister bracht daarbij alF
lereerst dank aan de Rechterzijde in haal
geheel en aan de heeren De Visser en Snoecf
Henkemans, maar vooral aan den heer Loh|
man. Ook zonder diens stem zou het out
werp er komen, maar de minister stelde be
op boogen prijs dat deze staatsman thans ee|
ontwerp steunde, waarvoor hij nooit warr
beeft gevoeld. De linkerzijde had de hee
Talma niet veel te danken; alleen was lrj
erkentelijk voor de strekking der redevoe
ringen van de heeren Treub en Bos.
De minister kwam op tegen de besehuldil
ging van den heer Treub, dat 's minister!
departement van een lmreaucratischen geesf
is doortrokken, en verdedigde de nota va|
prof. Kluyver.
Hierna zette de minister de beginselen val
zijn ontwerp uiteen, daarbij betoogend dtl
ouderdoms- en invaliditeitszorg geen het»|
rogene dingen zijn.
De premiebetaling voor de lage loonei
werd door den minister verdedigd. Voor w<|
duwenrente was stellig iets te zeggen g<|
weest, maar weduwenrente en weezenrentj
ware te kostbaar geweest; daarom heeft
minister zich tot bet laatste bepaald. Wtl
duwen zonder kinderen kunnen weer aa|
den arbeid gaan, zij worden dan weer in
verzekering opgenomen en krijgen rente.
Afzonderlijke regeling van de ouderdom]
zorg het denkbeeld van minister Veegerl
werd indertijd alleen verdedigd door ml
Troelstra en ïrir. Tydeman. Van een invalt
diteitsverzekering kan een enorme actie uil
FEUILLETON
door
ALFRED HUGO.
XXIII.
ÈEN MERKWAARDIGE ONTDEKKING.
Op hetzelfde uur, waarop zich Dufaure bij
Mr. Leitei.ring bevond, trad een kleine, be
jaarde beer in het logement „Het Witte
Jlos", in de buurt van het station gelegen.
Bet Witte Ros was een hotel van den derden
,of vierden rang, waar hoofdzakelijk door
trekkende handwerkslieden kwamen logee-
iren.
De jonge elegant gekleede man, die in de
«etzaal zat, paste niet in deze omgeving en
Mi scheen hiervan ook zelf overtuigd, want
bij beantwoordde alle vragen kort en keek
*net stijgend ongeduld telkens naar de deur.
Dc bejaarde heer, die nu binnentrad, liep
A>P hem toe en wisselde eenige woorden met
hem, waarna zij beiden de zaal verlieten en
de trap op gingen.
Boven gekomen, opende de jonge man een
deur en noodigde zijn ouderen begeleider uit
binnen te treden, waarna bij bem volgde.
„U hebt mij in een mooi hok gebracht",
zei hij lachend; „liier logeeren alleen door
trekkende werklieden!"
„Nou, ik denk dat het wel niet zoo héél
erg zal zijn; in deze kamer kunt u bet wel
uithouden, en voor zoover ik bij eigen on-
dervinding weet zijn de spijzen en dranken
hier uitstekend. Wanneer is u aangekomen?"
„Hedenmiddag, na tafel, mijnheer de rech
ter".
„St, st, spreekt u zacht, mijnheer, de mu
ren hebben ooren!Ik zal ook niet verra
den, dat u als eerste kassier van een groote
Bank naar hier zijt gekomen, omnou,
laten we 'tmaar noemen, omMuller en
Sehulze."
De rechter was, terwijl hij dit zeide, gaan
zitten, en de jonge man zette zich tegenover
hem en bood hem een sigaar aan.
j „U hebt aan ons geschreven, dat u mij
i bier wilde spreken, om de bewuste aangele
genheid te vervolgen", nam de kassier het
woord; „ik begrijp alleen niet, hoe u hier de
verklaring zoeken wilt."
I „Hebt u in Breslau naar den man gezocht,
die u de bankbiljetten bracht?" vroeg de
rechter lachend.
„Natuurlijk; wij hebben de zaak dadelijk
bij dó politie aangegeven".
„En wat is er ontdekt?"
„In 't geheel niets; de man moet nog den
zelfden dag, waarop bij in Breslau aankwam,
weer heen gereisd zfju. Men heeft geen spoor
gevonden."
„Zoudt u hem weer herknnen?"
„Zeer zeker; wie dit gezicht eenmaal ge
zien heeft, vergeet het niet spoedig weer. En j
dat ik mij bedriegen liet, kan mij niet ver
weten worden, want de bankbiljetten zijn
zoo voortreffelijk nagemaakt, dat ook scher
pere oogen dan de mijne de vervalsching
niet zouden hebben bemerkt."
„En toch is zij ontdekt!" lachte de rech
ter. ..Ik ken dat soort biljetten: zij zijn
werkelijk meesterlijk nagemaakt, en de he
mel mag weten hoeveel er al in omloop zijn.
Sinds wanneer staat u met den graaf in
connectie?"
„Sinds eenige maanden."
„En wie knoopte deze connectie aau?"
„Hij zelf. Hij bracht ons een groote som
gelds en zeide, dat meerdere sommen zonden-
volgen. Wij hadden er weinig bij te doen:
onze firma zou de sommen in ontvangst ne
men, en ze, na aftrek van onze provisie, aan
een Bank in deze stad overmaken, waar de
graaf ze dan kon opnemen."
„Noemde hij u de firma Steinfcld?"
„Hij vroeg ons, of wij met deze Bank in
verbinding stonden, en toen wij dit beves- j
tigden, verzocht hij ons om een aanbeve-
lingsbrïei', welken wij bem gaven."
„Hoe groot was ziin eerste betaling?"
„Twintig duizend thaler."
„Volgden er andere?"
„Ja, eene van dertig duizend roebel in
Russische bankbiljetten en kort daarop zes
tigduizend thaler in papieren van waarde."
„Wat waren dat voor papieren?"
„Russische staatsschuldbrieven; de over
brenger zei mij, ze stonden in verband met
den verkoop van een bezitting, en andere
sommen zouden volgen."
„Was het dezelfde hode, die u de bank
biljetten heeft gebracht?"
„Ja, maar ik ontdekte eerst later, dat die
biljetten valsch waren."
„Hebt u toen den graaf geschreven, en
wat antwoordde hij?"
„Hij weigerde het verlies op zich te ne
men, en weigerde ook de vervolging te steu
nen. De vriend, die zijn bezittingen bewaar
de, heeft ons het geld gestuurd, schreef hij;
hij kon dezer vriend niet noemen en even
min aangifte doen bij de Russische autori
teiten, als lib niet het gevaar wilde loopen,
ziin lieele vermogen te verliezen. Maar in-
tusschen liebben wij de valsehe biljetten in
ontvangst genomen voor zijn rekening, en
dus moeten wij de schade dragen."
„En u vindt in die verklaring niets ver
dachts?"
„Neen", antwoordde de kassier. „Hij heeft
wel in zeker opzicht geliife, en dat hij zijn
vermogen niet kwijt wil, ban men hem ook
«iet kwaliik nemer."
„Onze firma kan een verlies dragen", zeij
de kassier. „Wij hebben nog een verzoelf
u waart ons aanbevolen, derhalve sehrevi
wij aan u...."
„En ik ben dadelijk handelend opgetrl
den", onderbrak hem de oude heer. „Do i
gewonnen informaties laten met tamelijlj
zekerheid vermoeden, dat die graaf Krl
sinsk een zwendelaar, een heel gevaar] i|
heerschap is. In Polen kent men hem nic1|
„Hij is toch verbannen?"
„Och wat! De bannelingen kent men
hun vaderland niet beter dan de overijs
Een oordeel wil ik nog niet uitspreken;
kan mij vergissen; maar ik geloof op d<|
goeden weg te zijn. Of houdt 'tu voor
heel onmogelijk, dat de graaf zelf de vi|
sche bankbiljetten heeft aangeboden?"
De kassier keek hem verwondend aa
Van deze zijde had hij de zaak nog niet
keken.
„Ik waag het niet, deze kwestie uit te
kon", antwoordde liij.
„En ik zeg u, dat die mogelijkheid
staat", ging de rechter voort. „In ieder
val kan de graaf aan de vervalsching nl
vreemd zijn, en misschien zal de bode hl
ook wel te vinden zijn, en is dat het gey|
dan weten we genoeg, en is het zaak
graaf te arresteeren".
„En de bode?"
„Gaat u in ieder geval naar zijn hnis!"|
„Onder welk voorwendsel?"
NIEUWE HflflRLEMSCHE COURANT ™2°LSAP
99
in
