n
My Sun NSarchó'
Gr. Houtstraat 58, Haarlem.
Brieven uit Lisse.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
Franschman over
Haarlem.
55
Een paar weken geleden hebben wc in dit
iilad gelezen dat do alhier bestaande a Mee
ting van den Ned. R. K. Volksbond 1 IVs jaar
Sheeft bestaan. We zonden in onze verplieh-
itingen te kort schieten wanneer we dit feit,
„zonder spreken" zouden voorbenloopen en in
een onzer brieven niet de aandacht aan zou
den wijden. In 't afgcloopen tijdsbestek toch is
de Volksbondafdeeling er eene van beteeke-
nis geworden. Voor de oprichting der afdee
ling was 't vereenigingsleven hier vrijwel
Wed aan om tot de oprichting eeuer algcmeene
ibloemistarbeidersvereeniging te geraken; het
ii« echter bij pogingen gebleven, want geen
enkele welke leversvatbaarheid kon krijgen.
Toch is dit wel eonigszins de drang tot organi
satie geweest. Toen dan ook onze ZeerEerw.
Eeer Pastoor hier werd geplaatst in Februari
1901 riep hij al zeer spoedig eenige mannon
ten zijnen huize waar Z.EW. de wenschelijk-
hc:d uitsprak om te geraken tot do oprichting
van eene afdeeling van den Ned. It. K. Volks
bond. Men was 't vrij spoedig over do urgen
tie eens zoodat dan ook uit dio mannon een
voorloop'g bestuur werd gekozen, dat de
voorloopige werkzaamheden op zich nam. Men
trad in correspondentie met het Centraal Be
stuur en al zeer spoedig werd een openbare
'vergadering uitgeschrevon waar het dage-
lijksch bestuur van den bond, de heeren Pas-
stoors, Smit en Lammens tegenwoordig wa
ren en waarop beide eerstgenoemden t woord
voerden. Wij herinneren ons die vergadering
nog zeer goed. Deze viel bijna in 't water,
figuurlijk gesproken natuurlijk, daar de Am-
stercfamsehe heeren den trein gemist hadden
en zij te ruim half negen eerst aankwamen
en de vergadering i-eeds begon te verloopen.
Op die vergadering gaven zich een groot aan
tal leden op of liever lieten zich als lid in
schrijven. Er vielen er echter spoedig weer
of; do 5 cent contributie per week was daar
'Biet vreemd aan. De stichtingsvergadering
werd gehouden 16 Mei 1901 waarop do heer
Smit wederom het woord voerde en het ge
noegen mocht smaken 165 leden te inetalleeren
Dit aantal bleef eerst vrijwel stationair, doch
begon gaandeweg te klimmen. Spoedig werd
opgericht 'n gymnastiekvereniging, welke de
eerste jaren do afdeeling goede diensten be
wees door hare welwillende medewerking op
de jaarlijkscbe feestavonden. Een Sint Bar-
barbaravereenigng volgde spoedig, alsmede
een tooneelvereenigisg. Al spoedig bleek ech
ter dat een eigen gebouw een onmisbaar meu
belstuk was, vooral met het oog op de on
derafdelingen.
Dit liet niet lang op zich wachten. De
bouw van een nieuwe kerk maakte den bouw
van een noodkerk noodzakelijk. De^ nieuwe
kerk kwam in 1903 klaar en zoo kon t Bonds-
'•ostunr op zeer matige voorwaarden do nood
kerk huren en 't als Bondsgebonw doen in
richten. Dit kostte natuurlijk geld, veel geld
^oodut. 't, Bestuur moest leeneu te meer daar
In Doermber 1904 werd opgericht een onder-
afdeeling bloenristknechts waaraan de be
hoefte reeds lang was gevoeld, zoodat deze
moest bloeien, zou men zeggen. Wij ge-
looven stellig en zeker, dat de contributie
de oorzaak was dat ze een tijdlang maar
40 a 50 leden telde. Enfijn zo bloeit nu uit
wekend. Tot stond kwam ook een onderaf
deling „Eerbied in Gods Huis." Of dio er
Doodig wnsï Zij, welke getuigen zijn geweest
van ongodsdienstigheden achter in de oude
kerk zuil enmotons beamen: „zij was er hrood-
floodig." Zij heeft voorzeker een ondankbare
t«ak maar de orde in de kerk is absoluut, heel
Wat verbeterd. I
Door zijn drukke ambtsbezigheden zag de
Zeereétw. Heer Pastoor, welke vounf de op
richting Geestelijk adviseur was geweest, 1
rich genoodzaakt in 1907 als zoodanig zijn
ontslag te nemen.
Door Z. D. H. den Bisschop werd toen als
zoodanig benoemd den Weleerw. Heer B. M.
J. van Rooii, welke toen pas als kapelaan in
pnze parocliio was benoemd.
Deze nam nl spoedig de ontwikkeling ter
hand, waaraan toen reeds wevkelijk behoefte
was en hetwelk drie jaren later door zijn op
volger kapelaan Burwinkel werd overgeno
men en thans door diens opvolger kapelaan
van Brero wordt voortgezet. De belangstel
ling was steeds groot op deze avonden en
neemt steeds toe. Voorts telt de afdeeling
ook een onderafdeeling Weduwensteun, Hulp
in Nood, een gymnastiek- en schermvereèni-
ging, een spaarkas winterprovisie, Retraite
penning, Propagandaclub, Esperantistenelub
en een commissie tot onderzoek van sociale
wetsontwerpen. In 't begin hebben we verge
ten te noemen de Spaarkas, welke ook al
reeds een oude spruit der afdeeliug is eu
thans bijna 230 inleggers telt en een rente
uitkeert van 3 pet. Verschillende malen
maakte de afdeeling zich reeds verdienstelijk
door het zenden van adressen aan den Ge
meenteraad en anderszins. Zij telt thans circa
400 leden, terwijl het aantal donateurs eenigs-
zins is teruggeloopen, terwijl dé Bloemist-
werk lieden vereent ging 250 leden telt,
Is het de afdeeling steeds tamelijk voor den
wind gegaan, thans kunnen wü zeggen dat
zij een crisis doormaakt. Bij allen ligt toeh
nog versch in 't geheugen de brand van het
Bondsgebonw. waarvan heuseh niet gezegd
kan worden „in don brand, uit den brand."
Vele leden zijn hierdoor 's Zondagsavonds
werkelijk „dakloos" geworden en moeten hun
vertier elders zoeken. I>it laatste is reeds re
den te over om spoedig maatregelen te be
ramen ter verkrijging van een nieuw ge-
houw. Een commissie, wij weten het, is be
reids benoemd, maar.geld moet er wezen,
dat is de hoofdzaak. Zeker, deze mensehen
doen bun best, maar als 't kapitaal, wat er
noodig is, langs dezen weg moet bijeen ver
gaard worden, kunnen we, om in volksterm
to spreken, wel wachten tot „Sint Juttemis".
Welko weg dan wel moet ingeslagen worden,
ja, dat is natuurlijk gemakkelijker gezegd dan
gedaan. Ook thans, het valt niet te ontken
nen, kost het de afdeeling geld, veel geld
zelfs. We zitt en volop in hot vergaderseizoeu.
Als wo oven bedenken dat het Bondsgebouw
in den winteravond bijna geen avond vrij
was, dan zegt; dit- reeds genoeg. Zeker, men
7,al nu misschien iets minder vergaderen,
maar zal dit de bloei bevorderen? Wij geloo-
ven van niet. Als maar niet spoedig bet te
gendeel blijkt. Dat zou jammer zijn. Want
naast de stoffelijke voordeeleu welke liet
Roomsclie vereenigingsleven geeft, komen
ook nog de geestelijke belangen. En deze zijn
niet gering. Als men eens even bedenkt dat
straks 56 leden van den Bond gezamenlijk een
gosloten retraite gaan bondon, dan is dit
dunkt ons het beste bewijs dat met, 't Room-
sehe vereemi gin geleven de godsdienstz.in ver
hoogd wordt en.... woorden wekken, maar
voorbeelden trekken.
Dat we dus spoedig in 't bezit mogen zyn
van een eigen tehuis, is de wensch van velen
en niet het minst van
OPMERKER.
„Va done, sale Jesuite", riep een der wets-
dienaren hem nog na.
De pater nam zijn intrek hij een kennis, een
oude dame.... doch ook daar verscheen de
commissaris; de stad moest hii nit, opdat hü
niet in 't geheim in het klooster zou férug-
keeren. Hij werd naar het station gebracht
1 tusschen twee gendarmes en vertrok naar
Spanje, waar hij een retraite hield. Toen
keerde hij terug.
Maar de commissaris was er ook, werd zeer
boos over deze „poging tot herstel eener ver
boden congregatie" en joeg hem weer de stad
j uit. HU vertrok naar Parijs, overal gevolgd
door een beambte van den commissaris; zijn
brieven werden geopend, zijn concierge uit-
1 gehoord.
Toen kreeg hij bevel van zijn overste, om
zieh naar een missiepost in het Oosten te
begeven.
Op de boot was een mijnheer, dien hij eer
der had gezien.... de commissaris, die ook
een post in 't,Oosten gekregen had. Eu.hij
was zeer beleefd, sprak met den pater, ver
zocht dezen de H. Mis te lezen aan boord.
De pater kwam in zijn nieuw college en
daar verscheende commissaris met al do
officieren van een Fransch eskader in groot
tenue.
En ze woonden de H. Mis bij, ze bezochten
de school.
En de commissaris verklaarde: Ik heb veel
sympathie voor u en voor alle paters
De pater .Tezuiet begrijpt liet niet goed,
BEN MlillKWAAHBIO CONFLICT.
Een merkwaardig conflict beeft zich voor
gedaan te Jeruzalem. Daar bestond, zoo ver
telt het Centr., de gewoonte, op het voorma
lige Fransclie protectoraat gegrondvest, om
in de kerk van den Allerli. Verlosser bijzon
dere eer te bewijzen aan den consul van
Frankrijk. En thans is die eer niet aan den
Fransehen, maar aan den Italiaanschen con
sul bewezen.
Men zou zoo zeggen, dat de Fransehe re
geering niet gesteld moest zijn op kerkelijk
eerbetoon, maar dan vergist men zich. De
Franscho regeering beeft geprotesteerd.
Mon verdrukt en plaagt en besteelt wel thuis
de katholieken, doeh buitenshuis zet men een
lief gezicht tegen hen.
I'ierre l'Ermite geeft in verband daarmee
in het laatste nummer van de Groix oen
scherpe schets.
Een pater .Tezuiet stelt zich aan de lozers
voor, die in de war is.
Hij was in 1901 leeraar in een pensionaat.
Alles ging goed, totdat op zekeren dag een
commissaris binnenkwam, (le inrichting sloot
en hem op straat zette.
HOFBERICHTEN.
De trein, waarmede de Koninklijke fa
milie Maandag 8 December naar de residen
tie vertrekt, zal 's morgens 8 uur het Loo
verlaten en ongeveer kwart over 10 in Den
Haag aankomen.
Z. K. H. Prins Hendrik zal Maandag 29
dezer de in Den Haag te houden vergade
ring van don raad van bestuur van de ver-
eeniging „Het Oranjekruis" voorzitten.
DE EERSTE KAMER.
Do Eerste Kamer, die gisteren het afdee
lingsonderzoek beëindigde, is uiteengegaan
om in do woek tusschen Kerstmis en Nieuw
jaar terug te komen ter behandeling
de Indische Begrootiag en andere nog
hangige ontwerpen.
van
aan
Bakken met margarine. Naar aanlei
ding van de vraag: „Is (je aanwending van
margarine in de bakkerij als vervalsehing te
beschouwen?" deelt het Maandbl. tegen de
Vervalschingen het volgende mede:
Tegen niet minder dan achttien bakkers is
in October te Neustadt a. H- een proces ge
voerd. Zij werden beschuldigd bij het bakken
van een zeker soort van broodje, kunstboter
te hebben gebezigd, zonder de klanten duar-
op vooraf opmerkzaam gemaakt te hebben.
De viaag deed zich hierbij voor of deze aan
wending geschieden mag, daarbij in aanmer
king uemendo, dat zij voor het bakkerij-be
drijf niet alleen financieel voordeel oplevert,
doeh dat ook vo gons deskundigen, een beter
fabrikaat er mede verkregen zou wordendan
met natuurboter. Op grond van de bewering
dat de inwoners van Neustadt geacht werden
bekend te zijn met het gebruik van marga
rine in de bakkerij, werden de beschuldig
den allen vrijgesproken.
Het komt der redactie van het Maandblad
voor, dat het feit, dat de justitie in Duitseh-
land, waar streng tegen vervalsehing ge
waakt wordt, aanleiding vond een vervolging
te gelasten, zeer zeker een nadere beschou
wing verdient ook ten opzichte van ons land,
„In de eerste plaats ge loeven wij dat lang
niet iedereen in Nederland (zooals van de
bewoners van Neustadt beweerd werd) weet.
dat met margarine gebakken wordt, Is het
een algemeen aangenon^*. ön erkend prebruik.
dan kan van een vervolging natuurlijk geen
sprake zijn, doeh waar zu in een der vorige
hoofdartikelen de etell|Dp verdedigden, dat
hotels en restaurants wel degelijk onder de
termen der boterwet vielen, achten wij dit
eveneens het geval, speciaal voor die leve-
ranciers, welke hunne waren als „Boterge
bak" aanprijzen en bij de bereiding daarvan
margarine bezigen.
„De quaestio of met margarine geen heter
fabrikaat verkregen wordt, dau met natuur
boter, achten wü in deze geheel onderge
schikt. Die een „boter"-gebak vraagt, behoort
dit te ontvangen en wie in plaats daarvan
een „margarihe"-preparaat levert, is o.i. even
strafbaar voor de boterwet als de potjesboer.
die op zijn potjes kunstboter „vergeten" heeft
de strook „margarine" op te plakken.
Schandelijk. De landbouwer P. V., te Ter
Aar, is zonder orde op zün zaken te stellen,
met achterlating van zijn vrouw en negen
kinderen, naar Amerika vertrokken. By ver
schillende landbouwers in den omtrek had
hü betrekkelük groote sommen gelds geleend.
Dit bericht on tl eene n v can do Tol.
Het volgende is nog erg-r.
Het echtpaar W. T., te Tiel, is Woensdag,
in den vroegen morgen, naar Duitscbland
vertrokken, de zeven kinderen onverzorgd
achterlatende.
Beter laat dan nooit. Te Woerden von
den eenige werklieden in het postkantoor
achter een kast een aantal nieuwjanrsstuk-
ken en kaartjes van 1906.
Do directeur heeft deze alsnog doen hestel
len.
Onrieuse adressen. Bij den gemeente
raad van Utingeradeel in Friesland, zijn ver
leden week we-er een paar adressen inge
komen en voor kennisgeving aangenomen,
die om hun curiositeit der moeite vau ver
melding wel waard zijn. We ontleenen het
volgende daaromtrent aan „O. N.":
Het eerste was van de gemeentereinigers
om te klagen over de wijze waarop hun be
langen door den raad waren behandeld.
Wij knippen uit dit adres de volgende
zinnetjes:
„Daar was een van do Heeren, die had
gohoort, van een uit het publiek persoon,
dat de werkzaamheden niet goed verricht
werden, namelyks aan de werkers te Ak-
krum. Maar om zoo maar uit het publiek
te redeneeren, zouden wij ook wel kunnen.
Er waren ook wel perzonen die zeiden,
ja zelf één die diezelfde werkzaamheden
van ons ook wel had vorricht."-
„Nu Heeren daar is altijd wel wort, na
melijks in den winter, wanneer wij met
sneeuw hebt te doen, en dan met een hooi
wagen rijden met duizend pont gewicht, dat
noemen wij paardewerk. En om allemans
rommel op te knappen, dat is besmettelijke
ziekten strooi en vloijen en wantluizen, is
ons zeker niet te vergunnen.
Hier zullen wij het maar bij laten.
Nu woten de Heereu het iets beter als
voorheen."
Of de hoeren het nu beter wisten.
Het tweede officieele adres wint het in
curiositeit ver» van het eerste en doet bij
lezing de vraag stellen of het niet noodig
zou zijn van de candidaat-raadsleden een
examen af te nemen om te zien of ze wel
bekwaam zijn zulke stadhuis(?)taal te be
grijpen en te... behandelen.
Wij laten het hior in zijn geheel volgen:
Aan
Tiet WelEdele Geachtbare Gemeente
Bestuur Oldeboorn.
Hier mede bedank ik do heereu leden van
de raad voor de verhooging van salaris en
nu moet ik de heeren leden terug komen
op hot reinigen van de slagerij daar is een
slager uit Akkrum die heeft tegen onze
raadslid B. gezegt. dat er vrijwat mest in de
boorn ging en het afval zoo maar op de
luiken. Dat die daar van kapot gingen on
nu ia dat een groote leugen van die fslager
als hij dronken is dan liegt hij nog veel
meer. De aspraam van de slagerij legt altijd
aan do wal het reinnigen van de mest doe
ik boven op de luiken van de aspraam eu
dat moet de luiken houden kunnen ik kan
de mest niet boven de Darmen en afval doen
want dat is geen werk om dat er uit tehalen
want het reinnegen van de slagerij is anders
al geen werk, dat do luiken gaan niet kapot
van de mest maar als er soms oen tachtig
schaapspenseu op luiken leggen daar gaan
juist de luiken van kapot. Het reinnegen
van het afval komt allen in de aspraam daar
komt geen schopvol van in de boorn dat hot
reinnegen van de slagerij Ls mij wel toever
trouwt dat die slager kan alles wel tegen
onze Raadslid zegen die slager kan wel zeg
gen dat die reinneger van de slagerij priva
ten irt de boorn gooit en als onzo raadslid'
B. dan dat zoo maar op zich neemt dan kan
ze onze raadslid B. alles we} wijs maken als
de slager uit Akkrum om hem maar niet
te noemen weer wat heeft in te brengen te
gen onze raadslid B. dan moet onze raadslid
B. daar eerst in vernomen alsdat wel waar
is of niet men kan altijd wel een steeq
vinden om een hond te gooien.
Wan onze Rechtbank.
(Zitting van gisteren).
Tegen de politie.
In bankje verscheen een groote jonge
man uit Haarlemmermeer, die den vold-
waehter P, Lokerse van Haarlemmerliede op
zekeren dag had lastig gevallen over een pro.
ces-verbaal, dat vroeger tegen hem was op
gemaakt. Hü voegde hem o.a. ook toe: „Maak
vanavond maar weer een valsch proces-ver
baal op."
Bekl. ontkende dit. Dat proces verbaal was
opgemaakt, toen hij een „kind van zeventien
jaar was".
Pres.: Dat je kind geweest bent, geloof ik
graag.
Tiet O. M. vroeg 10 boete subs. 3 dagon
hechtenis.
Bekl.: Dat vind ik"niet netjes, het is niet
verdiend.
Pres.: Mijnheer de officier, hoort u, hij vindt
het niet netjes.
Een vuiluiszaak.
Een vuilnisman te Haarlemmerliede wilde
eenig vuil stroo van v. A. niet medenemen
en het vuil teruggooien. Van A. verweerde
zieh en gaf den vuilnisman een trap. Hier
voor stond hü terecht en hoorde 5 boete,
subs. 4 dagen hechtenis tegen zieh eischen.
De officier van Justitie deelde nog mede,
dat bekl. zeer gunstig bekend staat en van
den vuilnisman bekend is, dat hü dikwülr
lastig is voor zün klanten.
Een lastig heer.
De volgende bekl. was niet verschenen. Het
is een Zaandammer, d'e het de politie lastig
maakt door sarren. Op zekeren Zondag in
September maakte hü weer praatjes tegen de
veldwachters en greep een van hen heet, zoo
dat zü van de wapenstok gebruik moesten
maken.
Het O. M. vroeg hiervoor 5 dagen ge van,
gonisstraf.
Een visclidief.
Zekere B. was gewoon te gaan visselien.
en hü bracht gewoonlijk een mooi zoodje
visch huis. Doch op zekeren dag bleek, dat
deze vischliefhebber de fuiken lichtte var
een ander.
Hot O. M. vroeg een gevangenisstraf van
twee maanden.
VECHTPARTIJ.
In ecu café te Assendelft was op Zondag1
5 October ruzie gekomen over oen meisje.
Tusschen t.wee jongelui bestond om déze
reden reeds lang een wrok.
Op dien Zondag liep de ruzie zoo hoog,
dat een van hen, v. d. H., een mes trok1
en den ander aan het hoofd verwondde,
zoodat deze zich onder behandeling van oen
geneesheer moest stellen.
Het O. M. eischte een gevangenisstraf vaf
45 dagen.
VERZET TEGEN DE POLITIE.
Een stoker te Velseroord had zich te ver
antwoorden wegens ernstig verzet tegen de
politie. Wanneer hij dronken is, verklaar
de een der veldwachters, is de man zeer
lastig voor de politie, voor andere men
sehen en vooral voor zijn vrouw en kin
deren.
Op een Zondag in October was hij weor
dronken en maakte hot de politio lastig*
is er In i 6 te'.1 Poos geleden hebben vermeld,
een b 'if <SCr'e "Los Villes d'Art cólèbres"*)
lïuarlen',v V('rrehenen over Amsterdam en
Dumont—\v\nn'n0Trdoor ('en Publicist L.
twijfel belang j,zal onzen lezers zonder
van wat de UrDuS' iet» '«vernemen
vertellen heeft. °nt °VPr Haarlem te
De heer D. is met de electrische uit Am
sterdam naar onze stad gekomen. Op 'teerste
gezicht zegt bü. Hik het u, dat Haarlem
de aristocratische voorstad is van Amster
dam. „De weelderige villaas, die er in me
nigte staan rond den Hout en langs de groen-
Sezooinde wegen van Bloemcixlaal en Over
een, en aan alle kanten der stad, worden
jd'ornamelük bewoond door kooplieden. Daar
'G'beu de groote handelslui hun rustoorden,
!l gaan zij leven, wanneer ze fortuin hebben
^'mniikt. Haarlem is eenigermate voor Am-
pwat Versailles, Saint-Germain en
^"'ainebbmu voor Parijs zijn." Maar toch.
Sant hij voort, heeft de stad haar eigen
siJ.j^Ger. Geen enkele onder do Hollandsche
ze lieel't een grootscher geschiedenis, en
Wellicht op hot. I rol sehe Amsterdam
voornaam dédain kunnen neerzien,
"'■in et i'r"es d'Art eélèbres. No. 57. Anvster-
ouvrage jj'Ii-iti, par L. DumontWild
ttfairie Ren'stl'« de .125 Gravures. (Paris,
°u«rd. H. Lameiie, éditcur)
en,
Li-
als op een „ville parvenue". Hü weidt dan
uit over Haarlem's geschiedenis. Onzo Ke
nau vergelykt hü met Jeanne Laisné Hachet-
te, het twintigjarige meisje, dat in 1472 hare
vaderstad Beauvais reticle voor de overheer-
sching van Karei den Stouten. Hü spreekt lof
felijk over ..le mystéricux Albert Ouvatcr",
over Geertgeu tot Sint Jans, Dire Bouts en
Jan Mostaert. In den breedo behandelt hij
het werk van Frans Hals.
Hü heeft nauwkeurig het stadhuis bekeken.
Hij herinnert eraan, dat het eens 'tpaleis
der Uollandscce graven wan; „De bêrinne-
ring aan de half-lcgendarisehe „comes de la
tligue" omgeeft met de roke-van-een-oml-
verhaal de bevallige architectonische construc-
<Ion republikeinsehen tijd van 1620".
heeTbekoren.U °ok hem uict ge"
S „Loffelijk «preekt hij over de Waag, en laat
zyn bakken weiden over ie-Groote Markt-
„De Groote Markt, waaróp ge het fheeren'
deel van Haarlem's geiintiqueerde bouwwer
ken büccnvindt, is „charmante". Hier ziet go
een van die sehoone stadsdéeors, die een heel
tijdperk k arak ter iseeren, zooals de Place S;a-
nislaas te Naney, de Brusselschc Grand' Pla
ce. ei' da Piazza Navone te Rome. Wie luttele
minuten op de Haarlemsche Groote Markt
heeft doorgebracht, heeft een juister beeld
van het, zeventiende' eeuw-sche Holland, dan
hij zelfs uit een gezette lectuur van een massa
geleerde boeken kan verkrijgen." De oude St.
Baaf heeft zyn levendige belangstelling. Ze
is wel geen wonder van architectuur, betoogt j
de schrijver, maai ze is buitengemeen boko-1
rend. Hij is er ook binnengetreden. „De her
vormde eeredieust hééft wiet veel over
voor do pracht der kerkgebouwen, en do
Hollandsche protestanten hebben, ook nadat
ze hnn „zèle iconoclaste" verloren, over 'tal-
gemeen de katholieke kerken eerder verlee-
lijkt dan vervormd; m«n zoekt hier tever
geefs die teêre en weldoende intimiteit, die
liefelijke zoetheid, die in de Roomseho hei
ligdommen ook den oi!g|, ovjge 'n een reli-
gieuso stemming brengt - Aan de kostbaar-
t heden der kerk gewaagt bij met eere.
Een treffend kenmerk van onze stad vindt
hü in wat hij noemt haar „bonhomie", haar
gemoedelijkheid. „Go vindt die gemoedelijk
heid in het oude kwartier rond het Spaarne,
daar is ze burgerlijk en ongedwongen". Hij
ziet haar zelfs gliinlaejien^ achter de seha-
len en tlrs.sehen bij den kruidenier". Die aan
trekkelijke eigenschap „verspreidt haar
glans over het gelaat der blozende juffrouw,
die u serveert in 't „cabaret Men vermoedt
derhalve, uat de schrijver een onzer lunch
rooms of melksalons is binnengestapt. „Die
bonhomie maakt u toegevend voor de spits-1
vondigheden van den sntiQugi]* gh d"Oiï hotel-
houder; ze verzacht het militaire eu ontz.ag-
wekkende allure der Amsterdamsehe Poort
Naai mate men het Frederikspark en het
Florapark nadert, die verbonden wordendoor
„la nmgnifiqne avenue dite De Dreef, wordt
ze ietwat deffger: 'tis bier de wyk der ana-
tocraten.» De Hout wekt zyn ongeveinsde be-
wondering. En aan het bekende Elswout
der familie v. d. Vliet—Borski wydt hy an
derhalve bladzij» Daarover lezen we o.a. het]
volgende:
„Een kwart eeuw geleden had een verbeel
dingsrijke gefortuneerde Hollander, terugge
keerd van een Italiaansche reis, het nlan op.
gevat, in zyn eigen land eeu woonstede te
bouwen, waar hy de liefelykheid van 't Land
der Zon, die hy had leeren liefhebben, voor
zijn oogen zou kunnen terugroepen. Te mid
den van een eindeloos park in de Haarlem-
sclie omstreken, wilde hy eon Venetiaanech
paleis oprichten. Met hartstocht hield hij vast,
aan dien bizarren droom en eenige jaren la
ter zag men tusschen de eeuwenoude eiken
i zich een weidech bouwwerk van grijs en rese
marmer verheffen gelijk men er kan zien
aan de oevers der BrentaOnverwachts
stierf de eigenaar, en de bouw werd onder
broken. Men zag niet meer de met Itn-
liaanech marmer beladen schepen de haven
van IJmuiden binnenkomen en het paleis
bleef onafgewerkt". En verder: „Ik vermeid
deze geschiedenis, omdat ze zoo goed de eigen
aardigheid karakteriseert der Hollandisclie
verbeelding, die onder een schijnbare onbe
wogenheid dikwyls de stoutste droomen houdt
verhuld".
Dan spreekt hij over de nieuwe St. Baaf.
5 „Ze behoort tot het voornaamste oeuvre
der nieuwere Nederlandsche architectuur. Ze
is nog niet, geheel klaar, de Haarlemsche ka
tholieken zijn als hun rniddeleenwsche voor
ouders van meéning, dat zy den tijd vóór
7.ieh hebben, en dat het op de eerste plaats
zaak was, de kerk te kunnen openstellen
voor do geloovigeu." En verder: „M. Cuypers
fits, die aan zyn zeldzame talenten en groote
oorspronkelijkheid een uitgebreide «eruditie
op velerlei gebiedt verbindt, heeft een inter
mediaire formule tusschen romaansch, byzan-
tynsch en gothisch gevonden, van welke
hoe men er ook over moge denken een bij
uitstek moderne impressie uitgaat." In de kerk
wy'lt er „uuo elartó douce infiuiment agréa-
blo". De schrijver eindigt aldus: „Het in Lel»
lect, de logica, hebben een grooter aandeel in
de7/6 kerk dan het gevoel, en men bemerkt er
tot op 7/ekere hoogte den invloed van Berlaga
Maar wat zou het? Is het koele, eenvoudige,
ietwat droge intellect niet de meest karakte-
ristieke trek van het hedendaagsehe zoowel
als van het vroege Holland? Charmante bui
tensporigheden, zooals die van 't Ventiaansch
paleis zijn eigenlijk hier niet op haar plaat».
En 'tis juist die volharding iu de practische
wijsheid van vroeger dagon, wat het meeste
bijdraagt lot Holland's moreele schoonheid,
Mon vindt die wijsheid toegepast op de huis
houding vau den burger zoo goed als op die
van den Slant, op den gang der industrie
en der handelshuizen, en eveneens op de con
ceptie van een kunstwerk, ook op die van een
kathedraal. Holland is gelijk aan oen wel ge
ordende woning, een goed-geregeld huis:
Haarlem en Amsterdam zün er het kleine en
't groote 6alon. Men ontvangt er de vreemde
lingen met genoegen, mits zij er zich eer
biedig bewegen en er geen wanorde teweeg
brengen. lederen avond sluit men zorgvuldig
de blinden; een Indisch snuisterijtje, een Clii-
neesche vaas, is voldoende om de exotische
neiging endes eigenaars te bevredigen. Doch
in die wijze woning, in dat verstandige gezin,
gebeurt het somwijlen; dat een vreemdsoor
tig visionnair geboren wordt van het Rem-
brandt'sche ras: hü opent met een ruk de
vensters, roept zijn geniale paradoxen naar
buien en brengt u weer in de herinnering,
dat al die wysheid geërfd werd van avon
turier», die bun fortuin hebben gemaakt,
doordat ze geloofd hebben la chimère".
NIEUWE HAARLEMSCflE COURANT
't de rrr.sto jflrpn niet ersr renUnt»el wna Bü
een buffetverpnclitiiig werd dit allengs beter.
Sint liicolaasgeschenken
Si
1 "*1
V.
v-o\i. «i «a
