TWEEDE BLAD
I J, H. W. Gründemann
Romeinsche Kroniek.
DE VONDELING.
imii x imn
„Noyons."
IIIMI X IIMIIHBg
Koningstraat.. 1
HET ADRES
BUITENLAND.
Au Bon RSarché.
Hnaplewi"Br»usseB. Hanrfscfioeroen voor alle geSegenhedeij
feuilletun.
«TO£BSDAG IS UVE1SER ISIS
voor elegante en soiiede
Kleeding voor
Kj Dames en Heerea, m
Stïeda groote sorteering
BILLIJKE PRIJZEN.
Rome, 15 November 1913.
uitgebreid telegram uit do „Maasbode"
V1 deze courant van den 6e overgenomen over
0 Plechtige Repuiem-Mis voor Leo XIII z.g.
lD de Sixtijnsche kapel den 5den opgedragen,
ontheft mij van do noodzakelijkheid iets om
rent deze plechtigheid mee to deelon. Mor-
heeft aldaar de herdenking van de kro-
nin8 van Pins X op de gebruikelijke wijze
Plaats. In den winter wanneer het corps di
plomatique compleet is en het Romeinsche
T'a,riciaat in de stad teruggekeerd, blijven
t'r slechts weinige banken voor gepriviligeer-
etl beschikbaar. Toch laat ik mij nooit die
'egenheden ontgaan den Paus in 't voor
baan te zien, den zegen te ontvangen en int
de verte Z.H. op den troon te ontwaren. Haar
Z.H. dan de rood fluweelen mozetta draagt en
een rooden stool is hij moeilijker te onderschei-
der dan wanneer de witte gestalte tegen de
gekleurde omgeving uitkomt- Het uitzicht
van den H. Vader viel mij mede en elkeen,
die met den Paus in aanraking kwam, en die
ik ondervroeg, o.a verscheidene Kardinalen
en 's Pausen Kamerdienaar zeggen, dat Z.H.
7-ich zeer wèl bevindt. De laatste, Alberto
fijly, zeide dat de Paus in een paar jaar geen
hinder van de jicht gehad heeft en zicli heter
°elt dan vóór de laatste ziekte. Blijft de
moge leeftijd, dio natuurliik dagelijks toe-
i<m-tnt en de gencesheeren de grootste voor-
'C|.\j8heid doet aanmanen en de privaat-
Unties inkrimpen. Kardinaal Martinèlli
Pi ij onlangs: Ik hoop niet meer opnieuw
l-n Conclave bij te wonen, dit is voor ons een
"arre tijd. Alle vensters, ook die in de loggias
°P do binnenhoven uitkomen zijn gekleurd,
zoodat men niets ziet; de cenige beweging
"ip men nemen kan is in de loggias op en
"eer wandelen; elke Kardinaal heeft drie ka
mers, een voor zich, een voor don prelaat die
hem vergezelt, l'u d i t o r e, en een voor
den dienaar (il teologo). In de kamer, die zich
Cr hot l»rst if>o leent, wordt op een. tafeltje,
de maaltijd, in liet Vaticaan gereed gemaakt,
opgedragen. Z. Em. vermeldde nog een de
tail, dat ik niet kende, n.l. dat de troonhemel
elke Kardinaal zit op een troon onder een
baldakijn in de conclave-zaal de Sixtijn
sche kapel de door den overleden Paus
gecreëerde Kardinaals zwart is, doch van die
van ouderen datum, violet.
Wat liet consistorie betreft, weet niemand
iets met zekerheid te zeggen; men vermoedt
dat het vóór Nieuwjaar gehouden zal worden.
Kard. Bisleti vertelde mij eone aardige anec-
lote: Tk zeg nooit moer iets omtrent eon a s
Consistorie. Toen ik in 1911 in Wcenen was
om het huwelijk van den Aartshertog-troon
opvolger in te zegenen, vroeg do Keizer mij
naar den datum van het te houden Consis
torie. Mijn antwoord luidde, dat dit vermoe
delijk eerst in 1912 zou gehouden worden.
Toen ik uit Weenen terugkwam was het ge
heim Consistorie al achter den rug en was
ik reeds tot Kardinaal benoemd. Wie zal zich
aangissingen wagen, waar wie zoo nabij den
troon slaat in het duister is? Lachend zei Z.E.
nog: „de Keizer zal dat vernemende, wel ge
dacht hebben, dat ik hem voor den gek heb
gehouden."
Een poos geleden maakte ik melding van
den overgang tot het Katholicismus van den
monophysitisehen Syrischen patriarch. Nu is
Ignatius Ephren Brahmann in Rome
,0,r|en om den Paus als zijn Opperherder
kuldjgen en don Apost. Zegen te ontvan
gen.
Ter gelegenheid van den 25sten verjaardag
■BCT—PB—WW—MH—WA—pfa
van de heiligverklaring der zeven. Stichters
der Scrviten, heeft de Paus aan den Genera al -
Overste, P. Lepieier, een schrijven gericht,
waarin roet lof gewag gemaakt wordt van
het internationaal college, waar zoovele jeug
dige priesters hunne studiën komen voltooi
en. De brief eindigt met de aanmaning over
de jonge priesters te blijven waken, opdat
zij voorn, bij het begin van het aanvaarden
van hun ministerie zich met niet minderen
ijver toeleggen op het trouw nakomen hunner
plichten en het aankweeken der gewijde di-
cipline, als zij zich met ijver wijden aan het
heil der zielen.
Hoewel November naast cenige regenda
gen waarvoor trouwens in de kerken gebe
den is, daar er nergens gras was voor de groo
te kudden schapen, die in dit seizoen uit de
Abruzzen naar de Romeische campagne af
zakken nog veel zonneschijn brengt en
zuidenwind Sirocca met zacht weer, heeft
de Paus nu opgehouden pelgrims in den Da-
masus bof te ontvangen. Moravische pel
grims, onder leiding van bun aartsbisschop,
Kardinaal Bauer, werden in de Consistorie
zaal ontvangen. Zij begroetten den Paus door
het zingen van een lied in hun landstaal, Kar
dinaal Bauer sprak een latijnsche rede uit,
waarop Z. H. in dezelfde taal antwoordde.
Ten slotte werd eene andere Pauselijke hym
ne gezongen die eindigde met de driewerf
herhaalde uitroep: „Slava". (Lang zal hii le
ven) Andere pelgrimaadjes werden in andere
zalen en een loggia ontvangen. De Paus
bleek zeer opgewekt.
Het Centraal. Comité van den Zwitserschen
Katholieken Volksbond heeft besloten in 1915
een nationale pelgrimstocht naar Rome te or-
ganiseeren, waarbij het contingent der arbei
ders zeer groot zal zijn. In 1914 zal in F/in-
sieldon eindelijk het algemeen Congres van
alle Kath: jongelings-genootschappen gehou
den worden, en een congres voor de opvoe
ding der jeugd; het Vdo alg. Kath. Congres
is voor 1916 in Westelijk Zwitserland vastge
steld. Zoo komt ook in dit sclioone land, steeds
als hetbolwerk van het calvinisme beschouwd
moer en meer de Katholieke opleving.
Gewichtig is liet IVde Congres van den
Bond voor het Evangelie" te Parijs geweest.
Voor het eerst had dit een internationaal ka
rakter, (ook Nederland was vertegenwoor
digd) en de Aartsbisschop van Parijs, Kardi
naal Amette bekleedde den Voorzitter'» ze
tel. Hoofddoel was het bespreken van den in
vloed van het Evangelio en het opwekken tot
meer verbreiding, meer studie der Evangelie
boeken. Kardinaal Mercier hield do slm-
tingsrode. In Italië zal een tak worden opge
richt, van welke Kard. Maffi het eerevoorzit-
tersschap heeft aanvaard.
Te beginnen met 30 November zal in Mi
laan de 8ste sociale week der ïtaliaansche
Katholieken gehouden worden, als onderdeel
der Constaniijrtöche herdenkingsfeesten. De
„vrijheid der Kerk" zal dus het voornaamste
onderwerp zijn. Het openhaar gemaakte pro
gramma, zoowel wat. de onderwerpen als wat
de speoches-inleiders betreft doet voorzien dat
net zeer gewichtig wezen zal. Moge het ook
vruchten afwerpen! -
Onlangs had ik gelegenheid eenige verblij
dende berichten uit Z.-Amerikaansche repu
blieken mee te deelen. Wat nu uit Columbia
te vermelden valt spant de kroon. In Octo
ber werd te Bogota het eerste nationale Eu
charistische Congres gehouden met groote
kondgevingen van geloof's enthousiasme en
luisterrijke pracht. De Paus had tot den Aarts
bisschop een vaderlijk schrijven gericht om 't
opgevatte plan goed te keuren en te zegenen.
Het buitengewone is echter dat bij deze ge
legenheid een wet werd uitgevaardigd - eon
waar unicum die verdient in zijn ge
heel overgenomen te worden.
„Wet I van 1913. Bij welke aan Josus Chris-
us hulde gebracht wordt.
1 "H®t congres van Columbia decreëert: Art.
D'j gelegenheid van het eerste Nationale
uoharistische Congres, dat slaat gevierd te
worden, in plechtige en eeuwigdurende getui
genis van het geloof en de katholieke gevoe-
er:.s van Let volk. Ton einde uit den hooge
en zegen af le smeeken voor den verworven
V" welvaart der Republiek, brengt
vcrteg™ord!geLndeei raon(le,van hare
"'gors, do hulde van hare aan-
Cliii h - 'v°, ulihaarheid Hau .Tesus
Christus, den V erlosser, ju het heilig myste
rie der Eucharistie.
Art. 2. Deze wet zalin een marmeren plaat
gebeiteld worden cn ingemetseld op een na
der door den Aartsbisschop van Bogota, pri
maat van Columbia, aan le wijzen plaats.
Art. 8. De kosten voor de uitvoering dezer
wet zullen op den loopenden balans worden
gebracht.
Gegoven fe Bogota, 5 Augustus 1913". Vol
gen do onderteekeningeu van den President
van den Senaat, van den President der Ka
mer, enz. Ten slotte de goedkeuring van den
President der Republiek.
Het Eucharistisch Congres werd op 14 Oct.
door eene luisterrijke processie gesloten,
waaraan een honderdduizend menschen deel
namen. Evenals in Weenen was het H. Sa
crament in een prachtige koets, speciaal voor
dit doel vervaardigd en door een zes-span
witte paarden getrokken, op een troon uitge
steld; de Aartsbisschop van Bogota en twee
andere hooge kerkvorsten lagen daarbij ge
knield.
De President der Republiek, de senatoren,
de Kamerleden, de Ministers, volgden in den
stoet. Vóór de koets uit ging de groep „Sei
zes", die evenals te Se villa hunne bevallige
dansen, onder begeleiding van zang, uitvoer
den. De leerlingen der Militaire school wa
ren in groot-tenue en ten slotte kwam de
bloem der regimenten.
Nog een ander feit zou Weenen in gedach
tenis roepen. Op eenmaal begon het onder
donder en bliksems te stortregenen; maar de
stoet liet zich hierdoor niet in de war bren
gen, doch vervolgde kalm zijn weg, steeds
in liederen den Heer prijzend. Op het groote
plein Bolivar, waar zich de kathedraal ver
heft, werd het Te Deum gezongen en daarna
zegende de Heer in het H- Sacrament Zijner
liefde het vrome volk. Gedurende de acht
dagen die het congres duurde, waren de ker
ken in alle steden en dorpen vol met aan
dachtig aanbiddenden voor het uitgesteld H.
Sacrament en talloos waren de communican
ten. Ongeveer vijfduizend kinderen naderden
in de kathedraal voor het eersMot de H. Ta
fel, en *s avonds herhaalden zij in het groot
ste stadspark in het tegenwoordigheid van
den Aartsbisschop, hunne doopbeloften en
ontroerden zij do saamges troomde menigte
door hun liefelijk gezang. Volgens ooggetui
gen moeten het onvergetelijke dagen geweest
zijn.
Nu niet door schuld van geestelijkheid en
koster, maar door schandelijke nalatigheid
van het Ministerie, van de Regeering, heeft
voor de tweede maal in een halfjaar tijds
diefstal plaats gehad in Santa Maria degli
Angeli, de prachtige kerk waarin Michel An-
gelo een der zalen van do Thermen van Dio-
tiaan herschiep. j)e voorgevel was nog
steeds niet af en zou iu harmonie met de an
dere gehouwen dio het plein begreuzeri, ge
bouwd worden. Er bestond eene commissie
om gel don voor dit doel hijeen te brengen
sinds jaren. Een mijner hekenden verhaalde
mij, dat bij gelegenheid van haar huwelijk, in
1870, zij een aardige som voor dit doel stort
te, eu dat deden velen. Sinds jaren echter
deed de commissie niets van zich hooren en
men vraagt zich af: Waar is het geld? Toch
had do kerk een flinke deur en inwendig eon
mooie, massief mahoniehouten portiek, Ter
gelegenheid Aan do AO-jnrige feesten in 1911
werd in die Thermen een tentoonstelling ge
organiseerd. alle zalen waar kroegen, kolen-
en andere handelaars in gevestigd waren,
ontruimd, en de ruïnes iu staat van ruïne
hersteld. Zoo werd ook zoowel de hinneu- als
buitenportiek der kerk afgebroken» en niets
duidt aan dat hier een heiligdom is, wijl men
door ecu opening id een muur naar binnen
gaat. Provisorisch zijn deurea aange-
bracdit van grenenhout, een centimeter dik,
met miserabele sloten. Dit provisorisch
duurt nu drie jaar en de beloofde massieve
deuren blijven uit. (D° hork is, zooals allo die
bouwkundige en historische waarde liebben,
tot nationaal monument verklaard en ressor
teert dus onder bet Ministerie van Binnenl.
Zaken). Nooit giu# 1 ,..,e kerk binnen, of ik
dacht aan de gebeurlijkheid van kerkroof.
Deze had dan ook 1,1 t ebruari 1.1. plaats en
alle kostbaarheden van oen Madonnabeeld
werden geroofd. Profest, van den pastoor werd
met beloften beantwoord, maar de deuren
blijven uit, alleen went een polSüe-agent op
post gezet. Verleden week was voor een nacht
de schildwacht zoek; de dieven profiteerden
ervan, zaagden een g;i' '_n het peulschilletje
en roofden wat de geloovigen weder voor dat
beeld bijeengebracht hadden, voor een waar
van frs. 1000. Natuumik zijn (je dioven niet
govat. en zullen wel onvindbaar blijven; dat
is hier steeds zoo.
Mij dunkt dat ik eeniïgeu tijd geleden ge
sproken heb van een standbeeld voor Pias X
op het voorplein van het. groot-seminarie van
Calabrie, te Cataiigaro te plaatsen. Dit is nu
voltooid, en kunstvrienden en geestelijken
werden door den beeldhouwer Aurely uitge-
noodigd het beeld vóór de verzending te ko
men bezichtigen. Het standbeeld is ander
half maal manshoog en stelt den Paus voor
in zegenende houding. De gelaatstrekken zijn
sereen en worden door een vaderlijken glim
lach verhelderd. Het hoofd neigt zich eenigs-
zins naar rechts. In de rechterhand houdt de
H. Vader de rol der encycliek zóó, dat de ti
tel te lezen is:DeSeminaris.
Met groote fijnheid is het Carrarisch mar
mer bewerkt, zoodat o.a. alle détails der klee
ding uitkomen, en om deze meer relief te ge
ven, zijn de kwasten van de ceintuur, als
mede het borstkruis eu de gouden ketting
lichtgeel getint,
In de eerste week dezer aan onze doodeu
gewijde maand heeft steeds in San Lorenzo
die zich vlak bij bet groote kerkhof den Cam
pus Vcranus bevindt, eene plechtigheid plaats
waarbij alle pastoors, ten getale van zestig,
assisteeren. Na het H. Officie der Overlede
nen gebeden te hebben, wordt de plechtige
Requiem-Mis door den deken der pastoors
opgedragen, terwijl de kardinaal-vicaris in
het priesterkoor aanwezig is. Daarna trekt
men in processie naar het kerkhof, dat door
den kardinaal-vicaris gewijd wordt, en naar
de centraal kapel. Hier onder de portiek
neemt de kardinaal plaats op den vouwstoel,
en na de gebeden voor de dooden spreekt Z.
Em. do absolutie uit over de graven. Proces
sioned trekt men daarop naar San Lorenzo,
lenig.
Wie een goed werk wil doen, moge dc B e-
kentenissen vertalen van Robert Hugh
Benson, den tot liet katholicisme bekeerden
zoon van den Anglicaansellen bisschop van
Canteibury. Een Fransehe vertaling ver
scheen onlangs in de „Revue Hebdomadaïre."
Wat in deze Bekentenissen treft is de
delicate wijze waarop Benson van zijne vroe
gere geloofsgenooteu spreekt Merkwaardig is
zijne opmerking, die trouwens door ieder ge
maakt kan worden, die oplet, dat, terwijl tot
het katholicisme bekeerden 6teeds met ach
ting, liefde en medelijden van het door hen
verlatene geloof spreken, allen van het ka
tholicisme afvalligen, zij mogen priesters of
leekeu zijn, 6teeds op Rome afgeven en vol
haat en afkeer voor hunne vroegere overtui
ging en verlaten geloofsgenooten bezield zijn.
En daar liefde het kenmerk is van den geest
van Christus en haat die van den vorst der
duisternis, is het niet twijfelachtig tot wiens
zoon men bij overgang of afval geworden is.
In liet jubeiaecoord van eigen vinden en
eigen geluk, klinkt een mineur-toon door van
medeliidon mot die goed gezind en, met wie liij
jaren leng in innige vriendschap verkeerde,
die Lij hoogacht in hun werken en trachten,
en dio nog in duisternis rondtasten, wijl het
licht der genade over hunne ziei nog niet is
opgegaan.
Eeu zeer belangrijk boek ook is dat van Pa
ter Konstantijn Kempf S. J.: „Die Heiligkeit
der Kirche im XIXten Jahrhundert." waaruit
ten duidelijkste blijkt dat de Kerk baar ken
merkt, heiligen te kweeken wat men ook over
de liedendaagsche verdorvenheid klagen mag.
nog niet heeft verloren. Systematisch brengt
het boek de levensbeschrijvingen vfm allen
die gedurende de 19de eeuw heilig en zalig
verklaard werden en van hen, wier proces
nog niet geëindigd is. Belijders zijn er 147,
d. i. 91 mannen en 56 vrouwen; 11 dezer zijn
reeds zalig verklaard, gecanoniseerd alleen
Clemens Maria Hofbauer, Redemptorist. Er
zijn duizenden martelaars, te brginnen met
Jac. Talu en zijne gezellen in Corea. in 180L
De moesten worden geleverd door China, Ton
kin, Annam en Japan. Dan de moorden in
Rusland in 1850. in Damascus in 1860, gedu
rende de Parijsobe commune in 1870, in Ugan
da van 1885—1887. Alle landen, alle 6landon
der maatschappij zijn in die lange lijst verte
genwoordigt: een Paus: Pius IX, twee konin
ginnen: Maria Clothilde van Sardinië en Ma
ria Christina van Savoie; veel geestelijken,
veel kloosterlingen, zoowel mannen als vrou
wen, maar ook verscheidene personen in de
wereld, o.a. Anna Maria Taige, een vrouw uit
de volksklasse. En niett egenstaande dit groot
getal dat Pater Kempf noemt, zijn er nog
weggelaten, of het mag zijn dat bnn proces
eerst sinds 1900 aanhangig gemaakt is. Zoo
als bijv. Rosa Carafa, dochter van don Her
tog van dien naam, op vijftigjarigen leeftijd
overleden. Hare tweelingzuster is nu tachtig
■jaar, eu wie haar intiem kent, vermoódt dat
ook zij eenmaal aan de beurt zal komen, en
versclieidon anderen, van wie ik hoorde spre
ken.
Indien er niet iets verhlijdens bij te ver
melden ware, zou ik na al dit schoons d(
jongste verkiezingen laten rusten. Tengevol
ge van den val der twee „bloceards" iu Rome
de twee renegate prinsen, heeft de gemeente
raad met Nathan aan het hoofd niet eenmaal
het einde van liun tijd 1914 afgewacht
maar hebben zij hun ontslag genomen. Eo
zucht van verlichting ontsnapt ieders borst
Rome is zijn vandalen kwijt, eer alles bedon
ven is. Het oogmerkt van Nathan, het m»
dern-heidensch Rome aan het antiek-heiden,
sche te doen aansluiten* en alle sporen va-
het Rome der Pausen te vernietigen also
eeni burgemeestersperiode, zelfs een men*
schenleeftijd daartoe voldoende zon zijn ii
gefrusteerd. Wij krijgen een koninklijke com
missaris en hoogstwaarschijnlijk zal die var
een anderen geest bezield zijn.
De Regeering en Giolitti, hebben toch go
toond dat zij dien kant ïwet uit willen. En
hoewel de regeeringsparlij in de nieuwe Ka
mer verzwakt en de socialistische oppositi
versterkt is, zijn er toch betere krachten i<
gekomen, en vooral wat zeer veel waard
is een paar zeer slechte elementen ge
weerd. De apostaat-priester Murri is geval
len en ook Bod ree ca, de redacteur van 't vuil,
aardige schendblad, de meest-schnnnige, kerel
uit. heel Italië, de moreel-melaatsche.
Het programma der Augustus-concerten i<
verschenen. Wij krijgen weer Willem Men,
gelberg te genieten en de Quartetvereeniginjj
belooft ons een ander Hollander den Haarlem*
schen fluitist Ary van Leeuwen. Tot mijmf
groote vreugde krijgen wij Perosi's orato.
rium: Vespertina Oratio en Pas,to,
rale te hooren, dadelijk nadat in Milaan
eerste uitvoering zal plaats gehad hebben.
Het allerlaatste nieuws is dat nu vaststaat
dat de Aartsbisschop van BologDa, Mgr. dell^
Chiesa, alsmede de Aartsbisschop van Kern
len en die var Weenen, tot Kardinaal zul'eb
benoemd worden. Wie do Curie-kardinaals
zullen zijn, wordt nog niet gezegd en steeds
schijnt de datum van het a.s. Consistorie nog
niet vastgesteld te zijn.
;B. T. P. WASZKLEWICZ
VAN SCHILFGAARDE.
DE KATHOLIEKE UNIVERSITEIT TE
FREIBURG.
Den l&den November, feestdag van denj
Z. Albertus den Grooten, werd, naar ge«
woonte, te Freiburg in Zwitserland plechtig
do opening gevierd van het onlangs begon-j
nen studiejaar der Katholieke Universiteit
aldaar.
Het feest begon met de Mis van den Hv
Geest, in tegenwoordigheid aller studentes
en professoren, door Z. D. H. Mgr. A. B01
vet, bisschop van Lausanne en Genève, iS
de Universiteitskerk opgedragen. Daarbij
hadden de besturen der verschillende stu«
denten-corporaties zich in hun kleurige cos-
tumes, met vaandels en getrokken degeiul
om het altaar geschaard.
Vervolgens had een plechtige vergadering
plaats, waaronder de overdracht van het
rectoraat. Do aftredende rector magnificus,
prof. dr. Leo Michel O.P., bracht verslagj
uit van het afgeloopen studiejaar, waaruit
bleek, dat het aantal studenten 613 had be,
dragen. Zijn opvolger, dr. Grisar, professoB
der geologie, deelde aan het slot zijner daar,
op volgende inaugurale rede mede, dat datj
aantal studeerenden tot nu toe met onge-
veer 30 was aangegroeid.
Ten slotte sprak de aanwezige diocesanq
kerkvoogd, Mgr. dr. A. Bovet, eenige wel,
sprekende en bezielende woorden tot de ver-
gadering, bracht hulde aan de professoren,
spoorde de studenten aan tot een evenzeer
christelijk als wetenschappelijk gewijd leveflj
en deelde onder luiden bijval mode, dat hij
denzolfden morgen een schrijven van den
H. Vader had ontvangen, waarin deze op,
nieuw zijn bij zonderen zegen schonk aan da
(g-ansehe hoogeschooL
Nadat Z. D. H. dezen zegen had overga,
bracht, werd de vergadering gesloten, maar.
niet zonder dat van de gelegenheid was ge-J
bruik gemaakt om den Staatsraad, dr. Py
thon, den stichter der Universiteit, waartegen
juist nu wederom een uiterst heftige cam«
pagne govoerd wordt in do Zwitsersche ra,
dicale pers, stormachtig toe te juichen, i
Do gebruikelijke fe&stcommers had dit
dit jaar niet plaats wegens den dood van
Mgr. dr. F. Speiser, professor in het kor-t
kelijk recht, dio de vorige week plotseling
overleed.
I.-.
Daarop begaf hij
„Mijn jongen," zeide hij, n^he Weu-
dankbaar, eu het spijt mij, <ia'j ;k niat V zeei'
kan toeven, om u op voldoende wijze 2
dank te betuigen. Ik moet mij naar Moreton
begeven, en moet deze plaats verlaten. Wel-
licht zal ik mij te eeniger tijd bij uw vader
"anmelden, die, naar ik hoor, hier dicht bij
woont en zal liem dan in diens bijzijn mijn
betuigen."
"Ik kan dus gaan?"
K,Jer de verzekering van mijn besten dank
ho5 'ets: neem deze ketting mede als eene
bi,, *ering aan den gever en aan de Gub-
Cuii Vaarwel."
M, >rj't spoedde zich huiswaarts.
zatleV" Slr 'I°bu bleef nog een wijl, en, in zijn
hion' 1..8f'6,cSen, deed hij den waard nog een
'het blijkbaar onverschillige vragen. Zij
len echter alle Trevanion Hall.
III.
g. EEN dankbetuiging.
*delL?onia9 Stukley van Chagford,een
vae een van die liedon. die voor!
een type van oud-Eugelsche rcehters kon
doorgaan. Zijn inkomen bedroeg zoowat hon
derd pond per jaar, gelijkstaande met dui
zend pond in dezen tijd, eu voor dat salaris
moest hij veel doen. In het kort, hij moest
zich met allen en met alles bezighouden. Als
iemand zijn kind een al te weelderige opvoe-
dig gaf, was het zijn plicht, daar op te wijzen
eu te zorgen, dat het kind een zedige opvoe
ding kreeg, en ook wat leerde. Maakte iemand
zich schuldig aan diefstal, hij was de man.
"ie door geeseling het kwaad moest straffen,
en nis bet ernstige misdaden gold, had bii
fi'o,, .bet doodvonnis uit te spreken en
TnTu ge aan de galg te brengen.
mor<-(.iiI1(,n>nUer(iStnnd hij om vier uur in den
zün 'béziohèfW 0t to v'df uur,-waarna hii
Ut alles een uur blter^' ln ,don vv5ntor wcrd
t or verschoven.
heel zijn huisgezin zijirmbMagmao'l^l™^ Re"
de uit biefstuk, sej/«pSSlWwmado*
heneder tafel voorz.en was van brei en de
hoofdtafel van wijn. Do tafel was goed voor
zien van wit- en tarwebrood; groenten kwa
men in dien tijd zelden op tafel, want aard
appelen kende men in die dagen zeer weinig.
Het geliak werd door de vrouwen zei ven be
reid.
Gedurende het middag- of avondmaal
stond voor een ieder de deur open. De meer
gegoede lieden namen plaats aan de hoofd-
tafel 'en de minderen aan de ben ed ent af el.
waar de bedienden gezeten waren
Aan alle eerzame bezoekers werd kost en
logies gegeven en do gasten regelden zich
volkomen naar de gewoonten van den gast
heer, zoowel aan de tafel als overal elders.
Na afloop van den maaltijd ging do edel
man gewoonlijk op jacht, of re€(j yjjn land
goederen rond, om zijn pachters een bezoek te
.brengen, onderzocht of de schuttingen en hei
ningen nog in goeden staat waren, of de we
gen werden onderhouden, en kwam tegen
zoneondergang weer terug, om avondmaal
te gebruiken.
i De rechter Stnkley had met zijn vrouw
t plaats genomen in zijil met eikenhout bc-
schoten kamer, die rondom versierd was met
de wapenen der Stukley's. Een groot blok
vuur lag in den baard te smehlen.
i Daar werd aan de deur geklopt. De por
tier deed open en leidde een vreemdeling de
kamer binnen.
„Mijn naam is Rcdfyrne, Sir John Redfyr-
ue; ik hen op reis in mijn hoedanigheid van
's konings bode, en verzoek u, mij gastvrij
heid te willen verleenen."
„homais gij verlangt," zeide de gastheer,
„zet u neder," en tegelijkertijd wees bij op de
eereplaats naast hem, die door niemand was
ingenomen. Hier staat een goede voorraad
brood en wijn ter uwer beschikking."
Sir John liet zich de spijzen goed smaken
en de gastheer viel hem niet lastig met een
menigte vragen, voordat hij den inwendigen
inenseh met een goed stuk vleesch bad ver-
sterkt oil do voorraad terdege had aan
gesproken.
„Zijt gij van verre gekomen," sir John?"
„Niet zoo ver. Ik kom van Bovey."
„Langs welken weg, over Morreton of over
Beckey?"
„Langs Beckey, waar ik ternauwernood aan
de Guhbings ontsnapte."
I „Do Gubbings!" En do edelman kou nauwe
lijks een verwTensching onderdrukken, die op
zijn lippen kwam.
„Ze zijn als de wespen; doodt gij er een, er
komen er honderd voor in do plaats. Het, is
nog maar een maand geleden, dat wij een
menigte van die roodliandigen gevangen na
men, en op dezelfde plaats opknoopten, want
zij zijn noch Christenen, noch Engelschen, en
wij meenden, dat liet do moeite niet waard
was. om er de rechtbank mede lastig te val
len. Wij hebben toen \'ijf' mannen, twee vrou-
wen en drie jongens opgeknoopt aan de
'schoonste hoornen van Home Chase, eu nog
liebben wij lien geen vrees ingeboezemd."
„En het zal u niets baten, zoolang gij ze
niet met'bloedhonden uit dit gewest verjaagt.
„Zoover zal het nog wel komen. Zij zijn
een plaag ycor de gehecle streek en vooral
voor ons district, Devon. Maar welk nieuws
brengt gij van het hof, sir John?"
„De gezondheidstoestand van Zijne Majes-
teit is bevredigend. De koning is volstrekt
niet in zijn schik over zekeren dr. Crome, die
predikte, dat niemand de verwoesting der
kloosters mag goedkeuren cn tegelijkertijd do
ijdelheid verkondigde van liet gebod voor da
zielen in'het vagevuur. Zijne Majesteit ge«
loofde dat deze rede op hein gemunt was eB
hij werd met den veroordeelden ex-bisschon
Latmer en eenige anderen voor den rechtefl
gedaagd, waar Crome en Lat mer hunne woor;
den terugriepen. Annie Asker, een hofdame
Adlam, een kleermaker, Otterden, eeu pries
ter, en Lasccller, een dienstdoend edelman
zijn echter allen te Smithfield levend ver
brand. Shanton, de vroegere bisschop va#
Worcester, lag reeds op den brandstapel, toen'
hij nog intijds zijn woorden terugriep, eu la
ter een lijkrede hield over zijn veroordeeld#
bondgenooten."
„En is er nog ander nieuws?"
„Men zegt dat 'n vernuftige, mechanicus eo»
toestel heeft uitgevonden, waarmede hij den
koning zonder eenige moeite naar hoven eu
beneden kan brengen. Hij is zoo corpulent ge
worden, dat van de prinselijke hoffelijkhoio
weinig overgebleven is."
„De koningin Catliarina beleeft moeilijk/
dagen."
„Zij heeft wel tact om te leiden, maar z|
past wel op, dat zij den koning niet dwars1
boomt."
„Zij heeft in haar vijf voorgangsters ee»
goed voorbeeld gehad."
Toen het avondmaal genuttigd was en du
bedienden zich hadden verwijderd, kwam het
ware doel van sir John'ns bezoek aan liet
licht, en vernam de rechter tot zijne groote
verbazing en met leedwezen, dat hii een mid-
