5 J, H. W. Sriindemann g
^omeinsche Kroniek.
koningstraat. B
Het adres voor
Elegante en soliede klee- 9
ding voor Dames
en Heeren.
mmi x iimii
BUITENLAND.
STADSNIEUWS.
IWHII X IIHNIOB|
Hy B©n >»üoyons«
Haas*fieni»8Irta&seB* Hawds©8ï®ewen voop alia gelegenheden!
r;
Van ons Xaniongtrecht.
hinderwet.
t
li'.
34
1
;;k<
vr
ef
06
er
jk
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ™E?Ï J?£*E
i Steeds grootte i orteering S
- Billijke prijzen.
De onpartijdigheid der pers.
Een kwestie, die in do Engelsche perswereld
heel wat opzien wekt, omdat, het au fond over
oen belangrijke kwestie uls de onafhankelijk
heid, betrouwbaarheid en onpartijdigheid van do
pers gaat, is in de „Times" op het tapijt ge
bracht.
Iri een ingezonden stuk. Zaterdag in genoemd
blad geplaatst, deelden n.l. een vijftal groole
„firma's", waaronder bijv. .T. W. Vickcrs and
Oo., Davies and Co. enz. mede, dat, zij van
het „financial publicity departement" van een
zeer bekend nieuwsagentschap (bedoeld werd
van liet advertentie-bureau voor eenigen tijd
door Keuter opgericht in navolging van Ilavaa,
lie in Frankrijk ook een advertentiebureau
heeft, waardoor het een verre van gunstigen
invloed ui toefen d op de partijdigheid der bla
den) een circulaire ontvangen hadden, waarin
oen heel zonderling voorstel werd gedaan.
Er werd aan bedoelde firma's en aan andere
zaken, die de circulaire ontvingen, den raad ge
geven, baar advertenties niet meer op te geven
door bemiddeling van de advertentie-bureaux,
tot dusver door haar bevoordeeld, maar door
het bureau van Keuter, doordat Keuter in de
gelegenheid «as door zijn nieuws-agentschap
er voor tc zorgen, dat de kranten in het redac-
tioneele gedeelte kosteloos berichten zouden
opnemen., van belang voor de adverteerders.
De bedoelde firma s gaven uiting aan hun
verontwaardiging over zulk oen poging om de
^partijdigheid c'cr bladen aan „zilveren ban
den" te leggen en publiceerden ten slotte een
P'emeenschappelijk genomen besluit, waarin zij
o.m. er op aandrongen, dat de kranten-onderne
mingen cr toe zouden mogen besluiten om de
'nieuwsagentschappen te dwingen rich bij hun
taak te houden, door een advertentie-a a nbi eding
door bemiddeling van zulk een bureau gegeven,
niot aan te nemen.
De „Times" gaf aan de inzenders volkomen
gelijk, on gaf de verzekering, dat de Engelsche
bladen zich niet door zulke minderwaardige
practijken zou laten beïnvloeden.
In een ingezonden stuk komt een secretaris van
Keuter's telegram company togen 't stuk van de
bedoelde firma's op. Daarin wordt verklaard,
dat de schrijver van de circulaire van het
„publicity department" niet te maken heeft
n rt de nieuws-afdeeling v an Konter en dat deze
voort zal gaan om door dezelfde onnfhankeljjk-
I id van alle handels-invloeden als in hét ver-
Icn, ook in do toekomst zich te zullen laten
h idoxi. Het nieuws-agentschap van Reuter
moet dus feitelijk de leiding van het adverten
tie-bureau van Reuter desavoueeren, waarbij
het intuscshen toch de onhandigheid begaat
om de begane font te beschouwen als een
.typische uiting van do kameraadschappelijke
manier van optreden", die de leider van het
II d vr r en l ie-bu roau bezielt.
T.aelijk met dit ingezonden stuk publiceert
d „Times" echter nog een circulaire van de
vcrtei itie-a f dee ling v«n Reuter, speciaal aan
i ancrëeeïc ondernemingen gericht, waarin,
voor het geval hun advertenties door Reuter
adverl en tie-afdeeling) opgeheven worden, door
Kouder (nieuwsagentschap) gezorgd zal worden
voor een ..voorafgaande pers-propaganda om de
missie ven succesvolle ontvangst bij het pu-
vliek te verzekeren."
Ook deze circulaire valt natuurlijk onder de
tegenspraak door het nieuwsagentschap van
Reuter gepubliceerd, zegt de „Msb." maar toch
versterkt zij onwillekeurig de meening dat cr
hier een poging gedaan werd tot een aanslag
op de onafhankelijkheid der lvngelsche pers,
die door tijdige publicatie gelukkig is afge
slagen.
Anti-Katholièke relletjes te Brnssel
Zondag had fe Andcrlecht, de tiende jaarver
gadering plaats van de Katholieke Jonge Wach
ten, uit het arrondissement Brussel.
'l'ot de feestelijkheden behoorde een optocht
der deelnemende vereenigingen, en dit konden
de socialisten en heftige liberalen niet verkrop
pen. Zooals gewoonlijk wilden zij den optocht
m de war sturen, en relletjes veroorzaken. De
lafaards hebben daarbij een priester aangeval
len.
Op- het oogenblik namelijk dat de stoet op het
Plein (aan de St. Pieterskerk) kwain, aldus de
Msbd., verliet een priester, de Eerw. Meer
Loutz, de kerk, om huiswaarts te keeren. Aan
zijne woning, in de d'Aumalestraat, werd hij
door een twintigtal socialisten omsingeld en be-
leedigd; een paar kerels dreven de lafheid zoo
ver den geestelijke stok- en vuistslagen toe te
brengen. De politie en verscheidene katholieken
schoten toe, haalden den priester uit de han
den van zijn belagers en beschermden hem tot
aan zijne woning. Een der roode stokslagers,
een broodvoerder van het „Maison du Peuple",
werd aangehouden; hij zal rechterlijk vervolgd
worden.
Op dit schandelijk feit dreigde een oogenblik
een algemeene vechtpartij te ontstaan, maar de
katholieken hielden zich kalm en de socialisten
werden door bereden gendarmerie uiteen ge
jaagd.
Enkelen, die nog weerspannig waren, werden
in hechtenis genomen
De oorzaak van de ramp der „L. II."
In de „Tagliche Rundschau" wordt de vol
gende wetenschappelijke verklaring gegeven van
den tragische» ondergang van de Zeppelin ,,L.
II". De oorzaak daarvan zou gelegen zijn in het
ontstaan van een luchtledig en de hierbij van
zelf volgende sterke zuigkracht.
Ten einde de kwestie zich juist voor te stel
len, denke men slechts aan ,den bliksem. Die
slaat een gat in de lucht en oogenblikkelijk
vult, krakend en knetterend, de toestroomende
lucht het ontstane vacuum aan. Dat bij een
luchtledig een sterke zuiging ontstaat kan men
ook waarnemen tijdens een snellen automobiel-
tocht. Bij liet rijden schept de auto een lucht
ledig en van alle kanten wordt dit door toestroo
mende lucht aangevuld. Uierbij voelt men niet,
zooals men eigenlijk zou verwachten, den trek
in het gelaat, maar juist aan het achterhoofd.
Aan zoo'n vacuum met daarbij behoorend toe-
stroomen der lucht moet men ook bij de „L. II"
denken.
Zoo'n luchtschip heeft binnen zijn geraamte
met-gas-gevulde ballons. Bij het stijgen komt het
schip in lichter luchtlagende atmosferische
spanning is dus geringer; bijgevolg zet het gas
in de ballons zich uit, en willen deze niet bars
ten door den hoogeren inwendigen druk, dan
moet het gas kunnen ontsnappen.' Dat geschiedt
ook door middel van ventielen onder aan de
ballons. Zoo had op de hoogte, waarop de ca
tastrophe plaats vond, de Zeppelin al een 800
kub. M. gas verloren.
Dat gas nu kwam voor een deel in de loop
gang van den gondel onder 't luchtschip, ver
mengde zich daar met de zuurstof der lucht en
vormde zoodoende het zeer gemakkelijk ontplof
bare knalgas. Weliswaar spoelde dit knalgas
regelmatig weg tijdens de vaart dóór de ba
lustrade, die om de loopgang heenloopt, maar
een deel werd aangezien bij de snelle vaart
een vacuum ontstond gezogen in den gondel,
met de motoren. Te meer was dit het geval,
daar aan den voorkant van den gondel zich een
glazen windscherm bevindt, waarachter dan het
eigenlijke vacuum ontstond. Een enkele electii-
sche vonk was nu al voldoende om 't knalgas
te doen ontploffen.
Daar het schip met de punt opwaarts vloog,
Pi f v'am naar voren; de voorste ballons
ontploffen; het van gas beroofde en dus zwaar
dere voorstuk kantelde naar beneden; de balu
strade komt loodrecht in de lucht te staan en
in de volgende seconde loopt de vlam door de
loopgang naar boven en in een minimum van
tijd ontploffen ook de achterste ballons.
Ter vermijding van latere ongevallen acht de
Taghsche Rundschau" het noodig om, evenals
vroeger geschiedde, de gondels lager te hangen
en het glazen windscherm te doen vervallen
Dan toch kan aan alle zijden een vrije luchttoe-
voer plaats vinden tusschen gondel en lucht
schip en heeft men van de zuigwerking geen
hinder.
UITSPRAKEN VAN GISTEREN.
Gisteren werden do volgende uitspraken ge
daan
A. do R. en I. S., te Heemskerk, overtre
ding Woningwet. No. 1/2 boete of 1 dag
hecht., no. 2/3 bOeto of 1 dag hecht. W. O.
O. D., te Wijk aan Zee, ,T. ,T. E., P. ,K V., en
O. A. S. te Ilaarlein, overtreding arbeidswet,
no. 1 4 maal 3 Ivoete of 4 maal 1 dag hedht.
no. 2, 5 en 3 maal 1 boete of 3 maal 2
dagen heokt., no. 3, 2 maal 3 boet© of 2 maal
1 dag hecht., no. 4, 0.50 boete of 1 dag hecht.
0. S., te. Wijk aan Zoo en Duin, O. v. E.. en M.
D., t-e Beverwijk, 3. M. to Haarlem, overtre
ding Leerplichtwet, no. 1/3 boete of 3 dagen
hecht., no. 2 5 boet© of 5 dagen hecht., no.
3/5 boete of 3 dagen hecht., no. 4/1 boet©
ofl dag hecht. J. B. te Beverwijk, nachtru
moer verwekken, 10 boete of 3 dagen hecht.
P. B., te Wijk aan Zee en Duin en C. F., te
Haarlem, een trekdier onbeheerd laten staan,
2 boete of 2 dagen hecht. K. K„ te Haarlem
P. S., te Beverwijk en ,1. K. te Seheveningen,
en 37 anderen, loopen op verboden, grond, uo.
1, 2 en 3 5 boete of 3 dagen hecht., de ande
ren 3 boete of 3 dagen hecht, O. die R., te
Heemskerk eü H. v. Z te Beverwijk, overtre
ding Mo tor ver o rden i ng, Wijk aan Zee en Duin
1 boete of 1 dag hecht. W. van P., te Haar
lem- en O. B„ t© Haarlem, rijden zonder licht
en niet. op verordening der politie stilhouden,
no. 1 2 boete en 3 boete of 2 maal 3 da
gen hecht., no. 2 2 maal 0.50 of 2 maal 1
dag hecht. S. J. M., te Amsterdam, R. H. ter P.
te Haarlem, en 67 anderen, overtreding Motor
en Rijwielreglement, no. 1 1 boete of 1 dag
hecht., no. 2/2 boei,© of ,1. dag hecht., de ande
ren 2 boete of 2 dagen hecht. H. S. van G.
-te Haarlem, en 10 anderen, overtreding Politie
verordening Haarlem, 1 boete of 1 dag hecht.
Voorts werden er nog 01 personen "veroor
deeld wegens openbare dronkenschap tot 21, 14
en 7 dagen hecht., 10 boete of 3 dagen hecht.,
6 boete of 3 d. bocht, 5 boete of 3 dagen
hecht., 4 boete of 3 dagen hecht., 3 boete
©f 3 dagen hecht., 2 boete of 2 dagen hecht.
Ter inzage is nedei-gelegd: lo. Het inge
komen verzoekschrift mot de bijlagen van
do Haarlemsche Melkinrichting „De Sier-
kan," om vergunning tot uitbreiding van
genoemde inrichting ju bet perceel aan den
Zijl weg nrs. 100, 102 -104, door het bij
plaatsen van a.een electromotor van 14
P.K,, bot het aandrijven van de bestaande
werktuigen, t.w. 2 karns, 1 kneedmachine,
3 pasteuriseermaehiin-c 2 centrifuges en 2
ballons; b. eenen ©lcctrouiotor van 3 P.K.
voor het reinigen van flesschen; en c. eenen
electromotor van 3 P.K. en ©enen van. l'/a
P.K. tot het aandrijven van 3 pompen.
2o. Hei verzoekschrift, met de bijlagen
van do Naamlooze Vennootschap Haarlem
sche Katoenmaatschav pij ora -vergunning tot
uitbreiding van de fabriek op het terrein aan
don Kinderliuissingcl No. 6C, door bet bij
plaatsen van een stoommachine van 60 P.K.
in den te stichten bij bouw der bestaande ma
chinekamer, tot hei; drijven van bestaande
werktuigen in de bleekerij en gl an ze rij met
pakkerij, welke thans gedreven worden door
eene machine van 40 P.K'., welke als reserve
aanwezig blijft,
3o. Het verzoekschrift met do bijlagen
van E. van Zijl, om vergunning tot oprich
ting van eene bakkerij in het perceel aan
de Tweede Voornitgangstraat No. 1.
4o. Het verzoekschrift, niet dc bijlagen
van K. Har tog, om vergunning tot oprich
ting van eene kook- en banketbakkerij in
een te stichten gebouw op een gedeelte
van het terrein aan den Kleverparkweg
hoek' Velserstraat.
Bij beschikking van B. on W. dato 28
October j.I. is aan de firma Gonnorman en
Co. vergunning verleend tót uitbreiding van
de fabriek, gevestigd iri de perceelen aan
de Friesche Varkenmarkt nrs. 2, 2rood en
2Arood, door het bijplaatsen van twee elec-
tromotoren (één van 15 P.K. en één van
7Va P.K.) tot het drijven van bij te plaat
sen werktuigen.
GEMEENTERAAD
(Vervol g).
De he i RINKEMA is nog zoo gerust niet,
wel dat de asphaltoering in de commissie zal
komen, maar niet over den directeur die nog
niet overtuigd is. Spr. zegt dat het niet ligt in
de verzakking, maar in dc slechte construc
tie. Er ligt eon opening, z.g. voor .wateraf
voer, onder do rails. De blokjes moeten
door de trilling en andere oorzaken de hoog
te in. Dat deskundigen het niet zien, kan
spr. niét begrijpen. Dat er onderhoud is aan
do straten «>ok in Amsterdam en den Haag,
begrijpt spr. volkomen. Er is nog geen con
structie uitgevonden waar geen onderhoud
aan is. Maar laat inert da constructie toch
zoo goed mogelijk maken. Het bevreemde
spr. dat do directeur nog" niet bekeerd is
en dat hij misschien zal voortgaan met die
constructie. Dat is toch boel sterk. Hoe groot
keienhater spr. ook is, zou hij nog liever
in do stratum keien laten, dan oen Asphalt-
bedekking, die er ligt tot spot van iedereen
(Applaus, ook op do publieke tribune.)
Do heer DB BREUK antwoordt alleen nog
dat de zaak in do commissie zal komen.
De hoer POPPE wijst op den slechten toe
stand van het gebouwtje, in de Hertenkamp,
waar de plantsoen-arbeiders verblijven. Er
is geen licht, geen verwarming, en de koffie
bevriest er. enz. enz.
De heeren SCHRAM en RIN KEMA onder
steunen dit. De eerste vraagt om meer rust
banken in den Hout en de bolwerken.
De VOORZITTER zegt dat van dit laatste
de wensehelijkheid nioii gebleken is, maar
blijkt zulks, dan zal in de "behoefte voor
zien wórden. Do zaak van het gebouwtje in
do Hertenkamp is in overweging.
Do heer SLINGENBERG maakte oenige
opmerkingen over het eleoürieiteitsbedrijf en
vroeg óf do in het verslag genoemde kostprijs
van do eleotriciteifc, wol juist is, en of in
verband daarmede de tarieven voor de elec-
triciteit wel voldoende zijn.
Do heer MODOO antwoordt dat do kost
prijs theoretische waarde heeft. Hij zegt dat
de raad allerminst ongerust behoeft te zijn
voor de toekomst der Centrale. Bovendien
wordt er geen enkele maatregel genomen,
geen onkel tarief bepaald, zander den direc
teur. de commissie van bijstand en, geldt het
belangrijke zaken, van nog meer deskundige
menschep. Spr. wijdt dan uitvoerig uit over
de werking van het electriciteitsbedrijf, waar
door gemaakt wordt dat dikwijls stroom moet
geleverd worden, onder den toetenden prijs,
omdat toch de fabriek moet werken. Spr. be
sluit zijn uitvoerig betoog met de geruststel
ling dat het bedrijf een goede toekomst te
gemoet gaat.
Do heer SLTNGENBERG, tevreden met de
mcdedeelingen, van den heer Modoo, vraagt
toch het bedrijf, waarin weldra millioenen
zullen gaan zitten zoo commertiëel mo
gelijk te maken, en desnoods do tarie.ven
te verhoogen. als dit wenschelijk ia
De heer HULS WH' onderstreept het be
toog van den heer Modoo en besluit ook
met de mededeel ing, dat de toekomst onzer
Centrale zeer good is. De Centrale is een der
beste van ons land, maar men heeft te kam
pen met een verouderd gedeelte, dat op do
resultaten van hot bedrijf drukt. Ook hij
gaat uitvoerig hot bedrijf na.
De heer NAGTZAAM maakt aanmerkingen
op de afschrijvingen van de gasfabriek. Deze
staan bier beduidend lager dan b.v. aan de
gasfabriek te Utrecht.
De beer MODOO kan niot toegeven dat
dit feit bewijst dat hét hier niet goed is.
to Utrecht wel. De heer Blom, die toch de
eerste de beste niet is. zegt het is goed,
dan is er wel wat moed noodig om te zeggen:
het is niet goed. Het onderhoud der onder
deden is hier uitstekend en dan is het dui
delijk, dat do afschrijving niet zoo hoog
behoeft te zijn.
Do heer NAGTZAAM, is gefrappeerd ge-
woest door het feit dat in meerdere plaatsen
de afschrijvingen hooger waren.
Aanleiding daartoe omdat de gemeenle-fi-
nanciën zoo rooskleurig in dio gemeenten
zijn, was er niet, meent spr. Veeleer het te-
gofwvcrgestddo. Maar spr. legt zich neder
bij dc verklaring van B. en W. dat dc af
schrijvingen goed zijn.
Hoofd tuk TT 1 wordt goedgekeurd.
De lieer POPPE wijst op de wensehelijkheid
van een wekclijkschen rustdag voor do po
litic». Hij wijst op het zenuwachtige van hun
werk en vergelijkt dat met het werk der be
lastingambtenaren, die reeds op 55 jaar daar
om kunnen gepensioneerd worden. Hij dringt
er op aan dat zoo mogelijk oen vrijen rust-
dag per week, zooveel mogelijk, op Zondag
alsnog wordt gegeven.
De heer v. d. BERG lean nieu vinden dat
het werk zoo zenuwachtig is. Spr. is nog
al eens in dc gelegenheid to öontroleeren dat;
zij tiugal kalm zijn. Spr. -zou wel willen zien
dat zij zich wat zenuwachtiger maakten, b.v.
mot toezien op 't klimmen der jeugd achter do
rijtuigen, het meevoeren van twee personen
op oen rijwiel, en vooral do verregaande bal
dadigheid der opkomende jeugd, waarvan spr,
eenige staaltjes ophaalt. Op weinige plaatsen
is dit zoo erg als hier.
Do heer SCHRAM zal niet beoordeclen of
het wérk zenuwachtig is, maar onderschrijft
toch do wensehelijkheid van meer vrije da
gen w. z. i. minstens een Zondag in do drio
weken moet zijn. Dat do politic haar plicht
niet zou doen kan spr. niet geheel onder
schrijven.
Als hij klachten heeft, dan brengt hij dio
tbr kennis van het hoofd der politie. (Ge
lach).
De heer Mr. HEERKENS TUI.fSSEN zeg*
dat ook hij reeds vroeger er op gewezen
heeft. Men hoort wel oons klachten over do
onderlegdheid en hier over de activiteit d r
politic. Dat alles brengt spr. terug tot de
regeling der rechtspositie. Daaronder komt
ook. acht spr. met den heer Poppe, do re
geling van den rusttijd. Goede salarisregclin g,
betere rusttijd, verbetering der reohtspe -
tie zal betere krachten tot ons korps bic i-
gen. Is dat geschied, dan kan er ook over
de klachten gesproken worden. Dat wordt
door liet korps zelf gezegd, zooals spr. zelf
gehoord heeft.
De VOORZITTER merkt op dat kort g©<
leden dio rustdag van om de 14 dagen om da
negen dagen gebracht is. Wat do heer Thijs-
sen, zcidie dab door het korps zelf gozogd
wordt, dat hot ligt aan dc rechtspositie. Spr,
zou willen antwoorden„Dat baal je de Koe
kookl" Wie zou dat niet zoggen? De hese»
Thijssen wil dab de rechtspositie gelijk mot
de salarisregeling regelen, doch dan kan spr.
geen toezegging doon dat do salaris regeling
al zoo spoedig zal komen als door hem be
loofd. Bpr. zou eerst do salarisregeling wil
len behandelen. Wat de baldadigheid betreft
meent spr. dat ouders en onderwijzers eerst
moeten meehelpen; do politie kan dan re
pressief optreden.
De hoer POPPE handhaaft zijn betoog dat
de politio zenuwachtig werk hoeft, en wijt
het niet optreden der politie den jeugd aan tot
Weinig vrijen tijd.
De heer v. d. KAMP dringt aan toch ecn$
wat meer te doen dan overwegen om de uri
noirs te verlichten. Het overwegen is al zooi
lang gedaan. Spr. wacht er al 10 jaar op<
Do VOORZITTER zegt, dat het voor henf
de eerste maal is, en zegt spoed toe. Bij dei
past voor kloeding voor de arbeiders vort
de gemeente-reiniging, wil de heer de Braai
aandringen op behandeling van het adres
voor aanschaffing van oliekleeding en wil
de post daarvoor met f 150.verhoogd*,'
De VOORZITTER zegt dat er dienaanga a-v
do een ander adres is ingekomen dezer dagen!
en meent dat het beter is te wachten oft
do behandeling van dat adres.
Hoofdstuk IV wordt goedgekeurd.
De lieer SLIN GEN BERG wil dat de bui
tengemeenten do koeten dragen van de ver.
hooging van den Directeur van den kóu-'
ringsdienst en dien v. h. laboratorium, omdaH
deze verliooging voortvloeit uit het meerder»
werk, dat door de buitengemeen ton wordt
veroorzaakt. .V
Do VOORZITTER meent dat de buitenge-'
meenten de meerdere kosten zouden dragen,
behalve de salarissen van de directeuren.
Dit is steeds de basis van de onderhandelingen
geweest. Men meende dat Haarlem belang
heeft bij goede hygiënische toestanden in do
buitengemeenten, en nu meent spr. dat Haar-V
lom ook wel wat meer mocht doen dan sym
pathie betuigen.
De heer SLINGENBERG herinnert zich
niets van zulk een afspraak.
Do lieer KRUSEMAN meent dat den direct,
beuren meer belooning toekomt, voor 't méér-
dere werk. Hij stelt voor om dit alvast goed
to keuren en bij do „Inkomsten" uit te ma-
ken wie dat betalen zal.
Do heer SUING EN BERG le.gt zich hief*
bij norier.
Do salarissen worden verhoogd volgens hel
voorstel van B. en W.
I>e hoer MERENS komt er tegen op dat
B. en W. een gemeentelijken dienst van eerste
hulp bij ongelukken niet noodig achten. Zij
zeggen dat er weinige ongelukken gebeu
ren, maar spr. wijst er op dat in Haarlem ge
middeld 17 ongelukken jaarlijks voorkomen
9$
Rome, 23 October 1913.
l:.Le, ",eral een eekt pandemonium met
vette lettersg»D'i M,°Il hehoeft «'echts de met
in de overtuiging- beve™^
het volk in Italië nog mindP.r ,ian at
is voor kicsgereehl igheid. Overal „„stootjef
moord en doodslag, revolver- on greweorscho'
ion, mes- en dolksteken, vuistslagen en wor
stelpartijen. In den beginne van dén strijd
werd een priester gedood, nu onlangs een
priester op vuistslagen onthaald. Om de po
litiek gaat het gewoonlijk niet, maar de ver
kiezing wordt aangegrepen als oen probaat
middel om oude en nieuwe veeten uit te veck-
feu. Mier iB Rome ziet men bet. klagelük
schouwspel dut twee dragers van oude titels,
lelgeti uit beroemde geslachten, een Gaetano
en een Borghes©, tot de antielericulen en ra-1
.'u cal en benooren, en als zoodanig om de
volksgunst boelen. Jammer van Gaetauo, de
•-< nier eenige der Boomsclie patriciërs, die
uitmunt als geleerde en als schrijver.
Hot wachtwoord is gegeven dat de katho
lieken zich van stemmen hebben te onthou-
n. .iet nonexpedit blijft gehandhaafd.:
-Her en naar wordt, om zeer biizondere rede-'
nen, door het hoogst gezag een uitzondering
toegestaan, tls eenig jammer, en zelfs van
r.eer hoogslaande prelaten - ik voel geen
vrijheid namen te noemen, waar het een pri-
7. f1prfck geIdt wordt het veto be-
ireurd. Maar daar het vormen van een ka-
thohek centrum hier door de tijdsomstandig-
heden tot de onmogelijkheden-en onwensebe-
1 tik heden behoort, moet men zich bij de be
slissing dei onthouding neerleggen, in de
overtuiging dat niemand beter dan de Paus
in staat is te beoordeclen wat dienstig is voor
de Kerk.
j 'tls met de Kerk een wonderlijk iets; hoe
.meer men in bare geschiedenis indringt, doe te
i J'1 (er wordt men van hare goddelijkheid over-
!do™ .ire' of ]iover- -ioist t'e schaduwzijden
'deelm van P«CT 'n '1 Jk'ht Heden. De lijvige
'•/Mn \n dof w mS 0eschiedenis der Pausen
/«ijn in dat opzicht van het grootste wh»f*f
en hoezeer is het inzicht van Paus Le© XIII
met te roemen, die de geheimste archieven
l van het Vaticaan openstelde en aan Pastor
opdroeg niets te verheimelijken.
Wie in het eerste deel de Avignonsehe bal- j
lingseliap leest en daarna liet schisma met
den antipaus, zelfs twee anti-pausen, al de we-
reldschheid enz. der Curie, voelt zich niet een i
riem onder bet hart gestrekt, wanneer de vele!
ellenden van het heden dreigen hem te doen
versagen?
In vergelijking zijn deze, boe betreurens
waardig ook, veel geringer, en de Kerk, die
toen niet ten gronde vimr. vut ook thans
aan de stormen het hoofd bieden,
i Licht en schaduw zijn nu ook beter ver
deeld, of liever er is meer licht en er komt
i meer licht, zonder dat in den laatsten tijd de
schaduwen dieper en breeder worden.
Dit meerdere licht wordt men ook hier ge
waar, in het toenemen van vocaties, blijkbaar
in het grooter aantal leerlingen in Semina
ries, die gedurende de laatste jaren bijna ont
volkt waren. In Foliguo was het getal tot
drie geslonken, nu zijn er een twiutigtal in
geschreven.
Deelde ik de laatste maal iets'mede om-
treet de verblijdende verschijnselen in Bra
zilië en Columbia, nu kan hetzelfde gemeld
worden uit Venezuela zeker het laatste
land waaruit men iets goeds zon verwachten
met zijn Castro-comedies. Bij gelegenheid
der C'onstantiniaansebe herdenking was het
niet alleen feest in de Kathedraal van Cara-
cas, maar in alle kerken. En niet alleen wa
ren de kerken en de woningen rijk versierd
en verlicht, maar zelfs verscheidene regee-
ringsgejbouwen. De President der republiek
had liet voorbeeld gegeven door den grooten
klokketoren electrisch te doen verlichten. Bo
ven elke huiedeur was een crucifix of een
kruis aangebracht, omlijst door bloemen, dra
perieën en licht. Op verschillende bergtoppen
worden groote kruisbeelden ter gedachtenis
opgericht.
Daartegenover staat dat de indruk dien Por-
iup-nl on een aUeszIns tot oorde'eleu bevoegd
persoon, die daar gereisd heeft, en vvien ik
zooeven sprak, gemaakt heeft, allertreurigst
is. Dit land schijnt geheel tot godsdienstloos-
beid vervallen, en geen enkel verschijnsel is
er, dat op kentering duidt.
I 't Blijft pelgri nis stroomen zoowel uit de
verschillende steden van Italië als uit buiten-
landsche diocesen, zelfs van gene zijde van
den Oceaan.
De Brazilianen zijn er geweest, de Argon-
tiniërs zijn op komst.
Geregeld hebben publieke audiënties op
den Damasu- hof plaats, gewoonlijk 's mid
dags, heden echter 's morgeus. '/At hebben
steeds hetzelfde verloop: de Paus verschijnt
niet zijn gevolg op de loge, 's middags op die
tegenover den ingang gelegene, 's morgens,
daar deze dan in de volle zon is, op eene loge
links. De gendarmerie-mnzlek spoelt de Paus
hymne. De Heilige Vader geeft den apostoli
sche» zegeu, verwijlt nog eenige minuien, ter
wijl de pelgrims een lied zingen, dankt, groet
met do band en trökt zich brug.
De maestro Mftllev, kapelmeester der \ni-
ma-kerk, heeft een nieuwe Paus-hymne ge
componeerd voor blaasinstrumenten en voor
een vijfstemmig koor. Nadat op het feest van
den H. Michael, den patroon der Pauselijke
gendarmerie, hun muziekkorps deze hymne
voor het eerst ten gehoore bracht, werd bij
gelegenheid der audiëntie der Duitsehe pel
grims 3000 Keulenaars ten aanhoore van
Z.H deze instrumentaal en vocaaluitarovoerd
zeer tot voldoening van den Heiligen Vader
die den maestro Müller zijne booge tevreden,
heid deed betuigen.
Do breed e schare der burgerij, die gewoon
lijk nooit in de gelegenheid is den Paus t<
j zien, vaart, wel bij deze publieke audiënties
Aan de verschillende pastoors wordt eer
zeker aantal biljetten gezonden, die deze aar
parochianen uitdeden. Zoo waren o.a. mijm
t bedienden herhaaldelijk in de gelegenbeir
'zulk eeue plechtigheid bij te wonen.
Geregeld maakt de Pane zijn wandelrit dei
morgens in de Vaticaansche tuinen, eiuds gis
teren om half twaalf in plaats van om ach
uur. Z. H. maakt dan gewoonlijk een kleim
wandeling en brengt steeds 'n bezoek aan 't II
fS.n-j ainent in de kapel van het vroegere pa
vil teen van Pans Leo XIII, tbans sterre
w acht en w oning van den directeur Pater Ha
ven S. ,T. Bij een recent bezoek aan de tuinei
knielde ik op hetzelfde kussen, waarop noj
de indruksels van 's Pausen knieën te zier
waren.
De naam van dezen geleerden Jezuie
breng! mü op dien van een anderen klooster
ling. Pater Ludovieo Sala. alhier woon
achtig, die een middel heeft uitgi von
den ter radicale genezing van hoofdzeer, eei
uitvinding van het grootste belang bier, waa;
jaarlijks in de Romeinsch© provincie alleen
van 16 tot .18 duizend gevallen voorkomen
Aan liet wonderbare grenzende gcnezingei
zijn reeds te constateeren van individuen, dijl
'jaren lang. zonder liet minste gevolg, met h
