DAGBLAD voor NOORD- en ZUID-HOLLAND. R. K. PropagandaclubTj I Onderwijzers- verlakkerij STADSNIEUWS BUITENLAND. Kinderhuisvesi 29-31-33, HaaHem ËidR3T£ adl.HP- VOOR DE ROO'tSSCHE VROUW VRIJDAG 6 FEBRUARI 1914 38st« Jaargang Ho. 8357 A nONNEMENTSPBIJSi Per 8 maanrlen voor Haarlem ƒ1.35 Voor de plaatsen, waar een agent ia gevestigd (kom der gem.J - 1.35 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1.80 Afzonderlijke nummers003 Bureaux van Redactie en Administratie Intercommunaal Telefoonnummer I4S8. PRIJS DER ADVERTENTIE» Van 1—6 regels 60 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer 10 ct. Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 ct per regeL Buiten! 20 ct Reclames dubbel tarief Dienstaanbiedingen 25 ct (6 regels! driemaal voor 50 ct fa contant). AUe betalende abonné's op dit blad, die In Set bezit eener verzekeringspolis zQn, zijn volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voon GULDEN bij If Uil btttimi, GULDEN bij 4 J»|| GULDEN bjj 'Jffjfg GULDEN bil ft ft GULDEN bg levenslange ouge- filial! verlies van ee» 8»g|jl verliea vaa S I^r^lj verlies van hand of voet I V één oog 8 één duim. scbiktheid tot werken. verlies van één wijsvinger. GULTIEN by verlies van één andere* vinger. De nitkeerlng dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij „Hollandseïe Algemeene Verzekeringsbank" te Schieda» Bit nummer bestaat uit twee bladen. agenda. 7 Februari. Gebouw Sint I3avo 8 uur fiulps paarbank Srhotevkwnrtier. Half 9 spaarkas St. Niculaas (winterprovisie). Spaarbank. Steuncomité. Inschrijving Coöp. Bakkerij. Bibliotheek. 1 ey lor Muse u in Tentoonstelling van leekeningen, beboorende tot de kunstverzame ling van 'le.vler's museum, portretten, portret- sebelsen en l'igiiurstudies. De R. K. Politieke Propagandaclub houdt tot en met 14 Februari, lederen avond van 8 tot 10 uur, zitting in het gebouw „Sint Bavo" om inlichtingen te verschaffen betreffende de kiezerslijsten. De R. K. Kicsvereeniging te SCITOTEY houdt zitting iederen avond in het Vereeni- gingsgebouw van 8VA uur. Het woord, dat we hierboven schrijven, was n:rt „parlementair", zeide president Borge- fhis gisteren in de Tweede Kamer, en dies mocht de heer Oosterhaan het niet gebrui ken. Die sprak toen maar van „onderwijzers fopperij", doch dat is toch te zacht en te wel willend uitgedrukt voor de geweldige poli tieke komedie, die door radicale en sociaal democraten gisteren in de Kamer is vertoond. Verlakkerij, d'r zou eigenlijk een nóg sterker woord voor gebruikt moeten worden! Want zoo'n discussie als die van gisteren, de aanneming van een motie als de motie- Ter Laan, het onwaardig vertoon van holle frasen waartoe de heer Troelstra zich liet verieideö, dat alles was zóó duidelijk poli tiek gehuiehel en een poging der linkerzijde om zich voor de bedrogen onderwijzers nog eruit te redden, dat de onderwijzers zich zeer terecht, belecdigd zullen gevoelen door zulk een laffe komedie, zulk een inferieur spelen met hun nooden. Men weet liet: algeméén is de overtuiging dat de minima der onderwijzers-salarissen te laag zün. Briere bezoldiging der onderwij zers wordt door alle politieke partijen noo pte, gracht, en in de Kamer is dat berhaal- olijk betoogd. De heer Van Wijnbergen heeft hel gisteren nog eere allerduidelijkst gezegd: f^n spoedige verbetering der onderwijzers- saaviseén moet er komen. Over de zaak-zelve dus is er geen verschil. Des te onwaardiger, misleirlender is daar om de politieke komedie, die de socialisten en radicalen gisteren hebben opgezet.- Ze zouden, per motie, dan eens uitspreken dat."... de minima moeten verhoogd worden. De heer Van Raalte wilde het eerst met een me.inoriepost doen, doch die dwaasheid werd al heel gauw de hals omgedraaid door den voorsteller-zelf: salarisverho-oging pro memorie zou dan ook wel het dolste zijn wat ey noit is bedacht! Toen kwam de motie-Ter Laan: de Kamer vei'k"aart dat het minimum (100 moet zijn. i'^e.Earner verklaart" Minister Cort van der Linden zeide: de Kamer kan verklaren zooveel als ze wil, maar *k doe het niet. Er is geen geld voor de on- derw ijzers! In 1914 niet, en in 1915 óók niet, dat wil ik nu vast verklaren I In 1916 dan, riep de heer Bos uit! Ook voor 1916 verklaar ik mij door deze motie, die niets beteekent, niet gebonden, zeide de premier. Daar zalen de heeren met hun komedie.... De regeering, de eerlijke Cort van der Lin den, gooide het spelletje in de war. Had de minister niets gezegd, dan hadden de linlc- sche heeren de onderwijzers zoo prachtig bij den neus gehad! Maar nu: de komedie viel, door de rondborstige eerlijkheid van den premier, in het water Toch moest nu de linkerzijde in de Kamer liet spelletje door-spelenc op de meesti-ko- mieke wijze poogden de heeren Bos en Troel- si ra do motie die niets geeft, niets be- teeikent, nog léven in te blazen. Maar 't bleef ijdel natuurlijk. Want een voorstel, dat voor de onderwijzers de 2'A millioen die ver hooging van het minimum kost, zou geven, durfden ze niet te doen! De Rechterzijde heeft aan deze vertooning terecht niet mee gedaan. Slechts enkele leden stemden vóór de mo tie, evenals eenige eerlijke liberalen met Rechts ertegen stemden. Tot zulk een komedie: het aannemen van een motie waarvan al tevoren door voorstel lers en regeering verklaard is dat ze I niets beteekent, le enen zich geen ernstige menschen. Want, wij zeiden het al: het. is een- 1 voudig spelen met een slechten toestand en een beleediging voor de onderwijzers-zelf, zulk een poging te doen om hun vraag naar i hetere traetementsregeling te smoren. Welke onderwijzer zal zich vandaag, met de motie die niets geeft, gelukkig gevóelen?... j Van links is het een reuzen-verlakkerij, deze komedie, na al de beloften van den jong- sten verkiezingsstrijd. j En het onderwijs-personeél zou nu wel stekeblind moeten zijn, als ze na de heerlijke vooruitzichten die sprekers en schrijvers van links in het vorig jaar hun hebben voorge- spiegeld, wanneer de Rechtsche regecring maar eens vallen zou, nu niet inzien dat ze bij den neus worden genomen en voor den gek worden gehouden door de linksche po litici, zóó hard als er óóit iemand „ver lakt" is! I Daar hebben heel wat onderwijzers hun zolen stuk geloopen voor de liberale en de socialistische propaganda, die hun helpen zon, j hnn minimum zon vorhoogen En wat krijgen ze? Een socialistische m o- tie, een „bonten ham" om ©p te kluiven, met de uitdrukke^'ke toezegging van de re geering, dat er aan salarisverhooging niet te denken valt, waarhij de socialisten die zooveel beloofd hebben, zich stilletjes neer legden zonder een voorstel te durven doen Och arm, zonden vele onderwijzers niet wensehen dat die Rechtsche regeering, die dan toch wat deed en nog méér doen wil de, maar liever terug was?.... Haarlemsche Alledarjes No. 1122 PER AUTO NAAR HEEMSTÊE. We hebben al een paar malen gesproken over den auto-bus-dienst die dit voorjaar zal worden ingesteld tusschen Baarlerm en Heem stede. Dat die „trekken" zal en ojm een gruwe lijke gemeenplaats nog eens te gebruiken „in een dringende behoefte zal voorzien", woest daar zeker va,n! We willen echter op een ding nu eens We we ton LXIV' kleinen bu'rdkmaar al te o00^ dat in den den arbcirloySs1t®tan<* ten deele, en ook in lij les de s obooi n<K (1° mo'3Je3 als nauwe- arbeid moeten verlaten, aan den komsten bij te 'drL0111 'iaar deel in de in- dit niet aanstonds ,Ea nu moge men feit is toch, dat de"mej!!(1" .willen noemen, eene geheel andere vertuin i-n ^0n rftoe' in staan, dan tot dusverre het komen te zij vroeger thuis nog behoorden \vaf' Waar die door school en gezin moesten degenen, gevoed, daar zijn zij tot op zei{ °P" "l(*T vrij geworden. Zij hebben bezig££gn ;n «en betrekking, waar vader ea 2 ''d meer op alles het oog kunnen houden en r^n hebben die meisjes nog niet de leeftijd dat zij op eigen wieken mogen drij- >n- Opvoeding en deelnemen buitenshuis aan o n °f anderen vorm van arbeid vloeien in el- ^nder. .Het is een gevaarlijke leeftijd, waarop deze tweeledige overgang door de bedoelde meisjes Wordt meegemaakt en niet alleen een leeftijd, Waarop in vele opzichten beschermend moet Worden opgetreden, maar ook voor de toe komst moet worden gewerkt, omdat de meis- JSS, die zoo jong in een tweeslachtige positip zijn gesteld, later de vrouwen zullen wezen, van wie voor het Katholieke Sociale leven voor de vorming van het Roomsche volksle ven, zeer veel kan afhangen. Het is dan ook niets toveel .gezegd als be- woerd wordt, dat de meisjespatronaten van nog veel meer gewicht zijn, dan de jongens patronaten. De jongenspatronaten zijn instel lingen van groote beteekenis, omdat zij de jongens maken tot degelijke Katholieke man nen, die met eere aan het leven kunnen wor den gegeven en daar een Katholieke kern zul len vormen. Dit geldt echter nog veel meer voor de meisjes; die immers, naast datgene wat als grondlegging in de jongens wordt on derwezen en gevormd, moeten worden voor bereid tot wat later een belangrijke vrouwen- taak moet worden, n.I. in staat zich in een gezin weten te wijden aan do vorming van een nieuw geslacht. Het patronaatswerk voor meisjes is op da eerste plaats een beschermend werk, daan ■waar de ouders de opvoeding niet kunnen vol tooien. 1-Iet patronaat is hier aanvulling tegen de gevaren, welke de meisjes in en buiten haar werkkring dreigen, een eerste vereisch- to dus om een goeden grond voor het later leven to kunnen leggen. En in het patronaat zelf wordt gezorgd, dat de meisjes zich be zig houden mot datgenen, wat anders voor haar zou verloren gaan. Naast godsdienst en ander onderwijs vinden we verschillende bc- zigheden, welke de meisjes moteten leeflen, bizonder den nadruk leggen: op één voordeel dat wij Haarlemmers, daarvan wel het meest zullen trekken. En dat is: dat deze autobus-dienst het be zoek aan het heerlijke „Groenendaal" zeer sterk zal aanwakkeren. Tal van Haarlemmers hebben er dezen zomer van genoten en zijn er „natuur" gaan zien, natuur die in onze Haarlemsche parken en plantsoenen wordt uitgebannen en neergehakt. Maar toch was en bleef do afstand voor menigeen een be zwaar. De autobus-dienst zal dat opheffen. Indienhet tarief zoo laag mogelijk wordt gesteld. En dat zal natuurlijk gebeu ren, want de onderneming is géén winstbeja- gende zaak. Daarom vooral zijn we zoo blij met deze plannen. Al zal die autobus lang niet alles geven wat we wensehen (een electrisclie tram is en blijft altijd het beste) toch zal ze velen uit Haarlem naar Groenendaal's heer lijke natuur brengen, en dat is een zegen. KOLONIAAL INSTITUUT. Vanwege het Koloniaal Instituut hield de heer Dr. R. Broersma op de bovenzaal van de Sociëteit Vereeniging een voordracht over: De Europeaan in het Indisch landbouwbe drijf. Het zaaltje was goed bezet. In den aanvang van zijn voordracht wees de heer Broersma erop dat, hoewel in Indië meer dan 175,000 H.A. huurgronden en 400,000 H.A. erfpachtgronden in beslag zijn genomen, het toch pas sedert 50 jaren is, dat de Euro- peesche landbouwer er zijn bedrijf uitoefent. De aandacht van het groote publiek over het algemeen was meer gewijd aan andere zaken aan onderwijs, de zending, het opiumvraag- stulc. De ontwikkeling van den Indischen landbouw ontsnapte er vrijwel aan. Toch wor den de verkeersmiddelen groot endeels door den landbouwer onderhouden. Hij is het, die de rijke schatten in den grond geborgen, daar aan ontrukt en naar boven brengt. Dr. Broersma deelde na deze inleiding mede, dat hij zich zou bepalen tot de cultuur op de gouvernementsgronden van Java. Dat de landbouw er heel nuttig kan zijn, zag men reeds in den tijd van de O.-I. Com pagnie. Daar waren echter arbeidskrachten voor noodig. Dat begreep men, doch de com pagnie wilde die niet gaarne missen. Dat was ook de rden waarom de regeering later niet zoo erg toegeeflijk voor de landbouwers bleek en tevens bleek het gouvernement een slecht koopman, die niet oeconomisch kon optreden; daardoor werden de culturen van indigo, peper, tabak, suiker en koffie opge heven. De agrarische wet van 1870 bracht eene groote verandering. Het werd mogelijk ge maakt gronden voor vijf jaar in erfpacht te nemen. Het kapitaal daarvoor moest echter komen door 't vertrouwen, en dat was er nog lang niet. Herhaaldelijk was de cultuur mis lukt door onoordeelkundige behandeling of omdat de keuze niet deugde. Ook laten de inlanders zich niet gemakkelijk voor 't land bouwbedrijf vinden, omdat zij dit werk te zwaar vinden en bovendien de toewijding ontbrak. Bijgevolg had dCTplanter ook na 1870 veel moeilijkheden te overwinnen. Spr. herinner de aan 2 pioniers: aan G. Birnie, den grond legger van de tabakscultuur, en zijn broeder G. D. Birnie, die in 1859 0p Java kwam. Spr. weersprak Multatnli, die den lof van den inlander heeft gezongen. Wanneer men den inlander leert kennen, ziet men in hem wel een ander schepsel, als door Multatnli ge schetst. De vroegege boeren waren oud-gou- vernements-ambtenaren of soldaten. Toon beelden van landbouwers waren dat niet. nadat zij de school hebben verlaten en waar voor tijdens een betrekking tehuis geen gele genheid meer bestaat. En met dit alles is saamgeweven, dat de grondslag gelegd wordt om van'de meisjes, goede degelijke katholieke vrouwen te maken. Hierbij moet een voornaam feit niet uit het oog worden verloren en wel, dat die tijd er als op aangewezen is om de wijze van werken, ook voor het latere leven als een gezin is ontstaan, te vormen en te rege- len. De moderne tijd heeft er als vanzelf toe- j geleid om de vrouw, die immerrs altijd als een tijdverpratend wezen zoo gaarne wordt voorgesteld, te maken tot een arbeidskracht welke aan tijd en plaats volgens bepaalde j methode», onafscheidelijk is verbonden. Er is systeem gebracht in de werkwijze den vrouwen, en het in dienst van anderen zijn heeft liaar er toe genoodzaakt, of tenminste de gelegenheid geopend, dat men zich aan systeem en regelmaat gewoon maakte. Over 't algemeen moet niet worden ge- I dacbt, dat aan de noodzakelijkheid van den tijd in alles goed te besteden, niet veel ge wicht behoeft te worden gehecht en dat bijv. een vrouw al3 hare verplichtingen in. haan huisgezin toenemen, zich niet meer aan tijd- j verspilling zal schuldig makeu. Het tegendeel is waar, daar de vrouw vroeger niet systema- j tisch werken geleerd is, en ook omdat nooit in de opvoeding op die factor is ge werkt. fin toch moet in onzen tijd, iu die Trouwens, het landbouwbedrijf in Indië is iets anders dan dat in Nederland. Men moet daar van alles op de hoogte zün. Men moet huizen kunnen bouwen, wegeu aanleggen en veie dingen meer. In 1876 gaf de gevreesde koffiebladziekte een crisis in de cultuur. Een sterkere soort koffie werd geplant: de liberia, en een uog sterkere soort: de robusta, die zich echter nog niet in den smaak van het publiek kan verhengen. Daarna sprak de heer Broersma met veel waardeering over Karei Fred. Holle. Spr. noemde hem een voorbeeld van een groot planter. HU voerde de Assan thee in en deed veel voor de verheffing der bevolking. Ver der maakten wij kennis met Dubois, een on derwijzer, die in het bezit was van een tuin- bouwakte. Dubois was de eerste wetenscbap- peiü'ke rubberplanter op Java. De Nederlandsehe tuinders bewezen in In dië ook uitstekende diensten en kregen daar mooie betrekkingen. Bü de koffieziekte heb ben zij veel diensten aan de cultuur bewezen. Aan zichzelf overgelaten zou de inlander, van nature lui en onontwikkeld, niets van den landbouw terecht hebben gebracht. Nu is de invloed der cultuur op de streek won derlijk geweest. Nieuwe wegen, onderhond van oude wegen, dreineeren, waterleidingen, dessa's eDz. Dan deelde spr. nog iets mede over Neder landsehe oudernemingen in Indië. De Han- delsvereeniging te Amsterdam, to Kattok, betaalde 100,000 voor arbeidersvervoer, doch na twee jaren was de fabriek gereed. Zij le verde toen elk jaar 50 millioen K.G. suiker af. Aan indnstriewerken werd 800,000 be taald; aan de waterleiding ruim 200,000. On geveer 15,000 menschen werken op deze fa briek. Dan zette spr. neg de verbinding uiteen tusschen werkgever en werknemer in Indië. De planter, die naar Indië gaat, moet er heen gaan met kennis van zaken, zeide spr. Ten slotte behandelde spr. de licht- en schaduwzüden in het plantersleven. De lezing werd verlucht door een reeks van lichtbeelden. De heer Broersma werd hartelijk beapplau- disseerd. RADIUMBEHANDELING. Door samenwerking van de Joanna van Lijnden-Stichting met een tweetal andere be langstellenden is alhier de oprichting en La- standhouding van eene Vrouwenkliniek moge lijk gemaakt, die, naast de onmisbare ope ratieve methoden, vooral ook die der modern-a physische therapie zal toepassen. Zij beschikt daartoe, behalve over de noodige apparaten voor Röntgen-, licht-, warmte-, electrisclie en badbehandelingv over 100 mgr. radium en zal daardoor in staat zijn o.a. de nieuwe methoden van kankerbehandeling, waarmede men in naburige landen reeds zeer merk waardige resultaten heeft bereikt, in vollen omvang toe te passen. De kliniek, die onder leiding staat van Dr. Th. Van de Velde, zal na hare \oltooiing (April) ruim 20 bedden bevatten. Vóorloopig kunnen niet moer dan een tiental patiënten worden opgenomen. Opname en behandeling zoowel van gyiue- kologische als van belangrijke verloskundige patiënten, kunnen, zoo noodig, kosteloos ge schieden. ONZE AFGEVAARDIGDE OP REIS. Onze Haarlemsche liberale afgevaardigde in de Tweede Kamer, de heer mr. Fock, giug gisteren voor een 4- of 5-tal weken op reis naar Tunis en Algiers. Veel pleizier! richting worden gestuurd en dient, waar door het patronaat of in ander vereenigingsleven en in den Vrouwenbond dit kan worden ge daan, erop te worden aangedrongen, dat bui ten de regelmaat van den vrouwelijken ar beid buitenshuis ook in hot huis diezelfde in deeling moet wórden toegepast. Het meisje moet worden geleerd, dat zij, ook al is zij in een betrekking werkzaam, bedoeld zijn hier de externen, die nog tehuis wonen en in de termen vallen om bijv. een patronaat tei bezoeken, de tijdsindeeling, welke zij in haar werkkring leert, ook kan toepassen nog in het gezin door in kleine zaken de behulp zame hand te bieden. Dan wordt voor later geleerd, dat goed© tijdsindeeling ook in het gezin enorme voor deden bieden kan. Niet enkel wat betreft een gepast beheer met alles wat de financiën der huishouding aangaat, want daarop zal de regelmaat vanzelf in berekening enz. worden overgebracht, maar ook wat de iudeeling der werkzaamheid zelf betreft. De vrees, dat de 1 huishouding er een machinaal verloop door krijgen zal, behoeft niet te worden verwezen lijkt. Integendeel. De huiselijkheid en de ge zelligheid zullen er veeleer aanmerkelijk door worden bevorderd, daar tengevolge van een moer bewust optreden in alles meer zeker heid zal worden verkregen in datgene, wat als grond voor een goede opvoeding en huise lijk verkeer dienen moet. In zulk een gezin aal bovendien, wanneer voor de ouder worden- /an af Maandag 2 Februari tot en met Zondag 15 Februari zal iederen avond van 8 tot 10 uu ides Zondags namiddags van U tot 2 uur; in het Gebonw „St. Bivo" zitting worden gehouden tot het geven van alle moge'ijke inlichtingen be- treftende „het Kiesrecnt." Alle personen welke 25 jaar zijn cf dit voor 1 Mei a.s. worden en nog geen k'ezer zijn, raden wij ten ^eerste aan van deze gelegenheid gebruik te maken. Namens het Bestuur J. H. ViSSER, DE GEVAARLIJKE BOOMEN. Met genoegen constateerden wij gisteren avond dat bij de gevelde boenen en ijzeren balken op de Ged. Oude Gracht lichten wa ren opgehangen. KORT OVERZiCHT. FRANKRIJK. Het oordeel van een Katho liek blad over de „défense laïque" en de toestand van het land. PORTUGAL, Het is en blij11 woelig: de schuld krijgen de royalisten. ZUID-AFRIKA. Generaal S its heeft in een fiere rede den regeering-'iiaatregeldiiri verbanning verdedigd. DE BALKAN. De toestand in de Staten en de verhouding onderling wordt steeds beter. CHINA. De president treedt voortdurend als (dictator op. FRANKRIJK. Do verdediging der leekensehool. De wet „ter verdediging der leekensehool" in Frankrijk, die zoo lang beloofd was, is aan genomen door de Kamer en zal ook door den senaat wel worden goedgekeurd. De Katholieke „Soleil" schrijft hierover, naar de Msb. eraan ontleent, het volgende: Het is de triomf van bet anti-reiigieuse fa natisme, de zegepraal van de scctarissen, een drachtig samengaande om het land liet juTt van de leekensehool op te leggen. Barthou zeide het voor eenigen tijd: „dc republiek en de leekensehool zijn niet te schei den. Die de een aanvalt, bedreigt de andere, die de eene verdedigt, dient de andere." En Doumerguc, zijn opvolger verklaarde: „de ver dediging van de verleeking moet de toetssteen zijn voor de republikeinen." De republikeinen hebben het woord van Doumergue opgevolgd. .Allen in de kamer hebben zij de wet goedge keurd en in den senaat zullen allen hun voor beeld volgen. Een keer te meer. hebben zjj in de kaart vn Duitschland gespeeld, van Duitschland, dat het immers als zijn hoogste belang beschouwde, dat de republiek in Frankrijk gesticht werd en een godsdienstoorlog en brandde, waardoor Frankrijk verdeeld en vernederd werd. Den dag, waarop de wet op de „défense do kinderen nieuwe banen moeten worden gezocht, grondig worden geweten, welke hulp middelen" moeten worden aangewend om de toekomst voor dezen te doen slagen. De ouders, die daarvoor iii de termen vallen, zul len bijv. zelf weten en daartoe niet meed I in die mate behoeven te worden aangespoord; dat het patronaat voor de meisjes de aangek I wóacn weg is om degelijke en practischa vrouwen te vormen. Dat die tijdsindeeling ook geldt voor ande ren is overduidelijk. Als zij in de opvoeding ook geleerd werd aan de meisjes van mid den- en hoogeren stand, dan zou vanzelf reeda een groot deel van het euvel verdwijnen, dal zoo velen nog aankleeft, n.1. niet weten hoq 1 zij zich nuttig kunnen maken in arbeid, wel- ke door haar kan worden verricht De lust ftot een of ander werk zou dan vanzelf J zijn aangekweekt en de gezonde energie, weï« Ike daardoor ontstaan moet, zou vanzelf eeo ;weg vinden om, ook vóór in een anderen staat regelmaat kan wotrden aangewend, zici< te wijden aan de groote taak, welke vooral in onzen tijd is van alle vrouwen, die tick aan het openbare Roomsche leven willen ge ven. 000 400 15 Liw»iMn i 1- III III

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1914 | | pagina 1