Smakelijk Brood
Electr. Lnxe-Broodfabriek
r I
Mengelwerk.
if
Bezorging op ieder gewenscht
tijdstip in alle omliggende
dorpen.
J. SmüELS,
ni31
der
wordt ae medewerking van nog veie leden op j Voorzitter ie de heer W. M. de Boer, Heem-
prijs gesteld. 6tede; secretaris de. Lear J. J. Vollaerts, Am-
Dagelüksch bestuur ie: C. van Wieringeh» sterdamstraat 70.
voorzitter; J. van der Aart. ivoningstein- t
straat 19, secretaris: L. de Rooi, penning- R. K. Bibliotheek der Sint Vincentius-
meester. Vereemging.
Het doel ie om goedkoop goede en degelijke
Patronaat van St. Josephs-Ainbaehtsleerlui- j boeken zooveel mogelijk te laten lezen;
gen. Nieuwe Groenmarkt 22. voor de armen gratis.
Bescherming en steun aan jongens uit de i Lokalen: Nieuwe Groenmarkt, geopend
door de St Vincentiusvereeniging bezochte e]kei) Woensdag het geheele jaar, eiken Vrij-
gezinnen en aan die, welke o;n een pf andere j (]ag vanaf 3 October tot April, des avonds
reden geen plaats kunnen vinden in de Pa- van 7H tot 9 uur.
rocbialé Patronaten. President: F. Kimman. Schoterkwartier bij de kerk, geopend eiken
Geestel. Directeur: p- A. Ellerbeck. Seereta-Vrijdag vanaf 19 September tot April des
ris: J. v. d. Pavoort, Gierstraat 44. avonds van 8 tot 9% uur.
Anthoniestraat, Zusterschool, geopend el-
Geloof en Wetenschap. ]<en Woensdag vanaf 10 September tot April
Boel: Het behoud en de ontwikkeling der des avonds van 7tot 9 uur.
katholieke beginselen, bizonderlijk onder de Dagelijksch Bestuur: C. H. J. de Graaff,
meer ontwikkelden. President; P. J. v. Kessel, Plein 5, Secretaris;
Dagelijksch Bestuur: J. Roodnat, voorz.; G. Jansen Hendriks, Penning-meester.
O. Smit, Penningmeester; H. Kraetzer,
Raadhuisplein, Heemstede, secretaris. Haarlcmseh Brokkenliuis.
Doel: Alles wat overtollig of onbruikbaar
St. Elisabeth's Vereeniging. geworden is in de huishouding aan do lief-
Het doel der St. Elisameth's Vereeniging is dadigbeid dienstbaar te maken.
Arme zieken te bezoeken en van versterken- I Ieder van welken godsdienst ook kan voor
de middelen te voorzien. Inleveren van zie- luttelen prijs koopen op .Dinsdag, Donderdag
kenbriefies Maandagavond tusscben 7 uur en en Zaterdag van 9 tot 12 en van 2 tot 5 uur.
half 9 Woensdagen Vrijdagmiddag tusselien Het, Bestur bestaat uit de hem-en A. H. J.
n Tmi«qtr-i-it 40 Nicberg, President; P, Honore-Metz, Secreta-
Het Bestuur-Mei S. J. M. Proot, presiden- ris. Schotersingel 77a; J. Olifiers, Penning-
te; meL CA. de Wildt, vice-pres.; mej. M. meester en A. F. H. v. d. Vaart.
J. v. d. Pigge, secretaresse, mej. J. J. H. van
Liemt, 2e secretaresse; mej. S. J- Proot, pen-
ningmeesteres; mevr. A. van Dieren Bijvoet
van"Rijn, 2e penningmeesteres; mej. A. J. G.
Gallenkamp, bcstuuslid.
R. K. Ver. t. Bescherming v. Meisjes.
Secretariaat Villa Beukenoord, Bloemendaal.
De Vereeniging heeft ten doel alleenstaan-
Pi-opngandaclnb Leo XIII, Hillegom.
Bij de bestuursleden van Leo XIII te Hil
legom, is nog een partij boeken en brochures
tegen geringen prijs to verkrijgen. M. W.
Ruigrok, Loosterweg III, voorzitter; ,7. v. d.
Linden, Mariastraat, secretaris; Jac. van
Leeuwen, Krochtstraat, penningmeester.
- - I lederen Zondag van 1011'A uur, zitting
de meisjes te beschermen tegen ge\a,t. - retraiten fonds bij den heer Balvers. Leden
gelooi of zeden bedreigen. kunnen zich aanmelden bij liet Bestuur.
In het Tehuis Ged. Oude Gracht 111, is gele-
genheid tot huisvesting en ontspanning voor
winkeljuffrouwen en dienstboden. j
Bemiddelingsbureau voor dienstaanyragen j
en aanbiedingen geopend Dinsdag 2—3, Don-
derdagavond 8—9.
Mevr. Wed. IJpma-Beijnes, pres; mej. J.
Villa Benkenoord,
Deckers, secretaresse,
Bloemeudaal; mej. A. Middeldorp, penning
meest eresse.
R. K. Meisjespatronaat „Sint Rosa"
Nassaulaan 50.
Afdeclïng HAARLEM.
Bondsgebouw Smedesiraat 23.
Zondag 5 Oct. Bakkers.
Maandag 6 Oef. Ondersteuningsfonds.
Dinsdag 7 Oei Vergadering Handels- en
Kantoorbedienden. Bestuur Timmerlieden.
Donderdag 9 Oct. Rederijkers. Arbeids
recht.
V r ij d a g 10 Oef. Hoofdbestuur. Prop.-clnb.
Zaterdag 11 Oct. 8 uur Hulpspaarbank
Het doel van bovengenoemd Patronaat is: Scbotrrkwaitiei. Halt 9 Spaarkas St. Nico-
Roomsch Katholieke Meisjes uit den arbei- laas (winterprovisie). Spaarbank. Steuneo-
denden stand en van den leeftijd van 12 tot inschrijving Coöperatieve Bakkerij. Bi-
16 jaar tot brave en degelijke dienstboden te bliotheek.
vormen. 1
lederen lsten Woensdag der maand des
n.m. van half drie tot half vijf is het bestuur
Namens liet Bestuur,
A. L. VOLLAERTS, Secr.
te spreken in het Patronaat omtrent de be
langen der Leerlingen.
Het bestuur bestaat uit: Mej. J. D. C. lx>o-
Afdeeling SCHOTEN en OMSTR.
Bondsgebouw Kerklaan.
Dinsdag 7 Oct. 8 uur gecombineerde
nieijer, Presidente; Mej. J. M. Bak, Penning- vergadering van Hoofdbestuur, Rederijkers
raeesteresse; Mej. M. C. M. de Graaff, Secre ^.,nier en Zaugvereeuiging. Half negen ver-
taresse, Zijlstraat 1315. Geestelijk adviseur nadering commissie Bibliotheek, Steeds wor-
is de Weleerw. Pater A. M. Ellerbec-k. dei) boeken in dank aanvaard.
Namens het Bestuur,
Maria-Verceniging.
Secretariaat Jordensstraat 12.
De vereeniging heeft ten doel het nlcoholis-
me. in Katholieken geest krachtdadig te be
strijden. De leden zijn geheelonthoudster of
ftfschafster. Lidmaatschap van de Maria-Ver.
vanaf 16 jaar, van den Meisjesboud van 12
tot 16 jaar, van de St. Anna^Yer. voor kinde
ren beneden 12 jaar.
Mej. N. Kruysman, pres.; mej. M, v. d.
Veen, secretaresse, Jordensstraat 12; mej. C.
Russell, penningmeesteresse.
CHR. HUIJ BOOM, Voorz.
B, BURGER, Secr.
Afd. VELSKN EN OMSTREKEN.
Bondsgebouw: Rijksstraatweg L 241i.
Ledenvergadèring Zondag 5 Oct., des avonds
7 uur. Agenda: notulen, ingekomen stukken,
driemaandelijkse!! verslag der commissie van
exploitatie, verslag afgevaardigde van den
Centraler Raad.
Namens het Bestuur,
P. VAN 'T PADJE, Voorz.
JAC. ZUURBIER. Son-.
Afdeeling O VER VEEN en Omstreken.
Zaterdag 4 Oct., des avonds van half 8
R. K. Militairen-Vereeniging, Zoeteslr. 14.
De Vereeniging heeft ten doel: Bevorde
ring van godsdienst, zedelijkheid en trouwe u,.h „VUI1US
Plichtsbetrachting onder de ILK. Miiitairen, {ot )|alf 9 ?A{[]ng Spaarl)allk 'Geen zitting
[aailem in garnizoen. Spaarkas. De leden der Spaarkas worden be-
Tot dit doel heeft zij een ogen gebouw, k(lf(] verzocl)t hun boekjes bij een der be-
Wi^ Z£et™?r^ Waanin har.! stmirsloden in te leveren, liefst vóór Zondag
leden, de R. K. Militairen, gelegenheid geeft - October
'ich eiken avond onder leiding van den ZaUrd 4 0ct. zal de eomujissie der
Eerw. Directeur en het Bestuur te vereem- C()ö bakkerij zi;iing houden in het lokaal bij
een en zich aldaar met gepaste ontspanning, k van 7 tot half negen uur. Alsdan
goede lectuur te vermaken en zich door
Kebed te stichten.
Bestuur: WeiEerw. Heer J. J J. Noord-
man, Pres.-Dir.; W. J. B. van Liemt, War-
*eoesstraat 30, Secretaris; J. v. d. Star, Pen
ningmeester.
Katholieke Sociale Actie,
Doel: De katholieke sociale actie ia den zin
der Encyclieken „Rerum Novarum" en „Gra
ves de Communi re" in gehoorzaamheid aan
Z. D. H. den Bisschop op de krachtigste wijze
te bevorderen, met uitsluiting van alle zui-
ver-politieke actie.
Bestuur: J. H. Visser, voorzitter; J. Ch.
Vintges, penningmeester.
J. W. M. Pasdeloup, Spaarne 41B rood,
secretaris.
R. K. Pol. Propagandaclub
Tot bijstand van het Bestuur der R. K.
Kiesvereeniging te Haarlem bestaat er eer.e
Politieke propaganda-elub, welke zich ten
doel stelt: de verbooging der politieke ken
nis en actie onder de Katholieken te Haar
lem.
Dit doel tracht zij te bereiken door:
a. het verschaffen van inlichtingen ter
Verkrijging van het kiesrecht;
b. het deelnemen aan de practische ver-
verkiezi ngswerkzaamheden
c. het opwekken tot toetreding als lid der
ft. K. Kiesvereeniging.
Nieuwe leden kunnen ten allen tijde wor
den aangenomen en melden zich daarvoor
aan bij het Bestuur.
Het Bestuur: J. H. Visser, voorzitter, Nieu
we Gracht 46. G. J. Braakhuis, aJg. secretaris,
Hagestraat 10.
Haarl. Kaih. Esperantodob.
Het doel aangegeven door de Ned. Kat.
Dsp. Ver.:
Ie. Verspreiding der wereldhulptaal Espe
ranto onder de Katholieken;
2e, de behartiging.der internationaal katho-
heke belangen in den meest uitgebreiden zin
"oor middel van Esperanto.
Deze vereeniging, bestaande uit dames zoo-
als heeren, houdt hare vergaderingen om
S6 twee weken op Donderdag, in St, Ba va,
'«medestraab
zal bet dividend aan de leden worden uiitge-
keerd. Den leden wordt verzocht om vooral
bet reglement mede te brengen, om hier af
schrijvingen in te vullen en tevens het num
mer van het broodboekje op te nemen.
Namens liet bestuur,
W. v. d. AARDWEG, Secr.
Afdeeling KROMMENIE en Omstreken.
Secretariaat: Van Hoogendorpstraat 30.
Zaterdagavond van 7 tot 8 uur in bet Ver
een igingslokaal zitting van de Spaarkas,
j De feestavonden der afdeeling zullen wor
den gehouden op Zondag 19 Oef. en Zondag 2
Nov. Zie verder de Banier van 9 Oct.
i 11 October vergadering der Prop. Club. Tijd
en plaats bekend.
Namens het Bestuur,
j S. VROUWE, Seer.
Afdeeling HEEMSTEDE.
R. K. Vereenigingsgebouw.
Dinsdag 7 Oct. Repetitie Harmonie St.
Miehaël.
D o n d e r d a g 9 Oct. repetitie Gymnastiek
vereniging.
V r ij d a g 10 Oct. Repetitie Tooneelvereen.
Namens bet Bestuur,
TH. TELLINGS, 2e Secr.
Afdeeling BENNEBROEK en Omstreken.
Den deelnemers van den socialen cursus
j wordt bekend gemaakt, dat Woensdag 8 Oct
wederom een cursusavond zal gehouden wor-
j den, te beginnen om 8 uur, en dat deze iedere
2e en 4e Woensdag van de maand herhaald
zal worden.
Tot het doorgaan van dezen cursus zijn alle
deelnemers verplicht te komen.
Namens het Bestuur,
J. VAN BAKEL, Secr.
Afdeeling VOORHOUT.
Dinsdag 7 Oct. 'savonds 7 uur vergade
ring der onderafd. Coöperatie. Punten ter
agenda: 1. Opening. 2. Notulen. 8. Rekening
I en verantwoording. 4. Dividenduitkeering. 5.
Rondvraag en sluiting.
Namens het Bestuur,
A. HEER1NGS, Secr.
DE OINEMATOGRAAF-INDUSTRIE.
In het jongste nommei der Handelsberichten
vinden wij eenige interessante mededeelingen
van onzen vice-consul te Londen, jhr. De Bosch
Kemper, over de cinematograaf-industrie, waar
aan wij het volgende ontleenen.
De ontdekkingen op het gebied der bewegend
fotografische beelden vangen omstreeks 1876
aan. In Engeland werden sedert 1885 proeven
genomen, in 1896 gaf Lumière te Parijs de
eerste cinematografische voorstelling. De
grootste lengte der films bedroeg in dat jaar
42 meter. Thans zijn er films van 610 meter.
De groote groepen in de cinematograaf-indus
trie zijn achtereenvolgens: vervaardigen
van filmlinten, vervaardigen van toe
stellen tot opname, van projectie-toestellen
maatschappijen die de opnamen verrichten; de
filmhandeiaren, die films koopen en verkoopen,
maar vooral films huren, verhuren en onder
verhuren; en eindelijk de cinematograaf-
schomvburgen of bioscoop-theaters.
Londen is vrijwel de voornaamste wereld
markt voor films; de beste opnamen worden
j echter gedaan in Frankrijk, Italië en Amerika,
door de bekende maatschappijen Pathe, Gau-
mout, Cines, Vitagraph en Thanhauser.
Voor weinig artikelen wordt zooveel reclame
i gemaakt als voor nieuwe films. Reeds weken
Ivoordat de een of andere maatschappij een
nieuwe film gereed heeft wordt de belangstel-
ling er voor gaande gemaakt door berichten in
de pers, foto's in geïllustreerde bladen, etc.
Zoodra de film in een zeker aantal exemplaren
gereed is wordt hij verzonden naar de verschil
lende wcreldlioofdste-den cn daar door den agent
der maatschappij afgerold in zijn vertoonlokaal,
waar de handelaren komen kijken. Spoedig
i daarna vindt dan oen veiling plaats en wordt de
film verkocht aan den meestbiedende, met het
recht de film in een bepaald gebied tc vertoonen.
De handelaar sluit dan weer huurcontracten
met de verschillende schouwburgen,
j Veel aandacht trok de veiling in Febr. van
de langste film die tot dusver gemaakt werd,
1 de film „Quo Vadis" gemaakt door de Itali-
aansche maatschappij „Cines". De totale lengte
i van de film is 2.4 K.M.; natuurlijk bestaat
het filmlint uit verschillende stukken. Voor het
gebruik van deze film Qroot-Britannië wer
den 15 exemplaren er van verkocht voor 7,600
pond sterling, dat is dus 91,200. Het uitslui
tend opvoeringsreeht van deze film voor do
Vereenigde Staten werd aangekocht voor
336.000, voor Duitscliland voor 96.000.
Zooals hierboven bleek is de gewone gang
van zaken, dat de film-fabrikant zijn nieuwe
film verkoopt en er dus alle rechten op verliest.
Eenige maanden geleden wilde'een Amerikaan-
sche groep van cinema-ondernemingen hieraan
een einde maken, door een trust te vormen met
1 de handelaren en de schouwburgen; de door die
trust uitgegeven films zouden 't eigendom blij-
ven van de cinema-ondernemingen, die ze ver-
vaardigd hadden; 't prachtig effect van de
trust zou zijn, dat men de film-productie ge
heel in de hand had en juist zooveel films op
de markt kon brengen als men verkoos. Schouw
burgen die niet uitsluitend films van de trust
gebruiken, zouden geboycot wordende klei
nere schouwburgen, die de willekeurige prijzen
niet konden betalen, zouden met ondergang be
dreigd worden; de grootnre zouden niet meer
vrij zijn in de samenstelling hunner program
ma's en nieuwe cinema-ondernemingen zouden
niet kunnen worden opgericht.
Tegen deze tirannie verzetten zich bijna alk
handelaren en schouwburgen in Groot-Brit-
i tanië en van de Amerikaansche plannen is
niets gekomen,
j Natuurlijk staat of valt de geheele indus-
trie met de bioscoop-schouwburgenals die niet
bloeien sterft de industrie. In bet algemeen
gaat het deze schouwburger echter goed, voor
zoover ze eenige jaren oud zijn. Dividenden van
20 pCt. 's jaars zijn geen zeldzaamheid, enkele
schouwburgen leveren nog veel hoogere win
sten. Maar hier en daar worden wel wat al te
veel nieuwe schouwburgen opgericht. In het
Vereenigde Koninkrijk kwamen er in de vijf
eerste maanden van dit jaar 161 nieuwe biós-
j eoop-ondernemingen bij, met een kapitaal van
930.500 pond. Enkele van die ondernemingen
I kunnen liet niet houden; wie als nieuweling en
met een klein kapitaal in het vak komt, gaat er
I aan.
Men ziet thans in verschillende plaatsen in
Groot-Brittannië (Bristol, Liverpool, South-
port) de overheid samen gaan met bestaande
ondernemingen, om vergunningen te onthouden
aan nieuwe ondernemingen. De overheid over
weegt daarbij, dat de groote mededinging voor
het belang van alle partijen schadelijk kan zjjn.
Op kleinere plaatsen vermenigvuldigen de Elec-
I trie Palaces zich echter op onrustbarende wijze
Het totaal aantal bioscoop-schouwburgen in
het Vereenigd Koninkrijk wordt op 6000 ge-
I schat, waarvan alleen te Londen reeds 400.
Het totaal in deze schouwburgen gestoken ka
pitaal bedraagt ongeveer 2% millioen ponden
sterling.
Duitscliland schijnt niet meer dan 1500 der
gelijke schouwburgen te bezitten, waarvan 160
te Berlijn.
i Om een begrip te geven van de weelde, waar-
J mede deze schouwburgen soms zijn ingericht,
diene dat de bouw- en inrichtingskosten van
een onlangs geopende onderneming te Londen
45.000 pd. st. bedroegen, terwijl er slechts plaats
is voor 900 personen.
De wetgever in verschillende landen heeft
voor het bioscoop-bedrijf allerlei beperkende be
palingen in het loven geroepen. Vooreerst om te
zorgen voor de materieele veiligheid in de
theaters. Maar voorts ook om te zorgen voor
de psychische veiligheid der bezoekers, al is op
dit gebied nog weinig gedaan. Te Londen be
staat censuur van overheidswege alleen in zoo
ver, dat de plaatselijke autoriteiten de jaarlijk-
scbe vergunning tot 't geven van cinemavertoo-
ningen kunnen intrekken, wanneer films wor
den vertoond, met de goede zeden in strijd.
Overigens is een censuur ingesteld door de
voornaamste belanghebbenden bii het bedrijf zelf
voor hun eigen nescüerming. Dele „Britisii
Board of Film Censors" zetelt te Londen.
Te Liverpool heeft de overheid allerlei be
perkende maatregelen getroffen, om kinderen
onder een bepaalden leeftijd aan het zien van
sensatiefilms te onttrekken.
Ook in ons land houdt het bioscoop-vraag
stuk de autoriteiten in verschillende gemeen
ten bezig en eenig toezicht op de films is zeker
niet ongewenscht. Van de bioscoop kan onge
twijfeld een groote ontwikkelende invloed uit
gaan ook al dient zij slechts voor ontspanning;
maar tot dusver is 't in 't algemeen nog meer
't Btreven om aan den slechten smaak te voldoen,
dan aan den goeden.
Ten slotte zij jiog gemeld, dat in enkele lan
den overwogen wordt een film-belasting in te
voeren. In België en Italië zijn wetsontwerpen
met die strekking aanhangig gemaakt. In En
geland wordt er ook over gedacht.
JACHT OP EEN RHINOSCEROS
Als men in de diergaarde een neushoorn ziet
zou men gélooven, dat de jacht op deze die
ren niet zoo interessant moet zijn
Zulk een log, plomp dier neer te schieten
zou men zeggen, moet uit een sportief ja
gersoogpunt niet de moeite waard zijn, daar
het beest zich betrekkelijk weinig kan ver
dedigen.
Wie dat denkt vergist zich.
De neushoorn kan in de wildernis zich
voortbewegen met een buitengewone snel
heid en het houdt zijn snellen gang langen
tijd vol.
Een Duitseh officier, Weisz genaamd, heeft
in het hartje van Afrika jacht gemaakt op
de neushoorn.
Hij was Westelijk van het Victoria-meer
belast met greusopmetingen te doen.
Op een goeden dag was bij op jacht ge
gaan. Slechts door de paden, die de neus
hoorns gemaakt hadden, kon Weisz door de
struiken en bossehen heendringen.
Na urenlang rondgezworven te hebben
door het struikgewas, zonder een rhinoseeros
gezien te hebben, kwam hij op een plaats, die
minder dicht begroeid was
Daar zag hij in de schaduw van een scherm-
accacia een grauw-onbestemd iets, dat hij
voor een rotsblok hield. Het lag totaal onbe
weeglijk, ook de geleiders van den jager ga
ven er geen acht op.
Toch kwam het grauwe ding hem wat ver
dacht voor en hij bleef staan om er nog eens
goed naar te zien.
Juist knielt ook een zijner bedienden voor
hem neer, wijst hem op het grijze ding en
zegt: „Heer, een neushoorn, zeer groot," en
rent daarna weg.
Na eenig beraad besloot de jager te schie
ten. Op goed geluk schoot hij op het groote
lichaam. Het schot ging af en op hetzelfde
moment hoorde hij een woest snuiven en
proesten. Uit het gras springt een geweldig
groot dier op met een praéhtigen hoorn op
den neus. Het was 'n fameus gezicht 't dier
woedend en met hoog opstaande ooren te zien
aanrennen.
Na ongeveer 50 meter bleef het staan en
keek zoekeDd om zich heen.
Op dat moment schoot de jager weer. Weer
een doffe slag, weer rende bet woedende dier
verder, een toonbeeld van machtigen toorn.
Dan na twintig meter, stortte het neer en
uitte een klagend gehuil zulk een klagend
en kinderlijk gehuil, dat men nooit zou kun
nen gelooven, dat het kwam van een dier,
dat er, even te voren, nog uitzag als wilde
het alles vernielen.
Nu naderde Weisz. Het dier kreunde erg
en trachtte te vergeefs zich op te richten.
Weisz gaf hem het genadeschot. Het beest
had een hoorn van 65 cM. lengte.
„N. v. h. N."
DE MICROBE DER HONDSDOLHEID
ONTDEKT.
Een tijding, die sensatie zal maken in de wc-
tenschapppelijke wereld, brengen de ,,Annale3'
van het Rockefeller Institute for Medical Re
search van New-York en de Press© Medicale:
de totnogtoe onbekende microbe van de honds
dolheid is ontdekt door prof. Hideyo Noguchi,
een der vier leiders van de werkzaamheden in
het Instituut-Rockefeller.
De N. Ct. ontleent aan het tijdschrift het
volgende:
Naar men weet, had Pasteur als resultaat
van proefnemingen aangetoond, dat de honds
dolheid een microbe-ziekte is, en dat het dol
heidsgif vooral zetelde in het ruggemerg en in
liet zenuwstelsel. Zijn genie bracht hem toen
cp de gedachten, om konijnen met het gif in
te enten en het gif in de organismen van een
reeks konijnen te doen overgaan, waardoor bij
een verzacht vii s kreeg, waaruit hij de eigen
lijke entstof wist te bereiden. Het is juist de
grootheid van Pasteur's ontdekking geweest,
dat hij zonder de microbe te vinden, haar toch
met effect wist te bestrijden, juist omgekeerd
als bij alle andere microben-ziekten, die^ aller
eerst de ontdekking van de bacterie zelf eischen.
Nadat een geheele serie bekende bacteriolo
gen hun krachten op het vraagstuk beproefd
hadden, ondernam prof. Noguchi in 1912 de
cultuur van het hondsdolheidsgif en zette die
op een reeks van proefdieren zoo lang voort tot
hij ten slotte niets meer zag dan de minuscule
korrelige lichaampjes, die men aanvankelijk
voor de dolheidsmicroben had aangezien, maar
die het niet waren. Noguchi zag eindelijk op
de grens van de microscopische zichtbaarheid
gekernde lichaampjes.
De algemeene morphologische konteekenen
van de gekernde lichaampjes werden door No
guchi gefotografeerd en aldus 1100-voudig ver
groot afgebeeld. Hij vergeleek ze met de li
chaampjes ontdekt door Negri in de hersenen
van honden die aan dolheid bezweken waren
en constateerde een zeer duidelijke differen-
tieering.
De gekernde lichaampjes van Noguchi ver
veelvoudigen zich 'oor knopvorming o
verdeeling. Zij gelijken niet op de bacteriël
maar op protozonen (dieren op den laagste
trap van organische ontwikkeling). Hun grootfc
ligt tusschen één duizendste en twaalf duizend
st© millimeter. In het ultramikroskoop vertoo
nen die lichaampjes zeer duidelijke karakter
trekken, .en duidelijke kern en een omringen
membraan, dat zeer lichtbrekend is.
De controle-proef, d.w.z. de inenting met di
lichaampjes op gezonde Guineesche biggetjes
konijnen en honden, gelukte volkomen; er ver
toonde zich bij die dieren de hondsdolheid.
De geleerden aan het instituut-Pasteur ver
bonden, zijn opgetogen over deze ontdekkinp
met name prof. Metchnikoff, die wijst op d.
persoonlijkheid van Noguchi, die een zeer eru
stig geleerd© is. „De controle zegt hij
welk© zijn collega's van het Rockefelïer-insti
tuut op zijn arbeid uitoefenen, zijn bovendier
zekere waarborgen voor de authenticiteit vai
de nieuwe ontdekking, die in do geschiedeni:
der bacteriologie als een belangrijke datum op
geteekend zal worden.
„De cultuur van die protozoa der hondsdol
d zal wellicht in staat stellen een serum o
entstof te bereiden, veel actiever dan de tot dus
verby de inenting tegen de ziekte gebruikt,
stoffen. De vrij pijnlijke en langdurige bohan
deling van een 20-tal prikken zal waarschijn
lijk veel verzacht worden.
„Een nog onuitgegeven statistiek geeft aan
dat gedurende het jaar 1912 395 personen ii
het instituut-Pasteur te Parijs tegen hondsdol
heid zijn ingeënt en dat van al die gebetenei
niemand overleden is. Dit is de tweede maal ii
'1ilar' ,at ^et ons gegeven was geen enke
sterfgeval te vermelden. In 't geheel is in di,
jaren op de 1138 behandelde personen slecht
een gestorven.
j r 6r Z^D an<ftre landen waar de honds
dolheid meer verwoestingen aanricht. De nieu
we methode die van de ontdekking Noguchi he
gevolg zal zijn, zal ongetwijfeld nog zekerde
genezing brengen."
EEN SPINSOORT, DIE VISCH VANG'j
Over een Zuid-Afrikaansche spinsoorfc, db
als voedsel visoh gebruikt, die zij zelf vangt,
deelt de zoöloog E. G. Ckubbe, assistent aai)
bet Rhodesiamuseum in Bool away o in „La Nal
ture eenige interessante bijzonderheden me
de. Dit zonderlinge dier, dat voor het cers
door den predikant Abraham ontdekt werdl
behoort tot een spinsoort, die door de na -
tuurkundigon onder den naam „Thalassius
spenceri bekend staat. Het dier verslind
ook kleine kikvorschen en padden. De bo
v ongenoemde ontdekker van deze visehetenl
de spin vertelt, hoe hij op het eigenaardig»
doen van dit dier opmerkzaam gemaakt werd
Hij woonde destijds te G re j'town in Natal eij
was op zekeren dag op vangat naar klein,
visschen en waterinsecten voor zijn aquarium
Hij bediende zich Hierbij van een klein schep
net en ving toevallig ook een spin, die hi
bij de andere dieren in het aquarium deed. Dq
spin was ongeveer drie centimeter groot,
wanneer zij haar pooten uitgespreid hield
Haar lichaam was klein, maar daartegenover
waren haar poolen zeer lang. Nadat iiet diei j
een tijdlang op de steenen van het aquariunl
gezeten bad, nam het een zeer interessant I
houding aan. Met twee pooten rusttte het oi
een steen, terwijl de andere zes wijd o|
het water lagen uitgespreid, zoodat zij eet i
tamelijk groot gedeelte van het water in be
slag namen.
Aanvankelijk lette ik niet op deze houding
aldus vertelt Abraham, totdat mijn bediend»]
met ontsteld gelaat mijn werkkamer kwanj
binnenstormen en mij vertelde, dat de spiu
daarstraks in het aquarium gezet hadl
11611 vari mijn lie vel ings visschen zat op u
peuzelen. Ik ging dadelijk kijken en zag tU
spin op de steenen in het aquarium zitten
terwijl ze een aardig vischje te pakken had
dat ongeveer viermaal zoo groot was alaj
zijn vdrslinster. Een oogenblik was ik ston 1
van verbazing. Hoe was het mogelijk, da
leze spin. die totaal niet zwommen kon, een
evende snel zwemmende visch kon vangen'.
De spin vervolgde intussehen haar maal ei
na eenigen tijd was er niets meer van dei
visch te vinden dan zijn ruggegraat. Nu zot]
k in 't vervolg beier opletten. Kort daarnr
nam de spin weer haar vorige houding aan
zij breidde haar pooten weer over het wa
ter uit, maar zoo, dat de waterspiegel ner
;ens gebroken werd en de oppervlakte rustit
bleef. Met het einde van haar twee achterpoot
ten hield de spin zich aan een steen vast, dk
juist boven het water uitstak; het geheeld'
lichaam rustte op het water, do kop in heb
midden van den door de andere pooten se
vormden kring.
Spoedig zag ik een vischje onder den steci
zwemmen en onder de pooten der spin ko
men. Oogenblikkelijk dook de spin onder, dd
lange pooteif omvatten met een bewonderen
waardige vlugheid het lichaam van het slacht
offer en trokken het naar zich toe op der
steen, waar de spin langzaam haar buit naaif
binnen werkte.
DE BEVOLKING DER WERELD.
Volgens „La vie internationale "kan hef
totaal aantal menschen over de geheele wc
reld op 1700 millioen geschat worden. Het j
dichtst bevolkt is Europa met 44 inwoners
per vierkante kilometer; daarop volgt Azio
met 19 inwoners op dezelfde uitgestrektheid^
Afrika met 5, Amerika met 4 en Australia
met 0.8. Van de Europeesclie landen is Belj;
gië het dichtst bevolkt. Hier vindt men oj
eiken vierkanten kilometer 255 inwoners;
tweede en derde in de rij zijn Nederland en
Engeland met resp 177 en 140 inwoners. Voor
enkele andere landen zijn de cijfers als volgt:
Italië 120, Duitscliland 112, Hand 91,
Oostenrijk-Hongarije 76, Frankrijk 74 H»
kleinst is de dichtheid der bevolking in Rus
land en Noorwegen, waar ze resp, 23 en
bedraagt.
Als geboortecijfer per 1000 inwoners en pei
jaar zijn te noemen: voor Rusland 44.2; vooil
Hongarije 35.6; Italië 32.9; Oostenrijk 32.4;
Duitscliland 29.8; Nederland 28.6; Deneraar
ken, 27.5; Noorwegen 26.1; Schotland 25.2:
Zwitserland 25; Zweden en Engeland 24:8;
België 23.7 Ierland 23.5 en Frankrijk 19.7.
Omtrent 1038 millioen der 1700 millioen
is bekend, hoe de verdeeling der geslachteni
is. Er zijn dan 516.300.000 vrouwen tegen,
521.700.000 mannen, of 990 vrouwen tegen 1000
mannon. Over het geheel zijn er dus ine» i
mannen dan vrouwen. Europa en Airika
maken in dezen regel evenwel een uitzon-den
ring. In Europa toch treft men op 1000 man
nen 1027 vrouwen aan en in Afrika zelfs 1045]
