'2? W. jTtYeeftui/seJ7.-& ^ejjorJssirasiZ7.; ^inlerpaiiloffels
Slobkousen.
Sociale Berichten.
Leger en Vloot.
Landbouw en Vissclienj,
Aanbestedingen.
0 N D E R W IJ S.
Sport en wedstrijddf
Rechtszaken.
DE KATHOLIEKEN EN HET LAGER
ONDERWIJS IN NOORD EUROPA.
aan te besteden.
Hou des ministers teu aandien dezel* school,
u w ijl andere leden zich met dia plannen
konden verecnigen; word gevraagd of, nu het
vorige ontwerp is ingetrokken, een nieuw,
ontwerp tot wijziging der wet op de paarden-
kKorij kan worden tcgemootgozicn; werd de
W! nsrii geuit, dat. do minister eon einde zal
-veten re maken aan da voortdurende oneenig-
heid tusschen het Ned. Rundveestamboek en
tiet N' oord hol landsch en Groningscli Rundvee-
.stemlioekwerd bepleit weder kostelooze ver
krijgbaar-stelling van het serum-Lorentz als
voorbehoedmiddel tegen varkensvlekziekte;
vroeg men hoe het thans met liet mond- en
klauwzeer staat en of de regeering jrogingen
h< oft aangewend teneinde hooiuitvoer naar
Ingeland mogelijk to maken, en werd 's mi-
Siisfcers oordoe! gevraagd over het bij mi
nister Talma ingekomen verzoekschrift van
het Centraal Comité van A.R. Kiesverecm-
gingen betreffende het afmaken van vee bij
het heerschen van veeziekten; werd ge-
wenscht dat de staat voor de bobossching van
zijn eigen gronden meer zou doen en gelei
delik zou voortgaan met aankoop van woes
te gronden ter bobossching, en werd de aan
klacht gevestigd op klachten over het slech
te beheer van vele bosschen.
Men voegde hieraan toe, dat de staat niet
mqet treden op het gebied der Vereeniging
tot behoud van Natuurmonumenten, waarin
het particulier initiatief zoo krachtig tot uiting
kwam.
Eindelijk achtte men het in strijd met het
algemeen belang, dat ook gemeenten voort
gaan hare gronden te verkoopen.
Verder werd gevraagd naar dc resultaten
van de aanstelling van zuivelconsulenten als
rijksambtenaar; en werd, naar aanleiding van
de aanvrage van 50 mille als laatsten termijn
van het subsidie voor de tc 'sGravenhage
gehouden Landbouwtentoonstelling, gevraagd,
of in verband met het drukke bezoek aan
die tentoonstelling er goen uitzicht bestaat,
dat een aanmerkelijk gedeelte van de toe
gezegde 3 ton niet behoeft uitgekeerd of te
rugbetaald zal worden.
Omtrent dc visscherijinspeotie was met ver
wondering gezien dat daarbij, op écne uit
zondering na, personen zijn geplaatst die van
de praktijk der visscherij weinig weten.
Eenige leden wensckten f 10,000 in plaats
van f 3000 uitgetrokken te zien voor de oos-
tervisscherij.
Geklaagd werd over de inrichting der con
trole op de ansjovisvisseherij.
Naar aanleiding van het rapport der staats
commissie over 'de binnensohipperij werd ge
wezen op den treurigen oeconomischen toe
stand der schippers en gevraagd of plan-
üen worden voorbereid tot verbetering.
Inlichtingen werden gewaagd omtrent de
resultaten van het onderzoek van den damp
kring, waarvoor aan de Vereeniging voor de
luchtvaart jaarlijks f 1000 subsidie wordt ver
leend.
Naar aanleiding van den brand op de „Vol-
turno" is in buitenlandsche bladen opgemerkt
dat hier te lande voor het vervoer van ont
plofbare stoffen minder strenge bepalingen
bestaan dan elders. In verband hiermede werd
gevraagd of nog steeds dc meening wordt ge
huldigd dat het wettelijk verbod betreffende
het vervoer van ontplofbare stoffen met open
bare middelen van vervoer niet geldt voor
zeeschepen en zoo ja, of dan geen maatrege-
-len dienen genomen te worden om in die
leemte te voorzien.
Terwijl sommige leden hulde brachten ;ian
dc gi'oote werkzaamheid der afdceling han
del, meenden anderen toch dat nu en dan uit
haar optreden van te grooto bemoeizucht
blijkt.
Aangedrongen werd op wijziging van het
4e lid van art. 22 Arbeidswet, teneinde het
verbod van kinderarbeid te doen gelden voor
allo kinderen beneden 13 jaren. Anderen
wensckten hetzelfde doel te bereiken door
uitbreiding van den leerplicht tot den 13-
jarigen leeftijd..
Gevraagd werd of dc minister de herziening
der wet op de Kamers van Arbeid tor hand
zal nemen en of het aanhangige ontwerp-
Hinderwct zal worden gehandhaafd.
In de „Kntli. School" schrijft v. T. het vol
gende:
In het overwegend Protestantsche Dene
marken is het onderwijs op do volksscholen
volgens de wettelijke regeling van 1814 con
fessioneel met verplicht godsdienstonderricht.
Maar ook hier vertoont zich sinds eenigen tijd
fcen streven naar neutraal onderwijs.
De Katholieke scholen zijn met de Protes
tantsche gelijkgesteld. Overal waar een Ka
tholiek geestelijke voor vast is aangesteld,
treft men ook een Katholieke school aan, die
onder bestuur staat van een eigen schoolraad,
waarin de geestelijke met het kerkbestuur
rechtens zitting hebben. Tevens staat zij on
der een plaatselijke schoolcommissie, waaraan
jaarlijks gegevens moeten verstrekt worden,
waaruit naast het schoolbezoek der commis
sie blijken moet, dat het leerplan voldoet aan
de wetenschappelijke cischen ook aan de open
bare school gesteld.
Met de richting van het onderwijs bemoeit
de overheid zich niet, want de keus der leer
boeken is geheel vrij. De staat verlangt alleen
dat het onderwijs staat op het peil dor over-
heidsschool.
Aanvallen op de katholiciteit van het onder
wijs heeft men bij de bekende verdraagzaam
heid der Deeusche regeering van die zijde niet
te duchten, evenmin als van den kant van het
ook daar voortwoekerende ongeloof, dat in
den loop der tijden mogelijk wol zijn invloed
zal doen gelden op de Protestantsche scholen.
Hoewel er geen eigenlijke schoolavonden
bestaan zooals dat in sommige landen het ge
val is, is er toch duidelijk oen streven merk
baar van school en huisgezin met elkaar voe
ling te doen honden. Zoo is b.v. in Kopenha
gen een vereeniging opgericht met het doel
om door samenwerking van ouders, geestelij
ken, onderwijzers en andere belangstellenden
te verkrijgen, dat de jeugd, die de school reeds
verlaten heeft, voor do kerk behouden blijft.
Iu Aavkïis alleen 'heeft men ouders-avonden,
die ook in dit opzicht zeer zegenrijk werken.
Vóór den aanvang van den morgenschool
tijd wonen <!o leerlingen der katholieke scho
len geregeld dc Sclioolmis hij, dat voorbeeld
wordt, hier en daar zelfs door Protestantsche
kinderen gevolgd.
Het gemeentelijk schooltoezicht is wat gods
dienst aangaat, over het algemeen neutraal,
soms echter ook den katholieken meer of min,
der vijandig. De geestelijkheid echter, die
overal deel uitmaakt van dat toezicht, kan
dus voor do rechten der katholieken opko
men.
Katholieke opleidingsscholen voor leeken-
onderwijzers bestaan er niet; liet personeel
bestaat dan ook bijna geheel uit religienscn.
Ook in Zweden mogen de katholieken eigen
schelen hebben, die zooveel mogelijk wat de
leerboeken betreft, op denzelfden leest ge
schoeid zijn als staatsscholen. Indien de lees-
oi' geschiedenisboeken iets aanstootelijks be
vatten, dan wordt dit verwijderd of recht ge
zet, waaruit wij mogen afleiden, dat men geen
eigenlijke katholieke schoolboeken heeft, wat
ons trouwens om het geringe aantal Rooin-
sehe scholen niet behoeft te verwonderen.
Van een staatstoezicht op de katholieke
scholen is geen sprake. Alleen moet jaarlijks
een lijst der schoolgaande kinderen hij de
overheid ingeleverd worden, opdat deze kan
nagaan, of allo leerplichtige kinderen werke
lijk de scholen bezoeken..
In Noorwegen zijn alle staats- en gemeente
scholen Luthersch. De katholieke scholen zijn
volgens dc wet geheel vrij; zij staan huiten
elk ingrijpen van den staat. Deze verlangt
slechts, dat do kinderen niets leeren, wat in
strijd is met de goede zeden en oefent verder
geen toezicht uit.
Wegens het Luthersch karakter der open
bare school kan de Katholieke Kerk geen
deelnemen aan het toezicht op die openbare
school. Zij verklaart natuurlijk dat onderwijs
voor hare kindereu geheel onbruikbaar.
Gelukkig echter dat aan de oprichting van
eigen scholen niets in den weg wordt gelegd.
In elke streek met 'n genoegzaam getal katho
lieken hebben dezen een parochiale school, die
door den bisschop wordt opgericht. De bis
schop benoemt ook het personeel, stelt het
leerplan vast, oefent zelf toezicht uit of laat
dat door andoren uitoefenen. Geen ander
schoolopziener heeft ook maar het recht de
katholieke scholen te bezoeken. Komen er
echter klachten over verwaarloozing van het
onderwijs, dan kan de burgerlijke overheid de
betrokken kinderen hij zich ontbieden en door
deskundigen laten onderzoeken.
De katholieken moeten wel zelf liuu eigen
scholen bekostigen, doch behoeven niets te be
talen in het onderhoud der openbare school.
Dat het godsdienstonderricht volkomen tot
zijn recht komt, zal wel duidelijk zijn, want
het schooltoezicht is geheel in handen der
geestelijken of religieuseu, voor wier paeda-
gogische vorming betrekkelijk goed wordt ge
zorgd. Eigenlijke opleidingsschollen bestaan
er eeliler nog geen.
TECHNISCHE HOOGESCOHOL.
Het college van reetor-magnificus en asses
soren der Technische Hoogeschool maakt be
kend, dat zij, die wenschen deel te nemen aan
één der in Jan. af té nomen candidaatsexa-
rnens of aan eenig deel dier examens, zich
vóór 22 Nov. schriftelijk moeten aanmelden
bij den secretaris van do afd. welke het af
te leggen examen afneemt. Voor nadere bij-
zonderheden wordt verwezen naar de aankon
digingen in het hoofdgebouw der Hoogeschool.
1 („St. Cf)
VEREENIGING VAN LANDWEER-KADER,
Te Leeuwarden is een vereeniging van Ka
derleden der landweerinfanterie opgericht
naar aanleiding van het besluit van het le
gerbestuur, waarbij is bepaald, dat in 1914
oefeningen zullen worden gehouden, waaraan
zullen deelnemen de lichtingen 1912 en 1913
en het kader der lichtingen 1909, 1910 en
1911. Aan het bestuur is opgedragen te on
derzoeken op welke wijze de opkomst van dit
kader kan worden voorkomen.
EXAMEN MILITAIRE VOORGEOEFEND-
HEID.
Over het geheele land blijkt zooals door
ons reeds eenige malen is aangegeven, dat
aan dit examen tot. verkrijging van 2 maan
den korter oefentijd slechts zeer weinig ad-
spiranten voldoen.
Naast de cijfers die we leeds genoemd
hebben, nog He volgende:
Te Amsterdam slaagden van de 120 candi-
daten 11, te Utrecht van de 80 slechts 6 en
ten slotte te Assen van de 19 maar 3.
Te Leeuwarrden van de 34 adspiranten
slechts 3 en te Kampen van de 4 niet een.
Militaire voorgeoefendheid.
De examen-commissie uit een onzer Noor
delijke garnizoenen heeft na afloop van het
examen, dat dezer dagen is gehouden, aan den
Minister van Oorlog gerapporteerd, dat ver
scheidene adspiranten gymnastisch voldoende
ontwikkeld waren om in aanmerking te komen
voor een kortere indeeling van OVz maand, doch
niet konden voldoen aan de bij de wet te
hoog gestelde eischen.
Wellicht, zegt de „Avp.", dat nu binnenkort
deze cischen zullen, worden herzien.
DIOCESAAN COMITé VOOR DE K. S. A.
IN HET BISDOM HAARLEM.
(Van onzen bijzonderen verslaggever.)
In het gebouw der Vereeniging „Geloof en
Wetenschap", Heerengracht te Amsterdam, werd
gisteren een ledenvergadering gehouden van liet
Diocesaan Comité voor de K. S. A. in het bisdom
Haarlem.
De voorzitter, de heer Mr. E. P. F. A. van den
Bogaert, heette de aanwezigen welkom en gaf
het woord aan den secretaris, den heer B.
Grobben, die de notulen las der laatste alge-
meene vergadering.
Medegedeeld werd, dat aanwezig waren ver
tegenwoordigers van 4 diocesane vereenigingen
en van 15 plaatselijke comité's.
De heeren Mr. P. J. M. Aaiberse, J. H. Visser
en E. Schaaper, hadden bericht van verhindering
gezonden.
Aan het jaarverslag van den secretaris over
1912 is het volgende ontleend:
Herinnerd wordt aan het 40-jarig jubileum
van Z. D. IT. Mgr. Callier.
De opmerking van 't vorig jaar, dat van het
recht aan PI. Comité's toegekend, om één spre
ker over een onderwerp aan te vragen, te weinig
gebruik wordt gemaakt, moet ook thans herhaald
j worden, ofschoon eenige verbetering wel valt
waar te nemen.
i Sprekers traden op o. a. te Haarlem, Krom-
I menie, Limmen en Zaandam.
In 1912 werden verspreid 18980 vlugschrif-
ten, 26815 vliegende blaadjes, totaal 45795.
j Het jaar 1912 maakt een goed figuur, en heeft
eenigszins de ongunstige cijfers van 1911 goed-
gemaakt.
I Naast deze meerdere verspreiding van vlug
schriften en vliegende blaadjes, werd volgens de
verslagen in de PI. Comité's meerdere bedrijvig
heid waargenomen om het tijdschrift onzer K.
S. A. meer ingang te doen vinden.
Opgeheven werden de ComitésHillegom,
Ovezande en Zaandam.
Ons Bisdom telde einde 1912 een 27-tal Co
mité's. Opgewekt wordt tot meerdere activiteit.
Voegen wij hierbij de propagandavergaderin-
1 gen door meerdere Comités belegd, dan toonen
i de werkzaamheden over 1912 eene voortdurende
j bedrijvigheid, die gevoegd bij hetgeen in vooraf-
i gaande jaren reeds verricht is, ten volle bewijzen
van hoedanige kracht en van hoeveel nut de
Kath. Soc. Actie kan en wil zijn.
Tot de K. S. A. zijn toegetreden:
1. de Diocesane Vereeniging der R. Kath. in
ternationale vereeniging tot bescherming van
meisjes
2. de Mariabond in het Bisdom Haarlem;
3. de Nederl. R. Kath. Volksbond in het Bis
dom Haarlem.
Aan 't einde van zijn verslag herinnert de
secr. aan de woorden van Mgr. A. J. Callier,
dat hij de Kath. Soc. Actie steeds een warm hart
had toegedragen om het vele goede dat zij ge
sticht of waartoe zij het initiatief genomen had.
Na de vaststelling van het jaarverslag zijn
nog toegetreden tot het Diocesaan Comité de R.
K. Drankbestrijdersbon d, de R. K. Midden-
standsvereeniging en het R. K. Juvenaat. Nog is
opgericht een PI. Comité te Ooster- en Wester
blokker.
De rekening en verantwoording van den pen
ningmeester, den heer Th. H. Mo uw ens, sloot
in ontvangsten en uitgaven op f 2267.10y2.
De heeren Groot, van Dam en Lammers zagen
de rekening na en bevonden deze in orde.
De gehouden bestuursverkiezing had tot re
sultaat, dat herkozen werd de heer Mr. P. J.
M. Aaiberse en gekozen de heer N. Dekker, te
Spierdijk.
Door deze keuze is dus ook de landbouwstand
in het bestuur vertegenwoordigd.
De Voorzitter deelde mede, dat de heer Mou-
wens verzocht heeft van zijn functie als penning
meester ontheven te worden. De heer J. H. Vis
ser te Haarlem zal deze functie waarnemen.
Van den Bond van R. K. Rijkswerklieden is
een verzoek om steun ingekomen. Het Diocesaan
Bestuur heeft deze organisatie naar de plaatse
lijke comité's verwezen.
De voorz. wekt op naar aanleiding der circu
laire van „Voor Eer en Deugd", tot het steunen
van de actie hiervoor.
Voor de wintercampagne zijn ter behandeling
aangewezen de Invaliditeits- en Ouderdomsver-
zekering.
Aan de Eerw. Geestelijken zal steun verzocht
worden voor de K. S. A.
Behoudens goedkeuring van het Doorluchtig
Episcopaat zal op den 8en Januari, den gedenk
dag van het 10-jarig bestaan der K. S. A. in
Nederland, te Utrecht een algemeene vergade
ring gehouden worden.
In 1914 zal in het bisdom Utrecht een Sociale
week gehouden worden.
Deze mededeelingen werden met applaus ont
vangen.
De Zeer Eerw. Rector P. Stroomer, Geestelijk
Adviseur van het Diocesaan Comité, besprak in
het kort de beweging voor „local option".
Nu is het local option voor drankbestrijding,
zeide spr., doch 't is mogelijk, dat men in de toe
komst door dit middel zal willen komen tot op
heffen of verminderen van schouwburgen en wie
weet wat nog meer.
Spr. raadt de PI. Comité's aan in deze met
groote omzichtigheid om het zoo zacht mo
gelijk uit te drukken te werk te gaan.
Er wordt immers hierdoor aangedrongen op
totstandkoming van een regeling van zaken in
bepaalde gemeenten, welke zal worden geleid
door een volksstemming, al dan niet gevolgd
door 's lands overheid, met uitschakeling van
het plaatselijk bestuur.
Dit is niet geheel zonder bedenking, het is een
stapje op een weg, die gevaren kan brengen.
Spr. wil dus de PI. Comité's ernstig in over
weging geven deze zaak grondig te wikken en te
wegen, voordat zij een besluit nemen.
Zijn Eerw. wijdde vervolgens enkele woorden
aan de voorgestelde Landbouwwetgeving.
Naar aanleiding van deze besprekingen ont
spon zich een geanimeerde discussie.
De heer O. P. Bon zeide, dat de voorstanders
van plaatselijke keuze er z. i. niets op tegen zul
len hebben, dat ook het plaatselijk bestuur in
deze gekend zal worden.
Aan de orde kwam het bestuursvoorstel om te
vergaderen op Zondag.
Door het bestuur werd na uitvoerige discussie
overgenomen het voorstel van den afgevaardigde
van Haarlem, om bij wijze van proef de eerst
volgende vergadering op een dag in de week te
houden.
Dit voorstel werd bij zitten en opstaan met 8
stemmen tegen aangenomen.
Bij de rondvraag vroeg Rector Möller (den
Haag) of door de K. S. A. geen pogingen kun
nen worden aangewend om te komen tot oprich
ting van een Nationalen Bond van bleekersge-'
zelien en voor meisjes, die in het bleekersvak
werkzaam zijn.
De Secretaris antwoordde, dat de K. S. A.
initiatief kan nemen, doch de leiding en verdere
organisatie moet worden overgelaten aan den
R. K. Volksbond.
Rector Möller blijft volhouden, dat deze zaak
thuis behoort bij het Centraal Bureau, waarbij
het Diocesane Comité de kwestie moet aanhan
gig maken.
De Voorzitter zegt toe, dat men volgens deze
lijn zal handelen.
Door eenige afgevaardigden werden nog vra
gen gesteld en opmerkingen gemaakt, waarna de
Voorzitter de vergadering sloot met den christe-
lijken groet.
Spr. hield staande, dat de voorbedachte rade
wel degelijk goed in de dagvaarding was om<
schreven, omdat daarin het feit vermeld ia, dat
bekl. het vergif heeft gekocht, geruimen tijd te
voren.
In het verloop zijner rede beschuldigde epr.
de verdediging opzettelijk prof. Pel en Vatf
Noorden te hebben misleid. Hun is gezegd, dat
W. zich te half tien nog had uitgekleed.
Dat was een pertinente leugen, en de verf
dediging heeft niet eens getracht dit te weer
leggen.
Spr. betwistte de analogie met do giftzaak
uit de Haarlemmermeer, daar was wèl een aan<
wijzing tegen de vrouw, doch hier heeft de
vrouw, den eed afgelegd.
Die moordenaars moeten afgeschrikt worden
door een streng vonnis.
Hij wees er op, dat, indien de lijkverbranding
had plaats gehad, deze zaak niet ware ontdekt
geworden.
Hierop vroeg mi. L. W. van Gigch, die overi.
geus de dupliek aan zjjn zoon wilde overlaten
het woord voor en persoonlijk feit.
Hij kwam op togen de beschuldiging door den
proc.-generaal geuit en eisohte van dezen dt
beleedigingende woorden, die hij aan 't adres
van den verdediger gesproken had terug te
nemen.
De toehoorders applaudisseerden luid en ook
vele leden der balie betuigden Mr. van Gigch
hunne sympathie.
De procureur-generaal Mr. de Josselin da
Jong antwoordde hierop niet en zag af van
repliek op dit incident.
De verdediger Mr. L. van Gigch Jr. repli
ceerde vervolgens.
De beklaagde zeide ten slotte: „Ik heb Wes»
terveld geen morphine gegeven.
De uitspraak werd bepaald op Zaterdag 20
November.
Faillissementen.
Faillietverklaard: 12 Nov. M. A. F. Haver»
man, poelier en handelaar in huiden en pelte
rijen, te Amsterdam, Rozengracht no. 214h.
13 Nov. L. P. Joosten, bouwkundige te Sohe-
nemngen, Haringkade 163A.
W. Spekking, winkelier te 's-Hearenberg.
13. G. Ubbink, kruidenier, te Arnhem.
14 Nov. O. D. Hamburger, reiziger, te Hik
versum.
A. Daems, kleermaker, te Valkenswaard.
W. O. van Litsenburg, graveur, 's-Herto-
genbosch.
Geëindigd door het verbindend worden der
uitdeelingslijst het faillissement van H. Camps,
slager te Heerlen E. J. Selbach, caféhouder te
Nijmegen.
Opgeheven liet faillissement van A. C. a«
Jonge, te MiddelburgJ. Wringer, pension
houdster, te 'e-Gravenhage, Galileistraat 92; I
Bos, winkelier te 's-Gravenhage.
PégOuil maakt school.
Naar Reuter uit Buc bericht, heeft de Eu
gelschman ELieks Vrijdag twee vluchten ge
daan met het hoofd naar benoden gedurende
80 seconden, ondanks bet stormachtig© weder.
VAN ELDERS.
De morphine-vergiftiging te Abbenbroek.
Zaterdag is de openbare behandeling van de
morphine-vergiftigingszaaik te Abbenbroek ge
ëindigd.
De procureur-generaal beantwoordde in een
lange repliek bet pleidooi van de verdediging.
Een nieuwe aardappelsoort.
De „St. Ort." bevat de volgende waarschu
wing
In den laatsten tijd is onder de land- en tuin
bouwers hier te lande verspreid eene circulaire
onder het hoofdHet Nederlandsohe Landbouw-
kantoor te Rotterdam, waarin van eene nieuwé
aardappelsoort, genaamd „Oogst Eie" poot-
aardappelen, te koop worden aangeboden. Al
vorens op dit aanbod in te gaan wordt belang
hebbenden aanbevolen zich te wenden tot den
Rijikslandbouwieeraar of den Rijkstuinbouw-
leeraar in wiene ambtsgebied zij wonen.
Dinsdag 18 November.
OASTRI0UM. Krankzinnigen gesticht DuiD
en Bosch. 1 uur. door commissie van be
stuur. Vleesch, Brood, Eieren, Boter (geen
margarine), Kaas, Kruidenierswaren, (geen
Koffie en Thee), Grutterswaren, Drukwerken,
Papier, Katoenen-, Linnen- en Wollen Stof
fen, Leder-, Glas- en Aardewerk, Borstelwerk.
„Wel ik geloof dat liet in de veertig was."
„En deze jonge man schijnt zoowat twintig
jaar te zijn; hij zou toeneen knaap van veer
tien jaar zijn geweest."
„U schijnt belang in hem te stellen1?"
„Neen, dat zoo zeer niet. Het is maar een
Voorbijgaande herinnering."
Wij zullen deze twee mannen hun gesprek
laten voortzetten en den reiziger volgen.
Toen hij zoo ongeveer drie Engelsche mij-
fen had afgelegd, bereikte hij een langen berg
pas tusschen twee heuvelketenen. Aan den
feueu kant stroomde het heldere water van
e Belky; op de heuvelhellingen verrezen hoo-
fce hoornen, en de toppen waren gehuld in het
rroen van kreupelhout, bestaande uit eiken
teuken en andei boomgewas.
Onder het neuriën van een lied en het flui
ten van een of andere welbekende melodie,
(mastte hij zich om voor het invallen van het
(ïachtelijk duister nog thuis te zijn; want be-
jialvo dat de wegen moeilyk te vinden en te
berijden wareu, leverden zij zeer veel gevaar
)P, vooral voor hen, die in deze streken min-
jler goed bekend waren.
Even voorbij den ingang werd de vallei al
jmallcr en smaller, en bleef er alleen nog
genoegzame ruimte over voor den weg en den.
jtroom, die tusschen de hier en daar met boo-
Ïten hegioeide, rotsachtige heuvelhellingen
eenkronkelden.
Daar, waar de weg van den stroom geschei-
Jea was, kon men duidelijk het gernisch van
len waterval gewaar worden, en werd de
nngeymg donker des- tengevolge van liet dioh-
jte struikgewas, dat den toegang omzoomde.
De weg liep langs verscheidene kronkelin
gen naar boven, en toen de ruiter den top van
den heuvel had bereikt, sloeg hij zijn blik op
de schoon© vallei. Do diepte werd door een
dichten lommer beschaduwd. De bovenste top
pen, die zich half achter een bergtop had
verscholen, en wier toppen den toeschouwer
het belooverend gezicht van oude bouwvallen
van een kasteel zoo duidelijk voorspiegelden,
dat een buitengewoon scherp oog alleen in
staat was, om op het eerste gezicht de be drie
lijke gelijkheid te ontmaskeren.
Maar de rotstoppen van den Hound Cor
waren onzen jongen vriend te goed bekend,
dan dat zij hem ook maar een oogenblik
in twijfel zouden kunnen bréngen. Hij reed
achtereenvolgens over eenige weilanden, nam
zijn weg in de richting van het hek naar een
oud landhuis, dat op de holling van een rots-
achtigen heuvel stond welks top van graniet
veel overeenkomst had met den vorm van een
meneeh, en door de bijzondere gelijkenis „de
Bowerman'e neus" genoemd werd.
Vergeefs zo-u de lezer thans naar het land
goed zoeken. Het park, waartusschen het huis
prijkte, is uitgeroeid en tot meerdere boeren
hofsteden ingericht.
De verschillende bouwstoffen, die dit ge
bouw vormden, en dc overblijfselen van den
muur, die den tuin omringde, zijn wellicht
hier of daar in oude woningen terug te vin
den, die van de afbraak dezer gebouwen zijn
opgetrokken.
Cuthbert Trevanion reed een laan on. en a-af
de teugels van het paard in handen van een
knecht, die gereed stond, en vroeg:
„Heeft mijn vader belet?"
„Het i6 nu juist tijd, om het avondmaal te
gebruiken."
Onze jonge held verwijderde zich een
oogenblik, om zich te ontdoen van het stof
j en zweet, waarmede hij bedekt was, en begaf
zich naar de eetzaal, gelijk men die plaats
noemde.
Het gebouw had inderdaad een klooster
achtig aanzien. In een kamer die aan alle
kanten met eilcen lambriseeringeu was he- j
schoten, zaten aan weerszijden van de tafel
negen of tien oude mannen. Sir Walter Tre- j
vanion zat aan het hoofd. Allen waren zij
gehuld in het habijt der Benedictijner mon
niken, die, nit hunne kloosters verdreven, op
kosten van den liefderijken weldadigen man
en van eenige redders en edellieden, in deze
schuilplaats hun leven van ontbering, boete
doening en gebed bleven lijden, totdat de
dood hen van de ellende dezer wereld zon
verlossen.
Nu Hendrik VIII zich eenmaal van hun
geld had meester gemaakt, had hij er niets
tegen, dat de kloosterlingen hun kloosterle
ven hieven voortzetten.
Want al klinkt het ook nog zoo bespotte
lijk, nadat den monniken, zoover de macht
der kroon daartoe in staat was, alles was ont
nomen, wat hun het loven kon verzachten,
na zooveel roof en diefstal, werd bii besluit
van het parlement bepaald, dat de belofte
nan armoede, zuiverheid en gehoorzaamheid
voor geheel het leven bindend was.
Gedurende den maaltijd heerschte een diep
stilzwijgen, alleen verbroken door een der
broeders, die een stuk uit een der werken
van den H. Augustinus voorlas.
Toen het avondmaal gebruikt was, riep
Sir Walter zijn zoon bij zich, en beval hem
te volgen.
Cuthbert Trevanion was niemand anders
dan onze Cuthbert van voorheen. Sir Walter
was do monnik Ambrosius, die den ring
droeg, welke aan zijn zorg was toevertrouwd.
Hij was ook dezelfde, die in den nacht, dat
Cuthbert zieli in de bouwvallen van het kloos
ter verborg, de lijkplechtigheden verrichtte,
en waar hij achtereenvolgens zeventien ja
ren had doorgebracht. Deze gasten waren ge
tuige geweest van het lafhartig einde van
Cromwell's leven, van de echtscheiding des
konings, de ter doodbrenging der koningin.
Tot op zekere hoogte waren de mededeelin
gen van den waard betreffende Sir Walter
volkomen juist. .Wij zullen hier nog eenige
bijzonderheden bijvoegen.
Hij was de tweede zoon van sir Arthur Tre
vanion. Tegen den wil zijns vaders had hij
het leven der Benedictijner monniken om
helsd, hij welke orde hij onder den naam van
Pater Ambrosius tot prior van de beroemde
Abdij van Turness was opgeklommen. Het
gevolg' hiervan was, dat zijn vader hem in
verscheiden jaren niet had gezien.
Onder dien naam nam hij ook deel aan de
groote bedevaart,, en toen zijn Abdii was ver
woest. .nam bjj, on het vernemen van detn
dood zijns broeders, de wijk naar het buiten
land.
Enkele maanden na zijn terugkeer stierf de
oude ridder. Pater Ambrosius werd zijn op-'
volger. Hij nam den titel aan van Sir Tre
vanion van Becky Hall, verleende aan do
verstrooide Benedictijnen den toegang tot
zijn huis, die daar op zijn kosten leefde.
Hij werd nu de beschermer van Cuthbert,
voor wien hij zooveel genegenheid koesterde,
dat hij hem als zijn eigen zoon aannam.
Voor de wereld had hij dus al het aanzien
van een landheer, maar als de poorten ge
sloten waren en hij met zijn broeders alleen
was, was hij weer de prior Ambrosius.
Zoo doorworstelden zij zeven jaren, die voor,
hen geen bijzondere gebeurteniseen oplever
den. Zeven jaren lang leefden zij daar in de
schaduw der hooge bergtoppen, ver van het
tooneel der staatkundige gebeurtenissen.
ïüar werd ook Outhbert's opvoeding vol-]
tooid. Toen wij hem na een afwezigheid van'
eenige jaren andermaal bij onze lezers in-'
leidden, had hij de jongelingsjaren afgelegdl
en kenmerkten hem reeds de sporen van zijn!
mannelijk karakter.
(Wordt vervolgd.)
