Wetenswaardig Allerlei.
I
I
J. VAN WIJ K.
Brouwersvaart 106
ZAAL TE HUUR
WILLEM STUVE, Eed. Oude Gracht j
Kuntstanden n Gebitten
Tandarts Swaap
IE3
Uit onze Oost.
Katholieken
ZEKER ZOO zindelijk: zuiver bereid.
DE SPAARNE-BÜNIC
AMERIKAANSCHE VINDING
I
VICTOR CONSAEL
Als op de Kermis.
Nieuwe Bracht 98 HAARLEM.
DEPOSITO-RENTE a
GRINT - SCHELPE
Duin- en Rivierzand,
Telephoon 748.
Café Restaurant „De Karseooom
Waarom
F ij n e Tafelboter 55, 50 en 45 cent
T» II. O o n n
Blieuwste
Kruisstraat 40, Haarlem.
Voor dit tijdschrift worden terstond flinke colporteurs en agenten gevraagd
perceel ZIJLSTRAAT 82,
Peiftsslie-, Leidsclie-, iCampes®-
en Zwslsehe Hiieüfstmfer
C. VAN LEYENHORST,
EEN JAPANSCH MINAHASSA?
Wij lezen in de ,;.Java-Post"
Uit de Minahassa bereikt ons een bericht,
dat een beetje wee-koddig in de ooren klinkt.
U weet, daar heeft kort geleden die fameuze
Japansche oorlogsboot de ankers voor Menado
uitgeworpen. Nu moet u eens hooren wat die
Japs hebben uitgehaald.
Ze inviteerden vele inlandsche hoofden een
bezoek te brengen aan de boot van Groot-Ja
pan met kleine Japannertjes. Toen de hoof
den hieraan gevolg gaven, hadden de Jappies
argwaan, of dat wel „inlanders" waren met
die blanke huidskleur e n die Europeesche
kleedijl En als de Japansche officieren op
tegenbezoek uitgingen hij de hoofden op de
bergen, duurde het weer zeer lang eer zij
zich overtuigd hadden, heusche inlanders en
ge^n Hollandsche ambtenaren voor te heb
ben.
Doch" nu komt het wee-koddige. Hadden
zij dan eenmaal zekerheid met inlandsche
hoofden te doen te hebben, -dan waren ze
frères et compagnons, en waren al lief wat
er aan was. Dan vroegen ze belangstellend
precies als Êoboam weleer, naar hunne belas
tingenheerendienstentractementen enz.
Zei een hoofd dat hij f 200 per maand kreeg
van het Nederlandsche gouvernement, dan
was hun welmeenende uitroep: „Dat is veel
te weinig 1" Belastingen vonden ze veel te
hoog; heerendiensten veel te veel gelijkend
op slavernijzelfs vroegen ze met veel belang
stelling naar de schoolkwestie.
U begrijpt, zulke vriendelijke gasten, die
het groote Rusland hadden geslagen en
Rusland is wel honderd-maal grooter dan Ne
derland en die zóóveel voelden voor de
Minahassers en een zóóveel prettiger bestuur
in een vaag uitzicht stelden, werden gretig
aangehoord. Er werd onder de hoofden en on
der de lagere rangen druk over gesproken,
zoodat niet lang daarna het praatje liep dat
de Japs de Minahassa wilden hebben en dat
dan voor de Minahassa de gouden tijd zou
aanbreken
Totdat een hooggeplaatst ambtenaar, toeval
lig in de Minahassa, in eert gesprek, waarbij
ook de Hoekoem Besar van T. tegenwoordig
was, eens goed liet uitkomen, hoezeer de Ja
pansche bluf van de Japansche werkelijkheid
verschilde.
„Belastingen in de Minahassa zwaar en in
Japan licht?" „Jawell" zei die heer „in Ja
pan betaalt men 20 pet. directe en 40 pet.
indirecte belasting".... Gadji? Een generaal
en komt terug met een flesch, een glas en
een ring.
Het glas wordt gevuld met een vloeistof
uit de fleseh. De ring wordt er plechtig in
gedoopt en de amulet is gereed.
De mannen kunnen het bosch ingaan. Ze
zullen veilig zijn met den ring. De booze
krijgt in Japan pas f 200.als hij het krijgt! geesten zullen vluchten en de bezetene kan
De officieren van dat oorlogsschip, die bij u
een rijke tafel vonden, eten gewoonweg rijst
met groenten en een vischje.Rechtvaar
digheid? En die heer liet voorbeelden vol
gen van het tegendeel in ICorea en op For
mosa.
Allerleukst, vooral die lange gezichten te
zien van hen, die hun onbepaald geloof in
Japansche heerlijkheid zoo zagen geschokt.
Japan zou, zoo graag! de Minahassa heb
ben. Dat bleek schrijver dezes al voor jaren.
En als ze nu nog de lichtgeloovige bevolking
graag maken om onder Japansch bestuur te
komen?
Zou ons bestuur niet goed doen om een
deugdelijk oog in 't zeil te houden?
OMGANG MET KOELIES.
De „Preanger Bode" bevatte het volgende
schetsje. Voorgalerij planterswoning in de
bergen. Cultuurpraatje
Goed met werkvolk kunnen omgaan, daar
zit de kneep. Je kent het of je kent het niet.
Er zijn heele scheepsladingen adspirant-
adjunct-planters-uit-blik op Java aange
bracht, die het nooit leeren. We zitten hier
nu stijf op elkaar. De ondernemingen grij
pen overal in elkaar, en overal wordt ge
klaagd over gebrek aan werkvolk behalve
door mij. Ik betaal niets meer dan een an
der. Maar je moet het volk, zijn taal, zijn
gewoonten, zijn eigenschappen en zijn ge-
dachtenleven kennen. Dat waait je niet aan
in één dag
Een inlander, zacht het huis genaderd en
in afwachtende houding neergehurkt, stoort
den doceerenden landheer.
Wat is er?
Een verhaal volgt over een man, die
krankzinnig schijnt te zijn geworden, het
bosch is ingeloopen en daar naakt rond
zwerft. De desabevolking is bang. Ze durft
het bosch niet in.
Djoeragan is een en al ernst. Na een oogen-
blik zwijgen staat bij op, gaar naar achter
worden gevangen zonder gevaar
Als de inlander met den ring verdwenen
is, licht de gastheer toe: het is een leelijke
ordinaire kampongriug met een keisteen.
Ik had dat ding toevallig nog. En de too-
verdrank is„slappe Katz".
Een uur later komt een groep mannen
aanzetten met den waanzinnige.
Het is maar de quaestie met het volk te
kunnen omgaan!
HOE MEN ZONDER STROTTENHOOFD
SPREEKT.
Met het verlies van het strottenhoofd gaat
in den regel het verlies van den spraak ge
paard. Echter moet het een Amerikaansch
arts, dr. E. W. Scripture, gelukt zijn, een man,
die het strottenhoofd door een kankergezwel
had moeten verliezen, den spraak grootendeels
weer te geven. Toen hij dezen man in behan
deling kreeg, kon de patiënt in het geheel niet
spreken; er bestond geen verbinding tusschen
mondholte en luchtpijp. Dr. Scripture onder
richtte hem eerst in den p-klank. De man
moest met gesloten lippen lucht in mond en
keelgat samenpersen, door de wangspieren en
het keelgat te doen werken; bij het openen der
lippen ontstond dan de p-klank. Op dezelfde
manier leerde hij de andere klanken. Zelfs
moet Dr. Scripture zijn patiënt het uitspreken
van klinkers geleerd hebben. Thans spreekt de
man volgens den Amerikaanschen arts welis
waar heel anders dan gewone menschen, maar
men kan hem toch verstaan.
KOFFIE VAN GEDROOGDE VIJGEN.
In „Les Annales" wijst Trabut te Algiers op
de uitstekende koffie, die men bereiden kan uit
gedroogde vijgen, die niet van de beste kwali
teit behoeven te zijn. Zij worden in de zon ge
droogd en dan in ovens geroosterd, tot zij
bruinachtig zwart zijn. Vervolgens worden ze
gemalen en het aldus verkregen poeder wordt
in tabletten geperst. Deze moeten droog be
waard blijven. Als zij gebruikt worden, heeft
men ze maar op te lossen in warm water. 100
K.G. droge vijgen leveren 75 K.G. poeder. De
vijgen kosten 15 fres., terwijw hét poeder 60
100 francs opbrengt. Als de vraag stijgt, is
dus deze fabricatie een voordeelig zaakje. De
koffie moet goed smaken; iets zoeter dan cicho-
rei-koffie. In Oostenrijk en ook in andere lan
den moet men deze vijgen-koffie veel gebruiken.
IJSLAND, DE WEEKMAKER VAN
MIDDEN-EUROPA
Rudolf Fischer heeft in de „Umschau" een
artikel gepubliceerd, waarin hij meedeelt, dat
er een nauw verband bestaat tusschen de tem
peratuursveranderingen op IJsland en die van
Midden-Europa. Op IJsland liggen twee meteo-
Midden-Europn. Op IJsland liggen twee me-te-
reologische observatoriums, Seydisfjord en
naar de meteorologische instituten in de ver
schillende landen geseind. Van deze officiëele
waarnemingen heeft de heer Fischer nu ge
bruik gemaakt. Hij heeft gevonden, dat een
hooge temperatuur gedurende enkele dagen op
IJsland het voorteeken is van een hitte-golf
in Midden-Europa; dit is bijzonder karakteris
tiek gebleken in 1911, onzen abnormaal heeten
zomer. Zijn de temperatuursveranderingen op
IJsland klein, dan zal liet weer iu Midden-
Europa zeer bestendig zijn.' Daalt op IJsland
daarentegen de thermometer weer spoedig na
een stijging, b.v. van 10 gr. Gels. tot 4 gr.
Gels., dian beteekent dit, dat in Midden-Europa
de warmte maar van korten duur is.
Als in den winter de thermometer op IJsland
daalt, dan treedt eenige dagen later in Mid
den-Europa een periode van koude in. Ligt de
temperatuur op IJsland om het vriespunt, dan
is het hier betrekkelijk zacht. Ligt de ochtend-
temperatuur op IJsland tusschen 6 en 8 gr.
Gels., dan is hier (en in Midden-Europa) met
name in het voor- en najaar het weer buiten
gewoon fraai, en het is hier prettig-warm.
Wij vestigen er de aandacht op, dat de baro
metrische depressies (slecht-wee^jebieden)
zich in het algemeen van West naflFOost be
wegen, terwijl ook de barometrische „hoogen",
die zich kennmerken door zonneschijn en wind
stilte, venial vanuit het Westen komen opzetten.
Men zou dus kunnen zeggen, dat het weer zich
in het algemeen van West naar Oost beweegt.
Voor de weer-prognose hebben dus de waar
nemingen van de meest Westelijke stations, zoo
als Seydisfjord en Reickjaviel de meeste waar
de. Maar wij gelooven niet, dat de waarne
mingen van deze twee stations belangrijker
zijn dan die van Schotland of Noord-Engeland.
Met evenveel recht mag men Schotland de
weermaker van Midden-Europa noemen.
De wetenschappelijke waarde van de stu
diën van een Rudolph Fischer zijn niet buiten
gewoon groot. Practische waarde hebben der
gelijke studiën absoluut niet. Immers, wanneer
de depressies zich in een andere richting be
wegen en dat komt toch ook voorl zal
bet weer van IJsland niet d<at van Mudden-
Europa voorafgaan.
De moderne metereoloog verwacht niet meer
zulke sensationeele resultaten van zijn weten
schap. Hij lacht om de Fischer-conclusiea.
Langzaam zal de weerkunde zich ontwikkelen,
langzaam zal zij vervormen tot een werkelijke
wetenschap. Maar of deze wetenschap wel ooit
als een zuiver exaete zal mogen worden be
schouwd, valt zeer te bezien.
GOEDKOOPE AARDAPPELS.
Het Ministerie van Landbouw in de Ver-
eenigde Staten is op het oogenblik druk in de
weer, naar alle boeken van het land zaden te
zenden van een nieuwe plant, die een concur
rent voor den aardappel zal worden. Het is de
Dasbeen, die op Florida al geruimen tijd ge
kweekt wordt. De Dasheen heeft een mooie,
harige schil, en ziet er uit als een reuzen-aard
appel. Zij gedijt bet best in streken met een
warm en vochtig klimaat, waar de aardappel
ziek wordt, ja zelfs dikwijls in den grond verrot.
Het loof van den Dasheen is een heerlijke
groente, die met andijvie concurreert.
De smaak van den Dasheen overtreft dien
van den aardappel. Men kan de vrucht koken,
stoven en bakken, terwijl er ook kalfsvleesch-
pasteitjes van kunnen gemaakt worden, wan
neer men de groote knollen althans met kalfs-
vleeseh vult.
In enkele jaren kan de Dasheen-oogst de
aardappel-oogst overtreffen. Door de concur
rentie tusschen de twee voedingsmiddelen zal
dan de prijs der aardappelen ongetwijfeld ia
snel tempo, dalen. Reeds thans heerscht in
Amerika op de aardappelmarkt een flauw*
stemming.
IÖÊSQ HET VAN OUDS BEKENDE
lÖWWs ETABLISSEMENT
is dit jaar BIET op de Gi*« Markï, MAAR in het
bij het POSTKANTOOR
Dit jaar is het vijftig jaar, dat wij Haarlem be
zoeken zonder ooit een jaar over te slaan.
Gedurende een der Kermisavonden wacht onzen
Cliëntèle een aangename verrassing.
Wij zeggeD dank voor het steeds genoten vertrouwen en bevelen
ons wederom ten zeerste aan.
Tei. 2215. VICTOR CQRSAEL, Zijlstraat 82.
Extra geëngageerd een le rangs Italiaansch Gezelschap.
N.B. Bestellingen kunnen ook per telefoon geschieden en worden
zonder prijsverhooging bezorgd.
BBHEsannawiM—iiHtMi bhiiwiiiviiiiiiiiiii'iWiHiiihii mi
koopt niet in winkels, waar onzede
lijke of N. Malthusiaansche artikelen
worden verkocht of voorhanden
zijn, koopt aan Stationsboekenkas-
ten alleen die lestuur, welke
geen gevaar oplevert.
Zalf CZEHKY Pillen CZERNY Flikjes CZERÜY
Huidaandoeningen, Brand en Snijwonden, A!g. Zwakte, Bloedarmoede, Hardlijvigheid.
Schrale plekken, Punctures n.h. Scheren. Bleekzucht. Zekere werking en absoluut onschadelijk.
Zeer versterkend en heilzaam Hot blo9d vormend mid- Helpt niet alleen voor bet oogenblik.
voor de buid. del bij uitstek. maar verdrijft de kwaal voor goed.
FER POT 1 0.60. PER DOOS f 0.60. PER DOOS f 0.65.
Verkrijgbaar bij alle soiiede Drogisten, o. a. bij J. v. GULICK. Zijlstraat 98, Haarlem en franco na
ontvangst van postwissel bij de Maatsohappij CZEEINY, Rotterdam.
Smaken.
Koffie,
Vanille,
Chocolade,
Crème de Rose.
ZOO stofvrij bewaard.
ZOO fijn van smaak
met zulke chemische zuivere
Vruchtensmaken
Electrisch zonder met
handen in aanraking te
komen Chemisch
zuiver bereid
20 ets. per ons.
Is de NOUGAT der Electrische Nougatfabriek van
A. T. SCHAARS, Coniiseor, Creole Houtstraat 13, 0udehcraCht.
Oud adr89: Fontijnkoek 10 ct. per blad. Tramhalte Kermisterrein.
Dagelijks opeischbaan 2%
Voor een maand vast >3
(Bedragen vanaf f 1000.— prolongatierente).
Voor 3 maanden vast I1/*
Voar een jaar vast. .4
HAARLEMSCHE KERMIS-
Wie nu Paling wil eten in plaats van Zalm,
Kome op do Kermis bij W. J. BALM;
Zijn standplaats heeft hij weder gepacht
Op het GROOT HEILIGLAND bq de OUDEGRA:
Hoe men ze koopt soort voor soort,
't Is echt Spaarndamsch gerookt, zoo 't behoort.
Komt u ze koopen, proef ze dan goed,
U wordt bediend netjes en met spoed.
Uw dw. dnr. W. HALM
GHOQTE HOUTSTRAAT 39.
GROOT CONCERT en MATINEE
door het Elite Dames Salen Orchesf „Hoiüandia"»
Directeur O. NIEMEIJER Jr.
Aanvang half 8 uur.
Geen rondgang.
8
wordt het verbruik van AN I ON HUNINK's
leverpastei wekelijks grooter??
Hen blik, inhoudend ongeveer pond heer
lijke, pikante pastei, kost bij eiken winkelier 25
cent. Commentaar overbodig.
ANION HUN1NK, Deventer, Hofleverancier
80 en 75, aan Roomboter gelijk 65 en 60,
Alles per half Kilo.
Dagelijks aa^vaes* wan versche Deventer
Eieren, füarktps*ijs.
Telefoon 4ISS. üieine Houtstraat 82,
vofet» feryiiotftew, partijen
en vergaderingen, mat
fooneel, piano e servies.
Aparte ingang.
Café 'i Wapsn van Amsterdam,
TempeSierstraat SS.
Aaubevelend,
Billijke conditiën.
NlijmeegsGh Provinicaal Dagblad
heeft in STAD en PROVINCIE
de grootste oplage, (15000 ex.)
wordt in hoofdzaak geleien door
koopkrachfigen Midden en Boe
renstand en heeft daardoor on
geëvenaarde publiciteitswaarde.
Handelsannonces laag tarief.
Vraagt proefnummers en prijs
opgave.
2o kraam vanaf de Gr Houtstraat over No. 83.
HOFLEVERANCIER.
FabriekAmsterdam, Jac. van Lennepkade 30
ET M8HTELIMART,
Met deze heb ik de eer mijn geasbten ciiëntèle bekend
te maken, dit ik mij genoodzaakt zag, door hen die steeds
mijn naam misbroikten, alle pakjes Noug&t voortaan te
voorzien van mijn W8itig gedeponeerd fabrieksmerk.
Alle soorten 25 cent per ons. Doezen, inhoudende 4
ons gesorteerde Nougat, e©ra Gulden Donzen
voor verzending naar Oost- en West-Sndië.
welke uitmunten door soliditeit
waarbij de tanden bevestigd lijn
op Gold dust.
van af f 2.50 pen tand
Dagelijks te spraken van 10-4*/2 uur
Opcnatiën beslist pijnlsos.
50/o ial afgestaan worden voor de
Vareeniging „Sint 3avo".
Big de N.V. Drukkerij de Spaarneatad te Haarlem is verschenen het nieuwe tijdschrift voor ontspan
ningslectuur
1.
boeiend# katholieke lectuur.
wekelijks 16 32 bladzijden kwarto formaat, fraai papier en nette omslag. De prijs is slechts VIJF cents
per week of f 0.65 per kwartaal (per post f 0.75 per kwartaal.)
Behalve een groot aantal kleine verhalen zullen de eerste afleveringen den grooten roman OM HET
LEVEN EENS KEIZERS bevatten. Daarin wordt op hoogst spannende wijze beschreven, aan welke
gevaren het leven ook van de meest sympathieke gekroonde hoofden voortdurend blootstaat.
Wekelijks wordt een rebus of prijsraadsel opgenomen, waarvoor fraaie prijzen beschikbaar ge-
sicld worden
Zij die zich de geregelde toezending van dit belangwekkende tijdschrift willen verzekeren, worden ver
zocht het nevenstaande inteekenbiljet ingevuld aan hun boekhandelaar ter hand te stellen, of gefrankeerd
met postzegel van 5 cents, op te zenden aan de N.V. DrilkkSfij do Spa&mestftd, Haarlem,
Ondergeteekende verzoekt te ontvangen het nieuwe
Weekblad VOOR IEDEREEN, boeiende katholieke
lectuur.
1) 4 5 cents per week.
ft 65 cents per kwartaal.
75 cents per kwartaal (per post).
(Handteekening)
Adres
Duidelijk schrijven s. v. p.
1) Doorhalen wat niet verlangd wordt.
*">1
SSSS1S
if
ii
