DAGBLAD voor NOORD-en ZUID-HOLLAND.
stadsnieuws
Kinderhuisvesf 29-31-33, Haarlem
Local Option.
BUITENLAND.
EESÏSTE BLAD.
a
«SNSDJIG S7 FEBRUARI 8914
s3if« Jaargang fio> 53S8
Bureaux van Redactie en Administratie
intercommunaal Telefoonnummer i486.
GULDEN bil f PW GULDEN bij 41 GULDEN bij
Pit
4v»ee
numsnsr
bladen.
bestaat uit
2,
1.
füUZIEK.
Haarlemsche AHsda; jes No, 1257.
DE DURE SCHOOLARTS.
n. f. a.
OVE WURLEMSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS»
Per 8 maanden voor Haarlem J*®~
Voor de plaatsen, waar een agent is gevestigd (som der gem) - 1.35
Voor de overige plaatsen in Néderland franco per post 1.80
Afzonderlijke nummers
0.03
PRIJS DER ADVERTENTIëNi
Van 1—6 regels 60 cent (contant 50 cent). Iedere regel meer 10 et.
Buiten Haarlem en de Agentschappen 15 et per regel Buitenl 20 ct
Reclames dubbel tarief.
Dienstaanbiedingen 25 ct. (6 regels), driemaal voor 50 ct. (fl contant).
Alle betalende abonné's op dit blad, die in Het bezit eener verzekeringspolis «Sn, zön volgens de bepalingen op de polissen vermeld, tegen ongelukken verzekerd voor»
400
leIeïlffl°Ef" Ai Hl ^veSn!* <11 IE verlies van eer I f151 verlies va.
werken.
150
één oog
III
verlies van
één duim.
hand of voet
De nitkeerfng dezer bedragen wordt gegarandeerd door de Maatschappij JEÏollandscke Algemeene Verzekeringsbank" te Schiedam
GULDEN bij
verlies van
één
wijsvinger.
15
GULDEN bij
verlies van
één anderen;
vinger.
geest der katholieke drankbestrijding, ver
werpelijk
En dat oordeel zullen wij duidelijk maken,
Het lust ons niet, hierbij booge boomen
zelfs wordt ingericht, zullen wij de schoolarts propaganda natuurlijk 'teerst, dat is het voor-W. H. Brïnkoven, Amersfoort: G. Kuys,
niet kwalijk nemen, en dat dit het geval is,1 naamste! En dan tegelijk tegen de Cliriste-Amsterdam; N. Zwart, Buseurn; Schotkamr.
moge blijken uit eenige posten, die op de speci-lijke school, tegen bet bizonder ouderwijsDedemsvaart; Dr. Gehrels? Gravendeel; Me,;,
ficatie over de meubileering van het bureau' jC. E. Blom, 'sGravenbage; D. v. Hatturn y.
staan, zoo wordt b.v. f 25 aangevraagd voor, KAMERS VAN ARBEiD. Alphon, id.; V. v. d. Zalm, Haarlem; rr.oj
een klok; 3 stoelen a f 10een waschbak f 20B. en W. maken bekend, dat de door beu R van Giezen, idem; mevr Clarms, iclem; v.
AGENDA. 18 Februari.
De Kroon VA uur R. K. Kring
Feestavond.
S t V i n c e n t i n 6-bibliotheek N. Groen
markt 's avonds van VA—9 uur geopend.
Sint V i n c e n t i u s-Bibliotheek Zus-
Maar practiscb beschouwd, gaat bet
hierop: een referendum van bet volk, zoo
wil men, zal de wetgevende macht hebben.
Nu is dit, zooals reeds herhaaldelijk is be
toogd en zooals ook Minister Cort van der
Linden de vorige week in de Tweede Kamer
terschool Anthoniestraat VA9 uur ge- nog aanvoerde, toen hij zich tegen de „plaat.
opend.
Statenzaal Prinsenhof VA uur Ge
meenteraadsvergadering.
Te y Ier Museum Tentoonstelling van
leekeningen, behoorende tot de kunstverzame
ling van Teyler's museum, portretten, portret,
schetsen en figuurstudies.
f 90 enz.
Wij zijn er „voorloopig" nog niet, met onze
schoolarts
HILDEBRAND-GEDENKTEEKEN TE
HAARLEM.
bedrijven, bet handels-, crediet- en verzeke-1 Schalkwijk; H. E. N. Jansen,,Schoten; H. van
ringswezen, de metaal- en houtbewerking enGalen, Voorseboteu; K. G. Olding, Wormcr-
de voedings- en genotmiddelen ter Secretarie veer; H. Deup? Reemiep? IJmuiden.
der gemeente (le Afdeeling) voor een ieder! Briefkaarten binnenland:
.ter inzage zijn nedergelegd, en dat tegen be-; Mej. M. Avis, Amsterdam, W. v. d. Mark,
taling-der kosten afschriften daarvan ver- idem; jongej. M. Klaverstija, idem; mej. Op-
Ikrijgbaar zijn. penhuizen, idem; Dames Mulder, idem; mej.
selijke keuze" verklaarde, regelrecht in strijd Het comité voor dit monument verzoekt Bezwaren tegen die lijsten kunnen binnen C. Holtz, idem; H. Sparreweeijk? irlem; fam.
met de Grondwet, die aan den Raad het be-j one bet volgende mede te deelen: veertien dagen na heden worden ingediend Guldenaar, idem; P. Tiggelman, 's Graven-
stuur en de regeling der gemeentehuishou-'j Tot ons leedwezen zjjn al twee van onze .^y Gedeputeerde Staten der Provincie. jhage; mej. D. M. Miegielse, idem; jongej. S.
ding opdraagt. eere-comité-leden ontvallen; vau den dood; De bezwaren kunnen zijn ontleend aan het j Gerritsen, idem; P. Koppenol, Haarlem; C.
Men zegt nu wel, dat de ingezetenen alleen j van den een, den ouden eerbiedwaardigen dat de naam van den verzoeker of van H. Scliezeben? Joure; mej. G. üitenbroek,
Jt-1 maar vragen en dat dan de Raad b e - i Eiieschen schrijver Waling Dijkstra, hebben een' ander, in strijd met de bepalingen der Rotterdam; Schuiten?; S. Brunsting 2 zon-
sluit, doch dit is een uitvluebtje. Plaat-wjj nog tijdig kennis kunnen nemen, zoodat wet op do''Kamers van Arbeid of van bet -der adres.
betaliug
van
komt.
nu maar eens alléén er op wijzen, dat alle ons, toen de brieven al afgedrukt en ter ver-, j)e bezwaren kunnen op ongezegcld papier
rechtsche en vele linksche organen het erover zending gereed waren. Dubbel leed doet dit worden gesteld.
1 1 T1 d tl-L fl A-n ,1 4- Un 1 r\ - j ,1 cl a 1 AA Ir
VOOR DE MISSIE VAN FATHER STAAL, j 2^dat in Jl1^ l1-u i t k m si der I ons, omdathij_ de eerste was die door teek.
Yvij ontvingen nog:
Van een werkmansgezin uit Schoten 1.
Postwissel N. N. Beimebroek „Tot
herstel van eeue ziekte
J. H. voor den zegen van het huis
gezin
D. te Heemstede
was een linksch bewind, doch daten beeldbouwer genoemd werd voor de jury, j
ongetwijfeld de meerderheid van bet lde-omdat beiden in hem een groot en welge-
HET BISSCHOPPELIJK MUSEUM.
Brieven buitenland.
A. Fefrevier, Paris; Heeren Noel, idem.
Briefkaarten buitenland.
H. de Mejr, Buffalo; V. Bosman, Crickle-
wood; J. V. Vreder Cory Duinkerken; J.
Heiloo, Mannheim; I. A. Laan, Paris; Mej.
Tot lid der Commissie voor bet Bisschop- E. Lange, Wilhelmshaven; idem idem,
l eerscorps rechtsch isdan is daarmeegrond vertrouwen stelden. Zijn naam zal voor pelijk Museum alhier is benoemd in plaats
rlijkheid van deze b e-0I1S een herinnering zijn aan zijn groote j vau den HoogEerw. Heer Mgr. Jhr.Wittert v.
i dadelijk óók de geVaarli.
J stuurs-overbrenging uit dé banden van den werkzaamheid bij bet samenstellen van onzeHoogland, de WelEerw. Heer L. Boogmans,
Raad naar dien van een, missebien opgezette, i prjjsvraag. J
vaak door agitaties enz. van de wijs gebrachte wij vernemen dat in de provincie Overijsel
volksmenigte, aangetoond. I zich een commissie voor het Hildobrand-ge-
Juist de waarborgen, die de wet stelt voor deiikteeken gevormd beeft, bestaande uit de
I.
Voor one, katholieken, is van den pra cti-
e h e n kant beschouwd, de kwestie der „local
)ption" ten eenenmale uitgemaakt.
Na de uitspraak van bet Bisschoppelijk ge-
rag, na de geautoriseerde uitlegging ook de-
goed bestuur: een college van daartoe geko
zenen, de besten dus, ook de best-voorbe
reiden, zal men nu willen wegnemen om het
bestuur der gemeentehuishouding op dit punt
heeren Edo J. Bergenia, burgemeester van
Enschedé, lid van de Eerste Kamer; mr. J.
H. A. M. Essink, lid van Gedeputeerde Sta
ten van Overijssel; dr. H. Fransen, lid van de
te leggen in de banden van de menigte, die Eerste Kamer, dr. F. Buitenrust Hettema
oordeelt zonder studie, zonder overzien der ieeraar te Zwolle, dr. M. E. Houck, leeraar te
gevolgen, zonder grondig onderzoek!
Derhalve: het stelsel is tegen de wet,
Deventer, prof. M. Noordzij, hoogleeraar aan
de Theologische School te Kampen, mr. dr. I.
maar zelfs al zou de wet „local, option ais stel-k, vau Royeu, burgemeester van Zwolle.
Mogen vele gewesten dit voorbeeld volgen.
Dr. Franssen is een leerling van Nicolaas
Beets geweest.
sel toelaten, dan nog ware de invoering ervan
ten hoogste -gevaarlijk en altijd af te raden!
Het is begrijpelijk, dat de socialisten, die
alle directe macht willen leggen in de ha.ii-
,er uitspraak, dat niet alleen de vereenigin- den van de massa (welke zoo gemakkelijk is R. K. VEREENIGING VAN POST- TELE-
gen, maar óók de particuliere personen zich mee te sleepcn in de een of andere richting!) GRAAF- EN TELEFOONPERSONEEL
moeten onthouden van het teekenen op aan- en die het verantwoordelijkheidsgevoel der
geboden lijsten voor „local option", weet ieder ge koze 11 regeerders i liefst veranderen
katholiek waaraan hij zich heeft te houden.zouden in de willekeur van zichzelf-opwer-
En we spreken dus over al- of niet-teeke- j pende demagogen, het is begrijpelijk j keiinis «c-„v„u w
nen. zooals van zelf spreekt, niet meer. j de socialisten dc „plaatselijke keuze, die met onende de 2e voorzitter on de gebruike-en 7-ó° inn'S en zóó jong te zijn.
Waarom we dan tóch nog wat over „local hun stelsel samenhangt, trouwelijk exploitee-j vergadering en heette allen wel-i Het was heerlijk-natuurlijk.
„ST. JOSEPH.
Zondagmiddag vergaderde deze vereeni,-
„St. Bavo." Daar de le voorzitter had
gegeven een weinig later te ko-
kapelaan te Rotterdam.
INA SANTHAGENS WALLER.
Niet op de eerste plaats het zingen van In a
Santhagens Waller, maar wel de praestaties
der andere medewerkenden, de violiste Joyce
Haworth en de pianist Evert Corhelis, hebben
den avond van gisteren tot een heel belangrijke
gemaakt.
In de Sonate (Es <jur) van Beethoven en de
Sonade a dur) van César Eranck lag de ar-
titieke kracht van dit concert, want hierin
leefden sterk-muzikale elementen, waarbij geen
mindere, storende hoedanigheden waren.
Deze Joyce Haworth is een zeer fijne artiste,
een aardig-aantrekkelijke, onbevangen natuur,
een frisch talent, even jong-energiek als dïep-
sentimentvol. Want het wil wat zeggen te spre
ken met Beethoven en Franck, zóó vertrouwd
RELGIë. Er zal een R.K. Vlaamsch Dag-;
blad gesticht worden.
DUITSCHLAND. De Bisschoppen van denj
Neder-Rijn hebben een schrijven uitgevaar-,
digd omtrent de vakvereenigingskwestie.
ENGELAND. Betreffende lister worden'
verschillende geruchten verspreid.
ZWEDEN. Een nieuw minis erie zal ge
vormd worden door gouverneur Hammers-
kjöld.
ZUID-AFRIKA. Generaal Botha heeft het
beleid der regeering verdedigd in den Volks
raad.
DE BALKAN. De Dodekanesos zal waar
schijnlijk aan Italië blijven.
en favorise erom Maar dit meet juiM voor ül?ken adTk^.' j dcor
al een reden zijn tot bezorgdheid en iccht-j «,«mtavi« A* nntnlon der
was
zuivere
ontroerend
BELGIë.
Een R. K. Vlaamsch Dagblad.
Er bestaan in België wel verschillende R. K.
Dagbladen, die in de Vlaamsche taakverschij
nen, doch deze zijn of te lokaal of van te wei
nig invloed.
reinheid' en verrukking. Toch bestaat er reeds lang het verlangen on
eerst de Sonate in Ter de Vlamingen, die de Vlaamsche Bewe-
option" zullen zeggen? i ren
Wij zullen het duidelijk maken j ons ai een reden zijn tot Dezoiwem «n las dele secretaris de notulen der vo-1 Toen Joyce Haworth
Trrmwene, o™k""«'»TOleeii is dit lsggen 'ei'fSiï'ÏS i "'f JWt.» redacteur uit Brug,.
girme af gewaarschuwd hebben tegen „local van de plaatselijke bestuursmacht in de ban- kassald aauwe7,ig. is. Eveneens was uit het i boeieD.d en sterk""pre1^ Df1rna vas lk vo1 Z)Jn blad schnjft, heeft by uit een gesprek met
option", waarom wij vóór de bisschoppelijke, den van de menigte, van de groote massa,iaarver6]ag.van den secretaris duideüjk merk-! spanning voor Franks geniale Sonate; lioe dr. Frans van Cauwelaert vernomen, dat men
beslissing reeds Imt meedoen aan die bowe-he dis gevaarlijk. jbaar, dat onze vereeniging in ledental was Uonden deze kleine handen zieh wenden tot het; zai overgaan tot de stichting van een groot
ging hebben ontraden, ze niet in overeenstem. Rector Strooiner zeide liet op de jaarver- ges|-,egeii, wel een bewijs dus voor onze leden, gr.ootsche gebaar van Franck, den wonderbare!nieuwsblad, dagelijks verschijnend, Roomscli-
ming oordeelden met den geest der kat li o- gadenng der Diocesane K. S. A zéér terecht: dat [le at:deeiino. gt. Joseph" groeit. Voor het1 Maar ziet, wie vol liefde is, kan geen vreemde Katholiek en Vlaamsch.
iieke drankbestrijding, er een revolutionair (a's Rb 'O'1 Y,an „plaatselijke keuze hm- 1)az-erl der boeken werden benoemd de heeren ziin in het rijk van deze reine muziek, en het! Het verschijnen daarvan zal tegen den
streven m zagen. nermaau mj ue aranKoesLnjmng, wat voor; Q 0n J. F.-Nijs. Aan de orde was
Door een samenloop van omstandighedenwaarborg is er dan, dat oen ander het metk- - bestuurleden n.l. le seereta-
moest die gevraagde uitleg wat uitgesteld zal binnenhalen b,j alle andere soorten wet-;rieg eQ 2 commissarissen. De secretaris en le
worden. fe°r,!'ig'i 11+ A commissaris stelden zich weder herkiesbaar,
Het was niet goed meenden wij bij Inderdaad; wat, let aan de anticlericalen, d herkozen de heeren H. H. Es-
Ie hitte van den strijd der meeningen onzer-; cen „plaatselijke keuze te vragen voor ver- ■L>nber°' en T A Oudendijk en gekozen de
zijds Olie in het vuur te gieten. En hoewelgunning tot godsdienstonderwijs, voor ver- g Kraak die hun functie aanvaard-
.nen er van alles he^t bijgehaald en Op vaak _tot- kerkenbouw, voor vergunning tot (jen beschrijvingsbrief van do Alg.
jaarvergadering werd weder negen punten
ergerlijken toon, zoowel in het openhaar
als in beslolen kring 011s heeft aangevallen
over hetgeen wij in zake „local option" ten
beste van de Roomsche zaak en in het besef
van onzen plicht als katholiek journalist
meenden te moeten doen, hebben -wij tot
nogtoe met voordacht stilgezwegen.
Maar 11 na de Bisschoppelijke uitspraak,
keert de kalmte -weer.
Het mag nu tijd lieeten, eveneens in alle
kalmte de redenen te ontvouwen, die ons (zij
het oprichten van hizondere scholen?
was een steeds stijgend, inspannend genoegen herfst van dit jaar mogen verwacht worden
mee te leven met deze zóó edelaardige kunst, en niisschien October reeds,
deze allerfijnste uiting van ongeschonden ge- J Wie de leidende redactie en het hoofdbe-
voel. en verstand. Ik geloof zeker dat „]e père stuur daarvan zullen vormen, is nog onbekend,
Franck" tevreden zou zijn met een zóó liefde-1 evenmin als de naam. die het blad zal voeren,
rijke weergave van zijn werk. j Maar dit is zeker, dat het orgaan der Vlaam-
Evert Cornelis, dë krachtige artist, vertegen- sche partij in nauwe verbinding staan zal met
woordigde wezenlijk liet echt-manneliike karak- de groep der Vlaamsche kamerleden en dat da
01 vei\o geplaatst. Wat de Huisvlijttentoonetelliug he-1 ter van al deze muziek. Zijn samenspel met de hoofdman der Vlaamsche rechterzijde de poli-
r treft beloofden eenige leden flink te zullen anderen was prachtig-muzikaal, vol sterke tiele leiding van het orgaan in zijn Landen
uitkomen voor de vereeniging. Een motie vail j overtuiging! Zoo fijn-lyrisch en poëtisch zijn za nemen.
liet bond she stuur, he! i effende de kmdertoela-Sch ubert- en. Mahler-begeleiden was, zoo ge- Om het karakter der algemeenheid van ueze
j ge werd met algemeene stemmen aarigeno- s.onT-rythmisch was zijn medespel bij Beet-Vlaamsche courant te verscherpen en ze boven
inen. Na eenige bespit ingen ie rei em e een koven_ Z(-)d heroiseh zijn gevoelsuiting in de locale bladen te heffen, wier aantal legio is
:ËSleS,edaTop''Zondag S^art'een'heilige Eranck's^ Sonate. Door zijn bijzondere juuzL in het land, zal het nieuwe blad verschijnen te
De hoofdstad werd uitgekozen als
beweging voor
Roomsche volk
waarsehuweii.
„local option" onder ons! Nadere inlichtingen bevestigen dat! waB
ontstond, er tegen deden E)e dame in kwestie, die tot schoolarts is be- ^.„.1
noemd, zal vooreerst ('t zal later nog wel wat geueu.
We schreven Zaterdag nog, dat de Raad zich a "dragen voo7lmt"geesTeïijk 'i kaliteit hebben we ook eigenlijk genoten van Biuesel
met cle beno^ing van een SCiiOO aus (een insti- d^iyk welzijn ^er leden, donateurs en do liederen van Schubert en Mahler. Het is zetel, daar zij het middelpunt vormt des lands
het ook, wij zeggen hot eerlijk, t oen niet waarmee ook het onaervvijzena personeel (|ona|r-oeö ondor welke H Mis ter H. Tafelwaar, Mevr. Santhagens Waller heeft in haar en vandaar uit de gemakkelijkste verbindingen
T! °L" za) worden genaderd door de leden sloot, de j stem soms wel iets moois, haar manier van! bestaan met alle provincies. Wel heeft de
voorkomen) reeds van den begmne af dat de „een duur paardje op stal heelt .genaaid. ;le voorzltter> die onderwijl ter vergadering j z;ngen is oprecht, verstandelijk en zéér be-hoofdstad van de Vlaamsche beweging. Anv
was gekomen, de goed geslaagde vergadering sehaafd, maar van poètiscli-muzikale expressie werpen, de hoop gekoesterd tot zetel te worden
J t is, naar mijn idéé. geen sprake. Schubert s uitgekozen voor dit orgaan der Vlaamsche be-
j uitgebreid wordehj haar „bureau" houden aan HET KOMEDIETJE VAN DE SÖCIALIS- Gesange des Harfnes en Klarchens Lied waren langén. Maar de overwegende redenon van
De vraag zij vooraf gesteld: wat is „localJe Rolhuizen. Dat bureau is een gevolg van een TISCHE „BURG. ARMBESTUUR"- veel te zwak van stemming en diens „Litanei" practischen aard, en niet in het minst de nood-
rption" en wat wil men met de huidige be- j onderhoud met een Haagschen schoolarts, die j HEEREN TE SCHOTEN,
weging ervoor? j daar een z.g. „moederschoot" er op na houdt.' Toen het „manifest aan de medeburgers"'
Mgu wil aan H. M. de Koningin per petl-1 Hij bespreekt daar met de moeders van de vail ket Burgerlijk Armbestuur in Schoten,
tionnement verzoeken, om de Drankwet zóó schoolkinderen wat ze voor haar kindéren moe-j waar de socialisten thans de eerste viool spe-
te veranderen, dat aan de mannen en vrou-jten doen en vertelt haar over voeding, Meeding len, verscheen, hebben we al dadelijk gezegd beste leken mij haar intenties in de aria: „Ge
wen m elke plaats het recht wordt gegeven wassching, versche lucht enz. en over alles wat dat deze vertooning een leelyk-rood-propa-
oni zicli bij stemming uit te spreken over b e-
perkiug of opheffing der inrichtingen
/oor drankverkoop (zoowel „vergunning" als
„verlof"( ter plaatse, en dat, als drie kwart
der uitgebraehteO) stemmen zich vóór be
perking of vóór opheffing verklaart, deze
dan tot stand dient te komen,
Welnu, is het voor katholieken geraden,
om aan H. M. de Koningin zoo iets te ver
zoeken
M.a.w. is het sthifciel vau „local option", d.i.
«plaatselijke keuze", voor ons aannemelijk?
Oua> antwoord is en blijft: neen!
Wii vordeelen het revolutionair, tegen den
van-belang kan zijn voor het welzijn der kin-gandistiscli tintje had: je houdt er dat zoo
deren. luit proeven!
Onze schoolarts wil die werklijst overnemen! En jawel hoor, 'tis net zooals we gedacht
en B. en W. vragen, om aan dien wensch te hadden.
voldoen, een som aan van f 1945 voor instal- „Het Volk", 't socialistische hoofdorgaan,
roleur der belastingen. Eerst werd alleen lijke. expressies meer, kortom, de roode straat, alhier.
controleur aangevraagdten slotte is het heeren van 'tB. A. in Schoten worden doorj'
afzonderlijke tak van dienst geworden, zoo lmn „manifest" beroemd. ONBEST.
controleur
een
een
ongeveer.
«STELBARE STUKKEN
Toch wel handig, zoo'n reclamevertooninkje! gedurende de eerste helft der maand Febr.
Dat het bureau-tie geriefelijk, met zekere luxe 't Werkt aan twee kanten; voor de partij-
was eigenlijk vrij vervelend. zakelijkheid om zoo dicht mogelijk bij de ka-
Zoo kon ik ook geen muzikaliteit vinden in mers te zijn, deden de keus vallen op Brussel,
baar zingen van de drie liederen van Mahler, j üet blad zal verschijnen na afloop der ka-
En deze zijn toch zóó rijk aan schoonheid! Het! merzittingen, zoodat de verslagen der debat
ten en besprekingen van den namiddag, 's
avonds nog onder het oog der lezers zullen
zijn.
Voor het oogenblik is men bezig met het sa
menstellen van het kapitaal en het regelen dor
statuten. Wie in de redactie zullen plaats ne
men, is nog niet bekend.
Van den ecnen kant in nauwe voeling tre
dend met de Vlaamsche afgevaardigden, zal
Lodder, KI. Hout- het Vlaamsche dagblad van de andere zijde
hoofdzakelijk steunen op den bond der oud
hoogstudenten, die een machtige organisatie
vormt en zijn vertakkingen uitstrekt over het
heele land.
lobet sei der Herr, mein Gott" viffi Bacil.
VAN ONZE GROENTENMARKT.
Als een bijzonderheid kan*worden medege
deeld, dat Tinus van Leeuwen, coinmissio-
de eerste jonge
groentenmarkt heeft ge-
door W. G. Cramer,
Brieven Binnenland