mum oom bernag.
De Katholieke Sociale
actie.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Hu Bon ifgai*ché«
Handschoenen voos* alle geSegonhedeiit
INVOERRECHTEN.
99
FEUILLETON
NIEUWE HflflRLEfflSCHE COURANT ™g°£Jg±P
Dat er een Katholieke Sociale Actie,
Ihisschien nog beter bekend als K. S. A.
bestaat, weet iedereen; wat de K. S. A. be
doelt, daarvan zijn zeer weinigen op de
"hoogte.
En toch wordt or door deze g'roote organi
satie, die zich uitstrekt over ons geheel©
land, oen voortdurende en krachtige propa
ganda gemaakt op verschillende wijzen.
Sinds har© oprichting, nu bijna negen jaar
geleden, zijn or door hot Centraal Bureau, dat
te Leiden gevestigd is, bijna twee millioen
vlugschriften en vliegende blaadjes verspreid,
ieder jaar is een Sociale Weck gehouden,
die steeds zeer goed bezocht was, en waarop
belangrijke sociale kwestie behandeld wer
den door de Katholieke pioniers op sociaal
terrein. ITct Centraal Bureau bovat een uit-
Webrcide bibliotheek en een groote collectie
Uitknipsels, waarvan ieder op aanvrage ge
bruik kan maken, jaarlijks worden vele advie
zen gegeven door het Centraal Bureau, spre
kers treden overal in don lande op om het
doel en werken van de IC. S. A. allerwege
bekend te maken eii toch weet het mee ron
deel der Katholieken van do IC. S. A. niet
veel meer, dan dat zij bestaat.
Deze onbekendheid met het werken van
deze nuttige en in onzen tijd beslist on
ontbeerlijke organisatie, maakt, ook dat zij
bij velen onbemind is en als een noodzakelijk
«evolg hiervan, dat men zich daarvoor geen
offertje getroosten wil.
Want om voor iets offers te brengen moet
men hot niet alleen kennen, doch er ook
iets voor voelen, omdat immers slechts de
liefde in staat is offers te doen brengen.
Hot zal dus noodig zijn de Katholieken op
"10 hoogte te brengen van hetgeen de IC. S. A.
atfoogt cn hen daardoor aan te sporen hun
liefde in daden om te zetten door daadwerke-
lijken steun to vérlo.anen aan d >ze organi
satie.
Dio daadwerkelijke steun zal daarin be
staan, dat. men zich verbindt als donateur
de K. S. A. te steunen.
In bet eerste vlugschrift dat door het Cen
traal Bureau der K. S. A. -werd uitgegeven
werd liet doel dezer organisatie aldus aange
geven.
De „Katholieke Sociale Actie" wil op den
grondslag der Katholieke beginselen mede
werken aan de geleidelijke oplossing der
Sociale Questie.
Zij wil dat doen door het verspreidon van
kennis, kennis van die Katholieke begin-
fi°tenen kennis van dio praotisehe werken,
waardoor wij op sociaal gebied die beginselen
lot toepassing kunnen brengen.
De „Katholieke Sociale Actie" beoogt dus
niet alleen een b e s t r ij ding v a n
liet Liberalisme en hei Socialis
me, zij beoogt op de eer t en voornaamste
l'mf,oh/vr woord oh geschrift in alle
i. i. ,>r VTuntseUnppij op te wekken oen
- levendig jbesef, van hetgeen in onze dagen
van do katholieken gevorderd wordt, op so
ciaal gebied. Zij wil leeren, hoe de toestanden
voor de werklieden, de boeren; de klein-
mdusti iceleu, ambaehlsbnzei), winkeliers, on
derwijzers, ambtenaren, enz. enz. verbeterd
vuiuicii worden. Zij wil aansporen, om aan die
\eibclenng der toestanden krachtig en op
doelmatige wijze mede te werken. Zij wil
do beslaande veroenigingen steunen met raad
f a met (liact, zij wit allen er toe brengen
i?a van die veroenigingen te worden, zij
Wil, waar noodig, fcot het oprichten van rvieu-
we yoreenigingen voorlichting en steun ver-
strekken. Wat zij alleen niet wil, dat is in-
breuk maken op de zelfstandigheid der aange
sloten veroenigingen. De „Katholieke Sociale
Actie" wil zijn een raadgeefster, oen help
ster, een bevorderaarster van alle sociaal
work, wat zij niet wil zijn en uiteraard
niet zijn zal, dat. is: eenconcurrente van de
reeds bestaande zeer verdienstelijk werkbn-
«b veroenigingen.
Zoo werd de richting aangegeven waarin
0 H. 8. A. zou werken, aldus is de richting
°ok, waarin zij tot. nu toe werkzaam is ge
weest, zooals blijkt uit de enkele punten
die wc aangaven, en die nog zeer onvolle
dig zijn.
Deze groote organisatie is gesplitst in vele
onderdeden: in iedere gemeente van eonige
betcekenis is oen plaatselijk Comité der K
b. A. opgericht, dat bijzonder voor de ge
meente of gemeenten, waarvoor zij is opge
richt it- Sociale belangen op Katholieken
grondslag behartigt en zorgt voer do voorlich
ting' der Katholieken op Sociaal gebied.
Hoe dit mogelijk is?
.Vrijdagavond a.s. 10 October zal in de
concertzaal van „do Kroon" een groote ver
gadering gehouden worden door het Plaatse
lijk Comité der IC. S. A. voor Haarlem en
omstreken, waar ieder Katholiek toegang
heeft en op welke vergadering sprekers van
naam, die hun sporen op sociologisch gebied
verdiend hebben, het doel der K. S. A. zul
len uiteenzetten en de noodzakelijkheid van.
het bestaan oener Katholiek Sociale Actie
zullen voorhouden.
De directeur van het Centraal Bureau te
Leiden, de heer Mr. P. J. M. Aalbers®, lid
van de Tweede Kamer der Staten Generaal,
de ziel van geheel de Katholiek Sociale be
weging in ons vaderland, zal daar optredeu
naast den eminenten, aan ons allen bekenden
redenaar, pater fr. Borromaeus do Greede
o. f. m., terwijl de geestelijke adviseur van
ons plaatselijk comité de ZeerEerw. Heer
J. H. VV. Borsboom zal aangeven wat door dit
comité alhier reeds is tol. stand gebracht.
Dat een vergadering mét zulke voortref
felijke sprekers door niemand verzuimd mag
worden, behoeven wij voorzeker niet aan .te
geven en we durven verwachten, dat de zaal
van* „de Kroon" tot in de uiterste hoeken
gevuld zal zijn, en dat de K. S. A. na af
loop dezer vergadering de aanwinst van een
zeer groot aantal donateurs mag boeken.-
Tot slot willen wij er even aan herinneren,
dat het voor niemand bezwaren kan opleve
ren zich als donateur op- te geven, dewijl
men reeds donateur kan worden met een bij
drage van f 0.60 per jaar, terwijl ieder do
nateur gratis het maandschrift ontvangt.
Iedereen kan wel 5 et. in de maand missen,
moenen we
Moge dus de vergadering van Vrijdagavond
oen succes zijn voor de K. S. A. èn omdat
haar doel en werken moer bekend zullen zijn
geworden bij de Katholieken onzer stad en
uit den omtrek, èn omdat het getal der do
nateurs aanmerkelijk zal gestegen zjjn.
Koning Otto van Beieren.
•Uit Muüchen wordt gemeld, dat de krank
zinnige koning Otto van Beieren zoo érnstig
ongesteld is, nat men 'elk ©ogenblik het erg
ste kan verwachten, schrijft de Tel.
De koning lijdt aan eén inwendige kwaal,
Veroorzaakt door overvoeding. Een der ver
schijnselen van zijn krankzinnigheid bestaat
in een voortdurend verlangen naar voedsel;
wanneer de bewoners niet nauwkeurig de
gangen van den ongelukkigen koning na
gaan, eet deze zelfs boombladeren en aarde.
Koning Otto is 65 jaai* oud.
Kerkelijke „vrijheid" in Frankrijk.
Den 14deu September was mgr. Charost,
vicaris-generaal van Ryssel, naar Armentiè
res gegaan om daar de kerk van St. Louis
iu te zegenen. De prelaat had den weg van
hot station lot liet patronoatsgebouw in een
rijtuig afgelegd. In het genoemde gebouw had
hij zich met de priesterlijke gewaden gekleed
en trolc te voet naar de kerk, die ecnige me
ters verder evenals het jïatronaatsgebouw op
particulier terrein gelegen was.
De tnirgemeestre van Armentières, Dan-
drunez, had een bevel uitgevaardigd, waarbij
alle godsdienstige manifestaties verbotlen
werden, en op grond van dit bevel werd
rechtsingang verleend tegen mgr. Charost.
Deze stond nu Donderdag voor den vrede
rechter te Ryssel terecht met den kanunnik
Jourdain, deken Huet en twee-en-twintig per
sonen van Armentières.
Nadat de acte van besehuldigiug voorge
lezen was, eischte deken Huet de geheele ver
antwoordelijkheid voor het feit voor zich op.
Daarna hield mgr. Charost een toespraak,
waarin hij met kalme waardigheid er op wees,
dal de republiek de vrije uitoefening van alle
godsdiensten in haar wetten erkende. „In
naam der 12.000 Katholieken van dit diocees,
©iscli ik deze vrijheid voor onzen godsdienst
op. Opdat de eeredienst vrij kunne zijn, moe
ten de geloovigen een kerk lot hun beschik
king hebben, en een kerk kan niet tot dit doel
dienen, indien zij niet ingezegend is."
Deze woordeu van den prelaat werden
door hei publiek luide toegejuicht. De presi
dent bova! daarop dat de manifestanten zou
den verwijderd worden, doch de agenten kou-
don geen der schuldigen vinden. Nadat toen
alle personen uit de zaal gezet waren, werd
jon zitting hervat.
De vredesrechter verklaarde, dat geen en
kele godsdienstige „manifestatie" noch op
den openbaren, nocli op een particulieren
weg mocht plaats hebben zonder verlof der
gemeenteautoriteiten.
Maar de inzegening van een kerk, kwam
mgr. Charost hier tegenop, is geen godsdien
stige manifestatie in den zin, welke er door
het bevel var, den burgemeester aan te hech
ten was. Nooit hebben wij een gemeentewet
willen overtreden. Het is een noodzakelijke
voorwaarde voor den Katholieken eeredienst,
hetgeen ik nu gedaan heb, meer niet!
De vrederechter veroordeelde echter de „be
klaagden" toch tot 5 francs boete, en. beta
ling der kosten.
Toen mgr. Charost weer in zijn rijtuig stap
te, werd hij hartelijk door een groote menigte
toegejuicht.
„Msb."
De Bulgareu Katholiek?
Wij ontieenen aan een uit de Köln. Zt. in
de N. R. Ct. vertaald artikel onder alle voor
behoud het volgende merkwaardige stukje:
Wie op den Balkan van belijdenis veran
dert, verandert ook van natie.
De in de vroegere eeuwen Mohamrae-
daansch geworden Bulgaven, de Pomaken,
rekenen zich tot de Turken, al leennen ze niet
meer dan een dozijn Turksche woorden.
Wie een kerk van het exarchaat bezoekt is
Bulgaar.
Wrie naar een kerk van het patriarchaat
gaat, is Griek, behoort althans zoozeer tot de
Grieksche partij, dat men voor hem den
naam Bulgarophone, Walachophone of Alba-
nophone Griek heeft uitgevonden.
Dat is in zoover juist, als tot nog toe on
der de Turksche heerschappij het schoolwe
zen eng met de kerk verhouden was.
Exarehautskerk: Bulgaarscho scholen; par-
tiarchaatskerk: Grieksche scholen, alleen in
het Noorden het patriarchaat ontfutselde Ser
vische scholen.
Een verandering jQ belijdenis bracht dus
een verandering van taal mee, waarin op de
school onderwijs werd gegeveu.
Vandaar bet groote gewicht van iedere wis
seling van geloofsbelijdenis, die men vaak
door omkooping of geweld trachtte te verkrij
gen. Zoo ving men op den Balkan de zielen.
Te midden van dat, gewoel stond en staat
nog heden de Katholieke kerk met eensdeels
do Latijnsehe, anderdeels de Bulgaarsehe ker
kelijke laai. De vereenigde Katholieke Bul-
gaam-he kerk onderhoudt scholen, waar in
liet Bulgaarsch onderwijs wordt gegeven; zij
is steeds geweest tvn zal heden opnieuw wor
den een toevluchtsoord voor de Bulgaren, die
door de omstandigheden gedwongen, voor do
keus slaan, orthodox te blijven en hun natio
naliteit te verliezen 0f den Paus te erkennen
en hun nationaliteit te behouden.
Jn den Turksehen tijd stonden de katholie
ken onder de bescherming van do mogend he
den. De 5800 katholieken in de Macedonische
provincies vormden een stilte gemeente, die
zich huiten den benden-oorlog hield. De broe
der- en zusterscholen brachten haar tot hoo-
ge mate van ontwikkeling. Nu heeft de Bal
kanoorlog met een poiuiest reek een millioen
orthodoxe Bulgaren onder Servië en Grieken
land gebracht. De honderden kerken en scho
len van het exarchaat zijn opeens in Servi
sche en Grieksche scholen veranderd en het
stambewuste Bulgaarscho volk in Macedonië
vraagt zich af, wat kunnen wij doen om
voor ons en onze kinderen de Bulgaarsche
nationaliteit te behouden?
Hot antwoord is, overgang van het heele
volk tot; het katholicisme, vereenigiug met de
katholieke kerk.
De beweging schijnt, van veel betcekenis te
zijn. in vele dorpen iu Macedonië is een be
slissing op handen.
DM TARIEFWET WAS TOCH ZOO DOM...
Zoo is herhaaldelijk gezegd.
Mag ik eens heel nuchtere cijfers geven?
vraag J. K. in het Hgzn.
Volgons de laats*© volkstqlling zijn alleen
in do Rijnprovincie, dus de provincie Wést-
falen niet medegerekeud, 94,249 Nederlanders
woonachtig, b.v. Duifiburg, waaronder Ruhrort,
Oberhausen, Mullioiin. met 28,664, Crcfekl-stad
en land, waaronder Kempen, met 7270, Essen
met omliggende plaateen 6200 Nederlanders.
Als men zóó die nuchtere cijfers bekijkt, dan
krijgt men toch wel een eigenaardigen kijk op
liet, gezegde: De Tarictwet was toch zoo dom...
Do belanghebbende Partij, die over veel gou
den centen beschikte, heeft een storm tegen
de Tarief wet verwekt.
Maar of ze zoo dom was??
HET „OPENBARE" TROETELKIND.
De „Standaard schrijft:
Beslist ontrieden we tè zijner tijd de stich
ting van een Hoogere Burgerschool te Ier
Neuzen.
Tocli ging de Minister er toe over.
En nu de uitkomst?
„Luetor et Eemergo" meldt, dat de school
geopend is met zes leerlingen. Van die zes
staat een weer op 't punt om er af te gaan. Rest
vijf. 't Volgend jaar komen er hoogstens vier
bij.
Dit lievo spelletje kost nu een volgend jaar
aan het Gemeentebestuur alleen reeds 6000.
Zegge 1000 per leerling. Behalve wat 't Rijk
geeft.
Is 't geen spotten met de publieke duiten?
HET OUDERDOMSPENSIOEN,
Het „Kath. Volk" schrijft
Gerui'men tijd geleden hebben wij erop ge
wezen, hoe sommige agenten der Rijksverzeke
ringsbank liuue taak het beste meenen op te
vatten, indien /.ij allo mogelijke middelen aan
wenden, om do rente van een ongelukkigen
werkman zoo klein mogelijk te doen zijn of
die rente door spitsvondige redeneeringen ge
heel te doen ophouden.
Thans is ons gebleken, dat sommige secreta
rissen van Rentecormnissios eveneens zóó hun
taak opvatten.
Gevallen zijn ons medegedeeld, waarin zulk
oen secretaris een rente-aanvrager zooveel strik
vragen stelde en hem zelfs zoodanig met be
dreigingen beangstigde, dat hij wegliep en van
de aanvrage afzag.
En do tusschenpersonen, onder zulk een
secretaris werkzaam, worden eveneens zoo
„nauwgezet", dat zij in twijfelachtige gevallen
weigeren een aanvraagformulier in te vullen,
ofschoon zij liier eenvoudig niets te weigeren
hebben, maar de hulp moeten verleenen, waar
toe zij verplicht zijn.
La (en wij voorkomen, dat op deze wijze groot
onrecht gepleegd wordt.
Er moet acht geslagen worden op de letter,
maar ook op den geest der wet, anders komt
do rechtvaardigheid in het gedrang.
Ouden van dagen, die in aanmerking komen
voor het pensioen ingevolge art. 369 der In
validiteitswet, moeten dit pensioen aanvragen,
ook al zou niet nauwkeurig hun recht daarop
te bewijzen zijn.
Anders verliezen zij ook recht op hooger be
roep en het is te veronderstellen, dat de rech
ters, die in hoogere instantie to beslissen heb
ben, de wet even royaal zullen uitleggen als
haar ontwerper, minister Talma.
Tussclienpersonen eü rente-commissies heb
ben niets te beslissen; zij geven slechts ad
viezen.
Onze Wcrkliedenvereenigingen moeten dit
in 't oog houden en ervoor waken, dat alle 70-
jarige personen uit den arbeidersstand hunne
rente-aanvragen inzenden, alle zonder onder
scheid. Niet allen zullen de rente krijgen,
maar allen moeten zo aanvragen, en in hoogst
instantie eeue beslissing uitlokken.
Dit lijkt ons het verstandigste,-nu allerlei
wetsuitleggingen met «itotoder in lijnrechte
tegenspraak zijn.
In het „Nbl. v. b. Noorden" wordt geschre
ven
Do vereenigiug van Duitscko groentenkwee
kers heeft een adres aan den Rijksdag gezon*
dc-u met verzoek om bescherming van do Duit-
scire groenten'kweekerij door het heffen van
invoerrechten op buitenlandsche groenten. Dö
■adressanten willen tegen de herziening van het
toltarief m 1915 dezelfde verhooging van in
voerrecht als waarop de groote tuinbonw-ver-
eenigingen reed3 hebben aangedrongen.
In een memorie van toelichting wijzen adres
santen er op, dat de meeste Europeesche lan
den als Frankrijk, Noorwegen, Spanje, Servië,
Rusland, Oostenrijk-Honga rije, Rumenië, Ita
lië en Turkije ten deele zeer hooge invoerrech
ten op verseho en geconserveerde groenten hef
fen, Frankrijk, Noorwegen, Spanje en Servië
hebben oen dubbeltarief. Ook de Vereenigde
Staten van Amerika heffen een tamelijk hoog
invoerrecht op do meeste groenten.
Verder wordt aangevoerd, dat de Nederlan<
ders zich reeds den vrijen invoer van groepten,
naar Duitschland hebben ten nutte gemaakt,
en nabij de grens conservenfabrieken hebben
opgericht.
Nederland heeft, niettegenstaande zijn klei»
ne oppervlakte, reeds 50 procent van den ge
heel en groenten-invoer in Duitschland in han
den.
Daarbij mag worden opgemerkt, dat in alk
Pruisische provinciën en in vele niet Prui
sische landstreken, voor groen ten teelt geschik
te velden zijn, die bij een behoorlijk invoerrecht
gemakkelijk liet dubbele zouden kunnen ople
veren.
De waarde van de in Duitschland ingevoerd
groenten is van 1909 tot 1912 gestegen van 38
millioen op 80 millioen mark, dus meer dan
verdubbeld.
De memorie van toelichting eindigt, met de
opmerking, dat een uitbreiding van de groen-
tenteelt de steeds groofcer wordende emigratie
met haar ongunstige gevolgen zou kunnen ver
minderen.
Tot zoover het „N. v. h. N."
Als Duitschland tot de aangevraagde rechts-
vorhooging overgaat, zoo zegt de „Limb. Koe
rier" hierbij, staan wij er machteloos tegen, om
dat het weet., dat ons land geen hooger invoer
rechten noch represailles wil De Tariefwc-t, dia
de vorige regeering voorstelde, werd immers
door het kiezerskorps verworpen.
En dan zijn er nog menschen, die zich heb
ben Laten wijsmaken, dat Duitschland do in
voerrechten op groenten zou verhoogen, als wa
wel de Tariefwet hadden ingevoerd"!
DE SOCIALISTEN EN TREUB's BEPER
KING VAN DE fNVAL1DITE1TSRENTE.
Tot nog toe was „Het Volk", vrij braaf in
het bezingen van het ministerie en do Troon
rede. De rechtsche Ilegeering is weg en de
rest volgt van zelf.... enfin men kent dat
deuntje van do liberale pers, dat de socialisten
dapper mee aanhieven.
Evenwel, kalm de mededeel in gen van minis
ter Treub zoo oens nagaande, komt nu „Hel
Volk" toch een beetje tot bezinning en nuch
terheid. Talma's invaliditeitsverzekering deugde
er al niet natuurlijk niet, wat deugt er wel
in de oogen van een socialist? zo gaf veel
te weinig, en zoo zegt het blad
„nu komt Treub vertellen, dat de inval idi-
teitsrenten tot een noodzakelijk minimum 'uk
len worden beperkt. Maar do renten blijven,
zooals zij nu geregeld zijn, nog onaf/denbaren
tijd beneden bet noodzakelijk minimum. Wij
zouden het verstaan, als Treub had aangekon
digd dat de invaliditeitsrenten tot het nood*
zakelijk minimum zouden worden opgevoerd.*
Het blad vertelt dan, dat de christelijke peré
over dit plan van minister Treub „een gewel
dige keel" opzet. Ja, wat wil men zegt dé,
„Residentiebode" hierop' zéér terecht! dp
christelijke pers ziet graag wat voor de arbei
ders tot stand gebracht en zou het een gruwel
vindon als, wat met zooveel moeite ia tot stamt
gebracht, weer aan de invaliede werkers werd
ontrukt; licht dat die pers daar met krach$
tegen opkomt, zonder nu juist „een geweldige
keel" op te zetten.Dat laatste zou het „Volk",
doen, als. plannen tot verlaging der invalil
diteitsrento uitgingen van een christelijke Ile
geering. Maar de liberale bondgenoot moet een
beetje gespaard en daarom komt het socialis
tisch orgaan met zachte of half slappe critiek.
Het blad besluit zijn stukje:
„Er is intusschen een overweging, dio oni
Treub's plannen met een vrij gerust gemoed
doet aanzien. In een vloek en een zucht is een
herziening van do wet Talma als in de mil-
lienennota wordt aangekondigd, niet tot stand
gebracht. Er gaan jaren over heen. Het Alge
meen Kiesrecht kan reeds werken, vóór aan da
behandeling van Treub's invaliditeitswet nog
wordt gedacht. Als do christelijke arbeiders-
leiders, die nu zoo'n keel opzetten, dan met ons
samenwerken om een invaliditeitsverzekering
te veroveren die is geschoeid op do leest van do
ziekteverzekering, kan alles nog best terecht
komen."
Zie, dat verbeeldt zich dan de ware volks
vriend te zijn. Met ijzige kalmte wordt er ge
praat, dat er „jaren overheongaau", voor
aleer een gewijzigde Invaliditeitswet aan de
orde zal komen. Inmiddels de arbeiders maai
weer lekker gemaakt met een veel hetero wet...
in het jaar zooveel en de steenen, welke het ab
9 9
1,1 "'nering van 't Fransche Keizerrijk.
4,{i
upe
é'ule (te "f eeuige passen achteruit en hij
uaar hnito^i"1' 1111 zoover, dat hij zijn hoofd
Jiii I n steken. Langen tijd staarde
zonder' n"frzoekeml en doordringend aan
to s to zeggen; toen opeens zeitte hij:
■Doe heet gij?
daTr '/.0Uls Laval, antwoordde ik, denkend,
ken llaatri minder de attentie zon opwek-
in dezen plebeischen vonn.
I1'" waarheen gaat gij?
Ik zocht een schuilplaats.
"""""Komt gij uit Engeland?
w.fk kom van de kust.
Mij schudde langzaam het sehoone hoofd,
den v" ""i teonen, dat mijn korte antwoor.
11'.'." tong niet aangenaam waren.
Ham i - "t kier niet binnen komen, her-
am ktJ toen weer norscb.
Maar, mijnheer, dat
Tv!,01',' r-e.fn' jvaarlijk, het i6 onmogelijk,
door -i. .an 'n godsnaam een weg, waar.
•ncri ellendige moeras kan ko
O, dat is gemakkelijk genoeg. Gij hebt
slechts eeu paar honderd passen in die ricli-
ting af te leggen en gij zult de lichten van een
dorp voor u zien. Gij zijt reeds zoo goed als
1 buiten den zoutpocl.
I Hij was de deur uitgestapt om me de rich
ting aan Ie wijzen in welke-ik had te gaan;
daarna draaide hij zich om en betrad weder
de lint. Met een diepen zucht wendde ook ik
mij om ten einde mijn weg te vervolgen,
i Reeds had ik eeu paar schreden afgelegd,
toen hij me plotseling terugriep.
Kom maar hier, mijnheer Laval, zei de
hij toen op een geheel anderen toon dan eerst,
neen, werkelijk, ik 'kan u zoo niet zien gaan
daar m dien donkereu, vreeselijken storrn-
I nacht, terwijl ik hier rustig zit. Kom hier bij
net vuur en warm u en ik zal u een flink
glas brandewijn geven. Dat zal u verkwik
ken.
Hoewel ik niets van deze plotselinge ver-
j amtering in 's mans gevoelens begreep, nam
ik zijn aanbod dankbaar aan. Terwijl ik met
j een lichte buiging do lmt binnentrad, gaf ik
'hem op blijden toon ten antwoor d:
Ik ben u zeer, ja zeer veel verplicht,
mijnheer.
HOOFDSTUK III.
DE VERVALLEN HUT.
Het was een heerlijke gewaarwording voor
mij, zoo hit het warme vuurtje te mogen
«yi;wa«p: «rrssr
plaats nemen en niet meer den voclitigeu,
killen wind langs mijn natte verkleumde lede-
maten te hooren gieren. Toch konden mijn
gedachten zich niet langer bepalen tot mijn
persoonlijke gevoelens, maar werden ze als
getrokken tot dezen vreemden, de eenzaam
heid zoekenden, schoouen jonkman en zijn
bijzondere handelwijze ten opzichte van mij.
Nog was ik niet geheel hersteld van mijn
verbazing over zijn stugheid en plotselinge
drift, die na zoo korteu tijd veranderd waren
iu een buitengewone vriendelijkheid, maar
joeli trachtte ik het air aan te nemen alsof
ik alles zoo natuurlijk mogelijk vond. Zooals
ik reeds hij den eersten oogopslag van buiten
j had gezien, was deze lint niet bewoond.
Slechts nu en dan scheen zij evenwel iri ge
bruik te worden genomen. Langs de gebarste
en gescheurd© muren, die vochtig waren,
j groeide mos. Ook de grond was er hier en
daar mee hedëkt. De ruimte zag er ongezel-
lig en verwaarloosd uit; in het midden er
van bevond zicli een wiebelende tafel, waar
om drie ruwe houten kisten gegroepeerd
[stonden, die als stoelen moesten fungeer en.
In een hoek aan de zoldering hing een groot
van verscheidene gaten voorzien net. Ver
scheidene stukken hout, door een bijl van een
vierde kist afgeslagen, lagen op een hoop hij
act vuur. Maar dat alles trok niet zoozeer
mijii opletendheid, als wel de tafel, want
daarop stond behalve de lamp en het hoek,
een geopende mand, waaruit een heeiiijke
ham en een groot stuk brood me vriendelijk
toelachten. Was mijn gastheer eerst alles be
halve vriendelijk, ja zelfs wantrouwend ten
opzichte van mij geweest, nu scheen hij alle
pogingen in het werk te willen stellen om
dien eersten onaangenamen indruk zoo snel
mogelijk te doen verdwijnen. Onder 'het uiten
van een stortvloed van jammerklachten over
mijn doorweekte, bemodderde kleederen en
vermoeid uiterlijk, sleepte hij eeu der hou
ten kisten tot vlak hij het vuur, deed me al
daar plaats nemen en bediende me met een
ongekende gulheid van al het heerlijke, waar
aan mijn oogen te gast waren gegaan. De
stugge uitdrukking op zijn gezicht was geheel
verdwenen en had plaats gemaakt voer een
glimlach, die zijn dikke, roodo lippen nog
meer deden uitkomen. Zijn oogen schitterden,
doch waren geen oogenblik van mij afge
wend, bij al wat hij deed.
Wat mijn beroep is, behoeft ge mij ze
ker niet meer te vragen, zeide liij daarop.
Als een waardig koopman moet ik alle mo
gelijke moeite doen om miju waren te koo-
pen en te verkoopen, vooral nu in deze tijden,
nu de keizer, dien God moge behoeden, ons
daarin bemoeilijkt, moeten wij wel bijna het
onmogelijke doen om te voorkomen, dat hij
ons geheel ruïneert. Als Napoleon den open
handel met andere landen verbiedt, zijn wij,
kooplieden, wel genoodzaakt dergelijke plaat
sen, als deze hut hier, op te zoeken, ten einde
ons aan zijn alziend oog te onttrekken eu ons
te voorzien van koffie en tabak. Hü hoeft ge
makkelijk praten, want daar in de TnBerieën
is het niet moeilijk om te krijgen, wat mei
noodig heeft en de keizer drinkt zijn tien kop
pen echte mokka iederen dag, zonder er bi.
te denken, dat ook die uit een ander laut
afkomstig is, dat in zijn Frankrijk die plan;
■onmogelijk kan groeien. Maar dat kouinkrij
daar aan den anderen kant van het water!
dat land, dat hi,i, nog niet heeft kunnen ver
o veren, haat hij niet een onverzoen lijken haal
en als wij er niet waren en ons leven in eb
waagschaal stelden, zou het er voor ons a
heel slecht uit gaan zien. Ik hoop, dat u nu
begrijpt, mijnheer, een goed verstaander heef;
maar een half woord noodigl
Ik zeide hem, dat ik hem volkomen l>o
greep en dit was ook zoo, want al deed ik ak
geloofde ik zijn woorden, in werkelijklwic
was dit niet het geval, daar ik aan zijn ge
heele optreden, zijn zenuwachtige stem en zijt
glinsterende oogen maar al te goed bemerkti
dat hij loog eu me met zoete praatjes iu slaaf
trachtte te wiegen. Ik zorgde cr evenwel voor,
ongemerkt door hem, mijn oogen goed dm
kost te geven, daar deze jonkman er oudank»
zijn zacht, schoon uiterlijk toch niet vertrou
wen-inboezemend uitzag. Zijn schoonheid wa»
van een soort, die mij niet beviel; zijn ge
laatstrekken waren zoo fijn en zoo teer, da
zo op die van eeu vrouw geleken en «/aarin
zoo volmaakt, als ik slechts zelden m nuji
leven zag. Alleen zijn mond stond mij tegen
die met de trillende, dikke lippen. Hei
geheel maakte op mij den indruk te behoo
reu aan iemand niet eeu helder verstand «Joel
