DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. eesrste blad. STADSNIEUWS Naamdag ia december isia GCinderhuisvest 29-31-33, Haarlem N.V. HET UMLENStW. ASSURANTIE EH COHIMISSIEKANTODH. 37 ule Jaargang No. 8011 Bureaux van Redactie en Adminietratie Intercommunaal Telefoonnummer I486. GUT,DEN ba Dit nummer bestaat uit twee bladen. Haarlemsche Alledagjes No. 747. Muziek. TOESTANDEN IN HET BLEEKERS- bedrijf. ABONNEMENTSPRIJSi Per 8 maanden voor Haarlem 1 71.35 Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gem.) - 1.35 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per poet 1.80 Afzonderlijke nummers 0'03 PRIJS 1 l ADVERTENTlëNt Van 16 regels fiO cent (contant 50 cent). Iedere regel meer 10 ct. Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 ct per regeL BiutenL 20 ct. Dienstaanbiedingen 25 ct (6 regels), driemaal voor 50 ct tó contant). soos GULDEN bij levenslange onge schiktheid tot werken. 'Alle betalende abonné's op dit blad. die in liet bezit eener verzekeringspolis zijn, zijn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voon GULDEN bij 1 KTfl GULDEN bij f fifi GULDEN hij fSULDEN bij Verlies van een |*^|I verlies van H 11 |j j| verlies van van band of voet. I M1— één oog. 9 6— tUI één duim, V wijsvinger. 400 GULDEN bi) overlijden. 300 15 verlies van één anderen vinger. De nltkeerïng dezw bédragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „HoIIandscÜe XTgemeene Vemkeringsbank" te Scbiedam. AGENDA. 17 December. Gebouw St Bavo R- K. Volksbond Vergadering Handels- en Kantoorbedienden. Vergadering Bloemisten. Vergadering Typografen. Kathedrale Kerk 8 nur Cursus in de Katholieke (ieloofs- en Zedeleer. (Zie Stadsnieuws). Groote Kerk 12 uur Orgelbe speling door den heer Louis Robert. (Zie pro gramma onder Stadsnieuws). Gebouw St. Havo R. K. Volksbond Lezing met lichtbeelden door den Weleerw. Pater A. van Croonenburg, over het Missie werk op Nederl. Nieuw-Guinea en de Moluk- ken. Sociëteit „Vereeniging" 8 uur Haarl. Bach vereen i ging. Derde Concert: Or kest van het Concertgebpuw te Amsterdam. I" e y 1 e r Museum Tentoonstelling, van moderne aquarellen. Bisschoppelijk Museum (Jansstraat 79). Geopend eiken dag van 10—5 uur. tegen betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zaterda gen en R. K. Feestdagen. DE K. S. A. Die drie letters zijn bekend genoeg: de Katholieke Sociale Actie het is niet te ontkennen leeft in den laatsten tijd daar enboven met kracht op en laat zïoh gelden, en de samenwerking met de Katholieke ver- eenigingen, waarvan zij als het ware de allen omvattende bnnd uitmaakt, wordt él krach tiger en vruchtdrageuder. Ook hier ter stede. Toch is er hier zoker één ding, dat o. i. (en ook daar 't oordeel der leidende personen in de Katli. Soc. Actie ten onzent) verbetering be hoeft. Het terrein dat aan het Plaatselijk Comité voor Haarlem en'omstreken is toebe deeld, is te groot en te uitgebreid. En vooral nu het zich laat aanzien, dat in het komende seizoen veel werk aan den winkel komt (men zie hierbij het verslag der Diocesane verga dering, gisteren te Rotterdam gehouden!) moet er door de plaatselijke Comité's voor gezorgd worden, dat onnoodige ballast wordt aan den wal gezet. Wij noemen zoo „de om streken", die voor het Haarlemsche Comité met name niets dan „ballast" zijn, terwijl een eventueel totstandkomen van eigen plaatse lijke comité's in onze omstreken (b.v. Seho- ten-Santpnort. Heemstede, Overveen) de ac tie der K. S. A. daar ter plaatse vanzelf vruchtbaarder zou maken. Van twee kanten dus voordeel: Haarlem min der gehinderd door een blok aan het beeu, in de omstreken méér actie door het werk in eigen kring te doen. Wij bevelen aan de Katli. vereenigingen in den omtrek met aandrang aan, deze taak ernstig te willen overwegen. ALBERT SPALDING. Er zijn solisten-concerten, die artistiek zóó zuiver zijn, dat we ons uitsluitend hebben toe te leggen op het geestelijk omvatten der karakteristiek van den optredende, dat we ons alleen hebben te conoentreeron, en dit is waarlijk niet gering op het nieuw- persoonlijke, da.t door den artist wordt ge openbaard. Zoo luisteren we naar Messchaert, naar Wullner, naar Friodberg, en zoo hebben we ons Zaterdagavond ingespannen voor den violist Spalding. Dit is de moeite van 't geest-in3pannen waard en 't wordt beloond 1 Er zij u avonden met koren en solo's van ach ten tot elven, die je zeeziek maken onbe langrijkheid, terwijl je deze enkele men- schen een igo kwartieren hoort en je geest voor langen tijd aan hun kunst gebonden biij ft. Fijn is de kunst van dezen jongen violist. Zij is jong en poëtisch, maar stork, vol bloei ende levenskracht. Hij heeft, oen prachtig temperament en daarbij een beheersching, dio steunt op een benijdenswaardige wils kracht. Die bewuste wilskracht vooral zien we overal in zijn spel, en bepaalt typisch zijn artisticiteit. Ik herinner mij allereerst de Sonate in A van Handel. De voordracht van Hiindel-muziek kan al dadelijk de maat staf zijn voor de waarde der waarachtige be gaafdheid. Eu in deze Sonate heeft Spalding aich dadelijk van een merkwaardige zijde Jdoon kennen: Hij heeft Handel's grootsche poëzie doen leven, juist door de piëteitvolle beheersching van zijn jonge temperament. Er was een blijde muzikale waarheid iu zijn spel ishs volkomen bekoorlijks. Na Handel kwam een onbeduidend virtuosenstukje van Mozart) maar toen Reger, Sonate in A-molll Reger's muziek belichtte hij' van de absoluut- sensitieve zijde, en voor hen, die in Reger alleen een versta,ndsmensch zien, was de voor dracht door Spalding goed geweest om hen te overtuigen van de heerlijke oorspronkelij ke dichterlijkheid van Max Reger's muziek. De Regervoordracht was heel belangrijk. Na dezen moet ik nog wijzen op een ontroerend- mooie vertolking van het Andantino Quietoso van César Franck, op het koninklijke van zijn spel in de muziek van Tschaikowsky, op de zuivere muzikaliteit die hij wist te bren gen in Villanelle van Christ. Kriens. En bij al deze schoonheid de fijnzinnige be geleiding van Coenraad Bos. De begeleiding van Bos is vol muzikale perspectieven en bij alle bescheidenheid zoo echt waardevol ar- tistiekl (Wij ontvingen het ingezonden stuk van Coenraad Bos, met een aanbeveling voor Spalding, te laat om Zaterdag nog te plaat sen.) H. F. A. GEMEENTERAAD. Vergadering van den Raad der gemeente Haarlem, op Woensdag 18 Dec. a.s. des na middags ten half 2 ure, in de Statenzaal (Prinsenhof). De volgende zaken zullen aan de orde worden gesteld: 1. Mededeelingen en inge komen stukken; 2. Vergadering met geslo ten deuren; 3. Voorstel B. en W. vaststelling staat betaling uit onvoorziene uitgaven, dienst 1912, met rapport Commissie van bijstand be heer gemeente-financiën4. Id. id. aankoop perceelen Koudenhorn en Koksteeg; 5. Id. id. uitbreiding personeel gemeente-secretarie; 6. Id. id. verhooging posten begrooting ge meente-gasbedrijf, dienst 1912; 7. Id. id. voor ziening vacature Stads-organist en -klokken speler, met voorstel-Mr. ïhiel e.a. en nader schrijven B. en W.; 8. Id. id. wijziging ver ordening, regelende den rang enz. der amb tenaren en beambten ter secretarie; 9. Id. id. id. jaarwedde Directeur Arbeidsbeurs, met voorstel-J. L. E. I. Breda Kleijnenberg en nader schrijven B. en W.; 10. Id. id. id. verordening regelende aanstelling, ontslag en bezoldiging Havenmeester, tevens inspecteur der markten enz., en wijziging verordening aanstelling en bezoldiging brugwachters; 11. i Id. id. vaststelling voorwaarden verhooging 'subsidie O. P. W. Kriens over 1913; 12. Id. id. vaststelling tarief onderstand 1913; 13/ Id. id. beschikbaarstelling gelden verbouw school No. 7; 14. Id. id. verzoekschrift W. de Vink, loonregeling; 15. Id. id. wijziging verschillende verordeningen in verband met) feestdagen; 16. Id. id. eervol ontslag Archi- varis; 17. Aanbeveling Commissarissen Stads- Apotheelc benoeming Commissaris; 18. Benoe ming lid Commissie van toezicht Haarlem's Muziekkorps, (aftr. Dr. H. D. Kruseman) 19. Id. id. Commissie van onderzoek aanleg spoor- en overlaadhaven (vacature-Mr. Spoor) 20. Id. id. Commissie art. 166 gemeentewet (id,); 21. Id. id. Commissie van bijstand in het beheer der gemeente-financiën (id.; 22. j ld. Commissaris Bank van Leening (id.)23. J Verzoekschrift Dr. A. E. ten Oever herbe- 1 noeming gem. geneeskundige24. Id. H. van den Berg id. NEDERLANDSOHE SCHILDERS-GEZEL- LENBOND. Het hoofdbestuur en bestuur der afdee- ling Haarlem van den Nederlandschen Schil- dersgezellenbond, hebben aan de Patroons- vereeniging verzocht de volgende loonen en arbeidsregeling voor de schildersgezellen hier ter plaatse met ingang van 1 April 1913 te willen invoeren: le. Op 1 April 1913 in te voeren een mi nimum-loon van 28 cent per uur voor een meerderjarig gezel. 2e. Op 1 April 1914 dit uurloon te ver- hoogen tot 29 cent. 3e. Voor overwerk 25 pet. verhooging van het gewone loon. (De tijd van overwerk te rekenen van 6 uur tot 10 uur 's avonds.) 4e. Nachtarbeid 50 pet. verhooging. (De nacht te rekenen van 10 uur des avonds tot 7 uur 's morgens.) 5e. Zondagsarbeid 100 pet. verhooging. 6e. Een 10i/2-urige arbeidsdag, en de schaft tijden als volgt te regelen. Des morgens om 7 uur aanvangen, van 12 tot 121/2 uur schaft tijd en des avonds om 6 uur eindigen. 7e. Op 1 April 1914 een 10-urigo arbeids dag invoeren, door de werktijd des avonds iom 51/2 uur te doen eindigen. I 80. Zoo het werk zich buiten de stad be- j vindt, worde reisgeld voor heen en terug verstrekt; is het werk ver van de stad, zoodat het voor.i de gezellen niet doenlijk is, i 's avonds naar huis terug te koeren, dan wordt hen behoorlijk kostgeld toegekend. Moet het werk loopende worden bereikt, dan worden beiden loopen als werktijd beschouwd. 9e. Bestellen en vervoer van materialen en gereedschappen geschiedt in den werktijd, 10e. De werkdag van 15 October af tot 1 Febr. mag niet korter zijn, dan 8 uur of 48 uur in de week. 11e. De uitbetaling van het loon geschiedt des Zaterdags ten 4 uur. De gezellen zijn tegen dat uur aan den winkel. 12e. Handhaving van de artikelen 1638 o en d van het B. W. (De wet op het Arbeids contract.) 13e. Deze arbeidsvoorwaarden vast te leg gen in een collectief contract en geldig 'te verklaren tót 1 April 1915. In de rubriek Voor de Vrouwen in de Voorhoede van 14 December schrijft de re dactrice Anna K(ellenaers)—D(amereau) een artikeltje over bovenstaand onderwerp, blijk baar naar aanleiding van een toegezonden stukje van iemand uit Heemstede, wiens zus ter of meisje in het bleekersbedrijf werk zaam is. Mevr. A. K.D. schrijft in dat artikeltje dat behalve in de huisindustrie er h.i. geen „ellendiger leven" is dan in de bleekerijen en verder dat er niet alleen in Heemstede, maar ook in andere plaatsen op de bleekerijen „vreeselijke toestanden" heerschen. Zooiets, in onze nabijheid, leek ons „ijselijk" en daar uit de samenstelling van meerge noemd artikeltje zou kunnen opgemaakt wor den, dat vooral de bleekerijen te Heemstede bedoeld zijn, hebben wij in Heemstede eenige bevoegden naar hun oordeel over de zaak ge vraagd. Het is onze gewoonte niet om laakbare toe standen weg te doezelen, waar wij die ook aan- treffen, maar ons bleek uit het onderzoek, hetwelk door omstandigheden wel niet vol ledig dit stellen wij voorop maar toch vrij uitgestrekt was, dat uitdrukkingen als bovenstaand, om het zacht te zeggen, wat overdreven zijn, althans voor wat de bleeke rijen te Heemstede betreft. Over het stukje, dat aanleiding was tot het schrijven van het artikeltje, deelde men ons het volgende mede: (De naam van den vermoedelijken inzender, en van do betrokken firma en personen wer den ons genoemd). Zooals het zoo dikwijls met gelegenheids- krantenschrijvers gaat, vooral met hen, die te klagen hebben, generaliseeren zij een spe ciaal geval en zoo worden in dit stukje toe standen, die hij een enkelen patroon mis schien bestaan, beschreven als zouden zij bij alle patroons en op alle bleekerijen bestaan. Dit nu is onjuist.Men behoeft daarvoor b.v. maar eens de nieuwe model-bleekerij te be zichtigen van een der grootste bleekers, de firma Peeperkoom en Zn. De eerste grief is dan, zoo deelde zij ons mede, wien wij bet stukje ter inzage gaven, dat bet stukloon weder is ingevoerd. Dit is alleen nog maar het geval bij een drietal bleekers. Deze strijken z.g. met gas; zij, die met kachels strijken, hebben het achterwege gelaten, omdat te veel tijd verloren gaat met ijzers heeten, of door de omstandigheid dat de kachel niet warm genoeg is, enz. De pa troons, die het stukwerk invoerden, namen bet tarief aan dat op andere plaatsen als den Haag, Loosduinen en Rijswijk reeds bestaat, en wel het hoogste, n.l. dat van Loosduin en. Met dit tarief verdienen <]e strijksters op die plaatsen, zonder zich af te beulen of af te jakkeren, zooals het in dat stukje heet, tot 12 per week toe en minstens 8.—. Voor fijn werk wordt een speciaal tarief gerekend. Dat voor een nachtjapon 6 cent per stuk be taald wordt en voor e®n piké vest 4 et. en dat daaraan resp. voor drie kwartier en een half uur werk aan is, moet onjuist genoemd wor den. Onze zegsman raadde den inzender aan 'om geen meisje tot vrouw te nemen dat zoo lang tijd voor dit werk noodig heeft, want dan loopt hij gevaar om nooit zijn eten op tijd te krijgen. Moet er al eens zoo lang gewerkt worden aan een stuk, dan wordt daarvoor een spe ciaal tarief berekend. Ten slotte deelde men over de invoering van dit stukwerk nog mede, dat de patroons er uit zelfbehoud toe zijn overgegaan, daar de kleinere bleekers on feilbaar te gronde gaan anders. Verder griefde het inzender dat voor Ka tholieke feestdagen geen loon wordt betaald. Dit nu is over het algemeen echter wèl het geval. Bijna alle patroons betalen loon op die dagen uit Wat den langen werktijd be treft, zeide men ons, dat door alle patroons de 10-urige werkdag is ingevoerd, ofschoon zulks niet 1 Jan. eerst verplichtend is. Wat de inzender verder vertelt over opzwiepen van meisjes door een directie of echtgenoote van een baas, over loon van 6.—, over het 1 ontslag aan een meisje, dat niot tevreden met 'net tarief was, over onmenschlievende pa- i troons enz., zijn alle speciale bekende 1 gevallen, en bet is niet veel naastenliefde I toonen, het te doen voorkomen alsof die toe standen algemeen zijn, om niet te zeggen dat het leugenachtige voorstellingen wokken. j Verder zegde men ons het te betreuren, dat 1 de redactie van „Be Voorhoede", zonder 11a- I der onderzoek, kantteekeningen bij 't stukje maakte. 1 Mevr. A. K.—D. wijst op bet zedelijk ge- vaar voor meisjes op de bleekerijen. Op vele bleekerijen werken mannen en vrouwen in j dezelfde ruimte. Te Heemstede wordt er naar gestreefd 0111 dit zooveel mogelijk tegen te gaan en waar'het bedrijf zulks niet onmoge- kosten, daar bestaat het niet meer. Wat sor- teeren der wasch betreft door mannen en meisjes in betzelfde lokaal, geschiedt dat te Heemstede, voor zoover men weet, niet, of niet meer. Voor meisjes beneden de 17 jaar is het wettelijk verboden. Ten slotte: wanneer er gesproken wordt van slechte toestanden in het bleekersbedrijf, beroepen zich de patroons op de arbeids-in- spectie. Deze heeft reeds vele misstanden uit den weg geruimd en doet het nog dagelijks, zelfs ten koste en ten ondergang -van meni- gen patroon, zoodat er van misstanden in eigenlijken zin niet gesproken kan worden. Tot zoover wat men ons vertelde in Heem stede. Wü meenden goed te doen dit te ver melden, opdat een mogelijk ontstane verkeer de meening door bet geschrijf in de Voor hoede wat gezuiverd wordt. Natuurlijk laten wij het bovenstaande geheel voor rekening van onze zegslieden. Maar waar wij nog wel den nadruk op wil len leggen is, dat van vreeselijke toestanden, en van ellendig leven nog niet behoeft te worden gesproken in De Voorhoede. Dat is ons wel duidelijk geworden, voor wat Heem stede betreft tenminste. Nog dit. Wij moeten ten sterkste aandringen op het nemen van maatregelen om, waar het niet anders kan en dus vrouwen en mannen hij elkaar komen somtijds, hetgeen vooral het geval is op bleekerijen waar op kachels ge- streken wordt, een euvel tegen te gaan, waar ook mevr. A. K.—D. de aandacht op vestigt, i Wij bedoelen de flauwe grappen en schuine praat, waarmede meisjes genoegen moeten nemen. Streng, zeer streng toezicht, veel strenger clan tot nu toe het geval is, moet daarop gehouden worden. Dat is het afdoende middel In sommige bleekerijen is het zelfs verboden te spreken. KAMER VAN KOOPHANDEL EN FA BRIEKEN. In de vergadering van Dinsdag 8 Decem ber, werd o.a. mëdedee'ing gedaan van een schrijven aan den minister van Landbouw, Nijverheid en Handel inzake het outwerp- veiligheid-besiuit 1912 en waarin oenige op merkingen zijn geweest inzake dit wetsont werp. Vervolgens werd mededeeling gedaan van de sedert de vorige vergadering ingekomen stukken, waaronder: een uitnoodiging om deel te nemen aan een conferentie van le den hier te lande van liet Internationaal Congres van Kamers van Koophandel. Tot haar spijt besloot de Kamer te ant woorden, dat haar Voorzitter geen deel on nemen aan deze conferentie, daar uit ge brek aan geldmiddelen de Kamer voor liet lidmaatschap van het Congres heeft moeten bodanken. De voorzitter deelt mede, dat liet Bureau ter audiëntie is geweest bij den Burgemees ter, ter gelegenheid van de aanvaarding van zijn ambt. Bij de rondvraag bracht een der leden de slechte postverbinding met Zuid-Amerika ter sprake. Besloten werd met het ter ken nis brengen van wenschen omtrent dit post verkeer te wachten, totdat de nieuwe direc teur zijn functie zal hebben aanvaard. Ten slotte werd door een der leden ge klaagd over de onbevaarbaarheid van den Oostersingel. Besloten werd zich hierover tot B. en W. te wenden. KOLONIAAL MUSEUM. De overdracht van het Koloniaal Museum der Maatschappij van Nijverheid alhier aan de vereeniging Koloniaal Instituut zal naar het „Alg. Hbld." meldt 4 Januari in de raadzaal van het Paviljoen met eenige plechtigheid geschieden. Behalve de bestu- Iren der; verschillende instellingen zijn tot bj woning ö.a. uitgenoodigd de minister van koloniën, de burgemeester van Amsterdam en de Commissaris der Koningin in Noord- Holland. Na de overdracht biedt het Hoofd bestuur der Maatschappij van Nijverheid in Hotel Funckler een dejeuner aan KERSTPOTTEN. Heden stonden op verschillende hoeken van straten en op pleinen wederom de be kende kerst.potten van het Leger des IIrils. DE NIEUWE BRUG AAN DE RAAI. De nieuwe brug over den Singel bij de Raaks is voor het verkeer geopend. De hin derpalen zijn weggenomen. EEN DUUR UITSTAPJE. Voor den krijgsraad alhier stond verle den week terecht de kanonnier der vesting- j artillerie to Naarden, die de vorige maand uit het arrestlokaal ontsnapte, en vluchtte nadat hij het rijwiel van een zijner kame raden had gestolen, benevens eenige uit- j rustingsstukken. De jonge man werd ver- loordeoid tot de volgende straffen: le. tot militaire gevangenisstraf van 5 maanden wegens desertie; 2e tot gevangenisstraf van één jaar met ontzegging van het recht om bij de gewapende macht, of als militair ge- employëerde te dienen voor den tijd van Hik maakt of genaard laat gaan met groote 5 ieren, wegens diefstal, waarbij de schul- Directie E. P,RAATJES. Oametpaat 27. Tel. 88F> Sluit elke soort verzekering. dige zich den toegang tot de plaats van het misdrijf heeft verschaft door inklim ming gepleegd terwijl nog geen 5 jaren wa ren verloopen sedert de schuldige een tegen hem wegens „heling" uitgesproken gevan genisstraf geheel liad ondergaan. GEMEENTEZAKEN. Haarl. Muziekkorps. In verband met de extra-subsidie van f 5000 die toegekend zijn voor 1913 aan het Haarl. Muziekkorps, stellen B. en W. voor de aan gegane overeenkomst met den heer Kriens met eenige voorwaarden aan te vullen: Het korps geeft tusschen 1 Mei en 1 November 49 openbare uitvoeringen (vroeger 40); boven dien geeft het korps, gedurende de maanden,' Januari, Februari, November en December één volksconcert per maand in de „Sociëteit .Vereeniging", of het Brongebouw, op Zondag middag van half 3 tot 4 uur. De heer Kriens is niet bevoegd, zonder voorafgaande schrif telijke vergunning van B. en W., zich tegen over derden te verbinden op nationale feest dagen, op Eersten- en Tweeden Paaschdag, Hemelvaartsdag, Eersten- en Tweeden Pink sterdag, alsmede op Woensdagavond, tusschenl 15 Mei en 15 October. De overeenkomst wordt aangegaan voor één jaar, met dien verstande, dat wanneer zij door geene der beide con- tracteerende partijen vóór 1 October is op gezegd, zij wordt beschouwd voor het vol gend burgerlijk jaar te zijn verlengd. KON. INSTITUUT VOOR INGENIEURS. In de Zaterdag gehouden vergadering van de afdeeling spoorwegbouw en spoorwegex ploitatie van het Kon. Instituut voor In genieurs deed de heer B. M. Gratama eene mededeeling over de nieuwe rijtuigen der Ned.-Ind. Spoorwegmaatschappij voor ha ren dienst op Java, welke door de firma J. J. Beynes worden vervaardigd. Aan het versLag in het „Hbld." ontleenen wij daarover het volgende; De inrichting der rijtuigen beantwoordt gooveel mogelijk' aan de eiscken van bet publiek in verband met het klimaat op Java (de thans gereed zijnde rijtuigen zijn be stemd voor den spoorweg BataviaBuiten zorg met spoorwijdte 1.067 M.). Aan de af sluiting der vensteropeningen is de grootste zorg besteed;zij heeft plaats doorjalousieën, in 2 helften opwaarts schuivend; spiegelglas en stofraam, met gaas bespannen, de beide laatste naar beneden schuivend. Op het ver krijgen van de grootst mogelijke breedte, voor zoover het speelruimteprofiel zulks toelaat, is men bedacht geweest. Rijtuigen van geheel dezelfde indeeling voor spoor wijdte van 1.435 M. zijn in bewerking. De ruimte per zitplaats is bij de laatste veel grooter, daar het profiel grootere hoogte en breedte toelaat. De zittingen en rug leuningen zijn matrassen van gevlochten staaldraad, waarover in de 1ste klasse een bekleeding van bruin leder, en in de 2de klasse van gevlochten rottan. De rijtuigen zijn voorzien van een acetyleen-aceton-ver- lichting met open branders en zijn uitgerust met den automatischen vacuumrem. De rijtuigen worden in de fabriek geheel gereed gemaakt en zoodanig gebouwd, dat de wanden, vloer en hemel losgenomen kun nen worden, die in kisten verpakt en zoo vervoerd worden. Alleen het ijzeren onder stel blijft in zijn geheel. Na aankomst op Java wordt alles weder opnieuw samenge-, bouwd en afgewerkt. Met deze verpakking' en de verscheping op deze wijze zijn zeer groote uitgaven gemoeid, doch zij worden verantwoord geacht, nu op Java alle be schikbare krachten en hulpmiddelen voor eerst geheel in beslag genomen worden voor den bouw van goederen-materieel en van rijtuigen 3de klasse. Voor deze voertuigen wordt in den regel alleen het ijzerwerk en het beslagwerk uit Europa aangevoerd. De heer ,W. J. Burgersdijk deed wijders mededeeling over de eveneens bij de firma Beynes gebouwde motorwagens van de N.« Zuid-Hollandsche Tramwegmaatschappij. De motorwagens zijn in hoofdzaak van het gewone stadstype doch vertoonen en kele afwijkingen, waarvan de oorzaak in dq toekmostplannen der Noord-ZuidHollandscho Tramwegmaatschappij te zoeken is. De maat schappij heeft n.L electrische tramlijnen 'in en om Leiden., terwijl in aanbouw zijn der gelijke i oen in en om Haarlem. Later zal ook de lijn HaarlemLeiden worden geëlec- trificeerd. Daar de electrischc lijnen te Lei den en Haarlem gescheiden zijn, besloot do maatschappij den benoodigden stroom van de gemeentelijke centralen in beide plaaD sen te betrekken. Dm zonder moeite in de toek'emst va* uit

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1912 | | pagina 1