I J, H. W. Sründemann 1
I Dames a Kiadsmantels.
S o.-t»«!i.-«s x Pirapliiies.
II x II
Haagsche Brieven.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
IIE8KS UI m lil REK.
1113911 X liSSlil
Koningstraat.
5 Broste ïtm Maslelcssluss» g
Maa Bon üareiië
»p3üoyons«
H sa s* le B r u sse S
friara£ls©li@esiera alle geSeggenhedeiial
XXVIII.
De Haagsche gemeenteraad zal, als deze
brief onder de oogen mijner lezers komt,
klaar zijn met de Gemeentebegrooting voor
1914. Op het oogenblik is hij daar nog druk
mede bezig. Prachtige gelegenheid, om wel
sprekendheid te luchten, voor onze ijverige
beschreven vaderen, die, om zoo te zeggen,
dag en nacht bezig zijn, om voor onze be
langen als gemeentenaren te zorgen. Voor-
loopig behoeft ons Haagje, en, als geboren
Hagenaar zeg ik het niet zonder ccnigen
trots, nog niet in de war te zitten. Mogen
andere groote steden klagen en steunen, en
waarlijk niet zonder reden, hier gaat het
best. Onze gemeentebedrijven voor gas, elec-
triciteit, waterleiding en telefoon, leveren
mooie winsten op en de belastingmiddelen
vloeien ruim. Al beloopt het Haagsche bud
get ruim 25 A millioen gulden, we zitten er
niet over in de war, ook al wordt er voor
1914 weer een millioen aan uitgaven méér
geraamd dan voor 1913.
We behoeven zelfs onzo gemeentelijke in
komstenbelasting niet er voor te verhoo-
gen. Voor 1914 niet en zelfs, weten we nu al,
voor 1915 ook nog niet.
Hoe dat komt?
Heel eenvoudig, omdat de dienst van 1912
een overschot, een batig saldo heeft opgele
verd van ruim twee millioen gulden. Van
die twee millioen nemen we nu oen gedeelte
af voor dit en voor het volgend jaar, en als
die jaren dan zelf ook no,g wat meevallen
eii waarom zullen zo niet? dan gaan
we een spaarpot maken voor de toekomst.
We droom en hier er al van, om op Duitsch
voorbeeld een fonds voor stadsverfraaiing
te stichten. In ieder geval nemen we er al
vast VA ton af, om een groote extra asfal
teering tot stand te brengen.
I)aar zijn er natuurlijk heel wat bij, die
meer aau de gemeente bosten, dan zij ervoor
opbrengen, maar d.at er vele gegoeden, zeer
gegoeden zelfs ouder zijn, dat loeren de sta
tistieken van ons communaal vermogen. Don
Haag is reeds de rijkste, stad van ons
koninkrijk. En uien behoeft de villaparken
op Zorgvliet en langs den rompstationsweg
maar te zien, om zijn handen in mekaar te
slaan van de enorme fortuinen, die zulke ge
houwen, waaronder er zijn van twee ton tot
'n half millioen waarde, laten zetten.
'tWas bij de behandeling der gemeente
begrooting, hij de z.g. algemeene beschou
wingen, dan ook alles botertje tot den boom
en men .had algemeen den mond vol van
„een gezond optimisme", dat ons rechtmatig j
mag bezielen. De allerzwartgalligsten maan
den nog wel tot behoedzaamheid en gepaste
zuinigheid, maar zelfs bij dezen was dat
meer „pour aquit de conscience".
Er is maar voor één ding zorg, n.l. dat ons
gemeentebestuur niet te veel komt ouder den
druk der sociaal-democraten, waarvan we er
nu al een achttal onder de 45 raadsleden
hebben. 'tHad bij.de jongste wethoudersver
wisseling maar een haar gescheeld, of we
hadden zelfs al een „rooden" wethouder ge
had. De vrijzinnig-democraten on zelfs een
deel der liberalen hebben daaraan geholpen,
maar de rechterzijde, die op de wip zat, heeft,
zulks weten te beletten» Waardoor zij zich
natuurlijk nog meer, dan reeds het geval
was, do woede van de roodo fractie heeft op
den hals gehaald. Deze zag zich den htiit van
het hij de jongste gemeenteraadsverkiezin
gen die alleen aan de Katholieke groep
al drie zetels kostte monsterverbond tus-
sclien liberaal en sociaal gesloten, aldus ont
gaan. En de heeren hadden nog al pas ver
gunning gekregen van hun mandatarissen,
om een wethouderzetel aan te nemen. De
meerderheid van de Haagsche afdeeling van
de S. D. A. F. had, na ceri warme ruziever
gadering, daartoe besloten. Zij hadden echter
voor niets dien twistappel ter tafel gebracht,
want, zooals gezegd, er kwam ten slotte lek
kertjes niks van.
De rechterzijde stak een spaak in het wiel.
Zij ontleende daaraan tevens het recht, om,
liij gelegenheid van het algemeen debat, een
hartig woordje te spreken over het stembus-
geknoei, het. zetolgekwansel van dezen zomer.
De heer Mr. Ankerman (Christ.-Hist.) hond
de kat den bel aan. Hij klaagde liet overmoe
dig, hebzuchtig liberalisme aau, dat het, uit
zetelbejag, de ware belangen onzer gemeente
had op liet spel gezet» Hij verweeft het, dat
het wél zegt voor evenredige vertegenwoor
diging veel te gevoelen, maar nooit toont,
dat hot in de practijk daarmede ernst is. De
liberale voormannen bewaarden op deze aan
klacht een hooghartig stilzwijgen. Zij had
den er blijkbaar niet van terug en excuseer
den zich nu met liet smoesje, dat dergelijke
besprekingen niet in den Baad thuis hoor
den. De heer Ankerman heeft intusschen ge
zorgd, dat zijne beschouwingen onder de
oogen van het heele Haagsche publiek ko
men, daar in de hier oppermachtige liberale
en neutrale bladen natuurlijk de ver
slagen der beraadslagingen werden opgeno
men. En zoo zullen zij zeker haar nuttig ef
fect niet. missen, 't Is mij hekend. dat een
deel der Haagsche burgerij, ook buiten de
rechtsclie partijen aan het gedrijf der «so
cialistische volksmenners meer dan genoeg
begint te krijgen. Gen wonder trouwens, als
men ziet, dat het roode gevaar steeds dries
ter het hoofd begint op te steken. Vooraf ook
in de ambtenaren- en werklieden vereeni gin-
gen. Van deze staat de Haagsche afdeeling
van den Bond van Nederlandscbe Onderwij
zers vooraan. Ook dat is bij de jongste raads
verkiezingen gebleken en ook daarover is in
den Raad van gedachten gewisseld.
Hierbij was het de lieer Jhr. Mr. Gevers
Bcijnoot (anti-rev.) die het initiatief nam.
En van katholieke en conservatieve zijde
deed men er nog een schopje op.
Of het baten zal?
De voormannen van den Bond hebben har
de koppen. Gebeurt het al eens, dat er een
tegen de lamp loopt, dan is de solidariteit
Van de heele afdeeling er dadelijk als de kip
pen hij, om met protestmeetings, in speciale
outlen-bladen als anderszins tegen het „on
recht" (sic!) op te komen en, wat meer zegt,
met oen greep uit de bondskas de geleden
schade te vergoeden. Zoo is het nog zeer on
langs hier gebeurd,
In trouwe, de solidariteit dezer mannen
zou een betere zaak waardig zijn, In menig
opzicht kunnen zij anderen, wat dit betreft,
tot voorbeeld strekken. Hun opofferingsge
zindheid voor wat zij de goede zaak achten,
is dikwijls beschamend voor anderen, die de
Wérkelijke goede zaak voorstaan. Ik doel
hier speciaal op onze katholieken, want ik
zou meer dan één brief kunnen •vullen met
verhalen van intriges, die hier in de katho
lieke wereld worden op touw gezet; van ge
vallen, waarin de een den ander zwart maakt,
van staaltjes van gebrek aan goeden trouw;
van ouderlingen naijver; van gemis aan
christelijke naastenliefde vooral. Ik zal het
echter niet doen, gedachtig aau het Fransche
spreekwoord: „il faut laver son lingo sale en
familie". Ik weet natuurlijk wel, dat ook ka
tholieken maar mensehen zijn en dat wij al
len dagelijks zondigen in vele dingen, maar
voor do goede zaak is het dikwijls jammer,
want daaraan kunnen onderlinge afgekeerd-
heid en tweedracht toch nooit ten goede ko
men. Men leere hierin van de tegenpartij,
's Gravenhage 2 Nov. 1913.
Do invloed van het socialisme op de zede
lijkheid
In de „Matin" publiceert de bekende sta
tisticus dr. Jacques Bertillon, de broeder
van den criminologist, eenige merkwaardige
feiten betreffende de bevolking van een ze
ker gedeelte van Frankrijk.
Merkwaardig vooral met het oog op den
invloed van liet socialisme, dat cijfers
spreken blijkbaar verderfelijk werkt op
de moraliteit dergenen, die de roode vaan
volgen, een gevolg natuurlijk van den ach
teruitgang van geloof en godsdienstzin, waar
door als vanzelf ook de zedelijkheid vermin
dert.
De cijfers uit deze statistiek, die door de
Tel. aan de Matin. ontleent zijn onver
dachte getuigen dus zeggen meer dan
lange citaten._
Voor socialisme en syndicalisme algemeen
werden, kon 't mijnwerkersdorp Monceau-
I os-Mines, evenals de meeste industrieele
streken van Frankrijk,op een hoog geboor
tecijfer bogen. Het percentage was 37 per
1000. In drie jaren tijds is dit cijfer ge
daald tot 14 per 1000; dat is dus nog min
der dan liet gemiddelde in Frankrijk, dat
II per 1000 is. Naar blijkt, vloeit dit ver
schijnsel voort uit stakingen.
De eerste staking had daar plaats in 189-9.
De staking had een rechtmatigen grondslag
en was eèn protest tegen het optreden dei-
patroons in zake de particuliere meening der
mijnwerkers. Na de staking was alles ver
anderd. „De mijndirectio ging in andere han
den over, terwijl de gemeenteraad socialis
tisch werd. De volgende staking, welke in
1901 plaats had, werd door andere beweeg
redenen veroorzaakt en had ook geheel an
dere gevolgen. Het deel dezer staking was
hooger loon en zij duurde drie maanden.
Vele arbeid era werden daardoor op den rand
van den ondergang gebracht en zij moesten
den arbeid hervatten, zonder hunne eischen
ingewilligd te zien. Twaalf honderd arbei
ders werden ontslagen en verschillende fa
brieken gestoten. Het was een ramp voor
deze streek, welke meer en meer socialis
tisch werd. Dit had een ingrijpende ver
andering in het familieleven tengevolge;
plotseling daakle het geboortecijfer.
Dr. 'Bertillon vergelijkt do gevolgen van
do groote' revolutie met die van het socia
lisme te Moiiceau-Las-Mincs. Deze staan lijn
recht tegen over elkaar. De statisticus
Schrijft deze verandering toe aan het thans
heerschende individualisme. Gedurende de
revolutie was men er. trotseli on te sterven
voor het vaderland én het kinderen te ge
ven.
Wie vraagt er nog, of een katholiek so
cialist kan zijn?...
EEN GIFT VAN H. M. DE KONINGIN.
H. M. de Koningin hoeft; aan een daarvoor
bestaande commissie f,50 doen. toe.kome.ri ten
behoeve van de weduwe van den vermoor
den onbezoldigd rijksveldwachter Boers te
Diever.
H. M. DE KONINGIN-MOEDER.
H. M. de Koningin-Moeder vertrok giste-
renochtendguit Italië naar Parijs.
VERANDERINGEN IN DE KAMERS.
De mutaties, die tijdens een gewone par
lementaire periode injlo volksvertegenwoor
diging plaats hebben, zijn talrijker dan men
veelal denkt, lezen, wij in de Tel. Let b.v.
eens op de laatste vier jaren. Van de 50
leden der' Eerste Kamer, die in 1909 van dit
college deel uitmaakten, zijn er sindsdien
reeds weer 24 vervangen. Van deze 24 heb
ben er 12 bedankt, zijn er 9 overleden en
3 niet herkozen.
Van de 100 leden, die na de verkiezingen
van 1909 in de Tweede Kamer zaten, zijn er
thans nog 65 over; 35 leden verdwenen,
waarvan er 17 bedankten, 15 niet werden
herkozen en 3 overleden.
In de algeloopcn vier jaren werd dus de
Eerste Kamer voor 50 pCt. en de Tweede
Kamer voor 35 pCt. verwisseld.
Te wapen. Men meldt uit Arnhem aan
de Ned.:
Donderdag is op de grens hij Dinxperloo
een grensincident voorgevallen.
Een Hollandsche commies bevond zich op
den uitkijk, even over de grens op Pruisisch
grondgebied. Hij werd opgemerkt door een
Duitscheu commies, die hem sommeerde het
Pruisisch gebied te verlaten. Toen deze hier
aan niet dadelijk voldeed, pakte de Duitscher
zijn Hollandsche collega vast en zette hem
zijn revolver op de horst. Hij verliet het Prui
sisch gebied on diende bij de autoriteiten
oen aanklacht in.
Electrieiteit door eb en vloed. Iu ver
schillende landen gebruikt men het water als
beweegkracht om electrieiteit op te wekken.
Men doet vooral in bergstreken, zooals
Zwitserland, Noorwegen, sommige deelen
van Amerika, waar de bestaande waterval
len, door hun verval, groote turbines in be
weging brengen.
In andere streken, o.a. in Amerika, bereikt
men dezelfde door eb en vloed.
Dat zal nu ook in ons land geschieden, zoo
meldt de Avondster.
De nieuwe sluiswerken, die tot stand zijn
gebracht voor het kanaal door Zuid-Beve
land, zullen electrisch bediend worden.
Eu de benoodigde electrieiteit denkt men
door gebruik te maken vau de beweging- van
eb en vloed. Zijn wij wel ingelicht, dan is het
initiatief daartoe uitgegaan en zijn de plan
nen ontworpen floor den heer Bon ga erts, in
genieur vau 's Rijks Waterstaat en lid der
Tweede Kamer voor Roermond.
Een lijk opgehaald. Gisterenmorgen is
op de Kanaalschans te Pm-merend uit het
Noord-HoLlandsche Kanaal een lijk opge
haald van een man van ongeveer 50-jarigen
leeftijd. Hij was als veedrijver gekleed met
een blauwe kiel aan en lichtgele klompen
aan de voelen.
Het zilveren horloge stond stil op kwart
voor acht. Nu blijkt, volgens de Tel., dat
Maandagavond ongeveer half 8 geschreeuw
is gehoord door aldaar wonende mensclien,
doch daar werd geen acht op geslagen. Bij
nader onderzoek bleek het 't lijk te zijn
van K. Kramer, veedrijver aldaar.
Brand. Gisterenmorgen is door onbe
kende oorzaak brand uitgebroken in een per
ceel aan de Douwes Dekkerstraat te Amster
dam. De bewoonster bemerkte rook in de
alkoof, doch toen stond deze reeds geheel
in brand.
Buurlui trachtten het vuur te hlussclien,
doch slaagden daarin niet. Spoedig stond
het geheeLe huis in lichte laaie.
Het huis werd bewoond door vijf gezinnen,
die allen een goed heenkomen konden vin
den. Dé brandweer wiist het vuur tot dit
eene perceel te beperken, van een aangren
zend huis brandde de zolder uit.
Tegen kwart voor een uur was men het
vuur geheet meester.
L5 MEIDEN.
De „Eastiweli". In het „Bericht aan
Zeevarenden" van 30 October is de kennis
neming opgenomen, dat de opruiming van
het wrak van de „Eastweli" zoo ver is ge
vorderd, dat liet vaarwater in den havenmond
geheel vrij is tot 75 M. benoorden de havens.
De opruiming is dus thans reeds vrij ver ge
vorderd.
Toen hot stoomschip op 16 Maart in den
mond van de haven alhier zonk,^ lag het
aldaar in schuine richting ten opzichte van
de havens en werd daardoor- van de 180 M.
wijde geul een gedeelte ter breedte van 40
M, door het voorste gedeelte van het wrak
versperd. Nadat door belanghebbenden achter
een volgens met verschillende maatschappijen
tevergeefs getracht was tot een afdoend ac-
ooord voor algeheels berging te komen, werd
den 2 April aangevangen met de opruiming
van Rijkswege, waartoe door den waterstaat
een overeenkomst werd gesloten met de aan
nemers Volker en Bos, die hunnerzijds het
eigenlijke bergingswerk weder opdroegen aan
den aannemer W. A. van den Tak te Rotter
dam. De opruiming had plaats met dyna
miet, terwijl tegelijkertijd de lading rijst en
de inmiddels afgeschoten wrakstukken met
behulp van duikers werden opgehaald en ge
borgen.
Daar liet nog geheel nieuwe schip zeer sterk
bleek te zijn, waren groote hoeveelheden dy
namiet noodig. Er is tot nu toe reeds 8000
kilogram dynamiet verschoten t Tijdens het
gunstige seizoen bij eenigszins ruwe zee ia-
het onmogelijk eenig werk te verrichten
waren somtijds twaalf duikers, allen oncteq
leiding van den bekenden Sperling, op het
wrak werkzaam.
Einde Augustus was do lading rijst ruim
40.000 balen uit het wrak verwijderd enj
was de opruiming, welke geschiedde van het
voorschip uit, aldus geleidelijk naar achteren
werkende, gevorderd tot aan de ketel ruimen.
De beide laatste maanden zijn ook de ketels
en de .machines opgeruimd, zoodat men thans
tot aan het begin van hetachterschip ge
nen is.
De overblijfselen van het wrak worden op
een perceel afgegraven duingrond opgesta,
peld, na met een zuurstof-vlam in zoo handel
baar mogelijke stukken te zijn verdeeld.
De zeelieden staki ng. Gisterenmor
gen kwamen weer 9 stoomtrawlers binnen,
waai*"oor het aantal stilliggende booten tol
oirca 120 stijgt. Nog nooit zijn zooveel boote"
tegelijk in de haven geweest.
Heden en morgen worden de laatste vaar
tuigen, ongeveer een twintigtal, in de haven
verwacht.
De prijzen voor do visöh waren gisteren
iets lager wat, naar men verzekert, komt
door de mindere kwaliteit wegens het te lange
liggen in het visehruim der booten, meldt,
het „AJg. ÏTbld!"
BEVERWIJK.
Personal i a. Te Amsterdam zij n voor
de heeren J. II. Bieaens en B. J. A. Boel-
het examen vrije- en orde-oefeningen geslaagd
rijk, van hier.
WIJK AAN ZEE,
Kruisverhoml. Maandagavond viergaderde
het Kruisverbond afd. Wijk aan Zee. Begin
April had de vorige vergadering plaats ge
had. 't Was dus meer dan tijd, verklaarde de
voorzitter, die niet alleen constateerde dat
de opkomst gering was, maar ook dat hetj
Kruisverbond hier kwijnde. Hij hoopte dat
er wat. meer ijver bij de leden zou komen. De
afdeeling telt nog 33 léden, een voldoend ge
tal om krachtig te zijn. De notulen werden
bijna vergeten. Over en weer werd gespro
ken over de zangvereeniging en over een te
geven feestavond. In den loop dezer week zou
daarover nader worden gehandeld. Drie aspi
rantleden gaven zich op. doch het bleek dat
deze nog te jong zijn. Eén nieuw lid werd
geïnstalleerd. Over vier weken zal weer ver
gaderd worden. Na deze mededeeling werd
de vergadering gesloten.
HEEMSTEDE.
lOnbes telbare Stukken gedurende
de tweede helft der maand October, j.l.
Brieven: Mevr. Maria Menzer, Ohicag-o; J,
G. de Hovert, Amsterdam.
Briefkaarten: Carrie Hogedoorn, Haarlem?;
P. J. Kern, Amsterdam?; Dameshoedenmaga
zijn, de Vlinder, Amsterdam; Onbekend,
afz. Henk en Trui.
HA A RT.RMMERMEER.
Aanbesteding. Zaterdag had te Aal»
meer de herbesteding plaats van de vooi
rekening van de gemeente te maken vaste
stoenen brug in het Oosteinde. Thans werd dit
werk in vier perceelen aanbesteed. Perceel I:
paaJfundeoring; Perosei II: metselwerk; Per
ceel III: smids- en schilderwerk: Perceel IV:
timmerwerk.
Ingeschreven was als volgt: D. Nelemana,
Haarlem, perceel I f 1440, perceel H f1575,
perceel IH f 340, perceel IV f 545; L. Gort,
Haarlem, perceel I f 900, perceel II, III en
TV f 2646; J. van Behagen, Haarlem, perceel
II f 1550; O. Luik, Haarlemmermeer, perceel'
I f 1315, perceel III f 325; perceel IV f424.50
A. van den Heuvel, Haarlemmermeer, perceel
I f 1295; G. Mosselman, Haarl.mee.r, per-;
ceel I f 1282, perceel II f 1560, perceel IVi
f 489; G. van den Heuvel, Haarlemmermeer,
perceel II f 1610, perceel IV f 515; A. Huls
bos, A al smoeperceel I f 1284, perceel II
f 1625, perceel UI f 355, perceel IV f 479,
Gcbrs, J. en W. van der Laarse, Aalsmeer,
perceel IV f 424; J. D. van Iperen, Aalsmecg.
péfoeél Hl f 370.
Alzoo laagste inschrijvers L. Gort, perceCl
I: J. van Scliagen, perceel II; O. Luik, por-
lil en Gebrs. J. en W. van der Laarse, per
ceel IV. De gunning is aangehouden.
RfHJGERlJ.TKE STAND.
BEVERWIJK. Ondertrouwd: G. Hakvooi/
en H. llüing.
OverledenM. J. van Dorp, 73 j, H. Bur
ger, 69 j.
HEEMSTEDE, Geboren, z. van II. M. van
der HulstSehoone.
te"
N
Avas ver*< dai'd, dut zoodanige samenwerking regeei'iug is afgewezen; dat juist daaruit de
gin UafliQ PftrRnimn WftfiP n'e' 7011 p'aa^6 hebben. Die samenwerking vrijzinnigen hunne scherpste wapenen tegen
OiHll.vbCj|l uil liilt) «v.515 lv»T« werd overigens door de vrijzinnigen geens- do sociaal-democratie hebben gesmeed; dat
zins bcgeera en men wilde daartoe alleen dus ieder de weigering heeft kunnen voor-
Onjler de medestanders van het vorige overgaan, omdat de omstandigheden het noo- zien.
•i unèt waren er enkelen die hei-haalden, dig maakten en dan nog enkel tijdelijk, dat Men iierirnerdo verder dat bij het optreden
de poging tot samenwerking van vrijzin- is om het tot stand komen van de hervormin- van liet vorige Kabinet zelfs niet voldaan
Mhdst .tMHSia{;#ten tot vorming van een gen, die zoowel door de vrijzinnigen als door werd aan den parlementairen eisch, dat het
was met het verkiezirigs- de socialisten werden verlangd, te verzeke- Ministerie moot voortkomen uit de meerder-
aau Ook waie nie.t' zeggen, dat men wel wist, dat de fracties der meerderheid zijn gevormd. Heeft
ie ui hes aau de so vnnrQpel- f weigering zou volgen, is ongegrond. Duide- dus iu zoover het beroep op het pariemen-
leeel beschouwden, omdat m is bjk is gebleken, ook op liet partij-Congres te taire stelsel weinig waarde en ie de vraag
«at het met zou worden aangenom j ^woLe, dat er onder de socialisten velen wa- der samerstelling van een Kabinet grooten-
Over het algemeen was men mtu ie ae aanneming van hel aanbod deels eene zaak van berekening omtront re
jok dezerszijdt» van meening, dat de opdracht weusciiteu. Ook deze leden konden de wei- beste kansen van welslagen, uit het laatste
tnt vorming van een Ministerie uit de geneele gering daarvan met billijken. oogpunt is de quaes tie der homogeniteit van
•iiikerzud» en het daaruit voortvloei0p.de Intusschen meende men dat het vooral veel groeier belang-. Daarom meende meu,
*anbod van portefeuilles aan de S.D.A.P. in na de^ beelissmg van het Zwolsehe congres, dat de weigering der socialisten in eon phase
®v<-veensleiruuing was met de beginselen van bij volgénöo verkiezingen voor de vrijzinni- der c-leis, die nog de mogelijkheid van hol
"f:(. parlementaire stelsel. Scherp werd ech- gen, noodig zal zijn vooraf na te gaan, wat optreden, van een vrijzinnig Kabinet open
er de weigering van het gedane aanbod af- men aan deze partij hoeft. Men betoogde ver- liet, meer rekening hield met liet pnrïemen-
kokourd. jder, dat de sociaal-democraten door hun wei- laire stelsel dan eene aanvaarding van bet
^aar aanleiding van deze beschouwingengering hebben gespeeld in de kaart van do aanbod zou liebbeu gedaan.
'v,J,'d van vrijzinnige zijde opgenierkt, dat rechterzijde. Op deze wijze zal op den duur j Intusschen gaf men gereedelijk toe, dat na
een aan do verkiezingen voorafgaand alleen dc coalitie in staat zijn een parlemcn- de incidenteele beslissing van het Zwolsehe
omtrent samenwerking met de so- tair Ministerie te vormen. [congres het vraagstuk der deelneming aan
ge- en l<)l ,liet vormen van een Ministerie! Van sociaal-democratische zijde werd in degelijke Ministeries meer in het algemeen
hu„" aaa'e'dnig bestond, omdat do groote verhand met voorafgaande aangevoerd, dat door de sociaal-democratische partij ter hand
der socialistische zetels niet te voor- van deze zijde tijdens de verkiezingen steeds genomen, zal moeten worden. Betwijfeld mag
--Wag, maar dat^yan d$z» ziide nimmer) eWce t»ojtoliikb«id v«u <te«>Lr>«nvina «te'echte worden, of een aanbod van portefeuij-
les herhaald zal worden, indieu het aantal so
cialistische zetels van 16 tot hijvoorbeeld 32
zal zijn gestegen, tenzij zulk aanbod zou ge
schieden als speculatie op eene weigering.
Hoe dit zij, eene bevredigende oplossing van
het vraagstuk zal moeilijk zijn te vinden,
wanneer de burgerlijke partijen niet afzien
van het streven, dat ditmaal hij haar voorzat,
om der •sociaal-democratie eene grootere ver
antwoordelijkheid op te leggen dan deze kan
op zich nemen.
Gaarne zouden eenige leden van de regee
ring vernemen, of de opdracht aan dr. Bos
heeft gestrekt tot vorming van een Ministerie
„uit de gcheele linkerzijde."
II Na de weigering der sociaal-democraten
tot deelneming aan een Ministerie, is m eene
vergadering van de vrijzinnige Kamerleden
besloten de vorming van een Ministerie uit
de vrijzinnigo groepen niet te bevorderen.
Berichten in de dagbladen hadden sommi
gen eenige reden gegeven tot het vermoeden,
dat deze beslissing genomen is ingevolge eene
Koninklijke opdracht. Men zou van de regee
ring gaarne vernemen, of dit vermoeden ge
grond is.
Vele leden waren van oordeel dat de con
centratie door zich niet tot vorming van een
Ministerie bereid te verklaren, zich aan de
zelfde fout heeft schulidg gemaakt als de
sociaal-democraten, zonder zich als deze te
kunnen beroepen op de verzachtende omstan
digheden, voortvloeiende uit haar na'-tij-k»-
.vakler-
Voorts werd gevraagd, of uit de houding
der concentratie is af te leiden, dat zij ook iq
den vervolge alleen in gemeenschap met tlrf
socialisten zal willen optreden.
Vele andere leden konden zich niet deze be
schouwingen vereenigen.
IU. Tegen het optreden van het nieuwfl
Kabinet werden verschillende bezwaren ge
opperd.
Door medestanders vau het vorige ministe,
rie werd aangevoerd, dat, al moge de aan mr,
Oort van der Linden verstrekte opdracht, mei
het daaruit voortgevloeide gevolg een eindq
hebbeu gemaakt aan den moeilijken toestand}
waartoe do weigering der linkerzijdie tol
aanvaarding der reg;eeringstaak leidde, he|
optreden van het Ministerie niet, te rijmen
is met goede parlementaire gebruiken. Hel
is aangeduid als een extra-parlementair Mi<
nistevie. Men begreep deze uitdrukking niet»
Eenigen waren van oordeel, dat het optrei
den van dit Ministerie niet zal leiden tot dts
mocratische ontwikkeling onzer StaatsinstcV
lingen.
Verder had de benoemng van den Minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel groois
verwondering gewekt. De heer Treub heeft
zich niet herkiesbaar gesteld als lid der Kal
mer, omdat hij zich met de plannen van na
concentratie betreffende de staatspensioenen,
ring niet kon vereenigen. Wie voorspeld zon
hebbeu dat hij deel zou gaan uitmaken vaq
een Kabinet, dat, zij het in niet al te duide]ij,
ko termen, de Staatspensionnecriug in ziiu
I
NIEUWE HAflRLEMSCHE COURANT
Volgens liet plan "van B. en W7 zijn bet
eerst tie groote verkeerswegen aan de beurt,
en zoo zal stadgenoot en vreemdeling al
spoed'g van Noord naar Zuid on van Oost
naar West kunnen wandelen, rijden, fietsen
en tuffen, altijd door maar laugs heerlijke
asfaltwegen. Is het wonder, dat ons Haagje
steeds meer door vreemdelingen wordt op
gezocht? Op den duur zal de Nederlander
nog maar «'éne illusie koesteren: in of om
den Haag te mogen wonen. Fantaseer ik?
Overdrijf ik? Och, waarde lezer, vergun het
den dweper niet zijn vaderstad. Geboren en
getogen, ken ik bier, om zoo te zeggen, iede-
reu .steen. Geen boom, geen struik, of ik
neb êm zien opgroeien; geen bloemperk, of
ik zag het aanleggen. En trouwens geven de
iijfers van onze bevolkingstoename stevig
heid aan mijn beweringen. Weet ge wei, dat
den Haag op 1 «Tuli 1913 reeds 297,528 zielen
telde? Dat we dus op 1 Jan. 1914 over de
drie maal honderdduizend heen zullen zijn?
Op l Juli 11)06 telden wij nog maar 246,988
zielen. We krijgen er dus gemiddeld 7000 per
jaar hij, een lieel stadje dus. Io 1909, ous
recordjaar, zelfs 11,615.
i
1
