DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND
1000
300 srr- laO
400
110
60
15
Ur.
Kinderhuisvesi 29-3I-S3, Haarlem
gfcil3TE JBLUP,
19 NOVEMBER 1813.
STAOSNItÜWS,
Letterkundige kroniek.
OH^G 18 tfUVEMBER 1918.
IBstc Jaargang Mo. 829?
ABONNEMENTSPRIJS»
maanden toot Haarlem ]T1JS
Voor de pin* toen, waar een airent fa gtmettvA (kom War Stem.) - 1.»
Voor de overige plaatse» in Nederland tnaee per poet 180
Afioaderlyks nummer» #.03
Baptan van RadaoHa tm Adminislraiia
Intoroooiisiunaal TetofoonnunMnoi» i486.
PRIJS DER ADVERTENTRNt
Van I—ragele 66 cent (contant 50 cent). Iedere regel awwr 10 fit
Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 et per regeL Buiten! 20 et
Dienstaanbiedingen 35 et (6 regels), driemaal voor 50 et (A contant).
GULDEN l«
ievenalange ooi»
MhiltkRid M
Alt) Malende ahoanPa ee dB blad, Uetefid SoK eeeer yerwAerlagsyette rijn, rita volgens de hepall»««i
flfllffe DULDEN ba flffl GULDEN b«
GULDEN V9
ribden.
do poHmei vermeld, tegen ongelukken vendrerd voort
GULDEN VB
verlies van
Mn daim.
GULDEN bi
verlies van
Ma
wbevinaas.
GULDEN ha
verlies van
M» wieren
risywBfe
De atffceorf ng ifat» bedragen werdt
dear 3(l MfeatnebmwOl JHelfonfisriB» Ahftmnm Vessettertagafcank" ie SdbWamu
Hit nunimsr bestaat uit
twee bïadesv.
AGENDA. 19 November.
Statenzaal Prinsenhof 1 y, uur Ge
meenteraadsvergadering.
Turf collecte vanwege het Roomsch-
Kat koliek Armbestuur.
Schouwburg JaDsweg 8 uur
N.V. Het Tooneel: Mijlpalen.
Bovenzaal Soc. Vereeniging 8 uur
Soiróe Musicale.
St Vincentius-bibliotbeek N. Groen
markt 's avonds van 7)4—9 uur geopend.
Sint Vincentius-Bibliotheek Zus
terschool Anthoniestraat 7)49 uur ge
opend.
Sociëteit „Vereeniging" s uur
Volkszangavond door Emiel Hullebroeck van
wege bet Alg. Ned. Verbond.
Apoll o-theater Bartel jorisstraat
Voorstellingen.
Bioscope Union Scboterweg Voor
stelling.
Bioscope-theater Groote Markt
Voorstellingen.
Teyler Museum Tentoonstelling van
Rekeningen, behoorende tot de kunstverzame-
hng van Teyler's museum, portretten, portvet-
scbetsen en t'iguurstudies.
Bisschoppelijk Museum Janestraat
79). Geopend eiken dag van 105 uur, tegen
betaling van 25 cents. Uitgezonderd Zaterda
gen en R. K. Feestdagen.
Voor Haarlem is het morgen een gedenk-
raardige dag.
Dia i: het honderd jaar geleden dab Haar-
i i November 1813 op het voor
beeld van vele steden, waaronder Amsterdam
en den Haag, het Fransche juk afschudde en
een eigen stadsbestuur aanstelde. Haarlem
maakte zich vrij.
hm zeven uur 's morgens waren zij, die uit-
tTGnoodigd waren, in het stadsbestuur, zit-
fyig tc nemen, al op het Raadhuis aanwezig.
Ir. Johannes Enschedé, die de leiding van
"■'mn i? ,'u. doz? stad °P zich genomen had,
Vi' dr iV Imi-rche maire verklaard had zich,
vau aan allé
wei kzaamheid en verantwoordelijkheid van
het stadsbestuur te onttrekken, zette dort
stand van zaken uiteen en deeidé den wonsch
mede dat zij (de aanwezigen) provisioneel
'in de regeering zouden voorzien, om zoo
doende je noodlottige gevolgen van regee-
''mglêosheid te voorkomen, daar de maire
voor het bestuur bedankt had.
Allen verklaarden zich bereid dien taak te
aanvaarden. De namen dezer mannen zijn:
tl° heeren Dr. J. O. Bernard en H. D. Gilde-
"ïeoster, fungeerende adjuncten, L. Pauw. geb.
"oeufft, Jacob Scholting, A. van Wicke voort
Urommelin, G. A. Vermeulen, D. Hoeufft, dr.
P- de Wilde, J. P. Teding van Berkhout
m! D'- W- van Tste, allon leden van den
"heipalen raad, behalve den heer Hoeufft,
,(;,0nt™leur was der belastingen. Na aan-
rchng van hun taak voegden zij zich nog
medeleden toe Johannes Enschedé, den
commandant der schutterijF. van der Schaft,
en B. W. van der Vlugb, beiden leden van j
den municipalen raad, en kozen den hoer
van der Hoeufft tot hun voorzitter eu Ja-
oob Scholting tot secretaris.
Daarna stelden zij een notificatie op aan
de burgerij, waarin mededeeling werd gedaan
van hetgeen voorgevallen was, en de bur
gers werden aangemaand zich rustig en or
delijk te gedragen.
Aan dit gedenkwaardig moment was heel
wat vooraf gegaan.
De berichten over de nederlaag van Na
poleon namen hoe langer hoe meer vasten
vorm aan. De nederlaag bij Leipzig, waar
de keizer zijn geheele artillerie en 140.000
man verloren zou hebben, werd openlijk be
sproken. Men haatte de Franscken en boven
al het Fransche juk en dat, alhoewel de Fran-
schen in 1795 met gejuich als bevrijders ont
vangen waren, alhoewel op de Groots Markt
toen als dollen gedanst werd om den vrij
heidsboom, symbool van vrjjheid, gelijk
heid en broederschap, uit Franschen bodem
hier geplant.
Er was wel reden om to juichen, op dien
19en November 1813, want armoede, had
plaats gemaakt voor. welstand, bange, aanhou
dende vrees voor de zoo hoog geroemde vrij
heid.
Dr. M. Bruyel schildert den toestand aldus:
„Haarlem was een stad in verval; de huizon
daalden in waarde en zoowel voor die boven
de 110 als voor die boven de 200 gulden, was
geen huurder meer te vinden. Het gevolg
hiervan was, dat de aanslag, die naar vasten
grondslag gedaan moest worden, naar rato
steeds hooger steeg, zoo hoog, dat het voor-
deeliger werd ze te sloopen, dan te verhuren)
Onder het vorige bewind had de fiscus hui
zen, waarop een groot» belastingschuld rust
te, voor afbraak verkocht, wanneer bij ver
koop het verschuldigde bedrag niet werd ge
haald. Dit voorbeeld kon nu door particulie
ren gevolg worden; het sloopen nam groote
afmetingen aan; van Augustus 1812 tot Mei
'13 werden 235 huizen opgeruimd. (Gpheele
straten verdwenen o.m. op de plaats, waar
later het Kenaupark verrees. Red.) Hier
door werden de lasten nog zwaarder, want
do grondbelasting, berekend naar do bestaan
de en gesloopte huizen, drukte nu op do
bestaande alleen. Er zou een tijd komen, dat
de aanslag de hoogte van den huurprijs na
derde. De stad dreigde een ruina te worden,
eïn de maire, bevreesd voor de gevolgen,
stelde beperkende bepalingen voor, om den
welstand ten minste te redden. Reeds was er
een tekort aan huizen en zoo werd het eene
kwaad verergerd door het andere, dat een ge
volg er van was. Haarlem was gezocht om
zijn ligging, maar vreemdelingen konden er
reeds ge©n woning meer vinden. Do nering
doende leden er ook onder en ook het octrooi,
dat zooveel minder opbracht. Een wapen
handelaar met een inkomen van 4 a 5000
francs betaalde de som van 1820.92 francs
aan belasting.
De tierceering van de staatsschuld, (waar
door de schuld van den staat tot op een derde
werd teruggebracht) had de groote vermogens
zwaar getroffen, maar de tierceering van de
stadsschuld trof de kleine vermogens voor
al en doemde vele families tot armoede.
De toestand in het bedrijfsleven was ellen
dig. Dit gold vooral de textielbedrijven,
waaraan Haarlem zijn rijkdom te danken had;
nog was er eenige spinnerij en weverij, maar
de bloeitijd was reeds lang voorbij. Slechts
in de katoenspinnerij was eenige bedrijvig
heid. Do overige industrie*5" verkeerden ode
in kwijnenden toestand met name de zeep
zieder ij en, de azijnmakorijen en de zoutraffi-
naderijen: ze leden onder gebrek aan afzet
en aan grondstof door de voortdurende oor-
De debacle was echter in vollen gang. Te
Utrecht werden een drie A vierduizend man
Fransche troepen hij elkaar getrokken. De
Fransche generaal Molitor ontruimde in den
nacht van 14 op 15 November met het geheele
garnizoen, Amsterdam. Dat bracht het volk
in beweging. Het verbrandde de wachthuizen
logen en door het zware octrooL Er warender douanen. Den 16 November nam Mr. Jo-
hier totaal 936 arbeiders op een bevolking hannes Ensehedé de leiding in Haarlem in
van 19,058 zielen, de meesteu waren dushanden. Hij voelde dat het einde der over
tot werkloosheid gedoemd. Volgens een-be
richt vain den maire zouden 4000 inwoners
hun leven geen dag kunnen rekken zonder
steun van liefdadige instellingen, en werden
er 3000 in de gasthuizen vau gemeentewege
verpleegd.
heereching nabij was. De maire gaf den heer
Enschedé, die adjunct-maire of burgemeester
was, toestemming een korps rustbewaarders
te vormen, voor het geval dat het Fransche
garnizoen, de stad zou verlaten en deze dus
zonder bewaking zou zijn. De stad werd ver-
ken door de eerste compagnie der schutterij.
De oranje-kokarde werd opgestoken en de
burgers van Haarlem ontwaakten onder een
nieuw, vaderlandsch, onafhankelijk bestuur.
Toch duurde het nog tot den 24sten No-,
vemher, voordat men de Oranjevlag op der
toren durfde plaatsen, terwijl zij al woei op
de torens der naburige steden en dorpen. Men
leefde te Haarlem in angst en vrees. Het wa,
ren bange dagen, die op den 17 Novembei
volgden. Hierover in een volgend artikeltje
nog enkele mededqelingen.
De nood was ten top gestegen. Men moestdeeld in zes wijken. In elke wijk kwam een
zijn toevlucht nemen tot ellendige vormencompagnie, gevormd uit de meest vertrouw-
van liefdadigheid, men moest een spijsuitxleo-de ingezetenen. Daarenboven werd nog een
ling organiseeren, om de armsten te bewaren troep rustbewaarders te paard geformeerd,
voöi' den hongerdood, ruim 15000 francs werdIn den ochtend van 17 November kwam het
ingezameld; meer dan 7000 personen kwa-1 bericht, dat de Amsterdamsche Courant weer
men om hun honger te stillen. Maar do win-1 in den onden vorm was uitgegeven en dat in
ter was streng; nog dreigden ze te stervende hoofdstad een provinciale regeering ge-
van koude; men moest een commissie in het vestigd was. Toen begonnen, vertelt Bruyel,
leven roepen, die geld inzamelde, om ver- j eenige ijveraars hier ook al oranje te dragen
warmde lokalen ter beschikking te stellen, j en de keizerlijke adelaars van voor de wonin-
Zoo trachtte men den nijpenden nood te le- j gen der tabakverkoopers weg te nemen. Heel
nigen, mar het ergste stond te vreezen. Dui-wijselijk traden de Fransche soldaten daar-
delijk gaf de maire aan den prefect te kennen,tegen niet op. Alleen hadden enkele botsin-
dat bet tot een hongeroproer zou kunnen ko- gen plaats met de gendarmen,
men. De militaire lasten wogen zwaar doorDen 18den November verscheen ook de Op-
den voortdurenden oorlogstoestand. Jaarlijks rechte Haarkmsohe Courant weder als
was daarvoor een bedrag noodig van 62.634 j nieuwsblad en in de Hollandsche taal, met
francs, ongerekend nog den last en de kostenaan den kop het stedelijk wapen. Sinds 1811
van de voortdurende inkwartieringen, waar- j was de Oprechte verlaagd tot advertentie
onder de burgerij gebukt ging. blad, mocht alleen in twee talen, Fransch en
De toestand was zóó, dat in het oude man-Hollandseh, verschijnen, terwijl verboden
nen- en vrouwenhuis de verpleegden op werd het stedelijk wapen te voeren,
streng diëet waren gesteld, zoodat het ont-Deze wederverschijning in den onden vorm
bijt 's morgens was afgeschaft was een koene daad en Mr. Johannes Ensche-
De vrouwen en ui ar ïen liepen de huizen dé, de adjunct-maire, eigenaar van de Op-
af om een snede brood te bedelen. Een dokter
legde de armenpractijk neer, omdat er geen
geld meer was voor geneesmiddelen. Hij werd
rec-hte, schaarde zich zoodoende aan de zijde
van den opstand en stelde vrij zeker zijn le
ven op het spel, wanneer de zaken verkeerd
gedwongen zijn werk weer op te vatten. Even- waren geloopen.
zoo de regentessen van 'toude mannen- en' Mr. Enschedé ontving een uitbrander van
vrouwenhuis, die hun ontslag gevraagd had- j den prefect, doch trok er zich weinig van
den, omdat zij de ellende niet langer konden aan.
aanzien. j In den ochtend van 18 November kwam uit
Geen wonder dat het einde van zulk een den Haag bericht dat daar de omwenteling
ellende verbeid werd. In het tarnen van Na-was uitgebroken. In den avond van dienzelf-
poleon's ster, zag men dan ook de dageraad den dag ontbood de prefect den heer Ensche-
der verlossing gloren. En dit werd onder geen dé, als chef van de schutterij, en vroeg hem
stoelen of banken gestoken, maar toch: de of hij zou kunnen beletten dat er oranje ge
regeering waakte, had overal haar spionnen
en wee dengene, die een woord, nog veel min-
dragen werd in de stad,
De heer Enschedé antwoordde dat hij zulks
der een daad, te veel had geplaatst. Men zou niet doen zou, waarop de maire, Willem Ph.
hen wel weten klein te krijgen. Barnanrt, zijn functie neerlegde.
Intusschen was de stad vol van oorlogsge-1 De heer Enschedé nam daarop het^bestuuT
nichten. De bondgenooten, Russen en Duit- over. Bdnyel, waaraan wij meerdere bijzonder-
schers, stonden aan de grenzen van ons va-heden ontleenden, vertelt dat de heer Ensche-
derland. Napoleon kreeg slag op slag. Zijn j do tegen den volgenden morgen (19 Novem-
generaal Davoust werd aan de Eme versla- i her dus) om vier uur de kapiteins der rust-
gen en het goheele departement van dien bewaarders op het stadhuis ontbood en hen
naam ging voor Frankrijk verloren. De Fran-1 voorstelde de heeren, wier namen wij lnerbo-
sche ambtenaren vluchtten over de Zuider- ven noemden, in het voorloopig stadsbestuur
zen naar Holland. De Zaanstreek kwam inte benoemen. Dat werd goedgevonden en zoo
opstand tegen het Fransche gezag. Hier ech-werd dien heeren opgedragen om tegen acht
ter bleef alles rustig. Want dit moet gezegd*uur op het raadhuis te komen. Wij meldden
dat de Haarlemmers verre van geestdriftig hierboven reeds, dat zij om zeven uur al pre-
gestemd waren. Alles wat zij deden, deden zij /sent waren.
voorzichtig. Zij waren moeilijk in beweging Terwijl men bezig was de heeren hijeen te
te krijgen, en dat Haarlem bevrijd werd van j roepen, kwam het bericht, dat de Fransche
Je vreemde overheersehing is alleen het ge- bezetting door de Nieuwe poort weggetrok-
vol'g geweest van do bevrijding van heel Hol-ken was. De commandant, luitenant-Kolonel
land. Van Haarlem zou zeker de victorie niet De St. Just, begaf zich met zijn manschappen
zijn uitgegaan. naar den Helder. De hoofdwacht, de hoofd-
poorten en de noodige posten werden betrok-
HaarJemsche AUsdagjes Wo. S97.
HILDEBRAND-HULDE.
Zaterdag is gelijk men in een bericht is
dit blad gisteren heeft gezien te Utrechl
de eerste groote stap gedaan naar het Hik
debrand-gedenkteeken, dat het huldigende No
derland zich voorstelt op te richten in deq
Haarlemmerhout, zeker de meest geëigendf
plek voor een hulde aan den schrijver det
nooit-volprezen „Camera Obscuva".
Een commissie voor het geheele land is sa^
mengesteld, en overal zal een oproep ween
klinken, om het Nederlandsehe volk uit t#
noodigen, aan een van de meest karakteris*
tieke, óók meest gelezen en meest populaire
Nederlandsehe schrijvers, de blijvende huldé
te brengen die hem al lang moest zijn gege
ven.
Nicolaas Beets of liever: Hildehrand'
i want het geldt bovenal den schrijver der „Ca
mera" is dó ér om zoo populair en zoo ge
i liefd bij ons volk, omdat hij zoo geheel is va)
onzen volksaard, dien volksaard zoo ten vollf
ook heeft begrepen, en zoo plastisch weergot
geven. Wij voelen ons-zelf, met al onze ge
i breken en onze deugden, afgeteekend in d)
„Camera", onszelf en onze vrienden en ver
wanten, zooals wij onszelf en hen kennen,
en dat is het geheim van Hildehrand's beko
ring op een ieder onzer.
Zulk een man verdient toch waarlijk ee^
gedenkteeken, een eereteeken dat hém hul
digt en dat tevens die typeerende schilderin
gen van ons Nederlandsch volkskarakter me)
do hulde van het volk, dat zich daarin ziei
geportretteerd, dankbaar onderstreept.
Wij Haarlemmers vooral hebben te deze?
opzichte aan Hildehrand een eereschuld.
De populariteit en de roem van den Haar,
lemmer Hout is voor een niet gering dea
te danken aan hem; Haarlem is de stad, di«
in de onsterfelijke „Camera" de hoofdro:
speelt, en die hij met voorliefde teekent et
typeert.
Nu, dank zij Dr. Schepers' initiatief, te
Haarlem dan ook het monument voor Hildé
brand waarvan aard en vorm nog niet vast
staat, zal verschijnen, au heeft Haarlem dai
te zorgen dat het vóórop sta in de stede?
die aan die huldebetooging mededoen.
Onze vereenigingen, onze jongelieden-ven
eeuigingen vooral, behooren voor Hikte
brand's gedenkteeken warm te voelen,
wanneer de oproep wordt gedaan om ook i|
onze stad voor het monument den schrijve)
den „Camera ter eere, een bijdrage te geven
dan hopen wij dat ook geen enkele onzeï
Roomsche vereenigingen zal achterblijver}
opc.at met algemeene deelneming van heel onj
j volk dat eere gedenkteeken voor onzen Hof
Mandschen en Raarleni6chen schrijver worm
gesticht!
VII.
Jo Weve. Gestilde
'teissie.
bc" boekwerk vau 300 bladzijden voert de
tortel. r binnen in het Nijmeegsche no-
lnurW?ln Verduijnem Er zijn daar vier
zoons tt: dochters Greta en Hetty, de
6D.k en Piet. Henk studeert medi-
sium1 vD ^msterdam, Piet is op 'tgymua-
G on treden er in op: Dolly van
den üïaagi, die in Niimegen een
vriendin heeft: Miep de WFTlaatstvei
nielde ia ook vriendin van Greté, en woont
hij haar moeder Mevrouw de Wit, weduwe
Verder nog Lucy Deiters, die met Greta
•ehool heeft gelegen te Ven ray; hare moe-
p"r Mevrouw D„ weduwe; haar broeder
w°n; Pater Bernulf, O.P.; de kunstenaar
ri^dolff, schilder van den „Christus Eucha-
k icu«" en de „Drie Bruiden"; Leo B e k-
UieiV.t® ®eu Haag. Volledigheidshalve ver-
Ho]) nog H°m Gérard, bij wien nichtje
des, in 'sHage haar tehuis heeft, Paul
W i 1ten fc'°Ue den vriend van Henk,
Y'ouw S Verbeek en: Kee, eene boeren-
Gretk v Vs eene blij-eindigende vertelling,
en Henk'te 'r hoofdje aan Con's borst,
armen" resneet -"olly „onstuimig in z'n
Bij. Brand, Bussuru*
grijpt dus, waarde lezer, dat deze daden sym
bolen zijn van duurzame voornemens.
Henk is op Dolly gaan verlieven, terwijl
"S'cerele hij Miep de Wit. Dolly is een
eeldekind en heel elegant, ,,'n Weerga's
SBoezig 1) kind toch, dacht Henk, Dolly on
willekeurig met Miep vergelijkend. Miep was
er 'n kind hij 'n lollig kostschvol-k i n d, 2)
wio de levensvreugde overmoedig uit de open
kijkers straalde 1) maar zonder de minste
gratie! neen, dan moest je dat slanke fi-
guurtje 1), die smachtend blauwe oogtml)
daarnaast zien(blz. 15). Ze gaan tennis-
Im1' o1?6"''.ad alleen oogen voor Dolly."
iD. Als Dolly op 'n stoel is gaan zitten,
vraagt hij „Mag ik weer hier aan je voeten
I liggenj waarop Dolly, „reeds verhit door 't
j spelen „zoo mogelijk nog rooder werd", en
j antwoordt: „Neem liever dezen stoel, 't
Igras is misschien vochtig.„Gedwee zoo
lezen we verder „gedwee zette Henk zich
I-naast haar in den fauteuil". Dolly ontliet
^i°b niet, zijdelingsclie blikken te slaan naar
Henricis. „Slank kleedde hem'twit flanel
ilen sportcostuum; 't gezicht clean-shaved met
i sprekende oogen en even krullend 3) donker
haar. Het viel haar op, hoe veer gelijkenis zijn
profiel met dat van Greta hadZij ver-
moedde achter dat hooge voorhoofd Greta's
'denkbeeldentWas alsof dit haar be-
nauwde, 'n waas van geheimzinnigheid
zweefde om hem heen...."3). Eerst later ver-
1 neemt Henk, dat Dolly niet katholiek is, en
hij moet gaan strijden tegen zijn liefde. On-
der den invloed echter van Greta gaat er in
Dolly een ommekeer gebeuren, en ten leste
wordt.zii. Roomsclu niets staat dan meer een
liuwTelijk in den weg. Het zal ieder katho-
liek verheugen, dat een. buiten den. godsdienst
opgevoed meisje de genade erlangt van het
ware geloof, doch iemand, die op dat thema
een romantisch boekwerk gaat schrijvan,
moet dien overgang zielkundig aannemelijk
maken. Ik acht de schrijfster voor te wel-
meenend, om van haar te veronderstellen,
dat ze het meisje alleen katholiek laat wor-
den, om Dolly aan Henk, en Henk aan Dolly
te brengen. Zij heeft ook -wel getracht, Dol
ly's psychisch en ontwikkelingsgang wêer te
geven, doch op zoodanig onbeholpen manier,
dat hierom alleen haar product reeds een
mislukking zou zijn. Wie de intieme geschie-
1 denis eenor conversie wil gaan nederleggen
op het papier, moet over tal van eigenschap-
ben beschikken, waarvan aan Jo Weve
voor zoover althans uit deze 300 bladzijden
j blijkt alleen is te beurt gevallen: de goede
wiL dat de auteur die moeilijke taak heeft on
dernomen, maakt op mij denzelfden indruk als
wanneer b.v. de loopjongen van een kassiers-
kantoor het in zijn hoofd zou krijgen, om
.zich bij de Chineesclie regeering aan te bie
den als financieel adviseur.
Er is over deze driehonderd bladzijden wei
nig goede te zeggen. Een heel enkel ding is
tc loven. Bijvoorbeeld het volgende, 'k Heb
1 reeds Vernield, dat op 't. slot Greta geënga
geerd raakt met Con Deiters. Deze Con
komt in het verloop der vertelling terug uit
Indië, waarheen hij had moeten gaan, omdat
j dat hij eens, teneinde zijn lieve, gebrek lijden-
jde moeder te kunnen helpen, een dwaasheid in
geldzaken had gedaan. Het is hoogst sympa-
thiek, hoe goed Greta en haar familie blij
ken in le.zien, dat deze fout met Con's ka
rakter niets had uit te staan. Ook som
mige détails doen u aangenaam aan. Op blz.
61 is het aan Dolly duidelijk geworden, dat
haar flirt Leo Bekkers niet meer ombaar
geeft. isten die twee (Leo en z'n nieuwe
firt n.l.) dan niet, dat ze iets in haar hart
hadden gedood, 'teenige wat waarde gaf aan
haar leven1?Plots dacht ze aan Greta.
Vreemd, maar van al 'r kennissen was 't, of
Greta alleen haar hegrijpen zou". Blz. 157:
Con komt terug uit de Oost. Moeder en Lucy
zitten te wachten. Lncy wordt aangemaand,
om toch op tijd aan testation te zijn. ,,'t Rij
tuig haalt ons om half zes af; nog drie
kwartier, moederlief!"' „Maar de klok
moest eens achter zijn!" Dit brengt in uwo
herinnering een dergelijk tooneeltje in H.
Bordeaux' „La Peur do vivre", de oude Mme.
Guibert haar capitaine vei'wacht en ze be
vreesd is, dat dezen keer de trein te vroeg
zal komen, en ze niet op tijd zal zijn. Het
jonge zusje Hetty komt nu en dan wel eens
origineel uit den hoek; de verdere figuren
z;jn alle mislukt.
Dit lijvige hoek is alleronsyinpathiekst. Ik
moge hier nog eenige notities opteekenen. De
stijl moge u op 'teerste gezicht nog al vlot
toeschijnen,-dra merkt ge, dat hij geheel cli
ché is, gemaakt naar derderangs-modellen.
Alle uitdrukkingen zijn cliché. Er komt in
„De gestilde Passie" ook een ijdelheidskertnis
voor, genaamd fancy-fair. Dolly staat in een
kunst-kraampje met stukjes van Rodolff-
Toorop. Bij de beschrijving daarvan haalt
Jo Weve natuurlijk een „vriendelijken ouden
heer" uit haar plaatjesdoos. ,,'t Gelukte haar
een der aquarellen voor veertig gulden van
de hand te doen aan een vrieridelijken oude»
heer, die van meening was, dat men een eeli)
te „Rodolff" niet duur genoeg betalen kon.'
Het ontgaat mij, waarom de auteur daar zdo'i
ophef van maakt- Vindt zü dien ouweheef
zoo'n Maecenas? 'tis mij wét maar dan ij
hij toch van Nijmeegsch kaliber. Gesteld, da
j de vent dandyale neigingen heeft, dan sped
deert hij immers minstens evenveel voor b.y
een Panama! Het getuigt van een plebeji
sohe ziel om overal, waar het slechts eer
schijn van pas geeft, gewag te maken van dj
eet- en drinkwaren, die iemand, komende „ui;
de gegoede Nijmeegsche kringen", 4) zich kai
permitteeren. Dat geschiedt hier voortdurend
Waar er twee studenten in „De gestild
enz." voorkomen, spreekt het vanzelf, dat wi
ook een kijkje krijgen in televen der studiosi
Edoch, lieve lezer! wat ons op dit terrein hie;
wordt opgedischt, dat overschrijdt zoodanig
de alleruiterste limieten van een gehypertre
pheerd idiotismus, dat we met ontstelten;
ons afvragen, wat er bij de auteur en bij
heeren Verduijnen en Verheek nog wel vi
het klassieke 5-tal is overgebleven.
Wat echter „D.'g. P." dégoutant maakt tot
j walgens toe, dat is de opkammerij van dl
familie Verduijnen, alias Weve. Zoo iet/
is er nooit vertoond.
Indien men dit boekwerk geheel heeft gels
zen en bemediteerd, dan is het, of er u ha
volgende uit toeklinkt. Ik heb het op rijn
1 gezet:
1 „Kunt gij u wel een snoeziger famielje
wenschen?
1 Wiï ziin zoo puik R. K. en tóch zoo'n
lieve menechen!"
Volgens Brand's fondscatal. (1913 eutrol. 7
ME HMBLERBCHE C
t
-r— -/winm mmnmmm i-ir.■mmmmmmmmmprnmrnmammmmmmn
--- -t
