DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. ,.g o r Bioseope lij. „lilö)" Kindervoorstellingen. KindepgBuisvest 29-36-33, Haarlem EEÜSTE BLAU. Zaterdagavondpraatjes. STADSNIEUWS. Gebouw ST. BAVO f ATEJftOJia 4 OCTOBER. 1918*, 826S Bureaux wan Redactie en Administratie Interesmmenaal Telefoonnummer 1488* Milam ap da polfswen GULDEN b9 verlies vaa Ma «miaraa atagafc. Dit nummer bestaat uit uijf bla den u». o. de Ofïiciëele Kerk- I ijst en het Gei 11 ustreerd Zon dagsblad, in 8 bladzijden, agenda. Waar heon HaarSsmseha Allodagjes No. 981. Sm odes ir aai, 2 uur en 4 uur. Gp vertoon dezer BON, ABONNEMKN®SPBIJS« l-*r s maanden voor Haarlem JflSS Voor do plaatsen, «mar eon «gent ïs gevest!*! (kom <J«rr gem.) 133 Voor de overige plaatsen In Nederland feaaeo per peet 158 Afsondtirlyke nnmmerg 803 PRIJS DEK ADVERTENTIANi Va* I—I tegels eent (ermtant SO eent). Iedere regel leeer 10 el Buiten Haarlem en de Agentschappen 1# et per regel Bnitenl at Dienataanbiedingen 25 et (0 regels), driemaal voor 50 et contant). HULDEN bf) levenslange ongw* ssbiktheSd tat werken. 'Allg betalende ahonné's en dit blad. dk Sa bei bedt eeaer vetndierlngspelk rijn, tfR* volgnac da GULDEN be •asdntttE vendrerd WM 400 GULDEN bi) «vwlitdea. 300 GULDEN bfl verllee vaa een hand el 159 vwrliea vaa Ida 100 GULDEN Ui verlies vaa Mn tam. 3ULDKN bg verlies vaa b 15 Us «H&eerfog deaer %s»dragen wordt daar da Maataehnppf «HoifaedaeSa Algemeens ia Schiedam. 5 October. Gebouw Sint Bavo R. K. Volksbond - Bakkers Bioscoop Union: 2 en 4 nur toonstellingen. In den Hout 2'A uur Haarl. Mu ziekkorps. Matinée. Schouwburg^ Jansweg VA uur R. K. Vriendenkring feestavond vierjarig bestaan. Brongebouw 8 uur Tooneelver- eeiuging T.O.N.E.V.O.: Uitvoering. T i: y i c s M i! s i n 1 uur toe gang kosteloos. AGENDA. 6 October. Gebouw S t Bavo Ned. R. Volksbond Ondersteuningsfonds. Schouwburg Jansweg het Vont- del Tooneel 8 uur Joseph in Do than. Bisschoppelijk Museum (Jansstraat 19). Geopend eiken dag van 10—5 uur, tegen betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zaterda gen on R. K. Feestdagen. Teyler Museum tentoonstelling van moderne aquarellen. Eikendag. Gebouw De Kroon Bioscope-theater Gr. Markt Voorstellingen. Bioscope-theater Oroote Markt V oorstellingen. Apollo-theater BarteUoribstr&at v oors tellingen. Bioscope Union Schoterweg Voor etelling. De socialisten aan de Zaan, die daar nu eens zullen laten zien hoe gelukkig ze het volk zullen maken, zijn aan het wereldher- vormen geslagen. De 8-urige arbeidsdag is ingevoerd, er is ®en flinke bom opgeslagen op de tractemen- fen van de gemeentewerkiui en ook de roode onderwijzers van den beruchten Ossendorp- schen Bond, die zoo flink meegeholpen heb ben in de jongste kiescampagne, hebben nu vanwege de socialistische meerderheid in den Raad een dankbare hulde gekregen: offi cieel is vanwege het gemeentebestuur mede gedeeld, dat aan den rooden „Bond van Ned. onderwijzers" vrijwel de goheele leiding van oe ondcrwijs-aangelegenheden in Zaandam ^1 worden toevertrouwd! De roode heeren spelen mekaar dus van kanten de troeven in de hand. Opmerking verdient dat natuurlijk niet aan o onderwijzers, aan het geheele on derwijzend personeel in Zaandam die me dezeggenschap wordt toevertrouwd, maar al- teen aan don rooden Bond. De rest kan dansen naar de pijpen der roodeheeren, en zal spoedig wol zoover als het kan genegerd "worden. Intussohen is bet goed eens even aan te ehmniijk wil di°- rood6 onderwijzerbond nu Ziellier wat we vinden vermeld op de agen da der spoedig te houden Bondsvergadering: Een voorstel om. nu maar principieel te Verklaren, dat de Bond „staat op den stand- CCCV1II. Een nabiirachting, en wie er- geholpen hebben. Boe de rooden zich op de been houdm, en hoe de propaganda bij ons l)e Katholieke Sociale Actie voor het vuur, en een vergadering die mooi het seizoen zal inzetten. We Z]jn eindelijk weer in ons gewone staf ^rie eu 6en balven dag met de tu .1 Y,0* groen gezeten te hebben werd dat ala boewei de burgerij in het algemeen, tcesu moest. er n°g best een paar daagjes d Zou aangeknoopt hebben: zóó goed h-6| 6 geest overal van het pubLiek en zoo- algetnf r beeft men gehad. Over bet door pY? ban fk gerust zeggen dat. er zoo volk feest genoeg gevierd wordt en °r een beetje beperking van al dat V.AArt*. -11.1 punt van don klassenstrijd", d. w. z. dat hij odk officieel sociaal-democratisch is. Een voorstel om uit te spreken den wensoh, dat het bizonder ouderwijs geheel ver boden worde. Eén verpliehfce school voor allo kinderen! Dat zijn een paar staaltjes. En deze heeren zullen nu in Zaandam al les te vertellen hebben, alles te bekonkelen hebben met Duys en consorten, op het ge bied van het onderwijs 1..,.. DE RESTAURATIE VAN DEN OUDEN SINT BAAF. De belangrijke brief van onzen medewerker A. J. P. in het blad van gisteren doet den heer G. van Kalcken ons het volgende schrijven, dat wij hier ter plaatse, om er den vollen nadruk op te leggen, opnemen: „Mjjne heeren moeten w\j daartegen niet pro testeeren?" „Deze uitroep, bij het bezoek der Maatschappij van Bouwkunst welke hier deze maand gehou den werd, zal evenmin baten als de gegrondè klacht van den schrijver A. J. P. in uw blad van gisteren 1 „Wij hebben ondervonden bij het bouwen van die erbarmelijke puist (naast het monumentale XVIe eeuwsche portaal) aan het Klokhuisplein, hoe weinig nota men nam van het destijds ge uite protest. ,,'t Is inderdaad allertreurigst, hoe men eigendunkelijk, met voorbijgaan van den Rijksarchitect Dr. Cuypers en diens assistent den heer v. d. Steur (architect vredespaleis) zonder voorkennis van het Departement v. Bin- nenl. Zaken, zóó te werk durft gaan!" „JOSEPH IN DOTHAN". Op Maandag 6 en Zaterdag 11 October geeft het „Vondel-Tooneel" (art. leid. Mevr. Gateau Esser, Amsterdam) eene voorstelling van Vondel's „Joseph in Dothan" in den Schouwburg aan den Jansweg. Wij wil len niet nalaten, met enkele woorden deze voorstelling bij onze lezers in te leiden. Do „Joseph in Dothan", die voor 't eerst gedrukt werd in 1640, één jaar na Vondel's overgang tot het Katholicisme, is een der beroemdste werken van don meester. Tij dens Vondel's leven (15871679) werd het 52 malen opgevoerd, zelfs in de 18e eeuw is het op de planken geweest. In de negen tiende eeuw werd het, behalve in den be sloten kring van seminaries en colleges, wei nig gespeeld, voor 't eerst in 1887 in den Stadsschouwburg te Amsterdam. Sinsdien her inneren wij ons geen opvoeringen meer: dit wil echter niet zeggen, dat er geene geweest zijn. Minder geweldig dan „Lucifer", trekt de „Joseph" ons aan door een groote innig heid, die den gewonen mensch gemakkelijker aanspreekt dan het titanische spel van den gevallen engel. Dit verklaart grootendeels de meerdere populariteit van dit stuk. Ieder lezer herinnert zich ongetwijfeld uit zijn kinderjaren het aangrijpende verhaal van Joseph en zijne broeders. Dit verhaal is door Vondel op meesterlijke wijze gedramatiseerd. Er is hier eene finesse van karakterteeke- ning, d;e de strengste, in den dienst der we tenschap vergrijsde Vondelkenners, tot de meest onomwonden lofprijzingen heeft ge bracht. En do taal, die Vondel in dit spel hanteert, is menigmaal van zoo overweldigen de schoonheid, dat ze twijfelloos op één lijn staat met de schoonste fragmenten uit Goethe of Dante Alighieri. Een „Reij van Engelen" opent het eerste bedrijf. Dan treedt Joseph op en begroet in verrukkelijke taal den rijzende dageraad. Hij verhaalt ons van zijn droomen. Weer verschijnt de Reij en zingt de Godheid toe: O Bronaer der alziende zorgen.... In het tweede bedrijf beramen de vier broeders Joseph's ondergang. Ruben wil hem eerst nog in bescherming nemen, het haalt niets uit: hij eindigt met voor te stellen, Joseph neer te laten in den put. In de verte nadert Joseph. De Engelen-reij zingt zijn lof: Hij komt, hij komt, die jonge borst.... De snoode daad wordt voltrokken in het derde bedrijf. Ontroerend is Joseph's gesprek met de arglistige broeders. Een heerlijke rei- zang komt ons troosten over zijn ellendig lot. In het vierde verschijnen de Arabische kooplieden. .Voor luttelo zilverlingen wordt Joseph hun eigendom. Weer besluit de rei van Engelen de acte. In den „Tegenzang" bezingen zij den Pheni"-vogel, den roem van Arabië. Vondel's renaissance-vi3ie heeft hem hier verzen doen neêrschrijven, zóo klate- rend van heerlijkheid, dat ze weergaloos zijn in do letterkunde van alle landen en eeuwen. Het laatste bedrijf vertolkt ons de wroeging van Ruben, die zijn broeder wil gaan verlos sen. Van den pas gesloten koop weet hij niets; hij bemerkt tot zijn ontzetting, dat de put ledig is. De broeders onthullen hem de gru weldaad. Zij zullen hun grijzen vader een leugen gaan vertellen. Er wordt een bokje geslaöht, en de rok, dien zij Joseph van het lichaam hadden gerukt, wordt ingewreven met het bloed. Ruben, in de ziel getroffen bij het zien van Joseph's kleed, heft dat won dere elegische lied aan: O Pluim, waer in het duifken stack Met een alleenspraak van Ruben eindigt het stuk. In den geest ziet hij de wanhoop van den stokouden grijsaard en schildert ons die in hartverscheurende verzen. Wij .wekken een ieder op, een der beide aangekondigde opvoeringen bij te wonen. Aan de instudeering der rollen, aan de regie en het décor zijn de meest minutieuse zorgen besteed. De katholieken in het bijzonder heb ben een eereschuld te voldoen aan dezen groeten voorganger uit de gouden eeuw. Hij heeft het Roomsche geloof, door hem omhelsd na jaren van feilen zielestrijd, verheerlijkt in gedichten, die in één adem kunnen ge noemd worden, alléén met de gewrochten van de allergrootste der menschheid, van Homeros en Dante, van Aischulos en Sha kespeare. Laten we fier gaan op Vondel. Laten we dat toonen, zoo vaak we kunnen 1 Op naar de uitvoeringen van het Vondel- Tooneel 1 v. S. WAT DE HAARLEMSCHE COLLEGA'S ZEGGEN OVER DE PEESTEN. De „Stads-Editie" zegt in een artikel o.m. het volgende: „Dat de afgeloopen dagen zoo uitstekend zijn geslaagd, hebben wij in de eerste plaats te danken aan de feestcommissie. De leden van dit comité hebben getoond ons volkskarakter te kennen, zij hebben de in woners geheel vrij gelaten, zoodat de volks stemming zich vrij kon uiten. Wij hebben nu eenmaal een antipathie tegen alles wat naar dwang of grootdoenerij zweemt, even als wij afkeerig zijn bij algemeene feesten van entreés en afgesloten terreinen, zoodat alleen een bevoorrecht gedeelte kan deel nemen aan hetgeen wordt aangeboden. Geen wonder dat dan dikwerf die echt jolige stemming ontbreekt. „De feestcommissie wist al die klippen te ontzeilen en toch regelde zij het pro gram tot in details op een wijze boven on zen lof verheven. Zij wist blijkbaar dat door het publiek niet als kinderen te behande len, de gelden ruimschoots zouden binnen komen, want ieder droeg nu gaarne bij en concurreerde om toch maar het best voor den dag te komen. „En gaan we nu het programma nog eens na, dan blijkt ons dat er niets dan zaken in voorkomen, die geheel in overeenstem ming zijn met ons Hollandsch volkskarak ter. Geen nieuwerwetsche rariteiten, maar echt oud-Hollandsche pret werd den Haar lemmers aangeboden. Feest voor allen, voor rijk en arm. Ieder kon vrij jubelen, zonder in het minst te worden belemmerd „Het komt ons voor, dat wij nu eens een volksfeest in den waren zin des woords heb ben gehad en wij gelooven ook, dat ervoor de vereeniging Koninginnedag veel uit te leer en is geweest. Een jaar of 12 geleden waren ook haar feesten meer in overeen stemming met ons volkskarakter en heersch- te er niet die stille stemming, omdat toen iedereen aan de festiviteiten kon deelnemen. Bij het organiseeren van een volksfeest moet men optimisme bezitten, meeleven met' liet publiek en luisteren naar de volksstem. Dan kan medewerking niet uitblijven, dan stroomt het geld ruimschoots toe, omdat men zelf medezeggenschap heeft. De Hol lander loopt van nature niet gauw warm, maar toch houden wij meer van pret en jool, dan van saai gedoe. Er is nog heel veel goeds in ons volksleven, mits wij het maar weten op te merken. „Mogen de afgeloopen feesten eens ver andering brengen in de wijze van feest vieren op den verjaardag der Koningin, want hoe men daarover ook mag denken, het publiek is over het algemeen niet in genomen met den vorm. En wiL men wer kelijk verbetering, dan kan men onmoge lijk zich maar blijven verantwvoorden met het gezegde: „ieder moet maar li van deze vereeniging worden." SCHERMEN. Men verzoekt ons het volgende te plaatsen: Toen op j.l. Woensdagmiddag op het Mili tair-Assaut ter gelegenheid do;' nafhankelijk heidsfeesten het talrijke enthousiast applaudiseerde toen in de' mie der 1813 soldaten een W werd gevormd, zal er een gevoel van voldoening gekomen zijn over den Sergeant-Majoor Vink. Waarlijk wat zou den de colonnes zonder, dezen schermmeester geworden zijn? Het was een succes voor hem, dat alles wat hij voor 't Assaut gedaan had, zoo prachtig van stapel liep. De generale leider van het Assaut was er dan ook zeer tevreden over en Kapitein Kruyt stak het niet onder stoelen en banken dat Majoor .Vink voor de schermsport en de colonnes een groote kracht is. We doen niet aan de overige krachten te kort, wanneer we nog eens aanstippen, dat het gedeelte schermen, zulk een belangrijke factor op het program ma, door Majoor Vink tot zijn recht is ge komen, want hij is een schenner pur sang, een sportman in den waren zin. Wie hem ooit meer nabij heeft kunnen ga deslaan in een schermpartij zal kunnen ge wogen van zijn loyaal optreden. Niet het nij dig uitvallen van een die zich niet geraakt wil zien maar een schermer die het doet om goed en mooi werk te leveren. In zijn nieuwe schermzaai in het Bad huis aan de Badhuisstraat hebben wij hem eens opgezocht en wij troffen hem als altijd in een zeer opgewekte stemming. Een pret tig schermlokaal, goed geventileerd, stofvrij Entrée 1 R. Kind. 10, Volw. 15 ct. 2R. 5, 10 ct. Zie verder advertentie in dit blad. en centraal verwarmd, ziedaar de drie eischen van den tegenwoordigen tijd. En wat nog meer zegt, de schermers kunnen zich bade» voor zij naar huis gaan. De heer Vink heeft aan zijn schermzaai een zes-tal mooi ingerichte douc-hebaden ver bonden, zoodat elke hygiënist er gerust kan gaan schermen. „Ziet u", zei de heer Vink, „het schermen is wat op den achtergrond geschoven door het voetballen, doch er komt een kentering. Het militair-assaut is één groote propaganda geweest voor de scherm, sport. Toch ziet men het intens-mooie niet van een stand of een houding op zulk een groot grasveld. De fijne afwerking van een salut bijv. komt veel meer tot zijn recht in een kleinere ruimte. Het elegante van het Italiaansch degen-schermen komt op zulk een reusachtig groot terrein niet uit, daarom is sabel veel beter op een afstand te vol gen." Op zeer onderhoudende wijze vertelde ons de heer Vink nog van de colonnes die b'j met de vereeniging „Mars" maakte en v j gelooven graag dat het geen grootspraak van hem is, wanneer we nog denken aan de mooie colonne-geweer in 1813 costuums van het Assaut. Trouwens de heer Vink is zeer, eenvoudig en het heeft velen getroffen dat toen hij de colonne presenteerde na het vor men van de W hij zoo bescheiden op zijn post bleef; het qpplaus gold voorzeker hom op de eerste plaats. Moge het hem gelukken, wat zijn streven is: de schermsport weer populair maken; daarvoor installeerde hij zijn nieuwe inrichting zoo comfortabel mogelijk. Succes zij hem gewenschtl MUSEUM VAN KUNSTNIJVERHEID. De tentoonstelling van Moderne Medailles en Plaquetten, die in het Museum var Kunstnijverheid wordt georganiseerd zal den' 14en dezer geopend worden. De catalogus, die gereed wordt gemaakt, telt reeds pl.m. 500 nummers. Zondag zullen de reproducties der deco< ratieve werken van den Franschen schil* der Boucher, als ook de houtsneden vaq den heer Lebeau nog tentoongesteld zyn. Dien dag i3 de toegang kosteloos. BADEN. In het Douche-badhuis aan den Kouden- horn zijn in de afgeloopen week 743 eu' in dat aan het Leidscheplein 1001 badep genomen. (Zij Stadsnieuws verder op in dit Blad.] nat e ui; Uil cay J. een oeeije beperking van ai dat 'Va» eri ),r(rt maken, dan uitbreiding er inziens op het programma moet Vol»;1 nVr!'or>jieg wea d.'° bet goed met het lerq Inét iu dit speciale geval met alle recht en iféït &d!f zfieCht, ea reden een w aar up zijn plaats was. en dat Haar lem met alle rech ten reden een waar- d i g feest ook gevierd heeft. Ik laat nu dat gezang van „Janus" en van „Mina" maar rusten: daar is voor „Volkszang" nog heel veel te doen, en de toekomst zooals wij die verhopen, komt niet opeens. Maar af gescheiden daarvan, en ongeacht dan het feit, dat ons volk en vooral het jongere ge slacht bij deze feesten weer bewezen heeft dat het niet zingen kan en dat het dus daarin moet worden opgevoed, kunnen wij zeggen dat de Haarlemsche burgerij hart had voor dit feest in alle opzichten, er in medeleefde en erin opging. En wanneer je dan zoo de stemming eens nagaat onder het volk van allerlei rang en stand, dan lach je jezelf een bult om die hoogwijze heeren die in officieels lichamen en op de sociëteit met veel pathos beweerden, dat men er niets voor voelde, dat die herden king van de 100-jarige vrijheid van Neder land niet insloeg bij het volk en dat er van een mede-gevoel der burgerij voor dit jubileum niets te merken zou wezen 1 Nu is het waar, dat in dit opzicht mijn goede vriend Nagtzaam een heel beste bondgenoot is geweest van degenen die het feest heb ben georganiseerd. Juist door. zijn geprik kelde en prikkelende, schampere opmerkin gen. juist door zijn schimpscheuten te gen het Oranjehuis en zijn geleuter over, de „onverschilligheid dor burgerij", heeft 'bij nog menigeen opgewekt om eens te la- Iten zien wat er toch diep in het hart des volks wortelt, en het zal hein en zijn kor- nuiten, die al hun best doen om, ontevre denheid zaaiend, het volk tegen vorstenhuis en maatschappelijke orde op te zetten, wel een leelijke pil geweest zijn dat de geest j van het groote publiek, van de groote me- nigte, zoo bij uitstek ordelievend en Oranje gezind en vaderlandslievend is gebleken! ]Neen, de groote „trek" naar de sociaal-de- i mocratie berust niet op de denkbeelden en ideeën van die heeren, maar wordt kunst- matig gefokt door het speculeeren dat de sociaal-democraten doen op allerlei kleine ontevredenheidjes, allerlei griefjes hier en griefjes daar, allerlei in waarheid voor ver betering vatbare toestanden, die zij exploi- teeren en gebruiken om dan hier, dan daar, volgelingen en nog liever stemmetjes te winnen 1 Dat brengt mij er op, te vragen hoe het nu toch onzerzijds zit met de pro paganda? In dit blad is er artikel op ar tikel over geschreven, en gisteren las ik alweer een opwekking om nu toch voor den draad te komen. Hoe moet dat nu? Blij ven daar nu allerlei personaliteitjes en ge- voeligheidjes tusschen zitten? Omdat men zich, bij goedbedoelde pogingen om verbe teringen te brengen die toch waarlijk hoog- noodig waren, niet naar eer of waarde ge kend zaïr. moet men daarom de zaak' iwaar het om gaat, erbij laten lijden? Ik hoop het niet, en ik verwacht dat onze krant in dit opzicht spoedig eens goed nieuws zal hebben mee te deelen 1 Trouwens het wordt nu tijd dat de campagne gaat be ginnen en verschillende vereenigingen zijn dan ook al, zooals ik in mijn naaste omge ving bemerk, aan liet work jgetogen. D© „Ka tholieke Sociale Actie", de grootste orga nisatie van al en de samenvatting van alle vereenigingen, bereidt naar ik hoor een groote propaganda-vergadering voor, die aan het begin van het seizoen nu eens flink leven in de K. S. A. moet gaan brengen, en die vooral erop zal zijn toegelegd, om de te dezer stede buitengewoon groote on verschilligheid van de aristocratie onder de katholieken, van de „hoogere standen" zoo als dat heet, voor alle sociale werk, en voor, de stichting der K. S. A. in het bijzonder, j weg te nemen. Dat pater Borromaeus de Greeve dien avond zijn machtig woord zal laten hooren, mag ik geloof ik wel, ver klappen: althans het is nu al door menig een ,die den gevierden redenaar zoo graag hoort, als een verblijdend nieuwtje medege deeld. Vootts zat Mr. Aalberse komen spre ken en het is er geheel op aangelegd, dat vooral de „betere stand" zooals men 't noemt: de menschen van fortuin en in vloed eu positie, op deze vergadering, die een gedistingeerd karakter dragen zal, en die nu eens ditmaal niet speciaal alléén is belegd voor den werkman (al is het be* lang van den werkman een heel voor naam deeL der Katholieke Sociale Actie) te* genwoordig zullen wezen. De K'. S. A. wil nu eens niet komen voor de oude, beproef*) de vrienden, zooals er zooveel zijn in de stad, maar het is er vooral om te doen degenen? te bereiken die tot dusverre voor de K.S.AJ zooals ze zeggen „niet veel voelen", diej er onverschillig voor. bleven of zelfs vijan* dig er tegenover staan. Dat een paar man*S nen als Aalberse en pater Borromaeus nu; komen vertellen, wat dan eigenlijk de K.) S. A. wil en doet, kan dezulken beter in* lichten, en menig verkeerd denkbeeld kan' daardoor worden weggenomen. Ik stel mijf dan ook van deze groote vergadering, die ditmaal eens in de mooie zaal van „Del Kroon" zal worden gehouden, héél Veel voort Ze kan voor de Kath. Sociale Actie in Haar», lem, die wel wat nieuw vuur en meer bloedt noodig heeft, een bijzonder beteekenievol punt in hare geschiedenis zijn! 4 OCTOBER^

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1913 | | pagina 1