Uli_ UIB BUI ETBB 1 Hll 1 BIMHH 8m BI rhb DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. '=w 400 3G0 rr.~'150 r-_- 100 str 81 31 H R BH BH PB RK <h|hBb Rbh RR RH Bk m m m ÊB 91 jÊe R RHR pij RBPR m lif j-^3 Bi Br rH rB RlBmbSsR RRH Niets voor ons! STADSNIEUWS. IIP! ga ipppgf Kïnsgephuïsvesl 29-31-33, Hasriem E£R3TË BLAD. Zaterdagavondpraatjes. ZATERDAG I MAART 1913 37i 'gang No 8074' I Wm H Bureaux van Redactie en Administratie Intercommunaal Telefoonnummer 1416. GULDEN bil fl fP»H GULDEN bg 1 fül GULDEN by verlies van een - 1 ~S i S verlies van 1 1Verlies van Dit nummer bestaat uit uijf bla den ui. o. de Ofticiëel e Kerk- lijst en hetQeillustreerd Zon dagsblad, tn 8 bladzijden. Dc Invaliditeitswet afgehandeld. Staatspensioen? Haarlemsehe Alledagjes No. 808. ARONNEMENTSPBIJSi Fer S mnanflsn voor Haarlem 71.35 Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (kom der gem.) - 135 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1-80 Afzonderlijke nummers - 003 PRIJS DER A DVERTENT18N» Van 16 regels 60 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer 10 «t. Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 ct per regel. Huitenl 20 et Dienstaanbiedingen 25 ct (6 regels)," driemaal voor 50 ct (A contant). 1000 Alle betalende ahonné's op dit blad. die i® Het bezit eener verzekeringspolis zijn, zün volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voort GUTDEN b« H ft SI nmnvwa ft 91 fl GULDEN bg 1 Tfl GULDEN bg GULDEN fcg f| SULDEN bij 15 GUTDEN bg verlies van één anderen vinger. De pitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de MaatschappQ JHollandsefie Algemeens Verzekeringsbant"' te Sebledam. 1 R. 2 Maart. K. Volksbond - uur AGENDA. Gebouw St. Bavo half 1 Bakkers. Sociëteit Vereeniging 2)4 Haarl. Muziekkorps: Volksconcert. i c y i c t t. M o e u ai - 1 euuionstelling van moderne aquarellen. BLOEMENDA AL - Café Rusthoek 2)4 uur Ainsterdamsch Trio: Matinée. AGENDA. 3 Maart Gebouw St. Bavo R. K. Volksbond Algemeene ledenvergadering. Spr. de Zeer- eerw. Heer L. v. d. Berg. Ondersteunings fonds. Teylers Museum 1i uur toe gang kosteloos. Bisschoppelijk Museum (Jansstraat 79) Geopend plketi dag van 10 5 uur. tegen betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zaterda gen eu R. K. Feestdagen. Do regeer ing en de rechterzijde hebben ondanks het tegenstribbelen, ophouden en chicaneeren der liberale „concentratie" de Invaliditeitswet gisteren afgehandeld gekre gen! Hier past allereerst een woord van harte lijke hulde en oprechte waardeering aan den eminenten man, die de ziel van dit debat is geweest, die reuzenwerk heeft verricht, en die in diepe kennis, volkomen beheersching der stof, slagvaardigheid en wetenschap een voudig niet te overtreffen is: Minister Talma. Inderdaad verbazingwekkend is de werk kracht, de zaakkennis, en het arbeidsvermo gen van den heer Talma, en de onverdeelde hulde van een tegenstander als de heer Duijs, die gistermiddag een allerwarmst woord van bewondering sprak over de kennis en de werkkracht van den Minister, is in dit op zicht welsprekend. De liberalen kleinzielig genoeg ont hielden zichwaarover zij dan ook door den liberalen overzichtschrijver van het „Handelsblad" niet zuinig a faire worden genomen; de heer Elout, die een bevoegd be oordeelaar is, schrijft bovendien over Mi nister Talma o.m. het volgende: „Wat deze minister aan zaakkennis en aan werkkracht gepresteerd heeft niet alleen voor dit ontwerp maar voor tal van andere ont werpen gedurende deze vijf jaren: Bo- terwet, Schepenwet, Visscherijwet, Arbeids wet, Steenhouwers wet, Vogehvet, Bakkers- wetsontwerp, Radenwet, Invaliditeitswet is waarlijk reusachtig en verdient algemeene bewondering. „Misschien is er nooit een minister ge weest, die zoo ontzaglijk hard en veel heeft gewerkt. „En als men een dubbel ministerspensioen kon krijgen, dan zou deze minister het hebben verdiend." Zóó is het. En nu blijve men ons bij de a.s. verkie zingen maar meteen met het goedkoope praat je van het lijf, dat dit Ministerie „niets ge daan" heeft! Dat bakersprookje gelooft nu niemand meer 1 Minister Talma heeft gisteren het amende- ment-Duijs op het laatste artikel der Invalidi teitswet overgenomen, zeer ten ongenoegen en verslagenheid der „liberale concentratie", aan welke hiermede een knak is toegebracht, die haar heugen zal! Dit amendement beoogde, aan do thans levende zeventigjarigen, die, als de wet goed en wel op gang ware, zouden in aanmerking komen voor pensioen, dit pensioen 2.per week) zes maanden na het afkondigen der wet zonder verplichting hunnerzijds te geven. Een overgangsbepaling dus, die eenvoudig een daad van menschlievendheid is. En die maken zal dat van de Invaliditeits wet door de zeventigjarige arbeiders ongeveer drie jaren éérder zal worden geprofiteerd, dan het geval zou wezen, als die overgangsbepaling er niet was. De Minister had reeds in de stukken duide lijk doen uitkomen dat hij, mits een regeling met den Minister van Financiën kon getroffen worden, niet tegen zulk een overgangsbepaling zijn zou. En dat is nu gebleken te kunnen. Nu roept men aan den linkerkant, die door deze voor de arbeiders zeer welkome en gun stige bepaling danig in de wiek is geschoten: „de regeering geeft dus hier Staatspen sioen.... waar is nu het beginsel?". Maar dat is een volstrekte onwaarheid. Deze overgangsbepaling is géén staatspen sioen, en heeft er niets van. Staatspensioen is een stelsel van onverplichte uitkeering aan allen zonder onderscheid, of ze gewerkt hebben of niet, op zekeren leeftijd. En dat stelsel wordt heelemaal niet gehuldigd door deze bepaling: hier wordt alléén tegemoetgeko men aan het volgende bezwaar, dat reeds in de Memorie van Antwoord door de regeering aldus werd geformuleerd: Het zou, na aanneming van de wet, in derdaad hard zijn voor de personen die in de termen voor uitkeering zouden vallen, om leeg uit te gaan op den enkelen grond, dat de wet, schoon aangenomen, nog niet in werking kon treden. Ziedaar. De regeering heeft nu een middel gevonden om degenen die „in de termen" "vallen, alsnog een uitkeering te verzekeren, vóór de uitgebrei de administratieve maatregelen die de wet eischt, geheel georganiseerd zullen zijn. Dat dit héél iets anders is, dan de aanvaar ding van het stelsel van „staatspensioen", moet toch een kind begrijpen! Nederland beter achterwege konden worden gelaten. de veertien landen, waar dit kiesrecht in voege is, want (1 Red.) in die landen is de strijd Wat, in overeenstemming met de Belgische tegen het alcoholisme veel doeltreffender, zijn toestanden, zin heeft om te worden opgenomen voor Vlaamsche lezeressen, is daarom nog vol strekt niet geschikt voor de lezeressen van Noord-Nederland, waar we nu bezig zijn een socialen Vrouwenbond te formeeren, uit welker statuten natuurlijk de politieke actie streng moet worden geweerd. Deze Vlaamsche mededeelingen moeten dunkt ons worden beschouwd als de steeds doenwij willen de vrouw uit het moeras halen door haar in alle opzichten vrouw te doen zijn en het is daarom, dat wij in den de zeden veel beter, klimt de algemeene voor- socialen Vrouwenbond althans van vrouwen- spoed veel rasschor, en ia het pauperisme, de kiesrecht niets weten willen, bestendige armoe, zoo goed als ongekend." In België blijkt het nu in de katholieke vrou- Als er ooit onbewezen beweringen zijn wenbeweging juist andersom te zijn, zoodat ook geuit, dan zijn het wel deze!.... En dan wil men, door zulke apodictische uit spraken, bewijzen dat vrouwen niet beter te doen hebben, dan zich met stemrecht en poli tiek te bemoeien, en dat zij niet beter doen sterken naar voren komende evidentie, dat een j met in haar huis het katholieke leven Roomsch Dames-Tijdschrift of Vrouwenblad niet én Vlaamsch én Hollandsch t e g e 1 ij k kan wezen, wil het tenminste voor eene Roomsche Vrouwenbeweging in Noord- Nederland practisch nut hebben. Reeds onmiddellijk bij de eerste pogingen om tot de oprichting van een R. E- Vrouwenbond in Noord-Nederland te geraken, werd gevoeld, dat de Vlaamsche invloed voor Holland niet gewenscht kon zijn. Het Februari-nummer van „De Lelie" heeft dit bevestigd. Ofwel Vlaanderen zal zieli afzijdig moeten houden van het geven van berichten als boven bedoeld over het Vrouwenkiesrecht voor Room sche dames (en dit zal een Belgische redactie niet kunnen en niet mogen doen, wil ook zij de reden van bestaan van het tijdschrift voor een groot deel niet wegnemen), ófwel de Vlaam sche R. K. Vrouwenbeweging zal zich moeten schikken naar de Noord-Nederlandsche gesteld heid en dit zal zij evenmin. Dat Holland zich niet altijd voegen k a n en mag naar Vlaanderen is zonneklaar voor wie de gebeurtenissen van de laatste weken heeft gevolgd! Deze gebeurtenissen hebben bewezen, dat een Hollandsch-Vlaamsohe éénheid, waar heen sommigen in Holland het sturen willen tot elaen prijs, ook tot opoffering van eigen zelf- en de toepassingen daarvan te verinnerlijken en van invloed op het leven te doen zijn; met als vrouw in hare volle waarde te blijven en de vrouwelijke bezigheden onder zoovelerlei vor men als nummer een en als hoofddoel in het leven te plaatsen Dit behoeft toch waarlijk niet tot bekrom penheid te leiden, maar biedt een arbeidsveld, dat voor de vrouwen ruimte van streven voor altijd genoeg zal laten. Trouwens ook de R. K. Vrouwenbond in Ne derland stelt zich op dit standpunt, zooals bij hier weer is de tegenstelling, welke in een Vlaamsch-Hollandsch tijdschrift niet voor Noord-Nederland kan dienstig zijn. Die Vlaamsche propaganda in óns land is, gezien de omstandigheden, niets voor ons en dient achterwege te worden gelaten!.... MESTVERZAMELINGEN. 'tls geen aanlokkelijke titel, en geen geu rig onderwerp, maar.... het is niet anders, en 't schijnt noodig erover te schrijven. Daar lezen wij zoowaar in het verslag der Gezondheidscommissie, dat in onze „bebouw. de" kom nog altijd mestverzamelin de stichting der afdeelingen te Amsterdam, dengen worden gehouden, weliswaar met goed- Haag en Haarlem uitdrukkelijk werd naar vo- keuring van B. en doch ze zijn er dan ren gebracht. i„r,a „.u Wij konden dat ook uit de besluiten van De R. K. Vrouwenbond in Nederland wil de v -li. j B. eu W. weten, doch nu het zoo vaak tot opheffing der vrouw in laatstgenoemden zin, omdat d a d r m e e verbetering van de maat schappelijke verhoudingen moet worden be reikt, óók voor de vrouw, eh niet door vrou wenstemrecht, zooals de Belgische vrouwen schijnen te willen en waartegen men zich al thans in Holland vierkant verzet. Deze tegenstellingen dat willen wij hier mede maar zeggen kunnen natuurlijk niet in één tijdschrift gediend of gepropageerd worden! Uit de hierboven genoemde mededoeling ci- teeren wij nog dit: Syndicalisme en feminisme gaan onafseheid klachten aanleiding geeft, valt het te ineer op. Inderdaad, de klacht van de Commissie is gegrond: zulke dingen moesten toch in de stad niet meer voorkomen. Het wordt tijd, dat Haarlem zich op dit gebied eens moderniseert, en dat verdere ver gunningen voor deze „verzamelingen" niet meer worden gegevenl PERSONALIA. In den nationalen personoelen wedstrijd op sabel te den Haag, uitgeschreven door itandigheid of die vau anderen, voor Holland baar vereenigd; die dubbele strooming is niet den Koninklijken Officiersseliermbond, be tegen te houden. Daarom valt er te werken om haalde de le luitenant W. van der Mandele deze zóó in de hand te werken, dat er voor het van het le depot huzaren, alhier, den 4den niet denkbaar is Die eenheid, welke sterk riekt naar onge- wenschte Vlaamsche meerderheid, blijkt hoe langer hoe meer een utopie te zijn, waarvan het groote nadeel is, dat eigen krachtsontwikkeling in Holland tengevolge daarvan wordt achter uitgezet. land het grootst mogelijke welzijn worde uit Pr'ls- Wij moeten, ten bewijze, aanhalen, waarin die staan. De eene mededeel ing betreft een verzoek schrift van den Katholieken Bond voor Vrou wenstemrecht aan de Kamer in België. Na opgave van een comiteit van Roomsche Dames, Voor het examen nuttige handwerken zijn o.m. in den Haag geslaagd de dames O. J. J. Oomens, Beverwijk, H. J. Wijsman, te Zandvoort, A. M. Elfring, A. E. C. van Wen- gen, E. J. van den Berg en E. de Graaff, allen van hier, en te Utrecht mej. I. Sterk, In de Februari-aflevering van „De Ee.lie'', - R. K. Damestijdschrift voor Noord- en Zuid- Nederland komen onder de rubriek „Mede- deeiingen" enkele berichten voor over Vrouwen stemrecht en den Katholieken Bond voor Vrou wenstemrecht in België, welke blijkbaar als propagandistisch bedoeld zijn en daarom voor getrokken." Dat is weer net andersom als men in Holland wenschtl Pater J. van Well S. J. heeft onlangs te Amsterdam voor den letterkundigen kring „Guido Gezelle" een lezing gehouden over den i van hier. Vlaamsohe mededeelingen in „De' Lelie" bo-1 Engelschen (niet-katholieken) schrijver en jour- j Te Utrecht slaagden voor het examen, naiist Chesterton j fraaie handwerken de dames E. W. Schuur- Uit een van de'onvertaalde werken las pater ,mans, Stekhoven en G. de Vries, van hier, van Well S. J. een artikel van Chesterton voor j „LICHAMELIJKE OPVOEDING", over het vrouwenvraagstuk, waarin de oorzaak! Dr p j Soesman uit den Haag besprak van het vrouwenvraagstuk werd toegeschreven voor een c]}cht bezette zaal gisteravond „Het dat voor dit verzoekschrift streeft, volgt de aan de noodlottige omstandigheid, dat de vrouw probleem der lichamelijke opvoeding te mid- mededeeling, dat zich bij dit vertoog aansluitendoor de moderne techniek en de moderne ver- den der opvoedingsvraagstukkeu". De voor- ,,De Belgische Bond voor Vrouwenstemrecht 1 houdingen en levensopvattingen, als in een zitter der afdeeling Haarlem van deu Ned. (zonder politieke of wijsgeerige kleur); de Belg. moeras gedreven is. I Bond van Lichamelijke Opvoeding, de heer Maatsch. tot verbetering van het lot der vrou-Het wezen der vrouw is miskend en haar aard Do. Adrian, opende de bijeenkomst me een i i Vo-brmrl „„WC* i t]. kort woord, waarin hu de beginselen en het wen; het Belg. Verbond voor het Stemrecht; en roeping met modder en slijk bespat. En in doel vjjn B(md uiteenzette. de Vereeniging der Gentsche vrouweni plaats van nu de vrouw uit dat moeras terug te i Pr Soesman begon met te wiizen op het Deze alle zijn meerendeels „neutrale" vereeni- trekken door haar weer te geven aan haar verband, dat bestaat tussehen de hersen- gingen, in den geest van de vereeniging „Ten- gezin, aan haar specifiek vrouwelijken arbeid, schors en ons zieleleven. Na nauwkeurige toonstelling de vrouw 18131913" waartegen aan den huiselijken haard en aan de opvoeding proeven op de hersenen kwam men langza- ten onzent van Katholieke zijde openlijk is ge- harer kinderen en de verzorging van den man merband tot de theorie dat hoe ingewikkel- waarschuwd! en aan alles wat der vrouw is, inplaats van der de horsenwindselen zijn, hoe hooger hot Een andere „mededeeling" is die van eene de vrouw weer in waarheid vrouw +e maken, geestesleven van liet individu staat. De wr- „belangrijke voordracht over het kiesrecht voor wil men haar nu, door haar in de politiek te lenschappelijke m ngen in i vei anc au i de rusten, deed spr. uitkomen den invloed de vrouwen gegeven te Antwerpen m den drijven, waardoor l aar aard en wezen hoe lan- van den t faet ,icbaam ei5 andersom Katholieken Kring. ger hoe meer worden miskend, nog verder in h()e Jn een krachtig gebouwd lichaam door- In die mededeeling heet het: „de spreker het moeras doen zinken. 'gaans een sterke geest woont. Dit punt be- weerlegde één voor eén de opwerpingen tegen j In Noord-Nederland althans willen wij voor handelde spr. uitvoerig, verschillende voor- het vrouwenstem recht, met te wijzen op de katholieke vrouwen daaraan niet mee- beelden aanhalende, om het aan te loonen, CCLX. s Ongelukken en ongevallenen allerlei nieuwe plannenWat het ee st aan de beurt moest wezen en hoe onze E. 6. M ,jani mo ezniseer/n Toekomstdi no men vaneengrootscheepsc ibuw t verkeeren het oude sjo eek- woord: langzaam maar zeker. Etn nuuwe instelling en wat er nu noodig is, met een spre kend voorbeeld op den koop toe. Alweer is er een man overreden door de Electrische spoor tussehen Amsterdam en Haarlem I De hoeveelste zou dat nu wel zijn in de laatste zes maanden? Weliswaar blijkt, dat het hoogstwaarschijnlijk eigen schuld was, naar ik in de krant lees, maar al die ongelukken en overrijdingen doen j intusschen aan den goeden naam van de Electrische spoor danig afbreuk, zooals trou-1 wens ook de telkens herhaalde asbreuken, uiotordel'ecten en weet ik wat voor andere j akkefietjes, die al maken dat als je be- slist op een aangegeven uur in Haarlem of in Amsterdam moet zijn, je den trein ver kiest boven de tram. Ik las dezer dagen in onze krant van groote plannen, die bij de E S.. M. bestaan: van verdubbeling van het spoor der iijn naar Bloemendaal, van een nieuw station in Zandvoort, van wacht huisjes op de Bioemendaalsche lijn en wat al niet meerdat is prachtig en goed gezien van de heeren die bij de tram de lakens uitdeelen: vooral het dubbel spoor naar B'oemendaal en de wachthuizen zullen met heel vee! ge oegen door meni'etn wor den tegemoet gezien. Maar ik denk dat de heeren die deze plannen nu hebben ont worpen, zich wel niet bepaald zullen heb ben bij nieuwe dingen die moeten worden ingevoerd, maar dat ze ook erom gedacht hebben, dat het oude hoognoodig verbete ring eischt! Wil de E. S. M. zijn naam ophouden en wat nog meer beteekent de klanten behouden, dan is het hoogst noodzakelijk dat de herhaalde ongelukken ophouden maar bovenal dat het uit is met al die vertragingen, ongevalletjes en onge lukjes met het materieel, die nu haast geen dag mankeeren! Ik zeg dit natuurlijk niet omdat ik tegen de tram wat heb, maar omdat ik weet dat zich langzaam aan onder de burgerij van Haarlem en onder al dege- nen die geregeld of niet-gercgeld van dit vervoermiddel gebruik maken, een opinie begint te vormen, die niet gunstig is voor dc maatschappij I En toch, toch kan zulk een tramverbinding met de hoofdstad nu zo er eenmaal is, niet gemist wordenlJuist het gemakkelijke, dat op geregelde tijden, en heel dikwijls, een wagen vertrekt, is het overgrooto voordeel dat de tram heeft bo ven den trein, en dat de spoor nooit zal kunnen overwinnen, tenzij ook deze eens, op het voorbeeld van het buitenland, een dienst invoert die niet meer cloor spoor boekjes behoeft te worden aangegeven. Ik lieb eigenlijk nooit begrepen waarom de Hoilandsche spoor in dit opzicht niet wat vooruitstrevender is: mot al die treinen op de' meest ongeregelde tijden, daarenboven treinen nü eens met, dan weer eens zon der „buurtverkeer", schept men voor gere gelde reizigers zooals er in ons Haarlem zoo héél veel wonen, de Amsterdamsche forensen namelijk, een buitengewonen last post, en het is waarlijk niet te verwonde ren, dat de meesten van dezen, naar ik hoor, ondanks alle onzekerheid, toch nog maar altijd de tram prefcreeren boven den trein. Trouwens, ik hoorde deze week een uiteenzetting over deze kwestie die mij heel waar toescheen: de Hoilandsche spoor zal nooit tot een goedgeregeld en op vaste tijd stippen bepaald buurtverkeer tussehen Haarlem en de hoofdstad kunnen komen, wanneer zij niet haar sporen verdubbelt, en twee lijnen voor het snelverkeer en het groot verkeer houdt, en een paar andere voor het buurtverkeer. Daar schijnt al eens over gedacht te zijn, maar tot dusverre is het altijd bij denken gebleven, hoewel men in het buitenland in de groote steden, die óók een druk buurtverkeer hebben voor de forensen, dat overal ziet. Zelfs heeft men er, in Parijs bijvoorbeeld, aparte perrons op de stations waar de „grandes lignes" vertrekken en aankomen, en andere voor het verkeer met de „banlieu". Maar enfin, we moeten liet zoolang nog maar met ons kleinlandsche verkeer doen, zooals het jaren geleden werd ingericht, en zooals het trouw hartig maar b'.ijft: zijn we er minder om? We zijn nu eenmaal zoo vlug niet om nieu wigheden in te voeren, dat zie je maar weer aan dat R. K. bureau voor arbeids recht, dat deze week dan eindelijk en ten laatste is tot stand gekomen, na een tijd van voorbereiding die mij wel wat héél lang heeft toegeschenen. Het bureau heeft nu meteen een anderen naam gekregen, zoo zag ik in de krant, en de wijze waarop het nu is georganiseerd, geeft dunkt me alle waarborgen, dat hier een goed en flink stuk werk is gedaan, waarop onze Haar lemsehe arbeiders trotsch mogen wezen, en dat hun heel wat voordeel zal geven! Wan neer nu maar in en door de vereenigingen voor deze instelling de nooclige reclame wordt gemaakt en de aandacht erop wordt I gevestigd 1 Het is werkelijk onge'ool'e'ijk, dat 'dit in onzen tijd nog zoo noodig i3, maar ik weet liet bij ondervinding: de mensciien moeten opgepord en opgebazuind worden letterlijk voor alles, anders denken ze er niet om en gaan ze hun ouden gang! Uc: zou dat niet zóó zeggen, wanneer ik n et bij ondervinding wist dat het zoo is: ge looft u wel, dat er in onze stad nog katho lieke arbeiders zijn, goeie beste brave men sciien, die niet weten dat er een Roomsch dagblad bestond? Nu al'es wat er voor c!e Roomsche pers met woord, geschrift en daad gedaan is zou men dat onmogelijk achten, maar toch is het zoo, en ik heb het zelf dezer dagon ondervonden! Na zoo'n onder vinding zeg je tot je zelf: d'r kan toch waarlijk voor welke goede zaak ook nooit teveel reclame gemaakt worden, en van de reclame en de altijd weer herhaalde recla me moet dan toch de beste zaak het, naar het schijnt, óók al hebben. Dat is do geest van den tijdl 1 MAART.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1913 | | pagina 1