DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. Kindephuisvest 29-31-33, HaarBevn Het liberalisme in de groote steden. STADSNIEUWS. EERSTE BLAD. VOOR DE R00MSCHE VROUW. /RIJDAG II JULI 1913 38«t« Jaargang Ho. 1888 abonnementsprijs» Per s maanden voor Haarlem 7 Ï.S Voor de plaatsen, waar een agent la gevestigd (kom der gem.) - 1.35 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per poet 1-80 Afzonderlijke nummer» 003 PRIJS DER ADVERTENTBNi Van I—regels 60 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer M et. Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 et per regeL Bruten! 80 et Dienstaanbiedingen 25 ct (6 regels), driemaal voor 50 ot (4 eon taut). GULDEN bi) levenslange onge schiktheid tot werken. Bureaux van Redactie en Administratie Intercommunaal Telefoonnummer 1428. Alle betalende ahonn^a op lit blad, die ia bei bedt eener verzekeringspolis xQn, sQu volgens le bepalingen op da polissen vermeld, lego ongelukken verzekerd voor» GULDEN bil 8 |Pg| GULDEN 14 l#ü| GULDEN bü verlies van een *11 I wrliea van 8 i I i veriie» van hand of voet 8 till «te oog. 8 PU «te duim. GULDEN ba •verlijden. SULDEN ba verlies van - «te wijsvinger. GULDEN ba verlies van «te anderen vinger. Oe nHkeerfng dezer bedrage» wordt gegarandeerd door le MaatsehappQ JRoÜawbeSe 'Algemeens Verzekeringsbank* ie Schiedam. Dit nummer twee bladen. bestaat uit HET GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD van deze week bevat de volgende PLATEN: Kardinaal van Rossum in ons land (5). Historische vorstenontmoeting. Een ijzeren brug te Hamburg. Reehtsche Propa- gandaclub te Hoorn. A. J. A. Gilissen. J. van Hacht. De Koning van Oeganda te Mill Hill (2). Onafhankelijkheidefeesten te Zaandam. Do eerste steenlegging der nieuwe St. Cle- toenskerk te Hilversum. Fancy-fair te Roer mond. Merkwaardige huldebetuiging te Zaandam. Hagenbeek in den Haag. De sporttentoonstelling in den Haag. TEKST: Kardinaal van Rossum in ons land. Haar roeping (vervolg). Onder het schrikbewind. De Koning van Oeganda in Engeland. Geraldine (vervolg). Voor onze Jongens en Meisjes. AGENDA. 12 Juli. Gebouw St. Bavo R. K. Volksbond 8 uur Hulpspaarbank Schoterkwar tier. Half 9 Spaarkas St. Nicolaas (winter provisie). Half 9 spaarbank. Inschrijving Coöp. Bakkerij. Bibliotheek. Het Blauwe Kruis Oude Groen markt 8—9 uur Consultatiebureau voor drankzuchtigen. BLOEMENDAAL „Hotel Duin en Daal eiken dag Matiné van 35 uur. Avond concert van 8—10 uur. Sociëteit „Trou moet B1 ij c k e n" 8H uur Muziekver. „Harmonie": Concert. Schouwburg Jansweg Bioscoop exploitatie Herm. Smits. Voorstellingen. Apollo-t beater Bartel jorisstraat Voorstellingen. Bioscope-theater Groote Markt Voorstellingen. Teylers Museum Tentoonstelling Etsen van Rembrandt. Merkwaardig is bet, dat de roerende eens gezindheid en ijver van de liberalen om me li, enkel en alleen uit afkeer van het nu 300 gehate „clericalism©", in de armen te Werpen der sociaal-democratie, al overal sterk dalende is. Vooral wat de samenstelling van gemeen teraden betreft, begint men van links de tocht astbare dwaasheid in te zien, om het bestuur van onze steden voor een deel in handen te geven van menschen, wien het enkel en alleen ze zeggen het zèlfl te '-oen is om een voordeel te behalen voor hun klasse en voor hun partij.- Die zich van „algemeen belang" niets aantrekken en zoo eenzijdig mogelijk alle dingen bezien. Die naar aller onweersproken meening de belas tingen zonder eenig bezwaar (zij zélf lijden ar immers niet onder!) zullen opdrijven en bedrijf en industrie zullen ruïneeren. De „Nieuwe Rott. Courant" sprak er al van, dat het toch niet aangaat om een stad als Rotterdam te doen besturen door Jan Rap en zijn maat, een stad waar de bloem van het echte liberalisme, de finefleur van den ouden koopmansstand, altijd geze teld hebben op het raadhuis*. En het Amsterdamsche „Handelsblad" maakt een zwenking in denzelfden geest. De vrijzinnig-democraten schijnen in Rotterdam nog door dik en dun met de socialisten mee te gaan, maar de andere liberale partijen komen tot bezinning. En er zijn er veLen, die toch eens gaan bedenken dat het voor een groote handelsstad geen pas geeft, be kwame bestuurders van reehtsche beginselen uit een gemeenteraad te gooien,enkel en .alleen om er wat socialisten in te zetten 1 Te minder (zoo oordeelt het blad) omdat die socialisten niet antwoorden op den naam van Spiekman, die te recht in ver schillende kringen wordt geduld, doch be staat uit personen, die, om het op zijn zachtst uit te drukken, tot de ten eene- male ongeschoolde krachten behooren, die wellicht aan hun leider nog heel veel hoofdbrekens zullen kosten. „Ons wil het voorkomen, dat men zich in de eerste plaats heeft af te vragen of het gemeentebelang gediend is met zulk een buitengewone fractie socialisten en vervolgens of het wel geheel en al billijk is, mannen, die zich vele jaren op hunne wijze hebben gegeven voor het gemeente belang, waarbij namen als De Jong, Ger- retson en Buskens op den voorgrond tre den, door onze schuld en hiérop valle de nadruk te doen vervangen door per sonen, die nog nimmer iets in het belang der gemeente hebben gedaan. „De verkiezingen voor den gemeente raad zijn langzamerhand ontaard in zui vere politieke verkiezingen. Het lijkt ons tijd dat op dien weg hoe eer hoe beter wordt teruggekeerd. Bovendien mag toch bij zuiver politieke overweging niet wor den vergeten dat de concentratie bij haar totstandkoming naar twee zijden strijd dacht te voeren. De loop der zaken heeft gemaakt dat één dier te bestrijden rich tingen langzamerhand van ©en vijandelij ke mogendheid in een bondgenoot is ver anderd, dan echter een bondgenoot die er wel voor zorgt met de kaas ook zooveel mogelijk van de boterham op te slokken. „Wij meenen dat in dit geval het hond genootschap niet tot bovengenoemden prijs mag worden gekocht, doch dat elke kie zer zich bij de herstemming wel ten deze mag afvragen welk van de twee kwaden hem het minste voorkomt." Wij hebben dit citaat in zijn g©heel over genomen om eens te doen zien, hoe wer kelijk de bezinning komt bij de liberalen. Dat „de concentratie bij haar totstand koming naar twee zijden strijd dacht te voeren" is natuurlijk een beminnelijk opti misme van het liberale blad: van onze zijde is van den beginne al gezegd, dat die strijd tegen het socialismeapenkooi was, en dat een bondgenootschap mèt, of liever een buigen voor de socialisten het eenige was dat er over zou blijven van de actie naar den 1 ink erk anti Maar dit daargelaten, blijft toch de rond borstige erkentenis van het groote liberale blad, dat „het bondgenootschap" te duur is gekocht als man de bekwame mannen van rechts op bevel der socialisten moet gaan vervangen door de kopstukken van de sociaal-democratie. Wij nemen van die erkentenis gaarne actie. Onzerzijds is er nooit wat anders gezegd. En de verblindheid der Concentratie-lei ders (ook te dezer stede) die bekwame man nen uitwierpen of tegenwerkten en sociaal democraten van het genre-Nagtzaam bin nenhaalden als het paard van Troje, heeft ons altijd hoogelijk verwonderd.' Dat de radicale heer Slingenberg, die het van de socialisten hebben moet en die in sociaal-democratische richting wat de prac- tijk van zijn gemeente-politiek aangaat, een heel eind koerst, dat deze man nog de sociaal-democratie liever verkiest dan een man van Rechts, is te begrijpen. Maar de Liberale Unie, en Vrij'-liberalen? Ook hier in Haarlem zal men aan dien kant wij zijn er zeker van spoedig tot bezinning komen en inzien, dat bet be lang der gemeente, van een gezond en on partijdig bestuur, 'van een veiligen en. vas ten koers in het bestuurbeleid, van een ge zond financieel beheer, medebrengt liever de bekwame mannen van Rechts in den Raad te behouden of zulke erin te brengen, dan onbekende grootheden als de heeren Peper, Spiesz en hoe ze nog meer, heeten mogen 1 Het liberalisme in de groote steden, en ook hier te Haarlem, heeft slechts ééne keuze wanneer het op, den duur wit blij ven. meespreken in het beheer van de ge meente en wil blijven meewerken aan de gemeentelijke belangen) en dat is zich te verstaan met de partij e 'deze samen te werken Men begint dat, als r| en meer in te zien: nadruk nu eens op den dag, dat een raads verkiezing in onze gemeente zal aantoonen, in hoever ook hier te Haarlem de bezinning bij de liberalen komende is. Misschien is die er nog niet, te min der niet omdat hier ter stede persoonlijke gevoeligheidjes in het spel zijn die den strijd al zéér onzuiver maken. Maar al mocht het zijn, dat door de hulp van de liberalen in Haarlem drie, vier so cialisten in den Raad worden gebracht, en erk end-bek wame mannen v an Rechts zou den vallen, zooals ook de heer Levert is gevallen aLs offer van de socialisten, och, dan is er alleen maar voorloopig wat verloren, want voor de toekomst kan de abnormale toestand van een bondgenoot schap met socialisten, om behoud van eigen zetels (want daarom gaat het links van li beralen kant alléén) toch niet stand hou den. En als men dan in den gemeenteraad eens gaat ondervinden wat het beteekent, aLs de socialisten met de radicalen onder leiding van den feilen anticlericaal Slingenberg de lakens gaan uitdeelen, dan zal het maar kort duren, of het liberalisme o.ok hier gaat inzien dat het met deze vlaag van anticle- ricalisme van den wal in de sloot is ge raakt 1 van Rechts en met ctie, elders al meer vij zeggen dit met één klasse of leerjaar; en behalve in de gewone vakken wordt nu aan deze school onderricht gegeven ook in de moderne talen {(Fransch, Duitsch en Engelsch), in de wis kunde, in de Algemeene en Kerkelijke ge schiedenis. Daarenboven telt bet leerplan der school nu reeds acht leerjaren .terwijl er plannen in bewerking zijn om nog een negende leerjaar hieraan toe te voegen, dus: de school te ma ken tot een volkomen school voor M. U. L. O., waar ook handels-correspondentie, handels- rekenen en boekhouden dan zal worden on derwezen. Dit alles zoo zijnde, en tevens nagaande hoe onder bet bestuur van het tegenwoordig Schoolbestuur en onder de leiding van het tegenwoordig schoolhoofd alles wordt in het werk gesteld om het onderwijzend personeel volkomen op het peil dat de meest moderne eischen vorderen, te houden, kunnen wij niet anders doen dan met alle warmte onze katholieke ouders, die jongens ter school heb ben, aanraden, op onze R. K. Burgerschool hun kinderen te plaatsen. Daar zijn helaas nog maar al te veel ka tholieke j,ongens uit burgergezinnen, die vol. komen onnoodig openbare (z.g. neutrale) burgerscholen bezoeken. Volkomen onnoodigwant er is plaats genoeg op onze R, K. Burgerschool, de voorwaarden tot plaatsing zijn zéér billijk, en het onderwijs voldoet aan de allerstreng ste eischen! Wij twijfelen er niet aan, of het bestuur der school zal ook in onze advertentiekolom men wel mededeeling doen van de gelegen heid tot aangifte van nieuwe leerlingen, intusschen mogen wij onzerzijds niet nala ten, om op ernstige wijze de katholieke ouders onder het oog te brengen, dat deze gelegenheid tot uitnemend onderwijs voor de katholieke jongens uit de burgerklasse, het zenden van katholieke kinderen naar de openbare burgerscholen tot een gewetens zaak maakt! HaarlemscHe Alledagjes No. 390. ONZE R. K. BURGERSCHOOL. Wij moeten nog eens de aandacht vestigen van onzo R. K. ouders op de Jongens-bur gerschool. Daar is een tijd geweest, dat deze school zich nu juist niet mocht verheugen in alge meene sympathie, en vooral omdat aan de school een z.g. „tusschenschool" was gekop peld, waren er verscheidenen in onze stad, die eenig bezwaar voelden om hun jongens op de Ged. Oude Gracht ter schole te zenden. Evenwel, dat alles is nu anders geworden. De „tusschenschool" is opgeheven, en de R. K. Burgerschool is geheel gereorganiseerd, i Thans heeft iedere onderwijzer slechts REDDINGBRIGADE .VOOR DRENKELINGEN. De Red|ding'brigade voor Drenkelingen hield gisterenavond in café „Neuf" eene algemeene vergadering. De heer A. J. Meijerink, de voorzitter dek jonge vereeniging, opende de goied-bezoohte vergadering met een woord van welkom en stelde, onder applaus, den het^- Sprenger, eigenaar der zweminrichting aan de Houtvaart, aan de vergadering voor als technisch adviseur. Zooals men weet is Dr. Merens medisch adviseur, der vereeniging. De heer Sprenger was ter vergadering aanwezig. De notulen der oprichtingsvergadering wer den voorgelezen en goedgekeurd. De voor zitter deelde mede dat de aanvragen om fi- nancieelen steun nog slechts een pover re sultaat hebben gehad. Toen worden nog vele toezeggingen verwacht. Mochten echter dei bijdragen niet voldoende zijn, dan zal om steun aangeklopt worden bij het gemeente- bestuur. Hierna werden de statuten behandeld. Wat betreft den leeftijd dei' leden van de Red- dingbrigade werd besloten dat voor leden, beneden de 21 jaar, een bewijs zal gevorderd worden van ouders of voogden, waardoor te kennen gegeven wordt dat deze hun toestem ming geven tot aansluiting bij de Redding- brigade. De leeftijd werd nog niet bepaald. Hierover zal overleg gepleegd worden in de deskundige commissie. Een deskundige commissie zal, na afleg ging van bekwaamheidsproeven, het radioaal verleenen van lid der brigade. Er bestaat ook een aspiranten-afdeeling. De leden betalen igeen contributie, dochl geven hun toewijding en eventueel de kos ten aan kleeding, o.a. Zij aanvaaiden al de gevolgen van hun daden in het belang der vereeniging. Niemand der leden echter kan verplicht worden te water te gaan. Zij be hoeven zulks niet, wanneer de omstandig|-< heden ongunstig zijn. Aan de leden der ver eeniging is Jiet verboden aanmerking te ma ken op elkander, wanneer een of ander, om welken reden ook, niet te water is gegaan. De vereeniging bestaat uit leden, begun" stigers en eereleden. Staande de vergadering gaven enkelen zich op als begunstigers der vereeniging. Het bestuur bestaat uit zeven leden; jaarlijks treden drie bestuursleden pe riodiek af. De vergadering kiest den voor zitter. De vereeniging zal trachten op verschil lende punten der stad handgereedschap tel vestigen dienstig voor het redden van drenke lingen. De vereeniging wordt aangegaan voor den tijd van 29 jaar, te rekenen vanaf 26 Juni 1913. Het bestuur werd gemachtigd, om, zoo her gewenscht blijkt, de statuten te doen drukken. Door de heeren Sprenger, Dr. Merens en A. J. Meyerink zijn de bekwaamheidsproe ven vastgesteld, waarnaar de deskundige commissie zal oordeelen of leden tot de brigade zullen wo|rden toegelaten. Deze proeven zullen gedrukt worden en aan de leden toegezonden. De proeven zullen zoo spoedig mogelijk afgenomen worden. Zondag over acht dagen zal des morgens van half acht tot negen uur voor het eerst geoefend worden. Ook zal daarvoor des 'Za terdagmiddags gelegenheid zijn. O. m. zal worden gevorderd om het diplo ma te verkrijgen een sprong van de plank met opgetrokken knieën, verder wordt ge vorderd de z.g. oppervlakkige duikaprong en zwemmen onder water van 10 tot 15 meter; het ruggewaarta springen van de plank en zwemmen op den rug met op de borst ge kruiste armen; het te voorschijn halen van den bodem van verschillende voorwerpen; gekleed zwemmen en zich te water ontdoen van eenige kleedingstukken. Eenige nieuwe leden gaven zich op. Na de rondvraag werd de vergadering ge sleten. GOEDE RAAD. Gisteravond 7 uur voer een leege schuit die dientenge Ivolge hoog boven water lag, onder de Leidscliebrug door. Halverwege ge komen lag hij vast en kon niet voor of achteruit. Goede raad was hier niet duur, want spoedig sprongen een aantal jongens op de schuit en waarlijk toen ging het er onder door, hetgeen natuurlijk aan de jongens een langdurige juichkreet ontlokte. GEVONDEN VOORWERPEN. Terug te bekomen hij: B. Kloes, Scheeps- makersdijk 32, een hondenhalsband; H. Voor- derhake, Zijlstraat 10, een ceintuur met gesp; A. Kossen, Oranjestraat 30, een zak groente; M. Schoenmaker, Rollandstraat 48, een witte zak met inhoud; Wachthuis Electr. Spoor, Koninginneweg, een zak groente; C. de Blaa- zer, Potgieterstraat 29, een broche;; G. Kla- bou, Leidsche straat 134, een paardenleidsel (speelgoed); E. Jacobs, Leidsche plein 39rood, een clamesdas met broche; H. Stals, Nieuw- landje 3a, een gewichtje; G. van Kessel, Tul penstraat 35, een ceintuur; G. Frenay, Korte Wolstraat 5, een flaconnetje; Bureau van Politie, een gummibal; D. Pieters, Paul Kru. gerkade 9, Schoten, een paardendeken. XXXV. .VROUW EN BEROEP. (III Vervolg.) De algemeene beschouwing, welke wij heb ben gegeven over het werk onzer Roomsche vrouwen voor een Katholieke vrouwenbe weging, doet ons nog niet de conclusie trek ken, dat daarmee van onzen kant genoeg gedaan z.ou wezen of dat dit eene en veel zijdige, hoe onschatbaar het ook is, als het eene ware moet worden geacht. W ij moeten daarbij niet stil zitten. We hebbén alleen erop wïüen wijzen, dat het oiet aangaat de katholieke vrouwen in een hoek te willen duwen. Zij hebben gewerkt, toen anderen aan dat werk nog niet dach ten, en zij gaan daarmee voort, niet zonder eerbied] en erkenning af te dwingen van vele voorstanders der, moderne emancipatie, wan- öter die ten minste onbevooroordeeld en eer lijk tiaar meening durven zeggen. We hebben op deze groote katholieke vrou- wenaotüe gewezen om bloot te leggen de groote toekomst, öje gezien dit verleden en dén huidigen toestand, van een goede Katho lieke vrouwenbeweging, ook practised in de beroepen mag worden verwacht. Wanneer ook de katholieke vrouwen, die door hare omstandigheden een beroep in het economisch leven moeten gaan vervullen, op dit prac- tisch en dagelijksch terrein der maatschappij de beginselen, waardoor deze vrouwelijke so- ciale actie werd groot gemaakt in toepas sing brengen, dan kan het wel niet anders of een katholieke vrouwenbeweging zal een gunstigen invloed! uitoefenen op de moderne Samenleving. Op dit gebied der beroepen moet dan ook door de Roomsche vrouwen en den. R. K. Vrouwenbond niet op de laatste plaats de aandacht worden gevestigd. In het openbare leven moet voor onze jonge meis jes en vrouwen naar katholieke beginselen een zuivere toestand worden geschapen, en zij hebben dit te meer noodig waar de mo derne emancipatie de beweging in zoo on vrouwelijke richting wil stuwen. Het is die richting, welke voor de vrouwen niets goeds kan brengen en evenmin voor de maatschappij. Voor de katholieken is dit een reden te meer van den rechten weg géén haarbreed af te wijken, haar eigen richting in overtuiging te volgen, zonder nochtans blind te zijn voor dé moderne eischen. Deze 1 moderne eischen en de ondervinding eeuwen lang in de Katholieke vrouwenactie opge- j daan, moeten tot elkander worden gebracht. Dan kan het niet anders of we gaan in het i goede spoor. En hét is geheel in overeen- stemming met den ooremong van de maat- schappij- dat deze vrouwenbeweging in bet openbare leven, haar punt van uitgang, haar richting vinden moet in het huiselijk ge De vorming in het gezin voor het maat schappelijk leven hebben we reeds vroeger, behandeld. Ook hadden we meerdere malen gelegenheid er op te wijzen van welk belang het is, dat de meisjes worden voorbereid om eens iets anders te zijn dan een thuishang- stertje, een vrijwel doelloos schepsel, dat veel last kan veroorzaken en onnoodig duur kan zijn tevens. Er moet in de meeste gevallen met bewustheid naar worden gestreefd, dat de meisjes mettertijd iets worden moeten. Hetzij dan tijdelijk, hetzij gedurende geheel haar leven, hetzij dat de ondervinding in een beroep-opgedaan als huisvrouw of wat ook uitmuntend kan te stade komen. De opvoe ding moet daarop gericht zijn, en het is een purit op het program van een R. K. Vrouwenbeweging te zorgen, dat de katholieke vrouwen en meisjes de wetenschap en de over tuiging worde bijgebracht, dat het geen schan de is, als een meisje, waar de omstandigheden dit vragen, een beroep uitoefent, een be roep, dat niet strijdig is met de vrouwelijke geaardheid. Het is zaak de opvoeding in deze richting te leiden, In dé opvoeding kan veel aan de vorming van het karakter worden gedaan en wel niemand zal het ontkennen, dat deze vorming vooral oplettendheid vraagt, waar. het geldt bij de jonge meisges het aankwee- ken van gevoel van eigenwaarde over het hoofd te zien. Van onze jonge meisjes behoeven geen kat jes te worden gemaakt. Dat worden ze bui tendien wel. Waarvoor echter wel moet wor den gewaakt is, dat moet voorkomen worden, dat bijv. van dé zijde van speelmakkers en broers de meisjes met een minachtend: „Het is immers maar een meisje!" worden behan deld. Het ware ligt ook hier weer in het midden. Geen katjes, maar ook geen naar be neden gehaalde persoonlijkheid. De tijd is voorbij, dat een man nog minachtend] op een i meisje of vrouw neerziet, omdat zij een zelf- [staïidig beroep vervult. Maai' waar dit wel geschiedt daar kan men er ook van over tuigd zijn, dat men de eigenlijke vrouwen waarde, het vrouwelijk karakter nooit goed heeft weten te schatten. De beroepen dér vrouwen en meisjes eischen bij haar op de eerste plaats zelfstandige karakters, die we ten wat zij zijn en hoe zij zich zelf moeten handhaven. Maar niet mindér eischen deze beroepen ook een hooge waardeoring van dén kant der heeren van de schepping. Hiervoor kan in de opvoeding reeds alles worden ge- daan door reeds vroeg den eerbied voor de j vrouw aan te kweeken. Dit zal voor me* nigen misstap behoeden, maar ook kunnen' meewerken aan de juiste goede verhouding! als een meisje of een vrouw zelfstandig ih de maatschappij moet optreden. Het spreekt vanzelf, dat dit niet alles is. De vrouwelijke waarde moet haar eerste oor sprong vinden in de Katholieke beginselen en in de (doorvoering van dit Katholieke principe in dé maatschappij en in dé vrouwe lijke beroepen. Beide echter, èn het leggen van dien grondslag, op welke alleen met succes kan worden gebouwd', èn het aankwee- ken van dé persoonlijke goede karakters, mop- ten in het gezin worden begonnen. Vroegèr, hebben we dit reeds aangetoond op verschil! lende wijze. De beoefening in de praotijk) komt hierbij voor dé meisjes het meest het licht, wanneer zij, na het leven gezin als kind des huizes en na het onderwijs, komen te staan voor de vraag of zij en welk beroep zij üullen kiezen. Dit is yah te méér belang waar, zooals we zagen, deze keus meer is dan een keus om den biroo- de of om het bestaan, n.l. een actief deel nemen aan dé vorming eener katholiek© vrou wenbeweging, al komt dit dan ook door daden niet direct aan hét licht. EHE HMRUMSCHE I ION 400 300 60 15 zin.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1913 | | pagina 1