DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND,
UITKEERING VAN VIERHONDERD GULDEN.
VlERHONDEflD SULDEMI
Kort Verslag
vai «s vergaderingen der
ïfEEÖE KAMER.
STADSNIEUWS.
IN EN OM HAARLEM.
Kindepliuismt li»3l-83| Haarlem
EERSTE BLm.
OOüiEüOAG SI AUG. 1911
litemomnHMal Telefoonnummer 1428.
Aan de nagelaten betrekkingen van onzen verzekerde
J. L. te Velsen-W ijker oog, die door een noodlottig on
geluk het leven verloor, zal dezer dagen het bedrag van
worden uitgekeerd,
DE ADMINISTRATIE.
Haariemsch® Ailsdagjjes No. 924.
38«te Jaargang üo. 8217
ABONNEMENÏSPBIJS»
fnr maanden voor Haarlem ƒ1.35
Voor de plaatsen, waar een aprent Je gevestigd (ïoaa «er gemj 135
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per poet 188
Afzonderlijke mam mere 003
iupsans van Reslaotia an Administratie
PRIJS DER ADVERTENTRN»
Van l—regels 60 eent (contant 50 cent). Iedere regel sneer 10 et.
Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 et per regel Buitenl 80 ot.
Dienstaanbiedingen 25 et. (6 regels), driemaal voor 50 et (A eontant).
GULDEN bS
levenslange ©nge-
sediiktheid tot
werken,
Alle betalende abonnfa en dit WUuï. dia In bei 6esR «ener vemkwiastjpolls *8n» aS» volgen de bepalingen ep da polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voow
GULDEN bd GULDEN b« 8ÜÉ1 GULDEN Ik»
GULDEN bS
ovarlöden.
verHaa ra een
band of vost
verlies van
één oog.
verlies van
één daim.
3ULDEN bi)
verlies van
één
vwviftxvc;
GULDEN b«
verlies van
één anderen
«lager.
Me nHkeerfag d«wr bedragen wordt gegarandeerd dsor de Maatsefeppü JBoII&Kdsebe Alsfemeeae Vereefcaringslwutk* ie Sebledam.
Üif nammep bestaat uit
stwee tsiadfös*.
Wij vestigen nogmaals de aandacht er op,
dat zij, die zich wenschen te abonneeren op het
„Kort Verslag," zich vóór 31 Augustus moeten
opgeven en terstond het bedrag van 0.50 be-
ten.
Abonnementen opgegeven na 31 Augustus,
kunnen niet meer tegen den verlaagden prijs
worden berekend.
De Administratie.
DE „B OLLENTRAM."
We krijgen klacht op klacht over de „hol
lentram", neen, over het feit dat de „bol-
I lentram" er niet meer is.
De „bollentram" die eigenlijk goederen
tram heet, zorgde vroeger, in den drukken
verzend-tijd van de hollen, voor de verzending
daarvan, en de passasierstrammen liepen
dan op tijd.
Dat is nu anders.
Uit zuinigheid, of om welke andere reden
ook, heeft men de „hollentram" opgeheven,
met het gevolg dat de paesagierstrammen
nu overal vertraging ondervinden, dat er ge-
I mopperd wordt van belang, dat er geen kijk
meer is on tijdig aankomen enzl
De N.Z.H.T.M. dient ten spoedigste hierin
te voorzienl
En wij ziju de tolk van zeer vele reizigers,
als wij dringend vragen, de „bollentram"
weer in eere te herstellen.
GENDA.
22 Augustus.
Gebouw St. Bavo R. K. Volksbond
Hoofdbestuur. Prop. club. Verg. Meubel
makers. 8 uur Biosc. Mij „Union".
Voorstellingen.
Circus Sidoli Raamsingel bij de
Julianastraat 8K uur Voorstelling.
BLOEMENDAAL Hotel Duin en Daal
Eiken dag van 35 uur Matinée
G j'o o t e Kerk 8 uur Kerkconcert:
De Wagnummers.
„De Kroon" 8 i uur Biosc. voorstel
lingen.
Apoll o-theater Bartel jorisstraat
Voorstellingen.
Bioscope-theater Groote Markt
Voorstellingen.
'l'eylers Museum Tentoonstelling
Etsen van Rembrandt.
Bisschoppelijk Museum (Jansstraat
19). Geopend eiken dag van 10—5 uur, tegen
Betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zaterda
gen en R. K. Feestdagen.
KONINKLIJKE LETTERLIEVENDE
VEREENIGING „J. J. CREMER."
De Feestvoorstelling ter herdenking van
het 100-jarig bestaan van Neerland's Onaf
hankelijkheid zal plaats hebben op Dinsdag
23 September 1913.
Opgevoerd zal worden „Nacht en Morgen
rood", tooneelspel in vijf bedrijven van H.
J. Schimmel.
De instudeering geschiedt onder leiding
van den heer L. H. Chrispijn, oud-regisseur
van de Koninklijke Vereeniging „Het Ne-
derlandsch Tooneel", terwijl het Haarlemsch
Muziekkorps onder persoonlijke leiding van
den Heer C. P. W. Krieus zijne medewerking
zal verleenen.
BRIEVEN UIT DE LEGERPLAATS RIJ
LAREN.
Dinsdag 19 Aug.
De heide is thans mooi en 't is een genot
over die lange vlakten van paars-bruine kleur
't oog te laten weiden, doch wanneer men over
die hei moet marcheer en doet het ongemak
kelijke van zulk een tocht onze bewonde
ring voor dit schoon wel wat verminderen.
We rukten hedenmorgen 8 uur en kwamen
eerst te elf uur 's avonds in het kamp terug.
De eerste dag is eir dus wel een geweest,
die kan meetellen en we hebben verschil
lende goedgeslaagde oefeningen gedaan.
Langs den straatweg naar Laren trokken
we op, ons tweede bataljon als linkerflank-
dekking van een denkbeeldige hoofdmacht,
die met den vijand slaags was.
We paften er lustig op los, toen we op kor
ten afstand gekomen waren van den vijand,
die werd aangeduid door eenige roode vlag
gen.
Het deed ons toch weer goed, toen er „ver
zamelen" werd geblazen en we wat konden
uitrusten van onzen vermoeienden tocht over
de hei. Zoo nu en dan smakte er een voor
den grond of rolden er eenigen tegen elkaar
op het hobbelige terrein met vele kuilen en
verhevenheden.
Nadat we een uurtje genist en den inwen-
digen menseh versterkt hadden, waarbij door
kooplieden in chocolade, limonade e. d. goede
zaken werden gemaakt, werd de oefening
voortgezet, en trokken we op Hilversum aan
en daarlangs de heide weer in, waar gevechts
voorposten werden uitgezet.
Ons bataljon marcheerde dan naar St. Jans
kerkhof, waar ook spoedig het eerste bataljon
arriveerde en dooi' beide een kookoefening
werd gehouden.
De geweren werden „aan rotten" gezet,
de uitrusting afgedaan, keukens werden ge
graven en na eenigen tijd zagen we den rook
opwalmen.
Het koksporsoneel had nu de handen vol
om voor zooveel honderden menschen de
aardappelen met roode kool en vleesch met
zeer primitieve middelen zoo goed mogelijk
klaar te maken.
Zij zijn er uitstekend ingeslaagd: het eten
was heel goed en het potje smaakte best
na zulk een vermoeienden dag.
Gedurende de rust van eenige uren, die wij
tijdens het bereiden van het middagmaal ons
deel was, werd, geleek het terrein wel op
een kermis: allerlei eetwaar werd te koop
aangeboden en de manschappen hielden zich
bezig met allerlei soorten ontspanning.
Een oogenblik werd de vroolijke stemming
wat gedrukt toen het bekend werd dat een
der miliciens een beroerte had gekregen, bij
het vernemen van het ontzettende bericht,
dat zijn vader en moeder beiden aan boord
van het schip, dat hen uit Indië naar het
vaderland zou terugvoeren aan de cholera
overleden waren.
De jongeman werd in zeer bedenkelijken
toestand per ziekenauto weggebracht: zijn
toestand was zeer zorgwekkend.
Des avonds werd de oefening van 's middags
in de duisternis nog eens herhaald, zoodat
we te elf uur eerst, braaf vermoeid, in onze
tenten terugwaren.
Tot nog toe hebbeii we nog prachtig weer:
ernstige zieken zijn er nog niet; het eten en
de ligging zijn voldoenden, we zullen er dus
wel doorkomen.
Woensdag, 20 Augustus.
We zijn hier nu reeds geheel ingeburgerd
j en alles gaat van een leien dakje.
I Gerust mag gezegd worden, dat de stem-
I ming onder de kaïnpeerende troepen het
21e regiment uit Hoorn en den Helder heeft
i ook de legerplaats betrokken zeer goed is,
waartoe het voortdurend prachtige weer ze
ker veel medewerkt.
De oefeningen op de hei, die uit den aard
der zaak door het moeilijke terrein nogal
lastig zijn, zooals ik gisteren reeds
schreef wordeu, doordat het niet al te
warme weer medewerkt, veel verge
makkelijkt, waardoor dan ook de gezond
heidstoestand der manschappen tot op heden
over het algemeen zeer goed is, op enkele
uitzonderingen na.
Doch enkele zieken op zoovele manschap
pen zijn niet noemenswaard en kunnen dus
gerust huiten beschouwing gelaten worden.
De ook voor leeken ongetwijfeld interes
sante oefeningen met groote troepenmachten
trekken veel belangstelling van de bewoners
of bezoekers dezer om hunne schoonheid
bekende streken.
Vandaag zijn we met afwisselend krijgs
geluk opgetrokken tegeu een denkbeeldige vij
and, die werd aangegeven door eenige roode
vlaggen waartegen we met man en macht
vochten en die wij ten slotte wisten te
verdrijven; des middags was het geluk ons
minder gunstig en moest onze strijdmacht
wijken voor die van den vijand. Alles was
natuurlijk van te voren zoo bepaald en ver
liep zooals verondersteld was, zoodat de
oefening goed geslaagd mag genoemd wor
den. Met muziek voorop, zooals we ook wa
ren afgemarcheerd hedenmorgen 8 uur, keer
den we tegen half vier weer in het kamp te
rug.
Toen werd een algemeene aanval gedaan
op de eantines, zooals dit meermalen daags
gebeurt en verdrong men zich in de ruime
tent, waar veel schrijfgereedschap aanwezig
is, om aan familie en kennissen de ervarin
gen in het kamp opgedaan, mede te deelen.
De algemeene indruk, die de lezers van dit
blad tot nogtoe uit mijne brieven wel ge
kregen zullen hebben is zeker dat het leven
in het kamp van Laren wel meevalt, mits
men een beetje weet te geven en te nemen,
want het is en blijft: behelpen.
Het eten is ook nog goed en voldoende en
's morgens hij het ontwaken zijn velen wel
een weinig stijf van het liggen op het harde
stroo, doch dat gaat er langzamerhand wel
weer uit.
Vooral 's-avonds is het overdruk in de ver
schillende eantines, de eenige afleiding in het
overigens eentoonige kampleven
J. v. H.
DE VRIENDENKRING VAN HET
ALLERHEILIGSTE SACRAMENT.
De St.-Ot. bevat de koninklijk goedgekeur
de statuten van „De Vriendenkring van het
Allerheiligste Sacrament" hier ter stede.
Het doel der vereeniging wordt als volgt
omschreven
De devotie tot het H. Sacrament des Al
taars onder de mannen te Haarlem en de
aangrenzend© gemeenten meer en meer te
bevorderen en te verspreiden en wel in het
bijzonder op dagen van aanbidding en veer
tigurengebed.
Zij tracht dit doel te bereiken:
lo. door het evrvullen barer leden van
een heel of half biduur in de kerken, waar
het H. Sacrament ter aanbidding is uitgesteld
2o. door deelname van een zeker aantal
harer leden aan processiën;
j 3o. door de vergaderingen hoofdzakelijk to
wijden aan het in art. 2 genoemde doel.
De leden van dezen kring verbinden zich:
lo. zooveel mogelijk dagelijks de H. Mis
te hooren;
2o. zooveel mogelijk de veelvuldige H. Com
munie te beoefenen en te verbreiden;
3o. bij elke aanbidding in de kerken van
Haarlem of waar men woont, het H. Sacra
ment te gaan bezoeken, zoo zij daartoe ge
legenheid hebben en wel tot de volgende in-
tentiën:
eerherstel voor alle beleedigingen, Jezus
in het H. Sacrament Zijner liefde aangedaan
en tot bekeering der ongeloovigen en zon
daren.
De aanbidding in de kerken van de plaats
der inwoning is verplichtend, doch in de
godsvrucht der leden wordt het bezoeken der
kerken en kapellen in den omtrek hunner
gemeente dringend aanbevolen.
De leden betalen eene jaarlij ksche contri
butie van minstens vijftig cents, ter bestrij
ding der kosten.
Eenmaal per 3 maanden, of, indien het be
stuur het noodig oordeelt, meermalen, ko
men de leden van den kring op een te be
palen dag bijeen, om de belangen van de
vereeniging le bespreken, de uren van aan
bidding te regelen enz.
Verhinderd zijnde de bijeenkomst bij te
wonen, zal men hiervan den secretaris schrif
telijk kennis geven.
Wanneer een lid door geldige redenen ver
hinderd is op het door hem gekozen of aan
gewezen halfuur de aanbidding te verrichten,
zal dit zooveel mogelijk zorgen, dat een an
der lid zijne plaats vervult, te meer indien
hij weet dat hij de beurt alleen heeft waar
te nemen.
Behoudens goedkeuring van het bestuur
kunnen lid van den kring zijn: alle Katholie
ke mannelijke personen boven 18 jaar, die
zich verbinden de verplichtingen in art. 4
bepaald, na te komen.
Den leden wordt bovendien nog ten zeerste
aanbevolen:
lo. het bekendmaken van den Kring en het
inti'oduceeren van degelijke Katholieken;
2o. het naderen tot de H.H. Sacramenten op,
den feestdag van het H. Sacrament, of In het
octaaf van dit feest tot intentie van den Kring.
Het bestuur bestaat uit minsten 5 en hoog
stens 7 leden. De voorzitter wordt door de
leden gekozen.
Het bestuur verbindt zich: lo. den leden
kennis te geven van te houden vergaderingen
2o. bij elke bijeenkomst op het doel van
den Kring te wijzen.
3o. Mededeelingen te doen of wenschen te
bespreken met betrekking tot het doel van
den kring en voor zoover mogelijk in vervul
ling te brengen.
4o. in elke vergadering de dagen van aan
bidding op te geven tot de eerstvolgende ver
gadering.
Telken jare in de maand Maart wordt eene
H. Mis opgedragen voor alle levende leden
van den kring; in de maand November eene
H. Mis voor de overleden leden; in beide ge
vallen zal eene H. Communie plaats hebben,
en na het overlijden van een lid eene H. Mis
in diens parochiekerk.
Jaarlijks in de maand Maart geeft het be
stuur in eene algemeene jaarvergadering ver
slag over den toestand van den kring. In deze
vergadering zal tevens worden overgegaan tot
het kiezen van bestuursleden in plaats van
hen die volgens rooster altreden. De afgetre
den leden zijn herkiesbaar. Eerste jaar tre
den af 2 bestuursleden. Tweede jaar treden af
2 bestuursleden. Derde jaar tieden af de overi
ge bestuursleden.
Ook zal jaarlij k3 door den vriendenkrir
een votiefkaars worden geofferd in de
Sacramentskapel der kathedrale kerk.
XLI.
Hoe een „Oostinjevaardea" afliep.
t Dat is de groote dag en het groote mo
ment voor een scheepswerf 1
Maanden en maandenlang is er aan ge
werkt, aan den kolossus: van de kiel af
is hij opgebouwd, de ijzeren platen zijn stuk
voor stuk beklonken, en langzaam, langzaam
aan is het schip opgebouwd tot het gewel
dig gevaarte van drie, vier verdiepingen
hoog, dat ern u lag, met den achtersteven
uaar het water, als een visch op het droge,
buiten z'n element
'n Heel leger van werklui, als mieren in
een nest, woelt en wriemelt er nu op en
overheen, werkt aan den binnenbouw van
het zeekasteel, dat als een jlrijvend hotel
straks honderden tegelijk moet overvoeren
haar verre landen
Als het dan zóóver is, dat de buitenhuid)
geheel gereed en geverfd, en in orde is,
en dat er binnen in den kolossus alleen,
maar de werklui die het geheel moeten af
werken, nog noodig zijn, dan is het de tijd
dat het vaartuig in z'n element komt, dan
Sal het moeten „afloopen"...
En dét is het groote moment.
Want dan, als dat „afloopen" goed gaat,
Wordt meteen bewezen dat de berekenin
gen der bouwers goed waren, dat hun schip,
goed in elkaar zit, dat de proporties goed
Verdeeld zijn en de ontwerpen juist.
Is het wonder dan dat gisterenmiddag in
Amsterdam, op de werf-Goedkoop zooals de
groote scheepsbouwerij der „Nederlandsche
Scheepsbouw-Maatschappij" in den volks
mond heet, duizenden en duizenden bijeen
waren om het „afloopen" bij te wonen van
het grootste schip dat ooit nog op een Ne
derlandsche werf werd gebouwd: de „Prins
der Nederlanden" voor de Maatschappij „Ne
derland", die om de veertien dagen Zater
dags uit IJmuiden naar ons Insulinde haar
booten doet uitgaan?
„Einde lijn 13", zoo stond er op de uit-
noodigingskaarten aangegeven; en zoo kon
je aan het station wachten op de tram die
naar de „eilanden" rijdt, van den Dam af
langs het Centraalstation de Prins Hen
drikkade op.
Maar 't was onbegonnen werkl Tram op
tram kwam er ai propvol van den Dam af,
en zelfs de extra-diensten ,die men op den
Dam "naar Kattenburg stuurde, waren over
vol als ze het station passeerden! En de
klok ging al bedenkelijk naar half drie
't uur van „afloopen". Toen kwam er een
machthebber in 't gebied van de gemeente
lijke trammen bij te pas. Hij requireerde
een „volgwagen" van een andere lijn,
en nóg een, en nóg eenwe moesten
toch met die honderden allemaal naar de
werf om de „Prins der Nederlanden" te zien
afloopen?
Een heele rit is het door 't scheepskwar-
tier en over de „eilanden" waar je anders
nooit komt! Nieuwe kwartieren van Am-;
sterdam, zoo oud als ze zijn, zag er nu me-
nig bezoeker, maar ik herinner me in
dien omtrek de droeve dagen van de boot
werkersstaking en van de militaire maat
regelen, toen er oproer was in Kattenburg
en Wittenburg, en de kerels er bijeen ston
den te rotten, met een schuinen blik op de
soldaten die patrouilleerden langs de leege
grachten en in de troosteloos-vervelende
stratenDoch maar een oogenblik duurt
de herinnering aan die dagen vol schrik,
toen ik vèruit het feestgewoel in de stad
bij president Fallières' komst, de tragedie
van een anarchistische volksbeweging die
door militair gezag wordt bedwongen, even
zag ontstaan en groeienNu was het an
ders: de Oostenburgers en Wittenburgers
keken hun oogen uit naar zóóveel luyden
te gelijk, die er in de propvolle trams, en
in auto's en rijtuigen, al maar aanstroom
den naar de Gzaar Peterstraat, waar de in
gang was van de werf, vlak onder den hoo-
gen kolossus die daar nog lag tusschen zijn
bouwstellage, rustig en kalm, heel niet lij
kend op „het grootste schip, in Nederland
gebouwd," zooals het toch was 1
Maar als je dan kwaamt door het houten
poortje, en de eere-tribune vóór je zag, met
kostelijke tapijten bespannen, waar boven
vóór de champagneflesch met kleurige lin
ten liing te bengelen die straks het schip
„doopen" zou, en je keek dan op, hoog
naar boven, naar de verschansing waar de
werklui nu stonden in afwachting, héél klei
ne kereltjes op zoo'n hoogte, ja dan be
greep je toch wel, dat zoo'n reizigersschip
een geweldig gevaarte is 1En ziet eens
aan: langs héél het grijze schip, waarvan
achter de twee bronzen schroeven met hun
sterke vleugels uitschieten langs het roer,
is een houten tribune gebouwd, waar dui
zenden nu staan te wachten, in één drukke
massa! Nu valt er te vergelijken: en telt
nu die duizenden eens, die daar staan over
de heele lengte van dit schip en ge hebt
een idee hoe groot dit zeemonster wel we-
zen moet!
Daar zit de scheepskapel, een volle
dig orkest, en z'n lustige marschen zijn ge
heel in den toon van het geheel, net als
de kleurige, heldere vlaggen die wapperen
tonder nu vroolijk stralenden zonnegloed vol
i warmte die heel dit ongewone en beweeg
lijke tooneel glans en glorie bijzet
j Daar klinken doffe slagen de laat-
ste stutten vallen, en nu staat het schip
los op de helling, alléén vast gehouden door
een hydraulische pal van achter die tegen
houdt. Zoo vertelt het mij een oude zee-
kaptein, die z'n hart voelt opengaan bij dit
mooie schip, dat een juweel is en een kos
telijk vaartuig om te eommandeeren, zooals
hij mij zegt!
Half drie wijst mijn horloge.
Al nog stroomt het aan op de werf, en
overvolle trams brengen nog maar steeds
nieuwe bezoekers en gasten van de scheeps
bouwers
Maar die zijn precies op tijdl Daar valt
een schot, de muzikanten staan op en
blazen plechtig het Wilhelmus, een ieder
onzer ontbloot het hoofd, we zijn onder
den indruk... en ziet... daar glijdt-iel
Eerst langzaam, dan él sneller en sneller
zakt de kolossus naar beneden, hij glijdt
weg naar z'n element, statig en glorieus
zonder één enkele afwijking.
En nu raakt de achtersteven het water,
de schroeven snijden in den vloed, voor
het eerst, de breede flanken scheuren
de watervlakte in twee, en terwijl sissend
de rook uitslaat onder de kiel, nu de reus
zoo geweldig-snel wegglijdt naar zijn ele-'
ment, deint daar beneden het water in plon
zende golving vaneen, dat de politieboot die
er ligt, als een notendop wordt heen en
weer geslingerd. En daar vér weg, achter
den wijden kom vóór de werf, overstroomt
de vloedgolf die rijst, nu dit gevaarte zoo
plots komt te vallen in het rustige dok,
met een voortdeinende golving de bruggen
en wallen, maar we zien het niet en heb
ben er geen oogen voor* alléén zien wa
nu het machtige grijze schip, dat vrij is
van de banden en de stutten op de werf,
en nu trotsclr drijft in het hevig-bewogen wa
ter, zijn element, dat het nu beheerscht vol
rustige majesteit! Donderend zijn de anker
kettingen afgeloopen door de kluizen van
vóór aan het schip, dat de rook er even:
uitsloeg, toen ze de zware ankers lieten val
len om het wegdrijven van het afgeloopen
schip te verhinderen.
En terwijl alles juicht en jubelt, en het
Wilhelmus nog nadreunt, drukt de president
der Scheepsbouw-maatschappij ontroerd da
handen aan allen, die hem geluk wenschenj
met deze schitterende proef op een zoo schit
terenden bouw 1
Nu ligt héél statig het grijze vaartuig
in onbewogen grootschheid op het water l
de „Prins der Nederlanden" is gelukkig dan
„afgeloopen" en ik izie op de tribune bloemen
aanbieden, en hoor woorden van gelukweni
wenschen zonder taL
Dat mag dan ook well
ÏWant het groote moment voor de werf ii
gelukkig geweest, de groote dag heef!
zijn succes gehad 1
Hl
ill
400
300
150
118
60
M|,ft il.iM,.
15
