I i I i DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. 400 211 150 198 60 15 ie» .rs ass i" ,.m m» Kinderhuïsvest 29-31-33, Haarlem EERSTE BLAB. Zaterdagavondpraatjes. STADSNIEUWS. Gebouw 5>r. BAVO Bioscope Mij. „UÜ35" Kindervoorstellingen. UTEIOM 4 KETOBER. 1913. 38it«Jop«afiggan 825! &BONNEMENÏ8PBIJSI rwr 9 mBannen voor Haarlem yi.SS Vaor de plaatsen, waar een agent Ja gevestigd ffconi (Ter gem.). - 135 Voor de overige plaatsen In Nederland franco per post 1.88 AXionderliika nummarc8.03 Bureaux van Redactie en Administratie Interoesnanunaal Telefoonnummer 1426* PRIJS DER AD V KKTKNl'lSNt Van 1—8 regels 88 cent (eontant 58 sent). Iedere regel meer 18 ei Buiten Haarlem en de Agentsebappen 15 et per regel Bnitenl 10 oi Dienstaanbiedingen 25 ei (8 regels), driemaal voor 50 et (A «octant). BULDEN 1>Ö levenslange otnrfl. eehiJrtfceid tot werk»». All« betalende al>ont»*°s en dH blad. die in Kei ïedi eener vermkerlngspolia «Sn, sfln volgene de bepalingen «p de poüsnea vermeld, tegen Pngela&See venrAerd GULDEN bfl GULDEN bfl ffBflfft GULDEN Ö^SSLbl! ^8R91 verlie. v« een fi fBBS mdiu vea Billfi wrijven band of voet IHtf ééa oog. B^HijÉi? Mn dnim. De «tttcariat denev bedrage* wordt gegaraadeenl doer do MaatseÜappB JSdbaèeCt Algem«eK« TesAeriieibiiik* Ie Sebtedaia. 3ULDKN bQ verliet van één wtbvingegi GULDEN b# verlies va» ééa s>«ierea vis««r. Dit nummer bestaat uit uijf bla den ui. o. de Oïïiciëele Kerk- I ijs i en het Ge i 11 ustreerd Zon- dagsblad, in 8 bladzijden. AGENDA. 5 October. Gebouw Sint Bavo It. K. Volksbond Bakkers Bioscoop Union: 2 en 4 uur Voorstellingen. In den Hout 2% uur Haarl. Mu ziekkorps. Matinée. Schouwburg Janeweg 1V> uur R. K.. Vriendenkring feestavond vierjarig bestaan. Brongebouw 8 uur Tooneel ver- eeniging T.O.N.E.V.O.: Uitvoering. '1' e y Iers M u s r u ui I- 1 uur toe gang kosteloos. 6 October. Ned. R. Volksbond AGENDA. Gebouw St. Bavo - Ondersteuningsfonds. Schouwburg Jansweg het Voru- del Tooneel 8 uur Joseph in Dothan. Bisschoppelijk Museum (Jansstraat 19). Geopend eiken- dag van 10—5 uur, tegen betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zaterda gen en R. K. Feestdagen. Teyler Museum tentoonstelling van moderne aquarellen. Eiken dag. Gebouw De Kroon Bioscope-theater Gr. Markt Voorstellingen. Bioscope-theater Groote Markt Voorstellingen. Bioscope Union Schoterweg Voor etelling. Waar heen De socialisten aan de Zaan, die daar nu eens zullen laten zien hoe gelukkig ze het volk zullen maken, zijn aan het wereldher- vormen geslagen. Do 8-urige arbeidsdag is ingevoerd, er is een flinke bom opgeslagen op de tractemen- ten van de gemeentewerklui en ook de roode onderwijzers van don beruohten Ossendorp- schen Bond, die zoo flink meegeholpen heb ben in de jongste kiescampagne, hebben nu vanwege de socialistische meerderheid in den Raad een dankbare hulde gekregen: offi cieel is vanwege het gemeentebestuur mede gedeeld, dat aan den rooden „Bond van Ned. onderwijzers" vrijwel de geheele leiding van de onderwijs-aangelegenheden in Zaandam zal worden toevertrouwd! De roode heeren spelen mekaar dus van •die kanten de troeven in de hand. Opmerking verdient dat natuurlijk niet aan (:e onderwijzers, aan het geheele on derwijzend personeel in Zaandam die me dezeggenschap wordt toevertrouwd, maar al léén aan den roodeu Bond. De rest kan. dansen naar de pijpen der roode heeren, en zal spoedig wel zoover als het kan genegerd worden. Intusschen is het goed eens even aan te «tippen, wat die roode onderwijzerbohd nu eigenlijk wil. Ziehier wat we vinden vermeld op de agen da der spoedig fe hotiden Bondsvergadering: Een voorstel om nu maar principieel te verklaren, dat de Bond „staat op den stand- CCCV1II. Een nabetrachting, en wie er geholpen hebben. Boe de rooden zich op de been' houden, en hoe de propaganda bij ons is. Be Katholieke Sociale Actie voor het 'vuur, en een vergadering die mooi het seizoen zal inzetten. We zijn eindelijk weer in ons gewone i°en. Na drie en een halven dag met de au vol groen gezeten te hebben werd dat 1' hoewel de burgerij in het algemeen, fe„ moest> er nog best een paar daagjes pesten zou aangeknoopt hebben: zóó góed vópi do &cest overal van het publiek en zoo- gfóy pleizier heeft men gehad. Over het ..,,^'riean kan fk gerust zeggen dat er zoo dal;', volk'feest genoeg gevierd wordt en ui; óó/^cr een beetje beperking van al dat ,l)ret maken, dan uitbreiding er 3f.'.'j ijns inziens op het programma moet Volk"' „van deSenen die het goed met het dia fpftif n„ reent, en reden een waar- .1 -'jn plaats was. en dat Haar- punt van den klassenstrijd", d. w. z. dat hij odk officieel sociaal-democratisch is. Een voorstel om uit te spreken den wensoh, dat het bizonder onderwijs geheel ver boden worde. Eén verplicht© school voor allo kinderen! Dat zijn een paar staaltjes. En deze heeren zullen nu in Zaandam al les te vertellen hebben, alles te bekonkelen hebben met Duys en consorten, op het ge bied van het onderwijs! Haarlemsche Alledagjes Ne- §61. DE RESTAURATIE VAN DEN OUDEN SINT BAAF. De belangrijke brief van onzen medewerker A. J. P. in het blad van gisteren doet den heer G. van Ralcken ons het volgende schrijven, dat wjj hier ter plaatse, om er den vollen nadruk op te leggen, opnemen: „Mijne heeren moeten wij daartegen niet pro testeeren?" „Deze uitroep, bij het bezoek der Maatschappij van Bouwkunst welke hier deze maand gehou den werd, zal evenmin baten als de gegronde .klacht van den schrijver A. J. P. in uw blad van gisteren „Wij hebben ondervonden bij het bouwen van die erbarmelijke puist (naast het monumentale XVIe eeuwsche portaal) aan het Klokhuisplein, hoe weinig nota men nam van het destijds ge uite protest. ,,'t Is inderdaad allertreurigst, hoe men e i g e n d u n k e 1 ij k, met voorbij gaan van den Rijksarchitect Dr. Cuypers en diens assistent den heer v. d. Steur (architect vredespaleis) zonder voorkennis van het Departement v. Bin nen!. Zaken, zóó te werk durft gaan!" „JOSEPH IN DOTHAN". Op Maandag 6 en Zaterdag 11 October geeft het „Vondel-Tooneel" (art. leid. Mevr. Cateau Esser, Amsterdam) eene voorstelling van VondeRs „Joseph in Dothan" in den Schouwburg aan den Jansweg. Wij wil len niet nalaten, inet enkele woorden deze voorstelling bij onze lezers in te leiden. De „Joseph in Dothan", die voor 't eerst gedrukt werd in 1640, één jaar na Vcmdel's overgang tot het Katholicisme, is een der beroemdste werken van den meester. Tij - deus Vondel's leven (15871679) werd het 52 malen opgevoerd, zelfs in de 18e eeuw is het op de planken geweest. In de negen tiende eeftw werd het, behalve in den be sloten kring van seminaries en colleges, wei nig gespeeld, voor 't eerst in 1887 in den Stadsschouwburg te Amsterdam. Sinsdien her inneren wij ons geen opvoeringen meer: dit wil echter niet zeggen, dat er geene geweest zijn. Minder geweldig dan „Lucifer", trekt de „Joseph" ons aan door een groota innig heid, die den gewonen mensch gemakkelijker aanspreekt dan het titanische spel van den gevallen engel. Dit verklaart grootendeels de meerdere populariteit van dit stuk. Ieder lezer herinnert zich ongetwijfeld uit zijn kinderjaren het aangrijpende verhaal van Joseph en zijne broeders. Dit verhaal is door Vondel op meesterlijke wijze gedramatiseerd. Er is hier eene finesse van kar akte rteeke- ning, die de strengste, in den dienst der we tenschap vergrijsde Vondelkenners, tot de meest onomwonden lofprijzingen heeft ge bracht. En de taal, die Vondel in dit spel hanteert, is menigmaal van zoo overweldigen de schoonheid, dat ze twijfelloos op één lijn staat met de schoonste fragmenten uit Goethe of Dante Alighieri. Een „Reij van Engelen" opent het eerste bedrijf. Dan treedt Joseph, op en begroet in verrukkelijke taal den rijzende dageraad. Hij verhaalt tons van zijn droomen. Weer verschijnt de Reij en zingt de Godheid toe: O Bronaer der alziende zorgen.... In het tweede bedrijf beramen de vier broeders Joseph's ondergang. Ruben wil hem eerst nog in bescherming nemen, het haalt niets uit: hij eindigt met voor te stellen, Joseph neer te laten in den put. In de verte nadert Joseph. De Eugelen-reij zingt zijn lof: Hij komt, hij komt, die jonge borst.... De snoodo daad wordt voltrokken in het derde bedrijf. Ontroerend is Joseph's gesprek met de arglistige broeders. Een heerlijke rei- zang komt ons troosten over zijn ellendig lot. I In het vierde verschijnen de Arabische kooplieden. .Voor luttele zilverlingen wordt Joseph hun eigendom. Weer besluit de rei van Engelen do acte. In den „Tegenzang" bezingen zij den Phenix-vogel, den roem van Arabië. Vondel's renaissance-visie heeft hem hier verzen doen neerschrijven, zóo klate rend van heerlijkheid, dat ze weergaloos zijn in de letterkunde van alle landen en eeuwen. Het laatste bedrijf vertolkt ons de wroeging van Ruben, die zijn broeder wil gaan verlos sen. Van den pas gesloten koop weet hij niets hij bemerkt tot zijn ontzetting, dat de put ledig is. De broeders onthullen hem de gru weldaad. Zij zullen hun grijzen vader een leugen gaan vertellen. Er wordt een bokje geslacht, en de rok, dien zij Joseph van het lichaam hadden gerukt, wordt ingewreven met het bloed. Ruben, in de ziel getroffen bij het zien van Joseph's kleed, heft dat won dere elegische lied aan: O Pluim, waer in het duifken stack....;. Met een alleenspraak van Ruben eindigt het stuk. In den geest ziet hij de wanhoop van den stokouden grijsaard en schildert ons die in hartverscheurende verzen. Wij wekken een ieder op, een der beide aangekondigde opvoeringen bij te wonen. Aan de instudeering der rollen, aan de regie en het déoor zijn de meest minutieus© zorgen besteed. De katholieken in het bijzonder heb ben een eereschuld te voldoen aan dezen grooten voorganger uit de gouden eeuw. Hij heeft het Roomsche geloof, door hem omhelsd na jaren van feilen zielestrijd, verheerlijkt in gedichten, die in één adem kunnen ge noemd worden, alléén met de gewrochten van de allergrootste der menschheid, van Homeros en Dante, van Aischulos en Sha kespeare. Laten we fier gaan op Vondel. Laten we dat toonen, zoo vaak we kunnen! Op naar de uitvoeringen van het Vondel- Tooneel WAT DE HAARLEMSCHE COLLEGA'S ZEGGEN OVER DE FEESTEN. De „Stads-Editie" zegt in een artikel o.m. het volgende „Dat de afgeloopen dagen zoo uitstekend zijn geslaagd, hebben wij in de eerste plaats te danken aan de feestcommissie. De leden van dit comité hebben getoond ons volkskarakter te kennen, zij hebben de in woners geheel vrij gelaten, zoodat de volks stemming zich vrij kon uiten. Wij hebben nu eenmaal een antipathie tegen alles wat naar dwang of grootdoenerij zweemt, even als wij afkeerig zijn bij algemeene feesten van entreés en afgesloten terreinen, zoodat alleen een bevoorrecht gedeelte kan deel nemen aan hetgeen wordt aangeboden. Geen wonder dat dan dikwerf die echt jolige stemming ontbreekt. „De feestcommissie wist al die klippen te ontzeilen en toch regelde zij het pro gram tot in details op een wijze boven on zen lof verbeven. Zij wist blijkbaar dat door het publiek niet als kinderen te behande len, de gelden ruimschoots zouden binnen komen, want ieder droeg nu gaarne bij en concurreerde om toch maar het best voor den dag te komen. „En gaan we nu het programma nog eens na, dan blijkt ons dat er niets dan zaken in voorkomen, die geheel in overeenstem ming zijn met ons Hollandsch volkskarak ter. Geen nieuwerwetsche rariteiten, maar echt oud-Hollandsche pret werd den Haar lemmers aangeboden. Feest voor allen, voor rijk en arm. Ieder kon vrij jubelen, zonder in het minst te worden belemmerd „Het komt ons voor, dat wij nu eéns een volksfeest in den waren zin des woords heb ben gehad en wij gelooven ook, dat ervoor de vereeniging Koninginnedag veel uit te leeren is geweest. Een jaar of 12 geleden waren ook haar feesten meer i'n overeen stemming met ons volkskarakter en heersch- te er niet die stille stemming, omdat toen iedereen aan de festiviteiten kon deelnemen. Bij het organiseeren van een volksfeest moet men optimisme bezitten, meeleven met het publiek en luisteren naar de volksstem. Dan kan medewerking niet uitblijven, dan stroomt het geld ruimschoots toe, omdat men zelf medezeggenschap heeft. De Hol lander loopt van nature niet gauw warm, maar toch houden wij meer van pret en jool, dan van saai gedoe. Er is nog heel veel goeds in ons volksleven, mits wij het maar weten op te merken. „Mogen de afgeloopen feesten eens ver andering brengen in de wijze van feest vieren op den verjaardag der Koningin, want hoe men daarover ook mag denken, het publiek is over het algemeen niet in genomen met den vorm. En wil men wer kelijk verbetering, dan kan men onmoge lijk zich maar blijven verantw\ oorden met het gezegde: „ieder moet maar li van deze vereeniging worden." SCHERMEN. Men verzoekt ons het volgende te plaatsen Toen op j.l. Woensdagmiddag op het Mili tair-Assaut ter gelegenheid d o afhankelijk heidsfeesten het talrijke p enthousiast applaudiseerde toen in de me der 1813 soldaten een W werd gevormd, zal er een gevoel van voldoening gekomen zijn over den Sergeant-Majoor Vink. Waarlijk wat zou den de colonnes zonder dezen schermmeester geworden zijn? Het was een succes voor hem, dat alles wat hij voor 't Assaut gedaan had, zoo prachtig van stapel liep. De generale leider van het Assaut was er dan ook zeer tevreden over en Kapitein Kruyt stak het niet onder stoelen en banken dat Majoor .Vink voor de schermsport en de colonnes een groote kracht is. We doen niet aan de overige krachten te kort, wanneer we nog eens aanstippen, dat het gedeelte schermen, zulk een belangrijke factor op het program ma, door Majoor Vink tot zijn recht is ge komen, want hij is een schermer pur sang, een sportman in den waren zin. Wie hem ooit meer nabij heeft kunnen ga deslaan in een schermpartij zal kunnen ge wogen van zijn loyaal optreden. Niet het nij dig uitvallen van een die zich niet geraakt wü zien maar ©en schermer die het doet om goed en mooi werk te leveren. In zijn nieuwe schermzaal in het Bad huis aan de Badhuisstraat hebben wij hem eens opgezocht en wij troffen hem als altijd in een zeer opgewekte stemming. Een pret tig schermlokaal, goed geventileerd, stofvrij Smsdesiraai, 2 uur en 4 uur. Op vertoon dezer BON, Entrée 1 R. Kind. 10, Volw. 15 ct. 2 R. 10 ct. Zie verder advertentie in dit blad. en centraal verwarmd, ziedaar de drie eischen| van den tegenwoordigen tijd. En wat nog meer zegt, de schermers kunnen zich baden voor zij naar huis gaan. De heer Vink heeft aan zijn schermzaal een zes-tal mooi ingerichte douchebaden ver bonden, zoodat elke hygiënist er gerust kanl gaan schermen. „Ziet u", zei de heer Vink, I „het schermen is wat op den achtergrond geschoven door het voetballen, doch er komt een kentering. Het militair-assaut is één groote propaganda geweest voor de scherm sport. Toch ziet men het intens-mooie niet I van een stand of een houding op zulk eon| groot grasveld. De fijne afwerking van een salut bijv. komt ve^l meer- tot zijn recht I iu een kleinere ruimte. Het elegante van het Italiaansch degen-schermen komt op zulk een reusachtig groot terrein niet uit, daarom is sabel veel beter op een afstand te vol gen." Op zeer onderhoudende wijze vertelde] ons de heer Vink nog van de colonnes die toj met de vereeniging „Mars" maakte eri I j gelooven graag dat het geen grootspraak van hem is, wanneer we nog denken aan de mooie colonne-geweer in 1813 costuums van het Assaut. Trouwens de heer Vink is zeerl eenvoudig en het hoeft velen getroffen dat toen hij de colonne presenteerde na het vor men van de W hij zoo bescheiden op zijn post bleefhet applaus gold voorzeker hem op de eerste plaats. Moge het hem gelukken wat zijn streven is: de schermsport weer populair maken; daarvoor installeerde hij zijn nieuwe inrichting zoo comfortabel mogelijk, Succes zij hem gewenschtl MUSEUM VAN KUNSTNIJVERHEID. De tentoonstelling van Moderne Medailles I en Plaquetten, die in het Museum var. Kunstnijverheid wordt georganiseerd zal den 14en dezer geopend worden. De catalogus, die gereed wordt gemaakt, telt reeds pl.m, 500 nummers. Zondag zullen de reproducties der deco-1 ratieve werken van den Franschen schil der Boucher, als ook de houtsneden van j den heer Lebeau nog tentoongesteld zjjn. Dien dag is de toegang kosteloos. BADEN. In het Douche-badhuis aan den Kouden- horn zijn in de afgeloopen week 743 en in dat aan het Leidscheplcin 1001 badep genomen. (Zi? Stadsnieuws verder op in dit Blad.) lent met alle reeh ten reden een waar dig feest ook gevierd heeft. Ik laat nu dat gezang van „Janus" en van „Mina" maar rusten: daar is voor „Volkszang" nog heel veel te doen, en de toekomst zooals wij die verhopen, komt niet opeens. Maar af gescheiden daarvan, en ongeacht dan het leit, dat ons volk en vooral het jongere ge slacht bij deze feesten weer bewezen heeft dat liet niet zingen kan en dat het dus daarin moet worden opgevoed, kunnen wij zeggen dat de Haarlemsche burgerij hart had voor dit feest in alle opzichten, er in medeleefde en erin opging. En wanneer je dan zoo de stemming eens nagaat onder het volk van allerlei rang en stand, dan lach je jezelf een bult om die hoogwijze heeren die in officieele lichamen en op de sociëteit met veel pathos beweerden, dat men er niets voor voelde, dat die herden king van de JOO-jarige vrijheid van Neder land niet insloeg bij het volk en dat er van een mede-gevoel der burgerij voor dit jubileum niets te merken zou wezen! Nu is het waar, dat in dit opzicht mijn goede vriend Nagtzaam een heel beste bondgenoot is geweest van degenen die het feest heb ben georganiseerd. Juist door zijn geprik kelde en prikkelende, s^hampere opmerkin gen, juist door zijn schimpscheuten te gen het Oranjehuis en zijn geleuter over de „onverschilligheid der burgerij", heeft hij nog menigeen opgewekt om eens te la ten zien wat er toch diep in het hart des volks wortelt, en het zal hem en zijn kor- nuiten, die aL hun best doen om, ontevre- denheid zaaiend, het volk tegen vorstenhuis j en maatschappelijke orde op te zetten, wel een leelijke pil geweest zijn dat de geest van het groote publiek, van de groote me nigte, zoo bij uitstek ordelievend en Oranje gezind en vaderlandslievend is gebleken! Neen, de groote „trek" naar de sociaal-de mocratie berust niet op de denkbeelden en ideeën van die heeren, maar wordt kunst matig gefokt door het speculeeren dat de sociaal-democraten doen op allerlei kleine i ontevredenheidjes, allerlei griefjes hier en jgriel'jes daar, allerlei in waarheid voor ver betering vatbare toestanden, die zij exploi- teeren en gebruiken om dan hier, dan daar, volgelingen en nog liever... stemmetjes te winnen I Dat brengt mij er ep, te vragen hoe het nu toch onzerzijds zit met de pro paganda? In dit blad is er artikel op ar tikel over geschreven, en gisteren las ik alweer een opwekking om nu toch voor den draad te komen. Hoe moet dat nu? Blij ven daar nu allerlei personaliteitjes en ge- voeligheidjes tusschen zitten? Omdat men zich, bij goedbedoelde pogingen om verbe teringen te brengen die toch waarlijk hoog- noodig waren, niet naar eer of waarde ge kend za,sr. moet men daarom de zaak' waar het om gaat, erbij laten lijden? Ik hoop het niet, en ik verwacht dat onze krant in dit opzicht spoedig eens goed nieuws zal hebben mee te deelenl Trouwens het wordt nu tijd dat de campagne gaat be ginnen en verschillende vereenigingen zijn dan ook al, zooals ik in mijn naaste omge ving bemerk, aan bet werk igetogen. De „Ka tholieke Sociale Actie", de grootste orga nisatie van al en de samenvatting van alle vereenigingen, bereidt naar ik hoor een groote propaganda-vergadering voor, die aan het begin van het seizoen nu eens flink leven in de K. S. A. moet gaan brengen, en die vooral erop zal zijn toegelegd, om de te dezer stede buitengewoon groote on verschilligheid van de aristocratie onder de katholieken, van de „hoogere standen" zoo als dat heet, voor alle sociale werk, én voor de stichting der K. S. A. in het bijzonder, weg te nemen. Dat pater Borromaeus de Greeve dien avond zijn machtig woord zal laten hooren, mag ik geloof ik wel. ver klappen: althans het is nu al door menig een ,die den gevierden redenaar zoo graag hoort, als een verblijdend nieuwtje medege deeld. Voorts zal Mr. Aalberse komen spre ken en het is er geheel op aangelegd, dat vooral de „betere stand" zooals men 't noemt: de menschen van fortuin en in vloed en positie, op deze vergadering, die een gedistingeerd karakter dragen zal, en die nu eens ditmaal niet speciaal alléén is belegd voor den werkman (al is het be lang van den werkman een heel voor naam deel der Katholieke Sociale Actie) te«,| genwoordig zullen wezen. De K. S. A. wil l nu eens niet komen voor de oude, beproef-\J de vrienden, zooals er zooveel zijn in de stad, maar het is er vooral om te doendegenenii te bereiken die tot dusverre voor de K.S. A. j zooals ze zeggen „niet veel voelen", dieJ er onverschillig voor bleven of zelfs vijan-1 dig er tegenover staan. Dat een paar man-ij nen als Aalberse en pater Borromaeus nul komen verteilen, wat dan eigenlijk de K'.lj S. A. wil en doet, kan dezulken beter in«;| lichten, en menig verkeerd denkbeeld kanji daardoor worden weggenomen. Ik stel mij l dan ook van deze groote vergadering, die ditmaal eens in de mooie zaal van „Dol Kroon" zal worden gehouden, héél veel voorl-f Ze kan voor de Kath. Sociale Actie in Haar-, lem, die wel wat nieuw vuur en meer bloed. noodig heeft, een bijzonder beteeken is vol punt in liare geschiedenis zijn! 4 OCTOBER n MB m OH m nee *-» V VVWUVlt A p o 11 o-t h e a t e r Bartel jorisstrnat V oorstellingen. v. S.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1913 | | pagina 7