I I
DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND.
1330
400
300
60
15
AAN ONZE LEZERS.
HOLLAND—BELGIË
in Antwerpen.
Pro-T ariefwetpraat jes.
STADSNIEUWS.
Kjnderhuisvesf 29-31-33, HaaHem
minstens acht bladzijden
EERSTE BLAD.
O AG 10 MAART 1913
37ste Jaargang No 8080
Bureaus: van Redactie en Administratie
Intercommunaal Telefoonnummer 1426.
Bit nummer
twee bladen.
bestaat uit
Beverwp.
206.025
904.450
587.000
536.000
6.392.000
594.720
394.400
561.000
Haarlemsche Alledag] es No. 815,
OVERTREDING VAN DE AUTEURSWET.
Tl
ABONNEMENTSPBIJSl
Per 8 mnanflen voor Haarlem I 1.85
Voor de plaatsen, waar een agent Is gevestigd (kom der gem.) - 1.35
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per poet 1.80
Afzonderlijke nummers 0.03
PRIJS DER ADVERTENTIëN»
Van 18 regels 00 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer 10 ot.
Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 et per regel. Bnitenl 20 ct
Dienstaanbiedingen 25 ct (6 regels), driemaal voor 50 et (A eon tan t).
GULDEN bij
levenslange ongQ»
sehiktheid tot
snerken.
Alle betalende abonné's op dit blad, die In bef bezit eener verzekeringspolis zün, zfta volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voort
GULDEN ba P|j GULDEN ba iHjfö GULDEN ba
verlies van een H "Jji 1 verlies van Hli verlies van
GULDEN bU
overlijden.
nu
SULDEN ba
Verlies van
één
hand of voet V 63 63 één oog. 1 63 69 één duim. V131 wijsvinger.
De nitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door 'de Maatschappij „Hollandsck'e Algemeene Verzekeringsbank" te Schiedam,
GULDEN ba
verlies van
één amieren
vinger.
Met ingang van heden zal de „Nieuwe HaaHemsche Courent"
dagelijks gedrukt worden in
(in plaats van zes, als tot nu.)
Het was niet zonder eenige aarzeling dat wij, daartoe door velen van
onze vrienden aangespoord, tot deze zeer belangrijke en kostbare uitbreiding
hebben besloten.
Maar het vertrouwen dat wij stellen in de Katholieken van Haarlem
en Omstreken, de sterk toenemende belangslölling in onze kringen voor het
werk der Roomsche Pers, het krachtiger wordend bewustzijn dat een
krachtige Roomsche Courant een levenskwestie is voor den groei van het
Katholieke leven eener streek dat alles heeft ons doen besluiten onze
bezwaren op zij te zetten en, vertrouwende op de voortdurende stijging
van abonnementen- en advertentiëncijfers, tot deze vergrooting der courant
over te gaan.
Stijging van abonnemencijfer wij moeten minstens tienduizend
aboDnés, eigenlijk zelfs nog iets meer hebben om de groote kosten dezer
uitbreiding te kunnen dekken. Daarom doen wij een dringend beroep op
aller medewerking, opdat dit getal van tienduizend vaste geabonneerden
zeer spoedig bereikt zjj.
Directie en Hoofdredactie der Nieuwe Haarlemsche (jourant
AGENDA. 11 Maart.
Gebouw St. Bavo R- K. Volksbond
Commissie van Bijstand. Vergadering Tim-
merlieden.
Kathedrale Kerk 8 uur Cursus
de Katholieke Geloofs- en Zedeleer.
(Zie Stadsnieuws).
Groote Kerk 1—2 uur Orgelbe
speling door den heer Louis Robert. (Ziepro
gramma onder Stadsnieuws).
Teylers Museum Tentoonstelling
van moderne aquarellen.
Bisschoppelijk Museum (Jansstraat
79). Geopend eiken dag van 10—5 uur, tegen
betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zaterda
gen en R. K. Feestdagen.
De Christ.-Historisehe actie in het district
Beverwijk, zal vermoedelijk nog in goede
bedding geleid worden.
De heer Wiedeman, die algemeen bekend
staat uls christen-democraat en vroeger zich
als zoodanig aandiende, moet nu hij Christe-
lijk-Historisch werd, door de heeren, die hij
tot samenwerking had opgeroepen, wel over
tuigd zijn geworden, dat men als Ohr.-Histori-
scken alléén heil had te verwachten van aan
sluiting bij de Christ.-Historisehe Unie!
Mogen we de ons overgebrachte uitlatin
gen gelooven van enkele heeren die de eerste
bijeenkomst hebben bijgewoond, dan is de
heer Wiedeman van zijn Christ.-Historisch
standpunt alaOmmen weer teruggebracht
en heeft hij zich ook bereid verklaard zit
ting te nemen in het voorloopig bestuur, dat
contact zal zoeken met het hoofdbestuur der
Christ.-Historisehe Unie.
Men zal zich daartoe in verbinding stellen
met Mr. Verkouteren.
Wat dus aanvankelijk ten kwade bedacht
was, kan zeer waarschijnlijk nog ten goede
gekeerd worden.
Dat de Christ.-Historischen in het district
Beverwijk zich organiseeren en aansluiting
zoeken bij de georganiseerde partij, d a t i s
hun recht en kan niet anders dan hartelijk
worden toegejuicht!
Op die wijze zullen alle dissentieerende ele
menten worden buitengesloten en als eenlin
gen op zichzelf komen te staan.
Het bewustzijn zal daardoor echter ook ver
levendigd worden, dat de Rechtsche partijen,
die stoel op éénzelfden wortel des geloofs,
eendrachtig tegen het ongeloof moeten op
treden en door nauwere samenwerking bij de
stembus, zich krachtiger tegenover links zul
len kunnen doen gelden.
Hieruit blijkt dus, dat de nieuw opgerichte
vereeniging geen samenwerking zal tegen
staan, indien deze door de drie Rechtsche
partijen zal worden tot stand gebracht.
Men begeert aan die zijde vóór alles, even
als zoovele andere Christ.-Historischen, dat
de Herv. Kerk de historisch verkregen hech
ten zal gewaarborgd zien en dat de strek
king van art 171 der Grondwet ook voor de
toekomst zal blijven gehandhaafd.
Welnu, in dat opzicht begeeren de Bever-
wijksche Christ.-Historischen bijna precies
hetzelfde als de Roomseh-Katholieke staats
partij. Daarom zal samenwerking bij de ko
mende stembus zeker niet tot de onmogelijk
heden belmoren!
Terwijl wij afwachten of de vriend van
Mr. Tideman tegen dien tijd niet opnieuw
veranderd zal zijn, treden wij de nieuw-geor-
ganiseerde Christelijk-Historische partij in
Beverwijk met vriendschappelijke gevoelens
tegemoet!
in ons land, in Nederland is dat ten deele hetwelvaart is toegenomen en ons volk veel
geval. i kapitaalkrachtiger is geworden.
In Nederland wordt uit de heffing op tal Dat die welvaart nog meer zal toenemen
van uit het buitenland ingevoerde goederenen de kapitaal-vermeerdering in breeder kring
enz., jaarlijks een opbrengst verkregen van'dan tot nu, zal worden ervaren, dat schijnt
bijna 15 millioen gulden, wijl door de opeen-de groot-handel en de groot-industrie te ste-
volgende liberale ministers van financiën het i ken en daartegen komen zij op. De heeren
I.
tarief geleidelijk werd verhoogd en door de
vermeerdering der bevolking is toegenomen.
Vraagt het maar eens, hoe de liberale minis
ters Sprenger van Eijk en Pierson, het in
voerrecht dat in 1866 ongeveer 5 millioen
gulden voor de schatkist opbracht, geleidelijk
hebben verhoogd en die opbrengst hebben
opgevoerd tot niet minder dan 15 millioen
gulden.
Dat zij dit gedaan hebben, werd wel dooi
de liberale toonaangevers in handel en in
dustrie afgekeurd doch meesmuilend toege
laten, maar daarvan hoort men thans niets,
daarover zwijgt men.
Neen, zonder een woord te reppen, of een
mond open te doen tegen een stijging van
invoerrechten die driemaal zoo groot
was, als de opbrengst van het tarief in 1866,
maakt men thans een geweldig misbaar, nu
de rechtsche minister Kolkman voorstelt een
verhooging in te voeren tot een bedrag van
zullen het echter met leede oogen moeten
aanzien, dat hun rentebrief door een ver
hoogd itlarief vermindert in waarde, wanneer
het ontwerp-Kolkman een volgend jaar wet
wordt.
'tls beter als het geheele volk daarvan
profiteert dan slechts enkelen.
Daarover spreken we een volgende keer.
KEES POLITIEK.
Er worden tegenwoordig zoo verbazend veel even 5 millioen gulden, zijnde dit slechts
praatjes gemaakt contra de Tariefwet van'een vierde van het bedrag dat als op-
Kolkman, door de anti-tariefwet-mannen, datbrengst der invoerrechten voor de schatkust
het een gewoon mensch groen -en geel voor is te wachten,
de oogen zou worden, indien hij zijn verstand r7:~'~ u:~ l
niet gebruikte en zijn kalmte niet bewaard
had.
In den beginne hebben heel wat eenvoudi-
gen, waaronder ook vele werklieden, zich
laten verschalken door de leugen-bombast die
in woord en geschrift verspreid werd en
waarvan de kosten betaald werden door de
buitenlandsche industrie, alias het anti-tarief-
wet-comité.
Die lui hebben reeds duizenden bij dui
zenden guldens uitgegeven, vóór de eigenlijke
strijd over de tariefwet-Kolkman is aangevan
Ziet hier het gewijzigde ontwerp van wet
tot vaststelling van een nieuwe tariefwet,
van Minister Kolkman als volgt gerecapitu
leerd:
1. Dieren en dierlijke producten f 768.552
2. Plantaardige voortbrengselen 744.000
3. Mineralen, metalen en dergelijken 2.764.380
224.400
4. Meel en meelfabrikanten
5. Chemische producten enz.
6. Oliën, vetten, harsen, enz.
7. Hout en fabrikaten daarvan
8. Huiden, vellen en leder
gen en het zal nog zoover komen, dat hun Garens, w®®fsels' stoffen, -enz.
dubbeltjes verteerd en weggesmeten zijn, als I 1 Aaide wei enz-
het Ontwerp-Tarief in 191314 in de Tweede-
Kamer aan de orde gesteld zal worden.
Het is mogelijk dat de buitenlandsche In
dustrie, vertegenwoordigd door het anti-tarief-
wet-comité de leugen-campagne zal staken,
nu de tariefwet in dit zittingsjaar niet meer
bij de Tweede Kamer in behandeling komt,
maar gelooven doen wij het niet.
De bespreking, van een voor de volksmassa
zoo onbegrijpelijk onderwerp, als de al of
niet geweuschte toepassing van een verhoogd
12. Papier
13. Voedings- en genotmiddelen 3.425.900
14. Rij- en vaartuigen, vliegmachines 90.000
15. Voorwerpen van verschillende
grondstoffen 1.894.300
Totaal f 20.087.127
Als men thans de liberalen, de vrijzinnige
Unie-mannen, de Vrijzinnig-Democraten en de
Sociaal-democraten gelooven wil, dan komt
tarief moet worden genoemd, geeft voor den j Nederland op het uiterste kantje van den af-
tegenstander, voor den belanghebbende groot- j grond te staan en zal het niet lang meer
industrieel of koopman, zoo gereede aanlei-1 duren, als de tariefwet-Kolkman wordt inge-
ding om de goe-gemeente wat op den mouwvoerd, of wij allen en onze geheele familie,
te spelden, dat men waarschijnlijk toch nog'onze partijgenooten en onze coalitie-vrienden
bij de komende verkiezingen de Tariefwetzullen met hen aan den hongerdood worden
tot schering en inslag maken zal. prijs gegeve:i. Geschiedt dit niet dan zal er
Het kan daarom zijn nut hebben, nu men- j beslist iets allerakeügs gebeuren,
schen van links, die geen sikkepit verstand; Wanneer de tegenwoordige invoerrechten
of begrip hebben omtrent de heffing van het i met 5 millioen gulden worden verhoogd, dan
tarief, zich als bewuste tegenstanders verkla-zal Nederland gevoegelijk uit de rij der natiën
ren van een verhoogde tarieiheffing, dat de worden geschrapt. Zoo redeneert het anti-ta-
rechtsche kiezers zorgen wat beter op de I riefwet-lawaai.
hoogte te zijn en dat zij van alles wat opj Nü, hoe stellig de heeren dit ook beweren
het onderwerp betrekking heeft nauwkeurig1 mogen, op goede gronden kunnen die klets-
kennis nemen. j praatjes als oud-wijven fabelen worden ge-
Laat ieder toch bedenken dat tariefheffing lannuleerd, want het tegendeel is waar.
geen thema is van bepaald politieke kleur.! Met de stukken kan worden aangetoond en
Het is een oeoonomische kwestie, die in bijna door de feiten wordt het bewezen, dat sedert
alle landen van het vasteland van Europa 1895, toen de invoerrechten klommen van 6.7
hare gezegende werking doet gevoelen. Ook tot 14.8, dat juist in de laatste 15 jaren de
VACANTIE!
We krijgen een briefje van „een moeder", dat
we waarlijk niet onder ons willen houden, maar
bier een plaatsje geven.
Zij schrijft ons:
Mijnheer, ge hebt mij doen schrikkenEn heel
veel andere moeders I Willen ze nu de kinderen
vier weken zomervaoantie geven? Is drie voor
de lieeren schoolmeesters nog niet genoeg? En
gij, mijnheer, schijnt het met hen eens te zijn!
Wilt gij er soms op passen in dien vacantietijd?
Wij hebben geen huis vol kamers en een kinder
juffrouw, onze kinderen moeten op straat.
Denk eens na wat dat beteekent, en wat ze
daar kunnen leeren. Mijnheer, ik hoop dat gij
medelijden hebt met de kinderen en... de moeders.
Ofschoon wij heusch ons niet partij hebben
gesteld in die vacantie-kwestie, schrikt ons deze
drastische aanklacht van „een moeder" toch op I
Wie zou er gelijk hebben: de schoolhoofden
die om „paedagogisohe redenen" zooals ze ver
tellen (volstrekt niet om meer vrij te hebben, o
neen!) langere vacanties willen, of de moeders?
We wagen het niet te beslissen.
Maar we willen wel een discussie erover heb
ben, en we zetten de kolommen ervoor open:
wie weet er een goeden en iedereen voldoenden
raad?....
PERSONALIA.
De Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel heeft goedgevonden, den met ing. van
1 April a.s. bij Kon. besluit van 3 Februari
1913 benoemden districtsveearts dr. D. G. Ub-
bels, alhier, als standplaats aan te wijzen de
gemeente Leiden.
De heer S. Klinkenberg, leeraar aan de
H. B. S. met 5-jai'igen cursus alhier, is be
noemd tot lid der tweede commissie, belast
met het afnemen der eind-examens der hoo-
gere burgerscholen met 5-jarigen cursus in
de provincie Zuid-Holland.
De heer W. J. Angenent, correspondent
voor Haalerm en omstreken der Société des
auteurs et compositeurs, schrijft ons:
Zaterdagavond 8 Maart werd in het Sta
tionshotel, alhier, eene muziekuitvoering ge
geven, alwaar werken van Diodet, J. Des-
marquoij, Rudolph e Rerges, P. Bades, von
Flottow (Duitsche) C. Saint-Saëns, Fr. Lehar
o
xn Antwerpen, op de Keyserlei en overal
in de stad, hingen de Belgische en de Ne-
derlandsche vlaggen broederlijk saam: de
frissche Hollandsche driekleur waaide lek
ken jea uit iu het vóórzomerzonnetje naast
de ietwat, doodsche Brabantsche kleuren, en
op t Scheld stond aan den hoogen vlag-
tgeslok van Sint-Anneken een groote Ne-
,derlandsche vlag glorievol-strak met den
langen oranjewimpel
En in de stad krioelde het van Hollan
ders, hóóg-Hollanders nu en geen Amster-
damsclie diamantmensclien, zooals je er an
ders tegenkomt in de groote en kleine ca-
fé's, maar Hollandsche jongens vol luid
ruchtigheid en zang, en meiskens zelfs met
oranjebouquetjes en zakdoeken in de drie
kleur.
't Was do dag van ,,'de match" ©n
daarmee was alles gezeid „de match"
(tusschen de Belzen en de Hollanders die
in het voorjaar telkenjare de Sinjorenstad 'n
Hollandsche invasie bezorgt. Ik zal niet uit
weiden nu over 'de treinreis, inet een einde-
loozè rij wagens, die "de locomotief maar
niet warm kon stoken, niet over den
extra-trein die met twee locomotieven en
achttien of twintig lange wagens een paar j
duizend man binnen Antwerpen bracht, i
niet over de nret die er heel den voor-
middag was in 't leutige Antwerpen, waar
de bierhuizen vol zaten en de Vlaamsclie
rondheid bruischend van gemoedelijke op
gewondenheid al, luidruchtig haar oordeel
gaf over de voetbalmenschen van Holland.
Maar zoo tegen één uur begon de uit
tocht uit de stad naar liet veld van de
Beerschot.
De tramconducteurs spraken zoowaar
Vtaamsch, en „quinze" werd voor dit keer
„zieven en 'nen'alven cent, meniorl" En
heele fissen trams, extra's, die als „bij-
dienst' werden betiteld, gleden de straten
door naar 't Zuid en de poort van Kiel
door en buiten de vestingwerken, naar het
tooueei van den voetbalstrijd.
't Is daar eigenlijk een lugubere omge
ving I
Daar liggen de kerkhoven van Antwer
pen, en je liebt er op z'n Vlaamscli
overtalrijke bierhuisjes aan den overkant,
waar best bier te krijgen is, „'non grooten
pint garsten", en waar je tegelijk grafkran
sen en allerlei grafversiersels lcoopen kunt..
rare combinatie! 'k Zag er een' estaminet,
waar de dikke waard in z'n hemdsmouwen
aan de deur stond en een treurende we
duwe in diepen
rouw met een schuimend glas gersten een
ijzeren krans presenteerde: „a mon mari rc-
grettó", en er was 'n ander bierhuis,
dat héél toepasselijk het uithangbord had
in den Eeuwigen Rust" en dat tevens het
vergaderlokaal bleek te zijn van den Kiel-
schen „Libei'alen Vrouwen- en Damenbond!"
Al zulke indrukken doe je op in het langs
rijden, tot eindelijk de tram stopte en de
vlaggen in de verte ons wezen waar 't
feestterrein was. 't Leek inderdaad een
feest! Van alle kanten snorden de rijtui
gen aan, en de auto's, en de taxi's, en één
breede stroom voetgangers golfde op in één
en dezelfde richting: naar het breede hek
waar de ingang was van het groote voet
balveld der Beerschot Club, en waar be
leefde sergeants van de linietroepen onver
moeid de stroomen bezoekers den weg we
zen.
Als je dan 'n gaatje was doorgekropen aan
den achterkant van de groote tribune, waar
natuurlijk met groote letters op z'n Fransch
„Presse" stond geschilderd, dan had je in
eens liet wijde veld voor je, en voelde je
toch wel 'n moment van impressie! Want
dertig rijen achter elkaar was
in twintig,
daar om het groote grasveld heen een dikke
band van koppen geslagen vol beweeg, en
terwijl het groote veld open lag in de zon,
en oen fanfarekorps lustige marschen blies,
was daar rondom één en al leven en druk-
te en beweging, en de boomen op den ach-
j tergrond zaten vol trossen jongens, en de
groote tribune was als een bijenkorf vol
wriemelende menschen nu, die zich al maar
den hals rekten naar dien ecnen hoek van
het veld, waar inou straks de spelers wacht
te.)
't Werd kwart over twee, bij hall drie.
Nog altijd maar groeide de menigte aan. „Er
is plaats voor vijf en twintig duizend men
schen" zeide mij dc sergeant die als een Cer
berus de persbanken bewaakte, dat er geen
I beunhaas of schuimer zou binnendringen om
een mooie plaats. Als dat waar is, dan wa
ren er ook vijf en twintig duizend, want
1 geen stukje van de tribune, of van de
staanplaatsen, of van de lange banken- en
stoelenrijen was er onbezet...
Even vóór half drie, daar staat opeens
alles recht op! Als Hollander voel-je 'n
beetje enjotie, als plots onze spelers in de
mooie, kleurig-i'rissche oranje-trui 't veld
binnenkomen, en 't volkslied plechtig wordt
ingezet, en er een hoera-gebrut de lucht
doet trillen Een minuut later wéér ge
juich, veel harder nog en luidruchtiger, en
de Brabanfonne klinkt klaterend-schel: de
Belgen, zwart-rood, komen het veld op. Poo-
tige jongens zijn het, breed en zwaar, en
in dat opzicht wel den onzen dé baas!
En precies op tijd begint het spel.
Nu is alles één en al aandacht naar die
beweeglijke, vlugge groep spelers op het
veld. De bal vliegt her en der, en 't is wer
kelijk een spannend gezicht, als 'n Oranje
man hem opdrijft naar het Belgen-doel, on
I een .zwart-roode Belg schopt 'm net voor
izijn voeten-weg, en daar springt er een
I hóóg-op dat-ie juist den aanvliegenden bal
bereiken kan en 'm weer weg kan stooten
naar een anderen hoek, waar Bosscliart
staat, die ineens, vóór iemand er verdacht
op is, 'm met een vaart schopt in het net
tusschen de palen der Belgen Daar gaan
j een lioop hoeden in de hoogte, en een fel
I gejuich en gestamp scheurt er óp, en op
het groote bord waar „Hollande" en „Bel-
i gique" staat geschilderd, wordt de 0 vóór
j Hollande in een 1 veranderd.
I De scheidsrechter fluit, en weer is het
j spel in volle actie.
Ge zult mij schenken al die spelmomen-
jten: hoekschoppen en vrije schoppen, en
buitenspel, en voorzetten van dezen en ge
nen, en aL die termen die een eigenlijk
voetbalverslag in wisselende volgorde maar
met de eenvormigheid van een cliché geeft.
Zeker is het, dat de stemming onder de
Hollanders zichtbaar zakt, want na dat eer
ste winpunt zoo gauw na het begin blijkt
alras dat de Belgen sterker zijn, en for-
scher, en vuriger, en vooral vlugger. Tel
kens net één seconde voor 'n Hollander den
bal v il wegtrappen heeft zoo'n vlugge Belg 'm
al wéér geschopt, en gedurig hou-je je hart
vast dat de Oranjemannen overvleugeld wor
den en de „Belgen" ons van katoen- zullen
geven. En jal Daar vliegt de bal in den'
verren hoek van het veld: de Veen, da
linkervóórman der Belgen, staat erop te
wachtenbij geeft den bal een vervaare
lijken schop langs een heele rij Hollanders
heen, eüeen onbedaarlijk gejuich en ge
brul stijgt op uit alle Belgenkeelende
„juffrouwen" achter ons op de tribune gil-t1
len luidkeels hun „bravo" uit: België heeft
een punt gemaakt I
I De spanning is er nu op 't hoogst. W
staan allen recht, en mee rekken de lialsen
in de richting waarheen de bal vliegt, tel
kens vaart er een gejuich op rond het veld,
dan uit Hollandschen mond, dan van da'
Belgen, als er een met den bal vooruit-
vliegt... aanmoedigend klinkt het gejubel,
sterker wordt het en sterker voor de zwart-
rooden... wij Hollanders kijken mekaar
aan: 't gaat slecht! Inderdaad, weer staat
De Veen net op de plaats waar de bal
belandt, vlak bij het doel, en ofschoon Gö*
bel vallende den bal poogt te houden, vliegt
die langs en over hem heen in 't net. -
't Is nu voor België 21.