DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
ïndephuisvest 29-31-33, SlaaHem
Jezuielenwef
in Duitschfand.
STADSNIEUWS
Sociale Berichten.
Voor de Roomscde vrouw
PLRfl.
N.V. HET HAARLEM ASSURANTIE
EN COMMISSIEKANTOOR.
VRIJD&3 6 DECEHHBIR 1911
37ste Jaargang Ho.
Bureaux van Redactie en Administratie
Intercommunaal Telefoonnummer 1436.
Bit nummer
twee bladen.
bestaat uit
het geïllustreerd zondagsblad
Haariemsche Aliedanjes No. 739.
Van onze Rechtbank
■EOWE HUUtLEMSCHE
AFONNEMENTSPEIJSi
Lfer s maanden voor Haarlem f 1.35
Voor de plaatsen, waar een agent ia gevestigd (kom der gem.) - 1.35
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1.80
Afzonderlijke nummers 003
PRIJS DER ADVERTENTIëNi
Van iS regels 60 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer 10 et.
Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 et per regel BnitenL 20 ct.
Dienstaanbiedingen 25 ct. (6 regels), driemaal voor 50 ct. (a contant).
1000
GULDEN hij
levenslange onge
schiktheid tot
werken.
'Alle betalende abonnê's op dit blad, die in Kei Bezit eener verzekeringspolis zfln, zijn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voort
GULDEN bil STffï GULDEN bij GULDEN bij
400
GULDEN bi)
overlijden.
300
verlies van een
hand of voet.
150
verlies van
één oog.
101
verlies van
één duim.
II
SULDEN bü
verlies van
één
wijsvinger.
15
GUTDEN bQ
verlies van
één anderen
vinger.
De ultkeerlng dezer Bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „HoIIandsctïe Algemecne Verzekeringsbank" fe Scbiedam.
van dp7f» weck bpvat de volgende
PLATEN: De begrafenis der Gravin van
Vlaanderen. Kijkjes van den Balkan-oorlog.
Dames-propagandisten te Roosendaal. De
gravin van Vlaanderen. De Amsterdamsche
ambulance naar Montenegro. Een voorzorgs
maatregel. Kiikjes van den Balkan-oorlog
yl). Zusier Kirdiciane. Pather J. Smiers. Mo
hammed V. Dr. C. A. L. Rademaker. Am
sterdam's drassige bodem. Een nieuwe mijn
ramp. Een „zeilwagen". Monarchen op de
jacht. Het vaandel der R. K. Gemeentewerk
lieden te Haarlem. Father J. Staal.
TEKST: Een kolossale surprise. De histo
rie van een roode roos. (slot). Gravin Bertha
(vervolg). Zijn St. Nicolaas-surprise. Voor
onze Jongens en Meisjes.
AGENDA. 7 December.
Gebouw St. Bavo R. K. Volksbond
- 8 uur Hulpspaarbank (Schoterkwartier).
Half 9 Spaarkas St. Nicolaas (Winterpro-
X's.!e>- Half 9 Spaarbank. Inschrijving
Coöperatieve Bakkerij. Bibliotheek.
Het Blauwe Kruis 8—9 uur Con-
suitatie-bureau voor drankzuchtigen.
p y 1 e r s Museum Tentoonstelling
an moderne aquarellen.
Door liet jongste besluit van den Duit-
schen Bondsraad en de gisteren, in ons Bui-
tcnlandsche nieuws-gedeelte, medegedeelde
verklaring van den Centrumleider Dr. Spahn
nopens de beruchte Jezuietenwet, is deze
sinds lang hangende zaak weer eens actu
eel geworden.
Men weet, wat die Jezuietenwet is.
Het is een ongehoorde, schandelijke uit
zonderingswet, die nu al veertig jaren lang
de persoonlijke vrijheid van een aantal bur
gers op de meest brutale wijze en zonder
schijn van reden, aanrandt.
De Sociëteit van Jezus het is bekend
is een militante Orde.
Vóóraan lieeft zij immer gestaan, waar
het gold de rechten der Kerk, de rechten
v'an den Paus, de rechtzinnige geloofs
waarheden to verdedigen.
Dat deed de Sociëteit op georganiseerde
wijze bovendien, onder krachtige leiding,
wat de uitwerking van haren arbeid ten
bate der Kerk wel moest verdubbelen. -
Maar daarvoor hebben de Jezuïeten dan
ook immer de felste slagen te dragen ge
kregen. Als de meest succesvolle, krach
tigste en sterkste bestrijders van de gezwo
ren vijanden der Kerk en van het H. Ge-
joof werden zij ook met den felsten haat
bekampt door al wat anti-clericaal is: door
Loge en dweepziek Protestantendom, dat
maar de moderne richting het positieve go-
looi voor een soort van onbepaald-theosofis-
tisch geloof wil ruilen, op de allereerste
plaats.
De revolutie van 1848 bracht een storm
tegen de Jezuïeten in héél Europa, en sinds
dien tijd is 'door het voortdurend stoken
en opruien der fel-antiolerieale pers, door
allerlei leue-ensnraak' en laster, 'de campagne
tegen de Sociëteit van Jezus nimmer rus
tend 'geweest.
Tn 1872 kwam" 'dan ïn Duitschland 'de be
ruchte uitzonderingswet.
Het werd den Jezuieten verboden', de gees
telijke bediening uit te oefenen, hun
vrije recht om persoonlijk een volkomen
gerechtvaardigde betrekking of werkzaam
heid te vervullen, werd zonder éénige plau
sibele reden den Jezuïeten ontnomen.
Op zichzelf zijn reeds alle uitzonde
ringswetten hatelijk: deze is te ongemoti
veerder, daar de reden voor zulk een felle
bestrijding van een groep trouwe staats
burgers blijkbaar alléén samenhing met de
bekendheid die de leden der Sociëteit van
Jezus hebben als trouwe verdedigers van
hun geloof.
De dolle praatjes over een onzedelijk' le
ven der Jezuieten worden zelfs door hun
ergste vijanden niet volgehouden, maar wel
de dwaasheden over. hun „internationale"
werkzaamheid, hun „vaderlandsloosheid"...
Maar het fraaiste is, dat dezelfde politici,
die op grond hiervan de Jezuieten (vol
komen ten onrechte 1) anti-nationale tenden-
zen toeschrijven, en de uitzonderingswet op
dien grond verdedigen, de partij die zich
zelf internationaal, anti-nationaal en vader
landsloos verklaart, de socialisten, met geen
uitzonderingswet durven moeien 1
Dat bewijst al de onmogelijkheid van
zulk een wet.
Maar het bewijst óók, dat men tegen de
Katholieken maar alles mogelijk achtl
Het katholieke Beijereu heeft, met inacht
neming van de Rijkswet- die ook voor Beije-
ren geldt, gepoogd de werking dier wet al
thans eenigermate minder hatelijk te ma
ken.
Maar de Bondsraad heeft zich daartegen
verzet, en nog eens stiptelijk opgesomd, wel-
ke'rechten de Duitschers die Jezuïeten zijn,
omdat ze tot do Sociëteit van Jezus 'be-
hooren, niet hebbent....
Is het niet begrijpelijk' dat het Centrum,
dat een geweldige macht in den Duitschen
Staat vormt, zich tegen die onnoodige en
nieuwe provocatie en uittarting en smaad,
den katholieken aangedaan, verzet?
Spahn heeft dreigende woorden gesprok
ken: de „Kölnische Volkszeitung" echter
zegt alweer, dat die woorden geen breuk
met de regeering beteekenen.
Wat beteekenen zij dan? Een leuze zon
der gevolg?
,Wij kunnen dat niet gelooven.
Weliswaar staan de zuiver-katholieke be
langen, juist omdat het Duitsche Centrum
géén principieel-katholieke partij is, altijd
op wrakken bodem bij de Centrums partij,
maar hier is het onrecht en de uitzonde
ring zóó apert en hatelijk, dat men toch
mag verwachten een daadwerkelijk verzet
tegen de anticlericale politiek der Duitsche
regeering.
Elk jaar wordt door het Centrum de op
heffing der schandelijke uitzonderingswet
gevraagd: en elk jaar wordt het geweigerd;
zelfs de socialisten die toch krachtens
hun eigen beginselen zulk een uitzonde
ringswet allerafkeurenswaardigst moeten
vinden laten in de practijk het Centrum
in den steek.
Dat is het gevolg van wat overal gebeurt:
tegenover Katholieken permitteert men zich
immers alles I
Zoo gaat het immers hier ook"?...
Het zal ons echter benieuwen, of 'de Ka
tholieken in Duilschland nu eindelijk' niet
de maat vol zullen vinden!...
PAROCHIALE LEESBIBLIOTHEKEN.
De parochiale leesbibliotheek van de kerk
in het Kleverpark voldoet naar wij van
deelnemers en lezers ongevraagd te hooren
kregen al voortreffelijk.
En de leeslust kan er dan ook op de beste
en volledigste wij ze worden gesteld, al is
natuurlijk de voorraad boeken nog niet groot.
Het doet pleizier dat te hooren.
Want er wordt van de, der katholieke kerk
vijandige zijde, steeds scherper gewerkt voor
slechte en onbetrouwbare lectuur: wij verna
men dezer dagen dat 'n volks-leesbibliotheek
te Amsterdam, die een boekenlijst heeft
om van te gruwen, waarop boeken voorko
men bij. honderden, die tot de schandolijkste
pornografie moeten worden gerekend! een
eigen colporteur voor Haarlem erop na houdt,
die eens in de week de „klanten" rondgaat 1
Het vuil wordt dus nu al zelfs geïmpor
teerd van elders, zonder dat men er. een
stap voor behoeft te zetten.
Is het dan niet dubbel noodig, dat wij de
goede lectuur al maai- gemakkelijker den
menschen brengen?
Wij voor ons zullen daarvoor doen wat
we kunnen, en elke poging daartoe heeft
onze onvoorwaardelijke sympathie: als het
denkbeeld van parochiale bibliotheken nog
uitgebreid kan .worden, willen we gaarne
medewerken i
PERSONALIA'.
Bij de 25, 26 en 27 November door de
Vereeniging van leeraars in het Boekhou
den te Amsterdam gehouden examens slaag
de o.m. onze stadgenoot de heer G. A. Ne-
lissen te Haarlem.
MANNENZANGVEREENIGING
„WERF. CONRAD".
Woensdagavond zou in het café van den
heer Staal aan de Gen. Cronjéstraat, eene
vergadering worden gehouden met het doel
om een zangvereeniging op te richten van
personeel van de werf „Conrad". Door de
slechte opkomst kon deze echter niet door
gaan en zal nu a.s. Zondagmorgen plaats
vinden. Er hebben zich 38 mannen opgegeven,
maai- een bestuur moet nog gekozen worden.
Ook moet nog besloten worden of de ver
eeniging al of niet een onderafdeeling zal
worden van de vereeniging „Willen is Kun
nen".
„VOOR ALLEN DER H. IJ. S. M."
De tweede „Voor Allen-avond" in dit sei
zoen zal gehouden worden op 30 December
a.s. en zal bestaan ifl een bioscoopvoorstel
ling in de groote zaal der „V ereeniging".
Wij twijfelen niet of de commissie zal den
goeden roep van hare feestavonden ook hier
mede handhaven.
DE EXPLOITATIE VAN JIET BRONGE
BOUW.
Met ingang van 1 Januari 1913 zal het
Brongebouw geëxploiteerd worden door den
heer M. Germans. Zooals men weet, heeft
de heer Germans nu reeds de nog loopende
pacht voor dit jaar overgenomen van den
heer Van Oordt, te Amsterdam.
Wij vernemen dat de heer Germans tot
op heden nog geen bijzondere plannen heeft
betreffende de exploitatie van bovenge
noemd gebouw. De eenige verandering, die
vaststaat, is dat de heer Germans, de Bron
zal exploiteeren zonder abonnê's, omdat in
de eerste plaats het aantal veel te gering,
is, in de tweede plaats onïdat hier ter stede
nu een Concertvereeniging is opgericht, zoo
dat de exploitatie met abonnê's de exploi
tant weinig kans zien om het aantal abon
nê's te doen groeien.
HONDENTENTOONSTELLING.
Zondag 2 Maart 1913 wordt in het Bron
gebouw door de Kyuologen-club „Amster
dam" eene eendaagsche hondententoonstel
ling gehouden.
EEN SIGARENFABRIEK IN DE STAD.
Het weiland aan de Leidsche Vaart, on
langs in publieke veiling en bloc gekocht
door den bekenden kooper van vaste goede
ren, den heer P. Hoogeveen, is reeds weder
in andere handen overgegaan. Er zal op dat
land een groote sigarenfabriek worden ge
sticht der firma van Maurik, zoons, op
volgers van den bekenden schrijver van
Manrik, welke thans hun fabrieken hebben
te Amsterdam en Zaandam en die naar hier
willen verplaatsen. Op het land achter deze
fabriek wordt eene bloembollenkweekerij
aangelegd van den heer Carlé, te Utrecht.
Hiermede is reeds een begin gemaakt.
DIEBENBES! 'HFR iING.
Gisteren zijn weder oen groot aantal be
keuringen gedaan, leg- de betrokken eige
naars, omdat het tuiv :u de trekhonden, die
onder den wagen liepen, niet in orde was.
Tegen den los-werkman H. v. D., te
Schoten is proces-verbaal opgemaakt ter zake
het onder den wagen spannen van een kreu
pelen, zieken hond.
NOG EENS BEKEURD.
De verpleegster C. A. M., die eenige 'da
gen geleden al eens werd bekeurd wegens
het geld inzamelen zonder daartoe de ver-
eischie vergunning te hebben, is gisteren
wederom bij de familie M. 8. op de Parklaan
geweest. Zij werd binnen gelaten en heeft
een inteelcenlijst aangeboden, waarop voor
f 3.werd geteekend. Do verpleegster ver
telde dat het geld diende voor drie kinde
ren, die te Apeldoorn verpleegd worden. Voor
deze geldinzameling had zij nog steeds niet
de vereischte vergunning.
Tevens is gebleken dat dezelfde verpleeg
ster op 28 of 25 November bij den winke
lier A. C. in de Anegang is geweest, en
daar vertelde verpleegster te zijn in betrek
king bij de familie V. D. te Zandvoort. Zij
vertelde naar Amsterdam op reis te zijn,
doch haar portemonnaie te hebben vergeten,
waarom zij van den winkelier om 35 cent
ter leen vroeg. Zij wilde haar parapluie als
in onderpand geven, doch de winkelier ver
koos dat niet en vertrouwde de zuster wel.
De zuster is niet meer terug geweest.
OUD-HAARLEM.
De kunstbeschouwingen der vereeniging
„Haerlem" zullen naar wij vernemen, dezen
winter gehouden worden in de leeszaal der
Stads-bibliotheek, en zulks in verband met
de ontruiming van het z.g. Schneevoogt-
kamertje, waarover wij onlangs meer uit
voerige mededeelingen gaven.
Directie E. BRANTJES.
Damstraat 27. Tel. 898
Agentschap Rotterdam—Huil.
HOOG BEZOEK.
De geueraal-majoor Roest van Limburg,
commandant der le Divisie, arriveerde he
denmorgen te 10 uur in de Infanterie-kazer-
ne, teneinde eene kaderoefening voor de of
ficieren, welke onder leiding van kaptein-
adjudant de Jongh plaats had, hij te wonen
SLUITING DER JACHT OP KLEIN
GROF WILD.
De Commissaris der Koningin in de pro
vincie Noord-Holland heeft bepaald, dat in
Noord-Holland:
a. de jacht op klein wild, daaronder be
grepen die op houtsnippen, zal worden geslo
ten op Dinsdag 31 December 1912, met zons- i
ondergang;
b. dat de jacht op grof wild zal worden ge
sloten op Vrijdag 31 Januari 1913, met zons
ondergang;
dat alzoo, op grond van het bepaalde hij
het eerste lid van art. 27 der aangehaalde
wet, het verkoopen, te koop uitstallen en
vervoeren van klein wild uiterlijk tot en met
14 Januari 1913 en van grof wild uiterlijk
tot en met 14 Februari 1913 zal mogen plaats
hebben.
RAKKERS.
Gistermiddag ongeveer 4 uur werd een
voerman van een vrachtwagen op de Bo-
termarkt zoo door eenige jongens lastig ge
vallen en kwaad gemaakt dat hij boos van
den bok sprong, een jongen beetpakte en
hem een paar malen tegen den grond smeet.
Toevallig had deze jongen echter geen
schuld aan het geval, zoodat spoedig veel
menschen voor dezen jongen partij trokken.
Een heer nam hem mede naar het café
het iHoogerliuis, waar de jongen weer op
knapte.
(Zitting van gisteren.)
EEN" DIEVEGGE.
Een nogal hardhoorendo juffrouw uit Lisse,i
een werkvrouw, stond na de heropening der1
zitting terecht wegens diefstal van een par-
tijtje bloembollen, en wel ten nadeele van
haar patroon den heer v. d. Veldt, bloemist.
De vrouw bekende het feit. Ze merkte even--
wel op, dat de meid haar gezegd liad, dat
ze er wel wat kon meenemen.
Maar de president meende dat die meid
daartoe het recht niet had.
De officier van justitie eischte 10 dagen
gevangenisstraf.
De verdediger, Mr. Merens achtte de stral
veel te zwaar, en drong aan op 't opleggen
van een geldboete.
Diocesaan Comité der K. S. A. in het
Bisdom Haarlem.
Naar wij vernemen, zal op 15 dezer h«
Haarlemsch Diocesaan Comité der K. S. x.
te Rotterdam in het St. Jozefsgezellen ge
bouw vergaderen.
IV.
DE VROUW IN HAAR HUIS.
In het vorige artikel is gewezen op de
p ïcnt van de moeder om te zorgen, dat in
net jonge kinderhartje reeds een degelijke,
godsdienstige grondslag moet worden gelegd.
Het is niet voldoende, dat de kinderen om
een of andere ij delheids redo n. gebedjes in
kr,,leeren prevelen; de moeder moet een
k^nr aan het in helderen vorm, in
ïinw ii, %uren en in gedachten voor het
k nd SlVfat^lijk of uit de omgeving van het
vL i V?r. °°gen stellen.
*n rio, overal leeren bidden
?n de gebedjes, die anders sleur zouden wor
den kunnen het kmd in heerlijke, leerrijke
fantasie worden voorgetooverd, zoodat het
kinderhart, die woorden en die indrukken
^ooit meer vergeet.
Bizonder zij hier gewezen op de goede
"drukken, welke het avondgebedje op het
kindergemoed achterlaat. Wanneer het avond-
Sebedje niet vergeten wordt en dit zoo aan
lokkelijk voor de kleine wordt gemaakt,
p het zelf er om vraagt, wanneer moeder
ook het eens vergeten zou, och,
■fL 11 dan ook niet, dat hot kind, eens j
zai°°-t £eworden, niet gemakkelijk verzuimen j
g savonds voor het slapen gaan te bidden?'
soj. 56 weet wel, wie bidden blijft, al is 't
fat,;,, no" K°° kort, hij. blijft in goede re-
tnet God. Het is aan de moeders zelfi
hare kinderen die groote talisman in het
leven mee te geven. Daarom is de vorm van
dat kindergebedje van zoo groote waarde.
Juist het avond-gebedje, de acte, de daad
daarvan, moet diepen indruk achter laten
op het kinderlijk gemoed en hierop is het,
dat wij de volle aandacht willen vestigen.
Alom in den lande wordt geijverd om het
goede lied, het volkslied te doen herleven,
een prijzenswaardig streven, waaraan ook de
moeders kunnen en moeten meewerken, door
hare oudere kinderen (er zijn echter ook
zeer kinderlijke volksliederen!) die liederen
te leeren. Van niet minder belang voor het
godsdienstig leven in 't bizonder zijn even
wel de kleine kindergebedjes, of, rijmpjes,
die meest van ouden herkomst zijn, doch
verloren dreigen te gaan, zooals het volks
lied verloren ging. Die kindergebedjes zijn
veelal van den grootsten eenvoud, en toch
van zoo diepen zin, van zoo rijke voorstel
ling, welke die gebedjes niet tot een sleur
zullen maken, doch het kinderhart lief zul
len worden. Het allerbekendste, omdat het,
van niet zeer ouden datum is, meenen we,
is het bekoorlijke,
,,'s Avonds, als ik slapen ga,
Volgen me zestien Engeltjes na:"
dat we hier niet verder behoeven af te druk
ken. Meent'ge ook niet, dat die zestien En
geltjes, die zich twee aan twee aan het
kinderbedje van uw kleine opstellen, (na
dat ge natuurlijk eerst in den loop van den
dag heel veel van die Engeltjes hebt ver
teld en uw kindje tot een vertrouwelijk
vriendinnétje of vriendje van die hemelboden
hebt gemaakt) van groeten invloed zullen
wezen op het kinderhart en een gebedje
niet licht tot een sleur zullen maken? Want
daarvoor moet worden gewaarschuuwd, ge
dachtig aan het bidden zonder begrijpen, dat
ook bij groote menschen maar al te veel
heerseht.
We zeiden, dat deze innig vrome kinder
gebedjes aan het uitsterven zijn. Een her
leving zal een zeer goeden invloed hebben
Wie helpt ons door die kleine rijmpjes,
welke nog niet altijd speciaal avondgebedjes
behoeven te wezen, aan ons op te zenden?
Onze lezeressen, die wel van die oude
rijmpjes zullen kennen en anders te weten
kunnen komen, zullen daardoor aan de we
deropleving meehelpen en elkander een dienst
bewijzen. Wie is ons in dit .werk terwille?
Op één euvel in het aankweeken van de
godsdienstige gevoelens der kinderen willen
we nog wijzen. Hoe dikwijls gebeurt het niet,
dat moeders, die misschien haar kinderen
anders nooit van God spreken, bidden over
bodig achten en meenen dat dit alles later
wel komt, dien Heiligen naam wel gebrui
ken, wanneer zij haar kind geen baas kun
nen blijven en door met God te dreigen het
kind schrik willen aanjagen om het zoet
te houden. Die moeders zullen het misschien
flauw en van den ouden stempel vinden om
Sinter Klaas en den zwarten knecht voor j
boeman te laten spelen, maar denken er
niet aan, dat het nog veel erger is om den I
hoogsten naam te misbruiken. Door angst
kweekt men geen liefde, liefde is teer
en vertrouwelijk, en daarom moet het kind
God niet andere leeren kennen,- dan als een
God van goedheid. Bij. een o - -veer vertellen
als het dondert, dat de goede God boos is,
moet zeker niet geschikt worden geacht om
het kind vertrouwen in te boezemen. Er-
wordt tegenwoordig zooveel met opvoed-me-
thoden geschermd, maar laat de uirLolieke
vrouw op de eerste plaats er aan denken,
dat het kindergemoed ontvankelijk is voor
alle indrukken, dat wat teer en mooi is,
het gemoed van het kind moet vormen en
ruwheid of onverstandig dreigen niet zal
nalaten een verwarring en schroom te wek
ken over zaken en voorstellingen, die juist
de ziel moeten vormen.
Wanneer de moeder haar kind niet van
jongs af leert vertrouwd te zijn met God
en alles wat voor het kind op den godsdienst
kan betrekking hebben, dan is het voor al
tijd te laat. Dit weten de moderne opvoeders
zoo goed! Zij zeggen, dat het kind tot op ze
keren leeftijd, alleen lichamelijk moet worden
opgevoed en alleen verstandelijk ontwik
keld, en dat tot dien tijd aan godsdienst niets
moet worden gedaan. Zij gaan uit van de
bewering, want meer dan een bewering kan
dit niet zijn tegenover de heiligste gevoe
lens, die de mensch van nature in zich draagt
over het bestaan van het Opperste Wezen,
dat God is Zij gaan uit van de bewering,
dat het kind zelf, als het daartoe geneigd
is, God en godsdienst later vinden moet!
Alsof het met deze neutraliteit van het kind
niet gesteld is als met elke andere neutra
liteit. Die godsdienstige neutraliteit is niets
anders dan anti-godsdienstigheid,
en bo
vendien een grove leugen en een misdaad,
tegenover het onschuldig kind begaan.
De vrouw en moeder is geëigend om wij
ding aan de opvoeding van haar kind te ge
ven, door voorbeeld en door godsdienstig
gevoel te ontwikkelen. De taak der vrouw
lijkt hier nietig en als in kleinen kring ge-j
legen en toch is 't de vrouw en moeder,
die het lot der toekomst in handen heeft,1
omdat de maatschappij zal wezen zooals zijj
haar kind heeft gemaakt. Dit geldt nog veel
meer in een tijd, waarin ook de vrouwen'
moeten samengaan, omdat later de meisjes
een plaats in de maatschappij zullen moeten
innemen of op heel andere wijze dan vroeger
aan liet openbare leven zullen moeten deel-
nomen of voeling daarmee houden, en daar-,
om godsdienstig ook degelijk van karakter
moeten wezen. Aan de moeder, aan de vrouw
is het, dit groote werk te regelen, door het
kind van jongsaf in godsdienst op te voe
den. Alleen als zij dat gedaan heeft, zal zij
met succes kunnen .werken om haar kin
deren ook voor da maatschappij en haar
dochters voor haar vrouwelijken staat efl
vrouwelijken plicht gereed te maken.
