DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. t BUITENLAND. STADSNIEUWS. Kinderhiiisvesf 29-31-13! Haarlem ££HL*T£ BLAO. VRIJDAG 30 JANUARI 1914 38ste Jaargang Ho. 8351' Bureaus van Radactie en Administratie Intercommunaal Telefoonnummer I4SS. Dst twee nummer foiadezs. bestaat uit Haarlemsche Aliedac jes Ha. 1116 Eopt OvEPzioht. Lxm. ABONNEMENTSPRIJS! Pe? I maanden voor Haarlem ƒ1.85 Voor de plaatsen, waar eeu «sent is gevestigd (kom der gem.) - 1.35 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 180 Afzonderlijke nummers 003 PRIJS DER ADVERTENTIëN» Van 1—6 regels 60 cent (contant 50 cent). Iedere rege] meer 10 ct Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 ct per regeL Buiten! 20 ot Reclames dubbel tarief Dienstaanbiedingen 25 ct (6 regels), driemaal voor 50 ct fa contant). 609 GULDEN bij levenslange onge schiktheid tot werken. Alle betalende abonné's op dit blad, die In Hel Bezit eener verzekeringspolls tfln, zfln volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voori GULDEN bi} A f* GULDEN bi} GULDEN bij 400 300 GoverSmbii .41311 verlies van eer Kil verlies va» hand of voet 8 QM'êM één oog 109 verlies van één daim. 60 GULDEN bij verHps van één wijsvinger. 15 GULDEN hg verliee van één anderen vinger. De nitkeering dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Ilollandsche Algemeene Verzekeringsbank" te Schiedant l Zullen de onderwijzers, de leeraren M. O. en al die andere categorieën, die met tal van mooie beloften in den verkiezingstijd zijn gepaaid, nu eindelijk eens inzien hoe ze bij den neus zijn genomen? EEN VRAAG.EN EEN ANTWOORD. Een onzer lezers vraagt ons: Monseigneur AGENDA. 31 Januari. Gebouw Sint Bavo 8 uur Huipspaarbank Schoterkwartier. Half 9; spaarkas St. Nicolaas (winterprovisie). j Spaarbank. Steuncomité. Inschrijving Coöp.1 Bakkerij. Bibliotheek. 9 uur Tv ergacLe- de Bisschop heeft aau de Kruisverbondan en ring Lonn e Jubelleesten. Mariavereenigingen in het Diocees verboden, 77®. Bi au we Kruis 8 9 uur Con- 0p het z.g. petitionnement voor „Plaatselijke sultatie-bureau voor drankzuchtigen. keuze" te teekenen of eraan mede te doén. DeKroon 8 uur Lisa en Sven Scho- Volgt hieruit dat nu ook de katholieken a 1 s lander. persoon aan dit gebod gehouden zijn. of ley Ier Museum-Tentoonstelling van mogen de Katholieken buiten verband van ceken.ngen, beboerende tot de kunstverzame. hun voreenig,ng tóch op de lijsten, die wor- lingvan ley Iers museum, portretten, portret- den aangeboden, teekenen? Wij hebben hieromtrent advies ingewon nen, teneinde zekerheid voor ons antwoord te hebben. 4- De gavolqen En dat advies luidt, zooals verwacht kon Men weet het: héél het linksche regiment £ord?n: d® koeling van Mgr. den der roede onderwijzers, alle hulptroepen die bisschop, 1?.d?,r0t I\alhol,ük' wan1n0gr maar konden worden geroepen in het ge- haar een lijst ter toekening voor „plaat- weer, zijn verleden zomer meê opgetrokken wordt aangeboden, zal wei- am dat gehate „clericale" bewind ten val te ^eren te teekenen> brengen sehetsen en figuurbtudies. Vanwege de Tariefwet, die immers „het land ten val zou brengen." Neen, dan heilig de liberale beginselen, die een „rechtvaardige" regeering zouden ROODE KRUIS TRANSPORTCOLONNE. Men schrijft ons: Woensdag j.l. werd in de Mi!. Ziekenin- brengen, en die dat was het groote lokaas! richting jaarvergadering gehouden van de overal verbetering van positie zouden Roede Kruis Transportcolonne voor Haarlem brengen. ;en Omstreken. Als de clericalen maar eenmaal zijn ge- De voorzitter Dr. D. H. Hionsch heette vallen zoo beloofden de liberale en socia- de aanwezigen welkom in liet bijzonder d,en listische redenaars dan zal de positie van heer W. H. ten Hoiuten de Lango, eerelid den werkman verbeterd worden, dan krijgt der Vereeniging. bij staatspensioen en allerlei sociale wetten, i Rij monde van den heer P. Odd ens, .se dan zullen ook en vooral de onderwijzers- cretaris-penningmeester, werd verslag uilge- tractementen verbeterd worden, waar di<? bracht over het afgeloopen jaar, waaruit leelijke clericalen heelemaal niets voor over bleek dat de Vereeniging zich in een goeden haddenbloei mocht verheugen. Zij bestaat uit 63 Och hemel boe zijn nu al die beloften leden en 20 donateurs. In het afgeloopen uitgekomen? jaar deden 24 leden examen voor helper, Ja, er is een pensioentje voor ouden van van wié 19 slaagden aan wie diploma, ver dagen. Maar.dat is van Talina, ziet u! bandtrommel en insigne werden uitgereikt. Voor den vervolge is er een belofte van De ontvangsten waren f 98 en de uitga- staatspensioen" vanwege Minister Treub, ven f 101.16, alzoo een tekort van f3.16. doch een die allerwege verontwaardiging en Dat het geleerde door de leden dit jaar tegenstand heeft gewekt. in practijk werd gebracht, bleek doordat bij rusting, om die waar noodig tot directe hulp j uit te zenden. Medegedeeld werd dat in het najaar een gecombineerde oefening met de verpleeg- j colonne zal gehouden worden. Na een woord van dank aan den Chef van de Militaire Zieken inrichting die welwillend het lokaal ter beschikking afstond en aan den eminenten leider, aan het Eerelid, de Donateurs en het Bestuur van het Mannen-1 comité Haarlem en O. voor den verleenden steun, werd de vergadering gesloten. i j RIJWIEL GESTOLEN. j Ten nadeele van H. P. M. B. is een rijwiel ontvreemd, dat gisterenavond tusschen 6 en kwart over zes onbeheerd stond voor zijn wo ning aan de Antbouiestraat. DOOR 't IJS. Een 14-jarige, wonende Spaarnwouder- straat 51, is gisterenmiddag door het ijs van de Kampersingelgraeht gezakt. Door het toe- steken van een plank is de jongen behouden op 1 den wal gebracht. j j Niet tegenstaande de waarschuwing der om- wonende geraakte gisterenmiddag een scholier, die zich op het ijs der kerkhofsloot waagde, te water. Door spoedig toegeschoten hulp, werd de bengel op het droge gebracht. Niettegenstaande de waarschuwing zijner vrienden, waagde zich gistermiddag nog een tienjarige knaap op een breede sloot aan de Leidscbevaart bij het Schouwtje. Hij zakte er weldra tot aan zijn hals toe in. Zijn ka- jmeraadjes haalden hem er weer uit. GEEN BRAND. Gisterenavond omstreeks aclit uur veronder stelde vele bewoners in het Schoterkwartier dat de Schotensche gasfabriek in brand stond. Velen snelden daarheen en wat was het goval? I Op de nieuwe opslagplaats voor de cokes, waren eenige wagens gloeiende cokes neergestort, welke door de felle hitte, aan de lage lucht een dampkring een rossen gloed meedeelden en inderdaad op een afstand den schijn wekten dat j er brand was. De menigte nieuwsgierigen trok, onder een grapje huiswaarts. Dan is de verdere sociale wetgeving.... stop gezet. De 10-urige arbeidsdag, door Schaper voor- zeer vele gevallen, waarvan pl.m. 35 van zeer ernstigen aar J, door hen de eerste hulp werd verleend, en dat de rijwiel-brancard gesteld, is voorloopig van de baan, en de 20 malen is gebruikt geworden voor het ver- socialisten moeien erin berusten. .voer van door ongeval of plotselinge hevige En de onderwijzerstractementen?jinwendige getroffen personen, gekneusden Gisteren zei Minister Cort van der Lin- of verwonden, den zonder eenigen schroom en zonder er In Juni werden 2 groepen van 6 leden af- doekjes om te winden: daar is absoluut geen gevaardigd om deel te nemen aan een wei geld voor! Eigenlijk zouden de tractementen strijd in het verleenen van E. H. b. O. op der leeraren bij bet M. O. verbeterd moeten de E.1J.T.O.S. te Amsterdam en behaalden worden, maarer is geen geld. daar een len en 9en prijs en een 2den eere- De schatkist laat het niet toe, en al liet prijs. Later bij den kamp om den wissel geld dat we met de belastingschroef nog prijs in den Haag, waaraan de 3 beste groe- kunnen uitpersen, moet voor de sociale voor- pen uit ons land deelnamen, verwierf Haar - zieniugen worden gebruikt. iem nog een Sen eer.eprijs. De onderwijzers dus, die zoo hard geholpen1 Bij de bestuursverkiezing werden de hee- hebben voor de liberalen, krijgennul op ren Oddens en v. Kessel herbenoemd, hun rekest. j Dankbaar werd aanvaard een lijst waarin O ja, beloften, moties en besluiten van de behaalde prijzen werden gehangen, ge- politieke orgairsaties en van Kamerleden, schonken door den voorzitter zoomede de Maar van de Regeeringniets! f 10 geschonken door een dei' leden totstij- En daar hebben ze nu zoo hard voor ge- ving van de kas. werkt: wat schoone tijd toch, dat liberale Besloten werd tot oprichting van oen mo- bewind! bieten groep voorzien van een volledige uit- DUITSCHLAND. De regeering van Elzas- Lotharingen treedt af. BELGIë. Een aantal Vlaamacbe letterkundi gen hebben bun teleurstelling uitgesproken over de behandeling van het Vlaamsch bij de schoolwet. j RUSLAND. Volgens de „Temps" werd door een vertegenwoordiger van Krupp een kapi taalsuitbreiding voor de fabriek aangeboden. j ENGELAND. Het conflict in de bouwbedrij ven is verscherpt; de staking der kolendragers j te Londen is geëindigd. DE BALKAN. De oplossing der eilanden kwestie is blijkbaar niet ver meer verwijderd. j ALBANlë. De nieuwe regeering is goin- staleerd. DUITSCHLAND. De regeering van ElzasLotharingen afge treden. 't Is een feit van groote beteekenis: de re geering van Elzas-Lotbaringen is afgetreden. Zullen do nieuwe regeeringspersonen een an dere opvatting zijn toegedaan? Hieromtrent valt niets te voorspellen slechts af te wachten. De „Tel." ontving een telegram uit Berlijn, waaraan wij bet volgende ontleenen. Ofschoon de crisis in de regeering van Elzas- Lotharingen reeds weken lang bekend was, wekt de bevestiging er van door den staats secretaris Zorn von Bulach toch groot opzien in geheel Duitschland. Men wist, dat de tegen woordige stadhouder, graaf von Wedel, reeds in het begin van 1913 den keizer te kennen had gegeven, dat hij naar rust verlangde. Hij is ren man op leeftijd en bovendien voelt hij zich door de voortdurende ongesteldheid van zijn gemalin verplicht het stadhouderschap op te geven. In Elzas-Lotharingen scheidt men ongaarne van den man, die het algemeene ver trouwen bezit. Wedel is een der eerste stad houders geweest, die beproefde de anti-Prui sische bevolking in de r.'kslanden met groote bezadigheid en rechtvaardigheid te regeeren. Hjj was een tegenstander van de bekende bu reaucratische speldeprik-politiek, die reeds zooveel onheil heeft gesticht in Polen, Slees- wijk-Holstein enz. Het spreekt van zelf, dat de regeeringscrisis, die reeds matrnden latent, was, eerst ten volle uitbrak na de uitspraak van den krijgsraad te Straatsburg. De regee- ringsautoriteiten van van Elzas-Lotharingen gevoelden zich buitengewoon gegriefd door den rijkskanselier, die hen geheel en al in den steek liet en zich oi voorwaardelijk aansloot bij den minister van Oorlog, beter gezegd, bij de militaire autoriti ten. De geheele bevol king der rijkslanden staat thans en dit ligt voor de hand, aan de zijde van de veronge lijkte regeering. Zonder groote droefheid echter zien de El- zas-Lotliaringers staatssecretaris Zorn von Bulach en onderstaatssecretaris von Mandel heengaan. De rijkskanselier heeft in zijn verzoenings gezinde Zabern-rede betoogd, dat Elzas-Lotha ringen met vaste en krachtige hand geregeerd, dat. orde en rust gehandhaafd en terzelfdertijd de strengste rechtvaardigheid in acht genomen moest worden. Uit welke personen zal de toekomstige re geering bestaan, die op genoemde wijze regee ren zal? Is men te Berlijn van plan het stelsel van graüf Wedel te laten varen en de bekende politiek van verzoening, van geven en nemen te vervangen door een politiek, waarbij de mi litaire autoriteiten en het gezag op den voor grond geschoven kunnen worden Een zoo- veelste verandering van regeeringsssysteem zoo schrijft de „Vossische Zeitung" dat is au fond de beteekenis van de tegenwoordige regeeringscrisis. Wie ook de plaats van de afscheid nemende regeeringsainbtenaren zal innemen, een wijziging der vroegere politiek schijnt op het programma te moeten staan. Het eene is het gevolg van het andere. De vrijspraak van kolonel von Reutter, luitenant Sebadd en luitenant von Forstner, de gewel dige blamage der civiele autoriteiten en de hui- noemd, dat vele mo,-:jes niet geheel of ge- ¥003 ÖE ROO^ISCHE VRÖUW [declteli-ik ongeroepen zich tot het klooster- 'uu,s U vnuUVT..[ie?en zeiten, maar in de wereld zich voor De omstandigheden, welke heden ten dage de meisjes en de vrouwen zoo veelvuldig nopen om directen maatschappelijken arbeid te gaan verrichten, doen de bewering, dat er_ meisjes zijn. of gevonden zijn, die ar beid hebben op zich genomen met een of ander ideaal vooi oogen bijna in het niet verzinken. Het is de harde werkelijkheid, welke regeert en het ongerepte ideaal lost zich daarmj zoo spoedig mogelijk in het ma- tcricele op. De kloosterzusters en in het algemeen de religieuzen zijn hier zooals van zelf spreekt, gez.en haar hoog en eeni0* ver heven doel, buitengesloten. En toch mogen we dat ideaal van den ar beid niet zonder meer verwerpen. De gel- lelijke voordeelen behoeven nog niet altijd het ideaal nietig te maken. Zoo bijv', zal menig jong meisje, dat een ideaal, hetwelk zij zich op een of andere wijze gedacht had, en dat door omstandigheden of wat ook' vreemd werd verstoord, in den arbeid, in le beoefening van een of ander vak 'een gelukkig pendant hebben gevonden. En zon- ler twijfel zijn liet ook niet de geringsten onder verheven vrouwenfiguren, die op eene lus danige wijze voor een werk sterk en energiek werden gemaakt. Ook mag als een gunstige zijde van de mogelijkheid voor vrouwe lij ken, openbaren arbeid worden ge- J T VUl zichzelf- en anderen, voor kerk en niaat- schappij verdienstelijk weten te wezen en 'werkzaam te zijn. Voor de vrouwelijke ga ven is, zonder dat aan de hoogste roeping der vrouw afbreuk behoeft te worden ge daan, een zuiver arbeidsveld geopend. Niet het klooster behoeft voor ongeroepenen een soort laatste toevluchtsoord te wezen. En ook behoeft een vrouw, die zelfrespect be zit, niet meer om motieven van minderen rang liet huwelijk gretig aan te nemen, om redenen, waarom het niet op de eerste plaats mag gesloten worden, j Klooster zoowel als huwelijk zijn daarvoor te hooge en heilige instellingen. Zonder j ook maar lukraak een handeling Waarvan de i beweegredenen door derden niet altijd mo- jgen worden geoordeeld en nog veel minder i veroordeeld, buiten iemands eigen eer en geweten te willen halen, mag toch wel als een der goede zijdon van den geooidoofden arbeid voor vrouwen en meisjes worden be- jschouwd deze zijde, dat zij meer zich zelf kunnen wezen, als zij goed willen en met hare gaven niet schromen in een beroep de moeilijkheden des levens onder de oogen te zien, als het volgen van een hooge en heilige roeping niet voor haar is weggelegd. I In dit licht bezien is 't duidelijk, dat vele verderfelijke toestanden kunnen worden I voorkomen, al behoeft al het andere niet als rooskleurig te worden opgenomen. Ze- kor, do vrouw doet beter vooral de roepin gen, waarbij ook vooral het geestelijk "be lang op liet spel staat, te verloochenen als het de hare niet is, en zij mag ze ook in anderer belang niet ingaan als de beweeg redenen niet strikt eerlijk zijn. Maai' door van den beroepsarbeid te verkiezen, zijn de moeilijkheden van het leven niet opeens weggeruimd. Integendeel, zij zullen juist be ginnen en de vrouwen van heden zullen dit bewust zijn, daar haar nu de gelegenheid geboden wordt, om niet iets te doen, dat lijnrecht ingaat tegen hare betere vrouwe lijke gevoelens. De arbeid opent voor de ongehuwde vrouw een nieuw terrein en alleen dat veld, dat voor haar openligt, en dat zij met strijd moet veroveren, doet de sluimerende vrou welijke energie ontwaken. In de richting van dien arbeid ontwaken bij haar tot dan toe niet zóó gevoelde krachten. Zij begint te weten en te ondervinden welke verant woordelijkheid op haar rust, wat zij met [haar zelfbewustheid van vrouw bereiken kan en lioe zij als vrouw ook zonder zich als vrouw in een huwelijk met ai haar invloed te kunnen doen gelden, eene persoonlijkheid is in het maatschappelijke samenstel. Niet slechts door hare beroepsprestaties, of door hare kundigheden of door de plaats, al is die nog zoo klein, welke zij inneemt in de schakel van een bedrijf. Er wordt immers altijd gezegd, dat die plaatsen ook door de mannen kunnen worden vervuld. Maar de vrouw heeft te zorgen, dat zij mót haren dige crisis in de regeering wijzen er duidelijk op, dat men van plan is proef te nemen met een nieuw regeeringsstelsel. Hier gelooft men, dat van de candidaten von Bethmann-Hollweg, Fiirst von Bülow freiherr von Schorlernei en generaal von Heiningen, de laatste de mees te kans beeft om tot stadhouder benoemd to worden. De meestal door de regeering geïnspireerds „Lokal Anzeiger" schrijft o.a.Men (d. w. z. de Duitsche regeering) denkt er niet aan om de rechten van de rijkslanden te besnoeien of te rug te nemen wat men eens gegeven beeft. Doch bjj de voortdurend wisselende stemming in zekere kringen der bevolking is een ster kere en vaste band noodzakelijk, die er zorg voor zal dragen, dat de eens geschonken rechten niet aangewend zullen worden tot schade van het Duitsche rijk. De toekomst van Elzas- Lotharingen hangt af van de vraag, of men den goeden man zal vinden, wien men deze moeilijke taak kan toevertrouwen. Het behoeft geen nader betoog, dat de All- deutsche en conservatieve pers met buitenge woon genoegen het bericht over het aftreden der huidige Elzas-Lotharingsehe regeering pu bliceert. Officieel wordt bevestigd, dat de regeering van Elzas-Lotharingen baar ontslag heeft aan geboden. De keizer heeft echter oog geen be- slissing genomen. BELGIë. Do Schoolwet. De Vlamingen zijn niét goed te spreken over de wijze, waarop de regeering het Vlaamsch behandelt. Nu is er, naar de „M b." verneemt door verscheidene Vlaamsche letterkundigen, met Max Rooses en pastoor Hugo Verriest aan het hoofd, aan minister Poullet een schrijven gericht, waarin zij hunne teleurstelling uit spreken over de verwerping der amendementen, van Cauwelaert c. s. op het schoolwetsontwerp, dat thans in behandeling is en het gebruik der Vlaamsche taal op de lagere Bchool betref fen. Het amendement dat door de regeering is overgenomen en uitzonderingen toestaat vooi Brussel, voorsteden en in tweetalige gemeenten, beschouwen zij als dubbelzinnig en als een ge vaar voor misbruik. „Het behoeft voor niemand in Vlaanderen nog eenig betoog zeggen zij dat alleen de eigen Nederlandsche taal het natuurlijke hulpmiddel dient te zijn. Ons volk heeft door vervalschte onderrichtmethoden reeds tiental len van jaren bij alle onderricht in de Vlaam sche gewsten onberekenbare geestelijke en stof felijke schade geleden. De tijd is gekomen, dat het niet langer gestremd mag worden in zyn normalen ontwikkelingsgang en allerminst daarin door een nieuwe dubbelzinnige wetsbe paling worde gehinderd." De onderteekenaars spreken dan ook den hoop uit, dat de Kamer bij de tweede stemming hierin wijziging zal brengen in den geest van het voorstel-Cauwelaert en ten tweede dat de ouderdom wordt vastgesteld, waarop met het onderwijs in de tweede taal mag begonnen worden. RUSLAND. De kwestie met de wapenfabriek. Er is heel vrat ontsteltenis teweeg gebracht in politieke kringen in Frankrijk door het- arbeid het vrouwelijke karakter van goeden invloed laat opwegen tegen alles wat invloed van goeden geest noodig heeft. Er wordt zoo spoedig en zoo menigmaal beweerd, dat die invloed zoo dikwijls inte gendeel juist ten slechte keert. Dit moge waar zijn, maar niet waar is, dat het a!s argument tegen den gepasten vrouwelijken arbeid mag worden uitgespeeld. Niet de ar beid van de vrouw is daar de oorzaak van, maar wel het losser maken van de zedelijk heidsbegrippen en van liet terugdringen van de Christelijke en Katholieke beginselen uit het leven. Het kan niet anders of mèt het buitensluiten van alle geloof aan God en godsdienst moeten onderling wanverhoudin gen bestaan. Als het hoogere begrip van beginsel en zedelijkheid wordt uitgebannen, kan liet. niet uitblijven, dat ook de vrouwen en meisjes tot slachtoffers worden en dit te eerder, waar zij genoodzaakt zijn aan het openbare leven deel te nemen. Die slechte invloed is dan niet het gevolg van vrouwe- lijken arbeid, maar wel van de verwording, welke zich vooral openbaart, waar het on geloof zijn intrede doet. Het is echter ook een bewijs te meer, dat de vrouw hulp en steun moet hebben in dien strijd, en tegen een godsdienst loosheid, waartegen zij niet altijd bestand zal zijn als zij maar roeke- loos en onbeslagen er tegenover wordt te- plaatst. Is er mooier en krachtiger b e w ij s denkbaar voor de noodzakelijkheid van een aaneensluiten der katholieke vrou wen? Ook dus. en vooral van de meisjes en vrouwen, die in een beroep zijn of in betrekking voor haren arbeid haar brood moeten verdienen? En als van zelf vloeit hieruit voort, dat niet te vroeg met dien steun kan worden begonnen en ook van de Katholieke Vrouwenbeweging een zoodanig initia'ief wordt genomen of maatregelen wor den bevorderd, waardoor verzekerd wordt zooveel als dit menschelijker wijze en met den onmisbaren zegen van God kan worden gedaan, dat de vrouwen weten, wat zij in haren maatschappelijken arbeid verplicht zijA juist, omdat zij vrouwen zijn. Het eer ste begin is hier de godsdienstige opvoeding in het gezin en daarna en in verband daar mee de bevordering van de meisjespatrona ten, waarvan de noodzakelijkheid dank de werking van den Katholieken Vrouwenbond steeds beter wordt ingezien. En nu mag het waar zijn, dat het werk der meisjespatrona- slechts een deel is van de katholieke vrou wenbeweging en ook alleen met een beschei den deel van vrouwelijke beroepen of be trekking te maken heeft, toch is het van zóóveel gewicht, dat het behoort bij eene bespreking van vrouwelijken arbeid, omdat bij den invloed van dien arbeid en deszelfs omstandigheden zooveel afhangt vaö de vorming, welke ook deze categorie van' meisjes ten nauwste raakt en welke alleen door den invloed der meisjespatronaten tot de juiste waarde kan worden gebracht.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1914 | | pagina 1